Looking out at sea

GEUR VAN PIJNBOMEN 

“A fragrant breeze wandered up from the quiet sea, trailed along the beach, and drifted back to the sea again, wondering where to go next. On a mad impulse it went up to the beach again. It drifted back to sea.” 

― Douglas Adams

Het stadshotelletje dat ik geboekt had lag midden in het oude, autovrije centrum van Kranj. Een Sloveens stadje waar we nog niet eerder geweest waren. Zesduizend jaar geleden gevestigd op een rots bij ongeveer de diepste kloof van Europa. We parkeerden de oude bus bij aankomst onderaan de berg en mijn lief en ik klommen een steile trap omhoog naar het stadshart. In het café kregen we een pasje waar we mee het centrum in konden rijden. We liepen weer terug naar de ondertussen snikhete bus. De twee meiden waren bijna gesmolten. Bij de toegang bleek je een code nodig te hebben, we konden er niet door. Mijn lief zette de bus in z’n achteruit en belde de hoteleigenaar. Met de code reden we snel het knusse marktplein op. We laadden de coolbox en wat persoonlijke dingetjes uit en gingen het hotel binnen. De raampjes en deuren stonden nog wijd open maar er was zoveel bekijks voor de bus vanaf het terras dat ik het aandurfde om hem zo achter te laten op het oude plein. Later reed mijn lief de auto naar de parkeerplaats. Het stadje bleek deze middag uitgestorven. Winkeltjes waren dicht. Alleen wat mensen op een elektrische step scheurden over de pleintjes. We aten ijs op een terras. We dronken verse lemonade op een ander terrasje. Pas toen we heerlijk gegeten hadden bij een op ‘t eerste gezicht sjofel tentje (maar kwam bij Tripadvisor als beste uit de test) kwam de stad tot leven. Toen de zon bijna onderging en het buiten wat afkoelde slenterden wij ook weer wat rond. Winkeltjes waren open. De mensen kwamen uit hun huizen. Muziek klonk uit de cafeetjes. Op een gezellig terrasje op het kerkplein speelden we een kaartspel. Regelmatig hoorden we kerkklokken luiden. De ober vertelde ons dat de twee kerken elk kwartier hun klokken luiden. Na elkaar. Een heerlijk ontspannen vakantiegevoel viel over ons heen. We wandelden in het donker nog door de smalle, schuine straatjes naar de waterval onder de stad en langs de andere kerk terug. Onze vakantie was begonnen. We vielen als een blok in slaap bij de stadse geluiden die door het openstaande raam naar binnen sijpelden. De kelner bij het ontbijt, dezelfde jonge knul als de avond ervoor, vroeg wat voor ei wij bij het ontbijt wilden. Er stonden er vijf op de menukaart genoemd. We konden kiezen uit twee die hij kon maken. Ik moest heimelijk lachen. Een hotelgaste liep naar de keuken om koffie te vragen. Bij niemand van de gasten in de ontbijtzaal was iets ingeschonken. De zeer vriendelijke kelner verontschuldigde zich dat de eieren zo lang duurden. Hij had de gasaansteker niet kunnen vinden. Het kostte me al mijn zelfbeheersing om niet in de lach te schieten. Omwille van de meiden want zij voelden met de jongen mee. Toen iedereen in de ontbijtzaal een ei en iets te drinken had - behalve onze jongste - stapte mijn lief maar op om de kampeerbus weer te halen. We hadden geen haast, nog twee uurtjes rijden voordat we op de camping aan de kust zouden arriveren. De vader van de onfortuinlijke kelner, een grijzende man met een rieten hoedje op die met zijn vrouw lekker van een expresso op het terras zat te genieten, werd door zijn zoon gevraagd voor de bus uit te fietsen. Zo hoefden wij het toegangspasje niet terug te brengen. Charmant familiehotelletje. Een leuke tussenstop op weg naar Kroatië. 

Savudrija - 30 juli 2021

        Yoga class

WAARDERING

“Acceptance doesn't mean resignation; it means understanding that something is what it is and there's got to be a way through it.” 

