Goddelijk

Het goddelijke is iets heel gewoons, het is goedkoper dan lucht.
- Sri Sri Ravi Shankar

De sfeer van een Hollands landgoed prachtig gelegen aan de rand van een bos. Uitzicht op een grote vijver in de tuin. Een koetshuis. Een geweldig sierlijk en statig terras aan de achterkant van het huis. Een orangerie. Gelegen aan de rand van de duinen. Ooit in 1634 gekocht door Amsterdammer Hendrik Reijnst om de stad Amsterdam te ontvluchten. Om vooral in de zomer de stank uit de grachten te ontvluchten. Het kwam lang daarna in handen van koning Willem III die het gebruikte als jachtverblijf. Na verwaarlozing en nieuwe eigenaars werd het uiteindelijk in 1885 eigendom van de familie Cremer. Jacob en Annie zijn de grondleggers van het huidige landgoed Duin en Kruidberg in Santpoort. Jacob was een handelaar in koffie en thee. Hij was eigenaar van plantages op Sumatra. Vanwege ruimtegebrek heeft de familie destijds besloten het oude huis af te breken en een geheel nieuw huis te laten bouwen. Het werd in 1909 betrokken. En daar komt voor mij de romantische sfeer van televisieserie Downton Abbey om de hoek kijken! Het fictieve statige huis van familie Grantham. Het eerste seizoen van dit Engelse kostuumdrama speelt zich af in 1912. Het jaar van het zinken van de Titanic tijdens zijn eerste reis… Twee jaar later brak de Eerste Wereldoorlog in 1914 uit. De rumoerige tijd waaraan landgoed Duin en Kruidberg óók deelnam. Wellicht daarom doen de eerste indrukken binnen in het huis van Jacob en Annie Cremer mij meteen denken aan de aristocratie van Downton Abbey. Er staat een prachtig verlichtte grote kerstboom in de hal met grote brede houten trappen. In alle stijlkamers zijn grote openhaarden en kroonluchters net als in het landgoed van lord Grantham. We zien bij wijze van spreken lijfknecht John Bates en kamenierster Anna al rondlopen door de hal. De drie altijd prachtige geklede dochters van lord Grantham zie ik in mijn gedachten de trap af komen. Achter de prachtige lounge is het kantoortje van het hoofd van de huishoudelijke dienst gelegen. Daar verbeeld ik me zonder enige moeite de onberispelijke Charles Carson bij, de butler van lord Grantham.

Ik ben niet de enige. Als ik het plafond in de grote hal bewonder begint een wildvreemde mevrouw tegen me te praten. Dat ze zich inbeeldt in landhuis Downton Abbey rond te lopen. Zelfs op straat zien we gek genoeg twee auto’s uit de jaren ’30 rond rijden. Rechtstreeks uit de televisieserie gestapt! Ik waan mezelf in de jaren van de Spaanse griep, de eerste telefoon, de krultang en de broodrooster… We wachten hier met ons gezin op de boswachter die ons mee zou nemen op een wandeling door de Kennemerduinen. De boswachter blijkt echter niet op te komen dagen. De beloofde High Tea die pas ná de wandeling geserveerd zou worden in dit huis wordt nu spontaan vooraf aangeboden. Ik vind het stiekem een beetje jammer, want die ochtend hadden we al van een zeer uitgebreid buffet ontbijt in ons hotel genoten op de Grote Markt in Haarlem. De verschillende gangen van de High Tea smaken echter uitstekend en tussendoor krijgen we te horen dat de boswachter niet goed ingelicht was en niet meer op zal komen dagen. Als vergoeding krijgen we korting op de rekening. We gaan nadien zelf nog maar een wandeling maken. Alles is ontzettend in Kerstsfeer gedoopt deze twee dagen dat we in Haarlem en Santpoort zijn. De winkels in Haarlem blijven extra lang open op zaterdagavond. Kerstmarkt op de Grote Markt. De stad ademt alleen maar Kerstmis! We gaan gezellig uit eten waar de meeste gasten net als wij mooi feestelijk gekleed zijn. Op zondagochtend gaan we zelfs nog even uitverkoop shoppen in de leukste winkelstraatjes van mijn geboortestad. Als ik heel eerlijk ben vind ik Haarlem een mooiere stad dan mijn eigen stad Breda. Het begint al met de ligging, zo vlak bij de Noord-Hollandse stranden en de prachtige villa’s van Zandvoort, Heemstede en Bloemendaal. Een genot om daar rond te rijden! In het centrum van Haarlem waan je je in een historische roman van Simone van de Vlugt. Al die smalle autovrije straatjes en knusse steegjes. Holland is zo mooi en staat zo bol van historie! Ik houd van dit kleine landje.

Twijfel, angst en dankbaarheid

Als ons gemoed vol is van twijfel, angst en zorg over gevaar en ziekte, projecteren wij dat in de buitenwereld en daardoor wordt het de werkelijkheid die we ondervinden.
- G.G. Jampolsky

Een door felle TLbalken verlichtte sporthal met honderden ingepakte schoenendozen gevuld met cadeautjes voor de kindertjes van vluchtelingen. Alles gesorteerd op leeftijd en op meisje/jongen. De normaalgesproken kale gymzaal kreeg meteen een Kerstsfeertje door alle glanzende cadeaupapiertjes. Je voelde de opwinding van de kindjes die buiten in de rij met hun vader of moeder stonden te wachten. Een brief in hun handjes waarmee ze een cadeau overhandigd zouden krijgen van een groepje leerlingen van de internationale school. Eén van die leerlingen was Maren. Ik had de internationale school aangeboden om mee te helpen met rijden en natuurlijk foto’s te maken tijdens de vrolijke happening. Het vond plaats in het asielzoekerscentrum in de voormalige gevangenis van Breda. Er waren twee persfotografen bij aanwezig en veel vrijwilligers die in deze opvang werken. Veel jonge mama’s en een enkele papa kwamen langs de tafels lopen om met hun kindjes een schoenendoos op te halen. Een schoenendoos die thuis gevuld werd door de gezinnen van de internationale school. De regel voor de inhoud van de doos was: something to write, something to wash, something to wear, something to play, something to eat and something to cuddle with. Maren en vijf klasgenootjes, die in oktober ook niet naar Engeland gingen voor projectweek, mochten het schoenendoos project helpen organiseren. Er werden op school grote posters door ze gemaakt, enthousiaste voorlichtingspraatjes gehouden voor alle klassen en de eerste dozen werden gevuld om als voorbeeld te laten zien op school. Maren werkte er graag aan mee.

Vlak voordat de Kerstvakantie zou aanvangen was het moment gekomen om daadwerkelijk de kerstdozen te overhandigen aan de kindjes in de opvang. De meeste van deze kinderen spraken een klein woordje Nederlands. Sommige baby’tjes waren zelfs hier in Breda geboren. De moeders straalden allemaal. Ze zagen er heel mooi uit, verzorgd en ik zag een twinkel in hun ogen. (zie ons fotoalbum) Het woord ‘vluchteling’ heeft in de media vaak zo’n negatieve lading. Nu ze voor mij een gezicht gekregen hebben staat het woord ‘vluchteling’ voor mij voor een sprankje heilig vuur. Ik kreeg het daar terplekke niet voor elkaar om écht te beseffen wat deze mensen hebben doorstaan tijdens de vlucht uit hun geboorteland. We kennen allemaal de beelden van de rubberboten en de lange voettochten. Deze mensen die voor mij stonden toonden dankbaarheid, glimlachten en keken mij recht in de ogen aan. “Wat is je achtergrond? Wat was je beroep in je geboorteland? Hoe zag je huis en je tuin eruit dat je hebt achtergelaten? Hoe zag je dagelijks leven er überhaupt uit? “ Vragen waar ik natuurlijk geen antwoord op kreeg. De drempel en de taalbarrière zijn écht te groot om hierover te praten. Tuurlijk zullen deze ouders momenten van twijfel. angst en zorg hebben gehad, en misschien nog steeds hebben. Maar ze zagen er stuk voor stuk vol vertrouwen uit. Sterk. Onverslaanbaar. Krachtig. Een voorbeeld van élan vital. Deze mensen zijn zich bewust dat het leven is wat we er zelf van maken. Voor mij een voorbeeld. Hopelijk ook voor de leerlingen die mochten helpen uitdelen. Eén meisje uit Inden’s klas maakt van dit project haar personal project. Een groot werkstuk waar ze op het eind van het schooljaar op beoordeeld zal worden. Ik vind het heel mooi dat de school aandacht besteed aan vluchtelingen in Nederland. Vluchtelingen in Breda. Tenslotte is het gros van deze school helemaal geen Nederlander. Just like a Christmas tale.

Juwelen en vertrouwen

De gedachte aan de vergankelijkheid van al het aardse is een bron van oneindige troost.
- Marie von Elmer-Eschenback

“Ooit...”, roep ik al mijn hele leven. “Ooit…, ga ik in een bloemenwinkeltje werken!”. Dit is een mantra die ik al decennia lang herhaal. Als troost. Mijn omgeving kan het wel dromen. Ooit ontsproten in een periode toen ik overspannen geraakt was in een (te) zware commerciële baan. Laatst was ik in zo’n leuk bloemenwinkeltje uit mijn dromen en keek eens goed om me heen. De sfeer is er geweldig. Klanten nemen de tijd om een mooie bos uit te kiezen en helemaal als ze er één laten samenstellen. Het wordt bijna altijd mooi ingepakt in papier of folie en versierd met prachtige linten. Een kaartje erbij. Allemaal dingetjes waar ik blij van word. Ik zag echter ook dat je je handen steeds in een emmer koud water moet steken om een bos bloemen te pakken. Dat je met een scherp mes de harde stelen moet afsnijden. Sterke, koude handen zag ik. Fleecetruien onder het schort en koude neuzen zag ik ook. Ik heb een hekel aan koude handen en voeten. Mijn droom brak in duizend stukjes. Een nieuwe droom ontstond. Onlangs stond ik namelijk in een juwelierszaakje in de binnenstad en daar was het best druk vlak voor Pakjesavond. Geen van de klanten had echter haast. Juwelen en sieraden kopen is een feestje, daar neem je de tijd voor. Een kettinkje voor je geliefde, oorbelletjes voor je dochter of een prachtig horloge voor je echtgenoot. Liefdespaartjes die samen trouwringen komen uitzoeken. De ontspannen sfeer raakte me. Mijn familie koopt al heel mijn leven lang sieraden bij deze juwelier. Mijn oma. Mijn moeder. Elke mijlpaal werd gevierd met een gouden armband, ketting of ringetje. Onze trouwringen hebben wij in de Kalverstraat gekocht. Oók bij dezelfde juwelier. Mijn zus zei meteen door de telefoon “Ik moet zo aan mama denken…”. De plek van deze juwelierswinkel, midden in de binnenstad van Breda, is geweldig. Ook dat vind ik belangrijk. Voor de AMRO bank werkte ik als vakantiekracht een hele zomer op de Roode Steen, het markantste plein in Hoorn. In mijn studententijd werkte ik een zomer op het oergezellige Rembrandtplein en op de Overtoom voor de AMRO bank. In de pauze even gezellig naar buiten. De stadse sfeer. Markt. Zo ver mogelijk weg van een industrieterrein! Een dag na mijn bezoekje aan de juwelier maakte ik mijn curriculum vitae up-to-date en schreef ik een open sollicitatie. Het antwoord was een stomme, afstandelijke standaard e-mail. Wat een ontgoocheling. Na een kleine week pakte ik de telefoon en belde naar het hoofdkantoor in onze hoofdstad. De personeelsmanager werd blij van mijn persoonlijke verhaal en nog een paar dagen later zat ik op gesprek in de winkel. Er was geen vacature. Wel in een andere stad in Brabant. Ik maakte snel duidelijk dat ik alleen lekker op mijn fietsje naar mijn werk wil. Absoluut niet in de auto. Deze mevrouw verraste me daarop enorm met een aanbod voor een parttime baan in de Bredase winkel. Met wat geschuif van personeel zou er een opening voor mij mogelijk zijn. Na kort beraad zou ik telefonisch horen of ik een dienstverband zou krijgen aangeboden. Ik fietste dolblij naar huis. Thuis in de spiegel zag ik lijntjes, oneffenheden, grijze haren. Maar ook stralende ogen. En eigenlijk ook gepaste trots. Dat ik in de herfst van mijn leven, als herintredende moeder, één open sollicitatiebrief schrijf en dat dát zo’n leuk resultaat oplevert. In México vertelde ik vlak voor mijn vertrek mijn omgeving steeds dat als je open staat voor nieuwe dingen dat er dan vanzelf iets op je pad komt. Ik geloofde er in. Het zou weer goed komen met mij terug in Nederland. Ik zou op mijn pootjes terecht komen. Niet in een bloemenwinkeltje weliswaar maar in een knusse juwelier. Met verzorgde, schone én warme handen.

Wegdromen in een hippie bus

Om ons heen gebeuren wonderen. Om ze te zien, hoeven we enkel onze ogen te openen.
- Menachem Mendel Schneerson

Waarom lopen dingen zoals ze lopen? Onze Mexicaanse hippie bus leek voorbestemd voor ons. De romantiek van zo’n hippie bus staat voor mij voor de memorabele reizen die we als gezin met deze bus door Europa zullen maken. Natuurlijk ook voor het najagen van dromen, het beleven van mooie avonturen en het creëren van onvergetelijke momenten samen. Geëmotioneerd namen Mark en ik destijds samen in het warme Puebla de beslissing om een hippie bus te kopen. Avontuur, romantiek maar vooral vrijheid en reizen deed ons hart sneller doen kloppen. Een herinnering aan México. Al op weg van het terrasje naar huis liepen we spontaan tegen onze bus aan. Dit was voorbestemd! Een wonder! Onze droom liep helaas wat deukjes op. Zo ontstond er flink wat schade aan onze auto tijdens de onstuimige bootreis naar Nederland. Daarnaast bleek bij de technische keuring in Nederland dat de onderkant verre van perfect was. Er zouden vele uren gelast moeten worden en eigenlijk zou het ook beter zijn om de originele motor weer terug te plaatsen. (die we heel praktisch in México hadden achtergelaten...) Door de lakschade tijdens de reis op zee moest de bus ook opnieuw gespoten worden. Voor de helft van deze best hoge spuitkosten zouden we zelf zorg moeten dragen. De verzekering keert maar de helft uit. Al met al bij elkaar flinke onkosten. Onze droom verloor beetje bij beetje zijn glans.

