“It occurred to me that at one point it was like I had two diseases — one was Alzheimer’s, and the other was knowing I had Alzheimer’s.”
— Terry Pratchett
Vraag je je soms af of je dement geworden bent als je boven aan de trap staat en even niet meer weet wat je nou boven kwam doen? Wel herkenbaar, niet dement natuurlijk. Dementie is een ouderdomsziekte die heel veel voorkomt. Eén op de drie vrouwen krijgt het zelfs. Tegenwoordig wonen dementerende ouderen veel langer zelfstandig thuis. Ruim twee derde van de dementerenden woont lekker thuis. Vroeger werden de mensen niet zo oud als nu en over die ouderen die wél een vorm van dementie kregen werd gesproken als ‘seniel’ of ‘die heeft een tik van de malle molen gekregen’. Zij belandden meestal in een verzorgingstehuis. In mijn werk ga ik met veel thuiswonende dementerenden om. Van mijn vijf lieve cliënten hebben er vier een vorm van beginnende dementie. En er zijn zóveel vormen van dementie. Ik geloof wel vierendertig! Er zijn wel wat fasen in te herkennen zoals de eerste fase die alleen gekenmerkt wordt door vergeetachtigheid. Niet op de naam van een woord of een bekend voorwerp komen, afspraken vergeten of de draad van een verhaal kwijtraken. Daarna is er een langere fase van de verdwaalde ik waarin dit verergert en problemen met herkennen van familie en vrienden ontstaat. In deze fase kunnen mensen met hulp van de omgeving nog prima thuis wonen. De allerlaatste fase, en dat is de meest schrikbarende fase voor de meeste mensen, is uiteindelijk de in foetushouding liggende patiënt. De meeste patiënten halen deze fase helemaal niet. Maar één op de zeven dementerenden haalt de laatste fase van verpleeghuisbewoner. Dat valt mee toch? De rest overlijdt eerder aan ziekten zoals een longontsteking, gevolgen van diabetes, hartstilstand of kanker. Eigenlijk doodnormale oorzaken waar andere mensen ook aan overlijden. Ik denk dat het schrikbeeld uit de media niet een reëel beeld schept. Natuurlijk zijn er heel vervelende vormen van dementie die met verschrikkelijke symptomen gepaard gaan zoals bijvoorbeeld niet meer kunnen praten, waanbeelden of dat je je impulsen niet meer onder controle kunt houden… De meesten echter kunnen prima thuis blijven wonen. Zéker met hun partner. Maar ook alleen. Ze kunnen vaak nog voor zichzelf koken of laten een maaltijd brengen, blijven sociaal actief en blijven bewegen. Toevallig ook allemaal ook heel erg belangrijke factoren om gezond oud te worden trouwens. Mijn taak is om mijn cliënten uit te dagen te blijven bewegen, sociaal te zijn en om boodschapjes te blijven doen. Om zelf de regie te behouden. Ik houd ze ook gezelschap, omdat ze vaak eenzaam zijn. Of ik breng ze met mijn auto naar de kapper, de huisarts of de schaakclub.
Deze week had ik op een avond het eerste deel van de Alzheimer training voor mijn werk. Ik kreeg enge cijfertjes te zien als dat in 2040 een half miljoen mensen een vorm van dementie hebben. Toch zag ik deze avond ook mooie dingen van dement worden. Zelfstandig blijven wonen. Hun intuïtie wordt versterkt. Ondanks hun ziekte kunnen ze tóch gelukkig zijn. Ze kunnen hun oude hobby’s vaak blijven uitvoeren. Het leven stopt niet wanneer je deze diagnose krijgt. Dat klinkt al minder schrikbarend als dan de TVspotjes je doen geloven. Hun pijn is voornamelijk sociale pijn. Vrienden komen minder vaak langs, bekenden lopen langs je heen en familie laat steeds minder van zich horen. Dát is hun pijn. Controleverlies over je lichaam en geest is voor iedereen angstaanjagend. Dementie roept angst, afkeer en schaamte op. We stellen ons liever niet voor hoe dat is. Dus is het makkelijker om weg te blijven. De oorzaak van dementie is helaas nog niet bekend, maar laatst hoorde ik in het journaal dat een mondbacterie wel eens de boosdoener zou kunnen zijn. En te hoog bloedsuiker draagt ook bij. Van een oplossing of medicijn is in ieder geval voorlopig nog geen sprake. Je leefstijl kan het wel uitstellen of het proces vertragen. Denk dus aan beweging, gezond eten en sociaal actief blijven. Sociaal actief blijven is ook een erg belangrijke geluksfactor! Wat ik herken bij mijn cliënten is dat ze faalangst krijgen, om te koken bijvoorbeeld of te lopen. Als ze heel intelligent zijn kunnen ze het heel goed blijven verbloemen. Ik coach mijn cliënten (drie dames en twee heren) met het plannen van boodschappen, met de boodschappen doen, samen ‘iets gebruiken’ buiten de deur, een wandeling maken of met hun (financiële) administratie - al dan niet op de computer. Hun contact met de buitenwereld. Hun stemming en mate van dementie kan heel wisselend zijn. Mijn cliënten hebben waanbeelden, vasculaire dementie, jong-Alzheimer en ouderdomsdementie. Per week wisselt het hoe ze zich voelen, maar ook op een dag kan het al wisselen. De hoeveelheid zonnenuren hebben daar ook écht invloed op heb ik gemerkt. Een aardige mevrouw van tweeënnegentig die ik begeleid beseft heel goed wat ze heeft; vasculaire dementie. De ene dag gaat het heel goed met haar en doet ze de strijk, een wasje, zeemt ze de ramen buiten en gaat ze op de fiets een boodschap doen en de andere dag is ze de draad kwijt van heel gewone dingen zoals koken. Dan weet ze even de volgende stap niet meer, of gaat zelfs het rookalarm af. Ze heeft nog het allermeeste last van het geen controle erover hebben. Of ze nu heel rustig opstaat in de ochtend of niet, veel puzzelt of niet, buiten wandelt of niet: er zit helemaal geen patroon in. Aan de goden overgeleverd. Zeer frustrerend voor haar.
zondag 24 februari 2019
zondag 17 februari 2019
Transition met aandacht
“The drawback of stealing a thing, is that one never knows how wonderful the thing that one steals is.”
