zondag 30 december 2018

Mountains high

The snow is sparkling like a million little suns.
- Lama Willa

Heel hoog op mijn wensenlijstje voor deze rondreis door Korea stond een wandeling in een bosrijk National Park met bergen. En een Boeddhistische tempel als een pareltje verborgen in deze bergen. Én maagdelijke sneeuw. Mijn wens is vandaag uitgekomen! We moesten er qua vervoer wel wat voor over hebben, want het huis dat ik oorspronkelijk had gehuurd in de buurt van Buan - waar we rechtstreeks een bus naar het National Park konden nemen - bleek ik helemaal niet gehuurd te hebben. Er was zo laat niks meer in de buurt beschikbaar rond de Feestdagen dat aan mijn eisen voldeed. Dus had ik een hotelkamer gereserveerd in een wat groter plaatsje wat verder van het Naejangsan National Park vandaan. Op advies van onze oudste dochter. Een spiksplinternieuw hotel waar we een familiekamer konden delen. We slapen hier traditioneel op matrassen op de verwarmde vloer. Even slikken om in een luxe hotel - met superluxe badkamer en vele extra's zoals kamerjassen, slippers, koffie en thee, koelkast, verzorgingsprodukten en zelfs een haarborstel - vijf opgestapelde matrassen te vinden die je uit moet leggen en je dekbed er overheen moet trekken. Wij hadden in de Boeddhistische tempel ook op deze traditionele manier geslapen dus we keken er niet heel raar meer van op. Mijn lief had echter na twee nachten een extra matje gevraagd bij de receptie. Hij kreeg ongelukkig genoeg twee beurse plekken op zijn heupen van het liggen... We stonden die bewuste ochtend bijtijds op en namen eerst een stadsbus naar het busstation. Daar namen we een intercitybus naar een andere stad waar we overstapten op een lokale bus naar het National Park. De bussen rijden hier perfect op tijd en alles klopte. Zelfs de sneeuw. Er was geen kip op straat toen we die ochtend arriveerden bij de ingang van het park. Eerst doken we een verlaten coffeecorner in om heat pads op ons lijf te plakken. Het zou tussen de -4 en -11 graden worden dus had oudste kind gezorgd voor warme kruikjes die je op je buik of rug kunt plakken. Of in je hand kunt houden in je handschoen of in je jaszak. Ze blijven wel tien uur warm. Het is zó heerlijk om in de kou met een gure wind om je heen met een heerlijk warme rug en warme handen te wandelen. Voor mij voelde het gewoon als een wellness!

We klommen eerst de bergen in om op een bergkam van het uitzicht te genieten. Helaas kon mijn lief halverwege de route niet verder. Hij had zijn wandelschoenen al een week aan zijn backpack bungelen, maar op de dag dat hij ze écht nodig had, vandaag dus, besloot hij zijn gewone schoenen aan te trekken. Veel te gladde zolen dus om in de sneeuw over gladde stenen naar boven te klimmen. Na een val op zijn rug besloot hij om daar in het bos te blijven wachten op ons. Wij klommen met z'n viertjes langzaam verder. Een flinke klim naar de 700 meter hoge top. De terugweg was zelfs nóg gladder maar met een beetje hulp van elkaar kwamen we weer bij mijn lief terecht. Oudste kind heeft zelfs een stukje op haar lange jas naar beneden gesleed! Ik genoot van de natuur, het weer met een winters zonnetje en het samenzijn van ons gezin. Eenmaal beneden namen we iets verderop de kabelbaan naar boven. Na een lunch liepen we daar zeer behoedzaam vanwege de spekgladde zolen van mijn lief naar een uitkijktoren. IJs- en ijskoud daar op die hoge berg door de wind, maar eindeloos uitzicht. Ook uitzicht op de tempel die nog op mijn verlanglijstje stond.... Eenmaal terug met de kabelbaan liepen we wederom de ons bekende route door de eerste poort, langs een (bevroren) rivier en over een brug naar de wereld van Boeddha. Ook door de tweede poort met enge tekeningen om je negatieve gedachten achter je te laten, gebogen onder het gebouwtje door naar de trap met oneven treden. Hoe bijzonder vond ik het om in de witte sneeuw een Boeddhistische tempel in Korea te bezoeken! 'Als er bij de coffeeshop naast de bushalte nou ook nog warme chocomel verkocht wordt dan wordt dit een dag met een gouden randje...' bedacht ik. Niet veel later zit iedereen met een warme beker in zijn handen in de bus. Ik ben rozig, warm en zo tevreden met mijn dag. De zon die er de hele dag voor ons was gaat snel onder. Ik kijk naar de foto's op mijn camera. Ik glimlach. Ik heb deze dag ieder moment ten volste beleefd.