Uiteindelijk besloten we met pijn in ons hart dat het beter was om op zoek te gaan naar een andere hippie bus. Een hippie bus met een harde onderkant - zoals dat in vaktermen heet - en een originele motor. Zin om er veel tijd in te steken hadden we niet. We dachten immers een perfecte hippie bus uit ons geliefde México mee te hebben genomen. Als we weer een keertje bij Stephan in zijn ‘hippie bus garage’ staan wijst hij ons op een advertentie. Er is een Nederlandse hippie bus te koop uit 1975 met de originele lak en motor. Binnen ons budget nog wel en dat is heel wat! De prijzen van deze kampeerbusjes nemen een enorme vlucht. De bus staat te koop in Utrecht en toevallig is ons plan om diezelfde middag een Christmas and Country Fair op een kasteeltje aldaar te bezoeken. We zijn welkom, de verkoper zal speciaal op ons blijven wachten. Binnen een uur staan we bij zijn kampeerbus. Mark en ik zijn beiden meteen verkocht. Zonder samen te overleggen - Mark zal achteraf zeggen dat hij al in mijn ogen zag dat ik als een blok gevallen was voor deze bus - doet Mark een gedurfd bod. Het bod wordt meteen geaccepteerd en we zijn ineens, heel onverwacht, de eigenaar van twéé hippie busjes! We gaan binnenkort het interieur omwisselen zodat we zelf onze eigen nieuwe met de hand genaaide Mexicaanse bekleding en indeling in de bus hebben. De Mexicaanse bus heb ik ondertussen razendsnel (binnen een week) verkocht. Hoe snel kan alles ineens veranderen? Waarom lopen dingen zoals ze lopen? Nog steeds heb ik het gevoel dat dit zo moest gaan. Karma. Stephan die ons wees op de advertentie, het telefoontje en meteen daaropvolgend de rit naar Utrecht die we tóch al gepland hadden. Het bod dat meteen geaccepteerd werd omdat we ‘leuke mensen’ zijn. De supersnelle verkoop van onze Mexicaanse bus. Wij volgden ons gevoel. Juist dán gebeuren er wonderen!

Bingewatchen

Verveling betekent dat het verstand hongert naar prikkels en dat die honger niet wordt gestild.
- Eckhart Tolle

Als ik heel ver terug kijk denk ik dat het begonnen is met de serie Zeg ‘ns AAA… Thuis bij mijn moeder in Zwaag. Noord-Holland. De jaren ’80. Meer dan dertig jaar geleden. Ik zat op de middelbare school. We woonden met z’n drietjes: mijn moeder, mijn zusje en ik. Met zo’n vrouwenhuishouden keken we natuurlijk alleen vrouwenprogramma’s op TV. En deze TV-serie was favoriet thuis. Gezamenlijk leefden we mee met alle perikelen van de huisartsenpraktijk, hilarische hulp Mien Dobbelsteen en het gezin van dokter Lydie van der Ploeg en natuurlijk haar bijzondere patiënten. Dezelfde uitzending wekelijks op dezelfde dag en op het hetzelfde tijdstip. Met elkaar. Koekjes, chips en frisdrank klaargezet. Vooraf gedoucht en met natte haren en in pyjama op de bank. Kun je je dat voorstellen? Hoe anders is het nu bij ons thuis. We kijken geen enkele serie samen! We volgen allemaal onze eigen series. Ik heb natuurlijk net als mijn moeder ook een vrouwenhuishouden, maar de interesses liggen ver uit een. Een gevolg van teveel keus tegenwoordig met zoveel zenders. In México keken we nog wel met de twee oudsten tig seizoenen van Breaking Bad. Nederlandse series keek ik daar vanaf DVD’s en een enkele keer kon ik manlief zo ver krijgen om met me mee te kijken. Penoza bijvoorbeeld. Of Hollands Hoop. De meiden daarentegen kijken hele seizoenen illegaal gedownloade series. De oudste kijkt vooral Britse en Amerikaanse fantasy, het liefst met zombies en een hoog apocalyps gehalte. De middelste kijkt naar meisjesachtige series met roddel, achterklap en romantiek. De jongste kijkt nog niet echt naar series, maar een Amerikaanse serie gebaseerd op sprookjes heeft haar interesse gewekt. Het liefst jast de oudste een heel seizoen van een splinternieuwe serie in korte tijd er doorheen. Nog voor het nieuwe seizoen officieel verschijnt heeft ze de afleveringen al gedownload. Via een illegale site. Als je ze allemaal in een weekend achter elkaar kijkt heet dat bingewatching en dat is blijkbaar heel verslavend.

Wij hebben in Nederland een abonnement voor de TV genomen welke in eerste instantie veel te modern voor ons was. Voor mij hoeft al die poespas niet. Het was een aanbieding en het kwam gratis bij het pakket met supersnel internet. De eerste weken deden we er niks bijzonders mee. Totdat een piepjong vriendinnetje de pauzeknop bij ons introduceerde. Dat is inderdaad wel handig! Ik heb het boekje erbij gezocht en zo vonden we uit dat we kunnen uitstellen, terug kijken, pauzeren, opnemen en (het meest gebruikt nu) ‘on demand’ gratis films en series kijken. En dáár heb ik acht seizoenen Flikken Maastricht ontdekt. Wat een cadeautje! Op elk tijdstip van de dag, zonder reclame of stilstaande beelden door traag internet, kijken. Op de bank voor het grote scherm van de TV. Lekker onderuit een aflevering kijken. Ik ben verslingerd geraakt. Overdag televisie kijken vond ik zo goedkoop en oppervlakkig. Zo not done. Maar als ik tussen de middag mijn boterhammetjes smeer verheug ik me al op een aflevering met de twee geliefde rechercheurs Eva en Wolfs. Wat een tegenvaller kan het dan zijn als één van de meiden onverwachts vroeg de tuin in komt fietsen omdat er een uur uitgevallen is of er een college geskipt wordt. Het lijkt me werkelijk een feestje om een weekend ongestoord te bingewatchen. Een hele dag, of zelfs een hele avond alleen lijkt me eigenlijk al een walhalla! Waarom zijn series ineens zo hip en zo verslavend? Voor je het weet word je helemaal met de personages in hun wereld meegezogen. Je leeft mee. En het is zo heerlijk simpel zonder teveel diepgang. Je kunt je er helemaal aan overgeven. Ik maak me alleen zorgen over de toekomst. Straks ben ik helemaal bij en zijn er geen nieuwe afleveringen meer. Of sterker nog, straks zijn er helemaal geen leuke nieuwe series meer….!

Vrede en harmonie

Om kalm te zijn sta rusteloosheid toe. Om vredig te zijn sta boosheid toe.
- Pamela A. Metz

De fysiotherapeute vertelt me dat de hele rechterkant van mijn lijf verstijfd is. Vanaf mijn enkel, mijn heup tot in mijn buik. Mijn ruggenwervel zit vast en mijn nek wijkt naar rechts. Ze maakt minuscule bewegingen met mijn nek en daarna masseert ze mijn buik. Ik heb nooit buikpijn, maar als ze zacht masseert raakt ze allerlei pijnpunten. Ik heb stress. Stress van de overzeese verhuizing en vooral van de schadepost die de verzekering nog steeds verzaakt te vergoeden. Ik zit verstrikt in een web van verschillende onwillige verzekeringen en verhuisbedrijven. Het zorgt ervoor dat ik me machteloos en boos voel. Hebben wij er ooit voor gekozen om slachtoffer te zijn van zo’n situatie? Het is ons overkomen. Kon ik de vervelende gevoelens van onrust en boosheid maar op commando tot bedaren brengen. Zo’n poging is meestal gedoemd te mislukken. Ik kan beter accepteren dat ik boos ben. Zacht zijn. En dat gaat steeds vaker goed. Deze week laaide de boosheid echter enorm op omdat de verzekering liet weten steeds minder te willen vergoeden. Hoe langer de strijd duurt hoe meer zij zich terug trekken. Het is niet rechtvaardig. We gaan voor duizenden euro’s het schip in. Ik voel na zo’n e-mail weer zoveel boosheid. Ik kan die innerlijke draaikolk van boosheid en rusteloosheid niet in stilte laten uitrazen. Ik móet echt boos worden. Ik zal niettemin geduld moeten hebben om te zien of het recht zal zegevieren. Het duurt alleen zo lang!

Word ik ook onrustig van al die aanslagen om ons heen? Voor het weekend was er een bomexplosie nog geen kilometer van ons huis. Een drugdealer verloor zijn arm en been. De sirenes reden de hele avond af en aan langs ons huis. De volgende dag weer, want ze hadden meer explosieven gevonden vlakbij de ontploffing. In malafide México hebben wij drie jaar zorgeloos geleefd. Hier exploderen bommen zó vlakbij dat we ze kunnen horen. Onze oudste dochter was die avond van de explosie eigenlijk net thuis. Ze kwam van de bioscoop en stond een tijdje op straat te kletsen met haar vriendin. Zo’n 50 meter van waar een half uur later de bom zou afgaan. Dáár word ik onrustig van. Ook dat er een man met wapens in de Thalys werd opgepakt. De trein waar Mark wekelijks mee naar Parijs rijdt. Parijs. De stad waar afgelopen week veel aanslagen gepleegd zijn. Tuurlijk, México heeft een slecht imago. Land van de gevaren en massamoorden. Van de drugskartels en aanslagen. We hebben er kennelijk tussendoor gelaveerd in al onze naïviteit. Tot onze grote verbazing zitten we er in Breda echt middenin. Het komt zo dichtbij. De terreurdaders van de aanslagen in Parijs komen uit voorsteden van Brussel. Een uurtje rijden bij ons vandaan. Ik krijg vragen uit México over angst. Wij blijven kalm zoals we in México ook kalm bleven. Zoals we in Amerika ook kalm bleven toen de Twin Towers in 2001 doorboord werden. Wij woonden destijds in Massachusetts - drie uur rijden van New York vandaan. De media laat echter geen kans onbenut om ons schrik aan te jagen. Ik laat niet toe dat hun realiteit mijn realiteit wordt. Ik laat het niet toe. Ik wacht tot kalmte mij nadert. Met harmonie en vrede in mijn hart. Heel zen.

Van het geloof gevallen

Dromen worden werkelijkheden voor hen die sterk genoeg zijn om erin te geloven.
- Colin Wilson

Sinds onze aankomst in Nederland liepen we al met een plan. Een gedachte in ons hoofd. Iets waar we niet te lang mee konden wachten en wat niet leuk was om uit te voeren. Geen leuk plan dus. Het drukte op mijn schouders. Ik keek er niet naar uit. Onze jongste, zo groen als een blaadje, heerlijk dromerig en naïef was nog steeds een believer. Ze ging er tot op de dag van ons verpletterende nieuws volledig in op. Met hart en ziel. Ik kon het bijna niet over mijn hart verkrijgen haar in te lichten. Ons plan was eigenlijk om het in Suriname te vertellen. Lekker ver van het feest vandaan, dat zou voor haar minder pijnlijk kunnen zijn. Want pijnlijk zou het worden. Bijna elf jaar oud. Voor haar zijn het Sintfeest, Kerstmis en haar verjaardag de hoogtepunten van haar leven. In Suriname was het ons niet gelukt. Nu de Sintfoldertjes in de brievenbus vallen en de supermarkten zich vullen met december snoepgoed móesten we in actie komen. We voelden de druk oplopen. Op zondagochtend zaten we met onze kleinste aan de ontbijttafel. Ze reageerde verward op onze uitleg. Niet emotioneel. Wij raakten juist dáár verward van. We probeerden het opnieuw uit te leggen. Minder voorzichtig. Haar geloof stond zo vast als een rots dat er geen ruimte was voor de rauwe waarheid. Toen het kwartje eenmaal viel was ze boos op ons. Poephoofden waren we! Haar zussen konden die zondag veel vragen beantwoorden. Dus de speelgoedfabriek bestaat écht niet? Geen zwarte Pieten op het dak? En al die bezoekjes met bonzen aan de deur en brieven van de Sint? De teleurstelling dat we nu nóóit meer Pakjesavond zouden vieren konden we gelukkig zachtjes sussen met ons lootjes-verhaal. En dat maakte veel goed!

Afgelopen weekend is ze een halve dag creatief bezig geweest de prachtigste vijf lootjes te maken die ik ooit gezien heb. Alleen zij mocht de wensen op het fraaie lootje schrijven. Met sierlijke letters in allerlei kleuren. De hele dag moest ze wachten op haar zussen waarvan een uit logeren was en een aan het werk. Eindelijk konden we zaterdagavond de lootjes trekken. Sindsdien is er een enthousiasme ontstaan! Waar heeft iedereen zijn lootje verstopt?? Uitvinden wie heeft wie getrokken is haar grootste levensdoel geworden. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat probeert ze via strikvragen te achterhalen wie nu wie heeft. Ze mijmert hardop. Op koopzondag is ze met een schoolvriendinnetje de stad ingegaan om te shoppen. Zonder ouders, zonder zussen. Een tasje om haar schouder met haar gevulde portemonneetje erin. Toen ik ze eind van de middag opwachtte kwamen ze gehaast in de drukke winkelstraat aanrennen. De meeste tijd hadden ze doorgebracht met nagellak uitproberen in de HEMA (en fotootjes daarvan maken) en in de Coolcat allerlei outfits gepast met uiteraard ook veel selfies. Een kaasbroodje bij de HEMA gekocht en een oliebol bij de kraam in de stad. Ze had het geweldig gehad! Oók nog wat cadeautjes van het lijstje gevonden, maar nog niet alles. Ze genoot volop! Niemand mag op haar kamer zoeken legt ze opgewonden uit. Aan tafel vraagt ze of ze elk cadeau van een gedicht moet voorzien. Of iedereen wel een surprise maakt. Zoveel positieve energie, zoveel enthousiasme, zoveel zin! We gaan er een geweldige tijd van maken. Een mooie periode is afgesloten. We vinden het allemaal toch wel jammer, want het was werkelijk genieten van haar en haar rotsvaste geloof in de oude man. Geen liedjes meer luidkeels zingen bij de schoen. Geen lange brieven of zelfverzonnen liedjes van haar aan de Sint. Niemand haalde haar de afgelopen jaren uit de droom. Hier in Nederland konden we niet anders. Hoe wreed zou het zijn geweest als een klasgenootje haar droom ruw had verstoord? Een spontaan, achteloos meisje van bijna elf jaar oud die nog van niks wist? Zo is het goed. Alles verandert continu. Alles stroomt. Sintfeest is voor altijd veranderd. Een andere dimensie. Zeker niet minder leuk.