- Michael J. Fox 

Een week vol afscheid. Grote dingen die veranderen, mensen die uit je leven vertrekken. Woelige perioden in mijn leven. Ik heb geleerd om met afscheid nemen om te gaan. Door het gewoonweg vaak te doen. Vaak verhuisd. Vaak afscheid genomen. Van vrienden, van huizen en van familie. Alles verandert, niets blijft hetzelfde. Alles stroomt. Pantha rei ouden menei. De Griekse filosofische gedachte. Alles om ons heen verandert, wij worden daarmee geconfronteerd en veranderen daarin mee. Of we dat willen of niet. Deze gedachte heeft mijn afscheid afgelopen week, van alle zes mijn senioren cliënten, naar mijn idee wat makkelijker gemaakt. Het is wat het is. Ik had mijn ontslag vanwege het verlaten van mijn kwetsbare senioren jarenlang steeds uitgesteld. Bang om mijn cliënten teleur te stellen. Heel lastig was het voor mij om zo’n besluit te nemen. Niemand is onvervangbaar. Ik natuurlijk ook niet. Daarnaast heb ik ook gewoon veel doorzettingsvermogen. Schouders eronder en … door. Vaak over mijn onvrede heen gestapt. Yoga heeft me steeds goed geholpen met gedachtenkracht. Intenties. Eindelijk vorige maand de moed gevonden om ontslag te nemen. Er bestaat geen zachte manier om mijn vertrek bij mijn clientèle aan te kondigen. Zij bleken na het delen van het (in mijn ogen) slechte nieuws allemaal toch minder kwetsbaar dan ze aan de buitenkant lijken. Wijzer ook. Sommige heb ik het nieuws diverse keren opnieuw moeten vertellen omdat ze het gewoonweg vergeten waren. Ze hebben allemaal begrip voor mijn situatie. Advies dat ik aan mijn gezondheid moet denken. Stress maakt je op lange termijn ziek.  Dat het soms gewoon zo is omdat het zo is. Ze vinden allemaal dat je gezin en echtgenoot belangrijker zijn dan je werk. Zo lief, ontroerend en begripvol. Zes weken geleden had ik dus ontslag genomen. Middels een persoonlijk afgegeven brief. Ruim op tijd om rustig van mijn cliënten afscheid te nemen. Rustig de tijd om vervangers voor mij te vinden. Ik was heel relaxt op het moment suprême. Ik kon mijn mannetje staan. Ik wist waar ik het voor deed. Voor mezelf. Voor harmonie in mijn leven. Voor mijn gezondheid die er onder leed. Mantelzorgers zoals ik willen steun en waardering. En precies dát heb ik nooit van mijn werkgever gekregen. Ik voelde me niet gehoord door het team op kantoor. Mijn cliënten daarentegen droegen mij op handen. Zij zijn altijd zo lief en dankbaar geweest. Hun familieleden ook. Het is heel jammer dat ik bij sommige collega’s op kantoor altijd wantrouwen gevoeld heb. Net té vaak de boodschap gekregen dat ik net zo goed kon gaan. Nu ik het eindelijk écht heb gedaan voel ik me zo bevrijd. Op de drempel van een nieuwe fase in mijn leven. Hoe ze op kantoor met mijn opvolging en mijn vertrek omgaan, door het wekenlang te negeren, bevestigt mijn keuze om te vertrekken. Ik heb een deugdelijke beslissing genomen. Ik voel me zo licht. 

