Kerstman en Sint

Christmas is forever, not for just one day,


for loving, sharing, giving, are not to put away


like bells and lights and tinsel, in some box upon a shelf.


The good you do for others is good you do yourself...


~Norman Wesley Brooks

Terwijl ik buiten in het zonnetje een brief zit te schrijven, komt Maren naar me toe met een klein getypt briefje. Het blijkt een uitnodiging te zijn voor een gezellig samenzijn met eten en kadootjes, op het schoolplein…rondom de Kerstboom. Voor morgen. Het duurt nog meer dan een maand voordat het Kerstmis is! Ik verbaas me over de snelheid waarin onze stad is omgetoverd in een Kerstverhaal. Voor mijn gevoel was de stad een paar dagen geleden nog geheel in oranje bloemen gehuld om onze overleden dierbaren te herinneren. En nu zijn alle luxe en chique winkels in Kerstsfeer omgetoverd. Overal zijn echte Kerstbomen te koop, ook al zijn ze onbetaalbaar voor de gemiddelde Mexicaan. Bij Starbucks zijn alleen nog maar Kerstliederen op het terras te horen. Op het schoolplein heeft al drie dagen een Kerstmarkt gestaan. Ik kan nog even niets met de Kerstgedachte. De zon schijnt fel en we dragen elke dag blote armen en benen. Kerstviering heeft nog geen plekje gekregen in onze gedachten. Op 1 december komt Sinterklaas echter een bezoek brengen aan Ciudad de México en wij gaan hem zien. Toevallig komt het bezoek aan de hoofdstad goed uit, omdat ik de dag ervoor een fotoshoot ga doen bij een opvanghuis voor straatjongeren. De Sint heeft echter maar een klein plekje in onze gedachten. De meiden zijn er wat mee bezig, maar ze krijgen geen cadeau-ideetjes hier in México zonder al die dikke catalogi die in de bus vallen. Maren, onze goedgelovige,  kijkt echter wel met haar neus zowat in het scherm naar de aankomst van de Heiligman in Roermond. Ze zingt hardop mee met de kindjes op de kade. Haar tekening voor de Sint ligt al klaar. Schoentjes zijn hier ook een keer gezet. En omdat we de Sint zijn verjaardag al meermalen in The States gevierd hebben en in Spanje een aantal keer, zijn we goed bepakt en bezakt met Sint lees- en zingboeken en veel feestelijke versieringen. Ieder jaar krijgen we graag dikke leesboeken op 5 december, en tja…die zijn hier niet in het Nederlands te koop. Dus lezen we e-books op onze e-reader en die krijgen we van een goede vriend per mail toegestuurd. Een Nederlandse film of een gaaf familiespel doet het ook  altijd goed als cadeau, maar onverkrijgbaar hier. De bekende familiespellen heb ik hier trouwens wel in het Spaans gezien in van die grote speelgoedkelders van immens grote Amerikaanse winkelketens. Vermoedelijk wordt het voor ons een beperkt maar knus Hollands avondje - wel met échte gevulde speculaas en warme chocomel! Kerst speelt dit jaar bij ons amper een rol, omdat we helemaal niet thuis zijn met de Kerstdagen. We gaan meteen zodra de schoolvakantie begint naar de jungle, we reizen twee weken door de staat Chiapas om Mayatempels en oude nederzettingen te bezichtigen, te raften over een kolkende rivier en watervallen te bezoeken. Het is daar heet en vochtig, geen koud en winters Kerstgevoel dit jaar. Toch waren we laatst naar een dorp Chignahuapan in de staat Tlaxcala om daar glasfabriekjes te bezoeken die Kerstballen blazen. (zie ons fotoalbum) Heel leuk, heel druk en het hele dorp was gevuld met Kerstwinkeltjes! Alle winkeltjes naast elkaar, straten vol. Iedereen liep met pakketten vol Kerstballen. We waren onder de indruk, wat gaan die mensen met zoveel ballen doen?  Uiteindelijk zijn wij ook over stag gegaan: een heel grote bal met een handgeschilderd tafereel van Betlehem erop. En een prachtige set glazen ballen met op elke bal een mooie wens geschreven. Mooie woorden die ik ook tijdens yoga gebruik voor de meditatie. Paz, Felicidad, Salud, Amor, Respeto of Esperanza… En toch blijven we het hier moeilijk vinden om de juiste winterse omslag te vinden.

“Jullie moeten het maar proeven vanavond en als jullie het lekker vinden dan breng ik meer mee om in te vriezen.” We staan in de keuken tegen het kookeiland aangeleund met onze neus boven pakketjes van opgerolde bananenbladeren. Catalina, onze muchacha heeft typisch Mexicaans eten meegebracht en wil dat we het proeven. Vorige week had ze ook typische gerechten meegebracht die ze op het platteland eten om de maïsoogst te vieren. Ze had de hele zaterdag gekookt met alle vrouwen van het dorp. De mannen haalden de oogst binnen. We hebben ze gezien op het platteland. De velden vol met hutjes van maïsstengels. De karren met een paard of ezel ervoor en de hardwerkende mannen op het land met hun sombrero’s op. Zondags werd de goede oogst groots gevierd met typische gerechten en veel drank. Maandag had Catalina een dag vrij genomen, want het zou laat worden die nacht. Ik vroeg haar dat als er iets over was van de gerechten, dat ik het graag wilde proeven. En dus aten we dinsdag zelfgemaakte tortilla’s met een heerlijke donkerbruine saus, wel erg pikant met chilipepers. De tamales die ze de week erna meebracht vonden we ook lekker. Het in bananenbladeren gerolde maïsdeeg wordt gevuld met vlees.  En vervolgens gekookt met varkensvet en kruiden. Historici geloven dat de inheemse indianen reeds tamales maakten voor speciale gelegenheden, zoals een bruiloft of een oogstfeest. Van gemalen maïskorrels maakten zij deeg dat ze vulden met alles wat op dat moment beschikbaar was. Vervolgens werden de tamales gekookt in een ketel boven hete stenen of hout. Tamales proeven pikant en het vult enorm, maar lekker. Ze werden steeds populairder, omdat landarbeiders vaker samenkwamen tijdens vakanties. Zij maakten hun feestmalen met de meest voor de hand liggende producten: graan en varkensvlees. Uit een religieuze inheemse viering is de traditie ontstaan om tijdens Kerst tamales te serveren. Mexicanen eten tamales als ontbijt. Ik zou het in de ochtend niet weg kunnen krijgen zo’n zware maaltijd met vlees en mole. “Maar”, zei ze, “we eten dit alleen als we geld hebben, als we geen geld hebben dan ontbijten we niet.”  En zo zet ze ons weer eens op onze plek. Hoe dankbaar we mogen zijn dat we een mooi huis hebben, allemaal gezond zijn, elke dag te eten hebben en zo’n riant leven mogen leiden. En daar is een speciale dag voor: morgen is het Thanksgiving….

Veiligheid

Out of this nettle, danger, we pluck this flower, safety. 
~William Shakespeare

“Anja!” werd er over de begraafplaats in Puebla geroepen. Verschrikt kijk ik om. De familie waarvan ik net foto’s heb genomen roept me terug. Ik loop terug langs het pad met versierde graven ondertussen mezelf afvragend wat ze zal gaan zeggen. “We gaan nu bidden, wil je daar misschien óók foto’s van maken?” Ik vind het een eer dat ze me dit vragen. De familie bestaat uit een oudere vrouw -  haar man en broer liggen in het graf in de vorm van een huisje – haar zoon en schoondochter zijn bij haar, en haar zus. Ik was op ze afgestapt omdat ze druk in de weer waren met bossen bloemen. Deze familie was zo aardig, meewerkend en geïnteresseerd. Ik ben elke weer onder de indruk van de openheid, oprechtheid en interesse  van Mexicanen in ons gezin, in mij.  Uiteraard heb ik mijn best gedaan om zo discreet mogelijk mooie plaatjes te schieten. (zie ons fotoalbum) Wat een vertrouwen hebben deze mensen in mij, ze hebben de foto’s niet gezien en vertrouwen erop dat ik er niks vervelends mee ga doen.  Daarna krijg ik nog toestemming van andere mensen die hun graf aan het versieren zijn. Een man verzorgt het graf van zijn oma. Na wat foto’s vraagt hij me later opnieuw langs te komen, want dan staan er nóg meer bloemen op het graf. Als ik zeg dat het er prachtig uitziet , vraagt hij “Vind je dat echt?” Zijn vader ligt in Atlixco begraven, daar gaat hij morgen het graf verzorgen.  Hele families lopen over de begraafplaats. Iedereen draagt wat; een schep, een bezem, emmers en veel bossen bloemen. Kinderen huppelen er omheen. Een man maakt muziek met zijn accordeon. Een vrouw vertelt me dat het over twee dagen ongelofelijk druk wordt op deze begraafplaats, en overal bloemen. Ondanks dit gemoedelijke tafereeltje wordt me gevraagd of ik hier alleen loop op de begraafplaats. ‘Ja”, is mijn laconieke antwoord. Dan zou ik toch niet zo achteraf alleen gaan lopen met je dure camera, krijg ik als advies. Ik berg mijn camera op in de tas en neem me voor wat meer op de grote paden te blijven. Ik vraag me inwendig af of dat nu niet wat overdreven is, nota bene op een begraafplaats.