― Oscar Wilde
Alsof de duvel ermee speelt… Ineens word ik er overal op geattendeerd dat er veel ingebroken wordt in onze buurt. Het begint onschuldig met een rijbaar reclamebord op het plein vlakbij ons huis waarvan de verlichtte letters aangeven dat we op moeten passen omdat er inbrekers actief zijn. Het is afkomstig van de politie. Ik neem het onbewust in me op. Ik doe er niks mee. Een paar dagen later komt ons wijkblaadje in de bus waarin een heel stuk op de voorpagina staat geschreven over sloten van tuindeuren die heel makkelijk opengebogen kunnen worden. Een foto erbij. Binnen een minuut zijn ze binnen. De schrijver was zelf slachtoffer. Hij dacht niks kostbaars in huis te hebben, maar zelfs een oud laptopje brengt op de zwarte markt nog vijftien euro op. Veel erger blijkt alle rompslomp achteraf. Kapotte sloten en ramen. Het moet snel dichtgemaakt worden. Weliswaar verzekeringswerk, maar het kost veel tijd. De troep in huis. Jouw spullen die je mist. En het ergste lijkt me misschien wel dat er een vreemde ongevraagd - en met kwade bedoelingen - in jouw huis tijd heeft doorgebracht. Onderwijl aan al jóuw spullen zittend… Die negatieve energie in huis! Dat gevoel van onveiligheid… Het lijkt me veel beter om zo’n inbraak ten alle tijden te voorkomen. Ik trek altijd gedachteloos de deur achter me dicht. We besluiten overdag de voordeur op slot te draaien. We spreken ook af dat als we wat langer weg gaan, een hele dag ofzo, dat we de pensloten gaan gebruiken. Deze hebben we tenslotte ooit op de voordeur laten plaatsen. Als we op reis zijn vragen we de kattenoppasjes altijd consequent de pensloten te gebruiken. Zelf doe ik het nooit. Ik heb de sleutel niet eens aan mijn bos… Ik heb er vijf verzameld die we ondertussen verdeeld hebben. Dan komt er een paar dagen later een ‘appje binnen in onze buurtpreventie ‘app. De buren schrijven dat de politie bij ze aan de deur geweest met de vraag of ze iets gedurende de nacht gehoord hebben. Niks gehoord. Ze krijgen de waarschuwing dat er ontzéttend veel inbraak in onze buurt is. De buurvrouw deelt de informatie met ons straatje. Dat is al de derde waarschuwing deze week… Wanneer ik op de atletiekbaan rondjes ren hoor ik van mijn loopmaatje dat er de dag ervoor bij haar buren ingebroken is. Alles is weg! De dieven hadden alle mogelijke moeite gedaan om binnen te komen. Dubbelglas gebroken. Voor en achter het huis de sloten geforceerd. Het hele huis is doorzocht. Tot en met de lade met ondergoed van de buurvrouw, waar haar sieraden in lagen… Achteraf heeft mijn loopmaatje alles gezien. Het schijnen met de zaklamp door het huis. De voetstappen in huis heeft ze gehoord. Ze heeft een man zien observeren in de straat. De dieven wisten precies wanneer de buren weg zouden zijn… Het huis was door de politie afgesloten voor sporenonderzoek. De verzekering moest iemand laten komen om alle kapotte ramen en deuren dicht te laten timmeren. Tot diep in de nacht hebben ze met elkaar op straat gestaan. Ik krijg een beetje de kriebels van al deze waarschuwingen. Ook al hebben wij rolluiken, een bewegingslamp, dure sloten op alle deuren, ’s nachts de ketting op de voordeur én een buurtpreventie ‘app…. Het hoeft maar één keer te gebeuren.