Ondeugende bloemengod

Niet wat er met je gebeurt, maar hoe je het accepteert is van het allergrootste belang.
- Sri Chinmoy

Tussen de inboedel van de tweede levering zat een heel betekenisvol voorwerp. Ik durfde er niet aan te denken dat juist dit object gebroken zou zijn. Onmogelijk om dit beeld óóit nog mee te kunnen nemen naar Nederland. We hadden maar één kans. En gezien de eerste levering van onze inboedel was er een behoorlijk risico dat dit beeld beschadigd zou zijn. We hebben de bloemenprins voor het eerst afgelopen zomer mogen aanschouwen in het Museum van Antropologie in Mexico City. Het museum waar we een paar uur doorbrachten voordat we mijn zus met haar gezin ophaalden van het vliegveld. Een prachtig indrukwekkend beeld van iets meer dan een meter hoog trok mijn aandacht. Xochipilli, de bloemenprins. De bloemenprins zit onbezorgd in kleermakerszit op een tempelachtig voetstuk (of misschien een trommel?) die is versierd met vlinders, bloemen en clusters van vier punten die de zon voorstellen. Xochipilli zelf draagt een masker en is bedekt met bloemen, hallucinerende paddenstoelen en dierenhuiden. De god wordt vrolijk zingend en in extase afgebeeld. Een levendig symbool van alle goede dingen in het leven. Prachtig! Toen ik voor de allerlaatste keer in México over de markt liep met mijn zus, zag ik in een winkeltje de bloemenprins op de grond zitten. Mijn zus keek er rond naar leuke souvenirs en ik keek gewoon een beetje doelloos om me heen. Ik zag het beeld van een halve meter hoog en vroeg de eigenaresse van de winkel of het beeld buiten in weer en wind kon overleven. Ze antwoordde bevestigend. Ik liep helemaal blij, omdat ik spontaan tegen dit beeld aangelopen was, naar de kassa. Daar stond een hippie met een lange baard en een doek om zijn hoofd gebonden. Hij droeg door de zon gebleekte kleding. Hij sprak goed Engels en was wild enthousiast over mijn beeld op de toonbank. Hij begon één en ander uit te leggen terwijl de eigenaresse mijn prins in krantenpapier rolde. Ongeveer in het midden van 1800 werd er een standbeeld van de bloemengod opgegraven bij de rand van levende vulkaan Popo waar wij ook vlakbij woonden. Het standbeeld bleek uit de 16e eeuw te komen en was gemaakt door de Azteken die daar toen woonden. Het standbeeld stelde een persoon voor, terwijl deze zat op een tempelachtig voetstuk. Zowel het standbeeld als het voetstuk zijn overdekt met gravures van gewijde bloemen. De gegraveerde bloemen stellen bedwelmende kruiden voor. De hippie wees me er een paar aan op het voetstuk. Ik ben helaas de namen vergeten… Waarschijnlijk werden deze kruiden gebruikt voor heilige vieringen bij de Azteken. Ook is bekend dat vulkaan Popo (op de plaats waar het standbeeld oorspronkelijk stond) bedwelmende zwavelwolken uit kan stoten. De bloemengod kijkt in extase omhoog. Waarschijnlijk hartstikke stoned. Het beeld staat symbool voor de zomer, bloemen, plezier, liefde, dansen, schilderen, feesten, creativiteit en ziel. Voor de Azteken kon deze god ook verschijnen als Ahuiatéotl, de god van de wellust. De hippie grijnsde bij zijn uitleg. De bloemengod werd trouwens ook geassocieerd met vlinders en poëzie. In het algemeen, echter, werd hij gezien als iets van een jeugdige en zorgeloze plezierzoeker. Misschien een beetje té speels en ondeugend? Dit beeld, dat zo’n indruk maakte in het Museum van Antropologie, dat symbool staat voor levensplezier was onbeschadigd uit de overzeese verhuizing gekomen! Deze week hebben we Xochipilli verankerd met cement naast onze voordeur. Bloeiende heideplantjes sieren hem. Onze Mexicaanse bloemengod mag iedere bezoeker verwelkomen. Voor onszelf staat hij vooral symbool voor ons geweldige, avontuurlijke leven in México…maar ook hier in Breda!

Gekakel

Door het gekakel in je hoofd mis je de fluistering in je hart.
- Machteld Stakelbeek

Vakantie is bij uitstek een periode waarin je tot rust kan komen. Het is nu Herfstvakantie in Brabant. Rust. Alhoewel me opvalt dat veel mensen er ook op uit trekken om drukke plekken te bezoeken. Ik herinner me het gevoel van ‘moeten’ nog goed van vroeger. Als je kleine kindjes hebt kun je het gevoel krijgen dat je er op uit moet om het leuk te hebben. Een speeltuin, een schaatsbaan, een speelbos, een zwembad of zelfs een pretpark. Wij vinden nu juist het niks hoeven en moeten zo heerlijk. Wij zijn heel goed in niksen. Pyjamadag. Onze drie meiden zijn al best groot. Knutselen, openhaard aan, rommelen in de tuin, series of een film kijken, koekjes bakken en lezen vinden wij fijn. Ook zien ze veel vriendinnen deze week. Eigenlijk hebben we de afgelopen drie jaar in México vrijwel niks gedaan. We hadden daar geen verplichtingen van een eigen huis, familie of een uitgebreide vriendenkring. Dat betekende eigenlijk dat we elke schoolvakantie reisden en de weekends vrijwel niks deden. Verse soep maken, in de tuin zijn, bioscoopje pakken of hard lopen. Mijn geest is in México kalm geworden. Daar heb ik óók hier in het drukke Nederland profijt van. Ik heb veel rust in mijn hoofd nodig om te aarden. Ik neem die rust. Uit liefde voor mezelf. Ik rommel in huis, zorg voor de boodschapjes, ruim op, kook een maaltijd en maak schoon. Ik heb in tijden niet meer zoveel schoongemaakt. En ik vind het fijn. Wassen die wapperen aan de waslijn buiten, afwasjes met de hand doen, slaapkamers aan kant maken en zelfs stofzuigen geeft me voldoening. In onze herfstige tuin snoeien en opruimen. Brandhout voorraad klaar maken. Het maakt het in mijn hoofd ook opgeruimd. Ik kan nu eigenlijk niet anders. Er zijn mensen in mijn omgeving die er begrip voor hebben en me lekker met rust laten. Zij geven me de ruimte die ik nu zo nodig heb. Er zijn ook mensen die dat niet kunnen. Zij zitten in die voorbij denderende sneltrein en begrijpen niet dat ik daar niet op spring om elkaar snel te ontmoeten. Puur alleen omdat ik nu weer in Nederland ben. Omdat het wellicht zo hoort. Ik heb de harmonie in mijn hoofd nodig nu ik nog steeds midden in de heftige strijd met de schadeverzekering zit. Nu ik de houvast voor mijn gezin wil zijn. In hun onstuimige tijd die ze doormaken op hun nieuwe school, studie en werk. Yoga helpt me daarbij. Als je geest kalm is komt er iets anders boven. Namelijk een zachte fluistering, je intuïtie. Onze neiging om te oordelen komt voort uit een onrustige geest, zeggen ze in het Tibetaanse boeddhisme. Dat onderschrijf ik helemaal. In de drukte van alledag hier in Nederland ligt de neiging om elkaar te beoordelen daardoor op de loer. Veel ballen in de lucht te houden. In het perfecte plaatje willen passen. Een mening over een ander is snel gemaakt. Wie níet oordeelt heeft lief. Een peace of mind helpt dus minder te oordelen over anderen, maar ook over jezelf. Compassie. Door de kalmte die ik gevonden heb de laatste jaren in México kan ik nu in alle rust voor mezelf en ons gezin kiezen. Ik kijk er naar uit om de nare periode van de verhuizing af te sluiten. Het afscheid nemen en het reizen over de aardbol als zigeuners zonder huis is een belangrijk deel van ons verhuisproces geweest. Dat was goed. Dat was nodig. Het deel van inboedelschade en vermissingen wil ik zo snel mogelijk vergeten. Dan kan ik verder met een nieuw hoofdstuk in mijn leven en me eindelijk met volle aandacht op het Hollandse leven storten.

Negrito zocht asiel

Wat je ook doet, doe het met intense opmerkzaamheid; zodoende worden zelfs kleinigheden heilig.
- Osho

Net terug van een bezoekje aan het Rode Kruis. Het kantoor waar ik zelf ook voor ons vertrek naar México werkte. Er staat nu een grote container buiten om winterjassen, dekbedden en schoenen te verzamelen. Directeur Dick waar ik destijds goed mee overweg kon is intussen ook vertrokken. Er staat weer een heel nieuw team klaar. Ik heb er flink wat spullen afgeleverd. We hebben eindelijk onze tweede zending uit México ontvangen. Echt heel blij mee! Helaas zaten de winterdekbedden er niet in. Wel veel oude winterjassen en -schoenen van de meiden die ze nu niet meer passen. We moesten veel wegdoen, want we hebben gewoon te weinig kastruimte. Een peuterdekbed, veel oude wollen truien, vesten en slaapzakken heb ik ook gedoneerd. Zo ver van ons bed als het leek vanuit ons Mexicaanse stekkie, zo akelig dichtbij komt het nu. Breda heeft twee locaties voor vluchtelingen. De voormalige gevangenis in de koepel is nu een asiel voor 400 asielzoekers en ook in het racketcentrum is voor 250 mensen noodopvang geregeld. Veel vrijwilligers staan er klaar. Een heel piepklein bescheiden rolletje in noodopvang was weg gelegd voor ons gezin. Weliswaar in een heel andere setting. Maar toch. Wij hadden een paar dagen een klein lief vluchtelingetje in huis. We hebben namelijk tijdelijk asiel geboden aan een prachtig zwart konijntje met lange manen. Op straat gevonden. Door een buurvrouw. In de kennel van onze poezen heeft het konijn drie nachten doorgebracht. Overdag kennel buiten in de tuin. In de nacht kennel in de bijkeuken. Veel tijd bracht Negrito echter op schoot door. Lekker op de bank kroelen met een zacht tam konijntje. Onze jongste kon het uren volhouden totdat Negrito het écht niet meer volhield en een plasje moest doen… De laatste dag lieten we Negrito lekker los in de achtertuin. Zo leuk om zo’n huppelend konijn vrolijk over het grasveld te zien rond springen.

Toen ik met etenstijd thuis kwam, de zon al onder was, liep Negrito nog steeds vrij rond. Ik heb na het eten gezocht, maar in het donker een zwart konijntje lokaliseren is niet makkelijk. Voor ik naar bed ging heb ik nogmaals gekeken en wat gekletst in de tuin. De poezen komen na het roepen van hun naam altijd thuis. Een konijn niet. Een winterpeen en een oud korstje brood bij het hooi in de kennel gelegd. De volgende ochtend was er geen beweging te ontdekken in de tuin. In de drukte van school, universiteit en yoga school hebben we het erbij laten zitten. Halverwege de ochtend ben ik weer gaan zoeken en toen vond ik Negrito onder de struiken…. Het arme beestje was ten prooi gevallen. Door wat? Ik vermoed een uil of andere roofvogel. Ik vond op internet informatie over overlast van uilen in onze buurt. Roofvogels zoals haviken en buizerds ook! Ik kan vrijwel uitsluiten dat het onze eigen kat geweest kan zijn. Ook al is zij een jager. De fokster zei destijds dat ze een heel ander karakter heeft heeft dan Woester. Dat ze meer energie zou hebben en wellicht in zeven sloten tegelijk zou lopen. Dat klopt. Zo schattig als ze eruit ziet als ze slaapt of net wakker is, zo wreed kan ze zijn. In México ving ze dagelijks een prooi. Trots mee naar binnen gebracht. Waarna wij allemaal heel hard moesten gillen en daarna zuchten omdat zo’n prooi ook weer opgeruimd moest worden. Konijn Negrito had op straat geen schijn van kans met auto’s en roofvogels. Zo jammer dat ze het zelfs bij ons thuis ook niet heeft kunnen redden. Geen eigenaars die reageerden op de advertenties van het dierenasiel. Geen reacties op briefjes in de buurt en geen geluk bij een huis-aan-huis zoektocht. Zou de eigenaar dan dagenlang niet gemerkt hebben dat het konijntje ontsnapt was? Of toch misschien bruut achtergelaten vanwege een geboekte get-away in de Herfstvakantie? Rust zacht, lieve Negrito!

Ontvangen

Het leven is niet bedoeld om er iets uit te halen, maar om te ontvangen wat gegeven is.
- Annet Bouwers

Het zat er eigenlijk wel aan te komen. Het verbaasde mij in elk geval helemaal niet. Een lichamelijke reactie op mijn woede en boosheid. Mijn kaak zat ineens vast. Ik kon mijn mond plotseling nauwelijks openen. Kauwen was heel pijnlijk. Gapen ook. Het is sowieso een zwakke plek in mijn familie. Mijn vader, mijn zus, haar zoon, onze jongste dochter en ik zijn nachtelijke tandenknassers. We kunnen ’s nachts flink kauwen tijdens onze slaap. Buiten dat knarsetanden veel lawaai maakt, kun je er ook overdag gespannen kaakspieren aan overhouden en niet te vergeten...hoofdpijn. Ook versleten kiezen en tanden natuurlijk. Gelukkig heb ik dat allemaal niet. Het knarsetanden heb ik alleen in perioden met veel stress. Eigenlijk vooral toen ik een jonge meid was. Het ergst was het tijdens mijn examenperiode van het atheneum. Toen deed ik trouwens ook veel aan slaapwandelen. Wat onze jongste, heel herkenbaar, ook met tijd en wijlen doet. Deze dagen is mijn kaakspier dus zeer pijnlijk. Eigenlijk overspannen. Op mijn yoga school hoor ik dat dit gekoppeld is aan woede. Nou, dat verbaast me totaal niet! De tweede zeecontainer uit México met onze inboedel is nog steeds niet geleverd. Daardoor slapen we met deze koude onder zomerdekbedjes. Er wordt voorlopig nog geen schadevergoeding uitgekeerd door de verzekering. Veel schade wordt niet erkend. Het wordt een vervelende strijd. Wie de langste adem heeft wint. Ik ben zo boos geweest op het verhuisbedrijf. De boosheid wordt gelukkig langzamerhand minder. Met af en toe nog een opleving van woede.