We zitten op een terrasje op het gras en onze dochters snoepen van Italiaans ijs. Ze vraagt me nogmaals naar welke wijk ik dan precies ga in de hoofdstad om de straatjongeren te fotograferen. Ze is geen angsthaas, maar heeft een heel slecht voorgevoel over mijn plannen. Ze wil weten wie die man is die zogenaamd straatjongeren helpt en waar ik hem van ken. Ze vraagt me de website door te sturen en ze gaat checken hoe het allemaal in elkaar steekt. Ze vertelt me over de slechtste wijken in de hoofdstad, Tepito en La Lagunilla, waar gehandeld wordt in gestolen goederen en dat je min of meer gedwongen wordt die te kopen. Vervolgens worden ze verderop weer van je gestolen. Er wordt in drugs gedeald en straatberovingen zijn aan de orde van de dag. Ze zegt dat ik écht niet alleen daar op straat kan lopen met mijn Europese uiterlijk. Er moeten twee mannen mee, waarvan één minimaal een Mexicaan moet zijn. Mark gaat toestemming vragen bij de delegatie van zijn bedrijf. We krijgen hetzelfde antwoord over onveilig, berovingen, drugs,  verkoop verboden en gestolen goederen. Ik mag alleen heen als de chauffeur bij me blijft, ik mag geen sieraden dragen, moet oude kleding aan en geen geld op zak. De directeur van de instelling had me zelf ook al geïnformeerd. De kinderen die daar op straat leven lopen risico op verkrachting, kidnapping voor organen en lijmsnuifverslaving. Dat is allemaal niet mis… Tot overmaat van ramp word ik door twee vrouwen onafhankelijk van elkaar geadviseerd ons hotelletje in een dorpje voor El Día de los Muertos te cancelen en die buurt te mijden. Er blijken niet zo lang geleden door mannen uit Guatamala kidnappings gedaan te zijn, uit grote auto’s. Eén van de vrouwen maakt zich zoveel zorgen dat ze voor ons een ander hotelletje heeft uitgezocht en bezocht. Deze is veilig, en leuk. Dezelfde dag komt Mark thuis met een verhaal van zijn collega, een Fransman, dat zijn dochter risico loopt op school vanwege haar Europese uiterlijk. Kidnapping komt daar vaker voor. Ze willen verhuizen, México uit. Anthe vertelt dat haar vriendinnetje in de klas een bodyguard heeft. Nu moet het niet gekker worden! Catalina, onze huishoudster, voelt zich niet zo op haar gemak in ons huis. Zodra ik weg ga doet ze de voordeur op slot met twee heel grote sloten. Ze wil graag de radio aan als ze alleen is, en dat is heel vaak. Vorige week wilde ze iets laten zien in de trapkast. De voet van onze stofzuiger stond daar. “Wat is dat?” vroeg ze. Ze dacht dat het een geweer was! Zo ook Anthe’s tennisracket onder een kastje, het zwarte handvat stak onder het kastje uit. Ze durfde het niet aan te raken, maar dacht dat het een gevaarlijk wapen was. Ik heb haar gerustgesteld dat wij niks van dit alles in huis hebben. Maar waar komt haar angst vandaan? Onze huisbaas kwam deze week voor de zoveelste keer naar ons toe dat we toch écht een alarm moeten installeren, de inbraken in Puebla nemen toe.  Tot overmaat van ramp hebben ze gisteren de maatregelen verscherpt om langs onze poort in de wijk te komen én komt er een extra hefboom. Alle bezoekers moeten hun ID-kaart inleveren bij de portier voordat ze naar binnen mogen. Het zal wel nodig zijn… Ik voelde me zo veilig in Puebla, maar ik krijg advies met de ramen dicht te rijden, handtas op de grond en nooit mensen in je portemonnee mee laten kijken of over je kinderen vertellen – laat staan over Mark’s functie… Ondanks Mark’s vele waarschuwingen komt het nu pas écht binnen. En dan de dreiging van natuurgeweld… Afgelopen week hadden we weer een aardbeving - het epicentrum lag in de oceaan voor Guatamala - de scholen moesten evacueren. Het  was 6.5 op de schaal van Richter, gemeten in Oaxaca - zo’n drie uur bij ons vandaan. Ik moet even een knop omzetten met al deze eventuele dreigementen.

Yeaaah! Mijn kaartenwinkeltje is geopend op internet! (zie leuke links! op deze site: Kaartenwinkel) Ergens in het begin van 2012 heb ik mijn webdesigner in Breda gevraagd de lay-out van mijn kaartenwinkel te ontwerpen. Ze gaat er mee aan de slag en de opzet ziet er prachtig uit. Ze gebruikt mijn eigen ontworpen logo en achtergrond. Voordat de winkel daadwerkelijk geopend wordt moet hij eerst gevuld worden met fotokaarten. Een archiefdoos vol met fotoCD’s moet door mij uitgezocht worden. Ik wil bij de lancering minstens drie bladzijden gevuld hebben met mooie kaarten.  In datzelfde voorjaar beginnen de voorbereidingen voor onze verhuizing naar México. Ik word opgeslokt door bezigheden die met de verhuur van ons woonhuis te maken hebben, de verhuizing van onze meubels over zee, het vervoer van de katten en de inschrijving van de meiden op hun nieuwe scholen. Overigens zijn de oudsten nog steeds niet ingeschreven…maar dat is een ander (lang) verhaal. De ansichtkaarten uitzoeken wordt een klus die opgeschoven wordt tot na de zomer. Als we in ons nieuwe huis wonen, internet hebben, de kids hun draai een beetje gevonden hebben, krijg ik een schop onder mijn kont van mijn webdesigner. De kaartenwinkel moet online en ik moet aan de slag! Ik begin aan mijn kaartenklus, die na een paar dagen niet meer voelt als een klus maar als een verslaving. Het is heel erg leuk om oude foto’s te bekijken en te bewerken tot fotokaarten. Ik heb meer dan honderd wenskaarten en ben nog lang niet klaar met mijn oude foto’s. Bovendien maak ik tijdens elk reisje hier in México weer nieuwe foto’s. Ik krijg veel complimenten, maak een heus Facebook-pagina aan, verkoop mijn eerste wenskaarten: mijn winkeltje is open!

El Día de los Muertos

Vreugde en verdriet wisselen elkaar door de eeuwen heen af, zolang het wiel van geboorte en dood draait.
- Buddha

In de Mexicaanse cultuur, die verankerd is in haar identiteit, wordt geen onderscheid gemaakt tussen leven en dood: alles is leven en dood… Niet de sombere Nederlandse opvatting van dood, maar een grootse viering. Namelijk de viering van El Día de los Muertos. Oorspronkelijk werd deze ceremonie in de negende maand gevierd van de Azteken kalender. Dat is ongeveer het begin van augustus en de viering duurde een maand lang. Het feest was gewijd aan een godin, bekend als de dame van de doden, oftewel Catrina. Toen de Spanjaarden México veroverden hebben ze deze Azteekse traditie beëindigd en daarvoor in de plaats kwam de viering zoals hij nu is – namelijk op de Katholieke dagen Allerheiligen en Allerzielen. Rituelen van deze ceremonies zijn gevonden die tussen 2500 en 3000 jaar oud zijn. De Azteken bewaarden de schedels van hun dierbaren als trofeeën en deze werden tijdens rituelen neergezet om de dood en de wedergeboorte te symboliseren. Ook nu staan de winkels vol met chocolade schedels en schedels van suikergoed waar je een naam op kunt laten zetten. Dit is absoluut niet luguber bedoeld - het gaat allemaal om liefde, samenzijn en herdenken van geliefden die er niet meer zijn. Schedels symboliseren hierbij de dood en wedergeboorte.

Mensen gaan deze dagen naar de begraafplaats om het schoon te maken en te versieren met bloemen. Ook ik heb er een bezoek gebracht in verband met mijn fotoreportage. Hordes mensen lopen naar binnen met hun armen vol bloemen, scheppen, bezems en emmers. Thuis worden altaars gebouwd met het favoriete eten van de overledene, zo ook foto’s en spulletjes die aan de overledene doen denken. Alles met toewijding. Wij hebben ook een heel klein altaartje gebouwd: een foto van mijn moeder met een schaal vol oranje Afrikaantjes ervoor en twee kaarsjes. Mij is verteld dat de mensen denken dat de overleden ziel de ziel van het geofferde eten wegneemt, de volgende dag heeft het eten geen voedingswaarde meer. De eerste feestdag is ter nagedachtenis van de overleden kindjes en de tweede dag van de volwassenen. De oranje bloemen, de Afrikaantjes, die we hier nu overal zien - om op straat te verkopen, op de vrachtwagentjes om de voorraden aan te vullen, in de supermarkten, rondom de nagedachteniskruizen langs de weg en natuurlijk op de altaren en op de begraafplaatsen - wijzen de ziel van de overledenen de weg naar de altaars met alle offers. Ook bij de ingang naar onze wijk staat een kruis (van Laura, 30 jaar oud) dat helemaal versierd is met deze oranje Afrikaantjes. Er loopt een paadje van deze oranje bloemblaadjes naar het kruis. (zie ons fotoalbum) De offers die mensen brengen bestaan uit Pan de Muertos (zoete broodjes met bottenvormen erop) en schedeltjes van snoep. Kussens en dekens worden neergelegd zodat de ziel kan rusten van zijn lange reis. In sommige gebieden van México blijven de mensen de hele nacht bij het graf of het altaar, soms houden ze er picknicks en soms dragen ze maskers van lachende doodshoofden. De rituelen zijn plaatselijk. Het raakte me om te zien dat in een paar dagen tijd onze hele stad is veranderd in een stad vol oranje bloemen ter nagedachtenis aan hun naverwanten. Zoals het me ook raakte toen ik een groep muzikanten swingend hoorde spelen rondom een graf. En mijn eerste ontmoeting met een groots zeer persoonlijk altaar…

Wij zijn tijdens deze vieringen in Huaquechula, één van de laatste nederzettingen onder het Azteekse bewind. Er zijn nog steeds overblijfselen te zien uit deze periode. In hun rituelen hebben ze speciale dagen dat ze de doden vereren die verdronken zijn in het water, soldaten die omgekomen zijn of vrouwen die gestorven zijn tijdens de bevalling. Het altaar is verdeeld over drie verdiepingen. De zin van de eerste verdieping is het leven op aarde, er staan dus etenswaren en favoriete muziek of hobby’s van de overledene. Etenswaren zijn vaak fruit van het seizoen, brood, chocolade, snoep en zelfs sigaretten of drank. De tweede verdieping vertegenwoordigt het aardse met het goddelijke. De derde verdieping stelt het goddelijke voor, meestal een kruisbeeld of een religieus beeld. Alle altaren zijn van wit satijn en meestal versierd met goud folie. Er staan beeldjes van engelen op en op de eerste verdieping staat ook een foto van de overledene vaak te zien via een spiegelbeeld. Zo’n altaar kan duizenden dollars kosten, vooral op het platteland is dat een klein fortuin. Daarom kun je vaak een vrijwillige bijdrage doen aan de familie die alle bezoekers ontvangen en je vaak ook iets te eten of te drinken aanbieden. Nadat we een aantal altaars bezocht hadden en een lunchpauze genomen hadden op het grote plein waar kermis, markt en veel te eten was, stonden we om twee uur klaar in een oud straatje waar ze na twee uur bezoekers wilden ontvangen bij hun altaar. Toen de kerkklokken twee uur sloegen gingen overal de voordeuren open in dit straatje en liepen mensen met wijwater, daarna oranje bloemblaadjes en als laatste met wierook voor hun deur. Om twee uur komt namelijk de ziel terug. Ik rende als een kip zonder kop heen en weer tussen de verschillende voordeuren om alles te fotograferen. Mark, de meiden en een groepje jongens die dit alles vanaf de stoeprand aanschouwden lagen helemaal in een deuk. (zie ons fotoalbum)De volgende dag bezochten we de begraafplaats van Atlixco, het plaatsje waar we twee nachten logeerden. Via een drukke, levendige markt kwamen we bij de ingang van het Panteon. Zoiets hebben we nog nooit mogen aanschouwen! Overal families, overal bloemen, luidruchtig gepraat en we hoorden feestelijke muziek rondom de graven. Ik zag zelfs mensen dansen op de muziek rondom een met bloemen bezaaid graf. Ik gebaar deze uitbundige groep of ik foto’s mag nemen en tot mijn verrassing word ik uitgenodigd om dichterbij te komen. Ik vind het een rijkdom dat wij dit als gezin mogen meemaken!

