Een ongeluk komt nooit alleen

"I believe a house, especially an older one, soaks up the emotions of its occupants."

- Micelle Pattee

Ergernis. Soms ging het in één keer goed en soms stond je minutenlang te prutsen. Ik dacht een trucje gevonden te hebben door de sleutel net wat dieper in het slot te duwen. Dat leek maar zo, er was geen eenduidige manier om het slot van de garagedeur met gemak, in één keer, te openen. Wrevel. Onze fietsen staan in de garage dus elke dag was het geklungel met dat deurslot. Soms moest ik nodig naar het toilet en dan moest ik eerst nog even in een onhandig gevecht met mijn garagesleutel. Op zo’n moment liet ik mijn fiets maar staan en vloog eerst via de voordeur naar binnen. Zonder volle blaas heb ik meer geduld. Na een paar maanden waarin het met mooi weer wel minder lastig leek, is het de laatste weken weer elke keer hommeles. Een slotenmaker moest soelaas brengen. ‘Nee, we staan niet buitengesloten. We hebben geen spoedgeval. Kom eind van de week maar.’ Hij vond de afspraak toch te lang duren denk ik, dus belde hij op een dag of hij over een half uurtje mocht komen. Manlief werkte toevallig thuis dus de man had geluk. Hij had de cilinder in het slot omgekeerd. Gek genoeg ging de garagedeur van de binnenkant namelijk wél supermakkelijk open. Een tijdelijke oplossing volgens de slotenmaker, want binnenkort zou het slot helemaal stuk zijn… Dus heeft hij onze sleutel meegekregen om een nieuwe cilinder te bestellen. Eerdaags komt hij weer terug met een splinternieuwe op maat gemaakte cilinder zodat we onze oude sleutel gewoon kunnen blijven gebruiken. Wel handig, want er zijn wel negen van deze sleutels in omloop. Beiden buurtjes als vangnet, onze vijf gezinsleden natuurlijk en er zit er eentje in de keukendeur en eentje in de openslaande tuindeuren. Een ongeluk komt zelden alleen. We hadden dus ook een loodgieter nodig voor het rochelende geluid uit de wastafel en het afvoerputje in de douchecel. Op dezelfde dag als de slotenmaker kwam tevens een man van de rioolservice. Het gerochel ging om een verstopping in de leiding. Het douchewater liep ook nog nauwelijks weg. Hij belde ook om eerder dan afgesproken langs te komen. Jongste dochter was op dat moment toevallig alleen thuis en liet de man, na een telefoontje met haar vader, binnen. Helaas kon de man niks betekenen voor ons. De zwanenhals onder de wastafel had teveel bochten. En de leiding onder het doucheputje trouwens ook. Of we even voorrijkosten wilden afrekenen van vijfenzeventig euro. Nu heeft manlief zelf een fles ontstopper in de wastafel leeg gegooid. Een huis van bijna negentig jaar oud met ergens in de oude leidingen een verstopping…wat moet je anders? In de douchecel heeft hij maar liefst twee flessen leeg gegooid. Water stroomt nu weg, gerochel is gebleven.