Jeonju - 29 december 2018

donderdag 27 december 2018

Thee ceremonie

Met twee handen houd ik mijn kop thee vast. Volledig aandachtig, verblijven mijn lichaam en geest in het hier en nu.
- Thich Nhat Hanh

Na een paar heerlijke, maar toch intense dagen in miljoenenstad Seoul pakken we de trein naar het meest westelijk gelegen schiereiland Byeonsan-bando. Daar ligt de 1400 jaar oude Boedhistische tempel Naesosa die door de Japanners vernield werd en 600 jaar geleden geheel identiek is opgebouwd. Op een stationnetje zouden we overstappen op een lokale bus maar die rijdt vandaag niet horen we van de taxichauffeur. We mogen met z'n vijven in zijn taxi stappen. Hij brengt ons naar de tempel. Vier dames gepropt op de achterbank met nog wat handbagage en een backpack languit op schoot. Mijn eega voorin met zijn enorme backpack ook op schoot. We worden na een klein half uurtje bovenop de berg afgezet - recht voor de tempel. Nadat we de bagage gedumpt hebben in onze familiekamer wandelen we naar beneden om te lunchen. Nu kunnen we op de juiste manier nogmaals binnen komen. Eerst door de eerste poort waarna we onze zorgen, wensen, fouten en ego achter ons mogen laten en door de tweede poort lopen waar onze gedachten die tóch nog bleven plakken afgeschrikt worden door enge beschilderingen. Onderweg wandelend langs een lange bomenrij met een heerlijke bosgeur kwamen we een bruggetje tegen als symbool tussen de normale wereld en de wereld van Boeddha. Zo ook een stromend riviertje waar je je ziel symbolisch kunt wassen. Eenmaal binnen op de heilige grond lopen we gebukt onder een houten gebouw op palen door zodat we onze eerbied al aan Boeddha kunnen tonen. Om vervolgens over een trap vol bobbelige keitjes voorzichtig naar boven te lopen met je hoofd naar je voeten kijkend en wederom uit eerbied voor Boeddha. Boven aangekomen zien we drie grote, gouden Boeddha beelden in een antieke, houtbewerkte zaal. Er is een stukje van het plafond dat niet geschilderd is, omdat de kunstenaar eeuwen geleden geeist had dat er niet gespiekt werd tijdens het schilderproces. Eén monnik kon zich toch niet inhouden en zag een gouden vogel met een kwast vliegen. Deze vloog weg toen hij de monnik opmerkte. Dit is de legende dat het ongeverfde stukje verklaart. Net zoals het stukje hout dat ontbreekt, omdat de timmerman er honderden jaren geleden drie jaar lang over deed alle houten blokken te zagen. Het geduld van de monnik raakte op toen hij na jaren nog steeds niks gebouwd zag worden en hij sloeg uit woede één blok stuk. Dit stuk kon ondanks de verontschuldigingen van de monnik niet meer gebruikt worden voor de tempel en tot op deze dag mist er een stuk hout in de constructie.

Het is verschrikkelijk koud hier op de berg en er waait een harde, straffe wind. We hebben ons vooraf aan de uitleg omgekleed in een uniform dat bestaat uit een grijze comfortabele broek (met een lange skionderbroek en dikke skisokken eronder) en een grijze bodywarmer. Aan onze voeten dragen we een soort rubberen instappers. Mijn eega krijgt eerst te horen dat hij z'n bodywarmer binnenste buiten draagt. Daarna krijgen we te horen dat we vanaf nu zo min mogelijk praten en wat we zeggen heel zacht moet zijn. We mogen mee eten in de eetzaal waar we een heerlijke vegetarische maaltijd krijgen. Er wordt nauwelijks gesproken. Na het eten krijgen we voor het chanten een uitleg over de buigingen die we straks moeten doen terwijl de monnik zingt. We staan buiten vijf slagen naast een enorm grote gong, omdat het te koud is om alle drieendertig slagen te beluisteren. We doen onze schoentjes uit voordat we de grote Boeddhazaal binnenstappen en pakken elk een kussen om de kniebuigingen op te doen. Ons jongste kind valt een keer bijna om tijdens de uitvoering en ik kan nét mijn lachen inhouden. Ook wanneer we buiten, met onze schoentjes weer aan, drie ronden met onze handen gevouwen om de gong heen lopen in een rij - en een intentie uitspreken - en ik er achter kom dat ik de schoenen van de monnik aan heb! Ik proest het bijna uit en bedenk ondertussen razendsnel wat ik kan doen om me uit deze hachelijke situatie te redden. Terwijl mijn gezin binnen klaar gaat zitten voor de thee ceremonie met een vrouwelijke monnik loop ik rustig met mijn handen over elkaar door het donker terug naar de grote zaal met de Boeddha. Ik hoor de monnik binnen nog zingen en wissel snel de schoentjes bij de deur om. Ik kom tegelijk met de vrouwelijke monnik aan bij de theeceremonie en buig respectvol mijn bovenlichaam voor haar, met mijn handen tegen elkaar voor mijn borst. 'Onze zielen zijn gelijk.' We praten eindeloos met deze bijzonder vriendelijke vrouw en gaan vóór het tijdstip van absolute stilte terug naar onze kamer. Het licht moet uit en er mag absoluut geen geluid gemaakt worden. Om zes uur worden we bij het ontbijt verwacht, waarna we een meditatieve wandeling gaan maken naar de top van de berg. Daar staat een kleine tempel met adembenemend uitzicht op de bergen en de zee erachter!

Naesosa - 26 december 2018

dinsdag 25 december 2018

Complete!