Een legende

Om de eigen geschiedenis acceptabel te maken, voegt ieder er een stukje legende aan toe.
- Marcel Jouhandeau

Eén van mijn zes examenopdrachten is een drieluik. De keuze voor mijn drieluik was eigenlijk best simpel. Wij wonen namelijk op een paar honderd meter afstand van de “Puente de México” – Brug van México . Het wijkje waar wij wonen heet San José del Puente. Vernoemd naar de meesterbouwer van deze twee witte poorten op de brug - namelijk metselaar Don José Veytia. Ons huis is gebouwd op een oude graanplantage uit de 16e eeuw. En vlakbij ons huis staat een watermolen en een prachtig koloniaal pand dat nu een hotel is. Al dit is gelegen aan korte rivier Atoyac - die zijn oorsprong vindt in smeltende gletsjers in de Sierra Nevada zoals vulkaan Popo waar wij op kijken. Ook onze tuin grenst aan deze rivier Atoyac. Eén van de examinatoren had mij geadviseerd om mijn onderwerpen dicht bij huis te zoeken. Deze brug leek me wel geschikt. Meer dan driehonderd jaar gelegen vond in México de overdracht van goederen tussen de hoofdstad en Puebla plaats over deze brug waar nu de poorten staan - toentertijd waren de witte poorten een buitengewoon architectonisch bouwwerk. Zelf rijd ik iedere dag meerdere keren door deze twee poorten. De brug kreeg de naam “Puente de México”. Een storm op 10 augustus 1707 (augustus valt in het orkaanseizoen) zorgde ervoor dat de poorten zijn neergevallen. Daarna hebben ze in het slib van de rivier cementen platvormen gemaakt zodat deze verborgen krachten geven aan de enorme kolommen van de poorten. De legende gaat dat de mensen die door de poorten gingen gekreun hoorden. Wanneer er een storm is hoort men stemmen van de metselaars: “Geef ons stroom! Houd de kolommen!”. Don Juan Veytia is tijdens de ineenstorting begraven in de nieuwe grondslag. Zijn stem roept: ”Heel goed, dat moet dan maar!” Ook hoort men: “We moeten meer mensen brengen!” Andere mensen horen hartverscheurende schreeuwende geluiden alsof mensen van een grote hoogte vallen. Ook worden er hamerslagen gehoord.… De waarheid is dat dit prachtige bouwwerk zijn stempel drukt op deze route. De poorten zijn sinds 1708 zo solide dat het meerdere zware stormen en waterstromen heeft doorstaan. Een mooi onderwerp met een bijzonder verhaal, en ook nog vlakbij ons huis.

México grenst aan Noord-Amerika. En Mexicanen nemen graag alles over dat Noord-Amerikanen ook doen. Je vindt hier dezelfde fast-food ketens en ook moderne kledingmerken zijn hier te vinden. Een opleiding in Noord-Amerika heeft meer aanzien dan een opleiding in México en het liefst willen veel Mexicanen (al is het tijdelijk) in Noord-Amerika wonen. Halloween is ook overgewaaid uit het Noorden. De winkels puilen uit van de verkleedkleren, uitnodigingen van feesten worden op straat uitgedeeld en onze Amerikaanse school doet er ook volop aan mee. Maren had vrijdagmiddag een Halloweenfeestje van haar klas. In Atlixco, een half uurtje rijden van Puebla. Het feest vond plaats op een ranch in een prachtig heuvelachtig landschap. Het uitzicht op vulkaan Popo was nog indrukwekkender dan thuis. Maren was met een vriendinnetje mee gereden en ik ben eind van de middag met een kennisje mee gereden om haar weer op te halen. Het adres bestond namelijk uit een kilometerpaalnummer van een provinciale weg…. Dat ga ik nooit zelf vinden. Zaterdag ging Inden met haar vriendin een Halloweenoutfit maken voor school en meteen daarna Trick or Treat lopen in de wijk van haar vriendin. We haalden haar op met een enorme zak vol snoep! Woensdag gaan Inden en Maren verkleed naar school voor een Halloweenparade en Anthe heeft woensdagavond een groot Halloweenfeest met vrienden. Ik ben niet zo weg van Halloween. Ik vind het zo zonde van hun eigen oude Mexicaanse traditie, namelijk het vieren van Allerheiligen en Allerzielen. El Día del Muertos, op 1 en 2 november. Deze viering en die van Halloween lopen dwars door elkaar heen. Naast spannend versierde huizen voor Halloween zijn herdenkingskruizen naast de weg versierd met oranje bloemen. In de supermarkt liggen de Halloweentraktaties naast chocolade doodskopjes en het Pan del Muerto – zoete broodjes met de vorm van botten bovenop. Deze lekkernijen worden deze week op de versierde graven in de begraafplaatsen en bij de altaren in hun huizen gelegd. Oranje bloemen worden over straat gestrooid op weg naar het altaar om de ziel de weg te wijzen. Zoveel mooie liefdevolle tradities worden nu ingenomen door dit oppervlakkige en commerciële Halloweenfeest. Wij gaan aankomende week, 1 en 2 november, een traditioneel dorpje bezoeken waar de mensen binnen uitgenodigd worden om het mooie altaar te bewonderen. Niet overal in México bestaat deze traditie, maar in onze staat Puebla gelukkig wel.

“Ik word een beroemd model in Nederland!” riep de oude Mexicaan met lange baard. Steeds meer mensen bleven staan kijken op de stoep. Mijn examen is uitgesteld tot februari 2013. Dat geeft mij heel wat lucht, want er zitten grote reportages tussen. Ik spreek mijn juf over Skype en we hebben wat foto’s doorgenomen. Ik moest deze week een foto inleveren voor mijn straatserie, een portret. (zie ons fotoalbum) Daar kan ik dan een beetje zenuwachtig van worden omdat er een deadline aan verbonden is en er moet dus gepresteerd worden. Ik ben eigenlijk meer een gelegenheidsfotografe ben ik achter gekomen. Als ik prestatie- of tijdsdruk voel gaat mijn kwaliteit achteruit… Deze week ging ik dus op pad voor een portret op straat, een persoon met bagage die in mijn serie past. Het liefst natuurlijk een karakteristieke kop en een mooie, typisch Mexicaanse achtergrond. Ik ging met mijn auto een achterstandswijk in, want daar kun je nu eenmaal de mooiste plaatjes schieten. Ik zag een prachtige, oude man met een lange grijze baard op een aftandse laadbak zitten. Auto aan de kant gezet en uitgelegd dat ik graag foto’s van hem maak voor mijn examen in Nederland en dat ik wat tijd nodig heb om te fotograferen. Dat laatste is mijn gevoelige punt, want ik voel me vaak bezwaard om veel tijd van de mensen te vragen. Deze man had tijd voor me en kende veel mensen op straat. Hij vond het een eer om model te zijn en riep trots naar voorbijgangers dat hij een bekend model zou worden in Nederland. Toen ik hem van een andere kant fotografeerde stond ik midden op straat en bleven wat auto’s wachten tot ik klaar was… Nu leek het wel een echte professionele shoot: wat omstanders en een fotografe in het midden met een prachtige camera en een model die graag poseerde! Ik ben benieuwd wat mijn juf van deze foto vindt….

Accidente

Zelfvertrouwen is de grondslag voor adequaat optreden.
- Ralph Waldo Emerson

“Oh, help!”, denk ik. Ik hoor een heel hard gekraak langs mijn auto. Ik zit alleen in de auto in het schemerlicht van de invallende avond en bevind me op een heel drukke driebaansweg richting het centrum. Ik probeer in te parkeren voor een bakkerij. Ik ben totaal niet rustig, want ik móet snel brood halen in verband met ontbijt voor logerende vriendinnetjes. En er wordt op me gewacht door een moeder bij de bioscoop waar ik voor het gemak ook met twee andere moeders heb afgesproken in verband met Inden’s logeerpartijtje. Anthe zou rond negen uur aankomen uit de hoofdstad en belt net dat ze er een uur eerder is! En toen dus dat vermorzelende geluid langs mijn auto. Als ik uitstap komen er meteen twee getuigen aanlopen; de mevrouw van de bakkerij en een beveiligingsman van het pand ernaast. Ik heb een auto aangereden – het moest er een keer van komen. Mijn hart maakt een sprongetje als ik zie wat voor een auto het is. Een enorm aftands Golfje die cellofaan voor zijn zijramen heeft geplakt in plaats van glas, overal roestplekken op zijn lak en tot overmaat van ramp hangt zijn bumper aan de voorkant met touwtjes vast aan zijn rooster. Mijn eerste reactie is wegwezen hier, maar de mevrouw bij de bakker kent de eigenaar van de auto, dus dat gaat niet meer. Niemand wil geloven dat ik diezelfde ochtend een visitekaartje heb ontvangen van een mediator, iemand die bij een verkeersongeluk voor je bemiddelt. Maar dat kaartje ligt veilig thuis in de hal…daar heb ik nu niets aan. De eigenaar van de auto wordt voor me gehaald, hij werkt bij de bank aan de overkant. Terwijl ik wacht totdat mijn brood gesneden is (met de hand) hoor ik die mevrouw uit over de prijs van een nieuwe bumper. Ik moet deze onderhandeling zelf doen, Mark is in The States. “Niet meer dan 400 pesos”, zegt ze. Goed voorbereid ga ik de onderhandelingen in, ik begin met 250 pesos. Volgens de eigenaar in tweedelig pak natuurlijk veel te weinig. Ik opper nog dat hij een tweedehands bumper moet kopen. De auto is tenslotte erg oud. Ik wijs op de touwtjes waar zijn bumper mee opgehangen is. Daar sta ik in het halfdonker op straat met mijn portemonnee in mijn hand, tegenover drie Mexicanen die er een slaatje uit willen slaan. Ik stel 400 pesos voor, mijn uiterste bod. Met veel ophef wordt mij duidelijk gemaakt dat het écht veel duurder is. Ik ga overstag en pak een briefje van 500 pesos en overhandig het. Voor mij is het klaar. De eigenaar sputtert nog na dat het niet netjes is als je meteen wegrijdt na een aanrijding. Ik leg hem even duidelijk uit dat ik op hem gewacht heb in de bakkerij totdat hij kwam en dat ik hem een groot bedrag betaal. Ik haal mijn broden uit de bakkerij en de bakkersvrouw zegt me dat ik voor een Europeaan goed met mijn geld kan omgaan. Dat zie ik maar als een compliment, wetende dat ik voor 35 euro deze aanrijding heb afbetaald! Van verschillende Mexicanen hoor ik later dat ik teveel heb betaald, maar ik heb wel een les geleerd: ik kan dit zelf in México. Ik heb meer zelfvertrouwen gekregen.

