Positieve draai

When it reflects in you, it is not healed in you.
-Dorinda Farver

Mijn helende yogales staat op het punt om totaal verpest te worden. De online les stond namelijk om negen uur deze ochtend ingepland. Ik had er zo’n behoefte aan. Vooraf aan mijn les kwamen twee loodgieters in huis om deze dag slimme thermostaten te plaatsen en meteen twee nieuwe radiatoren. Dit was reeds in februari afgesproken, maar door de pandemie werkten ze eerste tijd niet bij mensen thuis. Vertraging. We hadden hun bezoek redelijk goed vooraf voorbereid door het parket in een van de slaapkamers eruit te halen zodat de leidingen onder de vloer aangepast konden worden. In de andere twee slaapkamers werden bureau’s verschoven voor het gemak van de mannen. Op het moment dat ze binnen stapten had ik mijn randvoorwaarden aan de mannen uitgelegd. De grijze poesjes mogen niet de voordeur uitglippen. De huiskamerdeur moet dus gesloten blijven. Ik heb om negen uur yogales en wil dan niet in de achterkamer gestoord worden. Jongste dochter heeft een online mentor gesprek van twintig minuten en wil dat ongestoord op haar slaapkamer doen. Middelste dochter heeft een vrije dag en wil eigenlijk uitslapen... Dat laatste heb ik maar niet expliciet genoemd. Allereerst hebben ze meteen beneden al het water uit de leidingen laten lopen zodat ik mijn yogales ongestoord kon beginnen. Ik zag dat het raam van de lichtstraat in het plafond helemaal beslagen was dus de twee loodgieters konden ook niet van boven af meekijken. Heel fijn. Ik was alleen één ding vergeten te noemen. Luide muziek. Te laat. Toen ik al op mijn schapenvel in lotushouding zat en kalme muziek aangezet had, hoorde ik ineens een nederlandstalige bouwvakker-afspeellijst door ons huis schallen. Jongste dochter had er gelukkig niet te veel last van gehad bleek achteraf. Ik eigenlijk ook niet. Ik was zó toe aan deze yogales. Ik heb al een paar maanden erg last van een onuitstaanbare collega van mij. Ze is onder mijn huid gekropen. Deze les leek mij op het lijf geschreven.

Hoe reageer je in situaties wanneer iemand in paniek raakt, boos op je is, je irriteert of bang is? ’Stay calm. Be still. Stay grounded.’ waren woorden die uit de mond van yogajuf Dorinda rolden. ‘Het universum staat achter je.’ Mijn juf was zelf emotioneel tijdens deze les. Ze huilde soms. Dit waren kalmerende woorden die ik moest horen. Ik moet niet op mijn ergelijke collega reageren, juist een veilige plek voor mezelf creëren. ‘Trust. Peace. Love.’ waren haar liefdevolle woorden. Voelen, maar geen oordeel hebben. Na de les bleek jongste dochter ook een goed gesprek gehad te hebben met haar mentor. Ze gaat na het weekend weer naar school. En was middelste rustig wakker geworden en uit bed gekomen. Heerlijk als alles op z’n plek valt. Daarna begon de chaos in huis weer. Ik moest van de werkmannen voor het middaguur een ‘app gedownload én werkend hebben op mijn telefoon voor het intelligente systeem van een tiental nieuwe thermostaten in huis. Wat een geluk dat ik een nieuwe mobiel heb! Bij elke radiator in huis werd me gevraagd of er zo’n nieuwe, slimme thermostaat op moest en wat het zou betekenen voor het comfort in huis. De mannen liepen ineens overal! Ik moest een plattegrond tekenen op papier en elke ruimte een naam geven. Voor op het bedieningspaneel. Kort daarop moest ik bij mijn acupuncturiste zijn. Zij kan mij helpen met het wondje op mijn tong. Ik vertelde haar over mijn inspirerende yogales en ook van mijn verschrikkelijk dominante collega. Zij legde mij uit dat mijn tong en hart energetisch met elkaar verbonden zijn. Aangezien het hart ook de tong energetisch verzorgt heeft je hart te maken met je spreekvaardigheid. Me uit kunnen spreken. Spreekangst. Mijn wondje op mijn tong is min of meer gelijktijdig met de samenwerking met mijn nieuwe, overactieve collega begonnen… Voelen wat zij (en andere schreeuwerige personen) bij mij teweeg brengt en dan gauw loslaten, was haar wijze raad. Geen oordeel aan het gevoel geven. Precies dezelfde woorden als mijn yogajuf die ochtend ook gebruikte. Volgens mijn acupuncturiste zit ik midden in een transformatie. Zoals zovelen denk ik op dit moment. In deze merkwaardige corona wereld. Er verschuift van alles. Ze vroeg naar het prisma op mijn brillenglas en ik legde haar uit dat ik mijn hoofd de laatste maanden steeds rechter houd sinds het opgeplakte prisma. Meer naar links. Naar mijn gevoelige kant dus. Emoties. Een bevestiging van het proces waar ik in zit. Mijn onuitstaanbare collega is eigenlijk een cadeautje legde ze uit. Ik mag haar dankbaar zijn. Die positieve draai alleen al, maakt zo’n verschil in mijn beleving!

