Diploma ceremony, happy moments!

INZICHTEN
“For what it's worth: it's never too late to be whoever you want to be. I hope you live a life you're proud of, and if you find you're not, I hope you have the strength to start over again.” 

- F. Scott Fitzgerald

Het stond al heel lang in onze agenda’s gepland. Maanden vooraf aan de bewuste dag eigenlijk. De ceremoniële diploma uitreiking van onze middelste dochter die deze zomer haar master in Maastricht met een mooi cijfer had afgerond. Na de zomer werd mijn agenda echter ineens gevuld met heel andere soort afspraken. Hoe dichterbij de datum van de uitreiking in Maastricht kwam hoe meer het erop leek dat ik die bewuste week al met de tweede helft van mijn behandeling zou gaan starten. Ik zou er niet bij kunnen zijn. Dat was natuurlijk een enorme domper op de feestvreugde. Puntje bij paaltje bleek dat ik er tóch bij kon zijn op haar mooie moment in haar leven. Heel erg fijn. Supervroeg in de donkere ochtend stapten we in onze feestelijke kleding in de auto om in een rit van ruim twee uur eindelijk de Limburgse stad te bereiken. We haalden jongste dochter daar op, die op dit moment de oude studentenkamer van haar zus huurt. We werden heel gastvrij in de foyer van een grote zaal ontvangen met koffie, thee, een stuk toepasselijke Limburgse vlaai of vegan brownie. De afgestudeerden waren goed herkenbaar met hun zwarte baret. Trotse familie er omheen aan hoge statafeltjes. Geen toga deze keer voor haar zoals bij het uitreiken van haar bachelor diploma. Geen statig historisch gebouw zoals die eerste keer. Wel podia op diverse plekken waar de afgestudeerden gepaste foto’s konden nemen als herinnering aan deze mijlpaal. Natuurlijk deden wij dat ook. Leuke momentjes.

Tijdens de officiële ceremonie zat dochterlief vooraan en wij meer achteraan. Trotse ouders, trots zusje. Oudste zus kon er helaas niet bij zijn. Zij volgde de uitreiking online. We hebben de momenten gefilmd en gefotografeerd. Voor in het jaarlijkse familiealbum, waar ik overigens nog steeds niet aan begonnen ben… Daar heb ik straks wekenlang de tijd voor. Goede afleiding. Na de ceremonie hadden we een restaurant op het bekende Vrijthof gereserveerd voor een gezamenlijke lunch. Op de weg erheen reden we langs collegegebouwen verspreid door de stad en de universiteitsbibliotheek. Plekken waar de twee zussen allebei veel tijd doorbrengen of brachten. Herkenning. Het cadeau werd door ons, als trotse ouders, aan de eettafel overhandigd. Met drie dochters die aan een universiteit studeerden (of studeren) sluipen er ongemerkt tradities in die bij bepaalde academische mijlpalen horen. Het geeft ons gezin houvast. Herkenning. Ook is het eerlijk dat de drie meisjes daardoor dezelfde cadeaus kunnen verwachten. Traditie is natuurlijk niets meer dan de manier waarop wij iets al betrekkelijk lang doen. Het is door ons zelf bedacht - meestal door de meiden zelf - het is echt niet heilig. Tradities gaan ook mee met de tijd. Ze zijn dus veranderlijk. Onze meiden vinden het heel aangenaam om gezinstradities te hebben. Grip op de tijd. Ze verzinnen dus zelf met enige regelmaat tradities, die we dan jaarlijks kunnen herhalen. Traditie bij het behalen van je master diploma is dat we een weekend met ons gezin naar een fijne plek gaan. Hotelovernachting. Diner in een restaurant. Lekker bij elkaar zijn, relaxen en aandacht voor elkaar hebben. Terugkijken op de bewuste mijlpaal, inzichten delen maar ook nieuwe herinneringen maken. Aangenaam om zo - ookal is het misschien inbeelding - grip op de tijd te hebben. 

Salvador with his sister Sierra

HOUDEN VAN MENSEN EN DIEREN
Dankbaarheid kan slechts voortkomen uit opgewekt innerlijk leven en uit een zekere vatbaarheid voor liefde.