“En hij brengt ook onze mand met fruit naar de auto”, zegt mijn yogajuf Susana. Ik ga met haar mee naar de markt. Een overdekte markt waar de marktlui in de vroege ochtend alles bij de veiling inkopen, verser kun je het niet kopen. Ze laat me allerlei fruit zien en veel soorten ken ik helemaal niet. De groenteman laat me alles proeven, ik proef het heerlijkste fruit waarvan ik alle namen alweer vergeten ben en neem van alles wat mee naar huis. Netjes schrijft de groenteman mijn naam in zijn kladblokje en daarna alle bedragen van mijn aankopen. Van Susana krijg ik een rieten mand, er gaat niets in plastic zakjes. Daarna lopen we naar een andere groentekraam en daar krijg ik allemaal tips om lekkere dingen te koken. Ik zie verschillende groenten en verse kruiden die ik niet ken. Susana legt alles uit. Ook koop ik kamille-bloemetjes die ik ga drogen in het donker (duurt vijf dagen) en daarna kan ik er thee van zetten - goed voor je huid en spijsvertering. De marktkoopman met verse thee is er vandaag niet. Vervolgens lopen we langs een heel laag tafeltje waar een mevrouw zit op een krukje met naar-mijn-idee vage, donkere, kleverige dingen in een warme pot. Ik moet proeven van Susana. Het blijken higos, vijgen in honing en ontzettend lekker! Ook daarvan neem ik er acht mee naar huis. Nog even langs de bloemenkraam waar ik, net als in Nederland, voor een paar euro een verse bos bloemen mee neem. Als laatste stoppen we bij de kaasboer. Ik proef allerlei kazen en kies een heel jong vers, rond kaasje. Hoe eet je dat dan? En dat blijkt los uit het vuistje als een soort voorgerechtje of in ons geval mee naar school voor de pauze. Thuis blijkt dat de kinderen het een heerlijk kaasje vinden. Als allerlaatste koop ik bij twee vrouwtjes (ook op een laag krukje) vijftien verse tortillas om thuis te beleggen. Onze manden vol met fruit en groente stonden nog bij de groenteboer die inderdaad meeloopt naar de auto en onze uitpuilende manden op de achterbank zet. Deze markt is vijf minuten van mijn supermarkt vandaan en misschien een kwartier van ons huis. Volgende week ben ik er weer!

Menselijke warmte. Je vóelt werkelijk de warmte van de Mexicaanse bevolking. Natuurlijk begint dat met alle zoenen die worden uitgedeeld en ontvangen. We zijn er al aan gewend. Momenteel krijg ik steeds vaker een omhelzing van vrouwen… Ik denk omdat ze me beter leren kennen nu de tijd verstrijkt. De vrouwen om me heen zijn er allemaal voor me. Ze luisteren en komen vaak met goede raad. Mijn yogajuf Susana spant de kroon. Ze geeft me zoveel adviezen en helpt me heel vaak, en haar reden? Ze wil graag dat ik me thuis voel in haar geboorteland. Maar hoe kan ik me hier niet thuis voelen? Ik zie de warmte en de liefde elke dag om me heen. De baby’s worden hier niet in een autostoeltje gedragen of in een kinderwagen gelegd, welnee…ze worden in de armen van hun (vaak jonge) ouders tegen de borst van hun papa of mama gedragen – in een warme deken. Stelletjes lopen bijna altijd hand in hand, leeftijd speelt hierbij helemaal geen rol. De oudjes zie je hier nooit met een rollator of een stok op straat. Ze worden ondersteund door de mensen om hen heen. Ik heb nog nooit zoveel oude mensjes gearmd op straat gezien. En niet alleen gearmd met mensen van middelbare leeftijd. Helemaal niet, ook met hippe jongeren. Of twee oudjes samen, helemaal krom, maar wel hand in hand. In tegenstelling tot het wereldnieuws waar México een slechte naam heeft zie ik juist sympathie, passie, belangstelling en genegenheid om me heen.

Catalina

Het enige dat wij absoluut zeker weten is dat wij hier op aarde een tijd moeten doorbrengen. Welnu die tijd moeten wij zo goed mogelijk zien te besteden.
- Belcampo

Net in een nieuw boek begonnen lees ik over een donkere hulp in de huishouding en haar belevenissen. Het boek heet ‘Een keukenmeidenroman’ en is geloof ik ook verfilmd. Ik lees over een dilemma als welk toilet gebruikt de hulp en over de humoristische mening van de hulp over haar blanke werkgeefster en haar vriendinnen. Ik mijmer weg over de hulp die we zelf zoeken. Er zijn eerder al twee dames op sollicitatie geweest, maar zij vonden ons huis te groot of de bushalte te ver lopen. Nu hebben we Catalina op bezoek gehad en zij ziet het werk wel zitten. Weliswaar verdeeld over vier dagen in plaats van twee dagen en ik moet haar halen en brengen naar de bushalte. Nu komen de tijden toevallig goed uit, omdat ik net terug rijd van yogales en dus het kost niet zoveel moeite. Catalina is 48 jaar en oma van drie kleinkinderen. Ze is klein en stevig en heeft haar pikzwarte haar in een lange paardenstaart gebonden. Haar man, zoon en zwager wonen bij haar in huis. Ze woont in een huis met twee kamers in een dorp zo’n half uur buiten Puebla. Ze moet een keer overstappen met de bus. Haar huis heeft geen meubels vertelt ze, alleen een oud bed. De verschillen kunnen niet groter zijn. Ze benadrukt dat ons huis geen gewoon groot huis is maar een groot herenhuis. Ook heeft ze al vaak benoemd dat ze verdwaald is in huis…. Dat is niet eens zo gek, dat hadden wij in het begin ook wel. De eerste dag nam ik haar mee naar de winkel en kochten we alles wat ze nodig heeft om schoon te maken. Ik vind het moeilijk om sommige dingen bespreekbaar te maken. Bijvoorbeeld haar lunch. Ze neemt niets mee en ik heb begrepen van mijn yogajuf dat de muchacha ná ons eet – hetzelfde eet als wij - en dat ze dan de keuken meteen opruimt. Nu eten wij tussen de middag een boterham en niet warm zoals de Mexicanen. Maar ze lijkt het te accepteren en eet inderdaad die boterham, en ook maakt ze daarna de keuken schoon. Van de afwasmachine heeft ze duidelijk geen kaas gegeten. Ze maakt de vaat eerst schoon met sop en zet het daarna in de vaatwasser. Zo vroeg ze me ook of ik wilde uitleggen hoe ze de WC moest doortrekken. Ze veegt binnen het hele huis, de patio en de oprit. Nee, ze pakt niet de stofzuiger! Van onze moderne keukenkraan met koud, warm water en een slang met een douche snapt ze weinig. Ze gebruikt liever de koude kraan buiten in de patio. Maar alles ziet er picobello uit als ze weg gaat aan het eind van de middag. Op Catalina’s eerste werkdag stond prompt de hulp van ons buurhuis aan mijn deur om limoenen te lenen… Ik vermoed dat ze nieuwsgierig was naar mijn nieuwe muchacha…

Nu ik niet meer elke ochtend de badkamers hoef te boenen, te stofzuigen en de keuken moet opruimen heb ik tijd om aan mijn examen te besteden. Ik heb de eerste ochtend dat Catalina kwam een plan van aanpak geschreven voor mijn fotoreportages. Ik moet zes reportages maken voor mijn eindexamen. Aan sommigen ben ik al begonnen zoals mijn drieluik in het zwart-wit over de Puente de México waar wij vlakbij wonen. Het zijn twee oude poorten die in 1708 gebouwd zijn. Er hoort een hele legende bij. Ik ben ook reeds begonnen met mijn serie over de bagage van Mexicanen op straat. Dolgraag wil ik zo’n Indiaanse vrouw met een kindje in haar draagdoek, het liefst een peuter. Je ziet ze eigenlijk alleen bedelend bij grote kruispunten. Ik heb al drie dames gevraagd, maar ze willen pertinent niet op de foto! Ook aan de nieuwe boekomslag van het boek ‘Het familieportret’ dat zich in de Tweede Wereldoorlog afspeelt en waarvoor ik een Duitse bakkerij hier in Puebla bezocht heb, ben ik begonnen: een fotoshoot met het meisje achter de toonbank. Verder ben ik op zoek naar een instelling met een goed doel waar ik een reportage van twaalf foto’s kan maken. Ik had een mooi doel gevonden waarbij boeken, een schooltas en een winterjas gedoneerd worden aan kinderen in arme gebieden hier in onze staat Puebla. Bijna tien procent van de kinderen tussen zes en veertien jaar hebben in onze staat geen scholing. Boven de vijftien jaar is bijna dertig procent analfabeet. Een mooi doel en een instelling waar ik mooie plaatjes kan schieten, maar ik krijg geen reactie op mijn brief. Nu heeft de school van de meiden ook een mooi doel, namelijk het doneren van kilo’s melkpoeder aan een achterstandsschooltje gelegen in de bergen. (waar wij laatst waren) Dit is ook een mooi streven met een gelegenheid voor foto’s, maar het is geen instelling. Mijn hart gaat het meeste uit naar een goed doel opgericht door een Nederlander in Ciudad de México. Er werken drie straatjongeren in zijn bakkerij waar stroopwafels gebakken worden. Deze stroopwafels worden met een bakfiets op straat verkocht door straatkinderen en de opbrengst is voor de kinderen zelf. Ik vind het een geweldige opzet. Ze maken nu ook Brabantse worstenbroodjes. Ik heb al contact gelegd met Koen en ik ben welkom om te fotograferen. Nu nog nadenken over maatregelen voor mijn veiligheid en hoe ik mijn reisje aanpak, want het is niet in één dag gepiept…

We moeten elke keer zo lachen als we brieven posten voor Nederland. We zijn tot nu toe drie keer naar het postkantoor in het historische centrum geweest om onze handgeschreven brieven te posten. Gemiddeld één keer per maand dus. Uiteindelijk komt alles aan in Nederland, maar het duurt wel minimaal vijftien dagen. En de postzegels…dat zijn er soms gewoon teveel. De mevrouw achter de toonbank adviseerde ons om aan de achterkant van de enveloppe gewoon verder te plakken! Het adres is zo nu en dan nauwelijks nog te lezen. Laatst gebeurde er iets fabelachtigs. Terwijl ik aan het skypen ben met mijn vriendin in Nederland en zij teleurgesteld vertelt dat mijn brief nog stééds niet aangekomen is stuurt ze haar zoontje nogmaals naar de brievenbus om te checken. (eigenlijk meer om even ongehinderd te praten) Als hij terug komt rennen met mijn Mexicaanse brief vol postzegels in zijn handen zijn we beduusd. Hij was nét bezorgd en ik was live getuige van de aankomst van mijn eigen volgeplakte brief!

