Mahahual zonnetje

Juist in de overgave zit de ultieme vrijheid.
- Jeff Foster

Reizen met de auto door México is een uitdaging. Natuurlijk zijn er wegen die op de Michelin wegenkaart als snelwegen worden aangegeven. Helaas zijn dat in de praktijk eenbaanswegen met een halve strook (soort vluchtstrook) ernaast waar je gebruik van kan maken als je ingehaald wordt. Nu worden wij eigenlijk nooit ingehaald. In plaats daarvan dwingen wij auto´s om op die extra baan te rijden. Dat doe je door je knipperlicht naar links aan te zetten. Je moet deze chaotische verkeersregel ook maar weten, want de tegenligger doet natuurlijk precies hetzelfde. Ik vind het zelf best eng. Grote delen van deze zogenaamde snelwegen vallen echter uit elkaar door de enorme gaten in het wegdek of liggen in de revisie. De gaten worden dan geplakt met vierkantjes van nieuw asfalt, net als een lapjesdeken. Zo doende ligt je gemiddelde snelheid over honderden kilometers niet hoger dan honderd kilometer per uur. We reden op weg naar de Caribische Zee door een berggebied dat zo hoog ligt dat er meestal mist is. Je wordt ook gewaarschuwd voor deze mist. Het gevaarlijke is dat de weg veel bochten heeft en de mist in flarden komt. Zo rijd je er pal in en zo niet. Wat het voor mij extra angstig maakte was dat een week ervoor op dezelfde weg als waar wij reden een gezin van onze school verongelukte door de mist. Het meisje Louisa uit Maren´s jaar was omgekomen. Haar broer Ricardo en haar vader raakten in coma. Door die vervloekte mist.... Als onze snelweg dorpen doorkruist liggen er verkeersdrempels die je snelheid reduceren tot zo´n veertig kilometer per uur. Denk ook aan brommers met passagiers op de weg, fietsers, motorrijders steevast zonder helm of te zwaar beladen. Overstekende straathonden, cowboys op paarden of zelfs een losgeraakt paard hebben we op de zogenaamde snelweg gezien. Er was onderweg naar onze cabaña aan het strand door hevige regenval een stuk snelweg afgebrokkeld door een sterke modderstroom waardoor we over een stukje van twintig kilometer bijna vier uur gereden hebben! Ons humeur werd er tijdens de autorit gelukkig niet minder op. We hebben TV in de auto, twee achterbanken en het belangrijkste misschien wel: Hollandse pakjes stroopwafels, drop, chips en chocola in de auto. Soms liggen we helemaal in een deuk.... Helemaal bepakt en bezakt vertrokken we vroeg in de ochtend met stapels DVD´s, koffers, snacks en veel drinken voor onderweg. Ik merkte in de auto op dat we op de helft van ons verblijf in México zijn. Inden verstond echter op de helft van onze reis. We waren nét tien minuten onderweg! We passeerden het Marriott hotel waar we een maand gewoond hebben toen we anderhalf jaar terug arriveerden in México. Maren riep naar dit hotel “Hier is het!”. Die samenloop van misvattingen was zo komisch: een volgeladen auto, klaar voor een lange autorit, en dan na tien minuten de vraag van Inden of we op de helft zijn en Maren die uit het raam roept “Hier is het!” Zo´n lachwekkende situatie waar we telkens opnieuw om moesten lachen!

Veilig aangekomen in onze gezellige cabaña pal aan het witte strand van een gemoedelijk klein stranddorpje genieten we van de warme zee, het uitzicht op het rif, onze fruitsmoothies aan de strandbar. We genieten van het zwembad, het Italiaanse ijs op de promenade, de Caribische sfeer en van onze boeken en tijdschriften. We genieten van het vooruitzicht op een hobbelig ritje op een banaan, een snorkeltour, bezoek aan Tulum en aan zwemmen met zeeschildpadden. Maar het meest genieten we gewoonweg van de de zon. Klinkt misschien gek in México, maar hier in de staat Quintana Roo heeft het de afgelopen maanden elke dag geregend!

