Outside Sunday night dinner with lovely homemade pizzas!

ENERGY VAMPIRE
‘Stay away from energy vampires. Surround yourself with people who give you energy instead of taking it away.’

- Kiana

‘Mijn zitkussentje heb ik nog in de theaterzaal laten liggen, Anja’ krijg ik te horen. ‘Oh, u wilt dat ik hem even voor u ga halen?’ vraag ik bereidwillig. Dus vertrek ik naar de inmiddels bijna verlaten, donkere theaterzaal om het kussentje te halen van de plek waar ze tijdens de voorstelling zat. Ik breng het haar en ze laat meteen even weten dat het blad met versnaperingen bij de borrel haar steeds passeert. Ik vertel de bediening dat haar tafel mogelijk overgeslagen is en ook dat mevrouw kennelijk honger heeft, met een knipoog. Nadat ik voor mijn deelnemers de drankjes opgehaald heb aan de drukke bar en een flesje Rivella met een glas voor mijn veeleisende deelneemster op tafel zet laat ze me haar oorbel zien. De andere is ze kennelijk verloren. Dat benadrukt ze door aan haar lege oorlel te trekken. ’Oké duidelijk’ denk ik, ‘daar gaan we weer’. ‘U wilt dat ik ga zoeken naar uw oorbel?’ vraag ik haar met een geforceerde lach op mijn gezicht. Hij zou in de zaal moeten liggen, want daar had ze aan haar haar zitten plukken. Warempel, ik vind de oorbel op de grond. Wanneer ik later aan een collega-vrijwilliger uitleg wat ik deze middag meemaak met haar krijg ik volop herkenning. Deze mevrouw heeft veel meegemaakt in haar leven, hoor ik, ze heeft PTTS, vraagt veel aandacht en is qua inlevingsvermogen niet zo sterk. Op de heenweg in de auto vroeg ze mijn volledige aandacht. Sterker nog, toen ik haar rollator nog achterin aan het inladen was zat zij al op de passagiersstoel uitgebreid te klagen over de thuiszorg. Ik kreeg er niks van mee. We haalden vervolgens nog twee dames op die achterin mochten zitten. Normaliter is er één centraal gesprek in de auto en verheugen we ons met elkaar op de show waar we naartoe gaan. Deze keer komt niemand aan bod, alleen die mevrouw blijft maar praten en zoekt steeds mijn bevestiging. We zijn op weg naar een vrolijke zomermatinee in een dorpje in Zeeland. In de zomer is onze theateragenda leeg en organiseren we als stichting lokaal een extra uitje. Provincie West-Brabant samen met provincie Zeeland. Vorige zomer gingen we met een grote boot door de Biesbosch, inclusief een lunch en een museumbezoek. Echt een leuke dag voor de grote groep deelnemers. Deze keer dus een zomermatinee van Music Care, die ons al zingend meenemen op een muzikale reis. Met een caravannetje op het podium langs verschillende plekken zoals Duitsland en Frankrijk. Liedjes geïnspireerd door vakantie. We zijn met meer dan honderd deelnemers, en zo’n dertig vrijwilligers in de zaal. Alle bekende liedjes die de sfeer van vakantie oproepen worden door de ouderen meegezongen. ‘Ich bin wie Du’ wordt bijvoorbeeld luidkeels meegezongen, ‘Onder moeders paraplu’, ’T’is weer voorbij die mooie zomer’ en ‘Champs-Elysées’ ook. Zelf zit ik aan een extra tafeltje helemaal achterin, eigenlijk in het donker, en mijn ogen vallen steeds dicht. Bij een applaus schieten mijn ogen weer open. De ontevreden mevrouw was bij aankomst door mijn collega op een verkeerde plek neergezet, want ze kende de dames links en rechts van haar niet. Dat zou ze hem nog wel laten weten!, zegt ze me in de auto. Zo ratelt ze maar door op de terugweg. Mijn sociale batterijtje is bijna leeg. Zij wordt als laatste afgezet door mij en vlak voor het uitstappen komt ze met een A4tje uit haar tas, volgeschreven met diagnoses waar ze allemaal aan lijdt. Ik beaam hoeveel het is en dat ze veel pech heeft. Ze verdient dit niet deelt ze me mee. Ze stapt bíjna uit tot ze ziet dat er een buurvrouw aan komt lopen. ‘Oh nee dan ziet ze dat ik met een taxi ben weg geweest’ reageert ze. ‘Welnee dat ziet ze niet', maar ik moet tóch mijn broche van de stichting afdoen van haar. Ik begrijp heel goed dat ze het heel zwaar heeft gehad, en wellicht ook nog heeft, maar deze klagende energievampier zoog mijn energie weg en was erg geobsedeerd door zichzelf. Ook een beetje mijn eigen schuld, denk ik, omdat mijn betrokkenheid mij verraadde. De hele heen- en terugweg gebruike ze mijn meelevendheid, en mijn luisterend oor. Een eventuele volgende keer zal ik met terughoudendheid reageren om mezelf goed te beschermen.

Hoe heerlijk om met mijn lief in onze antieke kampeerbus te rijden met de kleine raamoortjes voorin wijd open voor wat frisse lucht. Beiden op blote voeten, zand in ons haar. Onze huid door de zon gekust. De koelbox tussen ons in gevuld met verse roombrie, verse worstjes, verse bramenjam en verse bramensap. Alles van de boerderijcamping van Marjan. We zijn met ons busje áltijd welkom zegt ze elk seizoen weer. Dat geeft ons de vrijheid die mij zo gelukkig maakt. Wanneer het mooi strandweer wordt en onze agenda laat het toe, of ik heb al eerder een kruis door het weekend gezet, bel of mail ik Marjan en zijn we verzekerd van een plek op haar boerderijcamping dichtbij zee. We plaatsen de bus na aankomst, maken het bed op en zetten de tafel met stoeltjes buiten en dan vertrekken we op onze nieuwe ‘plooifietsen’ naar het strand. We eten die avond dan ook altijd aan het strand en komen pas in de avond weer terug. Volgende ochtend halen we verse broodjes en croissantjes op én een fles verse melk voor mijn lief; een vorstelijk ontbijt buiten met verse jam en brie! Het is zo vertrouwd en omdat het zo eenvoudig en makkelijk is geeft het ons een enorm gevoel van vrijheid. We zouden altijd in de bus kunnen stappen en een reis(je) kunnen maken. Precies waar de Volkswagen kampeerbus voor bedoeld is. Ooit tijdens het laatste jaar in Mexico in een opwelling gekocht omdat ik zo verdrietig was ons vrije leven daar weer in te wisselen voor een heel ander leven terug in Breda. Tijdens een ontbijtje op een prachtige patio in Puebla uitte ik mijn verdriet over ons plotse vertrek uit dit fijne land. ‘Wat zou je het meest missen?’ vroeg mijn lief me. ‘Onze vrijheid’ was mijn antwoord. Elk weekend waren we écht vrij, elke schoolvakantie reisden we naar mooie bestemmingen. Wij hadden geen verplichtingen. De verwaarloosde lichtblauwe Volkswagenbus die we op de terugweg van ons ontbijt langs de weg zagen staan met een stuk karton achter het raam waarop slordig se vende geschreven stond was het rechtstreekse antwoord van de universe op mijn wanhopige, krachtige vraag. We stopten, keken naar binnen, ons hart maakte een grote sprong en de rest is geschiedenis. 

A great summer night with a fantastic goal in Rotterdam!

JE BENT STERK
‘In running, it doesn’t matter whether you come in first, in the middle of the pack, or last. You can say, ‘I have finished.’ There is a lot of satisfaction in that.’ 

