Kostbaarste schat

Weet je leven werkelijk te waarderen als de kostbaarste schat die er is en zorg er goed voor.
- Taizan Maezumi Roshi

Had een nieuwe start slechter kunnen beginnen? Ik denk het niet. Deze verhuizing heeft heel wat uitdagingen. Tegenslagen. Soepel en probleemloos is echt anders. In México waren we bijna twee maanden geleden al slecht gestart met het inpakken. De mannen werkten niet accuraat en veel te snel. Met alle gevolgen van dien. Weten we nu. Met opgezwollen vingers met grote blaren waar de vellen bijhangen en uitgedroogde handen heb ik maandagochtend de zeecontainer opgewacht. Vóór het arriveren van onze huisraad hebben we precies in een week tijd alle muren en plafonds gesaust. Vandaar de blaren en uitgedroogde handen. Een huis leeft. Zeker met drie gezinnen in drie jaar tijd. Ook de vensterbanken, deurposten en sommige deuren hebben te lijden gehad. Met een roller en een kwast hebben we alles opgefrist. De meiden pakken ondertussen hun nieuwe - of moet ik zeggen hun oude? - leven weer op. Heel Hollands fietsen ze zelfstandig naar de stad, naar hun vriendinnen en langs hun nieuwe school. De twee oudsten hebben binnen enkele dagen een bijbaan in een supermarkt gevonden. Anthe heeft zelfstandig een nieuwe fiets uitgezocht. En op de trein gezet voor een introduktieweek op de universiteit. Ze heeft een logeerplek in een studentenhuis gevonden. Ze zijn nog nooit zo onafhankelijk geweest! Daar genieten we van. De meisjes krijgen dus niet zo veel mee van de stress van hun ouders. Verhuisstress zeg maar. Maar dan veel erger. Ongeveer een derde van onze huisraad staat nog steeds in México. Waarom dat nog steeds niet onderweg naar Nederland is, begrijp ik niet. Het pastte niet in de zeecontainer omdat onze hippiebus erbij moest. Deze staat al in Nederland op ons te wachten. Met een gebroken spiegel. Ondertussen staat een deel van onze meubels nog in een ander continent. Gek genoeg zijn de verhuisdozen die we met luchtvracht verzonden hebben ook nog niet thuis gearriveerd.... Inklaren kost kennelijk wéken tijd! Op het moment dat de deuren van de zeecontainer open gingen schrokken we allemaal. De twee verhuismannen en ik. Mark kon er helaas niet bij zijn op deze dag. De andere verhuismannen hadden zich ziek gemeld. De onderste dozen waren allemaal doorgezakt door het gewicht van de (te) zware dozen die er bovenop stonden. Een kind kan bedenken wat er met die spullen onderop is gebeurd. Veel meubels zijn beschadigd omdat ze niet goed verpakt waren. Precies zoals ik de Mexicaanse verhuismannen al voorspeld had. Ik had geen vertrouwen. Mijn buikgevoel zei genoeg. De kasten met wieltjes zoals een boekenkast en ladenkastjes zijn stuk voor stuk door hun hoeven gezakt omdat ze onderop in de container stonden. Bijna alle houten kasten zijn beschadigd omdat er niet voldoende karton omheen zat. Een lampenvoet is helemaal krom gebogen, omdat deze ´gewoon´tussen de dozen gestoken was. Tuinpotten in duizend stukken. Serviesgoed gebroken. Het goede nieuws is dat er niks kapot is waar we emotioneel aan gebonden waren. Alles is vervangbaar. Er is een verzekeringsagent mee bezig. Lastig is wel dat we een kast, kastplanken en bed onderdelen missen. Spulletjes staan nu op de grond uitgestald. Een matras ligt op de grond. Mijn geliefde iMac staat ook nog in México te wachten.... Over twee maanden zullen we weer compleet zijn. In de tussentijd sta ik met één voet in Nederland en de andere in México. Ik kan nog niet landen. Nog wéken wachten op televisie, internet en telefoon. Welkom terug in het flitsendsnelle Nederland. Ik doe nog even niet mee.

