Kwetsbare ouderen

Winter is the time for comfort, for good food and warmth, for the touch of a friendly hand and for a talk beside the fire: it is the time for home.
- Edith Sitwell

Het is rap koud geworden deze week in Nederland. Gevoelstemperatuur tot minus twintig graden! Een bitterkoude week. Een feest voor liefhebbers van ijspret, een ramp voor kwetsbare ouderen. Voor deze groep brengt de extreme kou risico’s met zich mee. Het is zo extreem koud dat er zelfs een naam aan mee gegeven is: de Siberische beer. Ik krijg het al koud als ik die naam hoor! Ik steek zoveel mogelijk thuis de openhaard aan. We hebben zelfs speciaal in het weekend houtblokken staan zagen. Maar ik droog tegelijkertijd ook mijn wasgoed wapperend buiten aan de droogmolen! Al weken hebben we knalblauwe luchten, nu de vorst erbij. Echt wintersportweer! Ouderen zijn echter extra gevoelig voor de barre kou die nu ons landje bereikt heeft. Er is angst om door gladheid ten val te komen. Voor veel zelfstandig wonende ouderen is de kou zelfs reden om helemaal niet meer de deur uit te gaan. En dat zie ik ook bij mijn lieve cliënte waar ik sinds twee weken werk. Ze is 91 jaar oud en doet haar boodschapjes normaalgesproken op de fiets. Voor het weekend hebben we echter samen met mijn auto boodschappen in huis gehaald. Ze gaat met die kou echt niet op de fiets. Vorige week becijferde het CBS nog dat het aantal sterfgevallen (vooral 80-plussers) in de winter het hoogst ligt. Dat het nu ijs- en ijskoud is staat inmiddels wel vast. Het vriest overdag matig tot streng. Door de Siberische (noord)oostenwind ligt de gevoelstemperatuur echter nog veel lager. Ik las zelfs iets over minus twintig graden! Er wordt geadviseerd door het RIVM, zeker als de kou langer duurt, om even te bedenken welke ouderen of zieken in de omgeving hulp kunnen gebruiken. Schroom niet om bij ouderen in de straat aan te bellen als je vermoedt dat zij hulp kunnen gebruiken. Zelf kunnen ouderen natuurlijk de weervoorspellingen in de gaten houden, zorgen dat er voldoende eten en drinken in huis is en nadenken over iemand die zou kunnen helpen met boodschappen als het niet meer mogelijk is de deur uit te gaan. Voor mijn oude cliënte is dit gelukkig allemaal heel goed geregeld. Ook na het weekend hebben we samen boodschapjes gedaan bij Albert Hein op het pleintje. Ook controleren of de verwarmingsketel een servicebeurt heeft gehad en het dragen van extra lagen kleding worden genoemd. Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar bij een kwetsbaar persoon kunnen deze maatregelen veel ellende voorkomen.

Washandjes om tussen je tenen te wassen als je niet zo ver kunt bukken. Een postoel op je slaapkamer of incontinentiemateriaal in de kast is niet erg sexy. Ik heb de laatste week veel filmpjes op YouTube gekeken over hulpmiddelen voor ouderen. Ik heb inmiddels twee certificaten behaald om ouderen professioneel te begeleiden. Ze te stimuleren tot zelfredzaamheid. Zelfredzaamheid. Een nieuw hip woord dat ik de laatste tijd veel hoor. Vorige week uren aan een ziekenhuisbed gestaan om te leren een zorgvrager om te kleden in bed, of in bed te wassen. Ik had al zo’n voorgevoel, maar ik mis inderdaad het zorgzame gen om schaamteloos iemand uit te kleden en te wassen. Dat is niet voor mij weg gelegd. Wat ik me wél heel goed kan voorstellen is dat ik meegroei in de zorg voor mijn cliënten. Wanneer zij mij steeds meer nodig zullen hebben voor zorg. Tóch moest ik het tweede certificaat verzorging wel halen ondanks mijn tegenzin. Anders mag ik niet met mijn cliënten blijven werken als zij lichamelijk achteruit gaan. En dus stond ik deze week weer een middag aan een ziekenhuisbed om de lakens te verschonen met een cliënt in bed. Ook moesten we bij elkaar tanden poetsen. Het is belangrijk om zelf te voelen. Zelf in een rolstoel gereden worden. Ik mocht een ballon nat scheren met scheerschuim! Veel ouderen dragen steunkousen, omdat ze spataderen hebben of vocht vast houden. Vaak zijn ze al zo stram dat ze niet zelf diep kunnen buigen om ze aan te trekken. Omdat de zorg niet vergoed wordt om steunkousen aan te trekken zijn er veel hulpmiddelen ontwikkeld om zelf de strakke kousen aan te trekken. Ik moest dus oefenen met al die gekke hulpmiddelen. Een verschrikkelijk hardkrakende zak die de senior zelf om de voet kan trekken en waar de kous overheen glijdt. Of een rubberen band die de strakke sok op- en afrolt en wat ik helemaal niet fijn vond voelen op mijn huid. We kregen een rondleiding in een winkel die gespecialiseerd is in hulpmiddelen bij de verzorging van senioren. Een hardgroeiende markt omdat ouderen gemotiveerd worden zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen en de beschikbare zorg nu eenmaal niet in overvloed aanwezig is.