Alle ellende komt dus kennelijk in drievoud. Het viel ons de laatste tijd op dat het lang duurde voordat het water uit de keukenkraan goed warm werd. Manlief checkte voor de zekerheid de druk in de CV-ketel die inderdaad behoorlijk gedaald was. We hebben de ketel drie jaar en nog nooit was de loodgieter langs geweest voor een jaarlijkse controlebeurt. Zelf maar aan de bel getrokken en hij komt vandaag kijken waar er een lek is. Deze zomer hebben we namelijk intelligente thermostaten op de radiotoren laten plaatsen. Hopelijk is daarbij niks beschadigd? Drie reparaties dus binnen één week tijd. Tegenslag. Drie verschillende monteurs aan de deur. Het insectenhor voor de Velux zolderramen haperde ook al een tijdje. Sinds de herfst zijn intrede deed lag het gaas er aan de zijkanten uit. Het kon meestal niet meer mooi oprollen waardoor het hor naar beneden bleef. Het teleurstellende daarvan vond ik dat het rolgordijn áchter het gaas niet meer omhoog kon. Ik houd er juist zo van om alle rolgordijntjes overdag open te hebben. Lekker veel daglicht dat naar binnenvalt en een prachtig uitzicht door de drie zolderramen naast elkaar. Op zondagmiddag nam mijn lief dat hele apparaat mee naar beneden. Om te repareren op de eettafel. We moesten heel creatief zijn. Een gezinsproject; veel extra handjes nodig om alles precies recht vast te houden. Eind van de middag hingen we hem weer terug. Ik moest even het gaas vasthouden terwijl mijn lief de geleiders vast schroefde… Oeps, ik liet hem schieten. Hij rolde vier keer om z’n as in het metalen frame. We konden er met geen mogelijkheid meer bij. Anticlimax. Van de zenuwen kon ik nog net mijn lach inhouden. Alles moedeloos weer eraf geschroefd. Ik ga nieuwe bestellen. Al met al flink wat afknappers in ons oude huis. Als klap op de vuurpijl is de mol terug gekeerd naar onze tuin. We zagen aan het spoor molshopen dat hij weer terug aan onze kant van de weg was. Naast de oude boom heeft hij flink gegraven. Overal hopen tussen de oude, grote wortels. En zaterdagochtend, toen ik de krant uit de brievenbus haalde, zag ik in mijn ooghoek iets bewegen. Jahoor, de mol! Ik zag het zand bewegen. Ik zag het hoopje onder mijn neus groter worden. Ik heb nog even gekeken of zijn roze snuitje misschien naar buiten kwam maar daar was hij te druk voor. Een dag later lagen er vijf hopen op een rij langs de beukenhaag. Ik verwacht (en hoop vurig!) dat hij nu een keer naar de buurtjes afbuigt die ook een voortuin zonder tegels hebben. Zou dit kleine drama zich zo makkelijk laten oplossen?

Welbevinden

"To live is the rarest thing in the world. Most people exist, that is all."