Mahahual, 28 december 2013

Pakjes onder de boom

“Then the Grinch thought of something he hadn't before! What if Christmas, he thought, doesn't come from a store. What if Christmas...perhaps...means a little bit more!”
― Dr. Seuss

Deze week kreeg ik een mooie brief van de Kerstman en de drie Wijze Koningen, heel hip in mijn mailbox. Ik wil hem hier plaatsen. Hij is in het Engels geschreven en na even overwogen te hebben om hem in het Nederlands te vertalen besloot ik dat toch niet te doen. In het Engels klinkt alles veel mooier, zachter en warmer.

Perhaps you don’t believe in us anymore, but we see you every holiday season running around, shopping, cooking and enjoying the season with your families.  We know you don’t make a list for us anymore, but that doesn’t mean we don’t know what lies on your heart.  Some of your wishes are material, but some of them are more like prayers.  We still know what is important to you.

However, this holiday season we want to invite you to look closer under your tree.  There are some packages there that you received a long time ago, and we didn’t give them to you.  Sometimes you seem to forget that they are there, but if you look closely…

First of all is a great big red gift, the gift of life and health.  Everyday when you and your loved ones open your eyes, you have been given this gift again.

Then there is a big green and blue package.  Every day when you wake up, you have the gift of a beautiful world filled with miracles and the wonders of nature. 

Next is a beautifully wrapped gift that comes in pink paper, the gift of family, friends and love.  This is a special gift because you are given an opportunity each day to make your loved ones feel special and to receive love from them as well.

A box wrapped in blue paper lies next to the pink gift.  It is the gift of faith.  Even when the world seems like a dark place, this gift can always be counted on to help you look towards better, brighter times. 

Last of all is a big silver box with many little silver boxes inside.  This gift contains all the many blessings that we don’t even think about sometimes…food, clothes, house and medical care among others.  We forget about this big box, but if it were ever taken away from us, we would immediately know that it was missing! 

This year when you sit down to open your gifts together as a family, please don’t forget about the special gifts you have already been given.  They are there under your tree, and you don’t have to go buy them.  Someone much more important than us gave them to you; always celebrate them and please don’t take them for granted.

Sincerely and with all our love,

Santa and the Three Wise Men

December perikelen

December is dé maand om samen te zijn. Onze weekends hier in México zijn gewoonlijk heel leeg en vrij van sociale verplichtingen. Maar in December stromen de uitnodigingen binnen. Meteen na Pakjesavond hadden we het eerste Kerstfeest. Een Kerstfeest van Mark’s werk. En wat voor één! Een etentje gevolgd door een swingend dansfeest. Een enthousiaste grote band die alle driehonderd mensen op de dansvloer kreeg. Mark als directeur, en ik als zijn vrouw, werden behandeld als een bruidspaar… We werden door de band gevraagd de dans te openen op salsa muziek en later op de avond mochten we achter de danseres de sliert starten die door de hele zaal danste. De fotografe blééf gedurende de avond maar foto’s schieten van ons twee. Gelukkig zagen we er allebei betoverend uit. Mark in een mooi strak pak en ik in een jurkje, en ik had zowaar zwarte panty’s gevonden in de winkel. Die ochtend was ik speciaal voor de gelegenheid naar de kapper geweest. Ook al wisten we niet dat we het middelpunt van de avond zouden zijn… Het was zo feestelijk allemaal met uitgedeelde ballonnen, gekke hoedjes, Mini Mouse oren die licht gaven, lichtgevende ringen en brillen, maar ook paraplu’s en glitterstropdassen. Feesten kunnen ze wel die Mexicanen! Aankomend weekend hebben we nóg een groot Kerstfeest, een barbecue met vrienden in het park en een dansfeest om de verjaardag van mijn vriendin te vieren. De kinderen hebben ook veel feestjes en (Kerst)etentjes deze dagen. Een tijd van samen zijn en lekker eten dus.