- Fred Lebow

Ik ben deze bloedhete, vroege avond met mijn fiets helemaal doorgereden naar de glazen entree van het kantoorgebouw, voorbij de fietsenstalling. Daar parkeer ik mijn fiets pal in de zon. Het is maar liefst zevenendertig graden. Ik had die middag in het zwembad mijn baantjes getrokken en had thuis geen puf gehad mijn natte haar uit de knot te halen. Ik had wel mijn bikini verwisseld voor droog ondergoed. Ik woon vanavond een vergadering van de gemeente bij over een nieuwe noodopvang voor asielzoekers, niet ver van ons huis. Door de spreidingswet biedt ook Breda opvang aan. Ons deel van de stad is deze keer aan de beurt. En wel in het hotel vlakbij ons huis, de duurste vorm van opvang. De iets meer dan tweehonderd mensen die deze maand al zullen komen zijn statushouders en komen hun partner achterna reizen die al (te kleine) huisvesting in Nederland heeft. De zogenaamde nareizigers. Veelal vrouwen met hun kinderen. Gezinshereniging. De kinderen zullen hier de komende twee jaar naar school gaan en zo snel mogelijk Nederlands gaan leren. Met een verblijfsvergunning ligt hun toekomst in Nederland. Ik word ontvangen met een handdruk van de burgemeester himself en zijn advies dat ik mijn fiets beter in de schaduw kan zetten, vanmiddag was er al een fietsband geklapt in de zon. Ik volg zijn advies op. Binnen krijg ik meteen ijs aangeboden, softijs of een verpakt ijsje. Water en gekoelde frisdrank staat volop klaar. Ondanks de hitte gaat deze bijeenkomst toch door, omdat er spoed bij is. De locatiemanager Fokke van de COA wil het samen met ons, de buurtbewoners gaan doen. Hij wil de nieuwkomers goed laten landen. Kennen we sportverenigingen die open staan voor nieuwe leden? Willen we bijzonderheden op straat melden? Vrijwilligerswerk doen? Is er een kerk of een moskee in de buurt? De statushouders hebben een werkvergunning, dus mogen aan de slag. De meesten komen uit Afghanistan, Syrië, Turkije, Jemen en Eritrea. Er zijn vooral bewoners gekomen uit de straat aan de andere kant van het hotel. De straat waar wij een jaartje woonden toen we uit The States kwamen. Mensen herinnerden ons gezin nog, hoe leuk! Van óns straatje was er niemand, alleen ik dan.  Een oude buurman van ons vorige huis begon over de drugsdealers bij een doodlopende straat naast het hotel. Overdag loop ik daar hard, maar in de avond schijnt het er duister te zijn. Hij had jongens erop aangesproken maar zij staken een mes uit het autoraam. De burgemeester wil bij de aansluitende borrel wel even verder praten hierover. Ik ook. Aan het eind van óns doodlopende straatje wordt namelijk ook gedeald. De bijeenkomst wordt in de loop van de avond steeds negatiever van sfeer. Mensen hebben veel te zeuren of te vragen met een negatieve kijk op dingen. Zelfs dingen als waarom de brief in de bus een dag later kwam dan het in de krant te lezen viel? Waarom de nareizigers niet ergens anders kunnen wonen? Ze halen er andere dingen bij zoals de drugsdeals of het te hard rijden door de straat. Hangjongeren bij de supermarkt tijdens schoolpauzes.  De conclusie is eigenlijk dat er een wankelend draagvlak is door de omwonenden. Wij zijn de oren en ogen in de buurt, er wordt ons gevraagd onmiddellijk onregelmatigheden te melden. Er zal vierentwintig uur bewaking zijn in het hotel. Volgens mij loopt het allemaal niet zo’n vaart. Gelukkig durft er een dame uit het publiek op te staan en te vragen of we allemaal ons beste beentje willen voor zetten. Dat werd beantwoord met een luid applaus. Eindelijk een positief geluid! We gaan het samen maken. Het komt vast goed. Nadien loop ik naar de burgemeester en meld de drugsverkoop aan het eind van óns straatje. Ze wanen zich daar ongezien. Hij kent ons straatje, weet niks van drugs. Of ik daar een bericht van wil sturen. Ze hebben voldoende boa’s en zullen af en toe ons straatje controleren, belooft hij. We komen er pratend achter dat we bijna dezelfde route hardlopen. Ik zou zoveel met hem willen bespreken over de geplande kantoorbouw in het natuurgebied op de Trippelenberg bijvoorbeeld of het toenemende aantal campers dat langs mijn hardlooprondje parkeert en vuil achterlaat. Hij had toevallig deze ochtend tijdens het hardlopen ook een geel campertje zien staan, zei hij. Maar ook dat de stoplichten om de rondweg over te steken veel te snel op rood springen, hoe onveilig dat is, ook voor de schoolgaande kinderen straks. Ik vertrek met een bakje Ben&Jerry’s ijs voor onderweg, thuis zie ik pas in de spiegel dat ik mijn rommelige zwembadknot nog in had. Hopelijk deed dat geen afbreuk aan de indruk die ik achterliet bij onze burgervader. 

Parkeren was een gedoe dus reden we na het eten bij dochter in Rotterdam naar een P+R en namen de metro tot vlakbij de Kralingse Plas. Onderweg kwamen we steeds meer sportievelingen tegen in korte hardloopbroekjes en sportshirts aan. We kwamen allemaal voor hetzelfde belangrijke doel. Flink geld ophalen voor het Erasmus Kanker Instituut, het voormalige Daniel den Hoed kliniek, voor meer wetenschappelijk onderzoek. Een doel dat mij persoonlijk erg raakt. Allereerst omdat ik daar zélf aan onderzoeken heb meegewerkt als patiënt. Ik heb meegedaan aan een onderzoek om na een chemokuur op een snellere manier door te spoelen zodat de patiënt voor een dagopname kan komen in plaats van een overnachting. Ook heb ik meegewerkt aan een studie om de tumor met een fluorescerend stofje te markeren waardoor de tumor preciezer weg gesneden kan worden. Bij beiden onderzoeken heb ik zelf veel baat gehad. Heel erg dankbaar. Hoe belangrijk dat zulke onderzoeken blijven plaatsvinden. Onderzoek maakt beter! Fijn dat ik zo iets terug kan doen, mijn kleine steentje kan bijdragen. Er is deze warme zomeravond bijna vier ton euro opgehaald. Het was beredruk in het Kralingse bos en tóch vonden we de andere leden van ons kleine team en ook onze supporters langs de kant. Hartstikke gezellig. Het was wel flink warm, gelukkig was het langs de Kralingse Plas door de wind wel te doen. Halverwege was een waterpost. Jongste dochter en vriendje liepen tien kilometer, een persoonlijk record zelfs van haar. Middelste dochter, haar vriendin met moeder en ik liepen vijf kilometer. Middelste liep ook haar persoonlijk record, op het einde rende ze alleen voorop zelfs. Ik was blij dat het erop zat, toch last van de warmte, eind van de week en ik loop nooit in de avond. Met vriendin’s moeder liep ik samen over de eindstreep onder een luid gejuich van het publiek. De euforie! 

Proud of graduated youngest daughter!

DROMEN VERVULLEN
‘Dit is een tijd om langzaamaan te doen, 

Dekking te zoeken,

Tot de bittere kou voorbij is.’

- John O’Donohue

Er is zo’n reclame op televisie en in de bushokjes waar je Beau van Erven Dorens voorbij ziet vliegen als stuntman. Of dat hij met een grote stapel pizza’s balanceert. Ik heb er nooit wat mee gehad met zulke, in mijn ogen, agressieve commerciële bedrijven als Groupon, Vakantieveilingen of Social Deal. Ik verwachtte bij deelname veel ongewenste mail in mijn postvakje. Nu weet ik inmiddels dat Social Deal ooit opgezet is om prijzen te verlagen om mensen met minder geld ook toegang te geven tot leuke uitjes. Het bedrijf schijnt zelfs de meest tevreden medewerkers van ons land te hebben. Ik belandde een paar weken terug voor het eerst op hun website toen ik een massage wilde boeken in mijn stad. Kennelijk was ik zonder dat ik het doorhad van Google naar deze website verplaatst en vond ik een scherpe aanbieding van een holistische massage met bovendien heel goede reviews. Normaliter kosten zulke massages van een uur iets minder dan honderd euro. Ik betaalde nog geen dertig euro! Ik begreep dat ik eerst de voucher moest kopen op hun site en dan later op de website van de aanbieder een massage moest boeken. Ik zou dan moeten betalen met de voucher. Ik liet een bericht achter voor de masseurs dat dit mijn eerste keer was via Social Deal en ik graag op zeer korte termijn een massage wilde boeken. Er stond namelijk een disclaimer bij dat je met zulke vouchers niet op korte termijn kon reserveren. ‘Zie je,’ dacht ik, ‘tóch een kat in de zak!’. De volgende ochtend werd ik echter gebeld en ik kreeg dezelfde week nog een afspraak. Helemaal top! Ik had er zin in. Mijn lief en oudste dochter genoten die dagen namelijk dagelijks van massages in Thailand en ik kreeg door hun berichtjes zo’n verlangen naar een ontspannende massage. Helaas belde de masseur een dag van tevoren af wegens ziekte. Laatst was dan ik écht welkom. Ik reed erheen met m’n autootje, het was in een dorpje zeven kilometer verderop. Een aardige vrouw van mijn leeftijd opende de deur in wat later bleek haar ouderlijk huis. Op zolder was de praktijk. Vooraf voerden we een gesprekje waarom ik bij haar was. Claudia vertelde wat over haar achtergrond. Ze had Bewegingswetenschappen gestudeerd, maar ook Reiki diploma’s op zak. Ze geeft nu holistische massages. Niet alleen fysieke klachten worden behandeld, maar er wordt ook aandacht besteed aan de emotionele en mentale aspecten. Ook de term ‘energetische massage’ viel. Ik zag het vooral als een avontuur. Ik had niks verteld over mijn ziekte of herstel. Alleen dat ik behoeft had aan wat quality time en dat de massage een cadeautje aan mezelf zou zijn. Eenmaal op mijn buik op de massagetafel, stroomde warme olie op mijn rug, oefende ze lichte druk uit op de zachte weefsels van mijn rug. Zo stimuleerde ze de bloedsomloop en zuurstoftoevoer naar die plekken. Haar handen voelden zó heet aan dat het wel hot stone massage leek! Ze hield haar handen regelmatig stil op één plek wat dan heel heet werd.  Haar massage zou mijn algehele welzijn bevorderen. Het voelde inderdaad heerlijk ontspannen en een weldaad voor mijn rug, én mijn neus. De olie geurde namelijk heerlijk. Na de massage hebben we nog flink wat tijd nagepraat, haar volgende afspraak was afgezegd. Veel over yoga, mijn EMDR- en hypnotherapie werd er besproken. We zijn allemaal energetisch verbonden met elkaar en in deze wereld waarin nu zoveel gebeurt en chaos heerst, is het belangrijk dat we vertragen. Ook op mijn yogaschool hoor ik dat het vooral nu belangrijk is om in te tunen met jezelf en verbinding te zoeken met elkaar, en met wat écht belangrijk is in je leven. Het is zo makkelijk om perspectief te verliezen, om je leven uit te stellen en om te vergeten wat echt belangrijk is. Zo makkelijk om je dromen op de bovenste plank te leggen waar je ze niet meer kunt zien. Belangrijk zijn nu juist de dingen die betekenisvol voor je zijn. Trouw blijven aan jezelf. Dat hoor ik dan weer in het hospice. Het is belangrijker om die droom te vervullen dan vol spijt bij het eind aan te komen…

