So much loving attention! 

KLEUREN
Want ik kan de zon wel zien

Maar ik voel de warmte niet

De wereld draait nog steeds voor mij

Maar ze is haar kleuren kwijt

- Nielson 

De afgelopen twee weken ben ik heel diep gegaan. Ik heb tegenover mijn grootste demonen gestaan. Ik heb dingen over mezelf geleerd die ik in goede tijden nooit van mezelf ontdekt zou hebben. Ik heb deze weken op de twaalfde verdieping van het Erasmus ziekenhuis grote angsten gekend, paniekaanvallen zelfs en kon niet meer terug naar een rustige buikademhaling… Ik, die al jaren wekelijks traint met ademhaling en dacht daar alles te mee kunnen oplossen, kan kennelijk zo in de paniek schieten dat ik alleen nog maar een hoge pieperige ademhaling had. Ik voelde me zo kwetsbaar.  Ik weet nu hoe het is om nachtmerries en hallucinaties te hebben door vol met drugs gespoten te zijn. De afgelopen twee weken zag ik weinig kleuren terwijl ik zo’n optimist ben! Een lang gesprek met een psycholoog gaf me zelfinzicht. Ik ga mijn tools weer gebruiken om zelf krachtig en optimistisch te zijn. Er komt nog een vervolg met haar. En misschien nog wel meer want zo’n heftige ingreep kan straks bij thuiskomst nog wel wat andere trauma’s blootleggen. 

Eerst aan mijn thuiskeer werken - dat zal iedereen lucht geven. De meiden, maar zeker mijn lief die elke dag aan mijn bed zit. Of ik nou slaap of wakker ben.  Hij masseert mijn voeten geduldig  zodat ik me veilig in een diepe slaap durf te laten vallen. De schat kwam zelfs in de nacht naar Rotterdam rijden om mijn paniek weg te nemen zodat ik een paar uurtjes kon slapen. Hij juist dan weer niet… Vanmorgen heb ik leren slikken. Slokjes water om mee te beginnen. Gretige slokken koud kolkend water door mijn keel!  Daarna romige chocomel protein drink en een bakje proteïne vanillevla met een lepel. Mijn grote hartenwens is een paar slokken ijskoude Mountain Dew. In Nederland nauwelijks verkrijgbaar. Oudste dochter heeft het hier in Rotterdam op de kop kunnen tikken. Destijds zwanger van tweede dochter en te misselijk om iets binnen te houden kreeg ik in een Amerikaans ziekenhuis vijf koude milliliters hemels Mountain Dew. Ik had gezien waar de koelkast stond en sommeerde mijn lief stiekem nog zo’n bekertje met liquid sugar te vullen. Vandaag staat mijn flesje met Amerikaanse goud geduldig in de koelkast van de afdeling te wachten. Straks als m’n lief hier is - pakken we ons momentje in de lounge.

Rotterdam | 24 oktober 2022 

Walk in Loonse en Drunense duinen

OPNAME

Alles is veranderd

Alles is hetzelfde

Alles is kapot

Alles doet het nog

Alles staat stil

Alles gaat door alles heen

Er is niets meer dat ik zeker weet

- Nielson

Zoveel dagen wachten. Het wachten ging me best goed af met hulp van mediteren en yogalessen. Bioscoopbezoekjes. Op de één na laatste wachtdag was ik plotsklaps van de opbouwende spanning stikchagrijnig. De trigger voor mijn wrevelige bui was mijn broek die ik oppakte om aan te trekken en een natte plek zag. Kattenpis. Eén van de katten had op mijn lange broek, die op de vloer van onze slaapkamer lag, gepiest. ‘Gatverdarrie’ dacht ik natuurlijk, maar ook meteen ‘welke van de katten heeft dit gedaan?’.  Is dit wellicht een reactie op de stress die hier in huis gevoeld wordt? Vervolgens vertrok ik naar mijn zondagochtend yogales. Op zich heel relaxt, op mijn fiets, behalve dat er in mijn jaszak een briefje zat voor een Tesla rijder hier uit de buurt die al sinds de middag ervoor zijn zwarte Tesla op de openbare oplaadplek had geparkeerd. Wij hebben lang gewacht totdat hij eindelijk weg zou rijden. Ten langen leste op zondagochtend vroeg maar uitgeweken naar een oplaadpunt wat verder in ons dorp. Op weg naar yoga zag ik dat de oplaadplek weer vrij was. De schuldige zwarte Tesla stond even verderop in de straat geparkeerd. Ik heb alsnog mijn beleefde briefje uit mijn jaszak onder zijn ruitenwisser gepropt. Thuis wilde ik lekker rustig douchen voordat we naar Den Bosch zouden rijden voor een originele Bosschebol van bakkerij de Groot. Pech, middelste dochter ging eerder douchen. Na mijn douchebeurt was het te laat voor een lunch, want ik had met oudste dochter op een bepaalde tijd bij een P+R afgesproken. Ook nog glad vergeten dat de Tesla ergens in het dorp geparkeerd stond… Bij onze Tesla aangekomen kreeg ik de oplaadstekker er niet uit, zat stevig vast. Een paar jongens haastig op straat aangehouden of ze konden helpen. Nee dus. We bleken op het scherm in de auto eerst de auto te moeten ontgrendelen. Veel te laat vertrokken we,  ik met een lege maag. Eenmaal met z’n viertjes op de Markt in de gezellige stad waar we in de serre van het stadshotel een originele Bosschebol zouden eten, bleek één minuut voordat wij mochten bestellen de laatste Bosschebol uitverkocht te zijn. Ik stortte helemaal in. ‘Wat doe ik hier dan?’ vroeg ik me geïrriteerd af. 

Onze drie meiden zouden gaan shoppen en ik zou lekker in deze warme hotelserre gaan relaxen met een tijdschrift en een kop thee. Goede afleiding van het lange wachten deze dag, dacht ik. Na de thee toen de meiden vertrokken waren stond ik ook maar op en slenterde in m’n uppie naar een tearoom verderop die ook originele Bosschebollen zou verkopen. Ik zag in de vitrine nog enkele staan. Eerst maar gauw in de rij om een Bosschebol te betalen voordat ik weer mis zou grijpen. Ik kreeg echter te horen dat als ik het op het terras zou opeten dat ik het daar bij de serveerster moest bestellen. Ik zat buiten aan een tafeltje in de frisse schaduw toen eindelijk de serveerster mijn bestelling opnam en reageerde met ‘Ik hoop dat u geluk hebt, volgens mij zijn ze nèt uitverkocht’.  ‘In dat geval laat je mijn kopje thee ook maar zitten’ zei ik misschien iets te bits. Gelukkig kwam ze terug met een kop thee én een Bosschebol. Ik genoot er kortstondig van; veel te koud om lang en uitgebreid op dit terrasje te blijven zitten. Ik sprak met mezelf af dat ik nooit meer voor een originele Bosschebol deze kant op zou rijden. Wat een slechte, niet relaxte zondag was dit - ookal deden de meiden zo hun best mij vrolijk te maken. Gelukkig was de dag ervoor juist heel fijn en ontspannen geweest. Met mijn lief wandelend in de Loonse en Drunense duinen. Lekker zonnetje. Mooie omgeving. Op de terugweg op een heerlijk zonnig terras gezeten met een gemberbiertje en verrukkelijke snacks. Goed toeven daar die middag. Uiteindelijk kregen we na zoveel lange dagen wachten, in het ziekenhuis het mooiste nieuws wat we in deze situatie konden wensen. Dezelfde ochtend van de goede uitslag hoorden we echter ook van de dierenarts dat Salvador met spoed opgenomen moest worden. Hij kon niet meer plassen. Zijn plasbuis was verstopt geraakt door urinekristallen. Hij kreeg dezelfde middag een roesje via een infuus en een katheter in zijn blaas. Zijn blaas moest drie dagen lang schoongespoeld worden via een infuus. Het arme katertje. De rest van zijn leven dieetvoer. Vanmiddag mag hij fijn mee naar huis. Dinsdag is het mijn beurt voor een opname in het ziekenhuis. 

Thankful for sunrise at Callantsoog this month

OM SHREE DHANVANTRE NAMAHA
What if you gave someone a gift, and they neglected to thank you for it - would you be likely to give them another? Life is the same way. In order to attract more of the blessings that life has to offer, you must truly appreciate what you already have. 