Te vol

We hebben de ruimte verdiend, mensen mogen buiten weer samenkomen.
- Mark Rutte

Wanneer manlief en ik lopend arriveren in het centrum van Breda schrik ik van de drukte. Het is een onbewolkte zondagmiddag. We zijn hier om een beschermhoesje voor mijn nieuwe mobiele telefoon te kopen. Dat wilde ik vóór de nieuwe werkweek doen, want ik had het apparaatje onverhoopt gisteren al laten stuiteren. Op de eerst dag van aankoop. Ook adviseerden onze kinderen om er een glaasje overheen te laten zetten. Als bescherming voor het glas. Vanwege het mooie weer gingen eega en ik lekker wandelend naar de telefoonwinkel. Deze zit gelukkig helemaal in het begin van de winkelstraat. Zo konden we de drukte ontglippen. In de winkel was namelijk niemand. Hoe drukker het is, hoe meer moeite je moet doen om afstand te houden. En alle maatregelen in acht te nemen. Ik vind dat best spannend. Bouwmarkten lopen erg vol. De binnenstad in zonnige weekends dus ook. Als je al in de stad wilt zijn dan liever doordeweeks en dan vroeg in de ochtend. Zaterdagmiddag besloot mijn gezin ineens dat ik écht een nieuwe mobiel moest kopen. Nú. Ik kon al een tijd geen telefoongesprek meer voeren. Mijn telefoontje verbrak eigenhandig elke telefoonverbinding. Ik kon ook al heel lang geen ‘apps meer downloaden. Het apparaatje zat vol. Ondanks dat ik elke dag foto’s en filmpjes verwijderde. De laatste week had ik ineens heel veel nieuwe ‘apps nodig. Voor mijn yogaschool. Voor het online contact met mijn cliënten die in een verzorgingstehuis wonen. Voor een belangrijke online vergadering op mijn werk. Ik moest toegeven, mijn oude mobieltje voldeed niet meer. En als het dan toch weer zou kunnen op mijn nieuwe toestel, dan ook graag de afvalwijzer ‘app. En Spotify. Op de ‘Dag van de verpleging’ vorige week kreeg ik namelijk een klein geluidsboxje als cadeau van mijn werkgever. Nu kan ik muziek meenemen naar mijn senioren cliënten. Van de meiden moest ik dan ook, zeker nu in coronatijd, écht mijn bankpas op mijn mobieltje zetten. Ik sputterde nog wat tegen, ik houd helemaal niet van nieuwe gadgets. Onder hun druk gezwicht en sindsdien gebruik ik het inderdaad elke dag om coronaproof te betalen. Ik koos dus in overleg met het hele gezin een geschikt mobieltje uit, bestelde en betaalde hem online. Ik moest hem alleen nog even ophalen. Bij een afhaalmagazijn in Tilburg. En dat loketje zat helaas in het winkelhart van Tilburg… Overal zagen we borden met waarschuwingen dat we om moesten keren. Het was te druk in de stad. Auto geparkeerd en linea recta naar het loket. Er waren straatoptredens in de stad. Hele gezinnen waren aan het winkelen. Mensen houden dan ook ineens geen afstand meer. Dat is natuurlijk ook lastig als het drukker is, maar het voelde onveilig. Op deze manier vond ik het niet heel fijn om door de stad te lopen. De boodschap is natuurlijk nog steeds dat je je verstand moet blijven gebruiken en niet met z’n allen naar de stad moet komen. Logisch. Voor het afhaalloket stond gelukkig niemand. Het was al bijna vijf uur. Sluitingstijd. Het doosje met de telefoon hebben we eerst met alcohol gereinigd. En toen gauw weg uit deze veel te volle stad. Veilig naar huis.  