Het kletterde keiharde regen op de grote parasols van het Maastrichtse terras. Jongste dochter die net deze donderdagochtend haar scriptie verdedigd had op de universiteit zat naast mij op het bankje. We hadden een stuk Limburgse vlaai gedeeld. Kort nadat ze voorstelde ergens anders te gaan zitten keek ik om en stroomde het hemelwater langs de parasol, precies op mijn zitplek. Nét op tijd opgestaan! We verschoven naar het midden op het terras. Zowat bij elkaar op schoot, regenjas van dochter over onze benen, redden wij het om droog te blijven. Andere gasten hadden zelfs hun paraplu opgezet ónder de parasols of ze gingen staand dicht tegen elkaar aan schuilen. Zodra de plensbui voorbij was wandelden we verder. Dit fenomeen herhaalde zich rond lunchtijd precies zo toen we net lekker op een terras op de Markt zaten en de wind, en daarna de regenbui, op kwam zetten. Mijn lief kwam in de middag vanuit Aachen om het afronden van dochter’s studie te vieren. Ik wachtte hem op het station op terwijl jongste nog even naar de universiteit fietste om haar stagebegeleider te bedanken met een stuk vlaai. ‘Kom even meekijken, ik ben net je cijfers aan het insturen’ zei ze. Dochter was flabbergasted, ze kreeg maar liefst een negenenhalf voor haar stage! Trots vierden we dit met haar met een drankje en nachos op een stads zonnig terrasje. En weer ópnieuw vierden we haar en haar bul diezelfde warme avond aan de Maas, dit keer met heerlijke tapas die we deelden. Wát een dag, en wát een zaterdag erna, toen we haar kamer leeghaalden bij bijna dertig graden. Met een aanhangwagen volgeladen reden we terug naar Breda. Een periode is afgesloten in Maastricht. Nu definitief, na vier jaar. Middelste dochter had daar haar master afgerond, jongste dochter haar bachelor. Ook voor mij voelt het alsof we een belangrijke klus afgerond hebben. Drie dochters met diploma’s op zak. Een nieuwe levensfase voor jongste en ook voor ons als ouders. Wij mogen stoppen met pleisters plakken. Onze jongste gaat haar eigen dromen vervullen, naar Utrecht verhuizen. Een masterstudie in een nieuwe studentenstad. 

Dinner outside, at midsummernight...

VELUWE
‘Dancing days are here again, as the summer evenings grow.’

- Led Zeppelin

Op de langste dag van het jaar, midzomernacht, rijden mijn lief en ik in de ochtend richting Apeldoorn. De thermometer tikt onderweg al achtentwintig graden aan. Hij in korte broek en ik in linnen jurk zijn we erop gekleed, hopen we. Wanneer we uit de auto stappen tussen hoge dennenbomen valt de hitte ons nog mee. Pas wanneer we richting de entree lopen, langs uit hout gesneden kunstwerken, voelen we een zuchtje hete wind langs ons lijf bewegen. Gelukkig is de helft van de tentoonstelling die we bezoeken overdekt. Bij de eerste zandsculpturen kijk ik mijn ogen al uit. Een Amsterdams tafereel uit de zeventiende eeuw. Een bootje vaart met houten kisten en twee varkens op een gracht, aan de kade wordt gesjouwd met een kar vol lading, er wordt muziek gemaakt, zakken vol meel staan te wachten en een jongetje speelt met drie kaatsballen. Van zand gemaakt! Op de achtergrond hoor je de bekende noten van ‘Aan de Amsterdamse grachten….’ dat mijn Amsterdamse opa vroeger op zijn accordeon speelde. Amsterdam heeft trouwens meer grachten dan Venetië. Wat houd ik toch van Amsterdam! Onze hoofdstad bestaat 750 jaar en daarom deze eenmalige zandsculpturen expositie. De geschiedenis van Amsterdam vanaf het ontstaan, namelijk het bouwen van een dam in de Amstel rond 1270, tot nu. De dam reguleerde het water waardoor handel en markten zich konden vestigen. De geboorte van ‘Amsteldam’. Tot op de dag van vandaag blijft de Dam het hart van Amsterdam. Mijn dierbaarste herinnering aan de Dam is dat ik op mijn vrijgezellenparty dertig jaar geleden met al mijn vriendinnen spontaan in de Spin ging op de kermis, midden op de Dam!  Elk hoogte- en dieptepunt zien we terug in zand gekleid. Indrukwekkende geschiedenis van honderden jaren zo prachtig bewerkt terug te vinden in zand. Mijn hart vult zich met warmte wanneer we stilstaan bij veel bekende plekken in Amsterdam. Het centraal station van Amsterdam opende zijn deuren in 1889. Dit station werd hét knooppunt van spoorwegen. Nu nog! Het hele imposante gebouw rust op duizenden houten palen. ‘We moeten vaker naar onze stad terug gaan’ zegt mijn lief tegen mij. Wij voelen nostalgie op zoveel plekken. Zoveel straten en pleinen waar wij hand in hand liepen. Of ik achterop bij hem op de fiets. Onze studies in deze stad met volop toekomstplannen, ons leven destijds met weinig geld te besteden, ons heerlijke huurhuisje in de Lampongstraat. Onze trouwfoto’s gemaakt in de stad. Overal liggen voetstappen van ons. Overal herinneringen. Opgeroepen door zandsculpturen van de Westerkerk, het Concertgebouw, De Nachtwacht of schaatsen op de Keizersgracht - volgens mij in 1996? We lunchen in Garderen in de schaduw van parasols en genieten van romige ijsjes toe. De zonnige middag brengen we vervolgens door, zoekend naar verkoeling met een boek, aan het hotelzwembad. Dit weekend vieren we mijn verjaardagscadeau aan mijn lief. Het diner was echt op een bijzondere plek op de Veluwe, op het platteland langs een bosrand. We zitten tijdens de zwoele avond, écht een heerlijke temperatuur, aan een tafeltje naast een grote boom. We kijken uit op een ongemaaid grasveld vol klaver, gele boterbloemetjes en wit fluitekruid. De tafeltjes staan tussen de bomen op kiezels, geen strak gelegd terras. Lampenslingers geven extra sfeer. De zon gaat laat onder tijdens midzomernacht. We genieten van originele drankjes en originele gerechtjes. Lang geleden dat ik écht zo heb genoten van een etentje buiten de deur.

Op zondag door de zomerse Bible Belt fietsen is een bijzondere ervaring. We vertrokken na het uitgebreide ontbijt vanaf ons hotel op twee huurfietsen om een flinke fietstocht over de Veluwe te maken. We volgden de knooppunten fietsroute. We pakten vanuit Garderen een deel van de zogenaamde Giro di Barneveld. Eerst door de bossen naar Voorthuizen waar we veel drukke campings passeerden. Volle terrassen. We namen aan dat we nog veel terrasjes zouden tegenkomen…. Het was een warme dag, de temperatuur liep op richting de dertig graden. We hadden één bidon gevuld met water bij ons. We vervolgden de route richting Barneveld. Onderweg zagen we protestborden van buurtbewoners die de wolf als een bedreiging zien, met een foto van een moederpaard met veulen. In Barneveld was onze bidon nagenoeg leeg, de kerken vol en beseften we dat hier op zondag álles gesloten is. Zelfs het benzinestation. Ook de huizen, gordijnen dicht en geen leven buiten. Toen we een Syrisch gezin op hun oprit in de auto zagen stappen vroegen we enigszins verhit om wat water. We waren niet de eerste, zei de vader. Moeder vulde de bidon en toen we na een beleefd praatje weg wilden fietsen vroeg vader of hij ons nog met iets anders blij kon maken. Hoe lief! Na Kootwijkerbroek waar we onderweg een kievit, een nachtegaal, een jonge uil, meerdere ooievaars, hazen en een wild hertje zagen was de bodem van onze bidon wéér in zicht. Op weg naar Stroe begon ook zadelpijn ons op te spelen. ‘Zullen we op een bankje even pauze houden?’ stelde mijn lief heel medelevend voor. We fietsten inmiddels zeker drie uur aan één stuk. Ver na lunchtijd inmiddels. Mijn zinnen had ik gezet op een ijskoud drankje en een tosti. ‘Nog even doorgaan’ reageerde ik. Mijn lief zag het, ik had bijna een scherpe bocht naar links genomen, een terras dat open was! Drie cola, twee chocomel en twee tosti’s gingen er dorstig en hongerig doorheen. Het druppelde af en toe op het terras maar dat kon ons niets schelen. We hadden het zó warm en zoveel dorst. We vulden de bidon in het café en stapten weer op de fiets. Na Stroe konden we de knooppunten route vervolgen, óf doorsteken naar Garderen. Dat laatste deden we. Na vierenhalf uur kwamen we weer terug bij ons hotel. We hadden diverse verlaten dorpskernen gezien, maar één pluimvee boerderij waarvan we er meer hadden verwacht in de buurt van Barneveld. Veel campings, een paar statige kastelen, diverse kazernes en prachtige fietspaden door de bossen en langs heidevelden op de Veluwe. De Veluwe had ons, stadse mensen, écht verrast.  