“Pfff, ik zweet helemaal!” roepen we zuchtend tegelijk tegen elkaar. Het is bijna dertig graden buiten en alle tuindeuren hadden de hele dag dicht moeten blijven. Jongste dochter en ik hadden het bíjna voor elkaar toen het weer helemaal mis ging. Iets vroeger op de ochtend schroef ik alle dopjes in de kattenkennel die we vanuit Mexico in het vliegtuig hadden gebruikt voor onze twee katten. De andere kattentas stond al klaar op de tuintafel. Het is elk jaar een enorme onderneming om onze drie katten te laten vaccineren. De avond ervoor hadden we ze op tijd binnen in huis. Soms moeten we ze ook nog lokken met kattensnoepjes. Ik had op de tuindeuren en keukendeur grote vellen papier gehangen dat de deuren dicht moesten blijven in verband met het dierenartsbezoek. Op zo’n warme dag als deze werden de katten daar heel onrustig van. Normaalgesproken lopen ze in en uit. Ik zelf voelde me ook érg opgesloten met alle deuren dicht. Ik ontdekte bij toeval nog een wijd openstaand slaapkamerraam waar de katten uit hadden kunnen ontsnappen, maar dat was godzijdank niet gebeurd. Een moment voor vertrek pakten we de oude gestreepte poes op om in de kattentas te proppen. Het lukte in één keer en zonder gevecht. Het grijze poesje had ik van de trap opgepakt en in de kennel met deurtje gestopt. Het grijze katertje moest er nog bij. Dat ging mis. Terwijl dochter en ik zitten te stoeien met het openstaande deurtje en de kater, glipt zijn zusje eruit. In de chaos van dat moment - dochter en ik gillen allebei - schiet de kater ook los en lopen ze beiden hard weg. Naar boven. Natuurlijk verstoppen ze zich in het verste hoekjes onder een bed. Zodra we ze alledrie gekooid hebben zet ik alvast de deuren van mijn auto tegen elkaar open. Snikheet in de auto. Ik heb geen airconditioning. Ramen wijd open. We rijden naar de dierenarts met angstig miauwende poezen op de achterbank en op schoot. Als we aanbellen bij de kliniek horen we dat we nog even buiten moeten wachten in verband met coronamaatregelen. Daar staan we dan pal in de zon. Vrachtwagens razen langs. Katten bang. Heel blij dat we eindelijk de rustige wachtkamer binnen mogen. Met de poezen blijkt alles goed qua gezondheid en gewicht. Prikjes erin en afrekenen. Over een jaar mogen we dit ritueel weer herhalen.

   New staircase!

GEDRAG VAN EEN 'KAREN'

“In times of great stress or adversity, it's always best to keep busy, to plow your anger and your energy into something positive.” 