Een vriendinnetje van mij werd deze week vijftig jaar. Dat is natuurlijk een mijlpaal dat gevierd mag worden. Het coronavirus gooide echter haar verjaardagsplannen door de war. Een optie was bijvoorbeeld een beeldbelborrel geven. We zijn enorm blij dat we in een tijd leven vol technologische hoogstandjes. Zo zijn mensen kennelijk massaal aan het beeldbelborrelen geslagen. Een kwestie van Skype of Zoom openen. Iedereen een krat bier, fles wijn of sterke drank bij de hand en feesten maar. Haar verjaardag werd een hip maar heel persoonlijk ‘corona tijdslot feestje’. Ze had een tijdschema gezet in haar vriendinnen’app en iedereen mocht een tijdslot kiezen van een uur. Een half uurtje adempauze voor de jarige job. Er kwamen steeds twee vriendinnen tegelijk. Het schema was in no time gevuld. Ik denk dat iedereen wel zin had in zo’n bijzonder tuinfeestje op zo’n mooie, zonnige Hemelvaartsdag. Mijn andere vriendin en ik waren te laat met inschrijven en mochten gelukkig de dag erna komen. Ook een tijdslot van een uur. Ik kwam de achtertuin binnen via een tuindeur in de schutting die op een kier stond. Ze had de zitplaatsen uitgemeten. Anderhalve meter uit elkaar. Geen omhelzing of een gemeende verjaardagskus. Wel een pioenroos met een felicitatiekaartje eraan gebonden. Iedereen had een bloem meegenomen dus de bos bloemen groeide gestaag in de loop van de dag. Ook had iedereen persoonlijk voor haar gezongen in een samengesteld filmpje. Het wolkendek brak net open toen wij in de tuin plaats namen. De jarige job zette geen wekker, maar mijn vriendin moest nog wel ergens anders heen dus zij had het alarm op haar telefoon aangezet. Toch wel fijn, het gezellige uurtje met zelfgebakken taart was zo voorbij. Voor ons als verjaardagsgasten was het ideaal. Voor de jarige job misschien best wel uitputtend.

