Sweet Home Alabama - 2002

LIEDJES DIE BARSTEN VAN ENERGIE
“Life, he realized, was much like a song. In the beginning there is mystery, in the end there is confirmation, but it's in the middle where all the emotion resides to make the whole thing worthwhile.” 

- Nicholas Sparks

Mijn moeder en haar vader speelden accordeon. Ik vond het als kind eigenlijk een ontiegelijk ouderwets, in mijn ogen heel lomp, muziekinstrument. In de loop van mijn leven denk ik daar wat meer genuanceerd over. Mijn opa speelde er heel ouderwetse Amsterdamse volksliederen op waarbij hij ook zong. ‘Als de lente komt dan stuur ik jou tulpen uit Amsterdam’. Mijn opa was een Amsterdammer. Mijn moeder erfde zijn keyboard. Zij speelde daar in onze logeerkamer thuis op, met een koptelefoon op haar hoofd. Voor ons vertrek naar The States toen we bij mijn moeder in huis logeerden speelde ze soms ook met ons eenjarige dochtertje op schoot. Fijne herinnering. Deze avond zijn mijn lief en ik bij een optreden van een folkgroep. Ze spelen nostalgische swingfolk. Vanavond genoot ik van maar liefst twee accordeonspelers die met drie andere muzikanten zeer vermakelijk Ierse folk music speelden. Bij sommige liedjes moest ik me inhouden om niet spontaan een dans te doen. Vooral bij de strijdliederen uit Ierse of Britse oorlogen zoals het strijdlied van de Schotse Jacobieten. Zulke liedjes barsten van energie bijna uit hun voegen. Toch was het maar een klein huiskamerconcert voor zo’n dertig man publiek. Gewoon bij ons in het dorp. Ik las hun aankondiging in het plaatselijke kerkblaadje. In de kelder van een cultureel centrum. Er was een muzikant met een doedelzak, hij bespeelde ook een fluit en maakte zelfs authentieke muziek met twee metalen lepels. Ik houd ervan. Ik houd ook erg van een mondharmonica zoals Bruce Springsteen of Thomas Acda speelt, maar dat speelde hij dan weer niet. Toen de bekendste liederen voorbij kwamen zongen we allemaal heel gemoedelijk mee. ‘Whiskey in the jar’ en ‘The wild rover’. Heerlijk. Muziek is een universele taal die we allemaal begrijpen. De combinatie van klanken kunnen ons raken zoals geen uitgesproken of geschreven woord dat kan. Het juiste lied heeft dan ook de kracht om me blij te maken, vanaf de eerste toon. 

Ik geniet ook altijd zo van straatmuzikanten. Ik kan daar echt de tijd voor nemen (zeker tijdens onze reizen) om lang naar te luisteren. Vaak tot ergernis van mijn reisgenoten. Dezelfde vibe van straatmuzikanten voelde ik vanavond ook - zij speelden al meer dan twintig jaar samen. Het plezier spatte er vanaf en dat is besmettelijk. Tijdens onze reizen hebben wij onvergetelijke optredens gezien. In Ljubljana speelde zo’n groep rondtrekkende jonge hippies met weinig geld die elkaar nauwelijks kenden en zij vroegen tussen hun optredens door ook naar een slaapplaats voor de nacht. Ik vind dat zigeunerachtige superromantisch. In de Franse havenstad La Rochelle stond een flink grote groep jongelui uit verschillende landen op een kade te zingen. Ze hadden echt plezier met elkaar. Dan baal ik gewoon dat we weer verder gaan. In dit geval moesten we naar het station lopen om onze oudste dochter en haar boyfriend van de trein uit Bordeaux op te halen, wat natuurlijk een heerlijk weerzien was. Een half jaar terug waren mijn lief en ik bij één van de eerste live concerten in een Ierse pub in Killarney. Iedereen in de bar zong luidkeels mee, wij ook. We waren er na alle lockdown’s aan toe zeg maar. Mijn lief en ik hadden een glas Guinness beer gedeeld: we werden wat losser. We zochten steeds snel de lyrics op onze mobiel op. Een ander concert - van zo’n twintig jaar geleden - waar ik echt heel warme herinneringen aan heb was in het zuidelijke Alabama. Ik had een advertentie in een plaatselijk krantje zien staan. W.C. Handy music festival. De setting: niet ver van ons huis in Florence in een oude mansion, zo’n wit immens groot plantation house. Het was die zaterdagmiddag verstikkend heet en we zaten met een groep luisteraars op de patio waar het nog enigszins koel was. De mannen speelden ontroerende jazz en blues songs. Onze twee dochters (toen vier en twee jaar oud) dansten voor ons op de muziek. Midden in de groep toehoorders. Eén van de bandleden vroeg of ze misschien op de wasbordjes mee wilden spelen. Dat deden onze twee ‘missy’s’. Daarna kregen ze een warm applaus. Onvergetelijke ambiance! Een andere fijne herinnering heb ik aan een live optreden in de Cubaanse stad Trinidad. Daar speelden sowieso op elke hoek wel een paar mensen live muziek. Het was een broeierige, warme avond zoals alle avonden daar. We sliepen in een prachtig antiek huis in de stad. In de avond slenterden mijn lief en ik naar een groot plein in het oude hart. Er speelde een Cubaanse band met geweldige, opzwepende salsa muziek. Mijn lief en ik hadden toevallig destijds wekelijks salsa lessen in mijn Mexicaanse sportschool waar ik ook zumba les had. Natuurlijk gingen die avond onze voetjes van de vloer. Ik heb die avond genoten. De muziek, het plein, de vibe, de romige piña colada’s, mijn heupen bewogen steeds zwieriger. In Krka National Park in Kroatië, waar het overigens óók snikheet was, deden we een tour met een modern busje met koele airconditioning. We wilden ons eigen Volkswagenbusje op de kampeerplaats laten staan, maar het zou ook te warm zijn geweest om daarin rond te rijden. Voor de lunch werden we afgezet bij een eeuwenoude watermolen middenin het nationaal park. Zij hadden een terras dat echt uniek was. Het koele water uit één van de vele watervallen stroomde over het terras. De tafelpoten stonden in het verkoelende water. Gympies en sokken uit en lekker onze oververhitte voeten laten verfrissen. Ondertussen kregen we schalen met dun gesneden ham, stukjes worst, stukjes stokbrood en vers fruit geserveerd. Aan een tafeltje naast ons zaten vier oude, gepensioneerde heren te kaarten. Ineens pakte één van hen een gitaar tevoorschijn en speelde uit zijn hart. Ze zongen alle vier mee. Niemand verstond het maar iedereen genoot. Zij zelf nog het meest. 

Little Salvador

BLAASONTSTEKING
‘Hoe meer er gebeurt, hoe minder ik meemaak.’

- Nicolien Mizee

Alledrie onze meiden waren thuis op de warme zaterdag voor Pasen. We lunchten aan de eettafel in de tuin. De zon scheen uitbundig. We waren allemaal bij elkaar vanwege de Paasdagen die we samen gingen vieren en omdat onze jongste een prom dress wilde aanschaffen voor het grote bal voor examenkandidaten. Na haar examens - maar voor de examenuitslag - is er een groots schoolbal georganiseerd. Wij wilden allemaal mee op zoek naar dé jurk. Haar oudere zussen hadden destijds een knalrode en een zwarte galajurk gedragen. Nu ging ons laatste kuikentje een prom dress uitkiezen. We leefden allemaal mee. In mijn ooghoek zag ik ons grijze katertje om de paar minuten in de tuin een gat graven, twee tellen erboven zitten en weer met zand dichtgooien. Zo verplaatste hij zich zenuwachtig tussen de fruitbomen. Ik herkende het gedrag: blaasontsteking. Als een kat niet kan plassen kan hij spoedig overlijden omdat zijn nieren hem vergiftigen. Ik belde onze dierenarts die geen dienst had dit lange Paasweekend. Ik moest het dierenziekenhuis in Waalwijk bellen. Ik twijfelde even vanwege de prom dress, maar de gedachte dat hij misschien niet kan plassen nú, deed me beslissen meteen te bellen. Ik kreeg te horen waar ik bang voor was. We moesten zo snel mogelijk met de kater naar de dierenarts komen. Ik hoorde de meiden kreunen van teleurstelling… daar ging het middagje shoppen voor een feestjurk. In plaats daarvan reden we met z’n vijven naar Waalwijk. Kat in de tas op schoot. Gelukkig was zijn blaas leeg anders had hij een katheter gemoeten.… Hij kon nog plassen. De dierendokter zei dat we vroegtijds zijn klachten opgemerkt hadden. Hij had een beginnende blaasontsteking. De derde al in zijn korte leventje. Precies een week eerder had hij net een tiendaagse antibioticum kuur afgerond. Hij plaste toen nauwelijks nog. En de kleine druppeltjes die hij kon plassen waren helemaal donkerrood van het bloed… Er volgde een medicijnenkuur met twee keer per dag een tablet in zijn bekje wat telkens weer leidde tot een gevecht, want hij spuugde de pil achter elkaar weer uit. Mijn decolleté en handen zaten die dagen onder de kattenkrabbels en littekens. Alleen onze jongste dochter kon Salvador over haar bovenbenen vouwen en de pil er zo in mikken. Naast de pillen kreeg hij een vloeibaar pijnstillertje dat we over een theelepeltje natvoer deden. 