Apulco

Terwijl je loopt, eet en reist, wees waar je bent. Anders zul je het merendeel van je leven missen. 

- Boeddha

Boswandelingen, kampvuur, felgroene kikkertjes met zuignapjes, kletterende watervallen, sprookjesachtige vuurvliegjes, zwemmen in de rivier, salamanders en picknicks. We zijn een lang weekend in de bergen, zo’n twee uur rijden van Puebla. We hebben een lieflijke cabaña gehuurd met een klein zoldertje waar de meiden slapen. Drie dagen in de natuur zonder WiFi, TV en nauwelijks telefoonverbinding. Dat betekent spelletjes doen met elkaar, boeken (uit)lezen, verhalen schrijven, voetballen, (elkaar leren) tekenen, wandelingen maken en gezellig buiten eten.

De meiden waren vrijdag vrij vanwege een nieuwe schoolplanning en Mark nam een vrije dag op. Die vrijdagmiddag toen we aankwamen bij ons huisje aan de snelstromende rivier Apulco genoten we van de rust. Lekker op ons terras in de zon. Na het avondeten gingen we marshmallows roosteren bij een groot knisperend haardvuur. Dat was het moment dat we de eerste vuurvliegjes als kleine lantaarntjes voorbij zagen komen. Vele krekels of sprinkhanen hoorden we op afstand lawaai maken. De volgende ochtend hebben we paard gereden (zie ons fotoalbum) en vonden we de hoef van mijn paard – geluksbrenger? Daarna een picknick bij waterval La Olla, de pot. Later die middag waren we te voet op weg naar waterval La Gloria toen we een mooie plek zagen om te zwemmen. Eenmaal weer op weg naar de waterval struikelde Maren… Drie schaafwonden verder keerden we terug naar de cabaña. Het is hier een uur langer licht dan in Puebla, dus na het eten wandelden we naar de rivier waar we veel foto’s met elkaar gemaakt hebben. Toen we na zonsondergang met kaarsjes op ons terras zaten, met thee en chocolaatjes, zagen we wel tientallen of zelfs honderden feeërieke vuurvliegjes!

Deze laatste ochtend wandelen we langs de rivier, deze keer verder dan onze zwemplek van de dag ervoor. We herkennen planten uit de jungle in Perú. We zitten hier in het nevelgebied door de hoogte, er groeien bloeiende planten die leven van het vocht in de lucht – geen wortels in de aarde dus. We horen tijdens het wandelen het geluid van kletterend water steeds dichterbij komen en worden heel nieuwsgierig naar waterval La Gloria. En toen zagen we haar door de bomen heen schitteren. Ze doet haar naam echt eer aan, halleluja! Een prachtige 35 meter hoge waterval. Het water klettert in een prachtig blauw-groen meertje. Het kriebelt om een duik te nemen, maar borden wijzen ons er op dat zwemmen te gevaarlijk is. We wandelen rustig terug. Omdat de natuur hier zo overweldigend groen is móet het hier wel vaak regenen. En dat gebeurt op ons pad terug…

In de auto op weg naar huis hebben we het erover hoe knus het weekend was en hoe we daadwerkelijk weer contact met elkaar hadden. Mark merkt terecht op “Ons huis is te groot” en dat is denk ik ook zo. Een ieder van ons verdwijnt naar zijn eigen kamer of naar de speel-, huis- , TV- of eetkamer. De computers gaan aan voor huiswerk, een filmpje of een serie. Muziek wordt met een koptelefoon geluisterd en via de telefoon wordt de hele dag What’s app of Facebook in de gaten gehouden. We leven doordeweeks voor een groot deel langs elkaar heen. Ondanks dat er eerst tegengesputterd werd bij het nieuws dat we drie dagen de bergen ingingen “We gaan met vrienden naar de bios” of “Ik had al afgesproken!” bleken het heerlijke dagen te zijn met elkaar. Dit gaan we vaker doen!

Apulco, 30 september 2012

Aardbeving

Als vrouwen samen zijn in een cirkel of een groep, kunnen er grote en diepe dingen gebeuren, dingen komen los op manieren die ik nooit heb zien gebeuren in gemengde groepen.
- Sharyl Whitehawk, medicijnvrouw van de Ojibwe-stam

Liggen en genieten, even tijd vrij maken voor jezelf. Jezelf laten verwennen. Wie wil dat niet? Ik ben naar een meditatie met klankschalen geweest. Het gebruik van klank als helende kracht gaat vele duizenden jaren terug. Bij vele oude culturen was dit een onderdeel van hun geneeswijze. Geluidstrilling werd herkend als een fundamentele natuurkracht. Door ervaring weten ze dat klank de menselijke aura, het geestelijke en fysieke lichaam beïnvloedt. De klanken van de sjamanistische instrumenten hebben een diep werkend effect wat als helend wordt ervaren. De lichaamsenergie wordt in beweging gebracht. Klanken werken ordenend en harmoniserend op ons lichaam waardoor een diepe ontspanning ontstaat en het lichaam in balans komt. Ik vond het weer een ervaring! Er werden ook aroma’s bij gebruikt en ik kreeg het ongelofelijk koud van binnen uit. Later kreeg ik de uitleg dat dát heel goed was, ik ben naar een hogere energieniveau gegaan. Klankschalen worden ook wel zingende schalen genoemd. De klank is bijna magisch, het zingt rond. Soms worden er zelfs magische krachten aan de schalen toegekend die misschien overdreven worden, maar bijzonder blijven ze. Ik hoop dat de klanken mijn lever weer in harmonie brengen, want die heeft het zwaar gehad al die maanden dat ik prednison slikte. De trillingen die de schalen kunnen voortbrengen, werken diep op het lichaam in. Vooral als de schalen tegen het lichaam gehouden worden of erop worden geplaatst – dat deed mijn yogajuf in Breda wel eens. Omdat iedere klankschaal zijn eigen klank heeft, wordt iedereen op zijn eigen manier geraakt. Na de meditatie dronk iedereen zijn flesje water leeg die ook de trillingen van de klanken ontvangen had. Die nacht moest ik wel drie keer naar het toilet: afvalstoffen afvoeren?

Niks is zo eng als naar een nieuwe kapper gaan in een vreemd land waar ze ook nog een andere taal spreken. De eerste keer in México had ik het enorm getroffen, mijn kapper was net verhuisd vanuit Alabama. En heel toevallig uit dezelfde plaats als waar wij gewoond hebben. Hij sprak goed Engels, hij is een Mexicaan, en hij wist vanuit The States hoe hij met mijn dunne, donkerblonde haar moest omgaan. Helaas ging hij net van baan veranderen, maar ik kreeg zijn mobiele nummer en ik zou hem volgen naar zijn nieuwe werkplek. Een maand later hoorde ik van hem dat hij nog geen baan had, maar mijn haar wel thuis wilde kleuren. Dat leek me geen goed idee en dus adviseerde hij mij een goede Wella-kapster. Toen ik in haar zaak zat kreeg ik er weer vertrouwen in. Ik werd door de eigenaresse zelf geholpen en alles zag er keurig verzorgd uit. Buiten het raam zag ik steeds meer geschminkte mensen lopen met zogenaamde wonden. Beetje vreemd vond ik het wel, maar ik ondernam niks. En ineens moest ik met mijn schort en al het zilverpapier in mijn haar naar buiten! Wat bleek? Er was een oefening voor aardbevingen! Ik voelde me wel wat opgelaten daar buiten op de parkeerplaats van het winkelcentrum staande naast mijn kapster, die heel klein was en met al dat zilverpapier in mijn haar. Ambulances, Rode Kruis personeel, slachtoffers en beveiliging, het leek allemaal net echt. Elk jaar op 19 september is er een landelijke oefening voor evacuatie. Op zondagochtend 19 september in het jaar 1985 heel vroeg in de ochtend was er een aardbeving in México Stad - met een kracht van 8,1 op de schaal van Richter. Officieel waren er zo’n 4500 doden, maar er wordt vaker gesproken over 9500. Rond de 100.000 mensen raakten dakloos. Ook de naschok (na 36 uur) had een kracht van 7,5 op de schaal van Richter. Echt heel triest allemaal. Ook op de scholen van de meiden was er op hetzelfde moment een oefening. Ze leerden dat ze onder de tafels moeten zitten als het alarm afgaat, als er een tweede alarm afgaat moeten ze naar buiten rennen. Ook kreeg ik van de schooldirecteur een gidsje om een gezinsnoodplan te schrijven. Daarin wordt geadviseerd noodnummers in je telefoon te registreren (Rode Kruis en brandweer), een zaklamp met batterijen in huis, voorraad eten en water in huis, een eerste hulp doos aanwezig en een enveloppe met je belangrijkste papieren. Er wordt geadviseerd met je gezin af te spreken waar je elkaar treft na de beving. En elk gezinslid moet weten hoe je het gas uitzet in huis, dat is namelijk het eerste wat je moet doen na de beving. Je mag niet naar school bellen als de kinderen daar zijn, er wordt op de radio gemeld wat er gedaan moet worden. Best wel eng allemaal, dat besefte ik wel toen ik daar stond. Maar de kans is reëel. Mark heeft al twee bevinkjes meegemaakt sinds hij hier werkt.