- Oscar Wilde

De geheime dagboeken van Hendrik Groen vind ik fascinerend om te lezen. Afgelopen week zag ik de laatste uit de serie in de boekhandel liggen. Nog leuker vind ik de televisieserie die ervan gemaakt is. De hoofdrolspelers waren van de week te gast in een TVshow. Ik ben sowieso een fan van Olga Zuiderhoek. Een verrassing. De makers zijn tóch bezig met een derde seizoen. De serie ‘Het geheime dagboek van Hendrik Groen’ is dus een bewerking van de boeken van Peter de Smet. De serie is een ware kijkcijferhit. Twee seizoenen lang wisten Hendrik en zijn rebellenclub ons in zijn greep te houden. Van de slappe lach tot heel veel herkenning voor mij en zelfs een traan. Iedere aflevering was ik weer geraakt door de gebeurtenissen. Niet eens perse omdat ik situaties herken uit mijn werk. De personages in de serie hebben een bepaalde zelfstandigheid en levenslust die ik helaas niet vaak terug zie bij mijn cliënten. Deze week was een schrijnende week in het dagboek van het echtpaar waar ik een paar keer per week kook. Naast het koken houd ik ook de gang van zaken een beetje in de gaten. Ik observeer. Begin van de week nam ik mevrouw mee naar buiten voor een wandeling. Het was prachtig herfstweer. Ze ging even haar schoenen aan doen in de slaapkamer. Al wachtend kletste ik wat in de huiskamer met meneer. Het duurde zo lang dat ik even een kijkje ging nemen. Mevrouw zat op haar bed met wel vier paar schoenen om zich heen. Alle paartjes lagen door elkaar. Er lagen losse inlegzolen bij. En ook nog twee pantykousjes. Ze was compleet het overzicht kwijt. Na mijn hints vertrokken we. Ze was dankbaar voor mijn hulp. Eind van dezelfde week nam ik haar mee naar de pedicure. Ik belde beneden aan en ze kreeg vanuit haar appartement de deur niet meer open. Een black-out? Haar man was boodschappen doen. Even paniek bij mij omdat we op tijd moesten vertrekken. Gelukkig kwam er een hondenuitlaatservice naar buiten, ik glipte naar binnen. In haar slaapkamer zocht ze zich rot naar haar portemonnee en huissleutel. Ik zocht mee. Onvindbaar. Typisch voor beginnend dementerenden is dat ze alles continue verplaatsen. Ik word er soms gek van. Ik vond een portemonneetje met kleingeld. Meegenomen. Ik gokte erop dat meneer bij onze thuiskomst alweer thuis zou zijn. In de wachtkamer bij de pedicure hebben we samen het kleingeld geteld. Net genoeg voor een verse mihoen-maaltijd uit het winkelcentrum. De factuur van de pedicure hebben we op laten sturen naar hun zoon. Thuis verdwijnt namelijk alle post regelmatig… In het donker kwamen we thuis. In hun appartement brandde geen licht… Ik voelde mijn hartslag versnellen. Tóch deed meneer gelukkig open. Uit zuinigheid zat hij in het donker. Zoals we uit zijn zuinigheid ook vaak onder één lamp in de keuken zitten en de rest van de huiskamer donker is… Eenmaal binnen zei hij tegen ons dat zijn vrouw op bed lag. ‘Ze voelt zich de laatste tijd niet lekker’ voegde hij er ook nog bezorgd aan toe. ‘Is dit een grap, Jan?’ vroeg zijn vrouw. Hij had niet door dat zijn vrouw tegenover hem stond. Het lichtje ging maar niet branden. Ik heb zijn schouder gepakt en hem voorzichtig uitgelegd dat zijn vrouw met mij mee was en dat ze naast mij stond. Hij bekeek haar twee keer van top tot teen en zij toen ‘Nu zie ik het, ja’. Zijn vrouw grapte dat hij maar eens een andere bril moest kopen. Het is treurig om te zien hoe hard ze beiden achteruit gaan. Erger misschien nog is dat ze over elkaar klagen dat de ander zo achteruit gaat. Van zichzelf hebben ze niks door. Geen rebelse acties van deze twee zoals in de dagboeken van Hendrik. Zelfs geen plezier meer aan elkaar beleven. Mevrouw gaat vaak uit verveling overdag in bed liggen. Hij wandelt uit pure verveling maar wat rond buiten. De niet geromantiseerde versie van het leven van ouderen die beginnend dementerend zijn is helaas veel rauwer en pijnlijker dan de dagboeken van Hendrik. Heel verdrietig voor de directe omgeving.

Ditzelfde echtpaar ontbijt elke ochtend samen. Zestig jaar getrouwd. Ze slapen ieder op een eigen slaapkamer. Elke dag eten ze hetzelfde voor ontbijt en lunch. Rozijnenbollen en een banaan. Hij koopt liefdevol bruin brood zonder zaadjes, want daar heeft ze een hekel aan. Hij draagt maandenlang dezelfde kleding waar hij zich goed in voelt. Hij houdt niet van verandering. Dat begrijpt zij. Zij delen elke avond liefdevol een Mona-pudding. Hij koopt altijd twee smaken, framboos en chipolata. Het verveelt ze kennelijk nooit. Hij schept het uit het plastic bakje in een schaaltje voor haar. Hij eet zelf het restant met alle mierzoete saus op de bodem. Als hij morst op het tafelkleed zegt ze lief dat het niet geeft. Zijn zij gelukkig? Er zijn twee dingen nodig voor ons welbevinden: plezier en voldoening. Plezier zit in het vermogen om te genieten. Meneer geniet elke dag van een halve vlaai halen. Zij geniet van haar eigen verhalen die ze me al duizend keer verteld heeft. Voldoening is het gevoel dat je een zinvol leven leidt – omdat je goed bent in wat je doet, je verbonden weet met de mensen om je heen, en omdat je een zekere mate van vrijheid ervaart in je levenskeuzes. Ze zijn beiden erg op mij gesteld. Dat weet ik omdat ze het regelmatig zeggen. Tegen mij, tegen mensen op straat of tegen hun dochter als we Skypen met Curaçao. Zij voelt zich erg verbonden met mij. Ze willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Zij willen zélf hun levenskeuzes maken. Zolang ze het thuis redden met de dagelijkse hulp van mij en mijn collega’s zijn ze tevreden en ervaren ze een zekere mate van vrijheid. Op hun manier zijn ze dus gelukkig. Het is goed.