Travel tends to magnify all human emotions.
- Peter Hoeg

De backpack's komen al snel van de band rollen op Incheon international airport. Alles is voorspoedig gegaan tijdens de lange reis. Alhoewel we de avond voor ons vertrek even peultjes zaten te zweten toen bleek dat we niet vooraf online konden inchecken. Tickets waren online niet te vinden... Een telefoontje en heel veel geduld later lukte het gelukkig wel. We poetsen even onze tanden in een toilet op de luchthaven als ons kind 'appt "Laat dat tanden poetsen maar zitten en kom zo snel mogelijk hierheen!" Met een kar vol bagage stappen we door de glazen schuifdeuren. Iedereen kent die scenes op de luchthaven. Een weerzien met langdurige omhelzingen en tranen van geluk. Eerst vlieg ik haar in de armen over het hekje heen en daarna loop ik pas om het hekwerk heen om aan te sluiten in de 'familyhug'. Een blonde meid die tussen de kleine zwartharige Koreanen stond te wachten, die emotioneel een lange, blonde familie in de armen valt, terwijl de Koreanen hun familie afstandelijk gedag zeggen of een hand geven. Toch gaat ze mooi op in de menigte. Zo draagt ze namelijk een lange, zwarte worstenjas die - daar komen we al snel achter - élke Koreaan in Seoul draagt! We lopen met de backpack's op onze rug van de aankomsthal naar het station om vervolgens een uur in een trein te zitten. Het Airbnb huis dat ik gehuurd heb ligt op loopafstand van het station, maar met de moeilijke straatnamen en het onlogisch nummeren van de huizen duurt het even voordat we de juiste deur vinden. De eerste code van de voordeur gaat prima. Met de tweede code van de huisdeur kunnen we niet uit de voeten. We kunnen niet naar de huiseigenaar bellen, maar gelukkig reageert Ain heel snel op mijn mail via de site van Airbnb. Ze bleek de code aangepast te hebben. Ze redt ons snel uit onze benarde positie. Nu kunnen we onze schoenen uitdoen bij de deur. De slippers die al klaarstaan aantrekken in de badkamer, thee zetten, een beetje uitpakken en relaxen. We zijn in Seoul. We zijn gewoon ín Seoul. En het was niet eens zo moeilijk om hier te komen. Om het te beseffen is moeilijker. Ons gezin is weer heerlijk compleet. En het voelt alsof we nooit uit elkaar geweest zijn!

Een heerlijk harmonieuze, rustige en lichte plek in een bruisende miljoenenstad. We lopen met z'n vijven met een bubble tea of een hete jasmijn thee in een grote kartonnen beker in onze koude handen richting de campus waar onze oudste een semester lang gestudeerd heeft. De zon schijnt heel fel. Er is een knalblauwe, maar frisse lucht. Er zijn wat duiven op het plein. De gebouwen zijn tegen een heuvel aan gelegen en er zijn wat parkjes met Koreaanse kunst van steen aangelegd. Sfeervol. We gaan op een bankje zitten waar we genieten van de warmte van de winterzon, de relaxte energie die er hangt en de uitleg van ons kind over alle gebouwen. Als we met z'n vijfjes een groepsfoto willen maken komt er toevallig een medestudente van ons kind aanlopen. Zij maakt de mooie foto. Een warme herinnering.... Onze dochter neemt ons mee naar verborgen restaurantjes die soms in een kelder gelegen zijn of in een stijl achteraf straatje. Maar steeds van hoge kwaliteit. Hoe vaak heeft ze geen foto's van borden vol Koraans voedsel gedeeld met ons op Whats App? En nu zitten we mét haar aan tafel! Te genieten van inderdaad heerlijk eten. De eerste avond neemt ze ons mee voor Korean barbecue, het meest fameuse gerecht van Korea denk ik. Een tafel vol schaaltjes met bijgerechten en een schaal vol vlees die na het zelf braden met een scherpe schaar geknipt moet worden. Ons kind bestelt altijd in vloeiend Koreaans. We drinken telkens water uit een eenvoudige thermoskan in de - zo leren we later - typische metalen bekertjes. Onze metalen stokjes en lepel uit een lade onder onze eettafel leggen we altijd op een papieren servetje. Dat zijn de gebruiken. Zo weet ze ons ook steeds te verrassen met de meest heerlijke, zoete toetjes!

Seoul - 24 december 2018

vrijdag 21 december 2018

Here we come!

“The gladdest moment in human life, me thinks, is a departure into unknown lands.”
– Sir Richard Burton