- Lee Iacocca 

Ik moet goed opletten dat ik van ergernis geen zuurpruim van middelbare leeftijd word. Onze dochters noemen mij al een ‘Karen’ op z’n Amerikaans. ‘Karen’ staat voor het stereotype van een onuitstaanbare vrouw van middelbare leeftijd – wit van huidskleur, normaal gesproken met een vlotte korte blonde coupe – die op hoge poten de manager wenst te spreken wanneer een dienstverlener geen rode loper heeft uitgerold voor haar. Ze belichaamt ook de betweterige en chronisch ontevreden feeks. Er zijn de laatste tijd behoorlijk wat dingen in mijn leven waar ik me aan erger. Laat ik als voorbeeld de aanleg van het glasvezel kabelnet in onze straat noemen. Een flink aantal maanden terug kwam er een nette jongeman aan de deur die me uitgelegde waar de glasvezel ons huis binnen kan komen. Ik moest toestemming geven voor de aanleg van de glasvezel kabel die ons in de toekomst van snelle internet kan voorzien. Een aantal maanden geleden kwam er een team Oost-Europese mannen in de straat graven. De kabel voor maar liefst vier huizen werd onder onze, vorig jaar nieuw aangelegde, oprit gelegd. Het was zóveel opgerolde kabel onder het pad dat er een tegel gevaarlijk uitstak. Ik had daarop een klacht ingediend bij de gemeente. Een typische ‘Karen’ actie van mij natuurlijk. Een paar weken geleden belde de gemeenteambtenaar met de vraag of het probleem al opgelost was. Er was niks veranderd, sterker nog de uitstekende tegel was ondertussen gebarsten in tweeën. De ambtenaar beloofde mij dat hij er weer achteraan zou gaan. En zo stonden er vorige week, onaangekondigd, een paar mannen met een heuse graafmachine voor de deur. Mijn lief en ik waren aan het werk. Ze hadden onze oprit weer open gegraven en de glasvezel kabel er tussen uit getrokken. De graafmachine kwam er aan te pas toen ze naast de oprit onze parkeerplaats met grint onder de beukenboom stonden af te graven. Ze klopten bij ons aan de deur en vroeg onze middelste dochter om toestemming. Zij belde daarop heel wijs haar vader en hij gaf geen toestemming, omdat wij niet thuis waren en de man zo gebrekkig Nederlands sprak dat mijn lief er weinig van begreep. De buurman die op het tumult af kwam hadden ze uitgelegd dat de glasvezel kabel te kort was en dat ze niet onder de tuin door konden schieten naar het huis. De kabel moest ingegraven worden. In ónze tuin! Onze tuin die we twee maanden geleden helemaal opnieuw aangelegd hebben. No way dat onze tuin open gegraven gaat worden. Daar had buurman ook een vermoeden van en had dit met de mannen gedeeld. Het moest tóch gebeuren hadden ze gezegd, anders kregen onze huizen geen glasvezel kabel. Dus in de toekomst geen supersnelle internet. Toen ik thuis kwam zag ik dat alle grond om de oude boom omgewoeld was en dat het grint nergens meer te bekennen was. Het was een grote, zanderige bende. De ‘Karen’ in mij kwam naar boven borrelen. Ik heb een brief aan de gemeente geschreven én aan het glasvezel bedrijf. In de tussentijd heb ik geprobeerd wat grint terug te harken uit het zand. Ik wilde ook gras zaaien, maar dat is niet zinvol. Het bedrijf moet alles op een nader te bepalen moment namelijk wéér open graven om het te verlengen naar de vier huizen. Regen zal zorgen dat het grint weer een beetje aan het oppervlak zichtbaar wordt. Toen er van de week een Belgische auto op de omgewoelde plek onder de beukenboom geparkeerd stond - waar bovendien een ‘niet parkeren' bord aan de boomstam hangt - stapte ik als een echte ‘Karen’ naar buiten. De gespannen jongeman was aan het bellen terwijl hij maar heen en weer ijsbeerde voor zijn auto. Ik vroeg hem of dat zijn auto was. Hij antwoordde mij dat hij mij onbeleefd vond, omdat ik zijn telefoongesprek interrumpeerde. Ik zei dat het onbeleefd was dat zijn auto in mijn tuin geparkeerd stond. Hij zat dik in de problemen hoorde ik, hij moest gerustgesteld worden. De politie zat achter hem aan. Zijn telefoonnummers werden getraced. Ik vermoed dat hij in drugs handelt. Omdat de Belg me negeerde vroeg ik nogmaals wat luider of dit zijn auto was. Hij antwoordde van niet en zei dat ik onfatsoenlijk was. Ik zei hetzelfde over het parkeren van zijn auto. Hij zei tegen zijn gesprekspartner door de telefoon dat er iemand mee zat te luisteren, ik bleef namelijk bij zijn auto staan, en dat hij moest neerleggen. Ik liep daarop naar binnen. Binnen een paar minuten was hij in zijn auto gesprongen en weg gereden. De volgende ochtend heel vroeg heb ik twee palen bij het grint in de grond getikt en een stuk rubberen boomband er tegenaan geniet. Daar ook twee felgekleurde vlaggetjes van een verjaardagsslinger aan geniet zodat niemand het over het hoofd kan zien. Ik wil niet dat daar geparkeerd wordt. De aarde moet herstellen. De regen moet het grint weer tevoorschijn toveren. En ik moet broodnodig afstand van de situatie nemen.

De onzekerheid maakt me onrustig. Je hebt tegenwoordig meer rust als je gewoon thuis blijft dan op vakantie gaat. Wij willen over anderhalve week gaan rijden met onze oude kampeerbus. Ik ben al maanden gevaccineerd met Pfizer. Mijn lief is bij vertrek meer dan twee weken volledig ingeënt met Moderna. Jongste wil zich niet laten vaccineren. Middelste heeft bij de grens van Slovenië net tweeëntwintig dagen haar eerste vaccinatie Pfizer. Voor sommige landen is dat voldoende, maar Slovenië wil ook een negatieve pcr test van haar zien. In dat geval zou de tien dagen in quarantaine komen te vervallen…. Daarom houd ik de kleurenkaart nauwlettend in de gaten. Landen kunnen naar aanleiding van de nieuwe kaart van gezondheidsdienst ECDC besluiten om de regels aan te passen.  Ze kunnen bijvoorbeeld strengere voorwaarden stellen aan Nederlanders die vakantie willen komen vieren. De gekleurde coronakaart wordt wekelijks aangepast op donderdag. We hebben nog één donderdag te gaan. Ik word stikchagrijnig van die spanning.    

 Rain burst - high water in the ditch

WOLKBREUK

“I thought that once I got to this city nothing could ever catch up with me because I could remake my life daily. Once that had made me feel infinite. Now I was certain I would never learn. Being remade was the same thing as being constantly undone.” 