It's magical

‘When you can’t control what’s happening, challenge yourself to control how you respond to what’s happening. That’s where your power is.’

- Unknown

Almost magical… Nu mijn yoga lessen weer online zijn zit ik deze ochtend voor de gesloten terrasdeuren in de achterkamer. Er ligt een grote oranje pompoen op de tuintafel. Het waterbadje voor de vogels heeft een dun laagje ijs. Ik zit op mijn blok met mijn benen onder mij gevouwen. Buiten hipt een vogeltje voorbij met een knalrode buik. Het roodborstje loopt nog geen halve meter bij me vandaan. Salvador, ons katertje ziet het ook en gaat raar piepen met z’n bekje open. De les begint met mooie muziek en een introductie van mijn yogajuf. Ze benoemt de rare tijd waarin we leven. Stay connected to the energy is haar boodschap. Dan zie ik opeens een klein vogeltje met een knalgeel buikje op de tuintafel heen en weer wippen. Het koolmeesje is waarschijnlijk op het vogelvoer in de boom afgekomen. Salvador heeft niks meer door. Hij heeft zich helemaal tegen mijn been aan gevlijd. Ontspannen op zijn rug. Hij kijkt geïnteresseerd naar de iPad waar mijn juf tegen ons praat. Ze zegt letterlijk ‘It’s magical…’ en als ik om me heen kijk voel ik hetzelfde. De rust. De stilte. De diertjes buiten. Het diertje binnen. De harmonie. De mooie muziek. Ik ben in dít moment. Natuurlijk weet ik dat in Amerika de wereld op dit moment op z’n kop staat. Ik volg het bloedstollende nieuws op de voet. Corona is nog steeds niet uit ons leven weg te denken. Op dit moment op mijn blok geldt echter alleen deze magische energie. Geen angst. Geen zorgen. Geen spanning. Geen onzekerheid. Alleen verbinding met mezelf en de energie. Aandacht voor mijn ademhaling. Aandacht naar binnen gericht. Innerlijke kalmte. Yoga maakt mij sterker en meer flexibel. Op alle niveaus. David Swenson, een Amerikaanse vriend van mijn yogaleraar, verwoordt het zo "Als ik mijn yoga practice doe, creëer ik een 'prana-bubbel', een filter voor mezelf, dat ervoor zorgt dat ik vanuit meer kalmte en helderheid kan reageren op de uitdagingen die het leven ons voor de voeten gooit." Yoga betekent ook letterlijk verbinding. Yoga bepaalt hoe goed het me lukt om mijn hoofd koel te houden. Yogas chitta vritti nirodha; het opheffen van het heen en weer schieten van je gedachten. Het houdt me helder en kalm. De laatste weken was ik juist wat meer lessen in de yogaschool gaan volgen. Ik heb tenslotte zeeën van tijd nu we geen sociaal leven mogen hebben. In de avond een lesje en zelfs op zaterdagochtend. Toch merk ik hier op m’n yogamatje thuis in de achterkamer dat ik dit in m’n uppie ook heel erg fijn vind. Ik voel me evengoed verbonden met mijn yogajuf en klasje. Ik voel me zo in harmonie hier in ons warme huis, en tuin in prachtige herfstkleuren. Een prima plek om te mediteren. Almost magical…