“Nog tien minuten een plat stuk lopen en dan nog twintig minuten klimmen” zegt Pablo onze gids. Ik sta te hijgen als een paard. We klimmen van 2600 meter hoogte naar 2980 meter. Ik heb het gevoel dat ik nauwelijks adem krijg, ook al staan we in een groot groen naaldenbos. Mijn hart klopt zowat uit mijn borstkas en ik hoor het suizen in mijn oren. Het zweet staat op mijn rug en ik ben met tijd en wijlen duizelig. Ondanks dat Mark mij min of meer naar boven duwt met zijn hand op mijn rug ben ik kapot. We zijn met Anthe’s vriendin Vera op weg naar miljoenen Monarchvlinders. Eindelijk. Een maand geleden waren we hier ook, maar toen kwamen ze nét aan uit Canada. Nu zijn er echt miljoenen. Ze hangen te slapen en te rusten na de lange reis van vijfduizend kilometer. Omdat ze hun vleugels met de oranje kant dicht geklapt hebben zie je ze nauwelijks. Het lijken net schubbetjes op de boomstam of aan de takken. (zie ons fotoalbum) Soms vliegen er een paar op. Ook liggen er tientallen dood op de grond, van vermoeidheid neer gestort. Het ziet er heel triest uit, maar de dode vlinders spelen een belangrijke rol in de herkenning van dit naaldenbos. De zon gaat net onder als we eindelijk boven aan de berg staan. We lopen in het bijna donker terug naar beneden. Er trekt een mist op en de bospaadjes zijn erg steil. Af en toe maken we een glijder... Maar net als we beneden arriveren is het echt pikkedonker. Ik zie wel een gelijkenis in de zware tocht die ik maakte naar boven om de vlinders te ontmoeten en de zware tocht die de Monarchvlinders moesten maken om naar dit bos terug te komen. Het is een geweldig natuurwonder en erg bijzonder om te zien. Daar heb ik mijn lijdensweg dan wel voor over gehad.

Bij de Kerstperiode in Nederland hoort guur weer en een enkele keer misschien een witte Kerst of ijs op de sloten. Er hoort drukte bij met lange boodschappenlijsten, Kerstkaarten versturen, uitverkoop, lange rijen voor de kassa van de supermarkt, mooie Kerstkleding vinden, veel verplichtingen en hoge verwachtingen. Hier in México betekent de Kerstperiode elke dag opstaan met de zon op je gezicht en lekker langzaam leven. Er is sowieso maar één Kerstdag en die vieren we met ons gezinnetje en cadeautjes onder de boom. Kerstkaarten versturen we niet, want met de snelheid van de Mexicaanse post worden ze ver in het nieuwe jaar bezorgd. De dag na Kerst rijden we naar de witte stranden van de Caribische Zee voor een weekje zon, azuurblauwe zee en blote voetjes in het warme zand. Een adembenemende Maya ruïne aan zee bezoeken we die dagen ook en ons plannetje is om zeeschildpadden te zien tijdens het snorkelen… 

Droomplek

Reizen is het hart verwijden.