Samenzijn

De lamp van het samenzijn brandt lang; zij gaat in een oogwenk uit bij het afscheid.
- Rabindranath Tagore

Op de ene dag dobberen we nog heel ontspannen en quasi zorgeloos met z´n vijfjes in een azuurblauwe zee op Aruba. De andere dag blijven we stijf van het afscheid nemen en verbluft van alle emoties achter in de lobby van ons hotel. In Puebla. Om The States te vermijden reizen we terug via Aruba en brengen we een heerlijke dag in een hippe beach club door. Zonnen, zwemmen, Caribische muziek en heerlijke smoothies! Gek genoeg kan ik deze werelden heel erg goed scheiden. Zolang we reizen ben ik niet met mijn hoofd bij de verhuizing. Heel erg mindful eigenlijk. Heel zen. Na terugkomst in México sta ik echter meteen met twee benen in de verhuizing. Vele afscheidstranen. Van mij, de meiden en van onze vrienden. Ook meteen allerlei geregel en gestaggel over een tweede zeecontainer vanwege onze hippiebus die natuurlijk mee moet. Een best groot deel van onze inboedel staat daarom nog in México. Het verhuisbedrijf sprak eerst alleen over wat tuinmeubels en de trampoline, die we uiteraard best achter wilden laten in ruil voor het gratis transport van onze hippiebus. Later bleken dat toch ook wat dozen met kleding te zijn en nóg later toch best een groot deel van onze spullen! Onze allerlaatste drie dagen in México waren dus niet zorgeloos. De huiseigenaar zou heel mild zijn met beschadigingen en verfkleurtjes op de muren in ruil voor donatie van ons huisalarm. Daar gingen we voor, dus bij het rondje door het huis zou Mark even ter uitleg de codes intoetsen van het alarm. Alle toeters en bellen gingen af en het stopte ook niet meer! De poezen, die sowieso precies aanvoelden dat er iets groots stond te gebeuren, waren niet blij met dat lawaai. Mark heeft uiteindelijk de draad moeten doorknippen. Ook nog even snel op de dag van ons vertrek regelen dat er een monteur op onze kosten dit alarmprobleem komt oplossen. Mijn aller-allerlaatste Mexicaanse yoga les op de ochtend van onze vertrekdag was erg emotioneel. Het stond eigenlijk helemaal in het teken van mijn afscheid. De intentie van de les kwam er met horden en stoten uit. Juf Susana´s stem sloeg over van emotie. Niemand hield het droog. Tijdens de meditatie gebeurde hetzelfde. Zelfs toen we Ohms aan het zingen waren met de groep hoorde je wat snikjes tussendoor. Tijdens de afsluiting van de les wilden en kónden Susana en ik het niet meer verbergen: hartverscheurende snikken, tranen en veel vasthouden en beloften om elkaar op te zoeken. Na een láátste kop thee in de yoga studio - die toch ook een beetje mijn huiskamer was geworden de afgelopen drie jaar - en na een laatste lach en een traan ben ik uiteindelijk vertrokken. Wat een bewogen dagen voor ons allemaal! De nachtvlucht met onze poezen ging goed. Natuurlijk werden er tijdens deze vlucht wat traantjes gelaten. Het besef is er. De remigratie is definitief. Onomkeerbaar. We zijn weer terug in Breda.