Sommige katten zijn erg gevoelig voor blaasontstekingen. Als katten eenmaal een blaasontsteking hebben gehad, blijven ze een tijd extra vatbaar voor een terugkerende infectie. Eén van de redenen waarom katten gevoelig zijn voor ontstekingen aan de blaas is dat ze van nature geneigd zijn om heel weinig water te drinken en daardoor niet veel plassen. Hierdoor krijgen bacteriën, die via de plasbuis de blaas binnendringen, veel meer kans zich te vermeerderen. Daarnaast is stress funest voor zo’n beestje. Het territorium delen met verschillende katten, zoals bij ons thuis, kan zo’n stressfactor zijn. Stress is voor elke kat heel vervelend en kan allerlei verschillende klachten geven waaronder dus blaasontsteking. Er zijn natuurlijk ook blaasontstekingen die ontstaan door een medische reden zoals blaasgruis/stenen, verkeerde voeding, poliepen of andere afwijkingen in de blaas. Ik heb met de dierenarts afgesproken dat we bij de volgende blaasontsteking een echo laten maken  zodat we medische oorzaken kunnen uitsluiten. Het is natuurlijk belangrijk voor Salvador om de eventuele oorzaak van stress te achterhalen en die weg te nemen. Katten kunnen veel stress hebben van elkaar. Ze moeten binnen hetzelfde huishouden elkaar kunnen ontlopen als ze dat willen. Een veilig plekje op een kast helpt bijvoorbeeld goed. Dat heb ik meteen gemaakt door over een oude kartonnen doos een T-shirt van mij te trekken. De ronde opening die ik in de doos geknipt had precies achter halskraag. Dat Salvador achter onze oude kat aanrent (en niet bang lijkt) is volgens de arts een reactie van hem om van zijn onrustige angstgevoel af te komen. Toen het destijds niet boterde tussen onze oude poes en de twee nieuwkomers kocht ik een verstuiver met hormonenolie die de katten een rustig gevoel moesten geven. Helaas werkte dat niet in ons kattenhuishouden. Wanneer dieren (dit geldt trouwens ook voor mensen) hun plas lang ophouden, wordt de urine meer geconcentreerd en door het niet legen van de blaas kunnen bacteriën zich vermenigvuldigen. Daarom is het belangrijk dat het plassen, oftewel het naar de kattenbak gaan, zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt wordt. En daar zit dus nóg een stressfactor voor Salvador. Zo’n twee maanden geleden kocht ik twee nieuwe, praktische kattenbakken die een dubbele bodem hebben waar de door-vocht-uiteengevallen zaagselpellets door het rooster in de bak eronder vallen. De kattenbak blijft dus veel langer schoon. Helaas vond Salvador de zaagselkorrels helemaal niks, het klapdeurtje vond hij ook te spannend. Dus heb ik weer het oude kattengrit voor hem gekocht en de deurtjes van de twee bakken verwijderd. Gelukkig waren we snel klaar in het dierenziekenhuis en hebben we Salvador lekker thuis afgezet. Wij zijn met z'n vijven alsnog naar de winkel met feestjurken gereden. In de auto vertelde jongste kind dat ze het aller-allerliefst een effen paarse galajurk wilde, en daar hing hij: een prachtige, goed passende paarsglanzende strapless galajurk. Een paar nieuwe zilveren hakjes vonden we erbij en zelfs een klein tasje van parelkraaltjes voor haar mobiel konden we scoren. Ze voelde zich geweldig. Ons kleinste kuikentje is klaar voor het schoolbal met muziek en dans.

Our VW camper in the spotlights

IN THE SPOTLIGHTS

“Laurel: I don't need a ring or a license, or a spectacular white dress. It's not marriage so much, or at all really, that matters. It's the promise. It's the knowing someone wants me to be part of his life. Someone loves me, that I'm the one for him. That's not just enough, it's everything.” 

― Nora Roberts

De regen sloeg hard tegen de zolderramen toen ik wakker werd. Regen zou heel jammer zijn voor het bruidspaar vandaag. Ze hebben immers drie keer hun trouwfeest moeten verzetten vanwege het virus. Hoe zuur zou het dan zijn dat het precies vandaag zo hard regent en stormt? Na mijn yogales maak ik me gereed en stap in onze antieke VW bus die al een paar dagen voor de deur staat. Vooraf de buitenkant schoongemaakt en het chroom mooi opgepoetst met schoonmaakazijn. De tank met benzine gevuld. Mijn lief had het fietsenrek eraf gehaald voor de gelegenheid. Veel fotogenieker. Onze kampeerspullen uit de achterklep gehaald, gezellige schapenvachtjes op de zittingen. Tros ballonnen. Ik had eerder al nieuwe wieldoppen via internet gekocht. Eerst haal ik de bruidegom op met zijn twee zoontjes. De fotograaf is al binnen om wat fotootjes te schieten. Ik krijg twee bosjes met gekleurde linten om aan de spiegels van de bus te hangen. Daarna wordt er een fotoshoot met de jochies en hun papa bij onze Volkswagen bus gedaan. Het waait maar het blijft droog. Vervolgens rijden we naar het ouderlijk huis van de bruid. Bekend terrein voor mij, ik zag de moeder van de bruid wekelijks. Ik nam één van mijn cliënten elke vrijdagmiddag mee naar haar, de kapster. Ik bleef dan gezellig een kop thee drinken. Ik parkeer de bus voor haar deur en de bruid komt traditiegetrouw de trap af in de hal. Binnen in de huiskamer wordt er met familie en wat vriendinnen geproost met limoncello. Na wat foto’s van het bruidspaar voor het huis en in de bus rijden we naar oma in het verzorgingstehuis, binnenin het oude stadshart van Breda. Ik parkeer de bus pal voor de voordeur.  Oma geniet van haar kleindochter in een prachtige witte bruidsjapon. Toch gaat helaas ook heel veel langs haar heen. Oma vindt de oude bus prachtig. De fotograaf stapt bij mij voor in de bus, we gaan met het gezinnetje de binnenstad afstruinen voor mooie fotolocaties. Ondanks de slechte weersvoorspellingen blijft het de hele dag gelukkig droog. De storm heeft de regenwolken verdreven. Mooi licht om te fotograferen. Wat een geluk! Ik parkeer midden op het kasteelplein,  wurm me door fotogenieke, oude smalle eenrichtingsstraatjes en parkeer vaak clandestien op de stoep. Alles lukt. Ons charmante busje in the spotlights. 

Ik denk af en toe terug aan onze eigen trouwdag in de maand oktober. Begon ook met regen. Niet tijdens de fotoshoot gelukkig, maar wel vlak ervoor. De straten van Amsterdam waren nat. We staken de Sarphatistraat over waarvan de trambanen glad en nat waren. Voor het Amstelhotel klom ik met de hulp van mijn lief op de stenen rand van de brug over de Amstel, daar is op foto’s terug te zien hoe zwart de rand van m’n witte jurk al was. Ik balanceer over het randje van een stadsfontein op het Frederiksplein en we gaan het Wertheimpark in. Ons gehuurde, oude Kevertje reed ons daarna naar de Magere Brug over de Amstel waar we wederom in de nattigheid leuke bruidsfoto’s maken. Later blijkt de onderkant van mijn jurk werkelijk pikzwart te zijn geworden.  Ook de jurk van deze bruid wordt vuil, maar haar lieve moeder sopt met een sponsje haar jurk weer helemaal wit. Ook de witte overhemden van de jongens blijken (fruit)vlekken te hebben. De goed voorbereide bruid had de overhemdjes dubbel gekocht dus oma helpt snel met omkleden. Na een broodje, een kop thee en een hoop gedoe met honderd tassen die naar hotels, de feestlocatie, logeeradressen van de jongens en wel (of juist niet) in onze bus mee moeten, vertrekken we naar het oude theatertje in de binnenstad. De trouwlocatie. Alle gasten zijn daar al aanwezig en mogen buiten gaan staan om het bruidspaar te verwelkomen met bellenblaas. Wij wachten geduldig om de hoek in de VW bus op een seintje dat we mogen gaan rijden. Ik rijd het verboden-in-te-rijden smalle straatje in en jahoor daar staat iedereen te juichen. Ik toeter wat met de schorre claxon. De bruidegom schuift de deur open en het jonge gezinnetje springt eruit. Gejuich. Er worden nog wat groepsfoto’s gemaakt op straat en dan gaat het feestgedruis naar binnen. Ik manoeuvreer de bus heel voorzichtig achteruit het straatje weer uit en parkeer ergens een heel stuk van het theater vandaan. Ik loop weer terug en heb maar tien minuten van de officiële ceremonie gemist. Daar zitten ze vooraan op een Chesterfield bank, luisterend naar de ambtenaar die een leuk verhaaltje houdt. Ik zie de fotograaf rondrennen om foto’s te maken. Naar het balkon, weer terug, toch weer naar boven. Ik benijd haar niet. Je kunt het maar één keer goed doen. Bruiloften fotograferen is een stress klus. Omdat ik als chauffeur ook steeds op de fotolocaties aanwezig was maakte ik ook wat fotootjes met m’n telefoon. Ook filmpjes voor het bruidspaar. Tegenwoordig stuurt de fotograaf de beelden digitaal. Zeventwintig jaar geleden kregen mijn lief en ik na een aantal weken een groot album met zwarte pagina’s waar de mooiste foto’s van de reeks reeds ingeplakt waren. Geen negatieven, niks. Bijbestellen via de fotograaf. In ons album zaten ook foto’s waar we niet perse blij mee waren. Trucfoto’s waar we dubbel opstonden, of nog erger…wij als bruidspaar ín het bruidsboeket afgebeeld. Toen ons oude fotoalbum bijna zeven jaar terug helemaal verfomfaaid uit de zeecontainer van de Mexicaanse verhuizing tevoorschijn kwam twijfelde ik geen moment. Van het verzekeringsgeld kocht ik in Duitsland een prachtig wit fotoalbum met een bewerkte kaft van leder. Ik haalde alleen de mooiste foto’s uit het verkreukte album en plakte de allermooiste foto’s in het nieuwe album precies zoals ik het wilde. Sindsdien hebben wij een prachtig naturel trouwalbum mooi opgeborgen in een kartonnen doos. De avond dat het kersverse bruidspaar aan het feesten was in het theatertje bladerde ik voor old times sake nog eens door ons eigen trouwalbum. Heel tevreden. 

At Noordwijk Beach!

ZONNIG STRAND
‘In the sweetness of friendship let there be laughter, and sharing of pleasures. For in the dew of little things the heart finds its morning and is refreshed.’ 

- Khalil Gibran

Ergens begin van dit jaar hadden we een weekendje weg met oude vrienden bedacht. We kennen elkaar dit jaar al vijfendertig jaar. Dat was overigens niet de reden van ons gezamenlijk weekendje weg. April leek zo ver weg toen we boekten, en ook zo heerlijk voorjaar-achtig… We kozen optimistisch een strandlocatie tussen beiden woonplaatsen in. Op de bewuste zaterdag zagen we, eenmaal in Zandvoort aangekomen, echter overal sneeuw op de daken van huizen, sneeuw in de duinpannen… Na twee weken lang een warm lentezonnetje in onze achtertuin, vertrokken wij deze bewuste zaterdagochtend terwijl het net twee graden boven nul was. Tijdens een gezamenlijke lunch in een geweldig strandtentje pal aan zee, waar de zon tóch uitbundig scheen en de tafeltjes uitnodigend buiten neergezet waren, voelde het meteen als een korte vakantie. We hadden ten tijde van de boeking ook optimistisch een tour op vier E-choppers gereserveerd. Door de duinen. Emissieloos en geruisloos door de natuur. Drie uur lang. Een ijzige wind langs de ijskoude, besneeuwde duinpannen deed onze handen echter bevriezen aan het stuur ookal hadden we ons alle vier goed voorbereid met handschoenen. De dames zelfs lekker een gebreide muts op ons hoofd. Je zit stil op die elektrische chopper met een koude wind langs je gezicht. Mijn lippen bevroren bijna. Bij een stoplicht probeerde ik wat te zeggen maar ik kreeg geen beweging in mijn lippen! Toch was de route om te genieten. Muisstil door het landschap langs de Hollandse kust. Een heel andere ervaring dan met een auto of een motor. Heel veel wilde herten zagen we van dichtbij toen we richting Noordwijk tuften. In Noordwijk móesten we even afstappen om in het zonnetje, op een lekker beschut terras in een duinpan, onze handen en lijf op te warmen met warme chocomel. Ik vond het best spannend om op zo’n zwaar ding, die best hard gaat, te rijden. Ik durfde de heenweg niet harder dan vijfentwintig kilometer per uur. Het remmen vond ik vooral eng. De achteruit spiegels stonden zo ver uit elkaar dat ik bang was een lantaarnpaal langs de weg te raken. Bochten waren ook eng met zo’n zwaar stuur. Op de terugweg via Zandvoort naar Hillegom kreeg ik steeds meer vertrouwen, wat erg goed uitkwam, want we hadden ze drie uur gehuurd en de tijd begon te dringen. In volle vaart reden we met z’n viertjes achter elkaar naar de verhuurder. Mijn lief was de hekkensluiter, heel zorgzaam keek hij op mij toe of het wel allemaal oké ging. 