Een bijzondere dag uit

Zoek in deze rumoerige wereld de stilte van je hart.
- Marianne Williamson

Alsof we op vakantie gingen. Het verwachtingsvolle gevoel was er. De opwinding van een reisje in het verschiet. We pakten na het uitgebreide ontbijt aan de tuintafel een weekendtas in met handdoeken, kleding, toilettas, puzzelboek en mijn dikke leesboek. We hadden ook een plastic tasje met taarten en Turkse baklava klaar staan. Restantjes van de verjaardag van mijn lief de dag ervoor. De reis zelf ondernamen we maar liefst met twee auto’s. Niet vanwege corona-maatregelen, we zijn immers één gezin, maar omdat oudste kind achterbleef daar. Deze Moederdag vieren we namelijk in Rotterdam. In een mooi appartement pal aan de Nieuwe Maas. In een huis dat onderdeel uitmaakt van het sfeervolle en beschermde stadsgezicht van het Noordereiland. Het karakteristieke uiterlijk van Rotterdam. De bewuste etage waar we Moederdag vieren is van het vriendje van onze oudste dochter. Zij woont en werkt hier sinds de intelligente lockdown. Sinds haar vriend plots naar zijn ouders terug vloog in de Dominicaanse Republiek. Ik ben onder de indruk van het pand uit 1882. Een karakteristieke gevel en voordeur, een vestibule en steile trappen naar boven. Hoge, bewerkte plafonds en openslaande deuren naar een gietijzeren balkonnetje. Uitzicht over de Nieuwe Maas en de oude Willemsbrug. En over de geweldige skyline van Rotterdam. Ik word hier blij van. Waterbussen en -taxi’s varen hier voor de deur langs. Getij. Internationale vrachtschepen volgeladen met onder andere zeecontainers glijden hier voor de ramen voorbij. De aanblik van zeecontainers doet mijn hart altijd sneller kloppen. Mijn hart die altijd hunkert naar overzees avontuur! Zeemeeuwen krijsen in de lucht. Oudste dochter en ik gaan vijf kilometer hardlopen langs de rivier en over het Noordereiland. Over het symbool van Rotterdam - de Erasmusbrug. Langs de kade. Weer eens een verrassende hardlooproute. We zijn sinds twee maanden quarantaine voor het eerst een dagje met ons gezin uit huis. Een dagje buiten Breda. We eten ook voor het eerst niet thuis. We bestellen sinds de RIVM-maatregelen wel eens eten bij een restaurant. En laten het dan thuis brengen. Gisteren nog. Tafel mooi dekken. Iets lekkers te drinken erbij. Buiten in de tuin. Mooi avondlicht. Een fikkie in de vuurkorf tegen muggen. Heerlijk ontspannen eten met ons gezin in de tuin. Maar wel thuis! Vanavond gaat oudste dochter voor ons koken. Noodles. In Rotterdam. En we komen pas in het donker thuis. Een echt dagtripje dus. Naar een wereldstad zelfs. De stad waar onze dochter al bijna vier jaar studeert en woont. Ook de stad waar mijn opa en oma woonden tijdens het bombardement van mei 1940. Mijn opa werkte destijds bij de marine. De marine zorgde ervoor dat mijn oma met haar dochters veilig weg gehaald werden uit de gebombardeerde, brandende stad. We zijn natuurlijk vaker in deze havenstad geweest. Ook al hebben manlief en ik persoonlijk meer met Amsterdam… Voornamelijk regelmatige etentjes toen kindlief pal in het oude centrum woonde. Nu dus een bezoekje bij haar op het Noordereiland. Een bijzondere belevenis. Een bijzondere herinnering. Helemáál in deze bijzondere tijd.

Er is een zekere traagheid in mijn leven getreden deze laatste dagen. Ik voelde me een paar dagen niet zo lekker en voor de zekerheid kon ik niet naar mijn cliënten. Niet de deur uit. Koorts meten. Verplicht niks doen. Stilte. Loomheid. Op dit moment, terwijl ik dit schrijf, staat er een kilo gesneden rabarber zachtjes te koken op het fornuis. Dit is het seizoen van de rabarber. Wij zijn er als gezin dol op. Het is al de tweede keer deze week dat ik het eenvoudige gerechtje maak. Ik snijd een kilo stengels in kleine stukjes zodat je geen geen lange draden in de compote terug vindt. Ik doe het in een pan die ik alleen aan de binnenkant nat gemaakt heb, geen laagje water nodig. Na een aantal minuten zachtjes op het vuur beginnen de stukjes rabarber zacht te worden en komt er veel vocht vrij. Ik doe er honderd gram bruine basterd suiker bij en na nog eens zo’n tien minuten is het gerechtje al klaar. Ik voeg alleen nog wat kaneelpoeder toe. Het is het lekkerst als het koud uit de koelkast komt. Wij eten het als bijgerecht bij het avondeten, maar je kunt het ook bij ijs eten of er limonade van maken. De boerderij waar ik deze groente koop ligt een kilometer van ons huis. Onze oudste dochter werkte er een zomer lang om aardbeitjes te plukken. Aardbeitjes kopen we er dus ook. Of pure frambozensaus en ambachtelijk gemaakte worsten. Manlief en ik gaan er lopend heen. Een cliënt van mij vindt het heerlijk als corona-uitje om er even samen heen te rijden met zijn auto. Dan halen we wat aardbeitjes voor hem, voor mij of voor zijn buurtjes. Ze verkopen ook grote aardbeienplanten, vijgenboompjes, kruidenplantjes, prachtige bossen pioenrozen, potjes ambachtelijke honing of verse asperges. Alles van boerderijen in de buurt. Heerlijk kneuterig. Het past bij mijn huidige traagheid. Door de stilte wordt de chaos weer in harmonie gebracht. Ik luister naar rustige muziek. Ik lees. Yoga in de ochtend. Het enige dat ik doe op zo’n lome dag als vandaag is de ramen lappen. Op de trage dag ervoor heb ik de was buiten opgehangen. Een dutje. Stilte in mijn hart.