- Stephanie Danler 

Drie jaar heeft ze op de campus gewoond in Middelburg. Wie had kunnen vermoeden dat ze de helft van haar studententijd nauwelijks ergens heen mocht? Dat studentenborrels, sportfestiviteiten of avondjes uit verboden zouden worden? Ze heeft haar studie netjes binnen drie jaar afgerond, maar bij studeren hoort óók jezelf ontwikkelen op andere vlakken. Veel uitgaan, wijzer worden, nieuwe vrienden maken, verliefd worden en lol maken. Vrijheid. Ze zou een half jaar naar Oklahoma uitgewisseld worden om daar een boeiend hoofdvak te volgen. Helaas ging dat op het laatste moment door corona niet door. Ze heeft uiteindelijk andere vakken uitgekozen die online in Middelburg werden gegeven. Veel minder interessant, en zeker veel minder spannend. Met haar behaalde diploma mag ze haar Master aan de universiteit in Maastricht doen. Deze zomer leken de corona maatregelen bijna afgeroomd tot niks. Alleen nog een anderhalve meter samenleving. Alles is weer beperkt open. Ze heeft een kamer gehuurd in een studentenhuis. Met drie andere meiden. De introductieweek gaat half augustus door. Dit studiejaar gaat ze alles inhalen wat ze de laatste anderhalf jaar heeft moeten missen. Afgelopen weekend hebben we haar op één dag verhuisd van Middelburg naar Maastricht. Met een grote gehuurde bus hebben we haar hele inboedel verhuisd. Ik moest alle afstanden rijden vanwege mijn rijbewijs BE… De door mijn lief gebouwde keuken heeft ze netjes achtergelaten voor de volgende student die in haar kamer komt wonen. Een badkamermeubel en poef heeft ze achtergelaten in de common room waar het doorverkocht kan worden aan nieuwe studenten. Halverwege de dag was de door haar speciaal nieuw aangeschafte IKEA kast helemaal uit elkaar gehaald, dat ding paste helaas niet in de lift. De gaatjes in de muur waren gevuld met gips, haar sleutelbos was ingeleverd, de bus zat helemaal volgestouwd en toen reden we met belegde bolletjes en veel water richting het verre Zuiden. Met z’n drietjes op de bank voorin. Ons kind gezellig in ons midden. Een groot deel reden we door België. Ik kreeg er wel een vakantiegevoel van. Helemaal bezweet kwamen we aan in haar nieuwe woonplaats. Onderweg gedachten over waar de afgelopen drie jaar eigenlijk waren gebleven? Hoe fijn ze het tóch gehad had in Zeeland. We strompelden na de autorit met onze stijve heupen en ruggen de hoge bus uit. Ik werd er giechelig van. Eerst weer schoonmaken, de IKEA kast weer helemaal in elkaar zetten - wat best een uitdaging was - en toen de rest uitpakken. Rond etenstijd waren we al een flink eind op weg. Wel helemaal plakkerig en bezweet. Het was een broeierige dag. We moesten nog wat dozen uitpakken en mijn lief werd gevraagd om met de boor wat boekenplanken en spiegels op te hangen. Haar fiets was ook meegebracht in de grote bus. Haar koelkastje paste zelfs in de keuken van haar nieuwe huis. Ook haar combi-oven mocht in de gezamenlijke keuken geplaatst worden. Ze was zeer tevreden over haar nieuwe woonplek. Het was haar erg meegevallen. Wij waren ook zeer content maar hongerig toen we begin van de avond haar kamer op slot draaiden. In hevige regen en onweer reisden we het lange stuk terug naar huis. Ze heeft haar bijbaantje in Breda opgezegd. Ze zal niet elk weekend meer thuiskomen. Haar treinreis naar huis zal wat langer duren. Dit is écht een stapje meer loslaten. Voor haar en voor ons. Zij gaat een meer zelfstandig leven leiden in Maastricht. Wij zullen haar minder zien, minder samen eten en minder betrokken zijn bij haar dagelijkse avonturen. Een heel natuurlijk proces. Ze heeft er zoveel zin in! Studeren in cafeetjes. Colleges op de uni. Andere studenten ontmoeten. Eerst nog samen met ons gezin ruim twee weken op reis. Onze vakantie speciaal omgegooid en verkort zodat ze bij de introductieweek aanwezig kan zijn. Haar állerlaatste studiejaar. Onze állerlaatste zomervakantie met kinderen. Jongste dochter heeft al aangegeven dat ze volgend jaar, na haar examens, met haar vrienden op reis gaat. Drie kleine meisjes zijn groot geworden. Waar is de tijd gebleven?