Ik heb één keer in m’n leven op een brommer gereden. De nieuwe brommer van m’n moeder. Een witte Tomos. Op de één of andere manier ging ik op een glad houten bruggetje onderuit. De stuurbekrachtiging was na de val kapot, ook mijn nieuwe Levi’s die ik van mijn weinige kleedgeld had gekocht, een flink bloedende snee in mijn knie en op mijn spierwitte spijkerjasje zat zo’n grote olievlek dat het er natuurlijk nooit meer uitging. Ik was een arme student, de val was een groot fiasco. Misschien was het dat angstgevoel dat ik deze middag niet helemaal voluit durfde te rijden. Toch heb ik enorm genoten van dit avontuur; rond zwerven door de prachtige duinen en het oude bos van Vogelenzang. Het was een gebied dat mijn lief en ik goed kennen, omdat wij vroeger in de zomer op de fiets van Hoofddorp, de woonplaats van mijn moeder, naar Zandvoort gingen om lekker op het strand te zijn. Ik herinner me een zomermiddag dat op de fietsband van mijn lief een bobbel zo groot als een ei verscheen. Een klapband stond te gebeuren. We belden aan bij één van de kapitale villa’s in Aerdenhout en vroegen om draad en naald. We naaiden de buitenband zo goed mogelijk als dat ging weer dicht zodat de binnenband niet kon klappen en zetten onze fietstocht naar het strand natuurlijk weer voort. We leverden de vier E-choppers nét op tijd weer in. In het hotel hebben mijn lief en ik eerst onze verkleumde voeten opgewarmd onder de hete douche. Ik had een splinternieuw, hip boutique hotel in het centrum van Zandvoort gereserveerd. Echt een modieus ingericht hotelletje met een fantastische douche. Die avond genoten we van een jarenlange vriendschap. Een reünie terwijl we smulden van het diner in een klein gezellig restaurantje. Herinneringen kwamen voorbij. Als achttienjarige leerden we onze vriend op de universiteit kennen - twee jaar daarna zijn vriendin, nu vrouw. Nu, als volwassenen en op één of andere manier geslaagd keken we terug op ons leven. De volgende ochtend kozen we voor een ontbijtbuffet in een doorsnee hotel van een grote keten. Bijna twee uur samen zitten ontbijten en bijpraten. Onze oude universitair docenten van vroeger kwamen nog even ter sprake. Door het raam zagen we regen uit dichtgepakte donkere wolken naar beneden vallen boven zee. Toch stapten mijn lief en ik na afscheid van onze vrienden dapper het strand op en maakten een heerlijke strandwandeling van een paar uur. De zon loste de donkere wolken op en op de helft van onze wandeling klommen we de duinen in hebben heerlijk uit de wind, volop in de zon, in een duinpan mijn jas uitgespreid als een kleed. Lekker op onze rug hebben we onze ogen gesloten. Een cadeautje! Pure rust, golven in de verte, het geluid van zeemeeuwen boven ons en de zon die ons aangenaam verwarmde via onze huid. Ultiem voorjaarsgevoel. Daarna wandelden we op ons gemakje weer terug langs de waterkant. Nog even op een zonovergoten terras achter glas samen wat gedronken ter afsluiting. Het was een heerlijk weekendje aan zee, een korte vakantie eigenlijk. Onverwachts zonnig. Onze batterij is weer opgeladen. 

Enjoying the sun at Beestenmarkt, Delft

DELFT

‘Few will have the greatness to bend history itself; but each of us can work to change a small portion of events, and in the total; of all those acts will be written the history of this generation.’ 

- Robert Kennedy

In het museumwinkeltje op de Voldersgracht in het historische Delft struin ik wat rond en vind ik een pakketje briefpapier. Ik ben dol op briefpapier! Ik schrijf al vanaf het moment dat ik kán schrijven brieven aan mijn vriendinnetje waar ik twaalf fijne zomers mee op de camping in Drenthe doorbracht. Wij waren drie jaar oud toen dat jaarlijkse kampeeravontuur begon. In de jaren erna kwamen er nog vele penvriendinnetjes bij. Vanuit Amerika heb ik ook drie jaar lang paginalange brieven naar mijn moeder en vriendinnen geschreven. En na onze verhuizing terug naar Nederland gingen mijn brieven de andere kant overzee, naar mijn vriendinnen in Massachusetts. Nog steeds stuur ik met een Amerikaanse vriendin elke december een gezellige brief heen en weer. En de brieven die ik ontvang bewaar ik allemaal. Zo kreeg ik deze verjaardag van mijn campingvriendinnetje die ik dit jaar trouwens vijftig jaar ken, een doosje toegestuurd gevuld met enveloppen met mijn eigen - met vulpen geschreven - brieven. Ik heb ze nog niet allemaal gelezen, maar de oudste die ik zag dateert van 1978…ik was 9 jaar oud. Postcodes bestonden nog niet. Ik schrijf trouwens tot op de dag van vandaag met vulpen. Ik heb een vriendin die ik ken van zwangerschapsyoga van onze oudste (dus een vriendschap van vierentwintig jaar) met wie ik ouderwets brieven schrijf sinds ons verblijf in The States. Zij zat met haar gezin met twee kleintjes op 11 september in het vliegtuig op weg naar ons toen het vliegtuig omkeerde naar Schiphol vanwege de aanslag in 2001. Tot op de dag van vandaag schrijven wij handgeschreven brieven. In Delft heb ik dus weer mooi briefpapier gescoord, helemaal blij mee. Het mooie Delft, de stad ademt Johannes Vermeer. Zijn meesterwerken als ‘Het straatje’, ‘Het melkmeisje’ en ‘Meisje met de parel’…de wereld waarin hij leefde bestaat nog helemaal. Zelfs de locatie ‘het straatje’, aan de Vlamingstraat is recentelijk bekend geworden en daar zijn wij natuurlijk even langs gelopen. Een wandeling in de voetstappen van Vermeer. Delft heeft in die eeuwen amper iets ingeleverd van zijn oude luister. Het is nog steeds een netwerk van vele grachtjes en heel veel markten waarvan de Beestenmarkt en Markt - met de Nieuwe Kerk waar de koninklijke familie begraven ligt - het meest fenomaal zijn.  We zitten deze middag regelmatig op een zonnig terras te genieten. 

We struinen over de grachten en dan duik ik een antiekzaakje in. Een zeer vriendelijke opa en oma begroeten me. Mijn lief staat buiten in het zonnetje te wachten. De oude mevrouw maakt een praatje met me. Ik bekijk ondertussen de snuisterijen. Uiteraard staat er veel Delfstblauw porselein tussen. En dan valt mijn oog op een oude wereldkaart. Ingelijst met een prachtige, mosgroene passe-partout. Ik mag van de oude meneer de lijst van de wand halen. Ik tuur naar de kleine lettertjes. Moeilijk te ontcijferen met mijn zonnebril op. Ik roep mijn lief naar binnen. De kaart blijkt uit januari 1841 te zijn. De oude meneer vertelt iets over koperplaten en drukpers. Diepdruk wordt dat genoemd. Door de geschiedenis heen wordt dat vooral gebruikt voor het reproduceren van afbeeldingen. Zoals de naam al zegt, ligt bij diepdruk het af te drukken beeld dieper in de drukvorm. Die drukvorm is meestal een zachte metalen plaat, zoals koper. Voor een ets wrijft de kunstenaar een koperen plaat in met was. Hij brengt de tekening aan door de was op sommige plaatsen weg te schrapen. Vervolgens dompelt hij de plaat onder in een bad met zuur, zodat er diepere groeven ontstaan. De drukker brengt inkt aan op de drukplaat en slaat ze daarna af, waardoor er enkel in de groeven inkt achterblijft. Het papier wordt nu met grote kracht tegen de drukplaat geperst en neemt de inkt op. Voilá een prent. Een nadeel bij diepdruk is dat je van één drukplaat slechts een beperkt aantal afdrukken kan maken. Hoe leuk is het dan dat wij zo’n antieke wereldafbeelding van honderdtachtig jaar oud, uit Londen, in huis kunnen halen? Mijn vader was offset drukker dus het verhaal spreekt mij aan. We besluiten het klassieke werk te kopen. Het winkeltje ligt aan de Verwersdijk niet ver van de Nieuwe kerk. De oude meneer legt uit dat de oudste huizen van Delft rondom de kerk staan. Zijn vrouw had een historisch onderzoek laten doen aan het huis en de schatting was dat het uit de zestiende eeuw afstamt. Naast hun huis is een steeg waarlangs de paarden naar achter werden gebracht. Zoals wij tegenwoordig onze fiets achter in de schuur zetten. Prachtige glas-in-lood ramen. Ik geniet van zo’n relaxt bezoekje. Zoals ik van de hele dag geniet eigenlijk. Mijn lief en ik waren ooit één keer eerder in Delft geweest. Dat moet zo’n vijfentwintig jaar geleden zijn geweest toen we meededen aan een drakenbootrace op de Rotte in Rotterdam. Met een team van zijn werkgever. Volgens de eeuwenoude Chinese traditie streden teams in die race in echte drakenboten om de eerste plek. Aangevoerd door het luide tromgeroffel en de aanmoedigingen van het publiek vanaf de oevers, peddelden de teams zich naar de finish. Het was een groot spektakel herinner ik me. Water, boten met mensen in vrolijke kleuren T-shirts, teamspirit, competitie, buitenlucht en muziek. Het eten werd verzorgd door het bedrijf. Na deze gezellige dag gingen we met een jongeman mee die in Delft met zijn vriendin in een nieuwbouwhuis pal aan een gracht woonde. Daar sloten we de zonnige dag af. Deze middag in Delft sloten wij samen af met een portie bitterballen op het grote, zonnige terras op de Beestenmarkt waar we onze date ontmoetten om later lekker samen in een restaurantje op hetzelfde plein te gaan eten.