Kerst is wat je er zelf van maakt. Wij maken er dit jaar een weerzien met ons gezin van. In Seoul. De hoofdstad van Korea. Te gast bij onze oudste dochter, maar ook zéker op reis. Een avontuur. Ik vind het heerlijk dat er geen cadeautjes onder de boom liggen dit jaar. Geen stressfactor. Geen feestverplichtingen. Toch wilden mijn zus en ik niet helemaal aan het familiediner voorbij gaan. En zo zitten we met onze gezinnen in onze pyama’s aan een Kerstontbijt terwijl de wereld buiten maagdelijk wit is. De dag ervoor kwam mijn zus met haar auto volgeladen met slaapspullen en kinderen naar Breda. We hadden die avond een heerlijk Kerstdiner aan onze lange tafel. Een tafel vol kaarsjes en mooi servies. Meerdere gangen waar natuurlijk ook wat misging. Een zelfgemaakte, vette saus die au-bain-marie opgewarmd moest worden in een pan vol heet water kukelde bijvoorbeeld om in de keuken. We bleven echter kalm. Juist omdat een paar uur eerder de oude piek ook al uit ons Kerstboompje viel… Veel tijd tussen de verschillende gangen waarin we gezamenlijk oude filmpjes keken waarbij de tranen over onze wangen van het lachen biggelden. Een filmpje van een lipdub die we destijds met onze beide gezinnen opnamen in ons grote huis in Mexico. Als verrassing voor mijn lief. Zijn secretaresse vroeg namelijk om een familiefilmpje. We hebben zoveel plezier gehad bij het maken ervan. Het filmpje is uiteindelijk niet eens uitgezonden tijdens het afscheid op zijn werk… Maar zelf hebben we er een prachtige herinnering aan. De kinderen hebben deze avond gedanst op Just Dance waarbij ze zichzelf filmden. Hilarisch! Een creatief zoet toetje als laatste gang. Na het ‘Kerstontbijt’ op zondag volgde een bezoek aan de Kerstmarkt in de oudste stad van Nederland. De nederzetting Dordrecht werd al rond 1200 genoemd. Het stadje straalt vandaag de dag zoveel sfeer uit. Prachtige oude koopvaardijhuizen, de haven en deze zondag ook de grootste en meest sfeervolle Kerstmarkt van Nederland. We parkeerden de auto ver buiten de stad en werden met bussen naar het stadscentrum vervoerd. Overal live muziek op straat, marktkraampjes met zelfgemaakte kerstcadeautjes, verkleedde Kerstmannen en veel eten natuurlijk. We zijn veel brocante winkeltjes in gekeuveld - gehuisvest in eeuwenoude pandjes. Al met al een Hollands Kerstfeestje dit weekend met veel aandacht voor elkaar.

Al wekenlang ligt mijn backpack lekker warm en droog in onze slaapkamer. Vooraf heb ik wat nieuwe landenvlaggetjes er op laten naaien bij de schoenmaker. Ik verzamel vlaggetjes van alle landen waar we met de backpack doorheen gereisd zijn. Er is bijna geen plekje meer over op de rugzak. Toch zal ik proberen in Korea ook zo’n vlaggetje te scoren! De stapel naast mijn backpack groeide per week. Eerst wat Hollandse boodschapjes voor ons kind verzameld, toen wat leesboeken. Daarna de winterkleding voor de kou daar. En uiteindelijk mijn toilettas en kleding. Mijn inpaklijst is helemaal afgevinkt. Ik had hem ook online gezet, want twee dochters moesten al eerder hun reisspullen inpakken. Oudste verhuisde namelijk uit haar Koreaanse studentenkamer deze week en middelste kwam al een week voor vertrek thuis logeren. Laatste wassen zijn gedraaid. Nu is het moment daar. Ik ga mijn horizon verbreden! Ik zal nieuwe plekken ontdekken, mezelf dwingen om uit mijn comfort zone te stappen. Zien hoe Koreanen wonen en werken, hoe onze dochter daar leefde, nieuwe gerechten proeven, een vreemde taal proberen te begrijpen en in een compleet andere omgeving zijn. Ik ga me openstellen voor een manier van leven die heel anders is dan de mijne. Mijn innerlijke avonturier komt tevoorschijn! Kennis maken met het onbekende verandert de manier waarop je naar de wereld kijkt en geeft je een open mind. Jezelf onderdompelen in een andere plek, met onbekende geuren, kleuren en geluiden, betekent een flinke oppepper voor je creativiteit. Onze hersenen zijn gevoelig voor veranderingen en worden beïnvloed door nieuwe ervaringen en omgevingen. Ik ben heel benieuwd. Onze dochter zal ons meenemen naar haar campus in Seoul, maar ook naar een kattencafé, een karaoke bar, oude tempels, night markets en vele restaurantjes die ze al uitgeprobeerd heeft met vrienden. We gaan ook veel treinreizen maken door het land. Lekker gewoon naar buiten kijken. Het landschap zien dat zich langzaam aan je voorbij trekt. Aandacht hebben voor het moment en daar verder niets mee doen. Gewoon zitten, niets doen, zijn en terug komen bij je kern. Natuurlijk zal ik ook wat reisverhalen schrijven voor dit blog. Door mijn ervaringen op te schrijven kan ik beter terugblikken op gebeurtenissen. Mijn gedachten worden helderder als ik ze onder woorden breng. Ik gebruik de magie van het ‘vastleggen van je geest’. Op die manier kun je jezelf aan emoties en gevoelens herinneren. Ik vind dat fijn. Tijdens het reizen schrijf ik dagelijks. Om te bloggen en voor ons reisfotoalbum. Ik word gelukkig van schrijven.