Niet weten wat de volgende dag brengt. We leven nog steeds in onzekere tijden. Juist dan is het belangrijk te blijven bewegen. Elke dag naar buiten voor een flinke dosis daglicht en relativering. Net als tijdens de eerste coronagolf heb ik mijn cliënten nauwelijks nog in mijn auto dus fiets ik weer zoveel mogelijk naar hun huizen. Frisse lucht. Diep ademhalen. Ik vind het heerlijk. En gezond. Lachen is ook heel gezond. Om weer even te lachen, een goed gesprek te hebben en mijn vriendinnen te koesteren spreek ik recentelijk weer een beetje af met vriendinnen tijdens een wandeling. Op een doordeweekse zonnige middag spreek ik met een yogavriendinnetje af om langs de rivier de Mark te wandelen. Het is ook de fietsroute naar België. We lopen uiteraard wat verder van elkaar vandaan en dat is met andere wandelaars, die dat ook doen, prima te doen. De moderne elektrische fietsers die geen snelheid willen verminderen fietsbellen er echter luid op los. Om onze gezellige middag af te sluiten halen we op een charmant oud marktpleintje, met veel bankjes onder de herfstkleurige bomen, een verse gemberthee en een chai latte. Het is fijn nagenieten zo! We spreken af dit vaker te doen. Afgelopen zaterdagochtend spreek ik ook met een andere vriendin af om in het Mastbos te wandelen. Ik neem een thermoskan met kruidenthee mee, twee bekertjes en wat chocolade. Wij liepen hier samen ook altijd wekelijks hard met onze hardloopgroep. Hoe heerlijk om nu in het herfstbos met het glanzen van de zon op de bladeren flink te wandelen. Als we mensen zien opstappen van een picknicktafel nemen wij plaats. Zo praten we nog een lange tijd buiten in het mooie, oude bos met al die herfstbladeren op de bodem van het bos. Pal in de zon. Het is wel druk. Brabanders trekken dit weekend massaal de natuur in. Het is eigenlijk te druk. Thuis zie ik de waarschuwing met code rood: Het is te druk, ga naar een andere locatie. Ik schrik. Ik heb er tenslotte zelf ook aan mee gewerkt. Het Mastbos is een geliefde plek met dit mooie weer. ‘Blijf zelf altijd goed uitkijken. Is het lastig om afstand te bewaren, ga dan ergens anders heen', laat de boswachter online weten. Mijn vriendin en ik waren die ochtend vermoedelijk nog op tijd. De boswachters hadden de drukte al verwacht en maakten zich de afgelopen week klaar om de natuur te beschermen en iedereen op de paden te houden - ver weg van het wild. Volgende keer een rustiger bos of heide in de buurt op zoeken. Er is tenslotte keus genoeg.

It's a girl!

No man will make a great leader who wants to do it all himself or get all the credit for doing it. 