Breda, 15 augustus 2015

Tropische herinneringen

Als een bepaald gevoel je hart raakt, wees daar dan helder getuige van en schuif het niet eenvoudigweg terzijde.
- Ajahn Chah

Lobi lafu. Liefde lacht. Mooie Surinaamse woorden. Echte liefde is als je lieverd met je mee loopt naar het strand, omdat je zo graag voor de állerlaatste keer op Tobago wilt snorkelen - ookal snorkelt hij zelf niet. Terwijl ik helemaal in m´n uppie in zee zwem zit Mark op een stuk drijfhout op mij te wachten. Op een verlaten bounty island. Er is helemaal niemand in deze baai. Alleen overhangende palmbomen die mooi afsteken op het witte strand. Kabbelende golfjes van azuurblauw water. Een pelikaan vliegt voorbij. Onderwater zie ik de mooist gekleurde vissen. Tóch vind ik het ook heel spannend. Zo alleen. Er is hier verschrikkelijk veel koraal. Het water is dus ondiep zodat je lijf best dichtbij het koraal komt. Oók koraal waar je brandende plekken van krijgt als je het aanraakt. Zee egels zijn er ook. Ik draag geen flippers. Niet gaan staan dus. Het alternatief is door de diepe openingen tussen het koraal te zwemmen. Mooier eigenlijk, want daar zwemmen veel vissen. Het benauwt me alleen soms. Zo krap. Ik zie in zo´n opening een blauwe, lange aal. Minder leuk. De baai is piepklein. Bj de rotsen zitten echter de allermeeste vissen. Wel uitkijken; de golven slaan stuk op de rotsen. Spectaculair. Boven water zie ik Mark zitten op het strand. De schat! Wat een mooie herinnering hebben we gemaakt. De dag ervoor hadden we óók een heerlijke herinnering. Na zo´n drie kwartier lopen door de jungle kwamen we bij een verborgen waterval. Met het filmisch decor van “Blue lagoon”. We klommen heel behendig langs een steile rotswand en daar ontpopte zich een hoge waterval die in een blauw meertje kletterde. Met z´n vijfjes onderzochten we de stenen onder water en bewogen we ons steeds dichter bij het vallende water. Ineens plonsten er - als kokosnoten uit een boom – allemaal kleine donkere jongetjes in het water. De waaghalzen sprongen van een hoge rots naar beneden. Om indruk op ons te maken. Ze klommen in de waterval tussen een spleet omhoog, maakten de gekste sprongen. Nu durfden wij óók in de spleet tussen het vallende water te klimmen! Twee kleine jongetjes konden nog niet eens zwemmen. Zij dreven met een zelf meegebrachte jerrycan. Een verborgen juweeltje in de jungle van Tobago!

Tijdens onze tussenstop in Suriname op weg naar México gingen we rivierdolfijntjes spotten bij zonsondergang. In het brakke water tussen de zoute oceaan en de zoete rivieren. We hebben ze gezien. Kleine dolfijntjes met schattige roze buikjes! Voor het eerst in ons leven zagen we zoetwater dolfijnen. De zonsondergang op de rivier langs de mangrove bossen voelde heel zwoel, heel tropisch en Surinaams. Zo ook Mark´s natte broek en schoenen. Toen hij later diezelfde avond, op de Pasar Malam, met Maren mee liep. Even weg van de drukke markt. Maren moest nodig plassen. Mark wees haar een plek aan. Maren vond het echter te donker. “Welnee!” riep Mark. En stapte prompt in een soort moeras! Hij bleef heel relaxed nog even met ons mee lopen over de markt. Wachtend in zijn zompige, natte gympen. Op onze warme stroopwafels die heel veel bereidingstijd nodig hadden. Ook geduldig wachtend op mij terwijl ik de traditionele kleding van de inheemse Amazone indianen fotografeerde. Pas later in het licht van een straatlantaarn zie ik hoe hij er bij loopt. Tot zijn kruis nat van het stinkende slootwater!