Mijn yoga juf pikte mijn pijnklacht op en besteedde er een oefening aan in de les. De oefening komt uit de Kundalini yoga. Kundalini yoga is naast souplesse ook bedoeld om beter om te gaan met dagelijkse beslommeringen. De oefeningen hebben in korte tijd al effect en zijn voor iedereen toegankelijk. 'Als je kunt ademen, kun je Kundalini yoga doen,' zei Yogi Bhajan. Je kunt er bijvoorbeeld leren je boosheid los te laten. De specifieke oefening voor mij houdt in dat je elf minuten lang met je armen wijd gespreid zit op je matje. Je vingers in een mudra. Je benen ontspannen in een halve lotushouding. Je aandacht gaat uit naar je ademhaling. De juf liet ons de oefening vijf minuten achter elkaar doen, in plaats van elf minuten. Maar tot mijn verbazing deed het gapen na de les nauwelijks nog pijn. Veertig dagen mag ik deze oefening van elf minuten dagelijks herhalen en mijn kaak zou weer ontspannen zijn. Eigenlijk begonnen mijn lichamelijke klachten meteen na aankomst in Nederland. Ik kreeg bijvoorbeeld overal rare zweren op mijn lijf. De kinderen en Mark trouwens ook. De huisarts had zulke plekken nooit eerder gezien en wilde eerst een antibiotica proberen voordat ze ons naar het Havenziekenhuis in Rotterdam wilde doorsturen. Naar de tropenpoli. We hadden natuurlijk door de jungle gereisd, gezwommen in de Surinamerivier en mogelijk besmet water gedronken. De kuur sloeg gelukkig aan. Daarna begon mijn heup op te spelen. Stress uit zich bij mij vaak in pijn in mijn heup die doorstraalt naar mijn bil en been. Een onrustig been. Ondanks mijn dagelijkse yoga lessen lukte het me niet om de heuppijn op te lossen. Sterker nog, ik kreeg er een duimblessure bij! Dus heb ik mijn dagelijkse yoga lessen terug geschroefd naar drie keer per week. Mijn lijf geeft met pijnsignalen aan dat ik stress moet verminderen. Nu we onze draai langzaam beginnen te vinden in huis, een nieuwe routine voor ons gezin lijken gevonden te hebben en maandag (hopelijk!) eindelijk de tweede zeecontainer met onze spulletjes mogen ontvangen, moet dat toch gaan lukken.

Voor zoverrrrr!

You say you love rain, but you use an umbrella to walk under it. You say you love sun, but you seek shade when it is shining. You say you love wind, but when it comes you close your window. So that’s why I’m scared when you say you love me.
- Bob Marley

Elke avond als de Mexicaanse zon weer vroeg onder gegaan was. Als de eettafel weer afgeruimd was. Als de boel in de keuken in de afwasmachine stond. Als de meiden weer hun eigen ding gingen doen. En als een vers kopje thee klaar gezet was. Dán gingen wij samen achter de computer een uitzending van “De Wereld draait door” kijken. Vrijwel elke weekavond. Een ontspannen manier om betrokken te blijven bij het verre Nederland. Wat was er in het nieuws geweest die dag en wat was spraakmakend? Het nieuws in México volgden we niet. Ik heb nooit op geen enkele televisiezender het Mexicaanse nieuws gevolgd. Als er iets verschrikkelijks gebeurd was, ergens in het grote México, dan lazen we dat online in de Nederlandse kranten. Of ik zocht op de internationale nieuws sites zoals CNN. Een paar keer per maand kocht ik de krant van Puebla van een straatventer als ik stond te wachten voor een stoplicht. El Sol de Puebla. Voor acht pesos. (vijftig eurocent) Als ik er doorheen gebladerd had gebruikte ik de krant voor de kattenbak. Heel eerlijk gezegd was de kattenbak eigenlijk de hoofdreden van de aankoop. We leefden drie jaar lang in een bubbel. Waar vrijwel geen slecht nieuws binnen drong. Nederland was te ver weg. Aanvallen van de IS ook. Zo ook vluchtelingenstromen. Massamoorden in México waren gelukkig ook ver van ons vandaan.

Matthijs van Nieuwkerk was dus onze nieuwsbrenger. Dat was ook al zo vóór we naar México verhuisden. Ik herinner me dat ik Matthijs eens tegen kwam op één van de grachten in Amsterdam. Zijn gezicht was zo vertrouwd dat ik een paar stappen op hem af liep, hij mij daarop verwonderd aankeek en ik op tijd wakker geschud werd dat hij míj natuurlijk niet kende! Sinds we weer terug zijn in Nederland kijken we gek genoeg niet meer. Hier beginnen de uitzendingen te vroeg voor ons. Tóch kwam mij ter gehore dat er een bijzondere uitzending zou komen vanwege het tienjarig bestaan van DWDD. Het leek mij leuk om for old times sake zo’n uitzending bij te wonen. Met z’n tweetjes zijn we naar de studio in Hilversum gereden en kwamen we als één van de laatsten binnen druppelen. Op z’n Mexicaans zeg maar. Behoorlijk laat, maar niet té laat. Terwijl we achter een meisje aan naar de zitplaatsen liepen zagen we backstage al wat bekende gezichten voorbij gaan zoals de kleine Roel van Velzen en Halina Reijn in een prachtige avondjurk. Hoogleraar Vincent Icke passeerden we buiten op weg naar de studio al. Vreemde gewaarwording om al deze bekende gezichten in levende lijve te zien. Toen we eenmaal op onze stoelen zaten, ergens bovenin, herkenden we ze allemaal. Alle vaste tafelgasten waren aanwezig. Marc Marie Huijbregts was deze feestelijke uitzending tafelheer. Heel verrassend was dat huisdichter en columnist Nico Dijkshoorn blijkbaar goed kan zingen en zichzelf daarbij begeleidt op gitaar. Voordat de uitzending begon mocht hij twee liedjes vertolken waarbij alle vijf de housebands (!) mee mochten jammen.

Matthijs was tijdens deze uitzending, die overigens niet live was omdat hij extra lang duurde, gewoon zichzelf. Hij sprak het publiek op een spontane manier toe. Vlak voordat de camera’s gingen draaien en hij alle namen van de gasten – en dat waren er heel erg veel deze keer – moest opsommen sprak hij even zijn gedachten hardop uit. “Goh, tien jaar” brabbelde hij tegen zichzelf. “Dat is toch wel wat. Hoe bijzonder zeg.” Hij is een vakman en zeer welbespraakt. Ook al doet hij zijn kunstje al tien jaar lang elke weekdag. Alle vijf de housebands waren uitgenodigd en speelden een medley van Aretha Franklin. Dat was erg leuk voor ons; wij waren namelijk opgestaan om over een randje naar het podium te kijken. En juist deze potpourri van muziekfragmenten moest opnieuw opgenomen worden. Een toegift zeg maar. Matthijs was na de opname meteen vertrokken. Hij heeft geen handjes geschud of geposeerd voor fotootjes. Op weg naar de uitgang was ik nog heel even naar binnen geglipt bij de grote rode tafel waar alles gebeurt. Ik liep vlak langs Alexander Klopping en Twan Huys, die samen stonden te praten, richting Glenn de Surinaamse zanger van Typhoon. Glenn poseerde met gasten voor de foto. “Zou ik…?” dacht ik een seconde, maar nee. Na drie jaar lang onze link met Nederland te zijn geweest was het leuk om een DWDD opname zelf bij te wonen. Het was groots, er waren 800 gasten in de studio, en het was niet live zoals altijd. Het leuke daarvan is dat het a.s. zaterdagavond op televisie wordt uitgezonden. “Voor zover!” en ik trommel denkbeeldig met mijn vingers op tafel.

Winterjassen in de herfst

Listen! The wind is rising, and the air is wild with leaves,
We have had our summer evenings, now for October eves!
― Humbert Wolfe

Herfstlicht is absoluut anders. Meer gouden zonnestralen. Mijn fietsbanden rijden over knapperige eikeltjes op het fietspad. De bladeren aan de bomen veranderen naar een warme kleur. Ik heb de eerste glanzende kastanjes al in mijn jaszak gestopt. Herfst heb ik gemist in México. De herfstlucht in de vroege ochtend is zo knisperig fris nu. Heel soms herkende ik dit gevoel als er een koude, frisse wind vanaf vulkaan Popo onze stad in waaide. Als er verse sneeuw rondom de krater van Popo gevallen was. Meestal was het droog, stoffig en warm in Puebla. Ik geniet van de seizoenen in Nederland. De herfst doet me verlangen naar nieuwe viltstiften en een splinternieuw kleurboek waarvan alle kleurplaten nog onaangeroerd zijn. De kinderlijke opwinding om te beginnen aan een nieuwe pagina. Het is een herinnering aan mijn jeugd. In plaats van buiten spelen weer binnen aan tafel knutselen. Buiten een gure wind om het huis of regen tegen de ramen. Het betekent ook dat we onze garderobe moeten aanpassen. Nu meteen. We hebben geen oude winterjassen om op terug te vallen. Op de fiets kunnen we niet meer voldoen met een dik vest. We moeten nieuwe winterjassen. En gauw! Anthe en ik slagen meteen. Inden en Maren niet. We krijgen in de winkel de tip om het online te proberen. De jassen worden gratis thuis bezorgd en als het niet bevalt worden de dozen met winterjassen ook weer thuis opgehaald. Wat een gemak. De bestelling. Het passen. Het terugzenden. Opnieuw bestellen. Ik vind het zo’n groot gemak en het voelt zo luxe. Grote mooie dozen worden door de koerier aan de deur afgeleverd. Het openen van de dozen is een feestje. Mooi in vloeipapier ingepakt vinden we onze uitgekozen kleding. Het is bijna nog leuker dan winkelen. Alhoewel winkelen in Nederland, in het bijzonder in Breda, erg leuk is. In Puebla hadden we grote overdekte luxe shopping malls met airconditioning en enorme food courts. Eigenlijk was elke mall identiek. Ik kwam er niet zo vaak. In Breda loop je lekker buiten te keuvelen en geniet je van seizoenthema’s in etalages. Observeer je de mensen op straat. Leuke boetiekjes ontdekken die we nog niet kennen. V&D en de HEMA blijven natuurlijk favoriet. Opvallend is dat kleding in Nederland donker is van kleur. Grijs en zwart. In México is kleding juist kleurig en vrolijk. Het hele jaar door. Er zijn daar geen seizoenen. Alhoewel Amerikaanse winkelketens dat wel proberen op te roepen in de etalages. In mijn kledingkast zie ik alleen wat gebleekte spijkerbroeken met scheuren liggen. Veel te zomers en veel te koud. Ik ga voor nieuwe donkerblauwe en zwarte jeans. We passen ons snel aan. Over een korte periode is het net of we nooit jaren in de tropische zon geleefd hebben. Aan de buitenkant althans. Van binnen zijn we blijvend veranderd.

Kameel met open hart

Je weet niet wat er komt, hoe het moet, hoe het hoort of hoe het zit. Alles is zoals het is. Vanuit deze toestand handel je als vanzelf spontaan en belangeloos.
- Ferry Maidman

Met de ruggen strak tegen elkaar luisteren we naar mijn spirituele yoga juf. We gaan tijdens deze yoga les ons hart openen en dat doen we in paartjes. Rebeca en ik zijn een paar. Rebeca komt uit México. Ze is Anthe’s beste vriendin aldaar. Ze hebben in drie jaar tijd samen preparatoria doorlopen. Na hun diploma hebben ze samen een paar weken door Europa gereisd. Een geweldige ervaring voor ze dat hun vriendschap verdiept heeft. Rebeca logeert een paar dagen bij ons in Breda. Het is hartverwarmend om met haar over Puebla te praten. Ze heeft heerlijke Mexicaanse boodschapjes mee genomen. Ik neem haar mee naar yoga les. Ze is - net als ik - ook een yoga freak. Deze les is erg speciaal en we genieten er beiden van. Niet je wapens ten strijde halen en ook niet verdoofd raken als je aangevallen wordt. Je hart openen. Daar gaat het om. Veel schouderoefeningen. Om ons hart te openen. Zoals de uitdagende kameelhouding. We doen goed mee. De intentie van de Amerikaanse yoga juf spreekt me regelmatig aan. Maar deze keer zéker. Een aanval pareren met het openen van je hart? Zo midden in mijn gevecht tegen de verhuisverzekering heel toepasselijk. Na de les gaan Rebeca en ik samen op de fiets naar het historische centrum om heel toeristisch een stadstoer te doen. Ik ben de gids. Een warme chocomel samen in de kroeg. Een bezoek aan een theewinkeltje, want tea freaks zijn we ook allebei. Anthe brengt deze dag in Tilburg door. Ze heeft een wiskunde examen. Rebeca leidt me flink af van mijn verhuisbesognes. Tóch open ik eenmaal thuis weer mijn inbox. Ik kan het niet laten. De laatste weken kan ik niet een dag voorbij laten gaan zonder een reactie te schrijven aan de verzekering of aan één van de verhuisbedrijven. Alles valt tegen qua schadevergoedingen. De schade aan onze hippie bus wordt maar voor de helft vergoed. De andere helft mogen wij zelf bij lappen. Veel meubels blijken niet verzekerd. Het is een groot verlies. Natuurlijk zijn het maar spulletjes. Dat besef ik. Het is voor mij echter óók een ego ding. Ik kan dit niet over mijn kant laten gaan. Alhoewel ik steeds vaker merk dat ik het best een béétje kan laten gaan. Mark helpt me daarbij. Ons huis draagt ook bij. Ik ben echt content met ons huis. Alles is natuurlijk zoals het is. Er komt binnenkort nóg een tweede zeecontainer naar Rotterdam met onze inboedel. We houden ons hart vast voor wat we zullen aantreffen. We weten niet wat er komt, hoe het moet of hoe het zit. De tijd zal het ons leren.