Doodsbenauwd

Stel je zelf bloot aan je diepste angst; En daarna, heeft angst geen macht meer; En de angst voor vrijheid slinkt en verdwijnt; Je bent vrij.
— Jim Morrison

Daar zit ik weer. Met knikkende knieën, en benen die voelen als elastiek. Boven op het dak van onze aanbouw. Naast mij een teiltje gevuld met vies water en een scheutje schoonmaakazijn. Daarnaast een een rubberen trekker. Net als vele jaren geleden. Toen moest ik geduldig wachten tot één van de kinderen uit school kwam om mij te redden. Deze keer is manlief gelukkig thuis om mij uit mijn benarde positie te helpen. Vanmorgen tijdens de yogales keek ik omhoog door de ramen in onze lichtstraat. Het viel me ineens op dat de ramen zoveel groene aanslag hadden. Het is zeker acht jaar geleden dat ik die ramen voor het laatst gelapt had….mijmerde ik. De meiden vroegen laatst ook al een keer aan mij of ik al die muggen- en vliegenpoepjes niet op het hout van de lichtstraat zag zitten. Nee dus. Tijdens mijn yogales vatte ik het plan om straks eerst die gele en bruine stipjes te verwijderen van het hout en daarna op het dak de ramen zou lappen. Mijn aandacht ging terug naar de yogales. Wat ik al niet verzin om bezig te blijven in coronatijd! Manlief die verplicht vrije dagen moet opnemen van zijn bedrijf verzint ook van alles om thuis aan de slag te zijn. De laatste dagen heeft hij bijvoorbeeld de binnenkant van de garagedeur geschilderd van gekkigheid. Deze deuren staan zeker al zeventien jaar in de grijze grondverf maar zeer waarschijnlijk al vele decennia langer. Manlief heeft heel zen met een kwast (en niet een verfrollertje) met een restant zwarte lak van de buitenschilder heel relaxt de deuren zitten schilderen. Ook de schuurdeur heeft hij aan de binnenkant meegepakt. Zelfs de deurposten van de garage kregen een likje wit van hem. Hij houdt helemaal niet van schilderen! Hij had al een week eerder twee openslaande slaapkamerramen, die beschadigd waren tijdens een herfststorm vorig jaar, met vloeibaar hout gerepareerd. Nieuwe greepjes erop, een likje verf. Op mijn verzoek heeft hij gisteren de deurvastzetters van de openslaande huiskamerdeuren vervangen. Ook daarvoor moest de zwarte kwast in de hand genomen worden. Weken ervoor had ik bedacht dat ik een houten moestuintafel wilde op het tuinvlonder waar we eigenlijk bijna niet komen. Samen hebben we de kist en de tafel in elkaar getimmerd. Een gezamenlijk bezigheidstherapietje. Met een lijstje kruiden die ik gebruik bij het koken zijn we naar een tuincentrum gefietst. Helemaal tevreden heb ik alles geplant in mijn stoere, hoge moestuintafel. Ook een vak met aardbeitjes. Stokjes erbij gezocht die manlief voor me op maat gezaagd had en waar ik de namen van de kruiden op heb gestift. Sindsdien verzorg ik dagelijks heel zen mijn kruidenplantjes. Nu moest ik dus nog van dat hoge dak af. Hoogtevrees. Ik wilde bij de slaapkamer van jongste dochter naar binnen klimmen, maar die sliep nog lekker met de rolluiken dicht. Het meest wijs en grensverleggend voor mij was van de grote ladder, die eega heel behulpzaam had klaargezet, afklimmen. Ik zag me die draai naar de traptreden écht niet maken. Ik ben eerst naar een lager gelegen dakje geklommen van de garage. Daarna met grote concentratie en een flinke portie lef heb ik de draai op de ladder gemaakt en ben naar beneden gekropen. Op de ladder kreeg ik een flashback van een andere keer dat ik een hoge, steile trap af moest klimmen. Die keer in Mexico klom ik de brandtrap af met een rieten mandje aan mijn arm. Daarin was onze oude kater geklommen die zelf niet meer naar beneden durfde. Onze poes had ons gewaarschuwd door fel te miauwen en alarm te slaan. We moesten haar doodsbange broer redden! Inmiddels is deze grijze, dikke lieverd ruim een jaar terug overleden. Hij rust in onze tuin. Wekelijks maai ik het gras over zijn onzichtbare grafje. Met dit weertype van regen, warmte en veel zonlicht groeit het gras als een dolle. De tuin staat er zo groen bij. Ik geniet er nu meer van dan ooit.

