Doen wat ik wil

Apart from education, you need good health, and for that, you need to play sports.
- Kapil Dev

Met een iPhone in het zakje van mijn hardloopjasje ren ik met mijn lief door het miezerige, oude Mastbos. Over twee maanden doen we samen aan een hardloopwedstrijd mee. We lopen voor het eerst dezelfde afstand in de race. Hij rent al zijn hele leven. Nu helaas nog maar stukjes van maximaal tien kilometer vanwege blessures. Ik loop vanaf het moment dat ik onze tweede kreeg. Ik heb vanaf mijn middelbare schooltijd, tijdens mijn studie tot aan mijn eerste zwangerschap altijd badminton gespeeld. Ik herinner me de eerste keer joggen in Massachusetts nog heel goed. Op het landgoed waar we woonden. Om af te vallen na de zwangerschap. Ik telde puffend elk rondje terwijl papa met de meisjes voor het huis stond te kijken. De rondjes waren maar klein, dus het kwam eigenlijk neer op het aftellen van de voltooide rondjes. Daar beleefde ik écht geen plezier aan. In de loop van de jaren veranderden die rondjes in routes van ruim vier kilometer. Of dat nu wekelijks in het oude Mastbos was of aan de voet van de Mexicaanse vulkaan Popocatepetl. Het afgelopen jaar loop ik pas echt voor mijn lol. Daarnaast natuurlijk ook voor mijn conditie en voor de balans van mijn organen in mijn lijf. De laatste weken is het verrassend in het bos. Het weer wisselt zo snel. Zo lopen we in de sneeuw, de week erna in de blupsie, de week daarna in een T-shirtje om daarna weer een paar keertjes in de regen te rennen. Ik heb nog niet eens zo lang geleden op een regenachtige avond op de baan gelopen waarbij mijn hardloopschoenen helemaal doorweekt waren! Bij elke stap die ik zette hoorde ik mijn voeten soppen. De laatste dagen is het juist warm. Lief en ik lopen een nieuw parcours in het bos die ik vorige zomer met mijn trainingsgroep voor het eerst deed. Door het oude bos, over de open heide (helemaal paars in de maand augustus!) en langs een prachtig bosmeer. Bij een oranje zonsondergang waan ik me dan in Afrika. Zó mooi daar!

Met de wedstrijd van tien kilometer in het vooruitzicht wilde ik de afstand van dit parcours eens opmeten. Op zondagochtend de auto in het bos geparkeerd, een app gedownload op de mobiele telefoon, GPS aangezet en ons zondagse rondje gelopen. Met het mobieltje in mijn zak. Blij dat ik de afstand eens opgemeten heb! Het blijkt precies zeven kilometer te zijn. Dat valt me tegen. Nu lopen we meestal vanaf het begin van het bos en dus mogen we er wat meters bij optellen. Als ik hetzelfde parcours vanaf onze voordeur loop dan is het precies tien kilometer. Dat heb ik wel eens in m’n uppie gelopen. Dus ik kán een afstand van tien kilometer lopen. Een geruststelling. Nu moet ik van mezelf tijdens de intervaltraining op de baan meer mijn best gaan doen, want de snelheid mag nog wel wat omhoog vind ik. En dat vindt mijn trainer trouwens ook. Ik loop op de baan altijd op m’n gemakje. Lekker naast iemand waar het makkelijk mee kletsen is. Ik zweet ook nooit na de training. Hijgen doe ik al helemaal niet! Ik heb me voorgenomen een tandje bij te zetten. Toch merk ik dat door de training mijn uithoudingsvermogen enorm verbetert. Ik loop tegenwoordig met gemak de dubbele afstand van een jaar geleden. Nu de snelheid nog een klein beetje verhogen... De wedstrijd in mei is een stok achter de deur. Ik heb een doel voor ogen. Ik denk aan al het publiek langs het parcours. Ik denk aan het voldane gevoel dat ik zal hebben als ik het uitgelopen heb. Nu de zomertijd weer begonnen is zijn de trainingen gelukkig weer naar het bos verplaatst. Het begint weer te kriebelen. Veel fijner om in de natuur te trainen. Het schijnt dat de verkoopcijfers van hardloopschoenen nu omhoog schieten. De afgelopen maanden zei ik elke woensdagavond op de atletiekbaan tegen mezelf dat alles beter is dan een avond op de bank hangen voor de TV. Dat hield me op de been. Ik heb mezelf een schop onder m’n kont gegeven. “Even iets actiever aan de intervaltraining meedoen, meissie!”. Ik ben vandaag een jaartje ouder geworden. Ik zit fysiek goed in mijn vel. Het leukst vind ik als mensen verrast reageren op mijn leeftijd. “Het is écht waar, ik loop al naar de vijftig!” verdedig ik mezelf. Met heimelijk een triomfantelijke lach op mijn gezicht.