- Ralph Marston

Dankbaarheid helpt om meer positieve emoties te hebben. Tijdens mijn yogalessen in Mexico van een allerliefste yogajuf, die nog steeds mijn vriendin is, heb ik geleerd wat dankbaarheid met je doet. Zo’n sterke positieve energie!  Dankbaarheid helpt om fijne ervaringen te koesteren en ook je gezondheid te verbeteren. Ook om beter om te gaan met tegenslag. Als ik iets nodig heb in deze afwachtende tijd is het krachtige positieve energie. Dankbaarheid dus. Wie uit mijn omgeving helpen mij, steunen mij of vrolijken mij op? Veel dank! Wie maken mijn leven op een andere manier mooier? Dankjewel! Die ene vriendin die zo goed kan luisteren, vanzelfsprekend? Absoluut niet. Ik voel dankbaarheid als ik aan al de lieve gebaren van afgelopen weken denk. Zoveel warmte dat ik voel. Ik kan me niet eens voorstellen hoe m’n leven eruit zou zien zónder al die fijne gebaren en eigenschappen van mijn vriendinnen en familie. Gevoelens van dankbaarheid kunnen je lijf gezonder maken is ook gebleken uit de wetenschap. Volgens neurowetenschapper Joe Dispenza draait het allemaal om het transformeren van je mindset door gedachten van angst te vervangen door gedachten van dankbaarheid. Doe je dat goed, dan kun je daarmee zelfs je immuunsysteem veranderen. Als je je zorgen maakt, wil je het advies ‘stop nu eens met piekeren’ liever niet horen. Tóch is dat volgens Dispenza dé manier om de controle over je mind en lichaam terug te nemen. Stoppen met piekeren. De donkere, stille nacht is ideaal om te piekeren. Ik slaap gelukkig verbazingwekkend goed. Wat mij helpt als ik toch wakker lig is om dan mijn ademhaling te tellen: vijf tellen in- en vijf tellen uitademen. Dan zijn je hersenen bezig met tellen en niet met piekeren. Tijdens yogalessen zing ik regelmatig mantra’s. Ook op de ochtend van mijn operatie  - om een biopt te nemen - nog. We zongen ‘toevallig’ mantra’s voor knowledge, action and overcoming fear. Hoe toepasselijk die spannende dag voor mij. Onlangs kreeg ik een CD opgestuurd door mijn vriendin. Een CD met verschillende mantra’s - ieder met 108 herhalingen omdat er 108 belangrijke energiebanen zijn. Sindsdien mediteer ik thuis elke ochtend tijdens de achtenhalve minuut die de mantra voor healing duurt. Waar je bang voor bent, heeft macht over jou. Dispenza zegt dat we moeten leren om onze angsten te transformeren. ’Je lichaam is objectief’, zegt hij. ‘Het ziet geen verschil tussen emoties door echte ervaringen en door emoties door gedachten. Je lichaam ervaart stress als reactie op iets wat echt gebeurt en stress die ontstaat doordat je ergens over piekert dus op dezelfde manier. Om je lichaam het signaal te geven dat het kan ontspannen, zijn kalmerende en dankbare gedachten de sleutel. Dat helpt niet alleen om stress op te lossen, maar ook om het te voorkomen. Door je energie te shiften naar gevoelens van dankbaarheid heb je zelf veel meer controle over hoe je je voelt en gedraagt.’ Dus roep ik soms bewust gevoelens van dankbaarheid op. 

Dankbaarheid werkt als een vergrootglas: het vergroot de goede dingen uit. Soms spreek ik ze ook uit wanneer ik met iemand een gesprek heb. Ik ben bijvoorbeeld echt heel dankbaar dat de pandemie is geluwd en dat ik meteen in het ziekenhuis welkom was en niet geweerd werd. En überhaupt voor de goede gezondheidszorg in Nederland! Zo ben ik ook zo dankbaar voor onze heerlijke huis met tuin in ons fijne straatje maar ook voor de yogaschool vlakbij ons huis waar ik al zo’n vijftien jaar met veel plezier kom. Er zijn iedere dag lessen waar ik aan deel kan nemen. Mijn acupuncturist Ilona huist daar ook. Uiteraard ben ik het meest dankbaar voor mijn lange relatie en ons lieve gezin. Onze meiden zijn zulke mooie wijze volwassenen geworden. Van buiten en van binnen. We zijn gelukkig heel close en open met elkaar. Ons gezin is ongetwijfeld de grootste steun in mijn leven. Ik kan zelfs dankbaar zijn voor de drie poezen, die heel goed aanvoelen dat er iets anders is dan anders. Onvoorwaardelijke liefde. Sinds kort slaapt er minstens één tijdens de nacht in onze slaapkamer op zolder. Zelfs op bed wat die twee grijze baby’s nooit eerder gedaan hebben. Onze lange verre reizen en uitzendingen met ons gezin roepen ook alleen maar gevoelens van dankbaarheid op. Prachtige fotoboeken vol herinneringen. Allemaal kalmerende en dankbare gedachten om te ontspannen. Voor een deel zit dankbaarheid in je persoonlijkheid: de een is van nature wat meer geneigd om zijn zegeningen te tellen dan de ander. Ik ben zelf een optimist in hart en nieren. Mensen die vaker dankbaar zijn hebben meer positieve emoties, zijn tevredener met hun leven en hebben positieve verwachtingen van de toekomst. Tegelijkertijd hebben ze ook minder gevoelens van angst en depressie. Op dit plekje wil ik gewoon even dank zeggen tegen de lezers en lezeressen van mijn blog. Zonder jullie zou ik niet wekelijks mijn beschouwingen aan de geschreven stukjes toevertrouwen. Juist m’n blogjes laten me een stukje gelukkiger voelen en stress verlagen. Daar ben ik jullie al bijna vijftien jaar oneindig dankbaar voor.

Lovely blended meal at the restaurant

GEPUREERD

“I wanted to tell her that I was getting better, because that was supposed to be the narrative of illness: It was a hurdle you jumped over, or a battle you won. Illness is a story told in the past tense.” 

- John Green

Flarden van een telefoongesprekje met mijn zus:

Zij: ‘Toen we zo’n trek hadden in een toastje met zalm op zaterdagavond heeft hij twee eitjes voor me gekookt en geprakt met mayonaise. En dan hele kleine stukjes zalm erbij gedaan. Geserveerd op een theelepel. Was heerlijk.’

Ik: ‘Mijn lief had op een avond toen ik weer zo’n honger had twee geklutste eieren gemaakt en met een boterham in de blender gedaan, wat mayonaise erbij. Het viel als een blok op mijn maag. Toen ik het restant liet staan proefde hij zelf ook even. Niet te eten, gaf hij toe.’

Mijn zus en ik zijn beiden in dezelfde week geopereerd in onze mond en kunnen allebei alleen vloeibaar voedsel eten. Bij mij moest het in het begin ook nog koud zijn. In het allereerste begin zelfs alleen waterijs en ijswater. En ik heb juist een hekel aan koude dranken. Daarna kon ik vla, yoghurt, koude chocomel en koude Spaanse gazpacho eten. Daar werd ik na een tijdje ook wel weer een beetje weeïg van. Steeds honger. Weer een paar dagen later lukte lauwe thee, lauwe verse soep en lauwe brintapap. Mijn zus en ik wisselden onderling voedingstips uit. Ik had bijvoorbeeld ontdekt dat er een spuitzak met bakkersroom te koop is bij de supermarkt. Een tompouce zonder de harde koek. Zij tipte mij op een gesmolten Bros chocolaatje gedipt op een lepel in een hete kop thee, alleen werkte dat helaas toch niet voor mij. Mijn lief had een keer heel daadkrachtig, en toch ook om je  rot te lachen, op een zonnig terras een stuk appeltaart met slagroom voor mij geplet met zijn vork tot een prakje omdat ik teleurgesteld was dat ik het tóch niet kon eten. Ook reed hij in de avond voor mij naar McDonalds om een koude milkshake of McFlurry als traktatie te halen. Mijn zus eet gepureerde avondmaaltijden. Ik vond het idee daaraan afstotelijk (lijkt op kattenvoer) en bleef stug lauwe, verse soepjes eten, om een uur later weer honger te krijgen. De kilo’s vlogen er bij mijn zus en mij af. Een week na mijn operatie kookte mijn lief een verse maaltijd en uit eigen initiatief pureerde hij het voor mij. Opeens stond er een diep bord voor mijn neus op tafel met een bruin prutje. Het was oorspronkelijk een risotto maaltijd geloof ik. Ik proefde eraan en tot mijn verbazing smaakte het heerlijk. Ik smulde van een hartige, goed vullende maaltijd. Ik hoefde de hele avond niet meer voor de koelkast te staren welke smaak vla ik nu weer eens als tussendoortje zou nemen. Veel meer energie. Ik knapte er echt van op. Sinds die dag pureerde hij liefdevol zijn versgekookte maaltijden voor mij. Op zaterdagavond staat er een, al heel lang geleden gepland, familie-etentje in de agenda. Bij een Vietnamees restaurant in Rotterdam. Oudste wil ons op deze manier bedanken voor haar tijdelijk verblijf van een paar maandjes bij ons in huis en alle hulp met huis zoeken, klussen en verhuizen. Ik zie best tegen het restaurantbezoek op. Kan ik daar wel iets eten wat niet pikant is, en dat ik zonder moeite door kan slikken? Mijn lief neemt spontaan onze blender Billy mee naar het restaurant, om te pureren als het nodig is. Wat een lief gebaar! Wanneer we plaats nemen aan tafel legt oudste dochter meteen aan de ober uit dat ik aan mijn tong geopereerd ben. De manager komt naar onze tafel en regelt alles. Als de ober de Vietnamese gerechten voor ons op tafel zet zien we zijn verbaasde gezicht bij het schaaltje met het blended gerecht. Het smaakt echter heerlijk! Als toetje volgt een vers gemaakte chocolademousse die verrukkelijk is. Een heerlijke avond met elkaar.  De regenachtige zondagmiddag die erop volgt gaan we naar de Antwerpse bioscoop. Een beker lauwwarme Belgische chocomel gaat mee de bioscoopzaal in. Na de film biecht mijn lief op dat dit de eerste keer in zijn leven is dat hij in een bioscoopzaal zat zonder een bak popcorn…en dat allemaal om meevoelend te zijn met mij.  