- Allard Pierson

Een soort misplaatste trots overvalt me als we met vier blonde meiden op een trajinera (soort gondola) op het water tussen historische drijvende tuinen varen. Anthe’s Nederlandse vriendinnetje is bij ons en we bezoeken de plaats Xochimilco, die op de lijst van werelderfgoed van UNESCO staat. De meiden liggen op hun buik voorop de boot en ik zie steeds alle nekken omdraaien als ze onze vier meiden waarnemen. (zie ons fotoalbum) Op de andere gondola’s wordt flink gefeest door de Mexicanen. Er drijven kleine bootjes voorbij in de grachten die even aan je gondola aanleggen zoals bootjes met zingende mariacha’s, bootjes met eten en drinken, bootjes met souvenirs en later als de zon onder gaat bootjes met kaarsen. Als we een andere boot passeren waarvan de passagiers net een luidruchtig bekend liedje aanzetten beginnen Anthe en Vera te dansen. Er wordt naar ze geroepen, gefloten en gejuicht. We voelen ons even heel erg Europese toeristen met al die aandacht! Heel toeristisch hebben we dezelfde dag namelijk ook al in zo’n Turibus door de miljoenenhoofdstad rondgereden. Ik had hoge verwachtingen van de highlights van deze grote, oude stad met zoveel geschiedenis. Maar zoals altijd met hoge verwachtingen werd ik teleurgesteld. Er waren geen historische plekjes, de bus stopte bij moderne winkelcentra, dure wijken met villa’s en hoge zakentorens. Dit is natuurlijk een gevolg van de enorme aardbeving in 1985 waarbij veel vernietigd is en meer dan 5000 mensen omgekomen zijn. We zijn halverwege de rit uitgestapt om in een leuk straatje te lunchen en daarna zijn we met de metro verder gegaan naar de drijvende tuinen. Daar wilden we naar het griezelige eiland dat vol hangt met poppen die daar door Don Julian verzameld werden. Volgens hem was op een plekje aan de kust van zijn eiland een meisje verdronken en beschermden deze poppen het meisje in het hiernamaals. Op 80-jarige leeftijd is de man, na vijftig jaar op het eiland gewoond te hebben, verdronken en luguber genoeg terug gevonden op de plek waar volgens hem het jonge meisje verdronken was… Dit eiland is vier uur varen vanaf de kade en als je genoeg betaalt aan de gondelier dan brengt hij je erheen, dat hebben we niet gedaan. Dichterbij was een ander eilandje dat ook vol hangt met oude, versleten, onder de zon kokende kinderpoppen. Daar voeren we langs toen de schemer inviel en dat was macaber genoeg voor ons.

Op de top van de piramide van de Zon, op 72 meter hoogte, is in het exacte midden een kleine opening te vinden met daarin een ijzeren staaf. Volgens de lokale traditie worden je geest en lichaam verlicht als je je vinger voor enkele seconden in het gat steekt. Wat dan ook massaal door de Mexicaanse toeristen wordt gedaan – en door ons natuurlijk! En ach, echt kwaad zal het zeker niet kunnen. (zie ons fotoalbum) Er zijn vele mysteries rond de piramides in de stad Teotihucán. In deze plaats, die een ontwerp lijkt te hebben dat geïnspireerd is op de sterrenhemel, zijn ongeveer 500 tempels aanwezig. Er is nog maar weinig bekend over deze plaats en al helemaal niet over wie deze gebouwd heeft. De belangrijkste piramides zijn de piramide van de Zon en die van de Maan. De Azteken zagen deze stad als een heilige stad en dachten dat de piramides graven waren, gebouwd door reuzen. Er zijn in de grafmonumenten inderdaad diverse tombes gevonden. Wat nog extra mysterie toevoegt aan deze stad, is de ontdekking van een aantal grote platen mica. (mineralen) In 1906 werd in de tempel van de zon tijdens restauratiewerkzaamheden een aantal platen mica gevonden. Deze platen waren aanwezig tussen twee van de hoger gelegen verdiepingen. Ongelooflijk maar waar: de mica platen werden nadat ze opgegraven waren verwijderd en direct verkocht door de leider van de opgravingen. Door middel van testen is gebleken dat de mica afkomstig is uit Brazilië, zo'n 3000 kilometer daar vandaan. Het moet bepaald geen sinecure geweest zijn om die daar te krijgen.
Maar dat is niet het grootste mysterie. Dat is namelijk de vraag waarom die platen daar zijn aangebracht.
Aangezien het onder een stenen vloer is aangetroffen heeft het geen decoratieve waarde, maar moet het een andere functie hebben gehad. Waarvoor gebruikten de mysterieuze bouwers van Teotihuacán deze platen mica? Als het niet een decoratieve functie had, was het dan voor zijn goede hitte werende of zijn isolerende eigenschappen?
 Er dient nog veel onderzoek plaats te vinden, maar één ding is duidelijk: de bouwers hadden overduidelijk een goede reden om die platen daar aan te brengen, want ze moeten toch een geweldige inspanning hebben geleverd om de mica in Teotihuacán te krijgen.