Een slechter moment om ermee te stoppen was er volgens mij niet. Na de zweterige verhuizing waarbij we vele uren in de warme bus hadden gezeten. Stoffig, bezweet en doodmoe waren we thuis wel toe aan een ontspannende douche. Een broeierige zaterdagavond half elf… Middelste dochter ging eerst. Schrok zich dood. De douche bleef ijskoud! Mijn lief had het geprobeerd op te lossen. Op Google wat tips van anderen gevonden en toegepast. Helaas. IJskoud. Wel de reden van het niet opwarmende water gevonden. Ik deed een kattenwasje aan de wastafel voor ik het bed instapte. Manlief en verhuisde kind stapten ieder stoer onder de verkwikkende ijsdouche. Zondagochtend appte de vrouw van de loodgieter ons terug dat ze foto’s van de foutmelding wilde zien. Er was echter helemaal geen foutmelding. De CV deed het prima, alleen geen warm water uit de kraan. Middelste dochter moest zondag werken dus stapte wederom onder de frisse douche. Jongste dochter ook. Afzien. Ik loop altijd hard op zondagochtend. Een tijdje gewacht op de reactie van de loodgieter. Toch maar gaan hardlopen. Thuis mezelf opgepept om onder de koude douche te springen. Na een paar minuten bleek dat er warm water uit kwam! Wat een geluk! Voordat we moesten vertrekken naar vrienden begon het te regenen. Steeds harder. Het water kon niet meer wegstromen. Onweer. Wind, een wolkbreuk. Zóveel water binnen een half uur dat de greppel voor ons huis - die al twintig jaar leeg staat (en die ik graag gevuld zou willen zien) tot z’n nok gevuld was met regenwater! Prachtig gezicht, net Giethoorn! Een zeldzame hoosbui. Zoiets komt eigenlijk maar eens in de honderd jaar voor. Het toilet begon te gorgelen. Het riool was kennelijk overbelast…. Lekkage in een slaapkamer. We hebben het een tijdje aangezien en zijn toen toch maar op blote voeten met opgerolde pijpen, schoenen en een handdoek in de hand naar de auto gewaad. De auto was aan het opladen en de stekker hing gewoon in het diepe water. Code geel. Wát een wolkbreuk! 

Enjoying lunch on hotel terrace!

LET THE RAIN KISS YOU

Like a welcome summer rain, humor may suddenly cleanse and cool the earth, the air and you. 