Jeuk, steeds gekriebel op mijn hoofd…. Onze meiden hadden er ook last van. Toen ik bij mijn nieuwe kapster zat pakte ze onverwachts een luis van mijn hoofd. Ik schaamde me dood, maar begreep ook meteen waar die jeuk vandaan kwam. Ze vroeg of ik kinderen had en dat verklaarde meteen de aanwezigheid van luizen. Op de scholen in México is een luizenepidemie! Dat komt doordat het hier alle maanden van het jaar warm is en geen luizencontrole op school. Ik kreeg een naam van luizenshampoo mee en de tip om iedere dag met appelazijn te kammen, met een luizenkam. Thuis meteen de meisjes gecontroleerd en inderdaad…een luizenexplosie! Meteen aan de slag met de shampoo en veel kammen. Zeker twee tot drie weken kammen met de luizenkam, maar ik denk gewoon de hele periode dat we hier wonen… Dat kammen is een uitdaging met dat lange haar van ons, zeker nu de onderkant heel droog is door de felle zon. Dus zijn Inden en Maren een paar dagen na mijn knip- en verfbeurt naar dezelfde kapperszaak geweest om zo’n vijftien centimeter van hun haar af te laten knippen. Eén kapster ging meteen Inden controleren op luizen en terwijl ik met de kapster sta te praten zie ik gewoon een luis vrolijk over Inden’s hoofd lopen. Gelukkig wilden ze het wel knippen en gaan ze er ook discreet mee om. Alles wordt gefluisterd… Maar dit beheerst wel even ons leven op het ogenblik, een obsessie! We kammen elkaar wel drie keer per dag nadat we ons haar ingespoten hebben met appelazijn – dat overigens stinkt. We lijken net aapjes die elkaar ontvlooien…haha! En natuurlijk niet meer met los haar naar school, iedere dag knotten, staartjes of vlechten in. En een vleugje Tea Tree olie achter onze oren… Toen ik het aan Maren’s juf meldde werden de volgende dag alle kindjes gecontroleerd door de schoolverpleegster, ook meteen op tandjes poetsen en nageltjes. Naast deze luizen-epidemie gaat het met mijn gezondheid eigenlijk best goed. Ik ben sinds een maand gestopt met prednison en ben dus helemaal vrij van bijwerkingen. Wat onder andere betekent dat ik bijna negen kilo ben afgevallen. Joepie! Ik gebruik nog wel iedere dag een medicijn dat mijn immuunsysteem een beetje plat legt, want die is te actief. Vanwege dit medicijn moet ik mijn bloed elke vier maanden checken en dat heb ik onlangs hier in Puebla gedaan. De uitslagen stuurde ik door naar mijn arts in Maastricht. Helaas bleek mijn hoeveelheid witte bloedlichaampjes te laag en daarom neem ik tijdelijk minder medicijnen in. Ik ben heel blij dat mijn arts mij op afstand kan blijven begeleiden. En heel dankbaar dat ik geen prednison meer hoef te slikken.

El grito

"What is life? It is the flash of a firefly in the night. It is the breath of a buffalo in the wintertime. It is the little shadow which runs across the grass and loses itself in the sunset."
- Eagle Chief (Letakos-Lesa) Pawnee

Honderden kinderen staan op een soort schoolplein of eigenlijk is het een basketbalveld van asfalt. Ze zijn allemaal in rood, wit en groen gekleed. Of ze dragen kleding uit de serie “Kleine huis op de Prairie” met geborduurde witte blouses boven lange, gekleurde rokken. De jongens dragen cowboylaarzen met een sombrero waarbij ze een grote zwarte snor boven hun lip geplakt hebben. Het leukste vind ik de Latijns-Amerikaanse gekleurde kleden die de vrouwen en kinderen met een touw om hun middel hebben gebonden zoals de indianen dat deden. Hun haar in lange, zwarte vlechten. We vieren 202 jaar vrijheid van de Spaanse overheersing die driehonderd jaar duurde. Na een saluut met je hand op de borst wordt de vrijheid ingeluid met El Grito de Independencia, de schreeuw “Viva México!”. Dat wordt deze ochtend op school door de directeur gedaan en dat wordt ook in elke gemeente door de burgemeester gedaan op het grote plein van elke stad of dorp. Ik vond El Grito overdonderend. Alle kinderen hadden een vlag in hun handen gekregen, een soort fanfare stond in het midden en de directeur en zijn naasten stonden op het balkon. Zodra de man “Viva México!” riep ging iedereen uit z’n dak door te zwaaien, te springen en dezelfde kreet te roepen. Ik krijg van zulke grote emoties altijd tranen in mijn ogen. Ik heb de ceremonie op de school van Maren bijgewoond, maar ook op de andere twee scholen was een ceremonie. Eerlijk gezegd denk ik dat op alle scholen in México op deze dag een ceremonie gehouden werd - alhoewel misschien niet zo uitgebreid als deze met een grote, swingende fanfareband. (zie ons fotoalbum) Het weekend dat erop volgde waren er overal feestelijkheden. Wij zijn naar het buurtdorp Cholula geweest waar zo’n 3000 verkopers aanwezig waren aan de voet van de grootste Maya-tempel van México. Daar werd ook een oud ritueel uitgevoerd door vijf Voladores. Toen er lang geleden een grote droogte was in de buurt van Veracruz zijn vijf mannen erop uitgestuurd een lange paal mee terug te nemen uit het bos. Vier van de mannen werden met veren uitgedost zodat ze er uit zagen als vogels. Ze vlogen met een touw langzaam naar beneden van de hoge paal en beeldden hiermee de elementen zon, wind, aarde en water uit. De vijfde man stelde de verticale richting voor, het centrum van het universum. Ze voerden dit ritueel uit voor de god Xipe Totec, god van landbouw en lente, om de regen en de vruchtbaarheid van de grond terug te laten keren. Mooi om zulke spirituele rituelen uitgevoerd te zien. We hebben ook lekker over de markt geslenterd en wat leuke dingetjes gekocht en bijna op tijd voor de enorme regenbui zijn we naar de auto gerend. Zondag hebben we in de hoofdstad van onze staat, Puebla dus, een enorme optocht bekeken. Overal waar ze trots op zijn kwam langs in het defilé. En dan moet je denken aan militairen van toen en nu, politie in alle uitvoeringen, universiteiten vanuit de hele staat en sportclubs. En tussendoor veel swingende fanfares. (zie ons fotoalbum) Wij vonden het heel leuk om mee te maken. Het publiek is zo trots en ze roepen allerlei kreten of strooien confetti over de stoet.

Voor het loket op een zonnig plein vol wachtende mensen stond ik me een beetje onwennig af te vragen wat ik nu precies moest doen. De meneer achter het loket was erg aardig en toen ik mijn verblijfsvergunning als onderpand had afgegeven mocht ik het gebouw naar binnen. De aardige meneer kwam achter me aan rennen met een collega die me de weg zou wijzen. En dat was wel nodig! Honderden bureautjes met computers waar mensen achter werkten en overal rondom die bureautjes wachtende mensen. Waar moest ik beginnen? De meneer nam me mee en we eindigden bij een mevrouw die beweerde dat ik met alle rapporten, geboortebewijzen, verblijfsvergunningen en uitschrijfbewijzen niet op dit kantoor moest zijn. Nou, ik wist niet veel hier, maar dat ik op dit kantoor moest zijn dat wist ik zeker! Dus liepen de meneer en ik weer weg en staken we een plein over (waar ging ik in godsnaam naartoe?) en daar liepen we één van de bijgebouwen binnen. Weer allemaal bureautjes met computers kwamen in zicht, ik snapte er niks van. De meneer legde mijn situatie uit aan iemand en tenslotte knikte de mevrouw dat ik inderdaad hier moest zijn voor de inschrijving op Colegio Americano. Na heel lang wachten in deze mierenhoop, “ze zijn me toch niet vergeten?”, werd ik geholpen. Er bleek van alles fout aan mijn meegebrachte formulieren. Als eerste waren de verblijfsvergunningen fout, want er moest “estudiante” op staan en nu stond er “visitante” op. Dat kan niet waar zijn! Ook bleken er meer papieren nodig te zijn. Ik droop dus weer af, terug naar het loket met de aardige meneer. Mijn ingeleverde document was niet te vinden in alle kaartenbakken totdat de aardige meneer me in het vizier kreeg. “Is alles gelukt mevrouw?” “Helaas niet helemaal, ik moet weer terugkomen. Waar is mijn document?” “Die draag ik hier op mijn hart, mevrouw!” En toen haalde hij mijn kaartje uit zijn borstzak. Alle collega’s lachen natuurlijk! De week erop stak hij zijn hand al uit het loket toen hij me aan zag komen lopen. “ Que tal? Je ogen hebben de mooie kleur van de zee… “ Weer hield hij mijn kaartje dicht bij zich in plaats van in de houten bakken. Helaas mocht de charme van deze meneer niet baten wat betreft de inschrijving, want ik ben wéér weg gestuurd. Naast dat de verblijfsvergunningen niet goed zijn, moet op het geboortebewijs van de meiden een apostille van het Nederlands Consulaat. En dat doen ze niet in México op de ambassade, nee dat moet in Nederland uitgevoerd worden. De delegatie van Mark’s bedrijf beweert echter dat de verblijfsvergunningen goed zijn zoals ze zijn. Ze vechten het maar uit, wij hebben ons voorgenomen ons er niet meer druk over te maken. Wel jammer dat de meiden dus nog steeds niet geregistreerd zijn op school.

Zeer recent waren mijn lief en ik vijfentwintig jaar samen. Als verrassing had hij de dinsdag vrij genomen – voor een lunch met ons tweetjes. Saampjes hebben we de meiden naar school gebracht, daarna samen in het park een uurtje gesport. Kort daarna heeft hij me afgezet bij mijn yogaklasje. Mark had ondertussen mijn auto bij de garage gezet voor een beurt en daarna zouden we vóór onze lunch ‘even’ het Nederlandse boekenpakket van de Wereldschool ophalen bij de loods van UPS. Ze hadden namelijk al twee keer aan onze poort gestaan, maar wij hebben geen bel en dus zijn ze weer vertrokken met het pakket. We hebben er anderhalf uur over gedaan om UPS te vinden! Het was een verschrikkelijke rit door achterstandswijken waar de wegen bijna onbegaanbaar waren door de kuilen. Er hingen daar spandoeken op straat met kreten over het slechte onderhoud van de weg. Ik was zo blij dat ik niet alleen was! Het ergste vonden we nog dat we een keer een vrouw naar de weg vroegen met het logo van UPS in ons hand. Zij stuurde ons gewoon de straat uit, terwijl wij toen pal voor de ingang van de loods stonden! Maar goed, uiteindelijk hadden we nog net een uurtje over voor een lekker visrestaurantje. Snel naar de meiden om ons rondje langs de scholen te rijden. Ook nog even langs een X-ray lab waar Inden gebitsfoto’s had laten maken voor de orthodontist. Toen we net thuis waren belde de garage dat mijn auto opgehaald kon worden. Daar gingen we weer. Daarna belde Anthe dat ze opgehaald kon worden bij een restaurant in de stad waar ze een verjaardag vierde van een vriendinnetje. Eenmaal thuis konden we meteen gaan koken en tafel dekken... Helemaal in het water gevallen Mark’s lieve ideetje om lekker relaxed samen te zijn. En toch was het een leuke dag samen. Ookal hoopte ik nog heimelijk dat we saampjes naar het centrum konden gaan voor wellicht een museumbezoekje en een terrasje?