Vele keren per dag voel ik van binnen uit heel snel een warmte optrekken tot aan mijn wangen. Het duurt maar kort. Dan is het weer weg. Soms voel ik me er ongemakkelijk bij. Wanneer ik bijvoorbeeld in gesprek ben met iemand en het lijkt of ik ineens ga blozen. Heel vervelend. Een jaar geleden had ik échte opvliegers. Dan kreeg ik het verschrikkelijk warm en benauwd. Wanneer ik thuis was tijdens zo’n opvlieger trok ik snel wat kleding uit. Tot grote hilariteit van manlief en onze dochters. Wat ik de laatste weken heb zijn dus eigenlijk ‘mini opvliegertjes’. Ik heb ze ook ’s nachts waardoor ik onrustig slaap. Te warm in bed en dan de voeten buiten de dekens gooien. Als het érg warm is sla ik het dekbed van me af. Dan weer wakker worden door de kou op mijn klamme rug. Het heeft nogal wat gevolgen, want door mijn doorbroken nachten ben ik nog moe als ik wakker word. Hoeveel rust neem ik als ik moe ben? Meestal minder omdat ik dan een beetje door de dag fladder. Ik ben emotioneel wat labieler. Tranen zitten hoog. Door de vermoeidheid of door de hormonen, wie weet? Ik moet wel eens terug denken aan mijn zwangerschappen. In die perioden was ik ook een andere vrouw door de hormonen. Ik vroeg me toen vaak af wie eigenlijk de échte ik was. Een andere vrouw worden door een andere balans van chemische stofjes… Best eng. Mijn gezin heeft nu wat last van mij. Ik kan ineens zeuren over iets onbelangrijks. En ondanks dat ze aangeven dat het genoeg is zo, ga ik dan toch door. Doordraven. Heel vervelend voor ze, maar ook voor mij. Wanneer ik google hoe lang deze fase duurt lees ik dat het wel vijf tot tien jaar kan duren! Dat verschilt natuurlijk per vrouw. Ik kan het mijn moeder helaas niet meer vragen. Ik herinner me wel dat ze er last van had. Het schijnt zo te zijn dat als je de symptomen herkent dat je dan al twee jaar in de overgangsfase zit. Dat scheelt alvast! Ik vind overgang trouwens een verschrikkelijk woord. En menopauze zo nóg erger! Toen ik laatst in de yogales vroeg of ik iets aan de opvliegers kon doen liet ze me een manier van ademhaling zien die wat verkoeling kan geven. Mijn yogajuf noemt het trouwens transition in het Engels. Dat klinkt al iets beter. Ze zei me ook dat je respect moet hebben voor deze natuurlijke verandering in je lijf. Het is een fase van je zelf weer opnieuw uitvinden. Mijn acupuncturiste prikt me erop. Ik heb namelijk al jaren gewrichtspijn in mijn pols en dat schijnt er óók weer mee te maken te hebben. Voldoende bewegen helpt volgens mij ook. En hoe gezond je leeft en eet. Eigenlijk hoe goed je voor jezelf zorgt. Plan je agenda wat minder vol. Bouw meer tijd in om te niksen. Wacht tot een wolk is overgedreven. Even een paar uur niets moeten. Of gewoon even gaan zitten met een kop hete thee en wachten tot hij drinkbaar is. Dat kan ik zelf dus heel erg moeilijk… Ik drink de hele dag thee uit een thermoskan op de eettafel welke ik in de vroege ochtend vul met kruidenthee. Eigenlijk is mijn thee meestal teveel afgekoeld als ik eindelijk de tijd neem om een slok te nemen. Dan vul ik het weer aan met wat hete thee uit de thermoskan… Eígenlijk zou ik dus moeten gaan zitten met de thee in mijn handen. Bij voorkeur blik op oneindig. Volledig aandachtig zoals de monniken in Korea ons dat hebben geleerd tijdens de theeceremonie.
― Oscar Wilde
Alsof de duvel ermee speelt… Ineens word ik er overal op geattendeerd dat er veel ingebroken wordt in onze buurt. Het begint onschuldig met een rijbaar reclamebord op het plein vlakbij ons huis waarvan de verlichtte letters aangeven dat we op moeten passen omdat er inbrekers actief zijn. Het is afkomstig van de politie. Ik neem het onbewust in me op. Ik doe er niks mee. Een paar dagen later komt ons wijkblaadje in de bus waarin een heel stuk op de voorpagina staat geschreven over sloten van tuindeuren die heel makkelijk opengebogen kunnen worden. Een foto erbij. Binnen een minuut zijn ze binnen. De schrijver was zelf slachtoffer. Hij dacht niks kostbaars in huis te hebben, maar zelfs een oud laptopje brengt op de zwarte markt nog vijftien euro op. Veel erger blijkt alle rompslomp achteraf. Kapotte sloten en ramen. Het moet snel dichtgemaakt worden. Weliswaar verzekeringswerk, maar het kost veel tijd. De troep in huis. Jouw spullen die je mist. En het ergste lijkt me misschien wel dat er een vreemde ongevraagd - en met kwade bedoelingen - in jouw huis tijd heeft doorgebracht. Onderwijl aan al jóuw spullen zittend… Die negatieve energie in huis! Dat gevoel van onveiligheid… Het lijkt me veel beter om zo’n inbraak ten alle tijden te voorkomen. Ik trek altijd gedachteloos de deur achter me dicht. We besluiten overdag de voordeur op slot te draaien. We spreken ook af dat als we wat langer weg gaan, een hele dag ofzo, dat we de pensloten gaan gebruiken. Deze hebben we tenslotte ooit op de voordeur laten plaatsen. Als we op reis zijn vragen we de kattenoppasjes altijd consequent de pensloten te gebruiken. Zelf doe ik het nooit. Ik heb de sleutel niet eens aan mijn bos… Ik heb er vijf verzameld die we ondertussen verdeeld hebben. Dan komt er een paar dagen later een ‘appje binnen in onze buurtpreventie ‘app. De buren schrijven dat de politie bij ze aan de deur geweest met de vraag of ze iets gedurende de nacht gehoord hebben. Niks gehoord. Ze krijgen de waarschuwing dat er ontzéttend veel inbraak in onze buurt is. De buurvrouw deelt de informatie met ons straatje. Dat is al de derde waarschuwing deze week… Wanneer ik op de atletiekbaan rondjes ren hoor ik van mijn loopmaatje dat er de dag ervoor bij haar buren ingebroken is. Alles is weg! De dieven hadden alle mogelijke moeite gedaan om binnen te komen. Dubbelglas gebroken. Voor en achter het huis de sloten geforceerd. Het hele huis is doorzocht. Tot en met de lade met ondergoed van de buurvrouw, waar haar sieraden in lagen… Achteraf heeft mijn loopmaatje alles gezien. Het schijnen met de zaklamp door het huis. De voetstappen in huis heeft ze gehoord. Ze heeft een man zien observeren in de straat. De dieven wisten precies wanneer de buren weg zouden zijn… Het huis was door de politie afgesloten voor sporenonderzoek. De verzekering moest iemand laten komen om alle kapotte ramen en deuren dicht te laten timmeren. Tot diep in de nacht hebben ze met elkaar op straat gestaan. Ik krijg een beetje de kriebels van al deze waarschuwingen. Ook al hebben wij rolluiken, een bewegingslamp, dure sloten op alle deuren, ’s nachts de ketting op de voordeur én een buurtpreventie ‘app…. Het hoeft maar één keer te gebeuren.