A cascade of flowers at our frontdoor...

STIKCHAGRIJNIG
“Accept where you are, accept what you have, accept who you are ~ do what you can with all of that and let it be enough.” 

- Nikki Rowe

De eerste dag na een driedaagse detox kuur wordt geadviseerd nog rustig aan te doen en niet meteen weer alles te gaan eten. Na de reset eerst weer beginnen met stukjes fruit. Veel water en kruidenthee blijven drinken. Gember en kurkuma blijven mijn vrienden. Uiteraard geen snelle suikers. Dus begon ik de eerste dag nadien weer met een glas lauw water en een beker gevuld met verse fruit smoothie. De drie sapdagen waren genoeg geweest. Ik was twee kilo kwijt geraakt, mijn lief maar liefst drie kilo. Een fijne, schone start. Het ging ons goed af. De eerste ochtend erna werd ik echter stikchagrijnig. Mijn benen voelden wiebelig aan. Ik had een hongergevoel. Hello bad mood! Mijn slechte humeur werd die ochtend extra gevoed doordat ik bij de supermarkt - na het afrekenen bij de scankassa - erachter kwam dat ik koopzegels kreeg. Al de tweede week achter elkaar. Ik heb ooit in de bijbehorende ‘app van de supermarkt ingevoerd dat ik de verkorte kassabon ontvang en niet de ellenlange papieren bon die ik toch altijd meteen weg gooi na het passeren van het hekje. Bij toeval kwam ik er dus achter dat ik koopzegels kreeg omdat ik om andere actiezegels vroeg aan de caissière. Ik zag thuis op het rijtje koopzegels dat je per euro tien cent betaald voor zo’n koopzegeltje. Oh nee! Elke keer betalen voor de koopzegels en ze nooit meekrijgen… Als ik even met mijn lief aan het rekenen sloeg betekende dat wij in de anderhalf jaar dat ik dit pasje gebruik minstens zevenhonderdvijftig euro zouden zijn misgelopen! Ik werd er heel geïrriteerd van. Ik probeerde de instellingen in de ‘app op mijn telefoon te vinden om aan te passen, maar door mijn wrevel lukte het natuurlijk niet iets terug te vinden. Ik belde de klantenservice. Daar stond ik zeker een kwartier in de wacht. Ik zette mijn telefoon op speaker. Mijn oog viel namelijk tijdens het wachten op zo’n glazen bolletje in de plantenpot die langzaam water afgeeft aan de plant. Het bolletje was leeg dus ik wilde het bijvullen tijdens het doelloos wachten. Ik liet het glazen bolletje pardoes in duizend stukjes op de grond vallen. Ik was al humeurig maar door de irritante stem op het bandje met de ergerlijke, herhaalde boodschap van de supermarkt ontplofte ik bijna. Een licht hongergevoel werkt dan echt niet mee. Mijn lief pakte de stofzuiger heel behulpzaam van boven en begon te stofzuigen. Er nam eindelijk een dame op aan de andere kant van de lijn. Ik verstond haar niet door het geluid van de stofzuiger en drukte met mijn voet dat apparaat uit. Mijn lief smeet de stofzuigerslang daarop neer en mompelde iets van ‘dan doe je het maar zelf’ en sloot de schuifdeuren. De dame van de klantenservice kon het allemaal niet verklaren waarom ik ‘ineens’ koopzegels krijg toegestopt. Ik kon het beter in de supermarkt vragen adviseerde ze. En de ontvangen koopzegels omruilen voor geld. Een excuus aan mijn lief was op z’n plaats en kort daarop vertrokken wij harmonieus samen op de fiets naar een verf- en behangzaak om rollen behang te bestellen. Intussen had ik ook een familiezaakje in hordeuren een paar keer vruchteloos proberen te bellen omdat we langs wilden komen om een op-maat-gemaakte hordeur te bestellen voor de openslaande tuindeuren. Juist tijdens ons ritje op de fiets belde de hordeurmeneer terug. Met één hand de telefoon opnemen op de fiets lukt mij niet. Ik moest stoppen en afstappen. Door mijn gehannes met het mobieltje en mijn stuur gleed mijn fiets langs mijn knie en hiel naar beneden. Zeer pijnlijk, mijn vel stroopte erbij af. De telefoon was ondertussen gestopt met rinkelen. Toen ik terugbelde was de lijn bezet. Nu werd ik toch écht kribbig. We besloten meteen daar op straat dat ons detoxavontuur eenmalig was. Mijn kater was té groot. The day after was funest voor mijn stemming. We besloten ook ter plekke dat we die dag niet meer naar een hordeur gingen kijken. Ik was gelukkig niet in m’n negatieve gevoel blijven hangen, eenmaal in de verf- en behangzaak was mijn humeur een stuk verbeterd. De behulpzame mevrouw zocht het behangpatroon op dat we online uitgekozen hadden. Het zag er toch een stuk donkerder uit dan op de foto. Ik twijfelde. De mevrouw ging ondertussen berekenen hoeveel rollen we nodig hadden. Dat deed ze aan de hand van een zeer uitgebreide tekening van de muur opgetekend door mijn lief. Hij had alles opgemeten leek het, tot en met de maten van de radiatoren. Alles opgemeten behalve... de twee maten die we nodig hadden; namelijk de hoogte vanaf het raamkozijn tot aan het plafond en van het raamkozijn tot de andere muur. Nu had manlief er de pee over in dat hij van haar moest horen dat hij precies díe twee maten vergeten was. Hij ging buiten op me wachten, beloofde haar later weer terug te komen met de benodigde maten. Ik nam mijn tijd om met die mevrouw rustig de andere behangetjes uit het boek door te nemen. Zij hield heel behulpzaam steeds het grote, zware boek omhoog zodat ik veraf kon gaan staan. Ik kon niet kiezen. Heel attent bood ze aan het boek mee naar huis te nemen. ‘Mijn man zou tenslotte straks weer terugkomen met de juiste maten, toch?’ Buiten in het zonnetje voor de winkeletalage konden we de lol van ons chagrijnig-zijn wel inzien. Trots dat we samen die sapkuur hadden gedaan - ons lichaam zal ons dankbaar zijn - maar het zou bij die ene keer blijven besloten maar weer eens lachend. We fietsten relaxt door het bos naar huis. Thuis hebben we uitgebreid de tijd genomen, met de hulp van twee dochters, om de juiste kleurtinten van het behang te bepalen. Na de lunch, die bestond uit héérlijke verse boterhammen van de bakker, brachten we het grote behangboek terug en bestelden we opgetogen ons patroontje. Ik kreeg ook eindelijk die hordeurmeneer telefonisch te pakken en we maakten een afspraak dat hij bij ons thuis komt. Veel praktischer. 

Oops! Little accident with the blender...

SAPPEN

“It's spring fever. That is what the name of it is. And when you've got it, you want—oh, you don't quite know what it is you do want, but it just fairly makes your heart ache, you want it so!” 

- Mark Twain

Wat voelde ik me schoon, slank, fit en gezond! In het voorjaar van 2017 had ik een yoga retreat in m’n uppie op Ibiza geboekt. Een week lang twee keer per dag yoga sessies, de hele dag in de Spaanse zon, drie keer per dag heerlijke organische, vegetarische maaltijden bereid door een zeer professionele kok Dana. Ik las boeken aan het zwembad, ging er op uit met een gehuurd autootje met twee andere dames en genoot van het zonnen op het Spaanse strand. Het deed me heel goed. Mijn gebruinde, zuivere en stralende huid. Een heel positief zelfbeeld kreeg ik ervan. Een yoga vriendin van mij stelde onlangs voor om thuis samen een drie daagse sapkuur te doen om ons lichaam te ontgiften en meteen af te vallen. Nog best lastig om samen drie dagen uit te kienen dat je beiden geen verplichtingen hebt. Zeker als je tussendoor beiden geveld wordt door een virus. Uiteindelijk lukte het ons niet om het tegelijkertijd te doen. Ik had mijn sapkuur een week later. Ik had wél mijn lief gestrikt om mee te doen. Detoxen is natuurlijk heel gezond. Een detox sapkuur van drie dagen achter elkaar is prima geschikt. Voldoende om je lichaam eens grondig te reinigen en qua aantal dagen te overzien ookal is elke dag zwaar. Dankzij zo'n sapkuur is je hele systeem binnen drie dagen voorzien van essentiële voedingsstoffen, vitamines en mineralen. Aangemoedigd door de heerlijke lentezon togen mijn lief en ik op een dinsdagmiddag naar de Lidl en kochten daar voor zo’n kleine vijftig euro alle groenten en fruit die we nodig hadden voor de kuur. Vooraf had ik een website bezocht die diverse sapjes (eigenlijk smoothies) bedacht had, de recepten deelde en zelfs een kant-en-klaar boodschappenlijstje aanbood. Onze gevulde boodschappenkar had er nog nooit zo gezond uit gezien. Voor de avondmaaltijden had mijn yoga vriendin de week ervoor drie verse soeprecepten geprobeerd die heerlijk waren. Ik ging eind van diezelfde middag met alle verse ingrediënten naar haar toe. Samen hebben we een oranje wortel-gember soep, een gele prei-mosterdsoep en een groene pastinaak-spinazie soep gemaakt. Met een volle pan en veel plastic bakken met drie kleuren soep reed ik voorzichtig weer terug naar huis. In de avond gingen mijn lief en ik druk in de keuken in de weer met een geleende blender, de saprecepten en veel fruit en groenten. Er stond op die site ook dat het maken van sappen er gemakkelijk uitziet maar elke beginner wel een foutje maakt. Wij ook, bleek de volgende ochtend. Ons ontbijtsapje, na een glas lauw water, was erg bitter. Wij hadden de avond ervoor enthousiast een hele limoen mét schil in de blender gestopt ookal stond erbij dat de schil misschien bitter kon zijn. Een beginnersfoutje. Voor het middagsapje hadden we er echter ook al een hele citroen met schil in gegooid dus die bittere smaak duurde nog voort. For old times sake had ik, net als op Ibiza, ook veel yogalessen geboekt op mijn yogaschool. Dat was echt een heerlijke combinatie. Nieuwe lessen die ik normaal gesproken niet volg met andere leraren, ook heel vernieuwend. Op m’n yogamatje in de warme ochtendzon in de zaal. Een engelenkaartje in de les trekken, de mijne ging over loslaten. Daar werd vast mijn sugar craving mee bedoeld…. Uiteindelijk draait alles bij mij om suikerinname. Ik ben een door-en-door zoetekauw. Slechte darmbacteriën gedijen heel goed op simpele (witte) suikers. Dat het niet goed voor me is voel ik heel goed na een suiker binge. Mijn lichaam vertelt me telkens heel duidelijk dat dat geen goed idee was. Ik krijg altijd een energiedip na het snoepen. Sinds december zit ik in al de mode om dagelijks koekjes en chocola te snoepen. Er bleven sindsdien ook wat kilootjes plakken ondanks dat ik twee keer per week hardloop. Met het felle voorjaarszonnetje en met de door-het-voorjaar-ontplofte bloeiende magnoliaboom in de voortuin moet het lukken om te ontgiften en de suiker de baas te blijven. Toevallig is er onze laatste sapdag ook nog een volle maan. Deze volle maan in maart staat voor kiemkracht. In de dagen vooraf bedenkend waar ik kiemkracht aan wil geven en wat er losgelaten moet worden. Mijn honger naar suikers wil ik heel graag loslaten, en wat kilo’s. Kiemkracht aan gezonde darmen in een gezond lichaam. Darmen zijn misschien niet meteen het meest aantrekkelijke orgaan, maar het is wel een heel intelligent orgaan. De darmen hebben een eigen, buitengewoon complex zenuwstelsel dat in verbinding staat met onze hersenen. Volgens de laatste wetenschappelijke inzichten vertellen onze darmen de hersenen wat er vanbinnen gaande is en dat kan zelfs deels verantwoordelijk zijn voor ons humeur. Ons lijf is zo complex en intelligent! Ik mag kritischer zijn over wat ik in mijn mond stop: het kan me óf voeden óf vergiftigen. Als ik dan toch goed bezig  ben dat geldt trouwens ook voor het amusement dat ik tot me neem. Naar welke muziek luister ik, welke boeken en tijdschriften lees ik, welke films, series en programma’s kijk ik? Ik vind mezelf daar best kieskeurig in. Ik kijk geen gewelddadige films, geen slappe Netflix-series en lees geen roddeltijdschriften. Ik lees wel graag een goed boek. Zelfs een nieuwe geleend tijdens onze sapkuur. Ik heb niet eens een social media account en zal mijn telefoon nooit mee naar onze slaapkamer nemen. Op die manier hoef ik gelukkig niet te ontgiften. Ik sport regelmatig, ben sociaal met vriendinnen en mediteer frequent op mijn yogaschool. Bij mij zit het venijn echt in de suikerinname. Ik hoop na het afronden van m’n sapkuur dat ik dáár dit voorjaar iets aan gedaan heb, en dan volhouden tot…tenminste de zomer. 