Floortjes voetstappen

The sea, once it casts its spell, holds one in its net of wonder forever.
- Jacques Yves Cousteau

Ze kirt het uit wanneer ze met haar snorkel weer boven water komt. Haar ogen stralen. En ik? Ik zit op de bank te wippen van opwinding. “Op de valreep nog even een enorme toegift”, zegt Floortje in de laatste minuten van de uitzending. We zien een moederwalvis met haar jong. Op zich al heerlijk voor hen om dat live te zien. En dan komt het…. Floortje springt vanaf de catamaran het water in en gaat snorkelen naast deze prachtige dieren. Daar word ik even stil van. Floortje heeft koninkrijk Tonga bezocht. In de Stille Oceaan. Een plek aan het einde van de wereld. Het kost twee hele dagen om daar naar toe te reizen. Maar…zwemmen met reusachtige walvissen…dat is voor mij een droom die uitkomt. Ik heb meerdere malen in mijn leven walvissen mogen zien zwemmen rondom de boot. In Rhode Island toen ik zwanger was van onze tweede, in Namibië met een glas champagne in mijn hand en niet zo heel lang geleden nog in Mexico. Dan maakt mijn hart telkens weer een sprongetje. Bij zonsondergang hebben we ook eens walvissen vanaf het Mexicaanse strand gezien. Onvergetelijk. Maar daadwerkelijk zwemmen…? Ik heb het geluk gehad ook groepen dolfijnen meerdere malen in het wild te zien zwemmen zoals in Jamaica toen ik zwanger was van onze eerste, in Alabama op een bootje van een garnalenvisser, diverse keren in Mexico en de laatste keer zagen we roze rivierdolfijntjes in Suriname. Op een verlaten Mexicaans strand hebben we ze ook eens onder water horen communiceren met elkaar. Zó dichtbij. Wat echt indruk heeft gemaakt op mij is snorkelen met zeeschildpadden. De eerste encounter met een zeeschildpad was in Belize. Een schildpad die onbekommerd op me af komt zwemmen, mij in het vizier krijgt en dan schrikt met zijn pootjes wijd uitgespreid. Hij weet niet hoe snel hij weer weg moet zwemmen. Echt vertederend! De andere twee keertjes waren in Mexico. Ik was op een middag in m’n uppie meegegaan met een duikerstrip. Hoge golven, maar geweldig gesnorkeld. In m’n uppie een zeeschildpad achtervolgd. Tóch is de ervaring mooier als je het samen kunt delen. Zoals toen we alle vijf tussen enorme zeeschildpadden zwommen. Maren en ik hand in hand achter een schildpad aan die af en toe boven water adem kwam halen en dan weer onder water verder zwom. Met ons tweetjes in zijn kielzog…. De keer dat we babyschildpadjes mochten uitzetten in de oceaan heeft een onuitwisbare indruk op me achtergelaten. Op het strand bij zonsondergang. De kleintjes die naar zee kropen, op de golven dreven en een enkele die weer met een smak terug op het strand geworpen werd. Zo verschrikkelijk lief! Een moment waar ik nog tranen van in mijn ogen kan krijgen is de nacht dat wij in Belize naar schildpadnesten gingen zoeken. We slenterden door de nacht, verlicht door miljoenen sterren, over het strand. We struikelden over het afval. Allemaal aangespoeld plastic afval van cruiseschepen en vissersbootjes. Van tandenborstels tot zonnebrandflesjes en van slippers tot grote jerrycans. Zo treurig als je weet dat schildpadden áltijd terug gaan naar hun geboorteplek om hun eieren te leggen. Tussen al dat plastic rotzooi moeten ze een schoon plekje vinden om hun nest te graven… Zeeschildpadden hebben mijn hart gestolen. Eigenlijk heb ik een zwak voor alle dieren in de zee. Zelfs de enorme zeekoeien in Belize maakten me blij. Snorkelen met wilde walvissen is een droom die ik koester. Zoals Floortje’s eerste reactie was toen ze weer boven water kwam: “Fantastisch!”