Party with old friends | Amsterdam

TERUGVEREN
'It's amazing how quickly nature bounces back if you let it. Like humans really…'

- Raynor Winn

Onverwachts startte er een flinke zomerse regenbui terwijl dat helemaal niet voorspeld was op de buienradar. Het zou een droge bewolkte dag worden. Anton en ik stonden onder het afdakje bij de fietsenstalling van onze yogaschool te dubben of we wel of niet zouden fietsen in de bui. We kwamen in gesprek. Ik kom normaliter eigenlijk altijd te voet. Vanmorgen was ik rijkelijk laat dus pakte ik snel mijn fiets uit de garage. Het lot besliste dus dat we daar samen stonden te schuilen. Ik ken Anton al jaren van gezicht. Wij zitten samen in de vrijdagochtend yogales. Anton is onlangs zeventig geworden maar dat zou je absoluut niet zeggen. Hij gedraagt zich jong. Zijn lijf is flexibel door de yogalessen. En een flexibele ruggengraat betekent een flexibele geest. Flexibiliteit betekent mooi rechtop lopen wat er ook jonger doet uitzien. Hij heeft een heel vriendelijk gezicht. Anton vertelde dat hij tientallen jaren les had gegeven op de middelbare school van onze jongste dochter. Van omgaan met jongelui blijft je geest trouwens ook jong. ’Welk vak gaf je, Anton?’ Natuurkunde vertelde hij. Hij had ooit aan de VU in Amsterdam gestudeerd. Ik heb daar scheikunde gestudeerd, dat is in hetzelfde bèta-gebouw op de campus gelegen. Hij kreeg scheikundelessen erbij in het eerste jaar van zijn studie, en ik kreeg natuurkundelessen in mijn curriculum erbij. Wetenschapsfilosofie werd aan onze faculteiten gezamenlijk gegeven. Hij studeerde in de jaren zeventig, ik in de jaren tachtig. Beiden verlengden we onze studie met de lerarenopleiding aan de VU. Ik heb na mijn stage op een lyceum in Castricum besloten geen les te gaan geven. Hij heeft meer dan dertig jaar les gegeven. De overeenkomsten hielden echter niet op. Na dezelfde universiteit kwamen we er in de loop van ons gesprek, staand naast onze fietsen, achter dat we allebei zijn opgegroeid in West-Friesland. ‘Uit de West-Friese klei getrokken’ zei hij letterlijk. We komen beiden uit een dorp dicht bij elkaar gelegen en hebben beiden in Hoorn op de middelbare school gezeten. Hoe toevallig is dat eigenlijk? Zo’n vergelijkbaar levenspad en dat we elkaar door de regen nu pas beter leren kennen. Hij vertelde verder over zijn levensweg na zijn pensioen. Hij had een massageopleiding gedaan. Net zoals ik in Mexico. Beiden verdienen we geen geld met ons massagediploma. Toch oefenen we het nog wel uit. Hij bij zijn dementerende moeder. Ik bij de bewoners in het hospice. We zoeken hetzelfde. Contact maken via aanraking. Een nieuw gezamenlijk gespreksonderwerp. Huidcontact. Bewoners in ons hospice hebben daar vaak behoefte aan. Daarnaast is een zachte massage van hals en schouders, voeten of handen heel rustgevend. Ik doe het doorgaans heel voorzichtig en zachtjes want hun meestal oude huid is soms net zo kwetsbaar als perkament. Ons gesprek was een samenloop van omstandigheden die door de regenval geheel onverwacht was. We liepen al jaren langs elkaar heen in de yogaschool. En nu, nu herkenden we zoveel in elkaars verhaal. Onze voetstappen die we op dezelfde plekken achterlieten. In een ander decennium. Toch bijzonder. En de gelijkenissen hielden nog niet op. Toen ik hem vertelde dat ik mijn massagediploma in Mexico had behaald vroeg hij geïnteresseerd naar mijn buitenlandervaring. Ik deelde een korte samenvatting van mijn expatleven in het buitenland en toen vertelde Anton dat hij zelf drie jaar in Afrika had gewoond. Het was een heel fijn en treffend gesprek die ochtend in de regen, over opgroeien in West-Friesland en geen keuze kunnen maken over wat je wilt studeren. Anton dacht dat een natuurkundestudie leuk kon zijn vanwege het practicumdeel. Ik dacht hetzelfde bij scheikunde en óók omdat ik zo’n leuke scheikundeleraar had. Ons levenspad vervolgde dezelfde route om een exacte studie aan de VU te volgen, om vervolgens de lerarenopleiding af te ronden en om van de stad Amsterdam te gaan houden. Ook hij komt er nog graag. Onze voeten liepen over dezelfde (klei)grond, trokken dezelfde lijnen over deze aarde. Zelfs de keuzen die we ver erna maakten zoals naar het buitenland verhuizen, de recentere massageopleiding tot zelfs de keuze voor deze yogaschool is typerend. Een onverwachte ontmoeting in al haar vormen - zoals tijdens een plensbui in de fietsenstalling van de yogaschool - blijft een mysterie.

Al ruim een jaar ligt er een geleend boek in onze grote boekenkast. In eerste instantie trok de titel me niet zo erg aan. Over een wandeltocht dacht ik, het duizend kilometer lange South West Coast Path langs de kust van Engeland. Nu gelden er voor wandelboeken clichés. De wandeltocht wordt ondernomen na een trauma. Lichaam en geest moeten eerst wennen aan de beproevingen in de natuur. Uiteindelijk zal diezelfde natuur inspirerend blijken te zijn en een helende werking hebben. Ik liet het boek ‘Het Zoutpad’ links liggen. Totdat ik hoorde dat ik met de stichting waar ik voor werk naar de verfilming zou gaan. Met heel goede recensies. Ik ben gaan lezen en kon het nauwelijks nog wegleggen. Prachtig beschreven, én waargebeurd. Het leven van Raynor en Moth trok me enorm aan. Wellicht omdat ik hetzelfde medicijn gebruik als Moth die de diagnose van een ongebruikelijke vorm van Parkinson krijgt. Ook hij gebruikt pregabaline voor zenuwpijn, in zijn schouder. Ik voor de zenuwpijn op mijn tong. Onderweg is hij vergeten het herhalingsrecept op te halen en moet hij cold turkey afkicken. Ik ben zelf per maand langzaam mijn dosis aan het verlagen vanwege de bijwerkingen. Ik had het boek een paar dagen voor de film uit. Ik keek enorm naar de verfilming uit, ik hoopte zó dat het me niet tegen zou vallen. Dat gebeurde niet. Prachtige film. Over liefde, kameraadschap, omgaan met tegenslagen, jezelf hervinden. Rust en verbinding met de natuur en met elkaar. Ongelofelijk prachtige beelden van de Engelse natuur en de woeste kustlijn. De acteurs spelen hun rol zo goed dat het geen rol meer lijkt. Er wordt weinig in gesproken, net zoals dat er in het boek nauwelijks dialogen voorkomen. Raynor en Moth beklagen zich nooit in fraaie volzinnen over hun lot, maar de kijker krijgt via flashbacks brokjes informatie aangereikt. Net zoals in het boek. Welk effect al die rampspoed heeft op het stel wordt niet uitgelegd, dat kunnen we aflezen van hun gezichten. Moth zijn gezondheid is bijna wonderbaarlijk verbeterd aan het eind van het wandelpad, aangeraakt worden door iets wat groter is dan hemzelf. 

A proud mom cheering her daughter the very last kilometers!

BOEMERANGSPULLEN
'Everyone needs a house to live in, but a supportive family is what builds a home.’ 

- Anthony Liccione

Terwijl de regen nog zachtjes tegen haar zolderraam tikte ging het alarm op de mobiel van mijn lief af. De afgelopen nacht viel het met bakken uit de hemel. Deze Pinksterzondag moesten we er vroeg uit. Onze jongste liep een wedstrijd van tien Engelse mijlen. Dat is zestien kilometer. Voor KWF. Een vroege start, in de stad die ze binnenkort zal verlaten. Wij arriveerden de dag voor de wedstrijd. We haalden op zaterdagmiddag haar startnummer en die van haar vriendin met haar vader op. Daarna gingen we natuurlijk Limburgse vlaai eten op een terras aan de Maas. Na een bezoek aan misschien de mooiste boekhandel van de wereld - namelijk in een verbouwde kerk, waar ik lekker twee boeken voor mezelf heb aangeschaft - gingen we op het bekende Vrijthof avondeten. Dochter moest natuurlijk op haar voeding letten gezien de lange afstand die ze de volgende ochtend zou rennen. Ze was snipverkouden. We hadden daarom al een pot vapo crème, zo’n aromatische inhalatiedamp, voor haar meegenomen. Ze was wel zenuwachtig voor te weinig lucht tijdens de wedstrijd. Ik had ter voorbereiding bij Decathlon een energy bar en een gel met suiker en zout gekocht, voor tijdens de lange loop. Voor onszelf bedachten we tijdens het etentje pas toen we de route bekeken dat twee fietsen voor ons misschien wel heel erg handig zouden zijn. Onze dochter vroeg de fiets van vriendinnetje te leen en dat bleek een win-win want wij hielden haar sleutelbos en regenjasje meteen bij ons tijdens haar loop. Zo kwam het dat mijn lief en ik rond raceten door en om Maastricht. Een stad die wij buiten het historische centrum helemaal niet kenden. We hadden wat punten bedacht op de routekaart die ons handig leken om haar daar toe te juichen en snel verder te fietsen. Maar na de eerste stop die we zelf bedacht hadden, zo’n kilometer na de start, volgden we gewoon andere supporters op de fiets. Heel simpel. Tijdens de eerst stop juichten we en wensten we onze dochter maar ook haar vriendin en vader veel succes verder. We maakten wat fotootjes en filmpjes. Het gat tussen vriendin met haar vader en onze dochter werd echter steeds groter waardoor het voor ons op het eind niet meer te doen was ze alledrie op één plek te zien. Ze moesten namelijk onderweg de steile Sint Pietersberg op, iedereen liep langzaam op een smal modderig paadje hoorden we later. Dochterlief had een megagrote blaar opgelopen in haar nieuwe hardloopschoenen, ze moest een stukje wandelen. Uiteindelijk hadden we tekort tijd om de fietsen op slot te zetten op de Markt en de finish van dichtbij te zien. Haar vriendinnetje was met haar vader al eerder geëindigd en wachtten onze dochter heel attent op. Ze kregen alledrie een medaille, flesjes sportdrank maar ook stukken échte Limburgse vlaai en ze hadden heel lief voor ons ook vlaai meegenomen. Ik lustte wel wat na bijna zestien kilometer achter het parcours aan gefietst te hebben door heuvelachtige straten en veel wind. Op een fietszadel met een scheur erin dus continue een natte broek. Daar stonden we dan op een frisse, winderige Markt, met kruimelvlaai in onze hand, verhalen over de zwaarte van ‘Maastrichts Mooiste' hardloopwedstrijd te beluisteren toen het begon te spetteren. Door een flinke regenbui kwamen we uiteindelijk nat en moe thuis in dochters studentenkamer. 