- Robert Saitschick 

We schaffen alle chocolade letters van Salvador’s naam aan. Thuis zal ik er een Sinterklaasgedicht bij schrijven en een decoratief touw doorheen rijgen. Deze verrassing gaat naar onze dierenarts Flin en haar team. Afgelopen week kwam ik haar zelf het buisje met Salvador’s urine brengen. Met een goede uitslag zou dit zijn laatste onderzoekje zijn. Dit was de eerste keer dat ik naar de kliniek kwam en we elkaar weer zagen na mijn operatie. Ze kwam met tranen in haar ogen en armen wijd op me aflopen. Een warme knuffel volgde. Ze was heel blij me te zien en heel opgelucht dat mijn operatie én Salvador’s behandeling goed waren gegaan. Een dag voor mijn ziekenhuisopname zag onze wereld er heel anders uit. Onze kater had de week ervoor al een paar dagen in het dierenziekenhuis doorgebracht om zijn blaas te spoelen vanwege gruis in zijn blaas en plasbuis. Bij een kater kan dat snel verstopt raken en dan overlijdt hij. Wij waren gelukkig op tijd. Elke dag gingen we op bezoek bij hem. Hij begreep er zelf natuurlijk niks van. Hij was licht verdoofd en had een kraag om zijn nekje zodat hij het infuus er niet uit zou trekken. Een verbandje om zijn pootje en een kaalgeschoren buikje vanwege de echo’s. Voor het weekend mocht hij gezond weer mee naar huis. Met het advies voor de rest van zijn leven dieetvoer. We waren allemaal opgelucht. Ook omdat de dinsdag erna ik voor lange tijd in het ziekenhuis opgenomen zou worden. Die zondag werd hij echter weer duf en leek niet meer zichzelf. Ik belde maandagochtend naar de kliniek en stopte hem snel weer in de kattentas en vertrok terug naar de dierenarts. Dierenarts Flin begreep er niks van. Dit paste niet in zijn diagnose en herstel. Ze wilde hem houden om meer onderzoeken te doen. Ze vermoedde dat het misschien zijn nieren waren. Ze kon helaas niet beloven of ons katertje weer beter zou worden… Zijn situatie zag er heel zorgwekkend uit. Op dat moment brak ik in de onderzoekskamer. 

Ik was al zenuwachtig voor wat mij de dag erna te wachten stond, de zorgen voor Salvador waren me ineens teveel. Ik kon niet anders dan aan Flin hortend en stotend uitleggen wat me allemaal te wachten stond en dat ik even niet meer wist hoe we de zorg van Salvador op ons moesten nemen. Mijn lief en ik de komende weken niet thuis. Oudste dochter niet, en jongste dochter alleen in het weekend. Middelste woont wel weer thuis, maar had nèt haar rijbewijs. Hoe moest zij in haar uppie Salvador transporteren en de zorg op zich nemen? Flin begreep meteen de ernst van de situatie en dat wij het eventuele verlies van Salvador niet konden dragen op dit moment. Ze bood aan onze kat zelf te halen en brengen, alle zorg op zich te nemen en aan middelste dochter verslag te doen. Door haar eigen ziekte in het verleden begreep ze onze situatie door en door en ook dat mijn focus nu op mijn eigen herstel moest liggen. Ik ging zonder Salvador naar huis maar in de wetenschap dat lieve Flin alles zou doen om ons te ondersteunen en Salvador’s herstel te bevorderen. Ze was echt mijn engel op dat moment. Dezelfde avond stuurde ze al een hartverwarmend vlogje met Salvador in de hoofdrol. We moesten thuis allemaal huilen. We voelden haar liefde voor ons katertje door de telefoon heen. Salvador werd de lieveling van het dierenziekenhuis. Iedereen krioelde met hem. Onze middelste dochter ging dagelijks bij hem op bezoek. Flin vroeg elke keer hoe het met haar en ons ging en toonde zoveel medeleven. Ze steunde onze dochter tijdens haar bezoekjes. Door alle goede zorgen mocht Salvador als een wonder weer na vijf nachten mee naar huis. Twee weken lang dagelijks twee tabletten antibiotica toedienen was nog een hele opgave maar het is onze dochter (met soms hulp van papa, zusjes en soms van een vriendin) gelukt. Een enkele keer terug naar Flin voor onderzoeken van zijn nieren - zij zelf in mijn autootje met de patiënt in de kattentas. Ondertussen had ik met mijn lief afgesproken dat ik niet op de hoogte gehouden zou worden van zijn verdrietige situatie. Het eventuele verlies van onze allerliefste, grijze kater zou emotioneel teveel voor me zijn. Net bijkomend van zo’n zware operatie. Na zo’n tien dagen ziekenhuisopname versprak één van de kinderen zich en vernam ik dat hij goed aan het herstellen was. Wat een énorme opluchting! Tranen vloeiden. Afgelopen week, na de goede uitslag van zijn urine, werd hij door Flin genezen verklaard. We omhelsden elkaar nog een keer. Bezorgdheid vloeide weg. Ze had er zelf ook een paar traantjes van blijdschap om moeten laten biechtte ze op. Binnenkort fiets ik er nog een keer heen met onze Sinterklaas verrassing als dank voor haar buitengewoon goede zorgen en betrokkenheid. Niet alleen oog voor kater Salvador, maar voor ons hele gezin.