Bootwerkers

Een leven zonder dromen is als een tuin zonder bloemen.
- Gertruide Beese

De hele dag trek hebben in eten. De hele dag kúnnen eten. Je lichaam dat maar blijft roepen om eten. We hebben alle vijf een onstilbare honger. Nooit een voldaan gevoel. We hebben al honger sinds onze aankomst in Nederland. Nu een maand geleden. We hebben het ook zo koud. In augustus, toen we arriveerden, had het mooi en warm weer kunnen zijn. In plaats daarvan regende het élke dag. Er waren dagen dat de zon scheen, maar tóch regende het dan ook die dag. Daarom hebben we zo’n honger. Het kost ons lijf zoveel energie om warm te blijven. Toen ik de eerste keer zelf boodschappen ging doen om de koelkast te vullen was ‘mijn’ supermarkt er na al die jaren niet meer. Heel gedwee ben ik naar een andere supermarkt gereden. Ik kan er echter mijn draai helemaal niet vinden. Ook niet in de megagrote supermarkt waar ik nu geweest ben. Er is gewoonweg teveel keus. Ik wil bijvoorbeeld alleen een liter yoghurt. Dan heb ik keus uit heel erg veel soorten yoghurt. Of boter of brood. Nu neem ik steeds een ander merk mee naar huis. Dan vinden we vast gauw producten die bij ons passen. Boodschappen doen kost me zoveel tijd dat ik regelmatig thuis bij het uitpakken ervaar dat ik een deel vergeten ben. Ondanks dat ik anderhalf uur door de winkel heb gedwaald… Dan ben ik al het vlees vergeten bijvoorbeeld. Of alle koekjes. Stapvoets ga ik door élk pad van de supermarkt. Ik lees daarbij veel etiketten. Tijd vretend. Laatst heb ik heel hip een scanner op mijn boodschappenkarretje meegenomen. Een meneer heeft het proces aan me uitgelegd. Helemaal niet handig zo’n scanner. Ik moet er steeds zélf aan denken om alles te scannen. Ook bij de groenten. Vervolgens stond ik nog steeds in de rij bij de kassa om te betalen en omdat ze steekproeven doen. Volgende keer ga ik maar weer zonder scanapparaat. Ik koop schrikbarend veel tussendoortjes voor de meiden. Van leren en studeren krijg je natuurlijk honger. Van fietsen ook. Ik kan de hoeveelheid tussendoortjes echter niet aanslepen. Ze eten ineens als bootwerkers! We eten ook zo schandelijk veel brood op een dag. En dus ook beleg. Misschien eten we ook meer om een lege gevoel op te vullen? Onze gemoedstoestand? Heel langzaam komt het besef dat we het hiermee zullen doen. Ons leven is niet meer in het zonnige, zorgeloze Puebla. We zijn hier keihard neer gekwakt en moeten het hier maar zien te rooien. Geen plannen voor reizen in het verschiet. Daarvoor in de plaats plannen voor reparaties aan ons huis. Een huis van meer dan tachtig jaar oud heeft onderhoud nodig. Tóch blijven we dromen van reizen. Onze hippie bus (ook al ligt hij nu in de kreukels) gaat onze dromen hopelijk waar maken. We zullen misschien wat meer geduld moeten hebben voordat de bus rijklaar is - en überhaupt ingevoerd - maar wij dromen van mooie reizen met onze Mexicaanse combi. No meki grontapu piri en gogo gi yu. Mooi gezegd in het Surinaams. Laat je niet uit het veld slaan. Dat doen we niet en om dat te vieren ontmoet ik Mark vanavond in Antwerpen. Hij op zijn terugreis uit Parijs. We gaan samen lekker eten. Over de grens. Hoe avontuurlijk! We zijn vandaag precies 28 jaar gelukkig samen. Dat is dan weer minder avontuurlijk….

Oorlog voeren

You may have to fight a battle more than once to win it.
- Margaret Thatcher

Ik loop tussen alle formele, saaie kantoortjes met printers en prikborden en overweeg of ik nu heel erg hard zal gaan gillen. Ik ben in het gebouw van één van onze verhuisbedrijven. We hebben er zogezegd vijf. Vanmiddag ben ik hier om onze grote liefde op te halen. Onze grootste herinnering aan México. Ons toegangskaartje tot een nieuw avontuurlijk leven. Onze hippie bus. Onze camper. Ik heb de bus buiten het gebouw gezien en hij is helemaal beschadigd. Van voor naar achter. Van de koplamp, zijspiegel tot aan het embleem van Volkswagen op de achterkant. De verf van de zijkant is er op veel plekken afgeschraapt. Ik ben al zo murw geworden van alle beschadigde meubels en de verloren goederen in de luchtvracht dat ik geen emoties meer heb. Ik sta er laconiek naar te kijken. Ik was vooraf gewaarschuwd dat er een spiegel afgebroken zou zijn. Het glas in duizend stukjes. Op de foto van de gebroken spiegel kwam het mij meer over als een koplamp. Toen hadden bij mij de alarmbellen al moeten gaan rinkelen. Nu sta ik hier bij onze bus met een groepje verhuizers om me heen, een jonge knul Joeri die de schade opneemt en Stephan die onze camper meeneemt om hem in zijn werkplaats weer op te lappen. Stephan’s werk én zijn grote liefde is oude hippie busjes renoveren. Gelukkig hebben we nu Stephan ter vervanging van Tolentino in México. Zijn werkplaats ligt een kwartiertje rijden van ons huis. Door de weilanden en kassen. Ik ben al een keer verdwaald. Mijn contactpersoon bij dit verschrikkelijke verhuisbedrijf werkt natuurlijk vandaag niet. Ze werkt een dagje thuis wordt mij verteld. Zij voelde de bui al hangen natuurlijk. Ik heb maar niet gegild. Ik heb zelfs niet eens een traan gelaten. Ik heb het gelaten over me heen laten komen. Ik onderteken het schadeformulier van Joeri en stap in de sleepauto bij Stephan. De hele terugreis staar ik uit het raam. Ik probeer altijd iets positiefs te vinden in zoveel ellende. Ik kan niets bedenken. Dit is een wijze les in gelatenheid, mildheid, afstand nemen en hoofd koel houden. Ik zou iemand kunnen vermoorden bij het verhuisbedrijf! Welk verhuisbedrijf? Ze wijzen allemaal met hun vingertje naar elkaar. Ik kan helemaal instorten als ik aan de hele situatie denk. Dan veeg ik mezelf toch weer bij elkaar en probeer ik te genieten van een fietsritje naar de stad op één van de weinige momenten dat het niet regent. Of een beetje in de tuin werken. Ik word ook heel blij van de foto’s uit de Cariben waar ik een boek van aan het maken ben. Mijn yoga juf hier in Breda drukt me op het hart dat het juist nú van belang is om te blijven adem halen en zacht te zijn. Ik ontplof echter bijna! Ik schrijf boze brieven naar verhuisbedrijven. Van Mark moet ik stoppen met die brieven. Het universum heeft het gehoord. Ik mag van hotmail geen mails meer verzenden vandaag. Ik zit aan mijn taks van honderd mails per dag. Tóch slaap ik heerlijk. Ik lig er geen minuut langer wakker van. Ik volg het voorbeeld van onze meisjes. Ze stappen er met gemak overheen. Kijken vooruit. Bikkels zijn het!

Een thuis

Een huis bouw je, een thuis schep je.
- Hazrat Inayat Khan

Een heerlijke rust overvalt me. Vandaag voor de derde keer mijn dag begonnen met een yoga les. Thuis komen in een leeg huis. Al ben ik nog lang niet geland hier. Waarom ben ik hier eigenlijk? Ik voel me door de verplaatsing van mijn zijn van México naar Nederland met vlagen melancholisch. Iedereen in onze omgeving is zo blij dat we terug zijn. De meiden zijn ook blij. Met hun zelfstandigheid. Werken, fietsen, treinen, winkelen en afspreken. Mijn hulp wordt niet meer gevraagd. Altijd een groep fietsen voor de deur. Onze Volvo lijkt bijna overbodig. Ik zou me ook overbodig kunnen voelen. Hoe anders was dat een paar weken geleden in México? Hier word ik geacht alles op rolletjes te laten verlopen. Een hele klus in dit stadium van de remigratie. Veel papierwerk zoals verzekeringen voor gezondheid en auto. Veel papierwerk op het stadhuis. Energiebedrijf zoeken. Internet, TV en telefoon. Bezoekjes aan onze bank met ellenlange wachtrijen om alle gegevens te actualiseren. Schade registreren van onze goederen uit de zeecontainer en verdwenen goederen uit de luchtvracht. Vervelen hoef ik me echt niet. Thuis staan er verhuisdozen op me te wachten. Schilderijen beschermd met vele lagen papier en bubbeltjes plastic moeten worden afgepeld. Al onze spulletjes hebben een plekje nodig en dat valt niet mee. Van een enorm groot huis met slaapkamers als balzalen naar een oud huis met behoorlijk kleine slaapkamers. Van een huis met betonnen vloeren terug naar een huis met houten vloeren. “Wat kraakt er telkens! Wie trekt er nu weer door?” De buurman heeft al boos aan de deur gestaan vanwege geluidsoverlast. Dezelfde buurman die vandaag zijn WiFi code met ons deelde. In de ochtend in de rij voor ons badkamertje in plaats van elk een eigen badkamer. We wennen er vast snel weer aan. Net zoals aan het geknarsetand van onze jongste dochter. Het lijkt ’s nachts net of ze naast me in bed ligt, zó luid. Er is een reden waarom we hier zijn. Mijn tante schreef het me al eens: Je bent waar je moet zijn. Als je jong bent is alles zo logisch en eenduidig. Anthe staat elke dag op om colleges te volgen. Inden en Maren zijn deze week allebei blij thuis gekomen van hun eerste schooldag. Op een hypermoderne middelbare school zonder leerboeken en schriften. Alles online. De nieuwe generatie kinderen! Mark’s taak is ook heel duidelijk. Zijn verantwoordelijkheden zijn mondiaal, maar zijn stekkie is hier. Waarom moet ík nu precies hier zijn? Om een thuis te scheppen voor mijn gezin? Hun thuis is wat ik uitstraal. Als ik me happy en zen voel, voelen zij dat ook. Yoga helpt me enorm. Dit is mijn thuis. Alles heeft een buitenkant én een binnenkant. Iets wat je kunt aanraken en iets wat je kunt voelen. Twee kanten die samen iets over kunnen brengen van wat mensen zonder woorden oppikken. Zelfs de poezen pikken het op. Ze zijn gelukkig hier. De oude kater die in México niet meer alleen buiten durfde te zijn vanwege zijn dwaaltocht van bijna drie maanden, zien we nu bijna niet meer. Hij zit buiten op zijn vertrouwde plekjes en voelt zich thuis. Veilig. Daar ligt een deel van mijn taak. Ik wil dat ons gezin zich veilig én thuis voelt. Dat lukt aardig gezien met hoeveel gemak de meisjes hun nieuwe wereld instappen. Een rust overvalt me. Alles komt goed. Alles is goed.

Kostbaarste schat

Weet je leven werkelijk te waarderen als de kostbaarste schat die er is en zorg er goed voor.
- Taizan Maezumi Roshi

Had een nieuwe start slechter kunnen beginnen? Ik denk het niet. Deze verhuizing heeft heel wat uitdagingen. Tegenslagen. Soepel en probleemloos is echt anders. In México waren we bijna twee maanden geleden al slecht gestart met het inpakken. De mannen werkten niet accuraat en veel te snel. Met alle gevolgen van dien. Weten we nu. Met opgezwollen vingers met grote blaren waar de vellen bijhangen en uitgedroogde handen heb ik maandagochtend de zeecontainer opgewacht. Vóór het arriveren van onze huisraad hebben we precies in een week tijd alle muren en plafonds gesaust. Vandaar de blaren en uitgedroogde handen. Een huis leeft. Zeker met drie gezinnen in drie jaar tijd. Ook de vensterbanken, deurposten en sommige deuren hebben te lijden gehad. Met een roller en een kwast hebben we alles opgefrist. De meiden pakken ondertussen hun nieuwe - of moet ik zeggen hun oude? - leven weer op. Heel Hollands fietsen ze zelfstandig naar de stad, naar hun vriendinnen en langs hun nieuwe school. De twee oudsten hebben binnen enkele dagen een bijbaan in een supermarkt gevonden. Anthe heeft zelfstandig een nieuwe fiets uitgezocht. En op de trein gezet voor een introduktieweek op de universiteit. Ze heeft een logeerplek in een studentenhuis gevonden. Ze zijn nog nooit zo onafhankelijk geweest! Daar genieten we van. De meisjes krijgen dus niet zo veel mee van de stress van hun ouders. Verhuisstress zeg maar. Maar dan veel erger. Ongeveer een derde van onze huisraad staat nog steeds in México. Waarom dat nog steeds niet onderweg naar Nederland is, begrijp ik niet. Het pastte niet in de zeecontainer omdat onze hippiebus erbij moest. Deze staat al in Nederland op ons te wachten. Met een gebroken spiegel. Ondertussen staat een deel van onze meubels nog in een ander continent. Gek genoeg zijn de verhuisdozen die we met luchtvracht verzonden hebben ook nog niet thuis gearriveerd.... Inklaren kost kennelijk wéken tijd! Op het moment dat de deuren van de zeecontainer open gingen schrokken we allemaal. De twee verhuismannen en ik. Mark kon er helaas niet bij zijn op deze dag. De andere verhuismannen hadden zich ziek gemeld. De onderste dozen waren allemaal doorgezakt door het gewicht van de (te) zware dozen die er bovenop stonden. Een kind kan bedenken wat er met die spullen onderop is gebeurd. Veel meubels zijn beschadigd omdat ze niet goed verpakt waren. Precies zoals ik de Mexicaanse verhuismannen al voorspeld had. Ik had geen vertrouwen. Mijn buikgevoel zei genoeg. De kasten met wieltjes zoals een boekenkast en ladenkastjes zijn stuk voor stuk door hun hoeven gezakt omdat ze onderop in de container stonden. Bijna alle houten kasten zijn beschadigd omdat er niet voldoende karton omheen zat. Een lampenvoet is helemaal krom gebogen, omdat deze ´gewoon´tussen de dozen gestoken was. Tuinpotten in duizend stukken. Serviesgoed gebroken. Het goede nieuws is dat er niks kapot is waar we emotioneel aan gebonden waren. Alles is vervangbaar. Er is een verzekeringsagent mee bezig. Lastig is wel dat we een kast, kastplanken en bed onderdelen missen. Spulletjes staan nu op de grond uitgestald. Een matras ligt op de grond. Mijn geliefde iMac staat ook nog in México te wachten.... Over twee maanden zullen we weer compleet zijn. In de tussentijd sta ik met één voet in Nederland en de andere in México. Ik kan nog niet landen. Nog wéken wachten op televisie, internet en telefoon. Welkom terug in het flitsendsnelle Nederland. Ik doe nog even niet mee.