“Het had net een scene uit de films van Harry Potter kunnen zijn”. Onze middelste dochter heeft het over onze aankomst op University College Roosevelt eerder deze ochtend. We hadden onze auto in Middelburg geparkeerd en volgden de bordjes naar het historische centrum. Midden op het marktplein stond een geweldig, gotisch gebouw met torentjes en houten luikjes. We staarden samen vol ongeloof vanonder onze paraplu naar het gebouw. We keken om ons heen of we niet een bordje gemist hadden. Toen wenkte een markante dame met opvallend rood opgestoken haar en met een opvallende bloemetjesjurk ons vanaf het bordes. We werden welkom geheten met een geweldig Engels accent. Inden had het gevoel dat we op Hogwarts Castle van Harry Potter beland waren! We hingen onze jas in de prachtige trouwzaal met antieke wandkleden, kregen uitleg in een statige hal en haalden een broodje in de burgerzaal met glas-in-lood ramen en kroonluchters. Ik heb nog nooit in mijn leven zo’n mooi universiteitsgebouw gezien! In het voormalig stadhuis van Middelburg, dat voltooid is in 1520, huist nu University College Roosevelt. Inden is enthousiast over deze Engelstalige opleiding waarvan de studentenpopulatie nooit meer dan zeshonderd, vaak internationale, studenten telt. Alle studenten wonen samen op een eigen campus. De geschiedenis van Liberal Arts opleidingen gaat ver terug. Het is eigenlijk de oudste onderwijsvorm. Het waren de oude Grieken die hun leerlingen volgens dit principe onderwezen. Veel aandacht voor academische vaardigheden als schrijven, presenteren en argumenteren. Geen specialisaties, maar juist een brede basis voor het opleiden tot democratische wereldburgers. Ons kind heeft haar studentenkamertje bij wijze al helemaal ingericht. Over een half jaar mag ze haar applicatie opsturen naar deze unieke opleiding!

Earth keepers

We didn’t inherit the Earth from our parents; we borrow it from our children.
- Chief Seattle

In de periode voor de verkiezingen ben ik me heel bewust waar ik nu eigenlijk voor mag gaan kiezen. De meeste punten die belicht worden zijn korte termijn doelen. Zelf ben ik meer op zoek naar lange termijn doelen. Ik denk aan het behoud van onze mooie planeet, aan de opwarming van onze aarde en aan duurzaamheid. Punten waar niet zo heel veel aandacht aan wordt besteed voor de komende vier jaar van het nieuwe kabinet. In een aantal debatten die ik heb gevolgd hoorde ik een beetje informatie over het sluiten van de steenkoolmijnen in Nederland, minder vlees consumeren of het bouwen van huizen zonder gasaansluiting. Het behouden van onze mooie planeet. Enkele dagen voordat ik naar de stembus ga fiets ik met mijn lief naar het theater waar een indrukwekkende documentaire draait. Het gaat over een Nederlands stel dat met drie kinderen aan het Vondelpark woonde en besloot om alles achter te laten om een aantal jaren in Michigan bij Indianen te gaan wonen. Financieel liep hun leven op rolletjes. En toch klopte het ergens niet. Er moest meer zijn in dit leven, voelden ze beiden. Ze bouwden hun eigen huis daar aan het meer. Ze raakten gefascineerd door de kijk van de Indianen op het leven en de wereld. Ze voelden dat ze heel wat te leren hadden. ‘Er ging een enorme inspiratie uit van hun levenswijze en zijnswijze. We hoorden verhalen over hun spirituele leider die een teruggetrokken bestaan in het bos leidde.’ Ze komen met hem in contact en mogen de inspirerende lessen van deze sjamaan filmen. Ze besluiten ook in andere werelddelen op zoek te gaan naar ‘wisdom keepers’ of ‘earth keepers’: stamoudsten en sjamanen. Wijze mannen en vrouwen die nog in verbinding staan met de aarde. Samen met hun drie kinderen maakten ze een reis van één jaar over zes continenten. Ik vond het frappant om dit gezin in de documentaire op plekken te zien waar wij óók geweest zijn met onze drie meiden. Met tenten op het dak door Namibië trekken bijvoorbeeld. Verschillende mensen onderweg verklaarden ons destijds voor gek dat we met zulke kleine kinderen vijf weken door dit deel van Afrika rondtrokken. De prachtige natuur inspireerde ons enorm. Wij hebben óók versteld gestaan van de immens grote stenen waar Machu Picchu mee gebouwd is. Hoe hebben ze dat eeuwen geleden zo hoog in de bergen kunnen doen? Ik heb letterlijk het verdriet gevoeld van de Inca slachting die daar plaatsvond door de Spanjaarden. Met een bootje dagenlang door het Amazone regenwoud trekken om daar met eigen ogen de geweldige natuur, maar ook de boomkapping, te zien. Ik zie het Amsterdamse gezin hoog in het Andesgebergte waar de vrouwen met prachtig gekleurde hoofddeksels en kleden rondlopen. Wij hebben daar een piepklein Peruaans dorpje bezocht. De kindertjes daar verrast met ballonnen en mandarijntjes. Geholpen met boontjes pellen om hun lunch te bereiden. De vrouwen hebben daarentegen speciaal voor ons een prachtig kleed gewoven met alpacawol dat maanden later nagestuurd werd.