Sweet natural honey

VLOEIBAAR GOUD
Hier ben ik

Mag ik hier wel zijn?

Hier ben ik

Ik ben hier

en hier moet ik zijn

- Claudia de Breij

Een prachtige, zonnige herfstochtend. Warm licht. Gouden herfstbladeren. Mijn lief was al vroeg naar kantoor vertrokken. Voor ‘t eerst sinds ik weer thuis ben hoef ik deze ochtend niet verplicht te douchen. Ik kan dus een beetje luieren in bed. De andere dagen moest ik verplicht vroeg opstaan omdat mijn lief, voordat hij vertrok, mijn hals moest masseren onder de douche met de warme straal erop. De oedeem is gelukkig bijna verdwenen, geen massages meer nodig. Ik kan mijn nek ook veel beter draaien nu. Ik wandel elke dag, maar aangespoord door de herfstzon en mijn herwonnen flexibele nek wilde ik een stukje gaan fietsen dit keer. Nog niet alleen, je weet nooit, maar samen met middelste dochter. Als doel had ik de imkerij een dorp verderop in gedachten. In onze garage lag een tas met zeker tien lege honingpotjes die we terug zouden kunnen brengen. Meteen aanschaf van nieuwe honingvoorraad. De boerderij ligt eigenlijk aan de straat waar wij wonen. Een kilometerslange slingerende weg met leuke boerderijtjes langs de kant. Een boerderij met zelfgemaakt ijs en een terras om zelfgebakken taarten te eten. Een aspergeboerderij. Nog geen kilometer van ons huis een fruitboerderij met aardbeien, frambozen, rabarber en snijbloemen. De imkerij ligt het verst bij ons vandaan. De afstand viel me voor de eerste keer fietsen na mijn operatie vies tegen. Het sturen met een krat vol lege glazen potjes kostte kracht in mijn linkerschouder. Mijn bovenbenen hebben na de ziekenhuisopname flink aan spierkracht ingeboet. Tegenwind. Halverwege even stoppen om een slokje water te drinken, op te laden en van fiets te wisselen. En weer door. Aangekomen na toch wel een dik half uur hard werken ben ik mijn inzet alweer vergeten. De imker heeft zo’n passie voor bijen! Hij legt de soorten honing in het schap nog een keer uit. Lindebloesem. Bloemen. Fruit. Alle smaken lokaal en van het seizoen. Natuurzuiver.  Honing uit de regio bevat pollen en bacteriën die van nature voorkomen in je leefomgeving. Het eten van zo’n lokale superfood kan je helpen je weerstand op te bouwen en bijvoorbeeld allergische reacties op pollen doen verminderen. Het is altijd een feestje om even zijn winkeltje binnen te stappen. 