Aruba – 10 augustus 2015

Regen in het paradijs

Laat uw leven licht dansen op het randje van de tijd, als de dauw op de rand van een blad.
- Rabindranath Tagore

Wakker worden van veel vogelgeluiden. Koeiengeloei in de verte. Het gekraai van een haan. Als de zon opkomt ontwaken de vogels met veel kabaal. Op het terras van onze cabaña heeft een vogeltje een nest gebouwd. Een grappige hagedis, mister Karel, met oranje krulstaart en groene rimpelnek zit op een boomstam naast de openslaande terrasdeuren. In de bloemenstruiken komen felgroene kolibries het zoete nectar snoepen. Vanuit ons bed zien we de Caribische zee achter de groene heuvels van Tobago. Elke dag zien we daar de koperen zon spectaculair in de zee zakken. Soms regent het verfrissend. Regen in het paradijs. Af en toe laat ik me verleiden, als iedereen nog slaapt, een half uurtje soepele yoga oefeningen te doen. Met uitzicht op de heuvels. Genietend van een frisse zeebries. Het is heerlijk om op zo´n klein eiland te zijn. Een ovaal van 41 bij 14 kilometer. Dag en nacht dichtbij de oceaan. De immense hoeveelheid water dat rimpelt en stroomt onder invloed van de maan. De onderwaterwereld is hier prachtig, zo dicht bij het koraalrif. Veel grote en vrolijk gekleurde vissen. Zeeschildpadden en roggen. Heel erg veel gekleurd koraal. Het water is lauw en op sommige plekken glashelder. Het is een feest om hier te mogen snorkelen. Vergelijkbaar met Cayo Tobacco voor de kust van Belize. Toen zagen we een zeeschildpad zwemmen. Nu weer. Weliswaar door de glazen bodem van een boot, maar het weten dat er vriendelijke schildpadden hier rustig zwemmen maakt me blij. Het is duidelijk, je komt hier niet voor architectuur of het rijke cultureel, koloniaal erfgoed. (De Hollanders hebben hier trouwens heel lang het bewind gevoerd.) Dagelijkse boodschappen en restaurants zijn hier schreeuwend duur. De stroom valt zo nu en dan uit. De voorraad regenwater op het eiland is bijna op. Veel muggen. En tóch zijn we betoverd door precies deze paradijselijke plek.

Tobago, 7 augustus 2015

Geluk in Tobago

Het geheim van het behoud van geluk is: elke dag voedsel geven aan onze liefde.
- Thich Nhat Hanh

Het gevoel van vrijheid. De gelegenheid om elke dag weer een nieuw avontuur in te duiken. Boven dit alles het eindeloze samenzijn. Reizen. Het is verslavend. Deze reis door Suriname en Tobago had ik al ver voor het onverwachte, verpletterende nieuws gepland. Het nieuws dat we moeten remigreren na drie jaar México. In plaats van na vier jaar... Heel dankbaar zijn we dat deze Caribische rondreis tóch plaats kon vinden tijdens de oversteek-periode van zes weken. En daar komt onze flexibiliteit om de hoek kijken. Hoe komen we écht tot rust als de reis voor een deel omgegooid moest worden omdat we niet via The States mochten vliegen? Vliegen via Bogotá en Curacao, en na een korte nacht op een korjaal stappen voor een 1-weekse tocht door de Surinaamse jungle vergt wat aanpassing. Ook van de kinderen. Bijna iedere nacht in een andere spannende jungle hut. In een ander stukje rimboe. Geen thuis. Inboedel op zee op weg naar Nederland. Waar horen wij eigenlijk? Het brak Maren van amper tien jaar op. Ze kreeg kriebels in haar buik. Soms buikpijn. Vooral ´s avonds voor het slapen gaan. De rust keerde terug toen bleek dat we na elke avontuurlijke tour weer terugkeerden naar hetzelfde hotel in Paramaribo. Een fijn hotel met zwembad, schone kamer en airconditioning. Ook een week op eiland Tobago brengt rust. We reizen meestal net iets luxer dan ´low-budget´, maar ons verblijf op tropisch eiland Tobago is écht luxe. Een schitterend gelegen zwembad in de groene heuvels. Met uitzicht op de Caribische zee. Een volle week in twee mooie ruime cabañas naast elkaar. Niet teveel avontuurlijke trips. Verschillende baaien bezoeken en een wandeling door de bush naar een waterval. Iedereen komt hier tot rust. Geluksgevoel. We kunnen ontbijten, lunchen en avondeten op ons tuinterras. Het strand ligt acht minuten afdalen van onze cabañas. Schitterend snorkelen! Rust, aandacht en eindeloos samenzijn. We zullen nog eenmaal terug naar Paramaribo vliegen en wederom in ´ons´hotel slapen. Nog één dagtrip om roze rivierdolfijnen te spotten in de Suriname rivier. Bij zonsondergang. We hebben innerlijke rust gevonden in Tobago. Diepe slaap. Geen buikkriebels meer. Go with the flow. We leven meer dan ooit in het nu.