Relaxing at the beach of Callantsoog 

LIEFDE VOOR JEZELF
Don't let it bring you down

Just see what tomorrow brings

Don't let it bring you down

Make it a memory

- Danny Vera

Ik loop in m’n uppie van ons kleine trekkerstentje door het duin naar het strand van Callantsoog. Ik keek al een tijdje uit naar helemaal alleen zijn. Van huis. Verbinding met de natuur. Me time. Ik vond echter onze Volkswagenbus uit de stalling halen en beddengoed erbij zoeken nét teveel werk. De juiste vorm werd zo in mijn schoot geworpen. Mijn lief had een familiereünie helemaal in Den Helder. Als hij mij nou eens op een kustcamping dropt onderweg? Ik vond een kant-en-klaar tentje met een houten vloer, bedden met beddengoed, fijne relaxstoelen onder de luifel en lampen. Nu loop ik heerlijk met een strandtas in mijn hand naar het strand. Een magazine, een boek, een handdoek en een flesje water sjouw ik mee. En mezelf met al mijn gedachtegoed. Vrije tijd voor mezelf. Zorgen over mijn gezondheid ver weg. De zon schijnt onverwachts uitbundig. Eenmaal op het strand  trek ik mijn kleding uit op mijn handdoek. Nooit aan gedacht een bikini mee te nemen! Zonnen en lezen in mijn ondergoed op het witte strand. Rust. Zen. Ik staar naar de horizon. Ik luister naar het onophoudend aanspoelen van de golven. Heel heilzaam. Blote voeten in het zand. De zon verwarmt mijn huid. Wat laad ik toch op van wat tijd aan zee. Ik ontspan met fijne leesartikelen in mijn Yoga magazine. Een momentje van zelfliefde. Rond etenstijd verplaats ik me naar een strandpaviljoen. Ik bestel wat te eten en pak mijn boek erbij. Ik hoor de drukte van jonge gezinnen om me heen. Een groep vrienden die druk en luid doen met elkaar. Honden die druk tegen elkaar blaffen. Hoe heerlijk dat ik zelf niet druk hoef te doen. Ik kijk rustig om me heen naar het nog volle strand. Ik kijk naar boven naar de blauwe lucht. Lees weer verder in m’n boek. Terug bij de tent op de camping verschuif ik mijn relaxstoel lekker naar achter de tent. Ik kijk uit op een mooi stukje natuur waar af en toe iemand wandelt met een hond, of een mountainbiker voorbij zoeft. Een stukje wit duin, oude pijnappelbomen, omgevallen boomstammen en dode takken. Ik voel me helemaal senang. Zorgen ver weg. Ik zie het zonlicht steeds zachter en minder worden. Ik en mijn gedachten. Eenmaal donker ga ik onder de luifel zitten met de sfeerlampjes aan. Ookal wordt het niet echt donker deze nacht met een grote volle maan. Zo’n stille camping. Het geluid van de stilte. Een specht. Een groep overvliegende ganzen. Dan komt mijn lief terug van zijn reünie. We vragen naar elkaars dag. Rust en aandacht voor elkaar. Het wordt koeler buiten. We verplaatsen naar binnen. De volgende ochtend als we vroeg naar het toiletgebouw lopen door het vochtige gras worden we getrakteerd op een fantastische zonsopgang boven het dampige weiland. Een knaloranje ochtendzon. Dit is zo’n cadeau. Het wordt wederom een zonovergoten dag na zoveel regen en donkere dagen. Ontbijtje uit de kampwinkel voor ons tentje. Weekendkrantje erbij. Douchen. Een sportieve ochtendwandeling in het beschermde natuurreservaat het Zwanenwater in plaats van het vertrouwde Mastbos. Wat een afwisseling. We wandelen langs de grootste duinmeren van Europa. Natuurlijk een lunch op een terras van een paviljoen aan het zonnige strand. Wat laad ik hiervan op. Zelfzorg. Afleiding. Ook de middag brengen we aan zee door. Voeten in zee. Pas laat in de middag rijden we met een zongebruinde huid en zand in ons haar weer terug naar het Zuiden. Ik ben opgeladen, heb energie en lijk er weer even tegen te kunnen. 

Lunch with friends

KRAKKEMIKKIG
Being in control of your life and having realistic expectations about your day-to-day challenges are the keys to stress management, which is perhaps the most important ingredient to living a happy, healthy and rewarding life. 

- Marilu Henner

Tijdens mijn yogalessen voel ik dat ik in bepaalde houdingen niet recht sta. Voorover gebogen voel ik mijn schouders elk op een andere hoogte, en mijn heupen ook vaak. Heel rare gewaarwording wanneer ik dubbel gecheckt heb of mijn voeten en handen recht op de yogamat staan. De fysiotherapeut had al voordat de zomer begon opgemerkt dat mijn navel niet meer in het midden stond. Of mij dat zelf niet al opgevallen was? Nee, ik wilde alleen maar van de spierpijn in mijn verkrampte bilspier af. Ik kreeg elke week een massage van hem in mijn bil en oefeningen mee naar  huis om de spier te strekken. Mijn klachten werden echter niet minder. Ik besloot terug te gaan naar een Amerikaanse chiropractor die mij ooit zélf aangesproken had op mijn yogaschool. Jeffrey bood me toen aan te helpen met de houding van mijn scheve nek. Dit mankement is nu inderdaad verholpen, eigenlijk door een prisma in mijn brillenglas te plaatsen. De chiropractor liet me tijdens de nieuwe afspraak buigingen op één been maken en ik kon niet eens rechtop blijven staan. De bevindingen uit Jeffrey’s analyse is dat ik helemaal uit balans ben. Die conclusie begon ik zelf ook al te trekken. Ik werd vanaf mijn nek tot aan mijn bekken gekraakt. Ik voelde me opgelucht alsof ik een ballast kwijt ben. Ik kreeg oefeningen mee naar huis om mijn bilspier te trainen in plaats van te rekken zoals de fysiotherapeut adviseerde. Een dag later ontdek ik, na een gezellig diner met vrienden in onze achtertuin, een ontsteking op mijn tong. Ik heb al drie jaar een kleine, branderige mondslijmvliesontsteking op mijn tong. Nu was de grootte en de pijn van de ontsteking verdriedubbeld. Dat schijnt te kunnen gebeuren als je lijf uit balans is. Mijn lijf is op het ogenblik eigenlijk driedubbel uit balans. Emotioneel uit balans, uit hormoonbalans en lichamelijk uit balans. 

Alles valt op z’n plek als ik deze week bij de acupuncturiste ben. Ik kom eigenlijk voor mijn pijnlijke pols die af en toe weer eens opspeelt. Ik heb al jaren een polsbotje dat geen kraakbeen meer heeft, dat kan heel pijnlijk zijn. Na de corticosteroïden behandeling in het ziekenhuis destijds heb ik altijd mijn heil gezocht bij mijn acupuncturiste. Zij prikt op mijn longmeridiaan want die loopt over mijn pols.  Zo leef ik al heel lang pijnloos. Kennelijk loopt de longmeridiaan ook over mijn tong. Als het prikje in mijn hand blijft bloeden en ik uitleg dat dit door bloedverdunners komt vertel ik haar van de longembolie die ik bijna tien jaar geleden had. Al mijn gebreken leiden terug naar mijn longmeridiaan. Iedereen ervaart wel eens periodes waarin het lichaam alle zeilen bij moet zetten om gezond en vol energie door het leven te gaan. Ik zit daar nu middenin. Yin en yang uit balans. Soms omdat Yang de overhand krijgt, soms omdat Yin de overhand krijgt. Door zo’n verstoring van balans ga je je onprettig voelen en kun je ziek worden. M’n reserves worden nu behoorlijk aangesproken. Het is nu belangrijk om stress en drukte zoveel mogelijk te vermijden en op een harmonieuze manier te leven. Ik doe mijn best. De long staat voor verdriet en loslaten. De klachten die daarbij horen zijn voortdurend verdriet en bedroefdheid voelen en klachten in de mond. Goh, de bult op mijn mijn tong! Volgens de orgaanklok - uit de Traditionele Chinese Geneeskunde, een eeuwenoude biologische klok - zijn de organen in je lichaam onderworpen aan een cyclus van vierentwintig uur. Elke twee uur heeft een ander orgaan de hoogste activiteit. Het orgaan dat precies twaalf uur daarvóór het actiefst was, is dan toe aan een rustfase. Door naar de klok te kijken weet je dus welke organen op welk moment op volle kracht werken en welke zich aan het herstellen zijn. Ik word altijd ’s nachts wakker tussen 3 en 5 uur, om naar de WC te gaan. In mijn geval willen mijn longen me iets vertellen…

Etosha, our intelligent striped cat

LIEFDE VAN KATTEN
“There is, incidentally, no way of talking about cats that enables one to come off as a sane person.” 