Vele keren per dag voel ik van binnen uit heel snel een warmte optrekken tot aan mijn wangen. Het duurt maar kort. Dan is het weer weg. Soms voel ik me er ongemakkelijk bij. Wanneer ik bijvoorbeeld in gesprek ben met iemand en het lijkt of ik ineens ga blozen. Heel vervelend. Een jaar geleden had ik échte opvliegers. Dan kreeg ik het verschrikkelijk warm en benauwd. Wanneer ik thuis was tijdens zo’n opvlieger trok ik snel wat kleding uit. Tot grote hilariteit van manlief en onze dochters. Wat ik de laatste weken heb zijn dus eigenlijk ‘mini opvliegertjes’. Ik heb ze ook ’s nachts waardoor ik onrustig slaap. Te warm in bed en dan de voeten buiten de dekens gooien. Als het érg warm is sla ik het dekbed van me af. Dan weer wakker worden door de kou op mijn klamme rug. Het heeft nogal wat gevolgen, want door mijn doorbroken nachten ben ik nog moe als ik wakker word. Hoeveel rust neem ik als ik moe ben? Meestal minder omdat ik dan een beetje door de dag fladder. Ik ben emotioneel wat labieler. Tranen zitten hoog. Door de vermoeidheid of door de hormonen, wie weet? Ik moet wel eens terug denken aan mijn zwangerschappen. In die perioden was ik ook een andere vrouw door de hormonen. Ik vroeg me toen vaak af wie eigenlijk de échte ik was. Een andere vrouw worden door een andere balans van chemische stofjes… Best eng. Mijn gezin heeft nu wat last van mij. Ik kan ineens zeuren over iets onbelangrijks. En ondanks dat ze aangeven dat het genoeg is zo, ga ik dan toch door. Doordraven. Heel vervelend voor ze, maar ook voor mij. Wanneer ik google hoe lang deze fase duurt lees ik dat het wel vijf tot tien jaar kan duren! Dat verschilt natuurlijk per vrouw. Ik kan het mijn moeder helaas niet meer vragen. Ik herinner me wel dat ze er last van had. Het schijnt zo te zijn dat als je de symptomen herkent dat je dan al twee jaar in de overgangsfase zit. Dat scheelt alvast! Ik vind overgang trouwens een verschrikkelijk woord. En menopauze zo nóg erger! Toen ik laatst in de yogales vroeg of ik iets aan de opvliegers kon doen liet ze me een manier van ademhaling zien die wat verkoeling kan geven. Mijn yogajuf noemt het trouwens transition in het Engels. Dat klinkt al iets beter. Ze zei me ook dat je respect moet hebben voor deze natuurlijke verandering in je lijf. Het is een fase van je zelf weer opnieuw uitvinden. Mijn acupuncturiste prikt me erop. Ik heb namelijk al jaren gewrichtspijn in mijn pols en dat schijnt er óók weer mee te maken te hebben. Voldoende bewegen helpt volgens mij ook. En hoe gezond je leeft en eet. Eigenlijk hoe goed je voor jezelf zorgt. Plan je agenda wat minder vol. Bouw meer tijd in om te niksen. Wacht tot een wolk is overgedreven. Even een paar uur niets moeten. Of gewoon even gaan zitten met een kop hete thee en wachten tot hij drinkbaar is. Dat kan ik zelf dus heel erg moeilijk… Ik drink de hele dag thee uit een thermoskan op de eettafel welke ik in de vroege ochtend vul met kruidenthee. Eigenlijk is mijn thee meestal teveel afgekoeld als ik eindelijk de tijd neem om een slok te nemen. Dan vul ik het weer aan met wat hete thee uit de thermoskan… Eígenlijk zou ik dus moeten gaan zitten met de thee in mijn handen. Bij voorkeur blik op oneindig. Volledig aandachtig zoals de monniken in Korea ons dat hebben geleerd tijdens de theeceremonie.
zondag 10 februari 2019
Klimaatspijbelaar
De regering verzuimt actie te ondernemen, dus verzuimen wij naar school te gaan.
- Stijn Warmenhoven
“Alle lucht liep heel snel uit mijn fietsband en ik kan nu niet meer fietsen. Ik heb een platte band!” Ik krijg een telefoontje van onze jongste dochter wanneer ik bij een cliënt aan het werk ben. Zij is net van het station weg gefietst. Ze komt uit Den Haag. Van het Malieveld. Onze dochter is een klimaatspijbelaar. Ze gaat na ons telefoontje in haar uppie lopend met de fiets aan haar hand naar huis. Protestbord in haar tas opgevouwen. Bijna een uur lopen. Er was een landelijke oproep uitgegaan naar scholieren om op donderdag 7 februari deel te nemen aan een demonstratie in Den Haag voor een strenger klimaatakkoord. De eerste keer dat we ervan hoorden hebben we onze jongste dochter geen toestemming gegeven. We vonden het risico op relletjes te groot, haarzelf te jong en de treinticket van bijna dertig euro te duur. Toen steeds meer scholieren mee bleken te gaan demonstreren na aandacht in de media, haar school iets van zich liet horen en de prijs van de treinticket gehalveerd werd gaven we toe. Haar school had besloten om geen melding van onwettige afwezigheid bij de ambtenaar leerplicht te doen. Voorwaarden waren een handgeschreven motivatiebrief, ondertekend door ons, en een selfie waarop te zien is dat ze aanwezig was op de demonstratie. Ik ben een romanticus en het leek me geweldig voor haar om later tegen haar kinderen te kunnen zeggen dat ze bij de eerste scholierenstaking voor een stevig klimaatakkoord in Nederland aanwezig was. De opkomst was gelukkig enorm. Ze hadden 3 à 4 duizend scholieren verwacht, maar het werden er 15 duizend! Natuurlijk nog niks vergeleken bij België, maar toch… Wanneer ik die ochtend de foto’s en positieve uitspraken op Twitter lees terwijl ons kind ook op het Malieveld rondloopt ben ik ontroerd. Trots. Ons kind had dinsdagavond hard gezwoegd op haar slaapkamer op een mooie motivatiebrief. Die hebben wij natuurlijk ondertekend. Ik vind het te prijzen als leerlingen willen demonstreren voor een beter milieu. Zij zíjn tenslotte de toekomst. Mijn lief en ik vinden het prima als ze zoiets een keer meemaakt. Haar eerste demonstratie. Ze had dezelfde avond ook een opvouwbaar protestbord aan haar bureau gemaakt. Je mocht namelijk niet met een stok in de trein. ‘There is no planet B’ stond er kleurig op haar beplakte Hello Fresh-karton geschreven. De idealist.