Breda - 21 december 2018

zondag 16 december 2018

Volwaardige reispartner

“Accept the children the way we accept trees—with gratitude, because they are a blessing—but do not have expectations or desires. You don’t expect trees to change, you love them as they are.”
— Isabel Allende

Een oude heer. Kwijlend op de plekjes waar hij sliep. Ouderdom dachten wij. Tenslotte vergeet hij ook regelmatig dat hij al avondeten heeft gehad. Dan gaat hij een kwartiertje na zijn maaltijd wéér net zo vrolijk in de keuken naast zijn etensbakje zitten of voor je voeten lopen. Dronk hij ook niet best veel als je er goed op lette? Hij zal toch geen oudersdomsdiabetes hebben? Ook katten is dat niet vreemd. Na veel wikken en wegen uiteindelijk toch maar een afspraak bij de dierenarts gemaakt. Ze keken hun ogen uit toen ze ons in de wachtkamer zagen zitten. De dierenarts en zijn trouwe assistente. Na zes jaar weer op consult met Woester, onze bejaarde kater! Hij werd meteen gewogen en weegt nu een halve kilo minder dan dat hij de afgelopen vijftien jaar heeft gedaan. Ik vertel over zijn vermissing van elf weken lang in Mexico en dat hij toen na thuiskomst zijn halve gewicht verloren was. En dat de kussentjes onder zijn voeten zo versleten waren. Alles werd genoteerd in de computer. De dokter deed Woester’s bek open en toen bleek hij veel tandsteen te hebben. Zó erg dat hij er een tandvleesontsteking van had. Dat arme dier! Vandaar dat hij steeds koud water wilde drinken. Om dat hete gevoel van de ontsteking een beetje te verdoven. Alles viel op z’n plek. Tandsteen werd met een tang verwijderd. Ook zijn plas werd opgevangen om te checken. Geen eiwitten, geen bloed en geen suiker in zijn urine. Onze oude kater is verder kerngezond. We kregen een antibiotica kuur voor tien dagen mee en een crème voor zijn oog die via zijn traanbuis ook ontstoken was geraakt. Wat was ik blij dat ik tóch de gang naar de dierenarts had gemaakt. En niet automatisch aangenomen had dat kwijlen bij oude mannetjes hoorde… Een kat kan heel goed communiceren, maar buiten het kwijlen hebben wij niet opgemerkt dat hij pijn had. Zielig beest. Thuis bleek het twee keer per dag pillen toedienen nog best een opgaaf. Soms hadden we hem met z’n drieën ’s ochtends vroeg in de houtgreep om dat pilletje achter in z’n keel te werpen. En dan met een spuitje wat water erachter aan zodat hij het weg moest slikken. Drie keer per dag een druppel medicijn in zijn oog laten vallen kon ik prima zelf. Afgelopen week moest ik de dierenarts twee maal terug bellen. We hadden de hoop dat we mochten stoppen met al die medicijnen, want de oude heer kwijlt niet meer sinds zijn tandsteen verwijderd is. Natuurlijk moesten we het antibiotica kuurtje afmaken. Een week voor ons vertrek naar Korea is hij weer helemaal de oude!

Op de een of andere manier kreeg het land me nog niet te pakken. Ik ben nog niet verliefd. Ik ben zelf nog nooit in Azië geweest zoals mijn lief en twee van onze dochters. Het eten spreekt me ook niet echt aan. Ondanks de vele foto’s van Korean Barbecue die ik ontvang van ons kind. En dat de taal uit tekens bestaat in plaats van letters vind ik eigenlijk ook best eng - helemaal omdat maar een heel klein deel van de bevolking Engels spreekt. Daarom heb ik niet met mijn hart de rondreis tot in het laatste detail kunnen uitstippelen. Ik mis de betovering. En de bezieling. Ik heb heel lang geleden vliegtickets gekocht en ondertussen ook de treintickets. Onze dochter zal de OV-kaartjes daar ter plekke voor ons kopen. Zij spreekt de taal. Ik heb onlangs tot twee maal toe een Koreaans huis moeten annuleren omdat ze niet reageren op mijn berichten vol vragen. Zo onduidelijk allemaal. Zo’n huis blijkt dan dertig kilometer buiten de stad te liggen en eigenlijk onbereikbaar met openbaar vervoer. Er wordt daar geen Engels gesproken. Een Koreaanse vriend van onze dochter had voor ons een telefoontje gepleegd. De tweede boeking was eigenlijk hetzelfde verhaal met een afgezonderd huis aan een meer. Ik had speciaal de rondreis in augustus al vastgelegd. Rust in mijn hoofd, omdat ik alle leuke hotels en Airbnb’s vastgelegd had. En nu moet ik een week voor vertrek ineens een hotel zoeken die óók nog eens beschikbaar is rond de Kerstdagen! Ik wil dit helemaal niet. Ik wil niet op een Koreaanse website treintickets annuleren. Nieuwe routes uitzoeken. Gelukkig helpt onze dochter in Seoul me enorm hiermee. Ze heeft de juiste ‘apps op haar telefoon om het openbaar vervoer uit te zoeken. Ze geeft reisadviezen die ik in eerste instantie in de wind sla. ‘Mam, je organiseert al tientallen jaren de meest avontuurlijke reizen, maar deze reis naar Korea krijgt amper je aandacht’ merkt ons kind scherp op. Ze heeft gelijk. Zou mijn gebrek aan hartstocht komen omdat wij háár daar op komen zoeken? In haar land? Het land waar zij zo goed de weg kent omdat ze daar ooit alleen doorheen gereisd heeft en daar nu alweer maandenlang alleen woont? Er is iets geschoven binnen de dynamiek van ons gezin. Mijn vriendin wijst mij erop als ik dit met haar bespreek. Een flits van inzicht. Deze reis zal voor ons allemaal ook een reis naar binnen zijn. Ons oudste kind neemt namelijk een andere rol in binnen ons gezin. Zij spreekt de taal van dit land, zij kent de gebruiken. Ze kent de bezienswaardigheden. Zij neemt ons mee. Zij is de gastvrouw tijdens deze reis. Zij is een volwaardige reispartner geworden. Mijn vriendin is ontroerd als ze me deze spiegel voorhoudt. Het verklaart waarom ik me er al maanden niet toe kan zetten de details van de reis te ontdekken. Ik heb een andere rol. Mijn hart ging pas sneller kloppen toen ik een boeddhistische tempel had gevonden in de besneeuwde bergen waar we een nachtje gaan slapen om in alle vroegte te mediteren en met de monniken mee te chanten. Iets bijzonders wat onze dochter nog niet gedaan heeft in haar geliefde Korea.