Ik was er dit jaar ook een keer met de senioren dame die ik elke vrijdag bezoek. Het was slecht weer en ik nam haar als afleiding mee in mijn autootje naar de imker. Hij was in zijn antieke boerderijschuur aan het werk. Er stond een potkachel te branden met wat stoeltjes omheen. Of wij wilden plaatsnemen? We kregen een kopje thee erbij en de imker vertelde honderduit over zijn bijen en bijenkasten. We namen bewust de tijd. Om me heen boerderijgereedschap aan de wand. Oude houten tafels vulden de ruimte op. Na de thee kocht ik nog wat potjes honing in zijn winkeltje. Mijn vijfennegentigjarige gezelschap had de tijd van haar leven. Terug naar haar appartementje in het verzorgingstehuis reden we langs de kronkelende weggetjes tussen de weilanden. Ze had die ochtend genoten van ons kleine ontspannen avontuur. Later kreeg ik dat ook van haar dochters terug. Deze herfstochtend echter -  eenmaal thuis met een hongerige maag - zocht ik na de lunch nieuwsgierig de afstand van huis naar de imkerij eens op. We hadden deze ochtend maar liefst zesenhalve kilometer heen maar ook terug gefietst! Goede workout om mijn conditie weer op te bouwen!

My first glass of icecold lemonade with icecubes!

HACHELIJKE SITUATIE
What doesn’t kill you makes you stronger

Stand a little taller

What doesn’t kill you makes a fighter

Footsteps even lighter

- Kelly Clarkson

Voorovergebogen liepen we dicht naast elkaar. ‘Nu begint onze missie’ sliste ik zachtjes naar mijn zus. Om de hoek was de ingang van de winkel waar we moesten zijn. We hadden mijn autootje op de parkeerplaats bij het kleine winkelcentrum geparkeerd. Mijn zus reed. Ik kan door het litteken in mijn hals mijn hoofd nog niet voldoende draaien om over mijn schouder te kijken. De missie hield in dat we flink wat vers en mooi gekleurd fruit gingen inkopen. Ik was de gouden tip van de nachtverpleegster niet vergeten. Het fruit moet snel en makkelijk tussendoor te eten zijn. Herfstappeltjes, bananen, blauwe en witte druiven, aardbeien en een chocoladereep. Als dank voor alle goede zorgen wilde ik een bedankje langsbrengen voor het verplegend personeel van mijn ziekenhuisafdeling dat zo goed voor mij gezorgd had. Ik hoorde ze bijna dagelijks over taart en vlaaien praten. Bij de koffieautomaat. Vlak achter mijn deur. Ik had me voorgenomen niet zoiets zoets en ongezonds mee te brengen. De missie met mijn zus hield in dat we in de winkel niet tegen elkaar zouden praten. Ik kan nog niet goed praten met mijn verdikte tong en mijn zus eigenlijk ook nog steeds niet na haar kaakoperatie. We wilden voorkomen dat iemand ons gebrekkig zou horen articuleren. We stapten nog niet uit het autootje of ik zie een bekend gezicht op de parkeerplaats. Ik steek mijn hand op uit de verte en ik loop voor de zekerheid de andere kant op. Ik durf echt niet met mensen te praten die niets weten van mijn operatie. Ik houd mijn kraag van mijn jas goed omhoog langs mijn hals zodat mijn litteken niet zo opzichtig is. We moeten giechelen om de situatie. Beiden lachend met onze hand beschermend voor onze mond. Wanneer ik uitbundig lach zou je m’n gehavende tong in mijn mond kunnen zien liggen. Wanneer we elkaar aankijken, lachend onze mond verbergend, zien we de lol van onze hachelijke situatie in. Dit is echter niet mijn eerste keer buiten na thuiskomst. Wél de eerste keer onder de mensen. Ik wandel elke dag een stukje in de buurt.  Mijn psychologe uit het ziekenhuis had geadviseerd vooraf een zinnetje voor mijn wandelpartner klaar te hebben zodat we snel door kunnen lopen indien een bekende mij aan zou spreken. Mijn lief en ik wandelen ook regelmatig een stuk samen in het Mastbos. In het ziekenhuis durf ik echt zonder schroom tegen mijn behandelend artsen te spreken. Ze verstaan mij. Ook tegen het zorgpersoneel, wanneer mijn lief en ik met onze fruitmand de afdeling oplopen, praat ik als mijn ouderwetse zelf. Ze herkennen me en zijn echt blij me in zo’n goede conditie te zien. Schoenen in plaats van sloffen of antislipsokken aan. Zelfstandig en rechtop in plaats van krom schuifelend achter de rijdende infuuspaal.  Leuke kleding in plaats van een blauw operatiehemd of later een pyjama. Een jas zelfs, het bewijs dat ik een bezoeker ben. Mijn haar weer in m’n eigen model. Ik ben daar ter plekke trots op hoe ‘snel’ ik alweer op de been ben, maar op de afdeling zijn emotioneert me ook tot tranen toe. Hoe kort geleden lag ik daar kwetsbaar in bed zonder te kunnen praten, afhankelijk van sondevoeding, pijnstilling en een buisje in mijn luchtpijp om te ademen?