Ze had er zin in. Helemaal niet om het spijbelen, daar is ze veel te serieus voor, maar wel omdat het een probleem is waarvan de rekening bij de volgende generatie wordt gepresenteerd. Zij dus. Tuurlijk waren er ook wat tegengeluiden in de media over dat het nog te vroeg was. Dat het geen zoden aan de dijk zou zetten om alleen in Nederland te protesteren. Elke verandering begint bij jezelf is mijn logo. Met zo’n demonstratie maken we de jeugd maatschappelijk betrokken. Er is deze dagen zoveel aandacht voor wat jíj zelf kunt doen tegen CO2 uitstoot. Minder vlees eten, zuinig met de verwarming in huis, korter douchen, minder het vliegtuig pakken en minder snel je mobieltje vervangen. Deze demonstratie liet goed zien dat jongeren doen waartoe ze opgeleid worden: tot kritische burgers. Ik vind het goed dat ze hun stem laten horen op zo’n democratische en geweldloze wijze. De zon scheen, het was een mooie winterdag voor een wandeling langs het Catshuis. De demonstranten liepen via de Hofvijver en de Mauritskade terug naar het Malieveld. De stoet trok veel bekijks. De scholieren kregen applaus, werden toegezongen en konden rekenen op steun. Dochterlief vond het heel gezellig met alle leeftijdgenoten. Er was muziek, ze was met haar vrienden en er werd regelmatig een wave gedaan op het veld. Saamhorigheid. De treinen zaten gezellig vol. De stemming was heel goed. Het brein achter de schoolstaking voor het klimaat is vwo-leerling Stijn Warmenhoven. Hij zei: ‘De regering verzuimt actie te ondernemen, dus verzuimen wij naar school te gaan.’ Dat vind ik een mooie uitspraak. De politiek reageerde heel positief op deze mars. Premier Mark Rutte vond het fantastisch dat duizenden jongeren zich vanmorgen hadden aangesloten bij de klimaatmars. “Ik heb ze gezien, het waren er heel veel’’, zei de premier. “Ik vind het een belangrijk signaal dat jonge mensen zo betrokken zijn.’’ Volgens hem is de vraag hoe je de ‘energie van de jongeren kan gebruiken om de rest van Europa mee te krijgen in de Nederlandse ambities.’ En zo is het. Wat het aantal klimaatspijbelaars betreft loopt België ver voor op Nederland. Ook daar werd vandaag weer gedemonstreerd voor een beter klimaatbeleid. Het is de vijfde donderdag op rij dat scholieren de straat op gaan. In Leuven werden net als vorige week een kleine 15 duizend deelnemers geteld. De protestmars telde vorige maand 70 duizend mensen. De organisatie achter de marsen, Youth for Climate, heeft opgeroepen tot een wereldwijde staking voor een beter klimaat op 15 maart. Ik ben voor!
- Stijn Warmenhoven
“Alle lucht liep heel snel uit mijn fietsband en ik kan nu niet meer fietsen. Ik heb een platte band!” Ik krijg een telefoontje van onze jongste dochter wanneer ik bij een cliënt aan het werk ben. Zij is net van het station weg gefietst. Ze komt uit Den Haag. Van het Malieveld. Onze dochter is een klimaatspijbelaar. Ze gaat na ons telefoontje in haar uppie lopend met de fiets aan haar hand naar huis. Protestbord in haar tas opgevouwen. Bijna een uur lopen. Er was een landelijke oproep uitgegaan naar scholieren om op donderdag 7 februari deel te nemen aan een demonstratie in Den Haag voor een strenger klimaatakkoord. De eerste keer dat we ervan hoorden hebben we onze jongste dochter geen toestemming gegeven. We vonden het risico op relletjes te groot, haarzelf te jong en de treinticket van bijna dertig euro te duur. Toen steeds meer scholieren mee bleken te gaan demonstreren na aandacht in de media, haar school iets van zich liet horen en de prijs van de treinticket gehalveerd werd gaven we toe. Haar school had besloten om geen melding van onwettige afwezigheid bij de ambtenaar leerplicht te doen. Voorwaarden waren een handgeschreven motivatiebrief, ondertekend door ons, en een selfie waarop te zien is dat ze aanwezig was op de demonstratie. Ik ben een romanticus en het leek me geweldig voor haar om later tegen haar kinderen te kunnen zeggen dat ze bij de eerste scholierenstaking voor een stevig klimaatakkoord in Nederland aanwezig was. De opkomst was gelukkig enorm. Ze hadden 3 à 4 duizend scholieren verwacht, maar het werden er 15 duizend! Natuurlijk nog niks vergeleken bij België, maar toch… Wanneer ik die ochtend de foto’s en positieve uitspraken op Twitter lees terwijl ons kind ook op het Malieveld rondloopt ben ik ontroerd. Trots. Ons kind had dinsdagavond hard gezwoegd op haar slaapkamer op een mooie motivatiebrief. Die hebben wij natuurlijk ondertekend. Ik vind het te prijzen als leerlingen willen demonstreren voor een beter milieu. Zij zíjn tenslotte de toekomst. Mijn lief en ik vinden het prima als ze zoiets een keer meemaakt. Haar eerste demonstratie. Ze had dezelfde avond ook een opvouwbaar protestbord aan haar bureau gemaakt. Je mocht namelijk niet met een stok in de trein. ‘There is no planet B’ stond er kleurig op haar beplakte Hello Fresh-karton geschreven. De idealist.