Wederom pakten we alle keukenspullen weer in. Op de ruime studentenkamer van maar liefst twee verdiepingen in Maastricht. Hoeveel keer heb ik nu alles de laatste drie jaar door mijn handen laten glijden? Beneden haar eigen woonkeuken met eettafeltje en stoelen, boven de slaapkamer en zithoek. Jongste dochter heeft er een heerlijke twee jaar doorgebracht. Wij kwamen af en toe een weekendje naar haar stad. Haar zussen ook. Soms sliepen we op haar zolder, net als afgelopen nacht. Het allereerste jaar van haar studie bracht ze in een andere studentenkamer door, met een horror huurbaas. Gelukkig kwam ze hier terecht. Als zorgzame ouders verhuisden wij haar boeltje op een dag naar wél een gezellig studentenhuis met spelletjesavonden en plezierige avondjes uit. Vorig jaar had ze die kamer een half jaar in onderhuur gedaan toen ze haar studie in Sydney vervolgde. Natuurlijk verhuisden we toen al haar persoonlijke spullen en kleding mee terug naar haar ouderlijk huis, en zes maanden later weer terug naar Maastricht. De afgelopen zes maanden was ze steeds minder in Maastricht te vinden. Haar scriptie schrijft ze nu grotendeels thuis. Ze had in de afgelopen maanden bij twee masterstudies gesolliciteerd in Amsterdam en Utrecht, ze werd bij alle twee aangenomen. Ze koos voor Utrecht. Een nieuwe studentenstad in ons gezin. Amsterdam, Rotterdam, Middelburg en Maastricht hebben we reeds gehad. Op zoek naar een kamer in een onbekende studentenstad. Haar en mijn netwerk ingezet om een felbegeerde kamer te veroveren. Ze reageerde op een Facebook advertentie, mocht diezelfde week op hospi(tatie) en uit drie rondes die avond werd onze dochter gekozen. Haar eerste hospi! We hadden ons op een teleurstellend traject van afwijzingen ingesteld. Vanaf volgende maand heeft ons kind dus al een studentenkamer in onderhuur in een gezellig studentenhuis. Een nieuw begin. Een nieuwe verhuizing. Alles mag weer ingepakt worden en meegesleept naar Breda. Het is onderhuur, dus gemeubileerd. Dit keer wordt bijna haar gehele inboedel dus in opslag gedaan. Deels op haar slaapkamer en deels in onze, onlangs opgeruimde, garage. Dat wordt weer een volgestouwde garage. Onderhuur, hoe vaak zullen we haar de komende twee jaar nog verhuizen? Ze is geen boemerangkind, helemaal niet. Zij zélf komt niet terug bij ons wonen. Alleen haar spullen. Boemerangspullen. 

Happy Birthday girl with her dad in Bangkok!

AAN ONZE KANT IS HET ZACHTER
‘Je hebt moed nodig om zacht te kunnen zijn.’

- Sara Kroos

’De mascara is nu echt wel van onze ogen weggespoeld’ zei een deelneemster van 4hetleven tegen me toen we samen de theaterzaal uitliepen. Inderdaad, in tijden heb ik niet meer zo hard gelachen. Tranen over mijn wangen. Deze senioren mevrouw die het hele cabaret links van mij zat kwam ook niet meer bij. Cabaretière Sara Kroos trakteerde ons op een avond onvervalst entertainment met maar één schrikmomentje waar ze ons grondig op wilde voorbereiden maar dat natuurlijk te vroeg startte waardoor ik aangezet werd tot keihard lachen. Allemaal loeiharde toeters en bellen en knipperende discolichten op het podium. Haar voorstelling heet ‘Prikkelarme kermis’ juist daarom was het zó grappig. De toon was gezet. Ze bracht ons een avond vol goede grappen, mooie observaties, lichtheid en optimisme. We kregen zelfs meer dan dat. Want het donkere verhaal dat al die vrolijke anekdotes tegenkleur gaf maakte dat alle lijnen die waren uitgezet groots en indrukwekkend samenvielen. Ik vond haar heel professioneel en persoonlijk. Ze stond na vier jaar ziekte met aanstekelijk plezier op het podium. Of ze zat, in een zachte stoel, geheel opgetrokken uit pluchen knuffels, waarboven een grote kermisgrijparm hing. Het cabaret over de kermis waar ze met haar dochter heen gaat, twee uur prikkelarme kermis, vond ik grandioos. Ze stonden bij een schiettent en het geweer gaf natuurlijk geen knal. Ze moesten zelf ‘pief paf’ zeggen, haha! Daarna zei die man achter de schietkraam heel droog ‘raak’ en toen wonnen ze een reuzegrote pandabeer. Té grappig. Later kwam die pandabeer weer terug in een vermakelijk kermisverhaal waarin ze in de glijbaan vast komt te zitten in een Cake Walk attractie, zo één met bewegende trappen enzo. Een prikkelgevoelige meneer komt met zijn voeten op haar schouders terecht omdat zij vastzit in de glijbaan. Hij was boos. Dit ging niet zoals hij verwacht had. Ik zag het helemaal voor me, en toen bleek natuurlijk dat ze die levensgrote panda mee had genomen in die slurf van de glijbaan. Suf maar hilarisch. Ook bewoog de Spin (of Calypso) niet en in het spookhuis zaten ze in een karretje waarbij een kwartier lang niks te zien was in het donker. Alles was uitgezet. Geweldige humor. Ze grapt over het leven op haar boerderijtje, met haar vrouw, haar Shetlandpony en vier kippen ieder met een naam, waarvan Nugget een vreselijk avontuur beleeft. Over hoe ze zichzelf terugvindt in haar eigen weiland met een doos met zestig schnitzels, omdat ze nu eenmaal geen nee kan zeggen. Zelfs niet tegen het kaasmannetje dat iedere week langskomt en die ze niet teleur durft te stellen. Ieder onderwerp verknoopte ze subtiel met elkaar. Heel knap. Met zelfspot vertelde ze hoe de politie haar thuisbracht toen ze per ongeluk half ontkleed in een hertenkamp tegenover haar huis - haar badjas bleef hangen aan het hek waar ze overheen klimt - terecht kwam. Ze vertelde ook even vrolijk als serieus over haar medicatie en psychiater vanwege een jeugdtrauma door seksueel misbruik en daarna wederom misbruikt, nu door haar therapeut. ‘Aan onze kant is het zachter’ vond ik de mooiste zin uit haar cabaret deze avond. In de lift naar beneden stond ik met zo’n zes deelneemsters en collega-vrijwilliger Piet enthousiast na te kletsen over Sara toen na best een lange tijd de liftdeuren weer openden. De lift had niet bewogen. Niemand had op het knopje gedrukt en niemand had gemerkt dat we niet bewogen. Toen kwam ik écht met buikpijn van het lachen beneden de lift uitgerold.

Vorige week kreeg ik dagelijks korte filmpjes van mijn lief en onze oudste dochter doorgestuurd. Sessies van hun intensieve trainingsweek besteed aan Thais boksen. Ze waren samen op een tropisch eiland met mooie stranden maar daar zagen ze in eerste instantie nauwelijks iets van. Ze trainden namelijk meerdere keren per dag met hardlopen, hoog optrekken aan een rekstok, schoppen, gewichten tillen of slaan tegen een bokskussen. Leuk om te zien dat ze het samen goed naar hun zin hadden. Ik heb persoonlijk niks met vechtsport maar mijn lief duidelijk wel. Toen we in The States woonden deed hij aan karate, wonend in Mexico haalde hij zwarte band Tae Kwondo en nu dus deze week in Thailand Muay Thai. Hij kijkt ook graag vechten op TV. Vrouwen vinden vechtsport niet zo aantrekkelijk als mannen zelf denken. Dat bleek uit een poll waarin aan heteroseksuele vrouwen werd gevraagd welke hobby’s ze het meest aantrekkelijk vinden bij mannen. De meest sexy hobby’s zijn lezen, nieuwe taal leren, een muziekinstrument spelen en koken. Daar kan ik me eigenlijk bijzonder goed in vinden. Mijn lief houdt dan van vechtsport en leest alleen tijdens vakanties een boek, máár hij kreeg op zijn vijftigste verjaardag van mij een gitaar met gitaarlessen en hij maakte daadwerkelijk vorderingen op zijn gitaar. Reden wij naar huis van een strandweekend in ons hippiebusje met de ramen wijd open, en speelde hij onderweg een deuntje op zijn gitaar. Heel charmant en verleidelijk. Helaas speelt hij niet meer - toch eens vragen of hij dat nog eens oppakt. Koken dat ook hoog op de lijst staat doet hij gelukkig wel erg vaak wanneer hij thuis is. Hij doet het met genoegen en kan het ook goed tot groot plezier van ons gezin. Mijn lief moest werkend in Spanje en Mexico natuurlijk goed Spaans leren spreken voor zijn personeel. Zijn telefoongesprekken in rap Spaans vond ik destijds heel imponerend. Spaans vind ik ook een heerlijke taal om te horen. Helaas spreken wij niet zo vaak Spaans meer. Ik hoor het alleen nog wekelijks van mijn Mexicaanse vriendin die vasthoudend in Spaans, al tien jaar lang!, voicenotes blijft inspreken omdat ik anders de Spaanse taal zou vergeten. Uit die recente poll werden trouwens ook de minst aantrekkelijke mannelijke hobby’s bekend gemaakt. Denk aan saaie crypto, saaie sigaren en saai online discussiëren. Ook motorrijden vinden vrouwen niet zo aantrekkelijk als mannen zelf denken. Gokken kwam als allerminst aantrekkelijk uit de bus. Dat kan ik alleen maar beamen.

My love and oldest daughter in Bangkok

BRIEVEN
‘A family is a risky venture, because the greater the love, the greater the loss... That's the trade-off. But I'll take it all.’ 