No unannounced visits, please

THUISKOMEN
I know that in life there will be sickness, devastation, disappointments, heartache - it's a given. What's not a given is the way you choose to get through it all. If you look hard enough, you can always find the bright side.

- Rashida Jones

Douchen is voor mij ultieme ontspanning. Alhoewel de hammam sessie die ik in de sauna had, vlak voor de lange ziekenhuisopname, dat niveau natuurlijk ver oversteeg. De eerste dagen in het ziekenhuis werd ik gewassen door de lieve dames van de verpleging. Op het bed. Met een warm washandje. Later werd ik op een douchestoel gezet en werd ik lekker gewassen met een zacht washandje door een geduldige verpleegkundige. Met een handdouche, want veel pleisters, gips en verband mochten niet nat worden. Als ik er op terug kijk eigenlijk best wel een milde vorm van hammam. Ze gebruikten heel veel handdoekken om me lekker warm te houden. Een nieuwe fase in de verzorging was de stoel die achter de wastafel geschoven werd zodat ik mezelf met opgewarmde washandjes kon wassen. Lekker de tijd om zelfstandig mijn dagelijkse verzorging te doen. Mijn eigen serum en gezichtscreme, mijn deodorant. Na een tijdje moest natuurlijk mijn lange haar een keer gewassen worden. Ook daar hebben ze handige maniertjes voor om pleisters en verbandjes in mijn hals te omzeilen. Gipsen arm in het plastic ingepakt. Speciaal douchedopje op de trachea canule in mijn hals. De lieve verpleegsters kamden heel zacht en met aandacht mijn haar. Ze deden er een knot in of een haarklem. Natuurlijk niet op mijn manier maar dat was wel het laatste waar ik me druk over maakte.  De dagelijkse verzorging was heerlijk maar tegelijkertijd ook energieslurpend. Op het einde van mijn verblijf lieten ze me alleen in de douchecel, met een handdouche, douchegel en een stapel handdoeken. Lekker wat langer douchen…terwijl zij mijn beddengoed verschoonden.  Mijn lief sliep zo nu en dan ook een nachtje bij mij op de kamer en verzorgde mij dan onder de douche. Soms ging er een wondje open door de warmte en de daardoor verwijdde bloedvaten. Absorberend wondgaas erop, opgelost.

Het fijne van thuiskomen - na twee weken opname - in ons eigen huis vond ik het genieten van de mooie, zo vertrouwde, lichtinval. Vooral nu in de herfst. Overal gekleurd herfstblad aan de bomen. Warm gefilterd zonlicht door het raam. Ook de stilte en de rust in huis behaagden me enorm. In het ziekenhuis lag mijn kamer vlakbij een soort pauzeruimte met koffie- en theeapparaten. Regelmatig taart, veel vrolijke geluiden en lachsalvo’s. De eerste week snapte ik er niks van ‘vierden ze hier elke dag feest ofzo?’ Thuiskomen voelde als een weldaad. Vanwege de ongestoorde nachtrust. Ook komt er nog maar één wijkverpleegster om de dag. De eerste keren samen eten aan de eettafel was een feestje ookal at ik alleen maar een gepureerd soepje of een medicinaal proteïnedrankje. We zijn weer met elkaar. Relaxt. Thuis. In de ochtend kan ik lekker douchen in onze eigen Marrokaanse douchecel. Wat langer op een tuinstoel onder de regendouche relaxen. Jongste föhnt en kamt mijn haar, mijn zus masseert mijn handen, oudste dochter friemelt regelmatig aan mijn haar en middelste houdt de verzorging van mijn verbandjes in de gaten en mijn medicijninname. Overal wordt bewust de tijd voor genomen. De poezen en ik genieten van elkaars aanwezigheid. Van al die aandacht knap ik op. Er wordt hier van mij gehouden. Thuiskomen.