- Andrew Carnegie

Wanneer ik aan mijn middelste zwangerschap terugdenk is het eerste dat me te binnen schiet de enorme zomerhitte in de staat Massachusetts waar wij destijds woonden. Ik zocht de laatste weken van de zwangerschap dagelijks verkoeling in the mall. We schrijven augustus 2000. Oudste dochter was net twee jaar oud en ik nam haar mee naar van die speeltuintjes in het winkelcentrum. Zij kon lekker spelen met andere kindjes en ik kwam even bij op een bankje. Daar werd het lekker koel gehouden met airconditioning. Wildvreemde Amerikanen wilden mijn enorme buik aanraken en sommigen wilden voorspellen of het een meisje of een jongen zou worden. Ik droeg mijn buik helemaal naar voren. Van achter was nauwelijks iets te zien. Zelfs mijn taille was er enigszins nog. Zo’n buik nodigde mensen kennelijk uit om een voorspelling te doen. Wij dachten trouwens zelf aan een jongetje, want ze kon écht heel hard schoppen. Ook hadden mijn lief en ik met een closetrol op mijn buik samen provisorisch, maar heel nieuwsgierig, de hartslag gemeten. Het zou een zoon worden. We waren dus ook súperverbaasd toen de gynaecoloog in de operatiekamer ‘It’s a girl!’ riep. Een mooi, lief gaaf baby’tje van ruim vier kilo. Dat is inmiddels twintig jaar geleden. Dochterlief heeft een Amerikaans paspoort die we om de vijf jaar verlengden op de Amerikaanse ambassade op het Museumplein in Amsterdam. We maakten er drie keer een winters uitje van voor het hele gezin! In de Kerstvakantie. Een rondvaart over de grachten of schaatsen op het Museumplein, High Tea in het Americain Hotel, winkelen, dineren en sowieso áltijd een slagroomijsje bij banketbakker van der Linden! De Amerikaanse ambassade is niet lang geleden weer geopend met beperkte toegang in verband met covid. Ik stelde een afspraak om haar paspoort weer te vernieuwen steeds uit vanwege de gesloten restaurants en cafeetjes. Dochterlief en haar papa gaan deze maand tóch maar met z’n tweetjes op een vroege ochtend naar de ambassade. Een geldig paspoort is wellicht iets belangrijker dan een gezellig dagje uit met ons gezin…

Intussen heeft kindlief een stemgerechtigde leeftijd bereikt. In Amerika zijn de verkiezingen al een tijdje officieel van start gegaan. Kiezen tussen de republikeinse presidentskandidaat Trump of de democraat Biden. De echte verkiezingsdag is natuurlijk vandaag, 3 november. Voor die tijd kon er dus al gestemd worden. Het Amerikaanse kiessysteem is vrij complex en de regels zijn per staat ook nog eens verschillend. Terwijl sommige staten enkel toestaan dat je op de verkiezingsdag zelf je stem uitbrengt, kan het in andere staten weken van tevoren. Veel republikeinen vertrouwen het stemmen per post niet en gaan daarom liever op de verkiezingsdag zelf naar het stembureau. Dat sentiment wordt ook aangewakkerd door Trump. Democraten vinden het juist onveilig vanwege covid om met z’n allen in de rij te gaan staan. Zij brengen daarom liever per post hun stem uit. Tja. Het uiterlijk van een politicus speelt een rol bij de verkiezingscampagne, maar ook de toon van zijn stem. Voornamelijk de dingen die hij zegt en hóe hij het zegt ook. Vooral zijn beloften en of die aansluiten bij de behoeften van de kiezer, geven de doorslag. Trump zijn boodschap is eenvoudiger, laat zich brengen in oneliners en speelt in op simpele emoties. Amerikanen die leven in armoede kunnen hier wat mee. Het linkse, democratische gedachtegoed heeft hogere normen en waarden. Zoals het redden van het klimaat. Onze Amerikaanse dochter heeft haar voting ballot in onze oude woonplaats Rochdale aangevraagd. Dat ging best makkelijk eigenlijk met allerlei ingevulde en ingescande formulieren. Haar social security number maakte het best eenvoudig. Samen met ons, via een Whatsapp call, heeft ze vorige week op haar kamer in Middelburg haar keuze gemaakt op het belangrijke velletje papier. Haar keuze kan tenslotte nét het verschil maken. Een doemscenario is dat morgen, de dag na de verkiezingen, lijkt alsof Trump overtuigend heeft gewonnen, omdat zijn kiezers lijfelijk naar de stembus zijn gaan. Biden zal hem hopelijk inhalen met laat binnengekomen stemmen per post. Trump waarschuwt al dat de uitkomst nog weken op zich kan laten wachten. ‘De derde november zal komen en gaan en we zullen niets weten. Je krijgt een chaotische puinhoop in ons land. De hele wereld en ons land zullen wachten en wachten’, aldus de president. Dan is het óók nog maar de vraag of de president die uitslag zal accepteren…