Samenzijn

De lamp van het samenzijn brandt lang; zij gaat in een oogwenk uit bij het afscheid.
- Rabindranath Tagore

Op de ene dag dobberen we nog heel ontspannen en quasi zorgeloos met z´n vijfjes in een azuurblauwe zee op Aruba. De andere dag blijven we stijf van het afscheid nemen en verbluft van alle emoties achter in de lobby van ons hotel. In Puebla. Om The States te vermijden reizen we terug via Aruba en brengen we een heerlijke dag in een hippe beach club door. Zonnen, zwemmen, Caribische muziek en heerlijke smoothies! Gek genoeg kan ik deze werelden heel erg goed scheiden. Zolang we reizen ben ik niet met mijn hoofd bij de verhuizing. Heel erg mindful eigenlijk. Heel zen. Na terugkomst in México sta ik echter meteen met twee benen in de verhuizing. Vele afscheidstranen. Van mij, de meiden en van onze vrienden. Ook meteen allerlei geregel en gestaggel over een tweede zeecontainer vanwege onze hippiebus die natuurlijk mee moet. Een best groot deel van onze inboedel staat daarom nog in México. Het verhuisbedrijf sprak eerst alleen over wat tuinmeubels en de trampoline, die we uiteraard best achter wilden laten in ruil voor het gratis transport van onze hippiebus. Later bleken dat toch ook wat dozen met kleding te zijn en nóg later toch best een groot deel van onze spullen! Onze allerlaatste drie dagen in México waren dus niet zorgeloos. De huiseigenaar zou heel mild zijn met beschadigingen en verfkleurtjes op de muren in ruil voor donatie van ons huisalarm. Daar gingen we voor, dus bij het rondje door het huis zou Mark even ter uitleg de codes intoetsen van het alarm. Alle toeters en bellen gingen af en het stopte ook niet meer! De poezen, die sowieso precies aanvoelden dat er iets groots stond te gebeuren, waren niet blij met dat lawaai. Mark heeft uiteindelijk de draad moeten doorknippen. Ook nog even snel op de dag van ons vertrek regelen dat er een monteur op onze kosten dit alarmprobleem komt oplossen. Mijn aller-allerlaatste Mexicaanse yoga les op de ochtend van onze vertrekdag was erg emotioneel. Het stond eigenlijk helemaal in het teken van mijn afscheid. De intentie van de les kwam er met horden en stoten uit. Juf Susana´s stem sloeg over van emotie. Niemand hield het droog. Tijdens de meditatie gebeurde hetzelfde. Zelfs toen we Ohms aan het zingen waren met de groep hoorde je wat snikjes tussendoor. Tijdens de afsluiting van de les wilden en kónden Susana en ik het niet meer verbergen: hartverscheurende snikken, tranen en veel vasthouden en beloften om elkaar op te zoeken. Na een láátste kop thee in de yoga studio - die toch ook een beetje mijn huiskamer was geworden de afgelopen drie jaar - en na een laatste lach en een traan ben ik uiteindelijk vertrokken. Wat een bewogen dagen voor ons allemaal! De nachtvlucht met onze poezen ging goed. Natuurlijk werden er tijdens deze vlucht wat traantjes gelaten. Het besef is er. De remigratie is definitief. Onomkeerbaar. We zijn weer terug in Breda.

Breda, 15 augustus 2015

Tropische herinneringen

Als een bepaald gevoel je hart raakt, wees daar dan helder getuige van en schuif het niet eenvoudigweg terzijde.
- Ajahn Chah

Lobi lafu. Liefde lacht. Mooie Surinaamse woorden. Echte liefde is als je lieverd met je mee loopt naar het strand, omdat je zo graag voor de állerlaatste keer op Tobago wilt snorkelen - ookal snorkelt hij zelf niet. Terwijl ik helemaal in m´n uppie in zee zwem zit Mark op een stuk drijfhout op mij te wachten. Op een verlaten bounty island. Er is helemaal niemand in deze baai. Alleen overhangende palmbomen die mooi afsteken op het witte strand. Kabbelende golfjes van azuurblauw water. Een pelikaan vliegt voorbij. Onderwater zie ik de mooist gekleurde vissen. Tóch vind ik het ook heel spannend. Zo alleen. Er is hier verschrikkelijk veel koraal. Het water is dus ondiep zodat je lijf best dichtbij het koraal komt. Oók koraal waar je brandende plekken van krijgt als je het aanraakt. Zee egels zijn er ook. Ik draag geen flippers. Niet gaan staan dus. Het alternatief is door de diepe openingen tussen het koraal te zwemmen. Mooier eigenlijk, want daar zwemmen veel vissen. Het benauwt me alleen soms. Zo krap. Ik zie in zo´n opening een blauwe, lange aal. Minder leuk. De baai is piepklein. Bj de rotsen zitten echter de allermeeste vissen. Wel uitkijken; de golven slaan stuk op de rotsen. Spectaculair. Boven water zie ik Mark zitten op het strand. De schat! Wat een mooie herinnering hebben we gemaakt. De dag ervoor hadden we óók een heerlijke herinnering. Na zo´n drie kwartier lopen door de jungle kwamen we bij een verborgen waterval. Met het filmisch decor van “Blue lagoon”. We klommen heel behendig langs een steile rotswand en daar ontpopte zich een hoge waterval die in een blauw meertje kletterde. Met z´n vijfjes onderzochten we de stenen onder water en bewogen we ons steeds dichter bij het vallende water. Ineens plonsten er - als kokosnoten uit een boom – allemaal kleine donkere jongetjes in het water. De waaghalzen sprongen van een hoge rots naar beneden. Om indruk op ons te maken. Ze klommen in de waterval tussen een spleet omhoog, maakten de gekste sprongen. Nu durfden wij óók in de spleet tussen het vallende water te klimmen! Twee kleine jongetjes konden nog niet eens zwemmen. Zij dreven met een zelf meegebrachte jerrycan. Een verborgen juweeltje in de jungle van Tobago!

Tijdens onze tussenstop in Suriname op weg naar México gingen we rivierdolfijntjes spotten bij zonsondergang. In het brakke water tussen de zoute oceaan en de zoete rivieren. We hebben ze gezien. Kleine dolfijntjes met schattige roze buikjes! Voor het eerst in ons leven zagen we zoetwater dolfijnen. De zonsondergang op de rivier langs de mangrove bossen voelde heel zwoel, heel tropisch en Surinaams. Zo ook Mark´s natte broek en schoenen. Toen hij later diezelfde avond, op de Pasar Malam, met Maren mee liep. Even weg van de drukke markt. Maren moest nodig plassen. Mark wees haar een plek aan. Maren vond het echter te donker. “Welnee!” riep Mark. En stapte prompt in een soort moeras! Hij bleef heel relaxed nog even met ons mee lopen over de markt. Wachtend in zijn zompige, natte gympen. Op onze warme stroopwafels die heel veel bereidingstijd nodig hadden. Ook geduldig wachtend op mij terwijl ik de traditionele kleding van de inheemse Amazone indianen fotografeerde. Pas later in het licht van een straatlantaarn zie ik hoe hij er bij loopt. Tot zijn kruis nat van het stinkende slootwater!

Aruba – 10 augustus 2015

Regen in het paradijs

Laat uw leven licht dansen op het randje van de tijd, als de dauw op de rand van een blad.
- Rabindranath Tagore

Wakker worden van veel vogelgeluiden. Koeiengeloei in de verte. Het gekraai van een haan. Als de zon opkomt ontwaken de vogels met veel kabaal. Op het terras van onze cabaña heeft een vogeltje een nest gebouwd. Een grappige hagedis, mister Karel, met oranje krulstaart en groene rimpelnek zit op een boomstam naast de openslaande terrasdeuren. In de bloemenstruiken komen felgroene kolibries het zoete nectar snoepen. Vanuit ons bed zien we de Caribische zee achter de groene heuvels van Tobago. Elke dag zien we daar de koperen zon spectaculair in de zee zakken. Soms regent het verfrissend. Regen in het paradijs. Af en toe laat ik me verleiden, als iedereen nog slaapt, een half uurtje soepele yoga oefeningen te doen. Met uitzicht op de heuvels. Genietend van een frisse zeebries. Het is heerlijk om op zo´n klein eiland te zijn. Een ovaal van 41 bij 14 kilometer. Dag en nacht dichtbij de oceaan. De immense hoeveelheid water dat rimpelt en stroomt onder invloed van de maan. De onderwaterwereld is hier prachtig, zo dicht bij het koraalrif. Veel grote en vrolijk gekleurde vissen. Zeeschildpadden en roggen. Heel erg veel gekleurd koraal. Het water is lauw en op sommige plekken glashelder. Het is een feest om hier te mogen snorkelen. Vergelijkbaar met Cayo Tobacco voor de kust van Belize. Toen zagen we een zeeschildpad zwemmen. Nu weer. Weliswaar door de glazen bodem van een boot, maar het weten dat er vriendelijke schildpadden hier rustig zwemmen maakt me blij. Het is duidelijk, je komt hier niet voor architectuur of het rijke cultureel, koloniaal erfgoed. (De Hollanders hebben hier trouwens heel lang het bewind gevoerd.) Dagelijkse boodschappen en restaurants zijn hier schreeuwend duur. De stroom valt zo nu en dan uit. De voorraad regenwater op het eiland is bijna op. Veel muggen. En tóch zijn we betoverd door precies deze paradijselijke plek.

Tobago, 7 augustus 2015

Geluk in Tobago

Het geheim van het behoud van geluk is: elke dag voedsel geven aan onze liefde.
- Thich Nhat Hanh

Het gevoel van vrijheid. De gelegenheid om elke dag weer een nieuw avontuur in te duiken. Boven dit alles het eindeloze samenzijn. Reizen. Het is verslavend. Deze reis door Suriname en Tobago had ik al ver voor het onverwachte, verpletterende nieuws gepland. Het nieuws dat we moeten remigreren na drie jaar México. In plaats van na vier jaar... Heel dankbaar zijn we dat deze Caribische rondreis tóch plaats kon vinden tijdens de oversteek-periode van zes weken. En daar komt onze flexibiliteit om de hoek kijken. Hoe komen we écht tot rust als de reis voor een deel omgegooid moest worden omdat we niet via The States mochten vliegen? Vliegen via Bogotá en Curacao, en na een korte nacht op een korjaal stappen voor een 1-weekse tocht door de Surinaamse jungle vergt wat aanpassing. Ook van de kinderen. Bijna iedere nacht in een andere spannende jungle hut. In een ander stukje rimboe. Geen thuis. Inboedel op zee op weg naar Nederland. Waar horen wij eigenlijk? Het brak Maren van amper tien jaar op. Ze kreeg kriebels in haar buik. Soms buikpijn. Vooral ´s avonds voor het slapen gaan. De rust keerde terug toen bleek dat we na elke avontuurlijke tour weer terugkeerden naar hetzelfde hotel in Paramaribo. Een fijn hotel met zwembad, schone kamer en airconditioning. Ook een week op eiland Tobago brengt rust. We reizen meestal net iets luxer dan ´low-budget´, maar ons verblijf op tropisch eiland Tobago is écht luxe. Een schitterend gelegen zwembad in de groene heuvels. Met uitzicht op de Caribische zee. Een volle week in twee mooie ruime cabañas naast elkaar. Niet teveel avontuurlijke trips. Verschillende baaien bezoeken en een wandeling door de bush naar een waterval. Iedereen komt hier tot rust. Geluksgevoel. We kunnen ontbijten, lunchen en avondeten op ons tuinterras. Het strand ligt acht minuten afdalen van onze cabañas. Schitterend snorkelen! Rust, aandacht en eindeloos samenzijn. We zullen nog eenmaal terug naar Paramaribo vliegen en wederom in ´ons´hotel slapen. Nog één dagtrip om roze rivierdolfijnen te spotten in de Suriname rivier. Bij zonsondergang. We hebben innerlijke rust gevonden in Tobago. Diepe slaap. Geen buikkriebels meer. Go with the flow. We leven meer dan ooit in het nu.

Tobago – 4 augustus 2015

Commewijne

Zomerse bries: alle onbeschreven blaadjes papier waaien van mijn bureau.
- Shiki

Zweten! Twee dagen door het Commewijne gebied fietsen. Oost-Suriname. Tropische temperaturen. Steeds stoppen voor slokjes water. Maar we hebben het gedaan! Van plantage naar plantage gefietst. De Zeeuwen hebben in 1667 Suriname op de Engelsen veroverd. Zij voerden het Zeeuwse poldersysteem hier in. Met veel bruggen en sluizen. De kleigrond bleek uitermate vruchtbaar. Het aantal plantages aan de Commewijne rivier nam in snel tempo toe. In 1862 waren er echter maar weer de helft over. Vanwege de dalende prijzen van de rietsuiker, cacao en koffie. Op de oude plantages heerst tegenwoordig een sfeer van vergane glorie. Slechts een enkel is nog meer of meer in gebruik. Deze bezoeken wij. Op de fiets. Mooie oranje Gazelle fietsen. Met een knalgroen kratje voorop. We moesten op de heenweg vanuit Paramaribo twee rivieren oversteken. Met tentbootjes. Voor 25 of 30 Surinaamse dollars. Dat is zo´n zeven euro. Onze fietsen gingen ook mee op het bootje. Op de heenweg naar plantage Frederiksdorp zagen we alle aanwijsborden over het hoofd. Of ze waren er gewoon niet. Rond lunchtijd arriveerden wij al op de prachtig gerenoveerde koffieplantage. Die middag hebben we vooral zwetend doorgebracht. Met bijna niks aan zaten we elk voor een ventilator. Te puffen. Met een boek, een spel of een tijdschrift. Toen vloog na een blikseminslag de elektriciteit eruit! Afzien. In die klamme tropische warmte. Hoe hebben die Hollanders in de achttiende en negentiende eeuw dat volgehouden? De volgende ochtend hebben we onderweg beter opgelet en hebben we een suikerfabriek uit 1882 bezocht. Mariënburg. Ook plantage Alkmaar uit 1810 zijn we doorgefietst. Deze grond is in 1894 verkaveld en uitgegeven aan de arbeiders. Zelfs nu wonen hier voornamelijk Hindoestanen. Peperpot plantage was vanaf 1905 eigendom van een avontuurlijke apothekersassistent Anton Janssen uit Amsterdam. Vandaag de dag is de koffieplantage overwoekerd. Er zijn veel tropische vogels, apen, slangen en ocelots en jaguars neergestreken. We zijn door deze jungle gefietst. Op weg naar de directeurswoning van Anton Janssen. En de houten koffieloods. Ook de fabriek waar de koffiebonen in ovens werden gedroogd staat er nog. Aan de rivier. Alles is vervallen. In de piepkleine schamele woninkjes verblijven nog steeds de Javaanse nakomelingen van de arbeiders van eeuwenoude plantage Peperpot. Een fascinerende historie. Ons zweet en zadelpijn dubbel en dwars waard.