- Dan Greenberg 

Mijn zus heeft een nieuw katje nadat ze vorige zomer twee katten was kwijt geraakt na de verhuizing. Wanneer ze vertelt dat haar kleine bolletje Soof van pas elf weken oud buiten spoorloos kwijt was toen ze terug kwam uit haar werk, dacht ik eraan hoe wij in hoge mate voorzichtig zijn met onze katten. Zij vond Soof overigens terug onder de motorkap van een vrachtwagen in de straat. Misschien zijn wij zo behoedzaam vanwege ons trauma met kater Woester die eens elf lange weken kwijt was in Mexico. Eenmaal weer thuis, tweeënhalve kilo afgevallen en versleten kussentjes onder zijn poten, kon de dierenarts vertellen dat hij vele, vele kilometers afgelegd moest hebben. Hij was zó blij toen hij uiteindelijk ons huis terug gevonden had en aan de deur stond te miauwen. Wij ook! Zelfs Tossie was na een paar dagen nukkig te zijn heel blij met zijn terugkomst. Hij durfde daarna nooit meer naar buiten als de voordeur dicht ging. De deur moest altijd open blijven staan voor hem. Hij had duidelijk een trauma opgelopen, wij ook. De twee lilac poezen die we nog steeds stug de baby’s blijven noemen mogen van ons alleen in de achtertuin. Broer en zus zijn nu ruim drie jaar oud maar ze mogen niet aan de voorkant van ons huis. Bang als we zijn dat ze op straat aangereden worden, ookal wonen we aan een doodlopend straatje, of verdwalen. De katten wéten ook dat ze niet voor het huis mogen. Als we ze onverhoopt toch op de oprit zien, waar ze kunnen komen door over het dak van de garage te lopen en via de kast met opgestapeld brandhout naar beneden te glippen, roepen we boos hun naam en gaan ze meteen plat op hun rug liggen. We kunnen ze zo heel makkelijk oprapen van het pad om binnen te zetten. Dat werkt heel goed. Elke avond zorgen we dat ze binnen zijn. Anders ga ik in de achtertuin roepen en in mijn handen klappen. Als ik niet de laatste ben die naar bed gaat en er toch een kat onverhoopt nog buiten is dan zal iemand anders van ons gezin gaan roepen. Daarentegen mag Tossie, een bejaarde grijsgestreepte Silvertabby van dertien jaar oud en destijds ook mee verhuisd naar Mexico, wel in de voortuin. De voorkant van ons huis is haar territorium en die bewaakt ze met haar leven tegen alle katten (en honden) uit de buurt. Ze slaapt en zont het grootste gedeelte van de dag op het kussen op de tuinbank. Met één oog houdt ze alles in de gaten. Zo begroet ze ons elke keer enthousiast miauwend als we thuiskomen. De liefde van katten wordt vaak minder serieus genomen, katten zouden alleen uit zijn op eten en onderdak. De liefde die er tussen een mens en dier wordt uitgewisseld is echter meer dan dat. Het is een diepe vertrouwensband tussen wezen en wezen, van hart tot hart, met unieke gewoontes en tederheden. Ook tussen kattenbroer en kattenzus trouwens, ze begroeten elkaar altijd met kopjes en een lik over hun kop.

Deze week stond in de agenda genoteerd dat onze drie katten hun jaarlijkse vaccinatie moesten halen. We deden dat al bijna twintig jaar bij dierenarts John die nu met vervroegd pensioen is. Ik had de files van onze huisdieren doorgestuurd naar een nieuw geopende dierenpraktijk bij ons in de buurt. Maar liefst zes dierenartsen werken daar. Wij hadden een afspraak met dokter Erik. De twee baby’s werden samen in een grote kennel vervoerd. Tossie in de rode kattentas.  Dokter Erik met baard bleek dol op katten te zijn. In zijn sterke arm droeg hij één van onze katten als een baby en met zijn andere hand typte hij z’n verslag. Jongste dochter en ik keken onze ogen uit in de behandelkamer. Onze eenkennige katten lieten zich knuffelen en kussen door hem. Ze lieten een pijnloos prikje zetten in hun vacht. Ze lieten zich zonder problemen wegen. Dochter en ik wisselden verbaasde blikken uit. Dokter Erik vertelde dat hij dol op katten is, meer nog dan op honden. Hij wist ons ook iets nieuws over het ras van onze lilac’s te vertellen. Sierra, het vrouwtje, heeft een lichtgrijze effen vacht precies zoals het hoort. Zij zou hoge ogen kunnen scoren bij kattenshows zei de dokter. Salvador daarentegen heeft heel lange haren tussen zijn korte vacht. Dat blijkt te komen omdat ze af en toe een British Shorthair mengen met een Perzische langharige kat met zo’n stompe snuit. Dit om de snuitjes van British Shorthair weer wat stomper te krijgen. Die lange haren van een Perzische kat zijn bij Salvador goed terug te zien in zijn vacht. Tijdens onze allereerste ontmoeting met Salvador en Sierra waren ze zó klein dat ze in hun geheel in mijn hand konden liggen. Zo lief. Meteen verkocht. Zo lief zijn ze nog. Elke ochtend als de wekker gaat komen ze naar boven om ons in bed te begroeten. Ons jongste kind heeft vooral een bijzondere band met kater Salvador. Zij kan alles met hem doen (op z’n rug leggen op haar benen, op de grond gooien, ruw aaien) hij blijft terug komen bij haar. Ze missen elkaar nu ze op kamers woont. Katten zijn warm, lief en je kunt er al je verhalen aan kwijt. Luisteren doen ze als geen ander. En als je wilt leren hoe je in het nu kunt zijn, kun je het beste een dagje goed naar een kat kijken. Katten geven – onbewust – heel veel mooie inzichten zoals bijvoorbeeld in het moment leven. Ze doen alles met volle overgave. Vooral heel zen op dat ene zonnige plekje in de tuin gaan liggen.

The five of us in Sicily this month!

WONDSPRAY

“Remember that your young adult child must live his own life, and that means solving his own problems. If you step in, you short-circuit the process of your child's emerging maturity. Your caring role is to give love, acceptance, encouragement, and guidance WHEN requested. Many parents find this more difficult than stepping in to solve the problem.” 

- Ross Campbell

Op de warme maandagmiddag die volgde op de definitieve verhuizing van jongste kind gilde ik het uit in de tuin. Een huilbui volgde. Kort daarvoor had mijn lief, net thuis van zijn werk, mij weg gebonjourd uit de keuken. Ik had het die eerste weekdag na onze reis he-le-maal gehad. Het huilen stond mij nader dan het lachen. Mijn lief adviseerde om even iets relaxt te gaan doen. De dag begon eerder met een paar uur gefrustreerd de meeverhuisde printer van middelste dochter aan de praat te krijgen. Ik moest wat belangrijke stukken uitprinten voor een bezoek aan het Juridisch Loket. Ik was dus sowieso wat gespannen. Ik wilde iemand van het printermerk spreken maar dat is tegenwoordig niet meer mogelijk. Ik kon een chat starten. Daar kreeg ik allemaal antwoorden van een robot die niks met mijn internet probleem van de printer te maken hadden. Ik mocht een app downloaden op m’n mobiel maar daar word ik als digibeet nog steeds niet wijzer van. Ik werd van het kastje naar de muur gestuurd. Uiteindelijk haalde ik gefrustreerd onze oude printer uit de garage. Minder mooie printjes, maar het waren tenminste printjes. Na een klein uurtje kreeg ik onverwachts de oplossing via een mail van het printermerk aangereikt. De printer en onze iMac stonden te ver uit elkaar om contact via Bluetooth te maken. Toen ik de printer naar de huiskamer had gesleept was er ineens internetverbinding. Yeah! Op de fiets naar het loket bleek mijn fietsslot gestolen te zijn uit mijn kratje voorop mijn fiets. Jongste had me al gewaarschuwd dat het handvat van mijn stuur afgesneden was toen ze twee dagen daarvoor mijn fiets geleend had. Die van haar stond immers al in Maastricht. Wat een pech. Ik was supergespannen die middag. Het huis, dat jarenlang een druk, gonzend nest was geweest, was leeg. Jongste was begonnen aan haar INKOM week, middelste vierde vakantie met vriendje in Londen, oudste werkte in haar eigen Rotterdamse appartement en mijn lief was gewoon op kantoor. Een verloren gevoel van onwennigheid en gemis. Ik voelde me melancholisch. Tranen brandden in mijn ogen. Ik herken het gevoel van toen ik zelf uit huis ging en me de eerste nachten in slaap huilde. Ik miste mijn moeder en onze poes. Het geborgen gevoel van thuis. Heimwee. Ook wanneer ik als kind uit logeren ging lag ik vaak nog lang wakker in bed totdat de ouders van het meisje zelf ook naar bed gingen. 

Mijn lief stuurde me dus weg uit de keuken en ik besloot de planten in de achtertuin met de gieter te bewateren. Op weg naar de kruidentafel - ik liep op blote voeten - voelde ik een enorme steek aan mijn voet. Ik zag bloed. Ik gilde. De tranen stroomden over mijn wangen. Ik liet ze lopen. Mijn lief kwam kijken, zag de flinke jaap (eigenlijk een winkelhaak) onder mijn voet en verzorgde de wond met papier van de keukenrol, wondverzorgingspray en pleisters. Voor de hitte van de wond had hij een boterhamzakje met ijsklontjes gevuld en aan mijn teen vastgebonden. Ik lag met mijn voet omhoog en had heel veel medelijden met mezelf. Het uitvliegen van ons jongste kind maakte best onverwacht allerlei gevoelens los en stelde belangrijke vragen. Hoe geef ik deze nieuwe fase vorm? Hoe verandert de band met jongste kuiken als je elkaar minder vaak ziet? Ons nest is helmaal niet leeg, middelste studeert immers weer thuis. Bovendien komt een nieuwe student nog vaak thuis met wasgoed. Ookal is het uit huis gaan voor haar een duidelijke markering naar een zelfstandig leven, ze liet ons vooraf meermalen weten dat ze zenuwachtig was voor de nieuwe fase. Ze is tenslotte pas zeventien Ze zou de drie poezen erg gaan missen. De eerste dag van de introductieweek vond ze niet meteen aansluiting bij de andere nieuwe studenten. Het meisje uit haar klas in Breda dat bij haar logeerde zocht juist contact met een ander meisje uit Breda. Ons kind voelde zich buitengesloten. Haar berichtjes hielpen me helemaal niet om haar los te laten. 