- Brad Pitt

Er was eens een echtpaar met drie mooie dochters. Ze reisden als jong nieuwbakken gezin veel over de wereld. Eigenlijk een beetje als een zigeunerfamilie. Avontuur lonkte. Het gezin woonde op vier plekken buiten Nederland. De kinderen groeiden op in de verschillende culturen van Midden-Amerika, Noord-Amerika en Zuid-Europa. Ze gingen daar naar school, sloten vriendschappen. De meisjes leerden naast Nederlands op de Wereldschool ook twee andere talen goed lezen, spreken en schrijven. Zo werden ze eigenlijk wereldkinderen, geen Nederlandse kinderen meer. De wereld werd grenzeloos voor ze. Er was nog een hele wereld te ontdekken. Zo geschiedde dat ze voor hun studies uit zwierven over de gehele wereld. Oudste dochter is bijna twee jaar geleden geland in Singapore. Als bijna dertiger heeft ze een aanvraag voor een verblijfsvergunning gedaan. Zo heeft het leven van een op het oog idyllisch zigeunergezinnetje ook een keerzij. De kinderen kunnen namelijk blijven plakken in een ver oord. Dat is bij 't reizende gezinnetje gebeurd. In dit geval in Azië, Singapore. Natuurlijk reizen de ouders die kant op. Ze zijn tenslotte niet voor niks een beetje zigeuner. Oudste dochter vloog de eerste winter terug naar het koude Nederland om met haar familie Kerstmis te vieren. Ook aankomende december zal ze drie winterse weken in haar ouderlijk huis wonen. Soms vliegen de ouders naar Azië mét hun kinderen, soms alleen. Deze keer is vader aan de beurt. Hij is naar Bangkok gevlogen om samen met zijn oudste dochter haar verjaardag te vieren. En eigenlijk ook zijn eigen verjaardag. Zo gingen ze samen op zaterdagavond naar een martial art event in de hoofdstad van Thailand. Muay Thai, of Thais boksen. Verjaardagscadeau voor haar vader.  Muay Thai is een Thaise vechtkunst. Een vechtsport die bekend staat als 'de kunst van de acht ledematen' vanwege het gecombineerde gebruik van vuisten, ellebogen, knieën en schenen. Het is een populaire sport daar. Het past helemaal bij die twee. Ze hebben ook, wonend in Mexico, samen voor Tae Kwondo de zwarte band behaald en aan toernooien meegedaan. Eergisteren vlogen ze naar eiland Kon Samui waar ze in vijf dagen zélf de kunst van de acht ledematen gaan leren. Natuurlijk had de vader lekkere Nederlandse lekkernijen meegenomen. Oudste dochter miste bruin volkorenbrood met kaas het allermeest. Dus heeft moeder twee bakvormen gekocht, lege broodzakken gespaard en vier kilo volkoren broodmeel ingeslagen. Anderhalve kilo aan vacuüm getrokken kazen. Ook een ontbijtkoek. Lekkere stroopkoeken, drop en zelfs een pak mergpijpjes. De dochter miste Paaseitjes zei ze dus bewaarde 't gezin twee zakjes Paaseitjes. Zelfs een zak pepernoten ging mee in het vliegtuig. Vader sleepte zich rot aan de boodschappen. Hij moest naast zijn zware koffer onverwacht ook zijn zware handbagage inchecken bij de balie op de luchthaven. Dan hebben we het nog niet eens over de verjaardagscadeaus voor oudste dochter… Het is telkens een gesleep met Nederlandse lekkernijen en cadeaus. Voor álle dochters die in het buitenland verblijven. Hoe vaak is er niet een Sint-pakket met zoetigheden en een lang gedicht gepost op weg naar de andere kant van de wereld? Het is juíst voor dit gezin zo’n fijn gevoel om te geven. Ouders en zusjes weten namelijk zelf ook hoe ongelofelijk plezierig het was wanneer de logées Hollandse kaas en hagelslag meenamen. Wat een heerlijk gevoel gaf dat! De meest zoete herinneringen van de moeder zijn echter toch de ontvangen brieven destijds. Lange, handgeschreven brieven vol verhalen die gemist moesten worden. Met zorg uitgekozen woorden op luchtpapier. Soms vellen papier versierd met de meest schattige stickertjes. Foto’s mee in de enveloppe. Zelfgemaakte kaarten van oma voor de kleinkinderen. Ook nu in het heden verplaatsen brieven zich heen en weer. Drie weken doet de post erover naar Singapore. Dat maakt het schrijven ook een vleugje romantisch. Een stukje nostalgie. In de zware koffer die vader meesleepte zaten ook drie dikke enveloppen recent gevuld met lange brieven van moeder en de twee zusjes. Zodat oudste dochter ze heel spoedig zou kunnen lezen. Enveloppen vol verhalen, verlangen en heimwee. 

Ik liep een zaal in met wel zeventien yogamatjes met stapeltjes yogablokken ernaast in een halve cirkel. Twee verschillende balletjes lagen erbij en ook een oogmasker gemaakt van een vrolijk gekleurd Surinaams stofje. Ik nam plaats op zo’n matje met mijn warme, Peruaanse sokken aan en keek om me heen wie de andere deelnemers zouden zijn van deze kaak workshop. Wanneer je kaakproblemen hebt, zoals tandenknarsen of zoals ik op elkaar klemmen van tanden en kiezen, is kaakyoga een goed idee. Ik ken juf Thessa al heel lang omdat ze al jaren op vrijdag yogales geeft in mijn yogaschool. Vaak geeft ze daar ook wat kaakyoga oefeningen. Na mijn behandelperiode bleek dat ik maar aan één kant nog durfde te kauwen. Ook klemde ik het nieuwe, iets bredere deel van mijn tong vaak tussen mijn kaken. Juf Thessa gaf toen bij mij thuis een privé workshop over ontspannen in de kaken. Om kaakklachten te verzachten en zelfs te laten verdwijnen is een uitgebalanceerde lichaamshouding de basis. Eigenlijk zo eenvoudig. Tijdens deze workshop vanmiddag beoefenden we een reeks oefeningen en technieken om dit te bereiken. Een goede uitlijning van je lichaam begint bij een juiste positie van je hoofd en nek en verlenging van het bovenlichaam. Daar namen we de rust en tijd voor om goed te voelen. Het bindweefsel in de nek, de schouders, de armen en rond het middel werden soepel gemaakt en spieren werden versterkt. Mijn kaakproblemen worden onder andere veroorzaakt door op elkaar klemmen (bruxisme) van de tanden en kiezen tijdens de nacht. Ik draag daar ’s nachts ook een plastic bitje voor. Er zijn klachten die hun oorsprong vinden in en om het kaakgewricht, maar op een andere plek in het lichaam gevoeld kunnen worden. Zelfs tot in je bekkenbodemspieren of zoals bij mij in mijn hamstring. Juf Thessa liet een tekening van een menselijk lichaam zien waarin de deep frontline blauw gekleurd was. Daarop was te zien dat alles in ons lijf bijna verbonden is met de kaakspieren! Iedereen in de groep van vanmiddag had last van knarsetanden of kaakklemmen. Bij dat laatste heb je in de ochtend de afdruk van je gebit in je wang staan of zoals bij mij aan de zijkant van de tong. Ik mag me meer bewust worden van mijn goede lichaamshouding bleek vanmiddag. Ik kreeg mogelijkheden aangereikt om te verzachten: fysiek én in mijn gedachten.

Runway run at sunset

GIRLS ON A MISSION
‘The miracle isn't that I finished. The miracle is that I had the courage to start.’ 

- John Bingham

‘Bent u Anja?’ hoor ik wanneer ik uit mijn autootje stap. Een echtpaar staat al buiten de deur op me te wachten. Het is mooi weer deze woensdagavond. Ik haal ze op om naar het theater in Etten-Leur te gaan. We gaan via de stichting waar ik voor werk naar de voorstelling ’t Hooge Nest waarin Fockeline Ouwerkerk helemaal solo het gelijknamige boek op het podium zet. Ik heb het indrukwekkende boek jaren geleden gelezen over de verbouwing van een oud huis in ’t Gooi waarbij de schrijfster Roxane achter de geheime geschiedenis komt van de villa tijdens de oorlog. Tijdens de verbouwing komen de eerste intrigerende sporen uit het verleden naar voren. Achter de wandpanelen en onder de houten vloer vindt Roxane verzetskranten, muziekstukken op papier, stompjes kaars en schuilplaatsen. Deze ontdekkingen vormen de start van een jarenlange zoektocht. Wat is er gebeurd in villa 't Hooge Nest? Fockeline start de solovoorstelling heel origineel door de leefregels met ons te delen van het onderduikadres. Alsof wij nieuwe onderduikers zijn. De kaars die altijd voor het raam brandt, zo niet dan moet je wegblijven en niet terugkomen. Dat je in een halve minuut het serviesgoed moet afruimen wanneer er aan de deur gebonkt wordt, dat je in diezelfde halve minuut ook de kaars voor het raam weg moet halen en in de schuilplekken moet duiken. Bijna onmogelijk. Ze speelt dat ze één van de Joodse zussen is, Janny of Lien Brilleslijper die hun ouderlijk huis ter beschikking stellen voor onderduikers.  Ik leefde me door deze scene meteen helemaal in. Zo vertelt ze dat Roxanne erachter komt dat de villa waar ze woont één van de grootste onderduikadressen van Nederland was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Haar huis was jaren geleden een doorvoerroute voor het verzet, een plek waar cultuur zelfs in barre tijden nog tot bloei kwam. en bovenal een veilige haven was voor velen. Eén van de zussen trouwde met een gevluchte Duitser die goed piano kon spelen. De andere zus hield van balletdans. Zo hielden ze cultuuravondjes in het huis. Soms meer dan vijfentwintig onderduikers waren er aanwezig. Fockeline gebruikt het lied ‘Mens durf te leven’ een hit van de vorige bewoner van de villa die een bekende Nederlandse zanger was destijds. “Het is alsof de ziel van het lied in de bakstenen van het huis leeft.” Ik vond dat ze het prachtig deed deze theatermonoloog. Ze sprak rechtstreeks tegen het publiek. Ik kreeg op de vierde rij af en toe het gevoel dat ze tegen mij persoonlijk praatte. De zwaarte van het verhaal kwam echt als een mokerslag binnen. Intens. Ook ontroerend. En het thema oorlog is in deze tijd helaas nog steeds heel actueel. Na de voorstelling dronken de deelnemers van de stichting en de vrijwilligers wat met elkaar. Het was precies een leuke grootte van de groep, heel gezellig. Natuurlijk kwamen de oorlogservaringen van de deelnemers zelf aan bod. Een dame die negen was tijdens de bevrijding vertelde over de hongersnood in Rotterdam, de bloembollen die haar moeder klaarmaakte. Dat er geen speelgoed was om mee te spelen en haar vader die tijdens de hele oorlog zich elke dag moest melden op de hoek van de straat om voor de Duitsers in de duinen te werken. Van een andere deelneemster was haar vader molenaar. Ze herinnert zich nog goed dat hij zijn meel met tegenzin moest afstaan aan de bezetter. Zo heeft elk gezin en élk vooroorlogs huis zijn eigen oorlogsverhaal. Ons huis heeft bijvoorbeeld kogelgaten in de voorkant van het huis omdat er in oktober 1944 tussen de Duitsers en de bevrijdende Polen gevochten werd, recht voor onze deur.