Paramaribo – 31 juli 2015

Vampier eiland

As soon as the fear approaches near, attack and destroy it.
- Chanakya

Vroeg in de ochtend komt Inden slaperig uit haar hut. Ik sta met een studente biologie te praten. Ze vertrekt deze vroege ochtend van het eilandje na zes maanden stage. Inden wijst een klein wondje aan op haar vinger. Er is een klein hapje uit. Raar. Misschien open gehaald aan een spijker van het het bed? De studente vermoedt iets anders en haalt haar vriend erbij. Hij woont al wat langer in Suriname. Ze besluiten dat dit niet het werk is van een vampier vleermuis. Dan zouden er meerdere hapjes moeten zijn en opgedroogd bloed rondom de hapjes. De vleermuis spuit nameling anti-stolling in het wondje waardoor het bloed blijft stromen. De studenten zijn nog niet op de boot gestapt of we ontdekken nog meer hapjes! Op haar arm en op haar hoofd. Opgedroogd bloed ook. De beheerder van het kamp bevestigt ons vermoeden. Vampier vleermuizen. De avond ervoor hadden we notabene nog met de studenten staan kijken naar een dunne, bruine boomslang die langzaam een vleermuis verstikte. De beheerder maakt de wondjes schoon met waterstofperoxide. Ik denk aan hondsdolheid. De tetanusprik. We zijn naar de zendelingenpost Djoemoe gevaren. Daar dachten we dat Inden´s inenting voor Perú destijds nog geldig zou zijn. Eenmaal in Paramaribo bleek trouwens van niet. Alleen in de gaten houden of ze geen koorts zou krijgen was hun advies. De volgende nacht op het eiland wisselen we van bedden. Iedereen checkt voor het slapen gaan zijn klamboe zorgvuldig op gaten. Inden en ik slapen in een ander hutje. Die nacht wordt Mark wakker omdat hij iets aan zijn teen voelt. Hij checkt de klamboe met een zaklamp. Anthe is ook wakker. Ze is nét gebeten in haar arm. Door haar klamboe heen! Maren hoorde de vampier vleermuizen al vliegen door de hut, geeft ze toe. Inden en ik horen ook ieder het gefladder van een vleermuis. We zeggen echter niks tegen elkaar. Die nacht slapen we nauwelijks. De angst voor vampier vleermuizen houdt ons behoorlijk in de greep.

Apiapaati – 28 juli 2015

Geen foto´s

Every flower is a soul blossoming in nature.
- Gerard de Nerval

Als we aan wal stappen van het diepst gelegen kamp in het regenwoud van onze reis, zie ik de teleurstelling op ieders gezicht. Kleine donkere hutjes met een dak van bladeren en een klein deurtje. Op het eerste gezicht gammele bedden. Het beddengoed is schoon. Boven elk bed hangt een klamboe met gaten. De toiletten in een naburig gebouwtje spoel je door met een emmer bruin rivierwater. Later horen we van biologie stagaires dat dit écht een resort is met zelfs een keuken, een WC-pot en een douche. Eerst gaan we in dit kamp ons wasgoed doen. Vooral de zweterige kleding die we vanmorgen droegen tijdens een jungle toer van drie uur. We lenen een knalrode plastic teil van een mevrouw waar we ons wasgoed en wat zeep in doen. Het uitspoelen doen we bij de rivier zoals alle Surinamers dat doen. Elk dorp in dit gedeelte van Suriname, waar de Saramakaners wonen, heeft een betonnen en soms houten trap naar de Suriname rivier. We zien daar de vrouwen altijd de was doen. Z wassen zich ook daar met hun geruite rok in het water en ontbloot bovenlijf. Blote donkere kindjes spelen er meestal om heen. Het mooiste plaatje schoot ik in mijn hoofd, in dorpje Gunsi, toen een oudere vrouw met bloot bovenlijf en op blote voeten naar de rivier liep met een teil vol wasgoed op haar hoofd. Een doek om haar haar geknoopt. Het regende keihard! Wij waren nét voor de bui uit onze boot gestapt en schuilden onder een afdakje. Zo typisch dat het deze mensen zo dicht bij de natuur niet deert of het regent. Ook tijdens een wandeltocht naar de Ananasberg had ik een prachtige foto willen maken. We kwamen in het oerwoud twee dames tegen op hun blote voeten. Op weg naar hun kostgrondje. Een teil op hun hoofd. Geruite doek om hun mddel en natuurlijk niks erboven. Het miezerde. Het bladgroen van de jungle glom prachtig. Mooi licht. Geen foto. Foto´s nemen mag écht niet van deze Saramarkanen. Vroeger gevluchtte slaven. Ze denken dat hun ziel gestolen wordt. Heel jammer natuurlijk. Je kunt de woede van een heel dorp op je hals halen als je het ongevraagd tóch doet. Dus laat ik het maar...

Apiapaati – 26 juli 2015

Robinson Crusoë

On earth there is no heaven, but there are pieces of it.
- Jules Renard

Op een eenvoudig terras van onze houten cabaña in dorpje Lobi Lafu kijk ik uit op de Suriname rivier. Veel vogels en vlinders. Achter het houten toilethokje zit een gekleurde papagaai en een best grote groen-gele hagedis. We zitten in het tropisch regenwoud van Boven-Suriname. Gisteravond zijn we op de lange, smalle boot gestapt nadat de kapitein geld geleend had om een jerrycan benzine te kopen. De zon ging al onder in het bedrijvige Atjonie. Het water werd steeds zwarter. Kort voor ons vertrek begon het te regenen. Onze backpack´s in de regenhoezen op de boot. Wij in de regen. De korjaal gleed razendsnel en behendig door het water. Langs de groene oevers en langs de rivierversnellingen. Ik vond het doodeng. Die rivierversnelingen. De rest van ons gezin genoot. Net een ritje in de achtbaan. De volgende dag voeren we naar een Robinson Crusoë achtig eilandje waar we zwommen en picknickten. De plek was heel bijzonder omdat overal kale boomstammen uit het water van stuwmeer Blommestein staken. Dode bomen. Het kleurcontrast was spannend. Rood zand, groene jungle en blauw water met vaak zwartgekleurde rechtopstaande boomstammen. Nóg mystieker werd het toen de lucht zich vulde met mist waar later een regenbui uit ontstond. De kapitein en gids Ahmed bleven ondanks de regen onverstoord doorgaan met vissen. Op Surinaamse piranha´s. Kok Ricas zou er die avond soep van koken. Voor ons. Door de mist en regen, de vreemde verlaten omgeving, de ritselende geluiden uit het groen achter ons en het zicht op ons lege bootje wekte een Robinson Crusoë gevoel op. De versgevangen vis droeg daar ook aan bij. Ontdekkingsreizigers. Bijna alleen op de wereld. Avontuur.

Lobi Lafu – 24 juli 2015

Vreemde vogels

Life is really simple, but we insist on making it complicated.
- Confucius

Een intercontinentale verhuizing staat qua stress factor op een gedeelde eerste plaats met een echtscheiding en het verlies van een geliefde. Dat ervaar ik zelf niet zo extreem, maar het is zeker verschrikkelijk opwindend. Vier dagen lang liepen er zes verhuismannen in ons huis. Overal waren ze aan het inpakken. Je kon niks laten liggen, alles wat ze vonden pakten ze in. Ook weer niet trouwens. Na het inpakken vond ik steevast spulletjes die ze dan kennelijk niet wilden inpakken. Vreemde vogels zijn het. De verhuismannnen. De broodtrommel in de keuken, daar hadden ze geen zin in. Of ochtendjassen aan de deur. Of een knutseldoos van de meiden met verfpotjes. In elke ruimte lieten ze iets achter. Toen ze voor de laatste keer vanaf ons huis met een pick up truck naar boven reden, waar hun vrachtwagentje stond geparkeerd, waarmee ze dan weer naar de grote verhuiswagen reden, vond ik verstopt achter een gesloten douchedeur een oud melkkrukje. Het krukje dat normaalgesproken in de huiskamer stond. Ik rende naar buiten met het houten krukje in mijn hand. ¨Deze moet ook nog mee!¨ schreeuwde ik naar de mannen in de laadbak. Het bubbeltjesplastic was zeker op ofzo. Waarom verstoppen ze nu zomaar een kruk? Vreemde vogels. Onze spulletjes die we de komende zes weken nodig hebben, als we als zigeuners zonder een vaste plek leven, hadden we gelukkig vooraf al apart gelegd. Zo ook onze backpack´s voor Suriname. Dat was voor mij eigenlijk de grootste stressfactor. Hebben we alles goed voorbereid? Zijn we niks vergeten om apart te leggen voor Nederland? Voor onze rondreis? De andere stressfactor was dat de verhuismannen erg veel haast hadden. Ze raffelden het inpakken af. Ik zag dat ze de hoeken van onze tafels en kasten niet beschermden. Onze schilderijen en canvasfoto´s werden niet beschermd. Daar werd ik zenuwachtig van. Hoe vinden we straks in Nederland onze inboedel terug? Ik liet ze de tweede dag zien dat ik bezorgd was en dat ik het beter ingepakt wilde hebben. Dat vonden die vreemde vogels maar niks. Dus liep ik de overige dagen steeds te zeuren over de hoekjes van de kasten en de tafels. Vermoeiend voor mij. Vermoeiend voor hen. In nood hebben we elkaar tóch weer gevonden. Dat gebeurde toen ik de laatste ochtend onze hippiebus had opgehaald bij de monteur. Ze waren onder de indruk. Ik ben nog even weg geweest met de bus om karakteristieke Mexicaanse foto´s te maken. Ook heb ik de laatste schoolrapporten opgehaald met onze glimmende bus die veel aandacht trok in de stad. Eenmaal geparkeerd en wachtend voor zijn laatste ritje in México had de hippiebus geen zin meer. Hij brak. Letterlijk. Ik hoorde een metalen stukje afbreken en op de straatstenen vallen. Het gaspedaal was er mee gestopt… Op weg naar de verhuiswagen gaf onze hippiebus er de brui aan. De verhuismannen voelden met me mee. Ze hebben een sleepwagen voor me geregeld. Ze zijn blijven wachten bij de bus totdat hij weg gesleept werd. Ondertussen hebben ze mij op een taxi gezet. We waardeerden elkaar weer. Ik heb met mijn eigen ogen gezien dat ons hippiebusje met riemen vastgebonden in de verhuiswagen stond. Klaar voor zijn nieuwe avontuur in Europa. Ook óns nieuwe avontuur. In de haven bleek een aantal stukken niet meer in de zeecontainer te passen. Stress. Nu eerst naar Suriname en Tobago. Ons wellicht laatste Caribische avontuur!

Daar stonden we op zaterdagochtend. Heel erg vroeg. Ontredderd. Op een andere terminal dan anders. Een Mexicaanse luchtvaartmaatschappij. Wat een rommeltje. Geen duidelijke rijen. Iedereen opgewonden. Wij ook. We waren aan de late kant en ik was vergeten de uitgeprinte tickets mee te nemen. Eenmaal aan de balie bleek alles een catastrofe! Verschrikkelijk karma! Geen ´esta´ aangevraagd om The States binnen te komen. Een verlopen paspoort. We zijn weer beteuterd terug naar Puebla gereden met onze onaangeraakte backpack´s achterin de auto. In het weekend is de ambassade natuurlijk gesloten in Mexico Stad . In een hotel gewacht tot maandag en ondertussen enorm duimend voor een nood-paspoort. En veel nadenken over alternatieve vluchten en het verschuiven van trips en hotels. Fingers crossed. Op de ambassade bleken we met een noodpaspoort niet via The States te kunnen vliegen. De medewerkster wilde vooraf aan de aanvraag eerst ons nieuwe, alternatieve vluchtschema zien. Het reisbureautje en de secretaresse van Mark hebben die maandagochtend supersnel nieuwe vluchten geboekt. Een paar uur later stonden we buiten met een geldig tijdelijk paspoort. Vier dagen na onze oorspronkelijke vertrekdatum staan we weer op de luchthaven, maar we slaan deze keer Miami over. Daarvoor in de plaats vliegen we via Bogotá en Curacao. Op de terugweg een dag in Aruba. Reizen is altijd een avontuur. Deze keer wat meer.