Ze had er zin in. Helemaal niet om het spijbelen, daar is ze veel te serieus voor, maar wel omdat het een probleem is waarvan de rekening bij de volgende generatie wordt gepresenteerd. Zij dus. Tuurlijk waren er ook wat tegengeluiden in de media over dat het nog te vroeg was. Dat het geen zoden aan de dijk zou zetten om alleen in Nederland te protesteren. Elke verandering begint bij jezelf is mijn logo. Met zo’n demonstratie maken we de jeugd maatschappelijk betrokken. Er is deze dagen zoveel aandacht voor wat jíj zelf kunt doen tegen CO2 uitstoot. Minder vlees eten, zuinig met de verwarming in huis, korter douchen, minder het vliegtuig pakken en minder snel je mobieltje vervangen. Deze demonstratie liet goed zien dat jongeren doen waartoe ze opgeleid worden: tot kritische burgers. Ik vind het goed dat ze hun stem laten horen op zo’n democratische en geweldloze wijze. De zon scheen, het was een mooie winterdag voor een wandeling langs het Catshuis. De demonstranten liepen via de Hofvijver en de Mauritskade terug naar het Malieveld. De stoet trok veel bekijks. De scholieren kregen applaus, werden toegezongen en konden rekenen op steun. Dochterlief vond het heel gezellig met alle leeftijdgenoten. Er was muziek, ze was met haar vrienden en er werd regelmatig een wave gedaan op het veld. Saamhorigheid. De treinen zaten gezellig vol. De stemming was heel goed. Het brein achter de schoolstaking voor het klimaat is vwo-leerling Stijn Warmenhoven. Hij zei: ‘De regering verzuimt actie te ondernemen, dus verzuimen wij naar school te gaan.’ Dat vind ik een mooie uitspraak. De politiek reageerde heel positief op deze mars. Premier Mark Rutte vond het fantastisch dat duizenden jongeren zich vanmorgen hadden aangesloten bij de klimaatmars. “Ik heb ze gezien, het waren er heel veel’’, zei de premier. “Ik vind het een belangrijk signaal dat jonge mensen zo betrokken zijn.’’ Volgens hem is de vraag hoe je de ‘energie van de jongeren kan gebruiken om de rest van Europa mee te krijgen in de Nederlandse ambities.’ En zo is het. Wat het aantal klimaatspijbelaars betreft loopt België ver voor op Nederland. Ook daar werd vandaag weer gedemonstreerd voor een beter klimaatbeleid. Het is de vijfde donderdag op rij dat scholieren de straat op gaan. In Leuven werden net als vorige week een kleine 15 duizend deelnemers geteld. De protestmars telde vorige maand 70 duizend mensen. De organisatie achter de marsen, Youth for Climate, heeft opgeroepen tot een wereldwijde staking voor een beter klimaat op 15 maart. Ik ben voor!
zondag 3 februari 2019
Koning winter
Kindness is like snow. It beautifies everything it covers.
- Khalil Gibran
Vanwege een griepje sta ik na twee weken niks doen weer op de atletiekbaan. Er waren voor vandaag stevige weerberichten afgegeven. Er was negen centimeter sneeuw in Limburg gevallen en bij ons in Brabant niks. Het verwachte sneeuwfront bereikte Brabant helemaal niet. De sneeuwbuien verplaatsten zich minder snel dan het KNMI had verwacht. Er was voor deze dag zelfs code geel afgegeven en de NS had minder treinen ingezet. Schiphol had veel vluchten op voorhand al gecanceld. In de ochtend zag ik een enkel sneeuwvlokje naar beneden dwarrelen. Het was een paar graden boven nul, dus er bleef natuurlijk niks liggen. Ik keek wel uit naar een witte wereld zoals de week ervoor. Toen was er een flinke laag sneeuw in Breda neergedaald en deze bleef ook lekker een paar dagen lang liggen. Bovendien ging de zon de volgende dag schijnen waardoor Nederland heel even een wintersportsfeertje had. Heerlijk! Die zonnige dag had ik met mijn clienten door Breda gereden en ze genoten van de Anton Pieck-achtige tafereeltjes in de binnenstad. Het was niet eens glad op de stoep want het vroor. Dus de sneeuw bleef lekker fluffy. En dan dat winterzonnetje erbij! Een paar dagen later was het ineens weg. Zonder prut. Ook zo fijn. Vandaag zou de wereld weer wit kleuren, maar een mooi pak sneeuw viel hier maar niet. Hooguit wat natte sneeuw in de loop van de middag. Ik had deze avond geen zin om te trainen in de natte sneeuw. Het was uiteindelijk niet veel wat er viel en begin van de avond was het zelfs gestopt. Tóch maar op mijn fiets gestapt met lekker warme, gebreide beenwarmers over mijn trainingsbroek. Beenwarmers die ik achterin mijn kledingkast had gevonden. En die later niet zo elastisch meer bleken te zijn… Ook een bodywarmer in mijn fietskrat gepropt voor op de baan. Muts op en handschoentjes aan. Veel groepen gingen van de baan af om te lopen, want ze waren bang voor gladheid. Onze atletiekbaan kán inderdaad spiegelglad worden. Op zo’n moment gaan ze over de fietspaden in de buurt lopen. Mijn trainer had denk ik geen zin om zelf mee te rennen. Onze groep bleef als enige op de baan. De warming-up en looptraining gingen heel goed qua gladheid. Behalve dat mijn beenwarmers dus hun elasticiteit verloren hadden na verloop van jaren. Na elke opdracht looptraining moest ik die grijze dingen weer ophalen, want dan hingen ze op mijn enkels. Mijn trainer had zelfs stoutmoedig gezegd dat ik maar snel eens nieuwe moest gaan breien. Of ik wel kon breien? Ik had deze niet eens zelf gebreid! Ik had het al snel gezien op de baan toen we rondjes moesten gaan lopen. Ik zag de natte baan in no time opvriezen tot een glijbaan. Ik ben bangig aangelegd en dan loop ik niet meer ontspannen. Bang dat ik val. Dat risico op vallen vind ik het ook niet waard. Ik zei tegen mijn trainer dat ik buiten de baan (daar ligt een smal paadje van stoeptegels) ging rennen. Nog geen half uurtje later liep er niemand meer op de baan. Het was spekglad! En tóch is het dan lekker dat je met je billen van de bank afgekomen bent. Dat je lekker buiten in de winterkou aan het trainen bent. Alhoewel het állerlekkerste natuurlijk altijd de warme douche na afloop blijft.