Ghost booking at Airbnb in Charkov and Kiev (Ukraine) to donate money

BESMETTING

I believe that the greatest gift you can give your family and the world is a healthy you.

- Joyce Meyer

Onze twee grijze katten met mooie amberkleurige ogen zijn net Jut en Jul. De slome maar superlieve broer en zus worden deze maand al drie jaar. Waar is de tijd gebleven? We noemen ze nog steeds de ‘baby’s’. Ze zijn altijd samen. Ze zoeken elkaar steeds op en wanneer ze elkaar kwijt zijn gaan ze huilen bij de gesloten deur. Ze zijn tegelijkertijd aan het buitenspelen in de achtertuin rennend achter dansende bladeren aan, samen op het grote bed hun dutje aan het doen of samen bij de voordeur - bang maar toch ook nieuwsgierig - hun neusjes buiten de deur aan het steken. Pure liefde voor elkaar. Het virus was onlangs voor het eerst sinds de pandemie twee jaar geleden uitbrak ons huis binnen gedrongen. Twee meiden in isolatie op hun slaapkamer. Ik zorgde de hele dag voor hun natje en droogje. Onze drie poezen mochten voor de zekerheid niet op de slaapkamers: poezen kunnen het tenslotte ook krijgen maar ook overbrengen. De meiden misten de katten enorm, ook onze oude gestreepte poes. Soms filmde ik ze even zodat de meiden ze wel even live op hun telefoontje konden zien. Het stilde heel kort hun snakken naar een warme poezenknuffel. De drie poezen kregen ondertussen van mij aandacht en voer, zaten naast mij op de bank tijdens het studeren of samen voor de TV. Ze kwamen bij mij aaitjes halen door hun natte neusjes tegen m’n hand aan te duwen of uitgestrekt met hun hele lijf bovenop mijn leerwerk te liggen. De meiden liepen los van elkaar tegelijkertijd het virus op. Niet geheel toevallig natuurlijk. Carnaval voelde dit jaar voor veel mensen in het Zuiden als een bevrijdingsfeest. Het feest viel ongeveer samen met de grootscheepse coronaversoepelingen. Dampende cafés. Bezoekers mochten weer dansen zonder aan de anderhalve meter te hoeven denken. En mondkapjes waren ook bijna nergens meer te bekennen. Onze jongste vierde vanaf donderdagavond uitbundig carnaval in de stad, op school en op een vriendenfeestje. We gunden het haar zo. Geen booster voor haar dus mijn lief en ik waren wel bang wat ze mee naar huis zou brengen. Zondagavond klaagde ze over een zere, schorre keel wat ook nog van de polonaise of meelallen afkomstig had kunnen zijn. Een snelle zelftest leek negatief. Op maandagochtend ruimde ik het stripje op toen ik zag dat er een dun tweede streepje op te zien was. Met een nieuwe test maakte ik haar wakker. Deze keer hartstikke positief. Het gevolg was in isolatie op haar afgesloten slaapkamer, haar werk afgebeld en een GGD afspraak gemaakt. Die maandagavond kwam tweede dochter thuis uit carnavalvierend Maastricht. Niks aan de hand, behalve dat ze de volgende ochtend begon te hoesten. Een snotneus volgde. Die middag toch maar een zelftestje gedaan die ook positief was. Wéér een ritje naar de GGD voor een test. Na de polonaise in het café, volgde nu de polonaise in de teststraat. Wel zo gezellig; nu konden ze samen eten op een slaapkamer. Lunchen konden we gelukkig met z’n drietjes in de zonnige voortuin, ik netjes anderhalve meter bij ze vandaan. Iedere carnavaller leek het virus mee naar huis te hebben genomen. De ene na de andere groeps’app ontplofte met berichten over besmettingen tijdens carnaval. De ouders volgden in veel gevallen een paar dagen later. 

Zo ook bij ons. Mijn keelpijn bleek na drie negatieve zelftesten vrijdagmiddag bij de GGD tóch een besmetting te zijn. De spierpijn die ik voelde toch geen gevolg van een zware yogales. Halverwege de week erna zou ik een schoolexamen hebben… Het zou erom spannen of mijn klachten op tijd zouden verdwijnen. Ik voelde me best prima met m’n schorre stem. Ik leerde stug door voor het examen. Mijn lief kwam ondertussen op vrijdagmiddag thuis met hoofdpijn en hoestaanvallen. Die zaterdagochtend besloten we om van ons hele huis een isolatieplek te maken. De poezen mochten weer in alle kamers komen en werden meteen geknuffeld en zowat platgedrukt. Ook wij mochten elkaar weer beetpakken. Het werd een stuk gezelliger in huis. Weer samen op de bank series kijken en eten bestellen om samen aan tafel te eten. Mijn lief bleek een stevig verkoudheidsvirus te hebben opgelopen. Dat virus gaat óók rond hier. Ik heb uiteindelijk zelfs beiden opgelopen.  De isolatieweek van de meiden viel samen met hun schoolvakantie. Ze hoefden niks te missen. Op maandag begon hun school weer, uitgestelde tandartsafspraken stonden in de planning. Ze pakten hun leven weer op. En daar wringt de schoen. Mijn praktijkavond op maandag moest ik dus onhandig online doen, een avondcollege online en mijn examen cancelen. Ik, die twee jaar lang behoedzaam elke besmetting heeft kunnen ontlopen, ben alsnog dubbel geveld. Alhoewel ik stiekempjes wel blij ben (zonder booster) met mijn eigen opgebouwde immuniteit tot einde van deze zomer.   

Together - 2021

OUDE ZIEL

‘Hij is meer mijzelf dan ik ben. Waar onze zielen ook van gemaakt zijn, de zijne en de mijne zijn gelijk.’