Op de start- en landingsbaan van het internationaal luchthaventje van Breda starten we op een mooie zaterdagavond voor een hardloopwedstrijd van Kika. We zijn met z’n viertjes. Girls on a mission is onze teamnaam Jongste dochter met een studievriendinnetje van haar, middelste dochter en ik. Mijn lief is onze chauffeur, fotograaf en grootste fan. Het waait. Een rondje van vijf kilometer over de start- en landingsbaan. Over asfalt. Langs een opgesteld zweefvliegtuigje. Luchtvaartgeschiedenis. Ooit, lang geleden hebben mijn lief en ik (nog kinderloos) beiden een rondje gevlogen in een heus zweefvliegtuig vanaf dit kleine vliegveldje. Omstebeurt werden we, met een collega van mijn lief als piloot, omhoog getrokken door een touw op een groot katrol. Geluidloos en vredig zweefden over de landerijen buiten Breda. Deze avond op de landingsbaan ging de zon bijna onder. Mooi warm licht. Flink wat publiek. Een mooi doel, geld voor kinderen met kanker. Het is bijna een jaar na mijn hardloopwedstrijd vorig jaar. Toen lukte het dankzij veel vrienden om een flink bedrag op te halen voor kankeronderzoek. Een afsluiting van een zware periode. Jongste dochter, als mijn steun, en ik werden destijds begeleid door trainer John, samen met een groepje andere ex-kankerpatiënten. Het was een emotionele run, ik was een jaar kankervrij. Tranen bij de eindstreep. Realiteit. Ons hardloopmaatje Harry overleed nog dezelfde zomer. Inmiddels ben ik twee jaar schoon en ben ik afgelopen jaar wekelijks in m’n uppie blijven joggen. Vanavond mag ik mijn conditie inzetten om geld op te halen voor kinderkanker. Tijdens de Runway run. Middelste dochter doet voor het eerst in haar volwassen leven mee aan een vijf kilometer wedstrijd. Ze had bij een speciaalzaak nieuwe sportschoenen aan laten meten. We hebben allevier voor ons doen goed gelopen. Het is leuk om zo met elkaar met sport bezig te zijn. Oudste dochter liep twee weken geleden, vroeg in de ochtend vanwege de hitte in Singapore, een tien kilometer wedstrijd over een Formule 1 track. Jongste liep deze avond haar persoonlijk record in nog geen zevenentwintig minuten. Samen met haar vriendin die een fervent hardloopster is. Ik liep zelf ook wat sneller dan mijn gewone hardlooprondjes in de buurt. Door de opzwepende muziek. Door de andere lopers. Door het enthousiaste publiek. Richting de finish kreeg middelste moeite, ik wachtte haar op en pakte haar hand om samen over de eindstreep te rennen. Het publiek moedigde ons aan. Mijn naam werd omgeroepen. Middelste werd een beetje misselijk, ze had alles gegeven. Een traantje bij haar. Haar zusje en vader kwamen al aanlopen om ons enthousiast te ontvangen. Een medaille. De volgende wedstrijden staan inmiddels al gepland. Jongste dochter gaat Engelse mijlen lopen in Maastricht, en een halve marathon. Middelste dochter staat ingeschreven om de Singelloop in Breda te rennen. Is het hardloopvirus besmettelijk?

Summervibes!

LUISTERTHERMOMETER
‘One of the most sincere forms of respect is actually listening to what another has to say.’

- Bryant H. McGill

Het is bijna het einde van mijn middagdienst. De overdracht zal zo zijn en ik wil het hospice natuurlijk netjes achter laten voor mijn collega vrijwilliger. De afwasmachine in de keuken zo aanzetten en uitruimen, de wasmachine die in de kelder staat vullen en misschien een wasje in de droger doen? Lag er nog een strijk of een mand met schone handdoeken om even in de keuken te vouwen? Niks moet per se maar in mijn hoofd ontstaat een to do lijstje. Eén van de fijnste dingen die ik echter het allerliefst doe in het hospice is luisteren naar het persoonlijke verhaal van de bewoners. Of luisteren naar het emotionele verhaal van hun familieleden of vrienden die in de keuken komen, en soms een praatje willen aanknopen. Luisteren gaat mij het makkelijkst af wanneer ik tijd heb. Luisteren is echt belangrijk in het hospice. Ondanks dat ik een bepaalde druk voel van mijn to do lijstje voor de bewoners die op mij wachten. Ik vind ik het moeilijker om honderd procent aandacht te hebben door de hoeveelheid afleiding waarmee ik me omring. Dan ga ik bedenken hoe ik dit gesprek netjes kan afronden. Luisteren lijkt zó simpel. We doen het elke dag. Maar écht luisteren met volle aandacht, zonder oordeel en zonder af te dwalen in je eigen gedachten, dat is een kunst op zich. En juíst als vrijwilliger in het hospice maak je het verschil door een luisterend oor te bieden. Maar hoe zorg ik ervoor dat iemand zich écht gehoord en gezien voelt?  Ondanks bijvoorbeeld de deurbel die gaat of een bewoner die op de noodknop heeft gedrukt. Ik vind dat best uitdagend. Voor warm luisteren heb je rust en tijd nodig. Geen stoorzenders. Daarom volgde ik afgelopen week een workshop die ‘de Luisterthermometer’ heet. Een meneer van de Luisterlijn nam mij mee in de wereld van 'het warme luisteren' en introduceerde de Luisterthermometer. Luisteren lijkt zo makkelijk. Iemand vertelt wat en je houdt gewoon je oren open. Gelukkig ben ik niet de enige die stoeit met warm luisteren,  wat van mijn collega’s stoeien ook. Ik toon belangstelling door de ander aan te kijken terwijl die aan het woord is, af en toe samenvatten wat er is gezegd, niet continu onderbreken en niet bij alles wat er wordt gezegd meteen over mezelf beginnen. Inmiddels weet ik dat heus wel. Ik hoop dat ik mijn luisterhouding ook vaak in de praktijk breng. Thuis bij mijn gezin, met mijn lief natuurlijk en bij mijn vriendinnen. In elke situatie. Zéker wanneer ik tijd heb zal ik het op m’n allerbest kunnen uitvoeren. Luisteren is geen activiteit, je hoeft niets te doen. Maar echt luisteren is luisteren zonder iets te willen ondernemen. Hooguit raad je hardop wat de gevoelens zijn die bij de ander spelen en welke onvervulde behoeftes daarachter schuilgaan. Daarmee help je de ander zijn verhaal volledig te doen. Meer is er niet nodig. Het wordt dus pas moeilijk voor mij wanneer er ondertussen dingen gedaan moeten worden. Hoe erg is het eigenlijk wanneer het wasgoed nog niet in de wasmachine gedaan is? Of de strijk niet weg gewerkt is? De vrijwilligers zijn er juist voor die extra’s als een luisterend oor voor bewoners en hun familie. Wanneer iemand saai of oninteressant overkomt, ligt dat eigenlijk aan mijn eigen vraagstelling. Ik zeg zelf al jaren ‘Je kent jezelf al. Degene met wie je praat ken je nog niet, en je weet ook niet wat je uit zijn of haar verhaal kunt leren.’ Oprechte belangstelling dus. Vooral met mensen die we goed kennen vertrouwen we op het verleden om iemand in het heden te begrijpen, en dat soort aannames zijn gedoemd te mislukken. Aannames. De manager die mij vroeger begeleidde in mijn sales job destijds betrapte mij vaak op aannames van potentiële klanten. Heb je het nagevraagd? Vaak was het een aanname. Hij hamerde erop. Helemaal zonder (voor)oordeel kan gewoon niet, vertelde de meneer van de workshop. Zodra je iemand voor het eerst ziet (bijvoorbeeld een nieuwe hospice bewoner) plaats je iemand al in een hokje gebaseerd op je eerdere ervaringen uit het verleden. Dan doen je hersenen automatisch. Dat hoeft warm luisteren niet in de weg te staan. Warm luisteren is namelijk een uitwisseling van compassie. Én het helpt jouzelf bij het vervullen van je eigen (nieuwsgierige) behoeftes. Het is eigenlijk allemaal zo logisch: pas als de ander zich helemaal gehoord voelt, ontstaat bij die ander ruimte om jou vervolgens écht te horen. In mijn werk hoeft de bewoner mij natuurlijk niet te horen. Luisteren komt alleen van mijn kant. Mijn werk is intensief, maar het luisteren maakt het ook verrijkend en zinvol. Het geeft veel voldoening om iets voor een ander te kunnen betekenen. Iets lekkers te eten klaarmaken, handen of schouders masseren of dat luisterend oor bieden. Wat minstens zo belangrijk is, is dat je door het vrijwilligerswerk zelf veel kunt leren. De verhalen, inzichten en gevoelens van de bewoners en hun familie verrijken mij als mens. Tot nu toe elke dag dat ik daar gewerkt heb nam ik iets mee naar huis om over na te denken. 