Tijdens de yogales rolden tranen over mijn wangen bij het horen van de muziek. Iedere ouder zal zijn kinderen missen als ze niet meer dagelijks in huis zijn. Dat hoor ik heus wel van vriendinnen. In veel gevallen valt het vertrek van de kinderen samen met de overgang. Naast lichamelijke klachten, zoals opvliegers, slapeloosheid en lusteloosheid, komt de stilte van het huis. Daarnaast is het zo dat wanneer kinderen volwassen worden ze net zo belangrijk voor ons blijven, maar wij worden minder belangrijk voor hen. Zo hoort dat natuurlijk ook te gaan. En natuurlijk hoort rommel en chaos bij hun verhuizingen. Nu het huis weer langzaam als mijn eigen huis begint te voelen met opgeruimde slaapkamers, hal en overloop, onze spullen weer lekker op z’n oude plek liggen, kalmeert mijn onrust ook. Met mijn pijnlijke voet omhoog (het bleek een omhoogstaande spijker te zijn geweest waar ik me aan openhaalde!) blader ik af en toe door het fotoalbum van onze heerlijke eilandenreis met z’n vijfjes. Ik houd zo van foto’s maken, foto’s uitkiezen, een album vullen en teksten erbij schrijven. Een goede afleiding de afgelopen dagen achter de computer. Inmiddels is middelste dochter weer thuis uit Londen. Ze heeft haar rijexamen net gehaald, ze mag haar scriptie inleveren volgende week, en vandaag introductiedag van haar nieuwe studie. Jongste dochter heeft de derde dag van INKOM toch gezellig aansluiting gevonden bij internationale studenten en onze oudste zoekt nog regelmatig contact vanwege bijvoorbeeld keukengerei die ze mist bij recepten en hoe ze dat nou toch moet doen. Ik ben nog nodig. Voor alle veranderingen in het leven geldt dat wennen tijd kost. Ik ga mijn plekje wel vinden. 

Youngest in her student room...

ENERGIENIVEAU

‘‘Jijzelf, net als ieder ander in het hele universum, verdient jouw liefde en genegenheid.’ 

– Boeddha

Op het ene moment voel je je energieker dan op het andere moment. Tijdens onze reis kwam het regelmatig voor dat ik een middagdutje deed. In een tuinstoel met een boek op schoot, op een relaxt ligbedje of lekker onder de parasol op het strand. Nu we een weekje thuis zijn moet ik mijn draai weer vinden. Er wordt veel van me verlangd. Meiden helpen herinneren aan dingen, vragen beantwoorden, meebeslissen en hulp met inpakken van verhuisdozen van jongste telg die nu écht de stad uit gaat verhuizen. Vorig weekend op de heetste dag van de hittegolf met een verhuisbus, thuis ingeladen, naar Maastricht gereden om middelste eruit te verhuizen en jongste erin. Tussendoor moesten de kieren in de oude plankenvloer met pur gevuld worden in verband met een spinneninvasie. Oude vloerbekleding eruit, nieuwe vloerbekleding erin. Keukenkastjes gepoetst en gevuld, wassen gedraaid en gedroogd in de tuin van het studentenhuis. Met een volle verhuiswagen weer terug naar huis. Alle overtollige spullen, fiets en verhuisdozen gingen onze zojuist opgeruimde garage in. De dag erna verhuisde oudste definitief naar Rotterdam met een paar laatste tassen en dozen in haar autootje. Een ritje naar de vuilstort voor ons. Verjaardag van middelste gezellig in een Rotterdams restaurant gevierd. Overvolle dagen. 

De energie in ons huis voelde na thuiskomst even niet meer als de onze. Het oudere echtpaar, dat een paar weken in ons huis leefde om voor de drie katten en de tuin te zorgen, had dingen anders gedaan. Ik voelde dat en ik had er last van. Alle slaapkamerdeuren wekenlang dicht vanwege de katten. De wasdroger gebruiken terwijl de was prima buiten kon drogen. De potplanten op het terras en kruidentafel zijn helaas helemaal uitgedroogd, en ook sommige huiskamerplanten. Het gras trouwens ook. Ze sliepen niet op zolder in ons bed (waar we de matras topper speciaal van weggehaald hadden) maar ze hadden zonder overleg - vanwege de hitte - in de bedden van de meiden geslapen. Hoge energierekening… Gewoon jammer. Vrouwelijke energie gaat over ontvankelijkheid en rust. Mijn hormonen schommelen op het ogenblik juist alle kanten op. Weinig rust in mijn lijf en hoofd. Veel emoties. Opvliegers ook. Een hittegolf eroverheen. Zeer weinig ruimte om een beetje te kunnen lummelen. Mijn lief brengt steeds glazen water, omdat ik goed voor mezelf moet blijven zorgen. Hij blijft heel geduldig en rustig als de tranen weer opkomen. Ik wil me verbinden met de natuur door haar letterlijk op te zoeken zoals tijdens onze roadtrip: de zon, de zeewind voelen, het zand onder mijn voeten. Hoe meer je buiten bent, hoe meer je het ritme van donker en licht en van de seizoenen ervaart. Net als de natuur heb ik ook mijn eigen ritme. Mijn persoonlijke ritme ben ik alleen even kwijt nu ik weer thuis ben. Ik heb geen studie meer, nog geen houvast van een baan. Gelukkig wel de houvast van mijn yogalessen. Mijn energetische lichaam heeft ook wat heling nodig. Als ik me heel voel kan ik ook naar buiten toe helen. Zachtheid, liefde, geduld, respect naar buiten verspreiden. Mijn lessen en meditaties in de yogaschool geven mij de broodnodige stilte. Wij leven vaak snel. Heilzamer leven is eigenlijk langzamer leven. Tijd voor reflectie, om je leven en je keuzes te overdenken. Die stilte vind ik daar in mijn yogaschool. Mijn rechterhand op m’n hart leggen en mijn ademhaling bewust langzamer maken.

Deze week schoot ik in alle haast, vroeg in de ochtend, een paar legergroene slippertjes aan en sprong op m’n fiets naar de yogaschool. Na de les bleef ik nog even hangen om te praten en toen ik eindelijk naar de kast liep om m’n slippers te pakken lagen er alleen nog legergroene versleten, oude (nep)Havaianas slippertjes. Ze waren ook nog eens een maat te klein. Ik deelde mijn vondst met de eigenaar van de yogaschool. Hij haalde z’n schouders op en zei dat het wel weer goed zou komen. Ik fietste naar huis met die oude te kleine slippers. Thuis ‘appte ik wat yogavriendinnen of zij toevallig vanmorgen de verkeerde slippers aangetrokken hadden. Niemand. Ik mailde de eigenaar dat hij misschien de overige dames uit de les van vanmorgen kon vragen wie er per ongeluk de onjuiste slippertjes had aangetrokken. Geen reactie van hem. Eind van de middag zie ik plots tot mijn grote verbazing mijn eigen originele Havaianas in de bijkeuken liggen! Hoe kan dat nou? Ik deel mijn verwarring met middelste dochter en zij legt uit dat die oude versleten slippertjes van haar oudste zus zijn geweest. Oh nee, wat een afgang! M’n hoofd zit vol watten. De overgang én de verhuizingen van onze dochters slaan keihard toe. Ik ben nog helemaal niet geland thuis. Ik zweef. Hoezo vreugde en energie uit de menopauze halen?? Hoezo van het één naar het ander veranderen? Er gebeurt in deze levensfase gewoon heel veel. Dochters die hun plekjes vinden en uitvliegen. Mijn zoektocht naar een passende baan. Ik wil er nu nog helemaal niet zijn voor de buitenwereld. Ik ben in mezelf gekeerd. Een zachtere blik op de wereld. Ik kan het nog niet aan om open te staan voor anderen, of wereldproblemen. Al mijn aandacht gaat nu even uit naar ons kleine gezinnetje, mijn lief en mezelf. Lege nest syndroom? Eerder heimwee naar onze fijne, zorgeloze eilandenrondreis. 

Waiting for bus to Catania Airport - Sicily

MESSINA

“A good traveler has no fixed plans and is not intent on arriving.” 