Tobago – 4 augustus 2015

Commewijne

Zomerse bries: alle onbeschreven blaadjes papier waaien van mijn bureau.
- Shiki

Zweten! Twee dagen door het Commewijne gebied fietsen. Oost-Suriname. Tropische temperaturen. Steeds stoppen voor slokjes water. Maar we hebben het gedaan! Van plantage naar plantage gefietst. De Zeeuwen hebben in 1667 Suriname op de Engelsen veroverd. Zij voerden het Zeeuwse poldersysteem hier in. Met veel bruggen en sluizen. De kleigrond bleek uitermate vruchtbaar. Het aantal plantages aan de Commewijne rivier nam in snel tempo toe. In 1862 waren er echter maar weer de helft over. Vanwege de dalende prijzen van de rietsuiker, cacao en koffie. Op de oude plantages heerst tegenwoordig een sfeer van vergane glorie. Slechts een enkel is nog meer of meer in gebruik. Deze bezoeken wij. Op de fiets. Mooie oranje Gazelle fietsen. Met een knalgroen kratje voorop. We moesten op de heenweg vanuit Paramaribo twee rivieren oversteken. Met tentbootjes. Voor 25 of 30 Surinaamse dollars. Dat is zo´n zeven euro. Onze fietsen gingen ook mee op het bootje. Op de heenweg naar plantage Frederiksdorp zagen we alle aanwijsborden over het hoofd. Of ze waren er gewoon niet. Rond lunchtijd arriveerden wij al op de prachtig gerenoveerde koffieplantage. Die middag hebben we vooral zwetend doorgebracht. Met bijna niks aan zaten we elk voor een ventilator. Te puffen. Met een boek, een spel of een tijdschrift. Toen vloog na een blikseminslag de elektriciteit eruit! Afzien. In die klamme tropische warmte. Hoe hebben die Hollanders in de achttiende en negentiende eeuw dat volgehouden? De volgende ochtend hebben we onderweg beter opgelet en hebben we een suikerfabriek uit 1882 bezocht. Mariënburg. Ook plantage Alkmaar uit 1810 zijn we doorgefietst. Deze grond is in 1894 verkaveld en uitgegeven aan de arbeiders. Zelfs nu wonen hier voornamelijk Hindoestanen. Peperpot plantage was vanaf 1905 eigendom van een avontuurlijke apothekersassistent Anton Janssen uit Amsterdam. Vandaag de dag is de koffieplantage overwoekerd. Er zijn veel tropische vogels, apen, slangen en ocelots en jaguars neergestreken. We zijn door deze jungle gefietst. Op weg naar de directeurswoning van Anton Janssen. En de houten koffieloods. Ook de fabriek waar de koffiebonen in ovens werden gedroogd staat er nog. Aan de rivier. Alles is vervallen. In de piepkleine schamele woninkjes verblijven nog steeds de Javaanse nakomelingen van de arbeiders van eeuwenoude plantage Peperpot. Een fascinerende historie. Ons zweet en zadelpijn dubbel en dwars waard.

Paramaribo – 31 juli 2015