De 'wisdom keepers' die zij in de documentaire hebben gesproken hebben geen universiteit gevolgd en praten niet in grote concepten. Ze hebben geen formele leiderschapsrol, maar hun stamgenoten zien ze als natuurlijke leiders vanwege hun verbinding met de universele levensbron. Ze hebben niks gemeen en hebben elkaar nooit ontmoet. En tóch hebben ze allemaal hetzelfde inzicht. Ze zeggen: als we doorgaan met onze huidige, westerse levensstijl vernietigen we onszelf. Maar we zullen alleen veranderen als we inzien wat de gevolgen zijn van ons gedrag. Het gedrag van onze wegwerpmaatschappij, het razende tempo en het individu dat voorop staat. Verandering kan pas als we in contact komen met onze eigen levensbron, de natuur. We hebben namelijk allemaal een heel diep zittende kennis. Ik zelf heb het geluk gehad twee keer door een sjamaan gereinigd en gezegend te zijn. Eén keer in Bolivia en één keer in Mexico. Ik heb veel respect voor de wijsheid van sjamanen. Het Amsterdamse gezin woont ondertussen alweer wat jaren in Engeland. Ik las een paar maanden geleden een artikel van dit gezin in JAN magazine. Met foto’s van de drie kinderen zoals ze nu zijn. Hun oudste is ondertussen negentien jaar. Mooie, eigenzinnige wereldburgers. Kleine ‘earth keepers’ eigenlijk. Ik hoop dat wij onze meiden ook iets van respect voor de planeet hebben kunnen meegeven. Ze hebben in de negen jaar dat wij niet in Nederland woonden veel van onze planeet gezien, veel culturen ervaren en zijn bijzonder internationaal opgegroeid. Onze eigen drie ‘earth keepers’ in spe als het ware

Spijbelgevoel

Your mind will answer most questions if you learn to relax and wait for the answer.
- William S. Burroughs