- Langston Hughes 

Een énorme knal volgde op een lichtflits. Ik gilde en deed instinctief mijn handen over mijn oren. Alle drie onze kinderen, schoonzoon en mijn lief schrokken ook - al was het iets minder heftig misschien. De hotelober grinnikte een beetje en zei dat ze dit aan de kust wel vaker meemaakten. Wij waren flink onder de indruk. Misschien ook omdat we op het terras allemaal aan de feestelijke cocktails zaten. Met schunnige namen als ‘pornstar’ of ‘sex on the beach’. Geproost op het behaalde diploma van oudste dochter. Verschrikkelijk gelachen. Wellicht ook door de zenuwen van die knal? In de avond bleek het om de gevaarlijkste soort bliksem in zee te gaan. Zaterdagmiddag in Scheveningen. De bliksem had een ontzettend hoog ampère, tien keer zoveel als een normale blikseminslag. Daarna begon het bizar hard te regenen. Heel kort ervoor zaten we nog met z’n allen met slippertjes en hemdjes op het zonnige terras. Zeemeeuwen vlogen laag over. We verschoven de terrastafeltjes, toen de lucht begon te kleuren, onder een tentdoek. Een paar minuten daarna hoorden we die superknal gevolgd door een plensbui. De dag ervoor waren we gearriveerd in het splinternieuwe, luxe hotel pal aan het strand. Een upgraded kamer voor mijn lief en mij met zicht op stranden en zee. De kinderen hadden twee kamers met zicht op de plezierjachthaven. Zeilboten voeren langzaam voorbij. We slenterden die warme middag langs de strandpaviljoens - die allemaal weer gezellig open waren - tot we een geschikte plek vonden om iets kouds te drinken. Die avond arriveerden oudste dochter en haar vriend ook en aten we gezellig op het strand bij een drukbezocht strandpaviljoen. Een DJ was dansmuziek aan het draaien. Het nachtleven ging van het slot. Die avond werd er flink gevierd dat om twaalf uur de mondkapjes niet meer gedragen hoefden te worden. We genoten van de vibe. Een enorm zomers vakantiegevoel. De volgende ochtend ontbeten we in het restaurant zónder mondkapjes. Verrassend hoe snel dat went! Een lange, zonovergoten strandwandeling volgde. Op de topfloor was een mooie infinity pool waar we gingen zwemmen. Daar ook weer verschrikkelijk gelachen. Ook de sauna’s waren open. Wel met authentieke regels dus zónder badkleding. De kinderen sloegen beleefd over. Hun vader keek Max Verstappen op de hotelkamer. Ik ging alleen. Heerlijk. Toen de sauna helemaal leeg was heb ik ze gewenkt uit het zwembad en hebben we met z’n allen een paar rondjes in badkleding gedaan. Turkse en Finse sauna. Die avond aten we bestelde pizza’s op handdoeken op het strand. Ondergaande koperen zon. Surfers in zee. Een topgevoel. Heel relaxt. Een summer vibe! De laatste hoteldag was het bijna dertig graden. De ultieme stranddag waar ik zó naar snakte! Mijn lief wandelde die ochtend voor het ontbijt over het strand naar The Eye op de pier. Ik liep tegelijkertijd hard over de boulevard naar dezelfde reuzenrad en terug. Daarna een gezellig ontbijt met z’n allen en na een wandeling langs het zeewater ploften we op onze handdoeken op het strand. De zee bracht verkoeling en vertier op deze hete zomerdag. Loom. Ookal was de kleur van de Noordzee niet zo mooi, hij werd door mij geassocieerd met gevoelens van kalmte en vrede. Een milde, meditatieve staat. Net zoals het geluid van de wuivende golven. Ik heb met middelste dochter gezwommen in de hoge golven van de koude zee. Ik heb me de afgelopen dagen, met ons grote gezin, zó opgeladen aan het magische strand. 

We zitten in de verlenging. Van onze verbouwingsstrijd. De verbouwing die vóór ons strandweekend klaar zou zijn. Nu de vloer wel gelegd is, maar niet afgewerkt, voelt het voor mij niet af. Al helemaal niet omdat wij het zélf moeten afwerken met plakplinten en een trapprofiel. Ik heb op mijn vrije dag alles uitgezocht in de bouwmarkt. Bijna alle benodigdheden zijn in huis. Nu de tijd nog. We zitten in de verlenging na een verbouwing die al acht weken duurt. Het had nu klaar moeten zijn. Ik heb weekends en mijn vrije dagen weer volgepland met sociale activiteiten. Ook omdat dat het toevallig weer mag vanwege de Covid-maatregelen. Tijd inplannen voor verbouwingsactiviteiten is dus een issue geworden. Van de week sleepte ik wat geschilderde canvasdoeken van middelste kind van zolder naar beneden. Ze stonden daar tijdelijk omdat haar slaapkamer leeg moest. Ze schoven zo tussen mijn vingers door, stuiterden over de nieuw geverfde trap naar beneden. Recht op de lambrisering af. Verf sprong van de traptreden af en ook van de net geschilderde houten panelen. Zelfs een deuk bleef er achter. Ik baalde enorm. Toen ook nog bleek dat de aangeschafte trapprofiel aan de verticale kant te kort is om de hele rand van de traptrede te bedekken baalde ik helemaal. Het gevolg is namelijk dat ik nóg een deeltje van de trap moet schilderen. Nog erger was dat de zeer prijzige pot trapverf, die anti-slip en stootvast is, omgevallen was in de garage. Toen ik mijn fiets wilde pakken om naar de yogales te gaan zag ik een grote witte plas op de betonvloer liggen… Het dure verfblik was helemaal leeg gelopen. Veel tijd besteed aan het opruimen van de gemorste verf. Balen. Ik baal van de verlenging. Ik baal dat juist die rottige, kleine klusjes de meeste tijd in beslag nemen. Ik baal dat ik nauwelijks tijd meer heb hiervoor. Ik baal zo dat die verbouwing nóg net niet klaar is.