Gelukkig genieten

De schoonheid der aarde is niet te koop; zij behoort aan wie haar ontdekt, haar begrijpt, en haar weet te genieten.
- Henry Bordeaux

Geniet je wel genoeg? Dat is een vraag om over na te denken. We genieten allemaal op onze eigen manier van het leven. Ik geloof dat mijn antwoord afhangt van de stemming waar ik in verkeer. Ik kan heel erg genieten van een boterham met hagelslag, lang onder de douche staan, onder schone lakens van mijn bedje kruipen of harde muziek draaien in de auto. Maar ik geloof niet dat ik ergens van geniet als ik niet in de stemming ben. Of zorgen deze dingen er juist voor dat ik in een goede stemming kom? Een grappig verhaal van de meiden, een uurtje lezen in een goed boek, een knuffel van de poes, een stukje chocolade bij mijn thee of een heerlijke koek? Ik kan hier bijvoorbeeld heel erg genieten van het uitzicht op de levende vulkaan Popo. Tegenwoordig krijgt hij bijna elke nacht een verse laag sneeuw en dat blinkt zo mooi in het ochtendlicht afgezet tegen die knalblauwe lucht. Een kadootje. Maar dit uitzicht kan me ook melancholisch maken, zeker als ik moe ben. Geniet ik er wel genoeg van? Geniet ik genoeg van het Mexicaanse zonnetje, de luxe van ons huis en alles wat ik hier om me heen zie? Ik zie zoveel fotomomentjes! Ik weet wel dat ik meer geniet als de meiden en Mark thuis zijn, ik geniet van hun aanwezigheid. Je geniet van het leven als je op de één of andere manier bewust bezig bent met het moment, zeggen ze. Dus ben ik op zoek gegaan naar een yogaklasje en heb er eentje gevonden. We doen yogahoudingen, relaxatie met aroma en een kleine hoofdmassage, ademhaling bij stromend water, met een gong waarbij een mooie wens het universum in wordt gestuurd eindigen we elke les met een kopje thee... De yogadocente is ook aromatherapeute en masseert. Kleine geluksmomentjes. Ook heb ik wat leuke plekjes in de natuur ontdekt in onze staat Puebla om samen heen te gaan. Watervallen bezoeken, paard rijden, bergwandelingen maken of verblijven in een spa. De tijd glipt tussen onze vingers door. Onze zintuigen werken hier volop met nieuwe smaken, geuren en geluiden. Dat maakt ons ook moe van alle te verwerken nieuwe indrukken. Mark werkt al een half jaar in México en wij zijn hier ook al twee maanden. En ondanks dat we moe zijn proberen we volop te genieten.

Met tranen in haar ogen stond ze op het schoolplein voor me. “Iedereen heeft zijn feestkleding onder zijn sportoutfit aan, we moeten eerst naar huis...” Maren was uitgenodigd voor het verjaardagsfeest van klasgenootje Elias - net zoals de rest van de klas, en alle ouders. Ze wilde niet te laat komen, maar de timing was erg slecht. Er was een oudervergadering van Maren’s klas gaande waar ik voor uitgenodigd was, Inden en Anthe moesten nog opgehaald worden van school. Ik wilde Maren mee laten rijden met klasgenootje Fernanda, maar dat mislukte vanwege haar missende feestkleding. De vergadering heb ik maar laten schieten en ik belde Mark of hij mij uit de brand kon helpen. Het adres van de speeltuin stond namelijk niet in mijn routewijzer….en ik was al meerdere keren de mist ingegaan met het ophalen van onze meiden bij een vriendinnetje! Mark heeft via een collega achterhaald waar de speeltuin was en ik had ondertussen Anthe en Inden opgehaald van school. Maren had zich supersnel thuis omgekleed en toen naar het feest. En wát voor een feest! Ze hadden de speeltuin afgehuurd, er was een DJ met geweldige dansmuziek, een discotent met lampen en schuim, er werden ballonnen en hippe brillen uitgedeeld, er waren twee fotografen ingehuurd en die foto’s waren daar te koop. Ze hadden een grote opblaasbare bal waar de kinderen in konden rollen met personeel erbij. En er was heel veel te eten. Ik nam plaats aan een tafel met schoolmoeders en heb me er in mijn beste Spaans ingestort. De vrouwen waren heel aardig en lieten me allerlei Mexicaanse gerechten proeven. Sommigen spraken zelfs een woordje Engels. Ik vermaakte me prima en heb wat mailadressen en telefoonnummers uitgewisseld. Normaal zie ik nooit ouders, omdat ze óf met de auto naar school komen óf ze sturen de hulp in huis. Maren’s juf kwam ook nog op het feest langs, zij komt uit Maryland, en we konden het goed vinden. Na een lange middag en twee piñata’s kapot geslagen te hebben (Maren mocht ook slaan) en een stukje van een énorme verjaardagstaart gegeten te hebben zijn we naar huis gegaan. Maren kwam meerdere keertjes tijdens het feest naar me toe rennen dat ze dit feest nooit had willen missen (waar even sprake van was) en dat ze hoopte dat alle feesten in México zo waren. Helaas moest ik haar bij het laatste uit de droom helpen; dit schijnt een uitzonderlijk feest geweest te zijn dat eigenlijk nooit voorkomt.

In een dorp zo’n drie kwartier rijden van onze stad strompelden we veel te laat de kerk binnen, we namen plaats op het achterste bankje. Helemaal voor in de kerk werd net de mis afgesloten voor Andy. We mochten meteen poseren met haar op een plechtige foto. Andy is vijftien jaar, droeg een heel nette witte jurk van zijde en had een soort bruidsboeket in haar handen. Wij hadden de eer uitgenodigd te zijn op haar “Mis quinces años” - vrij vertaald als “My 15th”. Het is een traditioneel en formeel feest voor elk 15-jarig meisje in Latijns-Amerika. Historisch gezien was een meisje op deze leeftijd huwbaar, vruchtbaar en kreeg de verantwoordelijkheden van een volwassen vrouw. Soms wordt er al jaren voor zo’n feest gespaard, zoals in dit geval. Mark’s secretaresse is namelijk een alleenstaande moeder. De viering begint altijd met een kerkdienst, gevolgd door een receptie met eten en muziek én een zelfverzonnen choreografie van de jarige job. Zo’n feest bestaat werkelijk uit één en al tradities! Normaal gesproken heeft ze zeven vriendinnen die haar escorteren en zeven jongens. Deze dragen allemaal baljurken en smokings. Tijdens dit feest had Andy geen vriendinnen en vrienden, maar tijdens haar officiële dans die ze begon met haar peetvader werd ze steeds afgetikt door ooms en neven. Een andere traditie is dat ze haar pop uit haar kindertijd (die dezelfde jurk als zij draagt) overdraagt aan een nichtje of jongere zus. In ruil daarvoor krijgt ze een boeket bloemen - als gebaar dat haar kindertijd voorbij is. Zo ook de choreografie die Andy verzonnen had. Ze danste in haar uppie een heel sensuele dans voor al het publiek in de feestzaal. (Best ongemakkelijk om naar zo’n meisje te kijken van net vijftien jaar…) Een andere traditie is dat de 15-jarige hoge hakken draagt die haar aangedaan worden door haar vader of ander mannelijk familielid. Zodra ze deze schoenen draagt wordt de wals gestart die ze danst met haar vader – in dit geval haar peetvader. Na de dans werd het champagneglas geheven voor Andy. Dit feest was niet helemaal volgens de oude tradities (ook omdat ze geen vader heeft), maar het was wel heel speciaal. Gelukkig hadden wij ons vlák voor ons vertrek naar de kerk omgekleed in nette kleding. Mark stond namelijk in zijn spijkerbroek klaar, maar ik had een tip gekregen van een afspraakje dat ik vlak ervoor had. Het feest was heel bijzonder met lekker eten, een chocoladefondue, fotografen, een heerlijke taart en goede dansmuziek. Anthe’s nieuwe vriendinnen uit de klas zijn allemaal al zestien jaar en daar hebben we geluk mee, want bij elk feest hoort een nieuwe jurk…

Geduld

The keys to patience are acceptance and faith. Accept things as they are, and look realistically at the world around you. Have faith in yourself and in the direction you have chosen.
- Ralph Marston

“Goedemorgen, u bent deze week toch al een keer geweest?” Of deze “Hallo mevrouw, u heeft toch reeds met onze directeur gesproken?” Bij Telmex kent het personeel me en dat is geen goed teken. De laatste keer hoefde ik niet eens mijn abonneenummer door te geven, ze konden mijn gegevens direct vinden in de computer! Ik ben op 21 juli voor het eerst dit kantoor ingelopen om internet, telefoon en televisie te regelen. Toen was ik nog blij en onbevreesd. Ik was die zonnige zaterdagochtend samen met Mark en een relocator. Het leek alsof het allemaal zo gepiept zou zijn – wat zijn we voor de domme gehouden! Er zijn ondertussen verschillende Telmexmannen langs geweest. Een enkele keer wilden ze binnen aan het werk, maar meestal stonden ze allemaal gebogen over een put voor onze deur. In die put ligt de bedrading van internet. Eerst was er geen plaats meer voor onze aansluiting, later bleek het niet te werken en is het kastje vernieuwd. Een kleine week later liepen er Telmexmannen rond ons huis en het toppunt was toen ik de poort op een middag uitreed en er allemaal Telmexmannen hoog in de telegraafpalen hingen! Een vrachtwagentje eronder geparkeerd met allemaal katrollen met dikke kabels. Volgens mij werd toen alles vervangen. Ik praat nu over een tijdsbestek van meerdere weken en telkens ging ik met lood in mijn schoenen weer terug naar dat Telmexkantoor om uitleg te vragen, want hoe hard er ook gewerkt werd…internet hadden we niet! Ik was dat kantoor en die enkele parkeerplaatsen voor hun deur zó zat. Maar na iedere keer weer een dag gewacht te hebben en weer teleurgesteld te zijn trok ik toch maar weer de stoute schoenen aan om boos te worden daar, of teleurgesteld, of erg vriendelijk en begripvol…. Niets hielp. Mark is ook nog na vijf weken aanmodderen langs geweest bij Telmex. Er werd beloofd dat dezelfde dag alles zou werken - natuurlijk niet! Toen Mark eind van die dag op hoge poten terug ging om verhaal te halen, zei de mevrouw dat ze hem nét wilde bellen. Het ging namelijk nog een week duren, er was ergens een kabel geknapt. Túúrlijk hebben we overwogen om over te stappen naar een andere leverancier, maar dan hebben we traag internet en daar hebben we geen zin in. Ondertussen reden we zo nu en dan naar een Italian Coffee Company of een VIPS om wat te eten en ondertussen mail te checken, de meiden hun Facebook bij te houden en ik een blog te plaatsen. Eigenlijk net vakantie… Maar ineens onverwacht stond Telmex aan de deur en hebben ze de klus afgemaakt: we zijn online!