zondag 9 december 2018

Ode aan mijn 50-jarige vriendin

“Neeee! Kennen jullie elkaar niet??!’ roept ze ongelovig uit. Het is de zomer van 2004 en we staan op het schoolplein van de Montessori school. Ik ben net twee jaar terug uit The States. Ik kom onze twee kleine meiden ophalen. Ik ben op dat moment zwanger van de derde en zoek een leuke plek om zwangerschapsyoga te doen, en eigenlijk ook nog iemand om het mee te doen. Schoolpleinmoeder Sonja kan haar oren niet geloven. Ze neemt me direct door het schoolgebouw mee naar het andere plein en daar zit iemand op de rand van de zandbank. Ook zwanger. Ik leg haar uit dat ik op zoek ben naar een maatje om mee naar zwangerschapsyoga te gaan en zij zegt meteen ‘ja’. We blijken min of meer op dezelfde dag uitgerekend. Ergens één van de eerste dagen van het nieuwe jaar 2005. We leren elkaar geleidelijk kennen en blijken het prima te kunnen vinden samen. We bewonderen elkaars babykamertjes en groeiende buiken, luisteren naar elkaars dromen en leren elkaars familie kennen. De allerlaatste dagen voor de bevalling hebben we slechts telefonisch contact - voornamelijk over de kwaaltjes. Ik beval een paar dagen eerder dan mijn vriendin. Natuurlijk sturen we elkaar een geboortekaartje. In het geboortejaar van onze kleintjes ondernemen we regelmatig uitjes met de kinderen en later ook met de partners. We gaan ook samen wekelijks op baby zwemles. Ze komt met haar gezin ‘toevallig' op bezoek wanneer wij bezoek van de Sint krijgen. Een Kerstdag wordt gezamenlijk gevierd. Wanneer onze kindjes net geen twee jaar oud zijn verhuizen wij naar Madrid. Mijn vriendin zoekt ons daar twee keer op. Ik zoek haar in Nederland op in de zomers en met de Feestdagen.

‘Oh nee! Er zit nauwelijks nog benzine in de auto!’ merkt mijn vriendin alert op. We kamperen samen met onze kinderen een week op een groene camping in Olot. In Noord-Spanje. Onze mannen zijn thuis aan het werk. We rijden in die dagen een paar keer naar het strand van Empúries. Het strand waar mijn vriendin vroeger met haar ouders ook dikwijls kwam. Op de terugweg geeft de meter van haar auto aan dat de benzinetank heel erg leeg is. We zien nog steeds geen tankstations langs de weg ook al brandt het lampje nu al een tijdje. Wanneer we door een lange tunnel rijden worden we ineens heel erg nerveus. En van de zenuwen beginnen we te giechelen. Onze kindjes achterin hebben geen idee hoe diep we in de penarie zitten. De hele weg in de donkere tunnel schijten we peultjes van angst, maar lachen tegelijkertijd de tranen in onze ogen. We zien het licht aan het eind van de tunnel. We gaan zo snel mogelijk de weg af om in een heel rustig dorpje, waar alle luiken voor de hitte gesloten zijn, een pomp te vinden.