- Emily Brontë

Elke vrijdagochtend zitten wij samen bij een noten- en kaasboertje in een naburig dorp wat te drinken. Zij drinkt altijd een romige cappuccino en ik een groene thee. We krijgen er ook altijd een koekje bij. Gebak zou teveel zijn, want wanneer ik haar terug breng begint de lunch al bijna. Na de koffie kiezen we steevast een doosje met chocolade nootjes uit voor haar. Deze zet ze op haar kamer voor als ze zoete trek krijgt. Voortdurend krijgen we de wekelijkse koffie en thee gratis van de notenboer himself. Hij is verschrikkelijk aardig tegen haar. Zij vindt hem ook heel innemend. Hij komt altijd even bij ons tafeltje staan voor een praatje of een grapje. Dan voelt het voor haar alsof ze weer meetelt, vertelde ze mij een keer. Zij is vijfennegentig jaar oud. We kennen elkaar nu vier jaar. We hebben veel meegemaakt samen. We begonnen ooit drie keer in de week samen boodschappen te doen en haar warme maaltijd voor de lunch klaar te zetten. Wekelijks een pannetje verse groentesoep. Vaak gingen we lopend naar de winkel. Eén keer per week naar de biologische slager. Soms een kop thee op een terrasje. Een enkele keer samen naar de bioscoop of voor een wandeling naar het Mastbos. Onze relatie is veel intiemer geworden toen ik haar een keer op een zomerse dag in mijn auto meenam naar Arnhem waar haar jongste zusje woont. Zusje (toen recent weduwe geworden en in de zeventig) had destijds een chemokuur en droeg een shawltje op haar hoofd. Een schat van een vrouw! Ik zou ze alleen laten, maar zusje had op mij gerekend. Drie stukjes appeltaart stonden al klaar op de keukentafel. Een theedoek er ouderwets overheen gedrapeerd. We zaten op een heerlijk terras in haar tuin, overgroeid met oude bomen. Ik moest ook bij de dames blijven toen het lunchtijd was. We aten van de antieke bordjes die van wijlen hun moeder geweest waren. De oorlog kwam ter sprake. Hun vader overleed heel jong, hun moeder kreeg tbc. Jongste kindjes, waaronder zusje van twee jaar, werden in een pleeggezin gezet. Soep van de gaarkeuken. Ik voelde hun verwantschap. Ik maakte foto’s van hun afscheidsomhelzing - dierbare foto’s die ik natuurlijk gedeeld heb. Het was een onvergetelijke dag geworden waar we het tot de dag van vandaag nog steeds samen over hebben. Zusje is later nog een keer met de trein op bezoek geweest bij haar oudere zus en liet een lief briefje voor mij achter. Een keer belde ze toen ik de telefoon opnam. Zo’n lief mens! Oudere zus heeft inmiddels vasculaire dementie. Zo’n twee jaar geleden viel ze prompt van de fiets. Sindsdien woont ze in verzorgingstehuizen. Haar huis is verkocht. Ze woont nu in het kleinste verzorgingstehuisje van Nederland. Elke vrijdagochtend neem ik haar mee de deur uit. Voor mijn opleiding moest ik een assessment doen over het levensverhaal. Ik heb haar gevraagd om dit samen met mij te doen. Ze vond het heerlijk om te doen, omdat we samen door haar leven dwaalden aan de hand van de vragenlijst. Twee vrijdagen onverdeelde aandacht van mij. Ik kende de meeste stukjes van haar levensverhaal al, maar ze genoot. ‘Ik doe er toe’ zei ze letterlijk. Ze was blij dat ze me kon helpen met mijn studie. Ze is aan het dementeren en leeft daarom in het hier en nu. Het besef van tijd ontglipt haar. Als ik bij haar ben is het moment alles wat er is. Zo is zij ook een beetje mijn leraar. In gedachten kan ik niet ergens anders zijn dan bij haar. Zij roept zachtheid en verstilling in mij op. Ik ben van betekenis voor haar. Haar drie kinderen wonen te ver weg om wekelijks langs te komen. Zij is heel open over haar dementieproces. Het loslaten van de regie vindt ze het allermoeilijkste van deze rotziekte. Er wordt wel gezegd dat als je één iemand met dementie hebt ontmoet, je slechts één iemand met dementie hebt ontmoet. Alle levensverhalen en ziekteprocessen zijn nu eenmaal uniek. We praten ook over haar naderende dood. Ze gelooft niet in een leven na de dood. Ze is van het katholieke geloof afgestapt nadat haar moeder als jong weduwe tbc kreeg en de kerk heel goed, maar ook heel streng, voor het ontredderde gezin was. De oudste drie meisjes werden nog steeds elke ochtend om acht uur in de kerk verwacht voordat ze naar school gingen. De diaken was persoonlijk langsgekomen om de meiden toe te spreken dat hun bedden voor die tijd netjes opgemaakt moesten zijn. De nonnen die thuis ondersteunden hadden bij hem geklaagd. Ze denkt praktisch na over haar einde in de zin dat als ze ’s nachts een keer uit bed valt dat ze haar dan pas de volgende ochtend zullen vinden. Er is namelijk geen noodknop in het eeuwenoude klooster waar ze woont. Haar hart is sterk. Ze heeft de trap naar boven nog niet kunnen ontdekken zegt ze altijd. ‘Ze willen me daar niet.’ Wekelijks neemt ze als volgt afscheid van mij ‘We zien elkaar volgende week…bij leven en welzijn’. Het maakt haar niks uit wat er met haar lichaam gebeurt. Zo praktisch als ze is mogen de kinderen het helemaal zelf bepalen. Ze geeft mij onbewust levenslessen mee over wat er toe doet. Hoe het is om te leven met tegenslag of wind mee. Dingen die zo gewoon waren voor haar voelen nu ineens onvast en onzeker. In deze momenten zie ik kans voor mijn levensvragen: wat is de zin van dit alles? Door samen de assessment te doen (of zoals de notenboer het noemde: haar huiswerk) komt haar leven aan ons voorbij. Wat is écht van waarde geweest? Het maakt mij meer aanwezig in het moment. Kalmer over de waan van de dag.

Me and my mom, I was 17 years old....

MAMA

‘My mother is a never ending song in my heart of comfort, happiness and being. I may sometimes forget the words but I always remember the tune.’

- Graycie Harmon

Ineens staan we op het plein met de Roode Steen. We staan voor het omstreden standbeeld van Jan Pieterszoon Coen dat in 1893 onthuld werd in zijn geboorteplaats Hoorn. Nooit ben ik me zo bewust geweest van de dubbele betekenis van de Gouden Eeuw (die overigens niet meer zo genoemd mag worden). Mij was een romantisch en trots beeld bijgebracht tijdens de geschiedenislessen op school. Mijn school die notabene in Hoorn gelegen was. Mijn lief en ik doen deze zaterdagmiddag een stadswandeling - met de stem van Daan Schuurmans over de roof, moord en bloeddorst onder de vlag van de VOC uit onze koptelefoons. Ondertussen komen om elke hoek meer herinneringen boven drijven uit mijn leven in Hoorn. Het uitgaan in het populaire café Bruintje op hetzelfde stadsplein van het standbeeld. Ik werkte op mijn zeventiende een zomer lang bij de AMRObank. Ook op de Roode Steen. Het bankfiliaal van toen is inmiddels opgeslokt door het naastgelegen Westfries Museum zie ik. Wanneer we verder wandelen richting het IJsselmeer blik ik in de achtertuin van het bankkantoor. Zo waren de overvallers toen binnen gekomen. Door de tuindeur. Ze hadden zich verstopt in de kluis tot de volgende ochtend toen m’n eerste twee collega’s naar binnen gingen en niet voor het raam hun twee vingers omhoog staken. Het signaal dat alles veilig was… Langs het IJsselmeer wandelend, waar ik als tiener nog op geschaatst heb in de winter (en natuurlijk ook in gezwommen en gesurfd in de zomer), zie ik schouwburg Het Park aan het water liggen waar ik ooit twee jaren heb opgetreden met mijn balletschool. Een paar straten daarvoor liepen we in de haven waar mijn balletschool destijds gelegen was. Ik herkende de houten deuren en de vierkanten zijramen waar de barre onder hing. Herinneringen waar ik eigenlijk nooit meer aan terugdacht. Ze komen nu boven drijven. Automatisch gaan mijn gedachten van de balletschool naar thuis, naar mijn moeder. Elke maandagavond kwam ik laat thuis van balletles en had mijn moedertje het avondeten voor me bewaard dat ik opgewarmd aan tafel op at terwijl de TV gezellig aanstond. Een knus, warm gevoel. Ik heb van mijn negende tot mijn twintigste jaar in Hoorn gewoond. In ben daar opgegroeid. We reden meteen even langs mijn oude huis. Mijn lief heeft daar ook herinneringen aan. Onze eerste verkeringsjaren woonde ik nog thuis bij mijn moeder en zus. In een typisch jaren ’80 nieuwbouwwijk. Mijn moeder was juist erg blij met dat nieuwe huis. We woonden na bijna tien jaar Groningen weer in Noord-Holland - dichter bij haar familie. Achteraf gezien is ze er eerst heel ongelukkig geweest. Een periode dat eindigde in een echtscheiding. Later heeft ze er ook haar tweede grote liefde gevonden. 

Een paar dagen voor onze stadswandeling was de sterfdag van mijn moederlief. Zeventien jaar geleden. Wat zegt een getal? Mijn moeder was veel te jong en onverwachts gestorven. Ik heb nooit afscheid van haar kunnen nemen ookal raceten we door een flinke sneeuwstorm over de snelweg naar het ziekenhuis. Te laat… Zij is natuurlijk nog steeds in ons leven verweven. Foto’s. De koektrommel van thuis. Een flink aantal handgeschreven brieven van haar. Haar gouden familiesieraden. Haar herinnering is er. Al verliest deze haar scherpte.  ‘Hoe klonk haar lach ook alweer?’ Onze meiden herinneren haar alleen nog van foto’s. Haar stem zijn ze vergeten. Het goede gevoel dat ze bij haar hadden beklijft gelukkig wel. Zeventien jaar is lang. Onze jongste dochter is zeventien. Haar oma heeft haar maar twee keer gezien. Een keer op kraambezoek bij ons thuis. En de keer dat ik naar haar reed met onze ruim vijf weken oude baby’tje in de Maxi Cosi op de achterbank. Mijn moeder had per ongeluk het verkeerde telefoonnummer ingetoetst. Ze kreeg mij in plaats van haar zus aan de lijn. Ze voelde zich niet lekker en er moesten medicijnen opgehaald worden bij de apotheek. Ik dacht geen twee keer na en reed erheen. Ik gaf ons dochtertje borstvoeding naast mijn mama op het grote bed. We lunchten samen, ook avondeten. Vroeg in de avond reed ik weer terug naar Breda. Dat was de laatste keer dat wij elkaar zagen. Door dat ‘verkeerde' telefoontje en mijn doeltreffende reactie hebben wij de mogelijkheid gehad om samen afscheid te nemen. Dit bezoek was ons onbewuste afscheid. Jarenlang hebben wij van elke vakantieplek met de kinderen rivierstenen meegenomen om bij oma’s laatste rustplaats te leggen. ‘Bij oma langs’ en herinneringen ophalen. Haar as was op ons familiegraf uitgestrooid. In Den Helder, haar geboortestad. Haar beiden ouders en oma lagen hier begraven. Helaas stond haar naam nooit op die plek geschreven. Het familiegraf is niet heel lang geleden geschud. We hebben geen plek meer om naar oma toe te gaan. Geen ritueel meer. Een ritueel kan iets terug geven, een gevoel van controle doordat je iets doet met je verlies. Vroeger dachten we dat rouw verwerken iets met loslaten te maken had. Nu weten we dat dat niet zo is, het is alleen een andere manier van vasthouden. Zo houden mijn lief en ik vast aan haar herinnering door steevast Valentijnsdag niet te vieren. Valentijnsdag is haar sterfdag. Door geen bloemen, parfum of bonbons te krijgen van mijn lief, geen feestelijk etentje of gezellig bioscoopavondje. Door deze dag sober te vieren staan wij bewust stil bij het verlies van mijn moeder. Altijd even contact met mijn zus op deze dag. Na mijn moeders overlijden heb ik haar beter leren kennen door het contact met haar oudste zus levendig te houden. Samen halen we altijd herinneringen op uit mijn moeders jeugd, haar eerste huwelijk en de tweede. Zo heb ik nog veel nieuwe dingen over haar ontdekt en groeit de relatie met mijn moeder nog op een heel bijzondere manier. Dat is helend voor mij. Ook stuurt mijn moeders nicht waar zij close mee opgroeide, mij steevast elk jaar een brief op mijn moeders verjaardag. Het is belangrijk voor mij dat er nog aan haar wordt gedacht. Zo bewaar ik de verbinding met mijn moeder.

Is the old tree flexible enough for storm Eunice?

OUDE BEUK

“The tree which moves some to tears of joy is in the eyes of others only a green thing that stands in the way. Some see nature all ridicule and deformity... and some scarce see nature at all. But to the eyes of the man of imagination, nature is imagination itself.” 

