Bijtjes

I have a huge belief in the importance of bees, not just for their honey, which is a healing and delicious food, but the necessity of bee colonies that are vital to the health of the planet.
- Trudie Styler

Tijdens de autorit naar Puebla - om de kapper te bezoeken op de trouwdag van mijn vriendin - twijfelt ze hoe ze mijn vraag zal beantwoorden. Ze fluistert zacht tegen haar dochter dat ze het me gaat vertellen. Dat ze die zondag ervoor naar de bijenkasten waren gereden, niet ver van hun huis. Dat ze graag foto’s maakt van de bijen en dat ze haar handschoen daarvoor moest uittrekken… En dat ze gestoken was. Haar lijf zat heel snel daarna onder de bulten en haar lippen zwollen op. Ook haar keel waardoor ademen moeilijker werd. Gelukkig is haar man arts en hij snelde met haar naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Daar werd ze behandeld tegen de allergische reactie op de bijensteek. Schrikken zeg, zó vlak voor haar bruiloft! Op de laatste dag voor ons vertrek kregen we een rondleiding langs hun oude bijenkasten, de koninginneroosters en de nieuwe machine die de honing en nectar van elkaar kan scheiden. Het is hun gezamenlijke hobby. Ze vertelden ons over het leven van een bijenkolonie. Honing wordt natuurlijk gemaakt door een hele kolonie honingbijen. De bijtjes moeten hard werken om van nectar honing te maken. Eén bij maakt ongeveer 1/12 theelepel honing in haar hele leven! Bijen hebben nectar nodig om honing te maken. Nectar halen de bijen uit bloeiende bloemen. De vrouwtjesbij zuigt de nectar uit de bloemkelken. Ze slaat de nectar op in haar speciale honingzak. De honingzak staat met een klepje in verbinding met het spijsverteringskanaal van de bij. In de honingzak zitten speciale enzymen die complexe suikers van de nectar omzetten in eenvoudigere suikers. De honingzak is pas vol na ongeveer 150 tot 1500 bloemen bezocht te hebben! Zodra de honingzak van de bij vol zit, vliegt ze terug naar de bijenkorf. Eenmaal bij de bijenkorf, wordt ze opgewacht door andere bijen. Deze bijen nemen vanaf hier de nectar van de werkbij over. De werkbij braakt als het ware haar nectar uit in de mond van een andere bij. De andere bij kauwt en verteert de nectar verder tot honing. Wanneer de honing bijna klaar is, spuit ze de honing in een cel van de honingraat. Er zit alleen nog iets te veel vocht in de honing. De bij gaat daarom wapperen met zijn vleugels. Op deze manier verdampt het vocht uit de honing. De honing in de cel van de honingraat wordt niet direct gebruikt. De bij dekt daarom de cel af. Dit doet de bij met een propje bijenwas. De honing kan nu lang bewaard blijven. Ook de rest van de cellen van de honingraat worden op precies dezelfde manier gevuld. Ze zijn lang bezig om een hele honingraat te vullen met honing. Bijtjes maken honing zodat ze in de winter te eten hebben. Honingbijen maken meer honing dan dat ze zelf nodig hebben, omdat ze in de natuur regelmatig bestolen worden van een deel van hun honing. Bepaalde insecten, sommige vogels en zoogdieren kunnen niet van de honing afblijven. Wij eten thuis graag honing en kopen dit vaak lokaal langs de weg als we reizen. Deze keer in Mexico kregen we drie potten vol crèmekleurige, onbewerkte rauwe honing mee van onze vrienden.

In Nederland gaat het slecht met de bijtjes. De populatie is de afgelopen jaren sterk verminderd als gevolg van onder andere milieuvervuiling, intensieve landbouw, bestrijdingsmiddelen en genetische manipulatie van gewassen. Het uitsterven van bijen zou een regelrechte ramp zijn voor de wereld. Bijen zorgen voor een groot deel voor de bestuiving van gewassen, waaraan vervolgens vruchten en zaden groeien die mensen en dieren op een later moment eten. Je zou denken dat we vanwege de bijensterfte beter geen honing meer kunnen eten, maar dit is niet waar. Als we meer honing gaan eten zullen meer imkers bijen gaan houden, en dat is juist goed voor de bijenpopulatie. Mits het bijen houden op een verantwoorde manier gebeurt! Zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen en met alle aandacht voor het welzijn van de bijen. Zoals onze Mexicaanse vrienden dat doen. Als je honing koopt kun je het beste voor biologische rauwe honing kiezen, want dan weet je zeker dat er geen bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt. En dat alle voedingsstoffen zo goed mogelijk bewaard zijn gebleven. Honing biedt talloze voordelen voor onze gezondheid. De vijf belangrijkste voordelen zijn dat het een bacterie- en schimmelremmende werking heeft dankzij de enzymen die bijen aan honing toevoegen. Honing kan daarom verlichting bieden als je keelpijn, een maagzweer of bacteriële darminfectie hebt. Je kunt het zelfs op wondjes op de huid smeren. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd honing vaak gebruikt bij de genezing van wonden. Cleopatra smeerde het op haar gezicht om rimpels te voorkomen. Het beschermt ook tegen kanker en hart- en vaatziekten, omdat honing boordevol flavonoïdes en antioxidanten zit. Honing verhoogt ook je uithoudingsvermogen, omdat het de glycogeenvoorraad in de spieren langer op peil houdt. Honing reguleert je bloedsuikerspiegel en is dus niet te vergelijken met suiker. Ook is honing een probiotica en houdt dus je darmflora in balans. Kortom, honing is zó gezond dat je het eigenlijk wat vaker zou moeten eten. De smaak van honing is natuurlijk afhankelijk van de bloemen die de bijtjes bezocht hebben om nectar te verzamelen. Honing die gemaakt is in het voorjaar, als alle bomen in bloesem staan, smaakt dus ook anders dan honing die in de zomer gemaakt is. Vaak komt de honing in Nederlandse winkels uit China of Zuid-Amerika. Soms wordt er zelfs suikerwater gebruikt om te vermengen met honing! Het zou dus beter zijn om honing direct bij een lokale imker te kopen. Zo weet je dat je een zuiver en lokaal product in handen hebt. Ook bevat lokale honing sporen van stuifmeel uit de omgeving, wat weer gunstig is voor mensen die last hebben van hooikoorts. Op 22 april aanstaande is het Nationale Zaaidag om de leefomgeving voor de bijtjes te verbeteren, om het bloemrijker te maken. Wij doen mee!