-  Lao Tzu

We hebben de oversteek gemaakt met een snelle veerboot naar Sicilië.  De boot werd omhoog getild en beweegt als een soort catamaran op twee peilers over het water. Anderhalf uur duurt de vaart, over volle zee. Er was onweer voorspeld dus ik vond het best spannend. Het bleef gelukkig bij wat gerommel in de bergen. We zijn nu dus weer in Sicilië. Aan de andere kant van de kade zien we de kust van het vaste land van Italië. De Straat van Messina is maar een smal stukje van enkele kilometers zeewater tussen eiland Sicilië en het vaste land van Italië. We lopen een klein stukje over de kade van havenstad Messina om bij ons hip gerestaureerde B&B aan te komen. We laten de zware backpack’s daar achter en lopen naar het plein met de beroemde dom. Messina was vroeger de hoofdstad van Sicilië. Veel geschiedenis. Prachtige oude gebouwen gebouwd rond 1600. Een indrukwekkende haven. Er liggen twee enorme cruiseschepen aangemeerd. De stad loopt vol met Amerikanen. Er is een hoge luchtvochtigheid, we zweten als otters. We willen wat drinken op een vol terras, maar de chaos is daar groot. Om te beginnen serveren ze geen lunch, want er is geen kok vandaag. Ze serveren somehow ook geen thee, geen warme chocomel en geen ice-tea. De meiden drinken een caffe-freddo, mijn lief een cola. Ik laat het erbij, drink straks wel weer uit onze grote waterfles. We bestellen een brioche col tuppo, een typisch Siciliaanse zoetigheid. Wanneer dat maar niet gebracht wordt - de manager is het overzicht van zijn terras helemaal kwijt en deelt dat met z’n bedienend personeel op z’n Italiaans met een hoop geschreeuw, gezucht en druk gezwaai met z’n armen - wil mijn lief binnen de rekening betalen. Opnieuw chaos over die brioche, er wordt bij gasten aan andere tafeltjes gevraagd naar die brioche. Ik krijg de kans niet om te zeggen dat wij hem wél besteld hebben, maar nooit ontvangen hebben en ook niet meer willen. We stappen maar op. Messina heeft brede straten, grote pleinen en veel statige hoge huizen met luiken, smeedijzeren balkons en prachtige hoge houten deuren. Rijkdom. Heel anders dan de andere stadjes waar wij geweest zijn met hun supersmalle steegjes waar geen enkele auto door past behalve een oldtimer als een Fiat 500 of het schattige typisch Italiaanse driewielertje Piaggio. Beiden een Italiaans icoon. We bezoeken de eeuwenoude dom welke een mooi beschilderd houten plafond heeft, blijven staan voor de astronomische klok en klimmen de trappen op naar de Santuario di Montalto en Tempio Volivo di Christo Re vanwaar we prachtig uitzicht hebben over de stad en de Straat van Messina. We lunchen in een traditioneel eetcafé waar we meer dan een uur op ons eten mogen wachten, maar de verse pasta en risotto is zo heerlijk en het wachten waard. We horen af en toe gedonder in de verte en in de avond zien we ook af en toe een lichtflits. Geen noodweer zoals voorspeld is. De dag erna hebben we een bus rechtstreeks naar de luchthaven in Catania gereserveerd, treintickets waren online niet meer te vinden. Relaxt laten we ons anderhalf uur door de bergen met tig bergtunnels rijden. Voor ons een nieuwe route. Lekker.

Op een warme avond komen we weer aan in Eindhoven. Warm maar gelukkig niet zo’n hoge luchtvochtigheid als in Italië. We hebben wekenlang énorm gezweten, en enorm veel water gedronken. De honeymoon voelt als een maandenlange rondreis. Zoveel gezien, zoveel gereisd, zo lekker gegeten met elkaar en zoveel avonturen beleefd samen. Het is zo’n soort reis geworden die je niet meer snel vergeet. Zoveel indrukken. Zo’n reis zoals wij ook vijf weken door Afrika met een Defender hebben gereisd of zes weken met backpack’s en openbaar vervoer door Peru en Bolivia. Ook deze drieëneenhalve week reisden we met trein, bus en ferry, en backpack’s op onze rug. Steeds kort vooraf we verder zouden reizen kocht ik pas tickets voor transport. Rekening houdend met de plek ‘willen we hier zo lang mogelijk blijven?’ en dan eind van de dag pas een ferry of willen we juist vroeg op de nieuwe plek arriveren? Zo leefden we in het moment. We stopten met hollen. We namen de tijd ergens voor. Geuren, kleuren, geluiden, smaken: we lieten de omgeving op ons inwerken. Hoe verleidelijk het ook is om alle natuurparken van Sicilië te bezoeken wanneer je er toch bent, met een selectie geniet je er meer van. Ook het ontdekken van een eiland of een stad bepaalden we in het nu. Onderweg er naartoe zocht ik via Tripadvisor de leukste bezienswaardigheden op in de buurt en daarmee maakten we ons plan. Heel vrij. Ik had de hotels, Airbnb en B&B’s van deze rondreis een half jaar geleden al gepland en dat gaf mij nu een extra dimensie. Ik beleefde dezelfde verrassing als mijn gezin. Heerlijk! Alles klopte, de plekjes voor overnachtingen waren stuk voor stuk uniek en gaaf. Prima gelegen voor dagtrips. Vaak had ik al ophalen/wegbrengen geregeld met de eigenaar. Soms een taxi laten reserveren. Eén keer een huurautootje voor vier dagen. Het is zorgeloos en heerlijk rondtrekken met elkaar wanneer alles goed geregeld is. Het was écht een eersterangs reisavontuur. Nu mag ik nog van duizenden foto’s - dat krijg je als drie meiden en eega ook mooi fotograferen - een reisalbum maken. Heel veel zin in! De teksten van deze reisblogjes worden gebruikt en al mijn aantekeningen uit mijn reisdagboek. Tijdens onze reis maakte me dat extra bewust van onze ervaringen. Nu eenmaal weer thuis hoef ik alleen maar door m’n reisdagboek te bladeren om weer even dat fijne gevoel op te roepen. Mijn volgende reis door herinneringen.

Messina | 11 augustus 2022

Lipari island - Aeolian sea

HAGEDIS
“We are like islands in the sea, separate on the surface but connected in the deep.” 

- William James

Op de allerlaatste dag van ons verblijf in het meest luxueus hotel van onze hele reis laten we onze backpack’s bij de receptie staan zodat we nog een dag in de watten gelegd kunnen worden en van de heerlijke infinity pool - met uniek uitzicht over de Eolische eilanden - kunnen genieten. Pas eind van de dag zullen we de ferry naar eiland Lipari pakken. Ik lig naast middelste dochter te lezen wanneer er plots een hagedis uit de palmboom in het zwembad valt. Hij zwemt naar de rand om eruit te klimmen. Dat lukt hem niet. We zien het arme diertje zinken naar de bodem. Hij verdrinkt. Ik plons erin en met m’n bovenstukje dat lag te drogen pak ik haar uit het water. Ik laat haar op mijn drijfnatte bikinistukje onder de palmboom rusten. Ze ademt nog. Van schrik heeft zij haar staart laten vallen, een trucje dat niet alleen sommige hagedissen, maar ook gekko’s en salamanders beheersen. Op die manier ontsnappen deze dieren uit de greep van een natuurlijke vijand. Dat een hagedis niet doodbloedt als hij zijn staart kwijtraakt, is om dezelfde reden dat wij niet doodbloeden als we een wondje hebben: het bloed stolt en de wond wordt geheeld. Sommige hagedissen kunnen zelfs hun staart weer laten aangroeien. Oudste dochter hoort een Brits koppel naast haar over de hectische situatie praten. ‘It seems like she saved him, he made it.” Tristania, zoals de meiden haar doopten, klimt na zo’n twintig minuten de palmboom weer in. Ze bereikt normaalgesproken een leeftijd van negen jaar. Dat zal Tristania niet halen. De vrouwtjes zoals Tristania hebben een olijfgroene rug met twee witte of gele lengtestrepen aan haar flanken. Niet veel later zit het beestje naast mijn ligbedje precies aan de rand van het zwembad. Als ik weer kijk ligt ze wederom op de bodem van het zwembad. Ze heeft er zelf een eind aan gemaakt.  Wanneer middelste wil zwemmen licht ik het personeel in. Er komt een werkman die het beestje met een net aan zo’n lange stok uit het water haalt. Inmiddels heeft wat nieuwsgierig restaurant- en barpersoneel zich verzameld rond een Italiaanse gaste die het beestje uit het net pakt. Ze probeert nog iets van cpr met haar vinger maar de hagedis is natuurlijk gewoon dood. Een kelner uit het restaurant graaft met een lepel een grafje in een stukje tuin. We staan met een groepje hotelgasten en personeel toe te kijken. Een gast merkt op dat het nu een funeral is. Wanneer we niet veel later glaasjes water met verse citroen en munt uitgereikt krijgen proosten wij met z’n vijfjes op Tristania. 

Strand Valle Muria op eiland Lipari, waar we inmiddels verblijven, is prachtig omgeven met hoge, steile kliffen. Een oogverblindende baai met een strandje van kleine donkergrijze keitjes. Het is een steile vijftien-minuten-lange downhill walk. Er is niks te koop dus veel water, lunch, twee parasols en een zonnefactor mee. Zonnehoedjes op en gympen aan. Het pad naar beneden naar het strandje start als een paadje van cement, maar wordt al snel een hobbelig zandpad met grote keien. Langs hoog gras, bloemen en cactussen. Uitzicht op het knalblauwe water in de baai. Wanneer we zwemmen in zee komt er nog een Italiaans gezin met vijf mensen op het strand. Ze zetten hun twee parasols pal naast de onze. Zo’n groot leeg strand, en dan zo dicht naast ons? We verplaatsen onze parasols een heel stuk opzij. Wanneer we in de middag weer zwemmen wordt mijn lief gestoken op zijn arm door een klein kwalletje met lila binnenkantje. Het prikt enorm. Nog geen vijf minuten later wordt oudste dochter maar liefst drie keer op haar benen gestoken! We schieten allemaal het water uit. De dochter van de opdringerige strandbuurtjes komt ons heel lief te hulp met crème tegen kwallenbeten van medusa’s. We lezen en slapen nog even in de schaduw van onze parasols en beginnen dan aan de steile klim terug. Ik heb er ontieglijk veel moeite mee. Hijgen, zweten, ademnood en zelfs vlagen misselijkheid. De meiden en m’n lief wapperen geduldig met hun zonnehoedjes om me af te laten koelen. Slokjes water. Stukje lopen en weer zitten in een zuchtje zeewind. Bijna boven ben ik echt beroerd. Hoofd voorover tussen mijn knieën. Lauw water in mijn nek. Middelste dochter voelt zich inmiddels ook niet meer lekker. Nino, de eigenaar van het hotel komt ons weer ophalen met zijn bus. Rust. Het begint net een beetje te druppelen. Regen. Vroeg in de avond laten we ons naar het levendige havenstadje Lipari brengen. Bewolkt en een zeewind. Echt heerlijke temperatuur van nog net geen dertig graden. We shoppen wat voor souvenirs en gaan lekker uit eten. Dit was onze laatste avontuurlijke stranddag aan de Eolische zee. Morgen gaan we met de ferry terug naar Sicilië.