Het zwemseizoen is weer begonnen! Mijn lief en ik hebben dit jaar inmiddels twee keer gezwommen in het openluchtzwembad. In het voorjaar hebben we ons abonnement gekocht, net als vorig jaar. Vrij zwemmen van half april tot half september. Zelf zwem ik alleen bij mooi weer hoor. Ik vind het fijn om na het baantjes zwemmen nog even op een bankje naast het zwembad op te warmen in de zon. Lekker in mijn bikini. Zon op mijn huid. Zomergevoel. Ontspanning. We zwommen vorig jaar steeds eind van de middag, na het werk van mijn lief. Dat is nu natuurlijk anders sinds hij drie dagen per week in Duitsland werkt. Samen kunnen we van vrijdagmiddag tot en met maandagmiddag zwemmen. De eerste keer dit voorjaar was als vanouds heerlijk. Ik hou van dit jaargetijde. Zwemmen in de buitenlucht. Batterij weer even opladen – of de zorgen van je afspoelen. De zon! Bovendien is het fijn om iets samen met mijn lief te doen. Zo nu en dan eten we daarna ergens wat óf we staan daarna in onze zwemkleding te koken in de keuken, en eten vervolgens aan de tuintafel in de achtertuin. Zomer!

Texel!

OORLOG
‘If we don't end war, war will end us.’ 

- H. G. Wells

Na mijn yogales, opgevolgd door een sessie bij de fysiotherapeut voor mijn SI-gewrichtje en bekken had ik mij thuis snel omgekleed, kam door mijn haar gehaald en met een fles water en een paar gesmeerde boterhammen in mijn kleine autootje op de oprit gestapt. Op Google Maps zag ik dat ik iets te laat zou arriveren bij mijn afspraak in Heemstede. Misschien dat ik daardoor met mijn gedachten elders en iets te onoplettend achteruit de oprit afreed en met de voorkant van de auto langs het metalen hek schraapte. Ik zuchtte diep, baalde, reed een klein stukje naar voren om weer verder achteruit de weg op te gaan. Ik ging niet kijken naar de opgelopen schade, geen tijd. Ik kwam inderdaad een kleine tien minuten later dan afgesproken aan. Ik haalde het opgevouwen vouwfietsje van de achterbank uit de auto. Mijn lief had mij de avond ervoor gedemonstreerd hoe ik het stuur kon omslaan en het oude fietsje kon vouwen tot een klein pakket en weer uitvouwen tot een fiets.  Het terplekke in elkaar zetten ging redelijk. Ik belde bij mijn tante aan. Haar fiets stond al buiten. We fietsten samen naar het station. Bij elkaar anderhalve kilometer misschien. In dat stukje vloog maar liefst drie keer de fietsketting eraf. Weer een diepe zucht. Met zwart geoliede handen fietste ik weer verder. Uiteindelijk besloten we de fietsen maar eerder te parkeren en verder te lopen. Ik voelde me verre van ontspannen. Met mijn vieze handen moest ik opletten niks aan te raken. Ik had nog geen treinkaartje gekocht en dacht slim het retourtje naar Amsterdam in de automaat aan te schaffen. Op het perron kwam ik erachter dat dit heel dom was, een kaartje online kopen was een stukje goedkoper. Een zucht. Vanuit het Centraal Station wandelden we rustig over het zonnige Rokin naar bakkerij van der Linden om mijn tante haar eerste beroemde slagroomijsje te laten proeven. We genoten op het Beursplein in het zonnetje. We vervolgden onze weg langs de Bijenkorf en staken de Dam schuin over naar een smal krap straatje waar het allerkleinste theater Torpedo gelegen is. Er kunnen zestig stoelen in. Vanaf 1887 was het pand in gebruik als worstmakerij. Het theater werd eigenlijk opgericht om poppenkastvoorstellingen op de Dam ook te kunnen geven op regenachtige dagen, of in de winter. Deze middag was er een boekpresentatie van een familielid van mij. De temperatuur was binnen aardig opgelopen. Met klapstoeltjes konden we plaats nemen en luisteren naar het voorafgaande interview en vervolgens een voorgelezen stukje uit het oorlogsboek. Bekende mensen van televisie waren ook aanwezig. Natuurlijk wat familieleden van mij. Een gemoedelijke sfeer. Met twee gesigneerde boeken onder mijn arm en op weg naar huis vervolgde ik de rits aan tegenslagen weer. Op het perron zagen we voor onze neus de trein naar Heemstede vervallen. Zucht. De conducteur vertelde dat er iemand op het spoor was en dat de komst van de nieuwe trein nog wat uurtjes kon duren. Diepe zucht. We pakten alvast de trein naar Sloterdijk. Wat qua wachttijd uiteindelijk niks uitmaakte. Het was inmiddels ver na etenstijd, maar we durfden niet ergens wat te gaan eten om de boodschappen op de borden niet te missen. Een groepje jongelui hielp ons heel lief een alternatieve route te vinden om toch verder te kunnen reizen. Via Haarlem kwamen we weer in Heemstede. Daar stond mijn fietsje nog steeds tegen een hek aan, mét de losgeraakte fietsketting. Zucht. Na de trein volgde de volgende uitdaging. Wederom met handen vol smeerolie een stukje geprobeerd te fietsen, dat werkte niet. Diepe zucht. Uiteindelijk heb ik steppend achter mijn tante aan haar huis bereikt. Nog even naar het toilet bij haar thuis, smeerolie zo goed als mogelijk van mijn handen gewassen, afscheid genomen en om half tien reed ik pas naar Breda. Nog steeds niks gegeten. Wetende dat er ergens nog een stuk snelweg afgesloten zou zijn ging ik na een heel diepe zucht hoopvol op weg. Na een middag en avond met mijn moeders familie doorgebracht te hebben speelt op de autoradio ‘My heart will go on’ van Celine Dion. Het lievelingsliedje van mama dat we afspeelden op haar afscheid. Toeval? In gedachten was ze erbij.  Google Maps heeft mij veilig omgeleid en rond elf uur was ik eindelijk thuis. Thuis met een beschadigde auto, een met kettingolie besmeurde broekspijp, een bijna lege benzinetank, een lege maag, een kapotte vouwfiets en nog steeds zwarte handen.  

Voor de derde keer in mijn leven stap ik, deze keer samen met mijn lief, op de Texelse boot. De eerste keer op de veerboot was ik amper zestien jaar oud en nam ik samen met mijn beste vriendinnetje onze opoefietsen mee op de boot. We waren voor het eerst zonder ouders op vakantie; samen een rondje jeugdherbergen in Noord-Holland. De tweede keer op de veerboot reden wij onze oude Volkswagen kampeerbus op de boot. Onze allereerste week kamperen met de hippiebus en vanwege de kou de voortent opgezet. Tien jaar geleden. De drie meisjes waren mee. We liepen die week met onze rubberlaarzen op het Wad achter een gids aan, op zoek naar piertjes in de branding. We zagen de vuurtoren, veel mooie zonsondergangen en bakten pannenkoeken in de duinen. Door de koude avonden waren we genoodzaakt een elektrisch kacheltje te kopen. Dit keer hadden mijn lief en ik alleen onze vouwfietsjes mee. We hadden de nacht vooraf overnacht in een hut op een oude sleepboot uit 1981 van de Nederlandse marine, gelegen in Den Helder. Die avond gingen we dineren met vrienden in een Helders restaurant. De volgende ochtend ontbeten we in de lounge van de boot en achter mij zaten een moeder en haar zoon van een jaar of veertien aan tafel. Ik kon hun gesprek volgen en merkte hun interesse in onderzeeboten. Ze raakten er niet over uitgepraat en toen ik klaar was met mijn ontbijt draaide ik me om. ‘Hoor ik jullie steeds over onderzeeërs praten?’ vroeg ik ze. Daarna vertelde ik het verhaal van mijn opa op de onderzeeër O24 die in 1940 in Rotterdam lag en een uur na het bombardement op de stad meteen naar Engeland voer terwijl de boot nog niet af was. De commandant uit Den Helder gaf de volgende opdracht: ‘Havens versperren, vernielingen uitvoeren, zoveel mogelijk personeel en materieel naar Engeland zenden, meeste spoed, dit is de laatste telexorder, wij verbreken verbindingen en vernietigen telexmachines.’ Hoe ze geruisloos in de onderzeeër op de zeebodem lagen te wachten totdat een Duits oorlogsschip na drie dagen boven hen, wegvoer. Ik vertelde hoe mijn opa met de andere bemanning een kruis kreeg uitgereikt door koningin Wilhelmina in Londen. Ze hingen aan mijn lippen. Ze vonden mijn opa zelfs op Wikipedia en waren zeer enthousiast over het verhaal. Zelf vond ik ‘het toeval’ juist bijzonder dat we precies dit weekend tachtig jaar bevrijding herdenken. De oorlog die mijn oma als marinevrouw zonder haar man in Den Helder doormaakte, terwijl wij juist nú in Den Helder waren. Geen enkele plek in Nederland is tijdens de Tweede Wereldoorlog zo vaak gebombardeerd als Den Helder. Na ons geanimeerde gesprek vertrokken mijn lief en ik op onze fietsjes naar de veerboot en stapten op een zonnig Texel de kade op. We fietsten langs de Waddenzee. We lunchten met broodjes verse vis in het mooie dorpje Oudeschild. Net voordat het eind van de middag zou gaan stormen fietsten we de veerboot weer op. We gingen op de thee bij een oom van mijn lief die ook bij de marine werkte en in Den Helder woont. We bleven spontaan bij hem eten, in de avond reden we de lange weg weer terug naar Breda.