Aan het eind van de herfst deed mijn vriendin een keer nietsvermoedend de voordeur open. De meubels waren die middag naar buiten gesleept en er was een dansvloertje aangelegd. Ze keek haar ogen uit. Daar stond ik, overgevlogen uit Spanje, als verrassing voor haar 40e verjaardag plotseling op de stoep! Ik had dit samen met haar man bekokstoofd. We hadden die feestavond niet kunnen kiezen tussen diverse seventies outfits voor haar ABBA feest. We pasten alle setjes en besloten uiteindelijk dat we halverwege de avond ons samen weer moesten omkleden in een ander spetterend tenuetje. Onze expat-periode in Spanje was voorbij gevlogen en ik verhuisde met mijn gezin weer terug naar Breda. De jaren die daarop volgden bleven we vaak dingen met onze gezinnen ondernemen. Verjaardagen vieren, gezellige etentjes, bezoeken van concerten, ritjes in de huifkar, voetbalwedstrijden samen kijken en de bezoekjes van de Sint in ons huis. Enthousiast geraakt door een spotgoedkope ticket van Ryan Air in 2010 had ik met een vriendinnetje het idee gevat om met een groep vrouwen naar Marokko te reizen. Met zes Bredase dames vlogen we naar koningsstad Fès waar we in een prachtige riad verbleven. Mijn vriendin en ik sliepen samen in een kamer. En dat heeft ze geweten! We ondernamen geweldige dingen zoals een bezoek aan Romeinse ruïnes, een leerververij en winkelen op de souks. We kochten alle zes geweldige zitkussens, kelims, lantaarns, lederen tassen en natuurlijks shawltjes in de mooiste kleurtjes. We aten alle dagen buiten de deur en tijdens één van de laatste nachten werd ik ziek. Spuugziek! En samen met mij meerdere dames van onze groep. Alleen had mijn vriendin de pech met mij op een kamer te slapen… Ik zat de hele nacht op de WC. Ik was hondsberoerd. Het kwam er aan alle kanten uit. Ik schaamde me dood. En mijn vriendin als een échte vriendin maar schoonmaken… Kort daarna gingen we gelukkig naar huis. Sommigen van ons stapten nog hartstikke ziek het vliegtuig in.

‘Daar ga ik niet naar toe. Veel te gevaarlijk!’ zegt haar man wanneer we vertellen dat we deze keer naar Mexico verhuizen. De drie jaren die volgen zien we elkaar elke zomer wanneer ik bij ze in huis bivakkeer. Wanneer mijn vader overlijdt crash ik ook een paar dagen in hun huis. En dan krijg ik in Puebla onverwachts een telefoontje uit Nederland. ‘We worden buren! We kunnen zó in elkaars tuin kijken!’ In de tijd dat wij nog in Mexico woonden verhuisde ze met haar gezin. Inderdaad schuin tegenover ons huis. Alleen met een verrekijker zouden we eventueel iets van elkaar, tussen de bomen door, kunnen zien. Wanneer mijn vriendin en ik in Amsterdam in een woonwinkel lopen te struinen laat ze ineens een fotootje op haar telefoon zien van een gave rode, maar oude brandweerbus. Ik ben meteen wild enthousiast als zelf zijnde een trotse eigenaresse van een antieke Volkswagenbus. Zij doet een bod en ineens zijn we beide in het bezit van een kampeerbus! We kamperen samen een paar keer in Zeeland. We maken ook samen op een zondagochtend hartstochtelijk ruzie met Duitsers wanneer we onze bussen vlakbij het Zeeuwse strand willen parkeren en die Duitsers heel star niet mee willen werken. We strikken daarna samen twee schattige bejaarde mannetjes om op onze volgeladen bussen te passen en hebben een heerlijke dag aan het zonnige strand. Ik ren die ochtend over het strand in mijn onderbroekje achter onze weggewaaide parasol aan en we lachen die dag wat af. Eigenlijk lachen we sowieso heel wat af wanneer ik nu terugblik op de afgelopen veertien jaar vriendschap. In een Spaanse parkeergarage met diverse etages waar we de uitgang niet konden vinden en oneindig veel rondjes reden op zoek naar de uitrit. Of op de terugweg van een hammam in Dordrecht, diep in de nacht, wanneer haar gastank kennelijk leeg was en de auto steeds zachter en uiteindelijk bijna voetstaps over de snelweg reed. Of die keer in het Spaanse Cadaquès waar we samen snorkelden in de ondiepe Middellandse zee en zij haar balans niet meer hield en tussen de zee-egels belandde. Tranen over onze wangen van het lachen! We zien elkaar geregeld op de yogaschool. Daar leren we onder andere dankbaar te zijn. En dat ben ik. Voor onze vriendschap. Voor het gezamenlijke plezier. Voor mijn jarige wereldvriendin.

zondag 2 december 2018

Toekomstbeeld

Degene die de slogan heeft uitgevonden ‘snoep verstandig, eet een appel’ lijkt mij niet erg bijbelvast geweest.
- Wim Sonneveld

Ik sla mijn handen voor mijn mond. ‘Oh nee!’ slaak ik van schrik ook nog uit, geloof ik. Ik sta bij de Jumbo Foodmarket waar ze alle La Place Sint chocolade en marsepein verkopen sinds de Vroom & Dreesman warenhuizen niet meer bestaan. Toen wij terug keerden uit The States is onze traditie gestart. De meisjes waren toen vier en twee jaar oud. Op élke Pakjesavond sindsdien hebben wij een schaal vol roze marsepeinen varkentjes en luxe chocolaatjes in de vorm van Sint, Piet, het paard en de stoomboot op tafel staan. Zelfs als wij in het buitenland wonen zorgen we dat we die lekkernijen in huis hebben. De enige keer dat ik het niet mocht eten was toen ik zwanger was van de jongste en zwangerschapsdiabetes had. Ik was op een streng dieet. Uit frustratie had ik de marsepeinen varkentjes ingevroren en toen ze eenmaal geboren was, in de eerste week van het nieuwe jaar, heb ik de marsepein ontdooid en begon ik met snoepen. Dit specifieke snoepgoed hóórt gewoon bij onze Pakjesavond. Vorige week was ik zo verheugd om te zien dat alle La Place snoepgoed bij de Jumbo supermarkt op de taartafdeling lag! Tot een dag voordat wij ons Sintfeest vierden…er lag niks meer! Ik vroeg het aan de banketbakker achter de toonbank. ‘We hebben te weinig ingekocht mevrouw. Alles is uitverkocht en het komt niet meer binnen…’. Een heel grote teleurstelling! Bij de bakker in hetzelfde winkelcentrum hadden ze ook niks. Bij het bakkertje op het plein hadden ze nog één zakje bij elkaar geraapte Sint chocolade staan. Ik heb het natuurlijk meegenomen samen met een stuk marsepeinen worst waar ik thuis plakjes van kon snijden. Lang niet zo fijn als de varkenskopjes, maar ik kwam in ieder geval thuis met íets. Onze oudste dochter in Korea heeft gek genoeg wél ons traditionele marsepein en chocolade op haar kamertje. Wij hadden dat pakketje al weken geleden toegestuurd… Hoe heerlijk is het dan dat ik in mijn surprise tóch verborgen marsepeinen varkentjes vond?