Lipari | 9 augustus 2022

On our way to Stromboli!

VULKAANUITBARSTING
‘Every volcano is a powerful illustration of God's character. He is a Vesuvius of goodness, life, and energy.’

- Reinhard Bonnke

Er was blijdschap toen het ons gelukt was. Een night tour naar de grootste actieve vulkaan van Europa. Riserva Naturale Orientata Isola di Stromboli e Strombolicchio. Mijn lief wilde absoluut niet een dag doorbrengen op een overvolle boot met zo’n honderd drukke Italianen. Een verplichte snorkeltrip tussendoor, vechten om een zitplek en een verplicht verblijf in dorpjes waar de boot zou aanleggen. We moesten op zoek naar een simpele avondtoer zonder opsmuk. Om zes uur in de middag zou onze boot vertrekken vanuit de haven op eiland Vulcano. Dat werd iets later. Zo’n veertig man op een boot met capaciteit voor honderd. Iedereen had ruim plek boven op het dek. De zeewind in onze haren. We haalden nog zo’n veertig passagiers op van eiland Lipari en we lieten zo’n twintig feestelijk gekleedde mensen achter op eiland Panarea waar ze tot middernacht gingen dineren en feesten. Wij voeren door naar vulkaaneiland Stromboli. Zonsondergang op de varende boot. Vulkaan Stromboli prachtig afgetekend tegen de horizon met om de paar minuten een uitgepuft wolkje erboven. We maakten foto’s. We kregen twee uur de tijd om te eten in het dorpje aan de voet van de vulkaan en om tien uur terug aan boord, dan zou het spektakel beginnen. We hadden er zo’n zin in. Lekker gegeten, een potje gekaart en zelfs tijd voor dessert. Bij het bakkertje ernaast namen we marsepein bolletjes bedekt met pistachenootjes voor onderweg mee. De boot voer zo’n tien minuten door het gifzwarte zeewater in het donker toen we lava uit één van de kraters zagen spuien. De motor werd stil gezet. Indrukwekkend zicht. Af en toe zagen we uit een andere krater gloeiende lavabommen als vuurwerk ver omhoog schieten. Spectaculair. Hij deed zijn bijnaam eer aan, de vuurtoren van de zee. Ondanks mijn voorbereidingen hoe je een lava spuwende krater in de nacht goed fotografeert - met extreem hoge ISO waarde en panoramalens - kreeg ik het beeld niet scherp op de sterk deinende golven. Gelukkig lukte het oudste dochter wel met haar geavanceerde mobiel. We genoten van het uitzicht. Iedereen op het dek was stil, of fluisterde. Ik heb me nog nooit zo dicht bij moeder Aarde gevoeld. Wat een energie. Haar magna spoot ze met grote druk naar buiten. Ik raakte er geemotioneerd van. Wat een adembenemend natuurgeweld. Ineens ging de derde krater tekeer. Veel en hoog brandend rood en oranje lava werd eruit geperst. Wauw! Wat een sensationele show! Oudste legde het ook nog eens vast op beeld. Mijn hart ging tekeer. De kapitein riep ‘Bellissimo!’ en kort daarna voeren we verder in de donkere nacht. Ik bleef nog een tijdje tevergeefs achterom kijken. Naar Sciara del Fuoco. Litteken van de brand. Boven ons een volle sterrenhemel. Zo’n honderdvijftig miljard sterren. Het sterrenstelsel waarvan de sterren vele lichtjaren bij ons vandaan zijn. Er waren zeker zeven vallende sterren. Ik zag er zelf twee. Bij de eerste deed ik een wens. Kort daarna was dat moment dat de derde krater in vuur en vlam stond. Mijn wens kwam uit. In Mexico woonden wij drie jaar aan de voet van de levende vulkaan Popocatepetl. Soms een prachtige sneeuwkraag. Soms donkere wolken uit de krater, as in de stad of aardbevingen. Nachtelijke erupties met lava. Waarschuwingen voor evacuatie voor de dichterbij gelegen dorpen. Nooit brandende lava live van dichtbij mogen zien. Wat een mooie memorabele avond in de ruige natuur van deze vulkaaneilanden. 

Deze eilandenreis langs drie verschillende zeeën is onze tweede honeymoon. Tijdens onze eerste honeymoon in 1995 reisden we af naar Egypte. Eerst een indrukwekkende cruise over de Nijl en daarna leren duiken in badplaats Hurghada. Terug vlogen we via Caïro en daar ging het mis. Ik had heel voorzichtig de zes waardevolle, volgeschoten fotorolletjes in mijn nieuwe zwartleren rugzakje - gekocht in Luxor - gestopt. Op de luchthaven in Caïro moest de handbagage door een scan. Een Duitse toerist had dezelfde lederen rugtas gekocht… In het vliegtuig opende ik m’n rugtas en er kwam een zelfgebreid vest uit. Zo ook een Duitstalig reisboekje over Egypte. Ik klampte de stewardess aan en zij ging terug naar de incheck hal om daar de tas hopelijk weer terug te verwisselen. Ik stierf duizend doden door angst. Ik zag haar uiteindelijk door het raampje met lege handen teruglopen. Zó erg! We hadden vertraging en toen ben ik zelf ook tevergeefs naar ‘gevonden voorwerpen’ gerend. Ik was er thuis in Amsterdam drie weken écht kapot van. Ik sliep slecht en zocht in de nacht naar oplossingen. Een fax naar het hotel waar het Amerikaanse stel nog verbleef dat op het cruiseschip foto’s van ons had gemaakt. Na weken geduld kwam er eindelijk een enveloppe via de luchtpost met wat foto’s waar we samen aan de eettafel met ze aten of waar wij ergens op de achtergrond stonden. Zó blij mee met die paar schamele foto’s en wat plaatjes die ik uit een reisgids had geknipt. Deze honeymoon is gelukkig heel anders. Onze drie meiden staan stil bij ons jubileum en maken stiekem romantische foto’s van mijn lief en mij samen. Ook veel gezamenlijke gezinsfoto’s. Ik ben er zo blij mee! Deze dagen op eiland Salina verblijven we in een zeer romantisch boutique familiehotel. Een eeuwenoud traditioneel pand met heel hoge plafonds van oude kastanjehouten balken, witte tadelakt muren, antieke meubels en mooie terracotta tegelvloeren. Alles is met aandacht en smaak ingericht. Een geweldige tropische tuin met oude bomen, zitjes en een kruidentuin. De infinity pool met uitzicht op de knalblauwe zee, eiland Panarea en vulkaan Stromboli maakt het plaatje af. Stilte en rust wordt gewaardeerd. Er ligt een handgeschreven brief op ons houten bureau met felicitaties voor ons trouwjubileum en daarom twee drankjes cadeau. Zo attent! 

Salina | 6 augustus 2022

Sunset at Vulcano island

EILANDEN ARCHIPEL
‘A lot of people believe Italian food is tasty because there are a lot of ingredients. But they don't understand that the reason why it's tasty is because there are less ingredients than in any other cuisine.’

- Gino d’Acampi

Je verandert door wat je eet. Hier op Sicilië en de Eolische eilanden eten we de beroemde smaakvolle tomaatjes. Elke dag kleine, rauwe tomaatjes mee naar het strand. Tomaten in de maaltijden die mijn lief hier kookt. Tomaten van Sicilië zitten bomvol levendige vulkaanenergie. Ze groeien in de energie van de vulkaan Etna of één van de vulkaaneilanden. Afgekoelde lava – na enige eeuwen van verwering – is zeer vruchtbaar en voedingrijk en is daarom goed te gebruiken als landbouwgrond. Deze tomaatjes zingen van het leven. We bewaren ze buiten de koelkast anders verdwijnt al het leven eruit. Als je groente en fruit in de koelkast bewaart is volgens kok en healer Erika Tangari het verhaal meteen afgelopen. Weg smaak, weg poëzie. Mijn lief kookt met aandacht. Dat proeven onze kinderen hier, en thuis. Ook in de keukens van onze huisjes kookt hij de sterren van de hemel. Je verandert door wat je eet. Wij eten hier regelmatig avondmaaltijden buiten de deur. Italiaanse, pure en simpele ingrediënten.  En af en toe is het ook heerlijk om in onze gehuurde huisjes te eten. Gewoon lekker met nauwelijks kleding aan onze warme lijven. In een Siciliaanse keuken met balkondeuren wijd open, op een balkon aan zee in een hippiedorp of aan een tuintafel op een vulkaaneilandje. Mijn lief haalt in de ochtend de groenten voor de salades en/of pastasauzen. Hij laat Parmezaanse kaas raspen. Lokaal fruit neemt hij ook mee. Elke dag eten we heerlijke perzikken of pruimen in de yoghurt. Meloen en zoete overheerlijke tomaatjes nemen we mee naar het strand. Voedsel helpt je weer in verbinding te komen met je lichaam. Thuis eet ik weinig vers fruit alleen blauwe bessen en granaatappelpitjes - die ik trouwens in de koelkast bewaar - en in mijn ontbijtyoghurt doe. Soms kiwi of ananas. Geen lokaal fruit helaas… Vers en ongekoelde groenten en fruit op hun hoogtepunt vol met leven brengen je naar een hogere frequentie, één van overvloed en liefde. Hier op de eilanden doen we het goed. Levend voedsel van een lokale plant, niks ingevroren of gekoeld. Eenvoudig leven en puur voedsel. Liters water drinken we dagelijks, onze huid ziet er gezond en gebruind uit. We lopen en zwemmen veel. Een gezonde flow in deze prachtige, gezonde omgeving van eilandjes in de zee. 