Negatieve boodschap

There is no distance too far between friends, for friendship gives wings to the heart.

Ruim vier jaar geleden kwam Anthe vanuit Spanje op een nieuwe school, het Stedelijk Gymnasium in Breda. Ze was elf jaar en kende er helemaal niemand. Een school met zo’n zevenhonderd scholieren, en ze kwam van een schooltje in Madrid met net iets meer dan honderd leerlingen… Ze vond op school een vriendin, die later haar beste hartsvriendin zou  worden. Anthe verliet deze school echter na drie jaar om in México verder te studeren en haar vriendinnetje besloot het vierde jaar uitwisselingsstudent te worden…in México! Lekker dicht bij Anthe. We zouden het vriendinnetje de eerste zomer mee op onze rondreis door Guatemala en Belize nemen, maar omdat haar visum niet rond was moesten we zonder haar reizen. Dat was de eerste teleurstelling. Nu zou het vriendinnetje na ruim drie maanden in México deze week met de bus van Morelia naar Puebla reizen om met ons een lang weekend naar de hoofdstad te gaan en Sinterklaastradities met ons te vieren. Helaas mocht ze niet alleen met de bus reizen van de organisatie. Dat verbaasde me niet eens, want ze woont in de meest gevaarlijke staat van México: Michoacán. Onlangs nog in het nieuws geweest vanwege tientallen lijken die ze daar gevonden hebben als gevolg van verschillende drugsgangs die daar actief zijn. Maar omdat de tijd begon te dringen, de afspraken gingen allemaal op z’n Mexicaans en dus op het laatste moment, hebben we op een avond heel laat vliegtickets voor haar gezocht. Ze heeft al eerder in haar uppie van de hoofdstad naar Morelia gevlogen, dus dat leek ons geen probleem. Wij zouden op haar wachten op de luchthaven en we zouden haar uiteraard ook weer weg brengen. Dat werd twee dagen voor de vlucht ook afgewezen -  ondanks een geruststellende mail van Mark aan de gouverneur van de organisatie. Eigenlijk mocht ze alleen vanaf de deur opgehaald worden, daar kwam op het neer. Nu woont ze zo’n vier uur rijden van ons vandaan en we hadden dit weekend drie dagen Mexico Stad gepland en die halve dag reizen ging van onze tijd in Mexico Stad af. En dan heb ik het nog niets eens over het feit dat iedereen ons afraadt om door Michoacán  te reizen vanwege de gevaren. Maar ons gevoel won van ons verstand. Het zou anders wéér op een teleurstelling uitlopen voor Anthe en haar vriendin. Zodoende brengen we het weekend in de hoofdstad samen door, lekker de toerist uit hangen met elkaar. Daarna nemen we haar mee naar huis om haar een weekje te verwennen met het snoepen van banketstaaf en taaitaai, het pepernoten bakken, het eten van zuurkool met Unoxworst en het vieren van Pakjesavond met ons. Een week later zullen we haar weer naar huis brengen en we combineren dat ritje met een bezoek aan de Monarchvlinders die ondertussen al met miljoenen gearriveerd zijn uit Canada.