Als ik in mijn ooghoek beweging zie op ons frisgroene grasveldje, terwijl ik lekker met mijn blote benen in de zon zit te lezen, kijk ik verstoord op. Onze gestreepte oude poes legt een babymuisje neer op het gras. Dat zie ik niet vanaf mijn stoel ik moet even opstaan. Ik zie een schattig piepklein muisje met roze flapoortjes, zwarte kraaloogjes en een nat vachtje. Het arme beestje is door ons roofdier bruut uit z’n nestje gegrepen stel ik me voor. Het beestje leeft, maar speelt dood als overlevingstechniek. Ik denk dat onze grote kat dit speledingetje voor onze kittens heeft neergelegd. Ze kijken op afstand toe. Ik pak een teiltje en laat het muisje erin lopen. Ik laat het arme beestje weer vrij aan de overkant van de straat tussen de groene beplanting. Ik lees nog geen twintig minuten verder voordat ik weer ons roofdier op het gras opmerk. Wéér met een piepklein muisje. Uit het hetzelfde nestje natuurlijk. Ook dit muizenbroertje of -zusje leeft nog. Wederom pak ik mijn teiltje en redt ook dit diertje met enorme flapoortjes en een spits neusje. Ik zet het uit bij die andere. Onze kittens snuffelen elke grasspriet waar die muizen gezeten hebben af. Een avontuur voor ze. Ik probeer te begrijpen wat hier gebeurde. Was dit een offer voor hun vriendschap? Onze gestreepte poes is steeds vaker tegelijkertijd in de achtertuin te vinden met de baby’s. Ook in de huiskamer verblijven ze samen. Liggen apart op een eetkamerstoel te slapen. Op de bank of op de vensterbank. Ook op de slaapkamers van de meiden kun je ze vaak samen aantreffen. Heel vaak lig ik vroeg in de ochtend tussen twee warme poezenlijfjes in. Een oude en een jonge poes. Ze krijgen een vast dagpatroon. Een ochtendritueel op het grote bed. In de middag slapen de kittens nog tot bijna etenstijd. Ze eten met z’n drietjes om klokslag zes uur in de keuken. En de kleintjes hebben aangeleerd dat ze halverwege de avond weer naar binnen komen uit de achtertuin. Ze spelen ’s avonds met de padden die onder de struiken verstopt zitten. Dat binnen halen heeft ons wat moeite gekost. Vooral veel turen over de daken als de zon bijna ondergaat. Nu komen ze op mijn geluid van handen klappen af. Soms beloon ik ze met een overheerlijk kattensnoepje. De oude kat die ’s avonds lekker aan de voorkant rondstruint en uren kan jagen tussen het groen komt altijd zelfstandig terug voordat we naar bed gaan. Dan wacht ze steevast bij de voordeur. Ik houd van katten met een strak stramien. Dan weet ik waar ik aan toe ben. Zorgeloos.

Lange afstand vriendschap

Don’t walk in front of me… I may not follow
Don’t walk behind me… I may not lead
Walk beside me… just be my friend
― Albert Camus