Ik krijg een kort, Spaanstalig filmpje over WhatsApp toegestuurd van mijn goede vriendin in Mexico. Over dromen. Kinderdromen. Dromen toen we nog een kind waren. De kinderen op 't filmpje zitten nog vol dromen. De jongvolwassenen in het filmpje reageren dat ze geen tijd, middelen of geld hebben om hun dromen waar te maken. De senioren zeggen spijt te hebben dat ze hun dromen niet hebben nagejaagd. Spijt dat hun dromen niet waar gemaakt zijn. Als ze hun leven over zouden kunnen doen zouden ze wél aan hun dromen werken. Ik stuur het door aan mijn Spaanstalige vriendinnen. Er komen gesprekken op gang over ónze dromen. Ik vraag mijn Mexicaanse vriendin naar haar dromen en zoals het een echte yoga juf betaamt komt ze met een mooi antwoord. Ze droomt ervan nooit haar speelsheid te verliezen. Om de wereld te blijven zien door de ogen van een kleine meid. Om nooit de capaciteit te verliezen om boodschappen uit te natuur te kunnen zien. De meeste van haar dromen zijn trouwens al uitgekomen. Moeder worden, een eigen yoga studio, een paard hebben en trouwen met haar levensgezel. Reizen met een motor en het vliegtuig. Om walvissen, dolfijnen, giraffen en olifanten te zien. Het leven heeft haar dit allemaal al gegeven. Andere vriendinnen van mij hebben een droom om een huisje in Spanje te kopen en dat op te knappen. Heel concreet. Het einddoel mag groots en verheven zijn, ook al moet het wel haalbaar en realistisch blijven. Het is volgens mij vooral belangrijk om je eigen koers te varen. Mijn lief en ik dromen ook wel eens hardop van een huisje in Portugal om te overwinteren. Of zelfs een huisje aan de kust van Mexico waar we samen oud kunnen worden. En eventueel gebrekkig. En dat we dan heel veel hulp in kunnen huren, want dat is daar nog betaalbaar. Ik weet eerlijk gezegd niet of dat reëel voor ons is. Ik weet wel dat mijn droom over gevoel van vrijheid uitgekomen is met de aanschaf van onze antieke VW kampeerbus. Zomers een paar weken als een nomade door Europa rondreizen maakt mij gelukkig. Ook dat ik moeder ben geworden van drie fantastische meiden die mij mogen vergezellen in mijn leven. Na de scheiding van mijn ouders droomde ik van de meest betrouwbare man waar ik mee zou mogen trouwen. Dit jaar worden we beide vijftig. Samen. We hebben verschrikkelijk veel gereisd samen. In het buitenland gewoond met onze kindjes. Allemaal dromen die uitgekomen zijn. Ik zou nog wel eens maandenlang met onze Volkswagenbus naar Tibet willen reizen, samen met mijn lief. Hij ziet het alleen nog niet zitten… De intenties die ik uitspreek tijdens yoga- en meditatielessen zijn vaak van hetzelfde laken een pak: een leven in harmonie, liefde en vrede. En dat heb ik inmiddels gevonden.