Onlangs hebben we op alle drie de scholen een voorlichting voor ouders gekregen. Wij zijn in Nederland gewend dat zo’n avond gaat over de koers van de school, de plaats van het kind binnen de school, speciale gelegenheden voor het komende schooljaar, de vraag naar ouders voor ouderraden, voorstellen nieuwe leerkrachten of de aankoop van nieuwe leermiddelen, dat soort dingen. Deze avonden op Colegio Americano worden echter alleen besteed aan het bespreken van strafpunten. Op welke manieren kun je een falta krijgen? En wat zijn de gevolgen van een verzameling falta’s? Waar kunnen de ouders het overzicht van falta’s terugzien? Om te beginnen hebben onze kinderen elk al zo’n zeven falta’s, omdat we een dag naar de hoofdstad moesten om onze verblijfsvergunningen op te halen. Voor elk gemiste uur hebben ze een falta gekregen! Ondanks dat ik vooraf een brief met uitleg heb geschreven, ondanks dat de meiden met die brief naar de administratie en hun mentor zijn geweest en ondanks dat ze achteraf binnen 48 uur van elke leraar een handtekening hebben gehaald. Deze falta’s blijven dit hele bimester staan. Falta’s krijg je ook als je te laat komt bij de les (dat kan ook midden op de dag zijn), als je je uniform niet draagt, als je je schoolspullen niet mee hebt, als je iets in je locker bewaart dat niet onder leermiddelen valt of als je de les verstoort, je huiswerk niet gemaakt hebt, je telefoon gebruikt tijdens de les, noem maar op! In Maren’s klas mogen de kindjes niet eens gapen… De gevolgen van falta’s kunnen groot zijn. Om te beginnen nablijven op vrijdagmiddag, heb je veel falta’s dan moet je op zaterdagochtend terugkomen. Je mag niet mee naar schoolreisjes, je mag niet aanwezig zijn bij de ceremonie op het eind van het schooljaar, je krijgt een officiële registratie en een brief van de directeur en de ergste straf…je mag geen examen doen! We zaten met kromme tenen te luisteren, wat is dit voor ouderwets en achterhaald gedoe met al die regels? Na een tijdje luisteren in het leslokaaltje tijdens een gigantische onweersbui en bij elke dia hopen dat er een ander onderwerp aangeboord zou worden werd het Mark te veel. Hij móest er wat van zeggen… Zoveel aandacht voor negativiteit…is dat echt nodig? Dat blijkt dus inderdaad écht nodig volgens de juf en de ouders in de klas. Sommige oudere kinderen blijven bijvoorbeeld liever in de cafetaría zitten dan terug naar de les te gaan. We gaan het eens aankijken dit schooljaar, maar we hebben wel heel veel moeite met deze – overdreven, ouderwetse, overbodige, strenge - regeltjes. De eerste brief aan school is al onderweg over de falta’s van onze dochters. Een verblijfsvergunning ophalen bij een officiële instantie is toch een uitzondering voor het verkrijgen van strafpunten?

Heb je wel eens hardgelopen op een hoogte van 2300 meter met een stralend zonnetje erbij, uitzicht op een besneeuwde vulkaan van vijf kilometer hoog met een rookpluimpje erboven en een temperatuur van zo’n vijfentwintig graden? Dat klinkt lekker, maar is heel erg zwaar! Ik heb dat met Inden en Mark gedaan, Maren skeelerde met ons mee. De eerste keer dat Mark en ik buiten gingen hardlopen in México deden we dat in onze buurt. En dat is helemaal niet te doen. Kinderkopjes waar je je enkels makkelijk verzwikt en veel te steile straten. Buiten de wijk rijdt veel verkeer en loop je in de uitlaatgassen. Maar deze zondag hadden we een aangelegd park ontdekt waar een rondje van anderhalve kilometer uitgezet was. De route en de omgeving was helemaal goed. Onze conditie is echter op deze hoogte helemaal niks waard… Maar we geven niet op, voorlopig gaan we elke zondag sporten in dit park. Al is het alleen al voor een schoon gewassen auto voor een paar peso, een plastic beker vers geperste jus d’orange en een bak vers gesneden fruit tegenover de ingang.

Nadat haar visum al twee dagen verlopen was heeft Inden tóch na vier pogingen haar verblijfsvergunning!

Dagelijkse routine

We got to hold on to what we’ve got
It doesn’t make a difference if we make it or not
We’ve got each other and that’s a lie for love
We give it a shot
Take my hand and we’ll make it, I swear
Livin’ on a prayer
- Bon Jovi

Sinds de scholen zijn begonnen in México krijgen we een dagelijkse routine. We staan onontbeerlijk vroeg op. Mark staat zo vroeg op, omdat hij ruim een uur naar zijn werk moet rijden in een andere staat. En de kinderen staan zo vroeg op vanwege het schoolrondje dat we iedere dag rijden. De meiden zitten elk op een andere school op een andere locatie in de stad. Ik rijd eerst langs Anthe’s High School, want zij begint om kwart voor acht. Ik drop haar iets eerder, want de bel van Inden’s Junior High School gaat om vijf voor acht. Haar school is het meest ver. Daarna rijd ik terug naar Maren’s Primary School waar het hek sluit om acht uur. En dat je er dan echt niet meer in kan hebben we al ondervonden toen ik bij Inden even mee naar binnen ging om wat dingen voor haar te regelen en we dus een enkel minuutje te laat kwamen op Maren’s school. Het grote zwarte hek was gesloten! Ik heb aan de bewaker uitgelegd dat ik drie dochters heb en drie locaties langs moet rijden en als het dan geregend heeft of een weg is afgesloten…. Ze moest het eerst aan haar manager vragen en vijf minuten later mochten we er dan bij God’s gratie in! We voelen ons als gezin erg verbonden met elkaar, omdat we steeds tegen nieuwe dingen aanlopen en samen naar creatieve oplossingen zoeken. Een SMSje van Anthe dat ze morgen een labjas nodig heeft, een slapeloze nacht van Inden omdat ze strafpunten krijgt als ze morgen geen witte multomap mee naar de les neemt en Maren die een overjas nodig heeft voor haar lessen “Art” . Tot nu toe lossen we het steeds samen op. We voelen ons anders omdat we er zo uitzien en de taal niet perfect beheersen en daarom wel eens iets verkeerd begrijpen. Zoals Maren die in haar uniform de eerste maandag haar schoolbenodigdheden ophaalde, Inden die haar eerste dag helemaal geen tas met schoolbenodigdheden had terwijl haar klasgenootjes die wel hadden en Anthe die een paar dagen geen kluisje had en een week een Spaans rooster volgde in plaats van Engels… Mark en ik voelen zo met ze mee ondanks dat ze het helemaal alleen moeten doen op school. We zijn zo trots op ze zoals ze het allemaal klaren. Bij het ophalen na schooltijd is er een nieuwe wereld voor me open gegaan. Honderden auto’s die allemaal langs dezelfde plek willen rijden (zoals bij Inden) om je kind te laten instappen of nog erger; allemaal tegelijk willen parkeren en na het ophalen tegelijk willen wegrijden van een grote parkeerplaats (zoals bij Maren). Ik moet daar nog een stressvrije vorm in vinden… Na schooltijd stropen we voorlopig winkels af op zoek naar alles wat ze voor school nodig hebben. Of Anthe gaat met buurmeisje Ana Cristina en haar oma’s chauffeur zelf de stad in om schoolboeken te kopen.

Steeds meer vlekken die niet verdwijnen, waar moet dat heen? Mijn nieuwe wasmachine is zo’n enorm grote Amerikaanse waar 13 kilo in kan en waar zo’n grote spiraal in het midden zit. Ik keek er bij aankoop niet van op, in Amerika waste ik ook er ook jaren mee. Maar nu krijg ik flashbacks uit die tijd… Vlekken gaan namelijk niet uit de kleding. Ik heb een hele rij met wasmiddelen staan naast een fles chloor voor de witte was en veel vlekkenreinigers. Maar ik zie mezelf na het strijken steeds weer stapeltjes maken van kleding die we niet meer aankunnen… Teveel vlekken. Ik word er een beetje wanhopig van. Ik mis mijn stukje ouderwetse ossengalzeep! De wasmachine kan niet eens met heet water wassen - opties zijn alleen koud, lauw en warm water. En dan heb ik er ook een enorme wasdroger naast staan voor 17 kilo wasgoed. De droogste stand is handdoeken, maar die zijn dus echt niet gortdroog als ze eruit komen. Nu hang ik mijn wasgoed vaak in de open patio te hangen, dus dan droogt het lekker. Maar we hebben de laatste tijd verschrikkelijke regenbuien vanwege het orkaanseizoen, dus een wasdroger is dan wel een uitkomst. Ik denk aan ons wasgoed in Perú. Dat kwam zó schoon terug van de wasserij, zo schoon was het nooit geweest. Volgens mij werd het daar op de hand gewassen. Enige nadeel daar was dan wel dat we elke keer een kledingstuk misten. Tja, ik zie geen andere weg dan accepteren dat we in Latijns-Amerika leven en kennelijk dus met bevlekte kleding… Daarentegen hebben we nog nooit in ons leven in zoveel badschuim gebadderd als in ons nieuwe bubbelbad! We voelen ons als Floddertje in het verhaal van Annie M.G. Schmidt…hoeveel schuim komt er nog voordat we de glazen douchecel in onze badkamer (de glazen telefooncel in het verhaal) in moeten vluchten?

Ciudad de México is een stad waar 22 miljoen mensen leven. Tot niet zo lang geleden was D.F. - zoals iedereen het hier noemt: Distrito Federal - de grootste hoofdstad van de wereld. Een stad van tegenstellingen. Een stad met glanzende splinternieuwe zakentorens tegenover eeuwenoude kloosters en ruïnes, een stad met de meest hippe restaurants en de meeste eetstalletjes op straat. De stad met veel snelwegen en ongelofelijk veel files, maar ook wekelijkse autovrije dagen aan de hand van je eerste nummer van je kenteken. Een stad die bol staat van de criminaIiteit, maar waar het ook stikt van de politie op straat en beveiliging in winkelcentra. In die vibrante stad moesten wij onze verblijfsververgunningen ophalen. De chauffeur van Mark’s werk bracht mij en de meiden erheen. We werden voor de deur van het drukke kantoor afgezet. Daar werden we tussen al die honderden wachtende mensen in de hal opgehaald door een advocate. Zij nam ons mee naar de ellenlange rij en daar stonden wij ineens vooraan…. Ik voelde alle ogen in mijn rug priemen en voelde me heel ongemakkelijk. Een rijke blanke met drie blonde dochters die niet uren in de rij hoefde te staan, maar bijna direct na aankomst werd geholpen. Ik ging er vanuit dat alles goed geregeld was en dat we snel weer buiten stonden (voor de verandering), maar er was een foutje ingeslopen. Dus stonden we met maar drie verblijfsvergunningen buiten, die van Inden moest opnieuw gemaakt. Waarom zou ook alles in één keer goed zijn? We hadden drie uur gereden om er te komen en we moesten ook nog drie uur terug. Gelukkig werden we voordat we terug gingen afgezet bij de ZARA en hebben we daar flink inkopen gedaan. De chauffeur heeft ons daarna afgezet op Mark’s fabriek waar we precies op tijd waren voor de voetbalwedstrijd. Onze aanwezigheid mocht echter niet baten, Mark’s team werd vierde…