Uitrusten is vooral iets wat we verdienen als het werk klaar is. Een luxe die we uitstellen voor als de tijden wat minder druk zijn. Toch? Werk is eigenlijk nooit klaar, vooral thuis niet. Drukke tijden rijgen zich vaak aaneen. Rust zien we als de afwezigheid van werk, niet als iets dat op zichzelf staat en zijn eigen kwaliteiten heeft. Nu ik geen werktijden meer buiten de deur heb, vind ik meer rust. Het is niet eens het gemis van werk buiten de deur, maar het gemis aan spanning op het werk dat nu rust in mijn leven brengt. Rust is echter helemaal niet zo inactief als we denken. Terwijl we voor ons gevoel maar een beetje zitten te lummelen, gebeuren er allerlei nuttige dingen in ons brein en ons lichaam. Heerlijk idee dus: terwijl ik de zaterdagkrant na het weekend nog steeds uitspit aan de eettafel, de openhaard maar weer eens aansteek en ideetjes opdoe voor korte vakanties en weekendjes weg vul ik mijn reserves aan. Fijn! Onze voorraad energie, motivatie en concentratie, waarmee we er met een fris hoofd tegenaan kunnen, is niet onuitputtelijk. Als we te lang achter elkaar druk bezig zijn putten de reserves uit. Dan gaan we fouten maken en gaat alles steeds langzamer. Dit laatste herken ik helaas uit mijn werk. Er zijn een aantal hersengebieden die flink aan de slag gaan zodra we even niets doen. Deze blijken vooral betrokken bij het verwerken van nieuwe gebeurtenissen en bij spontaan opkomende gedachten en associaties. Ik heb dat op de momenten dat ik wat langer in bed blijf liggen of als ik gedachteloos onder de douche sta. Allerlei gedachten en ideetjes komen op in mijn hoofd. Creatieve oplossingen of gedachten aan personen waar je al een tijdje geen contact mee hebt. Op die momenten bekijken je hersenen alle nieuwe informatie, sorteren, schonen op, slaan op en brengen het in verband met wat er al is. Je hersenen doorzoeken steeds het archief om te zien of er oudere informatie is die op dat moment belangrijk zou kunnen zijn. Daarbij zijn ze ook creatief en komen ze met nieuwe verrassende associaties. Daarom is ‘verloren tijd’ in feite ideale werktijd voor je archiverende brein. Ik voel me meteen een stuk minder schuldig wanneer ik overdag mijn kopje thee Chai met opgeklopte melk voor een gemiste aflevering voor de TV opdrink! Het herstel werkt namelijk níet bij nuttige klusjes in huis afvinken bij wijze van rustpauze. Nee, juist echt iets doen waar je blij van wordt. Kletsen en lachen met je vriendin op Skype, een warme chocomel in de stad gaan drinken, een toneelstuk in het theater bekijken met goede vrienden of een wandeling maken met een oude vriendin in het Mastbos. Deze week heb ik goed werk hersteld in mijn brein!

Zo wilde ik deze schoolvakantie ook iets leuks met onze thuiswonende meiden gaan doen. De Carnavalsoptocht en een bioscoopbezoek vielen daaronder, maar zeker ook een museumbezoek in een andere stad. Lief nam een vrije middag op en we bewogen ons naar Eindhoven. De stad van Philips. Het Philipsmuseum dat gelegen is in hun allereerste fabriekspand, is een feest van herkenning. Ik zat in een nagemaakt huiskamertje op een groene zitbank en kreeg het gevoel weer thuis in mijn ouderkijk huis in Groningen te zijn. De staande asbak naast de bank, de typische bloemenvaasjes in de kast, maar vooral ook het televisietoestel. Precies onze zwart-wit TV uit mijn kleutertijd! Een reisje terug naar mijn kleutertijd. Er was ook een oranje-roze tienerslaapkamer nagemaakt die eenzelfde cassetterecorder en cassettebandjeshouder had staan als ik op mijn kamer destijds. De keuken was helemáál een feest van herkenning met de elektrische bruin-oranje sinaasappelperser van thuis, de slagroomklopper van mijn oma, de antieke broodrooster en de strijkbout uit de jaren ’70. We lieten ons meevoeren langs indrukwekkende Philips ontdekkingen. We hebben het niet alleen over de eerste gloeilamp, de radio en het elektrische scheerapparaat, maar ook over röntgenapparaten en echografie machines. Ook de allerlaatste ontdekkingen zoals het bekende Senseo apparaat en de ‘wake-up light’ wekker die zonlicht nabootst. Een indrukwekkend familieverhaal waar wat mij betreft maar één minpuntje aan kleeft. De rol van de fabriek in de Tweede Wereldoorlog. De familie koos ervoor om onder Duits toezicht voor de oorlogsindustrie te draaien waarmee Philips profiteerde van dwangarbeid. Uiteindelijk hebben ze daar dan wel honderden Joden mee gered binnen het prikkeldraad van kamp Vught (en later Auschwitz). Ze lieten hun personeel in een aparte Philips Kommando aan radio’s werken. Zij werden dagelijks gevoed met verse groenten om gezond te blijven voor het belangrijke werk en die verse prak bracht ook stiekem post van familie mee. De redding van deze Joden was echter geen machtig verzet, maar een prettige bijzaak geloof ik. Nederland mag zeker trots zijn op Philips, ondanks dat ze zich in de oorlog op kronkelweggetjes bevonden en door toeval de Philips-Joden voor de poorten van de hel hebben weg gesleept. Het verhaal van de Philips broertjes blijft zéker een internationaal indrukwekkend succesverhaal met een vleugje vervlogen romantiek …