Laatste hobbels

Elke keer dat we denken dat dingen zeker zijn, ligt er precies daar, op dat moment onzekerheid op de loer.
- Ajahn Chah

‘De ene hobbel is nog niet genomen of de Ram ziet zich alweer voor de volgende geplaatst.’ Dat lees ik in een horoscoop voor deze week. In een tijdschrift die mijn zus vers uit Nederland heeft meegenomen. Het is waar. Een week vol hobbels en uitdagingen. Het is de laatste week voordat de verhuizers voor de deur staan. Mijn zus is hier voor een weekje met haar drie kinderen. Een huis vol gezelligheid. We maken uitstapjes, maar in mijn achterhoofd speelt zich de lijst af die ik nog moet voltooien. Ik kom nu in een fase waarin ik ’s nachts ineens bedenk dat ik vooral iets níet moet vergeten. Dus lukt uitslapen niet in deze eerste vakantieweek. Dat lukt trouwens sowieso niet met zes kinderen in huis waarvan er drie een jetlag hebben. We hebben al heel wat hobbels genomen. Mijn Jeepje had ik bijvoorbeeld al verkocht aan een kleine dealer bij ons in de straat. De man liet het toe dat ik er nog een paar weken in mocht rijden. Blij. Voordeel was dat het financieel verlies vergoed zou worden als onkosten voor de intercontinentale verhuizing. Helaas hoorden we ná de verkoop dat het verschil juist weer niet vergoed werd. Ik bedacht me dat ik dan nog zou proberen mijn auto op straat te verkopen. Voor een hogere prijs. Ik kocht een stift en schreef dollar tekens en mijn telefoonnummer op de autoruiten. Te weinig tijd. We nemen ons verlies. De volgende hobbel diende zich alweer aan. Onze hippie bus moest op het nippertje nog overgeschreven worden op onze naam. Om dat te doen moest de bus door een technische keuring heen. De camper moest dus technisch helemaal gereviseerd zijn. Monteur Tolentino heeft heel hard gewerkt, maar heeft flink wat extra tijd nodig. Tegen de tijd dat we de keuring konden laten uitvoeren waren alle keuringsstations gesloten. De stations stappen precies nú over op een ander systeem. Wat een pech! De bus kan volgende week écht niet door de douane als hij niet op onze naam staat. De hobbel is uiteindelijk genomen door met écht alle autopapieren die we maar konden vinden naar het kantoor te gaan. Gelukt. Opgelucht. Welke hobbels liggen er nog meer in het verschiet?

Terwijl er zes verhuismannen staan in te pakken met meters rollen papier, de muchacha nog zoveel mogelijk wassen probeert te draaien én te drogen voordat de wasmachine opgehaald wordt, zit ik hier op mijn vertrouwde plekje achter mijn iMac. Het huis staat op zijn kop. We hebben een kamer ingericht met grote koffers voor de oversteek. Een hotel in Puebla, een hotel in Breda. Zo zullen we zes weken moeten overbruggen, levend uit een koffer. Als zigeuners. Tussendoor gaan we godzijdank drie weken op reis. Met backpack’s die al ingepakt staan te wachten. In de jungle en aan paradijselijke stranden zullen we de verhuisbesogne vast snel vergeten. Dat lukte ook afgelopen weekend toen we met mijn zus en haar kinderen een weekend door onze staat Puebla reisden. Op het nippertje voor ons vertrek. Een indrukwekkende opgegraven antieke stad leidde goed af. Cantona. Er hebben 2000 jaar lang indianenstammen gewoond. Een enorme stad met piramides en geplaveide straatjes. Vooral de straatjes maakt deze plek uniek. Zoveel tempels heb ik nog nooit tezamen gezien. Achter elke piramide zagen we weer een andere opdoemen! (zie ons fotoalbum) Na een prachtige autorit door de bergen overnachten we in cabañas bij een waterval. Net buiten Zacatlán, een schattig stadje op een bergkam gebouwd met mysterieuze mist die opdoemt vanuit een bergspleet. De volgende ochtend rijden we te paard (met acht paarden én een ezel) door diezelfde mysterieuze mist door een vallei met oude opgestapelde stenen van miljoenen jaren oud. In specifieke vormen gesleten door de mist. Een ritueel. We mochten door een spleetje tussen de opgestapelde stenen kruipen om ons oude leven achter ons laten en een wens te doen voor een nieuwe start. Een mooie tocht om niet te vergeten. Op de valreep. Net voor ons vertrek uit ons zo geliefde México. Net zoals het bezoek aan de warmwaterbron. Een balneario, wederom in een bergspleet gelegen. Baden met verschillende temperaturen natuurlijk verwarmd water. Allemaal bijzondere plekken. Waar we niet eerder geweest waren. Nieuwe herinneringen gemaakt. Op het nippertje. Dé bevestiging dat we eigenlijk meer tijd hadden willen hebben hier in México….

Temazcal

Het paradijs herkennen we pas als zodanig wanneer we eruit verdreven zijn.
- Hermann Hesse

Liggend op een rieten matje naast het bergmeer besef ik dat dit mijn beste afscheid is van México. Ik lig tussen twee vriendinnetjes in, elk een schaaltje met sinaasappelmootjes naast ons. We zijn met z'n drietjes te gast voor een Temazcal ritueel. (zie ons fotoalbum) Het is een spirituele ceremonie. Afkomstig van Maya en Azteek indianen uit het oude México. Door middel van zang en gebed symboliseren we de stadia van het leven. In een kleine ronde hut van klei en stenen, die de baarmoeder van Moeder Aarde symboliseert, zitten we in ons bikini met sjamaan Pablo en zijn assistente Mari Carmen in een cirkel. In het midden een gat in de grond met hete vulkaanstenen die buiten van het vuur komen. Er wordt telkens water overheen gegoten en ik zweet me een hoedje. Genezing, herstel en harmonie vinden is ons doel. Elk van ons heeft een muziekinstrument ontvangen en als de sjamaan zingt voor Moeder Aarde of Grootvader Wind, maken we gezamenlijk de muziek erbij. Het is binnen pikkedonker, bloedheet en vochtig. Het is een uitstekende manier om het oude achter je te laten en herboren te worden met een nieuw doel. Opnieuw beginnen met een schoon en gezond lichaam met een open en nieuwe geest. Is dat niet mooi? Op het punt dat ik mijn oude leven in México zal achterlaten en mijn nieuwe leven zal starten in Nederland? Mijn beste afscheid van México! Temazcal is ook een reiniging van toxines en regenereert de organen. Dit mystieke ritueel bevrijd je van stress en geeft balans. Voordat ik door het kleine gat op handen en knieën de Temazcal in klim word ik eerst gereinigd met wierook. We krijgen elk een bosje met medicinale takjes en bloemetjes mee naar binnen. Je openstaande poriën nemen deze medicinale kruiden op. Eigenlijk een soort homeopathie? De zuivering laat ons toe om ons bewustzijn te verhogen en het bereiken van een zekere mate van harmonie met onszelf, anderen en het universum. De intentie is zeker prachtig! We hebben vier rondes gedaan. Aarde (het lichaam gesymboliseerd door de Temazcal), wind (levensenergie gesymboliseerd door de aromatische stoom), water (bloed, vocht en emoties) en vuur (de geest gesymboliseerd door de hete stenen). Elke ronde zingt de sjamaan en worden we gevraagd persoonlijke dankwoorden uit te spreken. Ik kan mijn vriendinnen niet zien. Teveel stoom en donkerte. Het is een erg intiem proces. Na elke ronde worden er nieuwe bloedhete vulkaanstenen op de stapel gelegd. Elke ronde wordt gelukkig verfrissend beëindigd. Er wordt een keer een plons lauw water over ons heen gegooid, een keer koud water over ons gezicht gesprenkeld en een keer delen we koude thee uit een halve kokosnootschil met elkaar. Het deurtje gaat altijd even open na een ronde. Dat vind ik erg fijn. De hut is te laag voor mij waardoor ik heel lang opgepropt zit en na zo’n donkere, hete, vochtige en zeer emotionele periode is het verrúkkelijk om even frisse adem te halen en het licht te zien. De ambiance rondom de Temazcal is heel mooi. Uitzicht op bergen. Aan een bergmeer gelegen. Zoveel rust. Stilte en harmonie. Na dit ritueel ben ik thuis echter behoorlijk beroerd geworden. Hoofdpijn, warm en koud sensaties, doodmoe en kotsmisselijk. Dat kan erbij horen. Het ritueel heeft kennelijk zijn werk gedaan. Schoon, gereinigd en kilo’s afgevallen ga ik aan een nieuwe fase in mijn leven beginnen.

Om acht uur ‘s avonds kan ik niet meer. Ik ben op. Dat klinkt heel raar voor een groot bruiloftsfeest met driehonderd gasten. Zo vroeg. We hebben ondertussen uren gedanst, gegeten en gefeest. In México begint het grote feest meteen na de kerkdienst. Halverwege de dag eigenlijk. Voordat de lunch begint word je eerst ontvangen met een drankje en een hapje. Na de warme lunch met een optreden van mariachi’s begint het dansfeest. De muziek start. De gasten van mijn vriendin gaan helemaal los. Mexicanen zijn feestbeesten. Wij als nuchtere Hollanders zouden op ons horloge kijken en denken dat het nog te vroeg is voor een feest. De zon schijnt nog volop. Hier denkt men dat niet. Dit was ons tweede bruiloftsfeest in México en twee keer ging het er zo aan toe. Om zes uur ’s middags keken Mark en ik elkaar aan omdat het voelde alsof er al bijna een nieuwe dag aanbrak. Om acht uur waren we zo goed als geradbraakt. We hadden leuke gasten aan tafel, er was goede muziek. We hebben samen veel gedanst. Ik nog veel meer met de moeder van mijn vriendin. Ze is al in de zeventig. Ze is piepklein. Ze komt tot ver onder mijn schouders. Maar dansen dat ze kan! Ze vindt elk lied geweldig en gaat nooit meer zitten als je eenmaal met haar op de dansvloer staat! Ik vind het prachtig om te zien. Zoveel levenslust! Haar heupen wiegen flexibel. Haar voeten bewegen snel en op de maat. Ze laat zich gaan. Ze is alleen gekomen. Dat deert haar niet. Ze danst er heerlijk op los. Op hoge hakken!

Mijn huis, mijn tuin...

Mijn huis, mijn tuin, mijn appelboom… zij zijn ook blij met mij.
- Marijtje van der Horst

In de lange gang hoor ik onze kinderen in het Engels en Spaans praten en lol maken. Op een vanzelfsprekende manier. Ik hoor natuurlijk niet anders de laatste jaren. Alhoewel ik me Maren ook wel hakkelend in het Engels op de achterbank van mijn Jeep herinner… Zeven jaar oud en zomaar in México op een school neergezet. En toch. Nu, tijdens hun afscheidsfeest, besef ik ineens dat het best speciaal is dat ze zo vlot hun talen spreken. Een cadeautje eigenlijk. Ze gillen, lachen, maken grappen en reageren snel op grappen. Hét kenmerk van goede beheersing van een vreemde taal. Onze tuin was vandaag gevuld met Mexicaanse vrienden. Veertig vriendjes en vriendinnetjes waren uitgenodigd voor ons tuinfeest. Het feest is nu eigenlijk al drieënhalf uur geleden afgelopen. Dit is ook México. Ze komen makkelijk twee uur te laat op een feestje en ze gaan net zo makkelijk drie uur later dan afgesproken naar huis. Er staat op dit moment nog een laatste groepje bij de diashow te kletsen. Van drie jaar lang hadden we vriendenfoto’s verzameld en in een diashow gepropt. Inden’s vrienden hadden een filmpje voor haar gemaakt. Een grote plastic poster met daarop een collage van hun leukste groepsfoto’s hoorde daar ook bij. Allemaal herinneringen. Zelf hadden onze dochters elk een canvas geschilderd die de rest van de middag volgeschreven werd met lieve berichtjes. De hele dag heeft de zon geschenen. Best bijzonder in het regenseizoen. Vier lange, gedekte tafels. De buitenkeuken diende als buffettafel. Een zonovergoten jungle tuin. Muziek. Gelach. Dansen. Lekker eten. Zoals altijd met grotere groepen had ik teveel eten gemaakt. Deze keer ben ik zelfs alle gehaktballetjes en hotdogs in de koelkast vergeten. Ik geef waarschijnlijk niet voldoende feestjes om dat goed in te leren schatten. Geen regelmaat. Alhoewel…regelmaat eigenlijk wel. Bij elke verhuizing organiseren we een groot afscheidsfeest. Eens in de paar jaar dus. Drie leeftijdsgroepen op één feest ging verbazingwekkend goed. Maren speelde met haar vriendinnetjes, sprong veel op de trampoline. Anthe zát vooral met haar vrienden aan tafel. Inden danste, liep rond en at met haar vrienden. De muziek stond hard aan. Spaans- en Engelstalig. Een waterballonnen gevecht dat overging in elkaar nat gooien met koud water. Gegil, gelach en plezier. (zie ons fotoalbum) In onze jungle tuin. De fontein stond aan. Wat waardeerde ik onze tropische tuin. Vandaag meer dan ooit! Allemaal blije kinderen en jongelui. Het verschil in leeftijd was leuk om te aanschouwen. De bijna-studenten die mijmerden over hun toekomst aan verschillende internationale universiteiten. De pubers die spontaan dansten met elkaar, stoeiden en veel lachten. De meisjes die ook zo graag groot willen zijn, maar jongens nog wel stom vinden. Mark en ik hebben alles aanschouwd. Tussen de drank aanvullen, het eten voorbereiden en het vuil opruimen. Uiteindelijk is iedereen vertrokken. Een laatste kus, een laatste traan. Adíos!

“Mañana, mañana!” Waar hebben we dat toch vaker gehoord? In México leven de mensen heel cyclisch. Dat betekent dat ze leven met de eeuwenoude gedachte dat morgen wéér de zon op komt en dat er dus weer een nieuwe dag begint. Dat ze morgen gewoon verder kunnen gaan met wat ze deze dag niet af hebben gekregen. Dat kan een heel mooie levenshouding zijn. Soms kan ik er alleen niet tegen. Ik heb het natuurlijk over de opknapbeurt van onze hippie bus. Op zich heeft de bus een heel goed karma. We vonden de bus op een heel gunstig moment toen we nét besloten hadden er toch voor te gaan. We hadden dezelfde dag een monteur gevonden die het project wel zag zitten. En wat voor een monteur! Tolentino heeft een groot netwerk. Hij heeft overal mannetjes voor. Hij kan alle antieke onderdelen vinden. Hij heeft er absoluut een neus voor. Haast heeft hij echter niet. Een paar weekjes voordat de deuren van de zeecontainer sluiten worden wij een beetje onrustig. Onze bus moet mee in de container. De nieuwe motor zit er in, maar werkt nog niet naar behoren. De nieuwe lak zit er nog niet op. De nieuwe bekleding zit op alle stoelen, maar die stoelen zitten er nog niet in. Alle details liggen te wachten om gemonteerd te worden. Denk aan nieuwe chromen spiegels, een nieuwe tent, nieuwe lampen, nieuwe banden en wieldoppen. Tolentino heeft zelfs het originele logo gevonden voor achterop de auto. “Mañana, mañana!” is standaard zijn antwoord als we vragen wanneer de motor het doet, wanneer we de keuring kunnen laten uitvoeren of wanneer het interieur af is. Aankomend weekend zou de antieke camper klaar moeten zijn. Ik kan zijn antwoord al dromen… “Mañana, señora! Mañana!”