- William Blake

Het is deze hele dag al donker, winderig en zo treurig grijs. Einde van de middag zou het overal hard gaan regenen en trekt de wind aan tot krachtig boven land en stormachtig langs de kust. Van winterweer is absoluut geen sprake. Het is zelfs zo’n dertien graden. Van onstuimig weer des te meer. De derde storm dit jaar, Dudley, zal vanaf het begin van de avond aantrekken. Daarop volgt meteen storm Eunice die nóg heftiger wordt. Vooral over die windstoten met maar liefst windkracht tien maak ik me zorgen. Recentelijk zijn namelijk een hele rij eeuwenoude beuken in Breda omgezaagd en gekapt. De ingreep was helaas nodig, omdat het gevaar dat er dode takken uit de bomen zouden vallen te groot werd. Uit de eeuwenoude beukenboom voor onze deur vallen elke storm ook takken. Soms behoorlijk grote… Het gaat daar, en bij ons, om heel oude beuken. Ze zouden zomaar tweehonderd jaar of ouder kunnen zijn. Maar dat is ook meteen het probleem. Die bomen zijn in hun aftakelingsfase terecht gekomen en dan wordt het gevaarlijk. Je krijgt dan namelijk te maken met dor hout en het risico dat takken afbreken. De boswachter heeft met enig pijn in het hart bijl en zaag gezet in tientallen historische beuken langs een zandpad bij het kasteel waar duizenden Bredanaars gebruik van maken. Sommige van die bezoekers vroegen zich ook af waarom Staatsbosbeheer de strijd met de woudreuzen was aangegaan. Het is toch zonde om zulke mooie bomen te kappen? Uiteraard spiegel ik die zorgelijke situatie met de onze. Wat gebeurt er met onze geliefde beuk? Vanmorgen na het hardlopen maar weer eens mijn hand op zijn enorm grote stam van wel een meter breed gelegd. Volgens de boswachter gaat veiligheid voor alles. Dat de gezondheid van de bomen al hard achteruit ging is overigens goed te zien bij de gekapte exemplaren die nu langs de weg liggen. In de stammen heeft de rot flink toegeslagen, zodat ze bijna helemaal hol zijn. Nu dienen de gevelde exemplaren trouwens als ‘insectenhotel’. Hoe ziet onze boom er dan van binnen uit? Ik realiseer me dat er om de twee of drie jaar iemand die er verstand van heeft naar onze boom komt kijken. Met een hoogwerker zagen ze dan wat takken eruit. Er ligt nu al zeker een jaar een flinke tak te balanceren op een enorme zijtak. Een in de storm afgebroken tak. Voor hetzelfde geld zeilt zo’n afgebroken tak de volgende storm op één van de auto’s of door een raam van ons huis. Ik heb dat bij de storm in 2004 gezien. In Breda waren destijds zóveel oude bomen uit de grond gerukt en op auto’s en daken van huizen gevallen. Beangstigend. Enorme schade. Onze sterke beukenboom had de storm destijds heldhaftig doorstaan. Bij het recent kappen van de beukenbomen is Staatsbosbeheer trouwens niet over één nacht ijs gegaan. Zo is er onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van vleermuizen. Het blijkt dat het beukenlaantje voor deze dieren een populaire verbindingsroute vormde tussen Markdal en Mastbos. Daarom zijn niet alle beuken gekapt. Een aantal is ‘gekandelaberd’. Dat betekent dat alleen de stam nog deels overeind staat. Volgens de boswachter wijzen die overgebleven stammen de vleermuizen nog steeds de weg. In onze beukenboom wonen al decennia lang wijze kauwen. Ik vraag me af wat er met zo’n groep van zo’n honderd vogels gebeurd als hun vaste leefstekkie met voedselvoorziening verdwijnt. Ik neem aan dat de omgehakte stam niet bij ons voor de deur blijft liggen? De kans dat de afgetopte beuken weer uitgroeien tot volwaardige bomen is klein. Misschien dat ze nog een beetje uitlopen, maar veel zal het niet zijn. Daarvoor zijn ze vanwege hun leeftijd niet sterk genoeg meer. En dat is jammer. Op die plek van de omgehakte beukenbomen hebben ze vijftien jaar oude eikenboompjes terug geplant. Aan zo’n ielig eikenboompje voor onze deur zou ik wel heel erg moeten wennen.  Zo’n klein eikenboompje is geen karakteristieke reus van meerdere eeuwen oud… Of ze zetten helemaal niks meer terug? Heel verdrietig. Onze beukenboom heeft echter wel al een uitloper naast z’n stam. Daar zorg ik altijd goed voor. Misschien dat dit één meter-hoge spruitje ter zijner tijd zelfstandig kan groeien?

Italian Eolic archipel

OVERGELEVERD AAN DE NATUUR

“Just take my hand, lead, dance with me...and I will simply follow the blueness of the water, the white waves rolling free...where the earth beneath my feet and stars make my heart whole again...in long and priceless moments of shared solitude...” 

- Oksana Rus

Het lichte zand bewoog in prachtige figuren over het strand. Door de harde wind en het prachtige zonlicht zag het er uit alsof we op een futuristische filmset liepen. De komende dagen werd onstuimig winterweer voorspeld dus togen wij deze zonnige zaterdagmiddag naar Scheveningen. Mijn lief en ik. Nog even genieten van het mooie weer. Lekker een heel stuk over het strand wandelen. De wind stak echter al eerder op dan verwacht en zo liepen we bij een storm van zo’n vijftig kilometer per uur langs de waterkant. Heerlijk om je over te geven aan de natuur. Kou bestaat alleen in je hoofd. Gebreide muts op, handschoenen aan en dikke sokken in mijn wandelschoenen. Door het stevig wandelen voelden we de kou niet meer. We werden helder in ons hoofd. Een gesprek was echter onmogelijk met die harde wind langs onze oren. Hand in hand ploegden we verder door het zand. Op zee waren er bijzonder veel windsurfers. Zon en wind maakte ze enthousiast ookal is het winter. Iedereen op het strand en in zee gaf zich over aan de storm. De zuurstof die we inademden zo goed voor ons brein. Toch dwaalden mijn gedachten veel af naar een andere zee… De warme Tyrreense Zee. Deze kobaltblauwe zee maakt deel uit van de Middellandse Zee. Ten noorden van Sicilië. Ons gezin had in januari écht een lichtpuntje nodig. Iets leuks om naar uit te kijken. De zomervakantie. De jubileumreis van ons zilveren huwelijk hebben we al vaak genoeg uitgesteld. Aankomende zomer moet het er gewoon van komen. Om de kans zo groot mogelijk te maken dat het echt door kan gaan moet de rondreis toch maar niet in Colombia plaatsvinden maar in Europa. Zonder onze antieke kampeerbus. Daar kunnen we niet ver genoeg mee reizen. Ik heb dus de afgelopen weken zelf een rondreis gepland: eiland hoppen in de Tyrreense Zee. Ik heb vliegtickets gekocht, veel reisblogs gelezen en nog veel meer recensies uitgeplozen op Airbnb en booking.com. Zo’n kleine vier weken gaan we met ons gezin een rondreis maken over Sicilië en de zeven Eolische eilanden. Eilanden die hun naam danken aan Aiolos, de Griekse god van de wind. Het zijn zeven zeer verschillende eilandjes, met als grote gemene deler hun vulkanische oorsprong. De eilanden archipel staat op de lijst van UNESCO. De groep bestaat uit de eilanden Lipari, Salina, Vulcano, Stromboli, Filicudi, Alicudi en Panarea. Afgelegen stranden met kleine baaitjes en een ongelofelijk helderblauwe zee. De natuur is ruig met prachtige vergezichten en leent zich goed om te wandelen. Op het moment dat je voet aan wal zet voel je het meteen. De minuten verstrijken daar langzamer. Het tempo van leven op de eilandjes ligt vele malen lager dan op Sicilië. Op Sicilië zelf reizen we ook rond met de trein en de bus. Backpacks mee. Misschien een bezoek aan de beruchte vulkaan Etna? Een schattig Mama Mia huisje gehuurd alleen voor ons, pal aan zee. Een ander antiek huisje gehuurd in een eeuwenoud stadje uit de decoratieve barok periode. Luxe hotelovernachtingen op eiland Lipari met een infinity pool met uitzicht over zee en de meest actieve vulkaan ter wereld, Stromboli. We gaan genieten van de ontspannen sfeer, het heerlijke Italiaanse eten en geven ons over aan het eilandleven en al het moois wat deze eilanden te bieden hebben. De foto’s die ik zag van de kust en de knalblauwe zee zijn fantastisch. Zo anders dan de grijze, koude Noordzee… Ik fantaseer over snorkelen waar ik zo blij van word. Ik fantaseer over de deinende ferry's die we nemen van het ene naar het andere eiland. Een zwoele zeewind in plaats van de onstuimige storm waar we deze middag in wandelen. De volgende ochtend stormt het nog steeds krachtig. De storm is zelfs aangetrokken met windstoten tot tachtig kilometer per uur. Regen. Mijn lief en ik trekken onze hardloopkleding aan. Regenjas er overheen. Pet met klep op mijn hoofd om mijn bril een beetje droog te houden. Er is nauwelijks iemand in het natte, oude Mastbos. Een sportieve uitdaging. Ik stap al snel met mijn droge, warme sportschoen in een koude regenplas. Sok nat. Wanneer mijn brillenglazen nat en een beetje beslagen raken zie ik geen diepte meer en hol ik overal maar doorheen. Alles is bedekt met bruin herfstblad of er nu blubber, regenwater of droge grond onder zit. Soms zijn er modderplassen van wel honderd meter lang, een ondergelopen drassig bospad. Dan loop ik ernaast door de verdorde bramenstruiken of over het groene zompige mos te stampen. Een keer ging ik bijna gestrekt doordat ik m’n voet in een lus van een lange bramentak zette. Het is koud, nat en het stormt en toch hebben we het naar ons zin. Het lijkt wel of we mee doen aan een spartanenrace met hindernissen. We slalommen zoveel mogelijk om de bagger heen. Soms gebukt voor een laaghangende tak. Ik zie niet waar ik mijn voeten neerzet, wat een spannend effect geeft dat aan het hardlopen. Soms ontsnapt er een gilletje als ik behoorlijk wegzak in de derrie. Als we bij de auto aankomen zien we er in ieder geval wel uit alsof we meegedaan hebben aan een stoere spartanenrace. Broekspijpen vol blupsie, doorweekte kleding, modderige sportschoenen, beslagen brillenglazen en natte plukken haar steken onder m’n doordrenkte pet uit. 

Alan arrived in his student housing!

STUDENTENKAMER
‘Zorg geven aan anderen is de huur die u betaalt voor uw kamer hier op aarde.’