De afgelopen weken heb ik twee ‘tuinvisites’ gedaan bij twee vriendinnen. In plaats van een knuffel gaven we elkaar een onwennige begroeting op afstand. Beiden keren scheen de zon volop. En beiden keren hielden we anderhalve meter afstand tussen de tuinstoelen. ’Hoe is het met je?’ is plotseling een vraag met veel lading. Ik wisselde met elke vriendin uit hoe onze gezinnen zich staande houden. Hoe zij (toevallig beiden) met opeens veel ruimte in hun agenda, en ik met dezelfde werkdruk, door deze weken heen gaan. Over onze pubers, weer thuiswonende studenten, onze partners, hun ouders, onze wereld. De verrassende en bijzondere dingen. De schrijnende verhalen. Ons aanpassingsvermogen als mens. De solidariteit die wordt gevoeld. En hoe er nu wat meer ruimte is gekomen om rekening te houden met emoties als angst en onzekerheid. Dat onze kinderen beginnen met koken en bakken, weer boeken lezen en joggen. En hoe de gezelligheid van het kerngezin weer zo waardevol is. Ook over lastige dingen die na bijna acht weken thuis blijven in Brabant steeds duidelijker worden. We zitten in hetzelfde schuitje en dat maakt het delen en begrijpen van elkaar makkelijk. Dit virus is nog wel even onder ons. Zoveel is duidelijk. Dit is de realiteit. En dat maakt ons allemaal kwetsbaar. Niet alleen de mensen met een zwakke gezondheid. Het is een harde les in de kwetsbaarheid van het leven. In vriendschap is er gelukkig ruimte om die emotie te delen. Met de vriendin waarmee ik heerlijk samen in haar tuin zit. Op die anderhalve meter afstand. We kijken elkaar in de ogen. Ik zie emoties in de gezichtsuitdrukking van mijn vriendin. Hoe anders is het contact met mijn lieve Mexicaanse vriendin. Dat verloopt via WhatsApp berichtjes en voicemessages.

In Mexico, en veel andere landen in Midden-Amerika, is het coronavirus pas veel later doorgedrongen dan in Europa. De Mexicaanse president riep niet zo lang geleden nog op om vooral je familie lekker mee uit eten te blijven nemen. Mijn Mexicaanse vriendin, yogajuf en zeer spiritueel, ziet alleen maar voordelen van corona. De schone wateren en zeeschildpadden die weer op het strand eieren kunnen leggen. De krabben, kwallen en vissen die weer te zien zijn in de kanalen van Venetië. De schone lucht, en dolfijnen voor de kust van Istanbul. Onze blik naar binnen en saamhorigheid onder de mensen. Zij bestookt mij met positieve boodschappen. Met haar beste bedoelingen natuurlijk. Ik heb er alleen geen behoefte aan. Ze kwetsen me ook soms. Zo stuurde ze ook het beruchte filmpje dat Doutzen Kroes had gedeeld en waar Doutzen haar excuses voor aanbood. Ik heb de moed gevonden om mijn vriendin uit te leggen hoe mijn wereld er hier uitziet. En dat ik het coronavirus bedanken écht een stap te ver vind gaan. Ze stuurde zo mogelijk nóg meer dankbaarheidsfilmpjes van spirituele leiders. Het voelde of ze mij probeerde te bekeren. Dagenlang negeerde ik haar stroom aan opdringerige berichtjes. Ik deed een nieuwe poging om haar uit te leggen wat er hier allemaal gebeurt in Nederland. Ónze realiteit. Kinderen die niet veilig zijn thuis. Ouderen die uit angst voor besmetting ontzegd wordt om contact met hun dierbaren te hebben. Ondernemers die hun bedrijf failliet zien gaan met alle gevolgen van onzekerheid en depressie. Singles en pubers die het contact met vrienden missen. Mensen die elkaar in de winkel ontlopen en elkaar angstig aankijken of soms liever de blik maar helemaal mijden. Mensen die sterven zonder hun familie. Ook ik keer heus naar binnen. Ik ben ook voor het zorgen voor elkaar, voor empathie en meer compassie in ons leven. Ik mediteer, blijf mijn inspirerende yogalessen online volgen, voel me dankbaar en als ik uitzoom zie ik ook de voordelen voor de planeet. ‘De dood hoort bij het leven’ schreef ze terug. Ze is niet bang voor haar dood of die van haar partner of ouders. Ze kiest ervoor niet bang te zijn. We hebben afgesproken dat we het samen maar niet meer over corona hebben. Ze is inderdaad gestopt met de stroom positieve filmpjes over corona. Ik besef dat het onze vriendschap hád kunnen kosten. Corona verbroedert. Corona kan ook vriendschappen kosten. Een lange afstandsvriendschap mist fysiek contact: een aanraking, een knuffel of een hand op een schouder. Ook mis ik de blik in haar donkerbruine ogen. De moed om een ongemakkelijk bericht te schrijven is ook een element van lange afstand vriendschap. Met oprechte interesse houden voor elkaar. Met een open blik naar het perspectief van de ander kijken. Er achter komen dat er maar één manier is om daar doorheen te komen. Met elkaar.