- Khalil Gibran
Vanwege een griepje sta ik na twee weken niks doen weer op de atletiekbaan. Er waren voor vandaag stevige weerberichten afgegeven. Er was negen centimeter sneeuw in Limburg gevallen en bij ons in Brabant niks. Het verwachte sneeuwfront bereikte Brabant helemaal niet. De sneeuwbuien verplaatsten zich minder snel dan het KNMI had verwacht. Er was voor deze dag zelfs code geel afgegeven en de NS had minder treinen ingezet. Schiphol had veel vluchten op voorhand al gecanceld. In de ochtend zag ik een enkel sneeuwvlokje naar beneden dwarrelen. Het was een paar graden boven nul, dus er bleef natuurlijk niks liggen. Ik keek wel uit naar een witte wereld zoals de week ervoor. Toen was er een flinke laag sneeuw in Breda neergedaald en deze bleef ook lekker een paar dagen lang liggen. Bovendien ging de zon de volgende dag schijnen waardoor Nederland heel even een wintersportsfeertje had. Heerlijk! Die zonnige dag had ik met mijn clienten door Breda gereden en ze genoten van de Anton Pieck-achtige tafereeltjes in de binnenstad. Het was niet eens glad op de stoep want het vroor. Dus de sneeuw bleef lekker fluffy. En dan dat winterzonnetje erbij! Een paar dagen later was het ineens weg. Zonder prut. Ook zo fijn. Vandaag zou de wereld weer wit kleuren, maar een mooi pak sneeuw viel hier maar niet. Hooguit wat natte sneeuw in de loop van de middag. Ik had deze avond geen zin om te trainen in de natte sneeuw. Het was uiteindelijk niet veel wat er viel en begin van de avond was het zelfs gestopt. Tóch maar op mijn fiets gestapt met lekker warme, gebreide beenwarmers over mijn trainingsbroek. Beenwarmers die ik achterin mijn kledingkast had gevonden. En die later niet zo elastisch meer bleken te zijn… Ook een bodywarmer in mijn fietskrat gepropt voor op de baan. Muts op en handschoentjes aan. Veel groepen gingen van de baan af om te lopen, want ze waren bang voor gladheid. Onze atletiekbaan kán inderdaad spiegelglad worden. Op zo’n moment gaan ze over de fietspaden in de buurt lopen. Mijn trainer had denk ik geen zin om zelf mee te rennen. Onze groep bleef als enige op de baan. De warming-up en looptraining gingen heel goed qua gladheid. Behalve dat mijn beenwarmers dus hun elasticiteit verloren hadden na verloop van jaren. Na elke opdracht looptraining moest ik die grijze dingen weer ophalen, want dan hingen ze op mijn enkels. Mijn trainer had zelfs stoutmoedig gezegd dat ik maar snel eens nieuwe moest gaan breien. Of ik wel kon breien? Ik had deze niet eens zelf gebreid! Ik had het al snel gezien op de baan toen we rondjes moesten gaan lopen. Ik zag de natte baan in no time opvriezen tot een glijbaan. Ik ben bangig aangelegd en dan loop ik niet meer ontspannen. Bang dat ik val. Dat risico op vallen vind ik het ook niet waard. Ik zei tegen mijn trainer dat ik buiten de baan (daar ligt een smal paadje van stoeptegels) ging rennen. Nog geen half uurtje later liep er niemand meer op de baan. Het was spekglad! En tóch is het dan lekker dat je met je billen van de bank afgekomen bent. Dat je lekker buiten in de winterkou aan het trainen bent. Alhoewel het állerlekkerste natuurlijk altijd de warme douche na afloop blijft.
Ik krijg een kort, Spaanstalig filmpje over WhatsApp toegestuurd van mijn goede vriendin in Mexico. Over dromen. Kinderdromen. Dromen toen we nog een kind waren. De kinderen op 't filmpje zitten nog vol dromen. De jongvolwassenen in het filmpje reageren dat ze geen tijd, middelen of geld hebben om hun dromen waar te maken. De senioren zeggen spijt te hebben dat ze hun dromen niet hebben nagejaagd. Spijt dat hun dromen niet waar gemaakt zijn. Als ze hun leven over zouden kunnen doen zouden ze wél aan hun dromen werken. Ik stuur het door aan mijn Spaanstalige vriendinnen. Er komen gesprekken op gang over ónze dromen. Ik vraag mijn Mexicaanse vriendin naar haar dromen en zoals het een echte yoga juf betaamt komt ze met een mooi antwoord. Ze droomt ervan nooit haar speelsheid te verliezen. Om de wereld te blijven zien door de ogen van een kleine meid. Om nooit de capaciteit te verliezen om boodschappen uit te natuur te kunnen zien. De meeste van haar dromen zijn trouwens al uitgekomen. Moeder worden, een eigen yoga studio, een paard hebben en trouwen met haar levensgezel. Reizen met een motor en het vliegtuig. Om walvissen, dolfijnen, giraffen en olifanten te zien. Het leven heeft haar dit allemaal al gegeven. Andere vriendinnen van mij hebben een droom om een huisje in Spanje te kopen en dat op te knappen. Heel concreet. Het einddoel mag groots en verheven zijn, ook al moet het wel haalbaar en realistisch blijven. Het is volgens mij vooral belangrijk om je eigen koers te varen. Mijn lief en ik dromen ook wel eens hardop van een huisje in Portugal om te overwinteren. Of zelfs een huisje aan de kust van Mexico waar we samen oud kunnen worden. En eventueel gebrekkig. En dat we dan heel veel hulp in kunnen huren, want dat is daar nog betaalbaar. Ik weet eerlijk gezegd niet of dat reëel voor ons is. Ik weet wel dat mijn droom over gevoel van vrijheid uitgekomen is met de aanschaf van onze antieke VW kampeerbus. Zomers een paar weken als een nomade door Europa rondreizen maakt mij gelukkig. Ook dat ik moeder ben geworden van drie fantastische meiden die mij mogen vergezellen in mijn leven. Na de scheiding van mijn ouders droomde ik van de meest betrouwbare man waar ik mee zou mogen trouwen. Dit jaar worden we beide vijftig. Samen. We hebben verschrikkelijk veel gereisd samen. In het buitenland gewoond met onze kindjes. Allemaal dromen die uitgekomen zijn. Ik zou nog wel eens maandenlang met onze Volkswagenbus naar Tibet willen reizen, samen met mijn lief. Hij ziet het alleen nog niet zitten… De intenties die ik uitspreek tijdens yoga- en meditatielessen zijn vaak van hetzelfde laken een pak: een leven in harmonie, liefde en vrede. En dat heb ik inmiddels gevonden.
Abonneren op:
Posts (Atom)