Er stijgt een hoop geroezemoes op uit het publiek. De spreker deze avond, Dr. Javier Hernandez, vertelt ons dat we bloot gesteld worden aan veel ongezonde invloeden zoals de straling van de TV, de computer, je mobiele telefoon aan je oor en je laptop op schoot. Eigenlijk weten we het allemaal al lang, maar om het nogmaals van een arts te horen doet ons schrikken. Zeker als hij zegt dat WiFi-straling ons ziek kan maken. Denk aan slaapstoornissen, hoofdpijn en op langere termijn kanker, Alzheimer en Parkinson. Heel tegenstrijdig, want wij proberen thuis een zo sterk mogelijk WiFi-signaal te hebben zodat we in alle kamers kunnen internetten. Maar datzelfde sterke WiFi-signaal is dus ongezond. Dr. Hernandez adviseert ons zoveel mogelijk met kabels te werken en WiFi uit te zetten op je tablet of telefoon als je het niet nodig hebt. In Amerika heb je zelfs al weer - heel modern - openbare ruimten die vrij zijn van WiFi en dat wordt dan aangegeven met bordjes. Sinds kort zetten wij WiFi dus ’s nachts uit in huis. Hij vertelt ons ook dat wanneer we hier douchen in México, dat we aan schadelijke stofjes en metalen bloot gesteld worden. Ik voel me niet aangesproken. Wij drinken thuis tenslotte water uit de fles en ik drink geen water uit de douche. Maar nee, hij heeft het erover dat er uit het hete douchewater damp ontstaat en we zo tijdens het douchen die gevaarlijke stofjes zoals chloor en tachtig andere ongezonde stofjes inademen. Hij adviseert met lauwwarm water te douchen. Dat is sowieso meer kalmerend en gezonder voor je haar en je huid…dat weten we allemaal. En we weten ook dat water in plastic flesjes niet warm mag worden, omdat de weekmakers uit het plastic vrij komen in het water. Maar dat is hier in de Mexicaanse zon altijd een uitdaging. Mijn auto stikt van de waterflesjes die nog niet helemaal leeg zijn! Uiteindelijk eindigt het betoog van dr. Hernandez met het risico van het eten van ons dagelijks voedsel. Hij laat ons filmpjes zien waarbij een kind in de tijd geobserveerd wordt dat suiker gegeten heeft. Het rustige kind dweilt na een uur over de grond en slaat zijn moeder. Een zelfde experiment wordt met een ander kindje van een jaar of zes uitgevoerd. Hij krijgt rode kleurstof te eten wat toegevoegd is aan een bakje appelmoes. Nog geen uur later gooit hij de legoblokjes door de kamer en trapt onrustig met zijn benen tegen een stoel. Wat een gif geven wij onze kindjes te eten! Volgens de dokter heeft ongezonde voeding invloed op overgevoelige kinderen en vergroot de kans op astma of autisme en op langere termijn zelfs op kanker of reuma. Uiteraard kan een vervelend kind ook gewoon te weinig suiker in zijn bloed hebben, dan moet het kind even iets eten en trekt het bij. Dr. Hernandez vertelt echter óók dat schimmels, pollen en huismijt invloed op ons gestel hebben. Denk aan vergeetachtigheid, hoofdpijn, niet de juiste woorden kunnen vinden, vermoeidheid en concentratieproblemen. Bij mensen die er gevoelig voor zijn kunnen zelfs astma of allergische reacties ontstaan. Kinderen en ouderen zijn het meest kwetsbaar. Tegelijkertijd vertelt hij mede over de giftige stoffen in ons parfum, scheercrème, talkpoeder en schoonmaakmiddelen. Hoe maken we dan ons huis vrij van huisstofmijt en schimmels? Ik ben overdonderd van al dit waardeloze nieuws. Maar net zoals met zoveel dingen haal ik er de informatie uit waar ik zelf iets mee kan. Iets positiefs en opbouwends. De rest van zijn behoorlijk negatieve boodschap laat ik achter me.