- Muhammad Ali

Ondanks Noordwesterstorm Corrie met zeer zware windstoten zet het vliegtuig van Alan zijn wielen in Amsterdam aan de grond. Alan heeft zijn reis in drie dagen afgelegd. Hij is zaterdag met het vliegtuig vanuit onze oude woonplaats Puebla in Mexico vertrokken naar Cancun. Hij kwam op een snikhete luchthaven van de bekende strandplaats aan. Gekleed in een lange, zwarte winterjas en warme winterschoenen. Pet op. Na lang wachten had hij vervolgens nog een lange overstap in Atlanta in The States. Heel erg vroeg op die bewuste stormachtige maandagochtend krijgt middelste dochter een berichtje dat hij geland is op Schiphol. Hij zal de trein pakken naar Breda. Wij blijven nog heel even in bed liggen terwijl buiten storm Corrie in het donker rond ons huis raast. Als dochterlief en ik de auto vroeg in de ochtend pakken om naar het treinstation te rijden liggen overal afgebroken, grote takken van de oude beukenboom om ons heen. Wat een geluk dat Alan’s trein nog reed. Wij brengen de student naar zijn kamer en stoppen onderweg even om een prepaid simkaartje voor zijn telefoon te kopen. Helaas heeft hij alleen een tegoed gekocht. Het SIMkaartje zelf hoorde er achteraf vreemdgenoeg niet bij. Alan moet vandaag van zichzelf wakker blijven vanwege de jetlag: boodschappen doen, zijn swapfiets met blauwe banden ophalen, dollars omwisselen op het station, wat andere Mexicaanse studenten ontmoeten en hij kan hopelijk ook nog wel zo’n SIMkaartje op de kop tikken. Morgen beginnen zijn colleges al. Hij heeft zo’n geluk dat ondanks de harde wind en gevaar door omvallende bomen en rondvliegende voorwerpen zijn vliegtuig geland is én dat zijn trein reed. Veel vluchten waren gecanceld. Hij heeft nog een groter geluk dat hij een studentenkamer in Breda gevonden heeft. Net amper een klein weekje voor zijn komst. Hij had maanden geleden al aan onze dochter laten weten dat hij in Breda zou komen studeren. Een half jaar lang. Of zij wilde helpen een geschikte studentenkamer voor hem te vinden. Zij schreef zich voor hem in bij Nederlandstalige Facebook groepen en websites. De weinige kamers die aangeboden werden in Breda waren allemaal te duur voor hem als armetierige student. In mijn vriendenkring had ik natuurlijk geïnformeerd naar een kamer of onderhuur, dat bleek onmogelijk te zijn. Dit wisten wij eigenlijk allang door lokale krantenartikelen waarin de noodklok geluid werd: studenten die noodgedwongen verbleven op campings en in (te) dure hotels. Terwijl de tijd verstreek groeide de druk. Vooral voor onze middelste dochter. Wij voelden ons genoodzaakt om haar slaapkamer op te offeren voor haar dakloze vriend. Het protest van ons jongste, thuiswonend telgje werd óók steeds groter. Zij had geen zin om de badkamer en toilet te delen met een relatief onbekende jongeman. Ze wilde niet elke avond met hem aan tafel eten. Hij heeft in de zomer van 2018 ook bij ons in huis gelogeerd om een paar dagen met onze dochter door te brengen. Dat was heel gezellig en verliep heel soepel. Deze keer kon zijn logeerpartijtje wel eens maandenlang gaan duren. Daar voelde ik ook wat spanning bij. Natuurlijk bieden wij hem bij hoge nood een slaapplek aan. We kregen echter het gevoel dat hij niet meer zo hard aan het zoeken was nu hij wist sowieso onderdak te hebben. De stress lag dus voornamelijk bij middelste dochter die ons niet langdurig wilde opzadelen met haar oude schoolvriend. De laatste weken voor zijn komst hoorden we ineens bijzonder weinig van hem. Radiostilte. Mijn zus belde daarentegen een week voor zijn komst met, voor ons, heugelijk nieuws. Ons nichtje had haar studie stopgezet en het komende half jaar gaat ze werken en reizen. Aankomende zomer gaat ze met een andere studie beginnen. Zij woont in een leuke, betaalbare studentenkamer in Breda vlakbij de hogeschool. Haar nieuwe studie verpleegkunde gaat ze ook in Breda volgen en zodoende wilde ze haar kamer heel graag aanhouden. Wij waren natuurlijk verrukt met dit nieuws! Eerst contact met de studentenwoningbouwvereniging opgenomen of onderhuur in deze situatie toegestaan was. Eigenlijk niet, maar ze maakten een uitzondering. Alan had weer geluk! Wij konden onze oren niet geloven. Dochterlief liet superblij het fantastische nieuws aan hem horen. Hij reageerde lauwtjes. Of hij foto’s van de kamer mocht zien. Hij zou het overwegen. Hoe ondankbaar…. Wat bleek? Hij had aan drie andere kamerzoekende Mexicaanse studenten - die ook aan een uitwisseling met deze hogeschool meededen - beloofd dat hij met hen een zolder zou gaan delen. Hij wilde ze niet laten zitten. Er was echter nog niks geregeld op papier. De huurbaas wilde de studenten eerst met eigen ogen zien. Heel onzeker en dubieus. De gretige studenten arriveerden een paar dagen eerder dan Alan, en waar wij al bang voor waren gebeurde, het huurcontract ging niet door. Op het allerlaatste moment heeft Alan het aanbod van ons nichtje geaccepteerd. Een gemeubileerde kamer in een studentenhuis met gebruik van keuken, tuin en witgoed. Hij heeft wederom zo’n geluk gehad! En wij natuurlijk ook.

My loving family

BETEKENISVOL

“Never allow your ego to diminish your ability to listen.” 

- Gary Hopkins

Een betekenisvol leven leiden, willen we dat niet allemaal? Ik ben sinds januari een nieuwe module in mijn studie gestart waarbij spiritualiteit een rol speelt. Dat dit een rol speelt had ik al met eigen ogen gezien tijdens mijn stage in december waarbij de ergotherapeut absoluut spiritueel bezig was door yoga, meditatie en ademhaling in zijn behandeling te gebruiken. Nog spiritueler dan dát zoekt hij samen met zijn cliënten naar zingeving in hun dagelijkse activiteiten. Een goede ergotherapeut luistert naar het levensverhaal van de cliënt. Hij richt zich op de ervaringen die vormend zijn geweest voor de identiteit van de cliënt. Dit zie ik ook terug in de theoretische modellen die in de ergotherapie gebruikt worden. Tijdens een wetenschappelijke studie kregen respondenten een week lang zes keer per dag een enquête toegestuurd. In die enquêtes werd gevraagd wat zij op dat moment aan het doen waren, of die activiteit onderdeel was van hun dagelijkse routine en in welke mate de respondenten zich op dat moment ‘van betekenis’ voelden. Het resultaat? Leven volgens routines geeft een flinke boost aan je gevoel van betekenis. Zelfs op dagelijks niveau. Een cliënt van een ergotherapeut kan een ouder iemand zijn, een cliënt die een beroerte heeft gehad, een zwaar ongeluk, long Covid, beginnend dementerend of iemand met een chronische ziekte. Hoe gaat die cliënt met tegenslagen om? Hoe had hij dat anders kunnen doen? Hoe is hij geworden wie hij is? Hoe zou hij willen dat zijn verhaal verder verloopt? Ik leer deze modellen te gebruiken, te verwerken in een grafiek met een tijdslijn of in tabellen door er scores te hangen. Alles sámen met de cliënt. Hierover nadenken helpt de cliënt te begrijpen wie hij is en welke betekenis hij toekent aan gebeurtenissen in zijn leven. De zin van het leven blijkt dus te zitten in een regelmatig bestaan. Met dagelijkse gewoontes als wandelen, studeren of genieten van een goede maaltijd. Zit er een rode draad in je week? En voelt die prettig aan? Of kun je wel wat meer structuur gebruiken? Ik herken dat uit de jaren dat wij als gezin in het buitenland woonden. Was mijn leven daar betekenisvol? Ik werkte niet buitenshuis en droeg voor mijn gevoel niks bij aan de maatschappij. Wat betekenis gaf aan mijn leven was inderdaad dagelijkse structuur. De drie meisjes moesten doordeweeks naar school. Met de auto. Weer opgehaald. Ze moesten naar sport gebracht worden. Ik volgde in Amerika een thuisstudie kinderpsychologie en een module fotografie op een High School in de buurt. Ik ging elke week met onze twee dochtertjes naar een Mom’s club. In Spanje volgde ik Spaanse lessen aan de openbare universiteit. En werkte elke vrijdag in de schoolbibliotheek. In Mexico heb ik mijn Bredase fotografie opleiding afgerond met een diploma. Ik volgde dagelijks yogalessen in een studio. Ik deed daar een organische kookcursus en besteedde aandacht aan de avondmaaltijd. Dit waren voor mij zinvolle activiteiten. Een betekenisvolle weekroutine. Het gaat er echt om wat voor jóu werkt. Dat kan bijvoorbeeld al beginnen met een simpel dagelijks blokje om. Ik heb veel met ouderen gewerkt. Hoe komt het dat zulke mensen vaak geen zin meer in hun leven ervaren? Ik heb een 95-jarige cliënte die ik wekelijks trouw bezoek. Zij haalt zoveel betekenis uit mijn routinematige bezoekjes. Ze spreekt dat ook uit naar mij ‘Als ik jou toch niet had!’ Onze bezoekjes geven mij evengoed zingeving. De Griekse filosoof Aristoteles maakt een helder onderscheid tussen ‘hedonia’ (je goed voelen) en ‘eudaimonia’ (voldoening). In 2010 kreeg een groep studenten de opdracht om geluk (hedonia) of zin (eudaimonia) na te jagen. Direct na het experiment hadden de studenten die geluk hadden meer positieve gevoelens. Maar drie maanden later was die piekervaring verdwenen. De groep die zin had nagejaagd, voelde zich direct na het onderzoek niet perse gelukkiger. Drie maanden later bleek echter dat deze groep zich ‘verrijkt’ en ‘geïnspireerd’ voelde en minder last had van negatieve stemmingen dan de eerste groep. Het nastreven van geluk, door te investeren in activiteiten waarbij je vooral zinvol bezig bent zoals studeren, nadenken over waarden waar je voor staat en een ander opvrolijken zorgen voor bevrediging op de lange termijn. Een ergotherapeut kan het belang van zingeving in het leven van cliënten onderstrepen. De cliënt moet weer in staat worden gesteld díe activiteiten uit te voeren die hem zin geven. Samen met de ergotherapeut leren focussen op het goed uitoefenen van activiteiten die belangrijk waren in zijn verleden én die belangrijk zijn voor zijn toekomst. Heel spiritueel.