In een vol geplande week in mijn agenda staat de afspraak om óók nog een avond naar een lezing te gaan. Van een heel bekende, invloedrijke trendwatcher. Mijn lief en ik gaan samen. Hij heeft alleen helemaal geen zin. Toch zijn we beide geprikkeld door deze man als we ’s avonds laat terug naar huis fietsen. Op de fiets dus. In de nabije toekomst hadden we via een ‘app gewoon even een taxidrone kunnen bestellen. Een zelfrijdende auto pikt ons dan op en rijdt naar een drone-station in de buurt. Daar wordt die auto met ons erin gekoppeld aan een drone. Deze vliegt dan automatisch naar ons huis. Niet eens een verre toekomstdroom eigenlijk… We komen deze avond vroeg aan op school en drinken eerst een kop thee. De zaal zit niet helemaal vol. Dit zal toch niet zonde van onze tijd zijn? Helemaal niet dus. Een rollercoaster van emotie die ervoor zorgde dat wij in de zaal allemaal geraakt werden. Deze lezing was met veel beeld waarbij de trendwatcher de meest actuele ontwikkelingen had toegevoegd. Het bleek een belevenis die mijn huidige kijk op de wereld fundamenteel heeft 'gereset'. A mind stretched by a new experience will never fall back to  it's old way of thinking, zei de spreker. Ik was ver voor het einde van de lezing al helemaal gaar. Zoveel interessante informatie die ik niet wilde vergeten. En het ging allemaal heel snel - aangepast aan een jonger publiek misschien - dus mijn concentratie was vereist. Toen hij opmerkte dat de gemiddelde concentratieboog van onze puberkinderen maar zes seconden is liet ik bijna de moed zakken. Het onderwerp was natuurlijk de nabije toekomst van onze kinderen. De middelbare scholieren van deze school. Onze jongste dochter. Ik spiegelde echter alles op mezelf. Natuurlijk regeert de waan van de dag en voor mij is dat een fijn gevoel. Maar waarom stellen we ons eigenlijk zo weinig de vraag welke fundamentele veranderingen de komende jaren op ons pad komen? Heel soms denk ik daaraan wanneer ik in een tijdschrift lees dat we binnen een aantal jaar in auto’s zonder bestuurder rondrijden bijvoorbeeld. We praten niet graag over echte verandering. We willen het wel, verandering, maar vooral bij de ander.  Maar volgens deze trendwatcher is de enige zekerheid op dit moment dat we ons in een transitie bevinden. En zij die voorsorteren op een fundamenteel nieuwe tijd zijn de winnaars. Hiervoor moet je niet kijken maar zíen. Dan zul je overal signalen ervaren die het einde van deze tijdgeest duiden. Luisterend naar zijn verhaal en zijn sprekende voorbeelden vroeg ik mezelf af onder welke steen ik de afgelopen tijd geleefd had? Er gebeurt nu al zoveel achter de schermen! Kijk maar naar de twee gen-gemuteerde baby’tjes die deze week in China geboren zijn. Maar goed, het ging dus om de toekomst van onze kinderen die avond. 2025. Hoe kunnen zij zich onderscheiden van al die robots en computers die binnenkort ons werk gaan overnemen? Ik wilde horen over zachtheid, over voelen, over mens-zijn. Gelukkig bleek dat ook zijn boodschap voor onze toekomst. Wij kunnen dit overleven door te verlangzamen, af te schakelen en door aandacht. Eigenlijk de boodschap die ik bijna dagelijks van mijn yogajuf krijg of in mooie, wijze spirituele boeken lees. Mindful zijn, langzaam leven en afkicken van onze digitale apparaatjes. Voor onze kinderen die over een paar jaar afstuderen en gaan werken noemde hij de belangrijke woorden; aanvoelen, inleven en begrijpen. De computer spuugt straks een oplossing, een rechtsuitspraak of een bedrijfsstrategie uit. Diegene die deze boodschappen écht kunnen begrijpen, interpreteren en toepassen hebben een streepje voor in de toekomst. In onze hypermoderne maatschappij. Hij eindigde zijn speech met de eigenlijk helemaal niet verrassende woorden: offline is de nieuwe luxe.