Al meteen bij aankomst in ons schattige huisje met tuin op het vulkaaneilandje Vulcano horen we van de eigenaar dat de levende vulkaan van het eiland sinds zijn laatste eruptie in 2019 niet te beklimmen is. Hij is aktief en het is verboden om naar boven te gaan. Dat is even slikken. We draaien ons hoofd vanaf het terras naar de vulkaan en zien een wolk stoom uit de krater bewegen. Logisch. Pas later beseffen we dat dit óók betekent dat de warme modderbaden gesloten zijn. Teleurstellend. Dit waren de voornaamste redenen om naar dit Eolische eilandje te gaan. Eerder op de middag toen we in twee ritjes opgehaald werden uit de haven met een stokoude, half verroeste Fiat Panda, met imperial op het dak, roken we meteen zwavelgas. De geur van rotte eieren. Je went er gelukkig heel snel aan. Dezelfde middag lopen we in een paar minuten naar La Baia Negra, stranden van zwart fijn zand - afkomstig van lava - en kristalhelder warm zeewater. We spelen heel lang met een balletje in de Eolische zee. Onze zwarte voeten van het strand douchen we lekker schoon onder de buitendouche in de tuin. De volgende ochtend lopen we naar het strand Spiaggia Acque Calde. In een andere baai. Baia di Ponente. Hier vindt een bijzonder fenomeen plaats. Een bijwerking van de levende vulkaan. De zeebodem vertoont karakteristieke ‘fumaroles’. Emissies van zwavelgas uit de aardbodem. Bubbels komen in de zee om je heen naar boven uit de zeebodem onder je voeten. Onze middelste merkte het als eerste op. Ze gilde, ze vond het eng. We zagen ze ineens overal: kleine gasexplosies in het warme water. Het maakt de watertemperatuur warmer en de zwemervaring meer relaxt and jacuzzi-like. Mijn lief ontdekte een grote fontein van gasbubbels waar we op af zwommen. Er was echter een lijn met oranje boeien om heen gehangen. Een badmeester hield het in de gaten. Het stonk aanzienlijk. We zagen overal gas uit de bodem ontsnappen. Heel spannend eigenlijk… Vanuit het zeewater zagen we de schuldige krater op de achterond stoer wolkjes puffen. Terug liepen we langs de afgesloten witte, weldadige modderbaden. Het modder borrelde van de hitte. Heel eng. Het was afgezet en houten bordjes waarschuwden voor gevaar. Een Amerikaanse toerist was een paar weken terug tóch er overheen geklommen, had zijn voet in de modderpoel gestoken en verbrand. Hij bleef staan kijken en kreeg toen een spat met zwavel in zijn oog dat op de Eerste Hulp verzorgd moest worden. Best gevaarlijk dus. Wij liepen veilig naar huis. Om in onze koele tuin te lunchen onder een afdakje in plaats van onder een parasol. Lekker even de hitte afspoelen onder de buitendouche. Helemaal prima. Voor een spectulaire zonsondergang op schiereilandje Vulcanello liepen we in een half uur een heuvel op. We keken uit op het eilanden archipel in de Eolische zee. Van die eilanden bezoeken we er de komende tijd maar liefst vier. 

Vulcano | 3 augustus 2022

Honeymoon 25 years - Cefalù

A BRIGHTER WORLD
“But it seemed to him the world was brighter, more intense, more alive than he had remembered. Colours were more vibrant, shimmering; the scents of ordinary things, wet pavement, bricks in sunlight, unripe peaches, felt layered and dizzyingly complex.” 

- Steven Price

Naast snorkelen, om me heen turen en lezen is er nog iets waar ik erg van kan genieten aan zee. Dus kopen we op een avond in het charmante dorp Cefalù een soort luchtbedje. Om te dobberen op zee. Dat kan alleen wanneer je al wat zongebruind bent anders verbrand je levend door de weerkaatsing van het UV licht. Vanuit ons Mamma Mia huisje aan de kust is het tien minuutjes lopen door het woonwijkje naar een piepklein schattig klein baaitje. Een pareltje. Een supersteile trap naar beneden. Aangelegd door het resort dat er pal boven ligt. Spiaggia Kalura. De linkerhelft is voor hun gasten, de rechterhelft voor de badgasten uit de buurt. Dat zijn wij. Een kiezelstrandje gelegen tussen steile rotsen. We zetten twee parasols vast met een stapel keien. Ook in dit huis ligt een parasol voor ons gebruik. Voor de kust steken wat grillige rotsen uit het water. Het krioelt daar van de gekleurde vissen. Niet een paar, maar wel honderd vissen zwemmen in diverse scholen. We zwemmen er gewoon tussen. Er zijn natuurlijke poortjes tussen rotsen waar we doorheen zwemmen. Ik compleet met flippers en snorkel achter de meisjes aan. De meiden filmen alles onder water met een GoPro. Daarbij zwemmen ze heel diep of hangen ze op hun kop, vooral de jongste heeft daar een handje van. Ze heeft vroeger aan wedstrijdzwemmen gedaan en voelt zich als een vis in het lauwe water van de Tyrreense zee. Geen snorkel maar gewoon adem inhouden. Geen flippers maar gewoon blote voetjes. Sommige Italiaanse stoere knullen duiken of springen van een hoge rots in de zee. Wanneer ik helemaal senang op onze nieuwe gadget in de golven dobber hangt er ineens een kind aan m’n benen en niet veel later ook één aan m’n hoofdkussentje. Zo genieten we nog een tijdje met z’n drieën als een soort zeester op de deinende golven. Dit strandje komt heel langzaam eind van de middag in de slagschaduw van de steile rotswand te liggen. Heerlijk vertoeven. Zeilschepen gaan voor anker in het baaitje. Hier in Cefalù worden uitgebroedde zeeschildpadjes in zee uitgezet zoals wij dat zelf in San Agustinillo in Mexico op het strand ook mochten doen. Bij zonsondergang in een National Park mochten we de paar-centimeter-grote zwarte lederschildpadjes uit een knalroze teil tillen. Elk van ons zette er een paar op onze hand en bij de waterkant op het witte strand. Ze liepen zelf heel moedig en snel de golven in. Ze wisten dat ze daar moesten zijn. Sommigen spoelden net zo snel weer terug op het strand, zij kregen een herkansing. Anderen zouden spoedig ten prooi kunnen vallen aan zeevogels, grote vissen of krabben. Eenmaal volwassen, het zijn de grootste zeeschildpadden ter wereld, hebben ze alleen nog de haai en orka als vijand. Onze meiden gaven de baby schildpadjes stuk voor stuk een naam. Hier in de Tyrreense zee heb ik al snorkelend doorzichtige kwalletjes gezien, typisch voer voor lederschildpadden. Ze leven normaliter op volle zee, maar mijn hart zou een sprongetje maken wanneer ik één dezer dagen een Italiaanse zeeschildpad tegen zou komen. 

We worden wakker bij het geluid van aanspoelende golven door de openstaande luiken. Mijn lief doet vroeg boodschappen. Ik dek de tafel. We ontbijten op het balkonnetje met uitzicht op de bootjes in de haven. Na het opruimen van de ontbijtboel pakken we de twee strandtassen in. Inmiddels onze ochtendroutine. Ik kan mijn duikbril niet vinden. Iedereen zoekt mee. Geen duikbril. We gaan onze gang van gister na. Mijn duikbril legde ik eenmaal uit zee steeds op een rots op het strand. Het zou toch niet? We lopen naar het strand. Geen achtergelaten snorkel. Ik word er melancholisch van. Mijn duikbril waar ik al jaren veel avonturen mee onder water beleef. Over de hele wereld en de laatste jaren in Europa. Samen ontdekten we de onderwaterwereld. Misschien wel mijn grootste hobby. Mijn lief gaat heel attent weer terug en zoekt ons Mamma Mia huisje tegen de steile rots nog eens grondig door. Hij surft op internet op zoek naar een goede kwaliteit duikbril.  Zonder dat ik het weet loopt hij naar het dorp maar de winkel is gesloten. Eind van de middag gaat hij naar het station om onze oudste op te halen in Palermo. Hij haalt meteen een nieuwe snorkel voor me. Vanuit de trein stuurt hij een fotootje ‘Maak kennis met je nieuwe vriend’. Laat in de avond lopen we elkaar allemaal tegemoet in het gezellige hippiedorp Cefalù. We eten gelato op het plein bij de dom, een vertrouwde hereniging van ons complete gezin. De tweede helft van onze honeymoon is begonnen. De volgende ochtend wachten we in zee allemaal in spanning af. Is het een kwalitatief goede duikbril? Zéker! Oudste dochter snorkelt er ook mee. Met haar zusjes ontdekte ze een knalrode zeester in een smalle spleet waar ze met z’n drieën doorheen durfden te zwemmen. It is a brighter world now. 

Cefalù | 1 augustus 2022