    Remodeling first floor

NORMALE DAGEN

Wie nooit tijd heeft, kan er niet mee omgaan. 

- Wim Kan 

De laatste zondag voordat de nieuwe vloer de volgende ochtend gelegd zou worden, in een mooi vissengraat patroon, waren mijn lief en ik samen. Alledrie onze dochters en schoonzoon waren een dag in de Efteling. Mijn lief vulde de gaten in de trap met vloeibaar hout. Ik verfde de muur boven de trap voor een laatste keer en witte het plafond. Radio aan. Erg warm weer. Een klein klusje maar vandaag. Daarna dook mijn lief voor de TV om Max Verstappen te kijken en ik de tuin in met een tijdschrift en een kop thee. Vervolgens stapten we op de fiets naar het centrum. Naar een Thaise massagesalon waar ik al eens eerder een voetmassage had gehad. Zo’n fijn relaxt plekje! We kleedden ons om in een vormloze Thaise broek met korte pijpen. Onze voeten werden in teiltjes met rozenblaadjes gezet. Gelijktijdig werden we met warme olie gemasseerd. Een voetmassage met warme olie geeft je lichaam en geest nieuwe energie volgens de Ayurveda, de duizenden jaren oude Indiase gezondheidsleer. Op de zool van je voet bevinden zich punten die zich verbinden met alle organen in je lichaam. Niet voor niets heet de voet ook wel ‘de poort naar duizend helingen’. Het was werkelijk heerlijk rustgevend. De mevrouw die mij masseerde viel het wel op dat mijn rechterenkel veel dikker was dan de linker. Ook voelde ze een pijnpunt boven mijn rechtervoet. Inderdaad was dat drukpunt heel gevoelig. Geen idee. Je kunt je voet vergelijken met het fundament van een huis. Ze dragen je iedere dag. Daarbij werkt de voet samen met spieren, pezen en botten. Een bijzonder mooi systeem, waarbij je middenvoet, enkel, knie, heup en onderrug als soort schokdempers fungeren en je pezen als elastieken. Maar je voet is meer dan een systeem om je te verplaatsen. De reflexzones die werden gemasseerd zijn de spiegel van alles wat zich afspeelt op fysiek, emotioneel en energetisch niveau. Op het einde mochten we op hún lage krukjes zitten en werden onze schouders, hoofd en rug ook nog even gemasseerd. Nóg een kopje thee en toen zat de ontspanning erop. Alhoewel… De maandag erna was het internationale Yoga Dag en nam ik jongste dochter als introducee mee naar mijn yogales. Tijdens het avondeten refereerde ze nog aan een oefening die ik thuis deed tijdens de online les. Dat ze zo had gelachen erom. Zelfs een filmpje had gemaakt op haar telefoon. Precies díe oefening gingen we natuurlijk doen. We moesten zó lachen! Ook een oefening die je synchroon moest doen met je buurman of -vrouw, deden wij natuurlijk verkeerd om waardoor onze benen over elkaar heen kwamen te liggen. Te grappig natuurlijk. Na afloop zei ze dat ze nu wel begreep waarom yogi zo gespierd zijn. Ze heeft flink spierpijn gehad. Mijn dagen beginnen weer normale dagen te worden zonder grote klussen in huis. Op een doordeweekse avond kochten we een nieuwe stoffen wasmand voor op de opgeknapte overloop en een bureau en plafondlamp voor jongste kind. Zij had van de gelegenheid gebruik gemaakt en in haar lege slaapkamer inspiratie opgedaan voor een nieuwe inrichting. 

Dat de nieuwe vloer de állerlaatste stap in de verbouwing was. Zo had ik het in gedachten. Ik was eigenlijk geobsedeerd met het feit dat alles voor de nieuwe vloer af moest zijn. Alles moest wijken. Daarna zou het klussen klaar zijn. Een eindstreep. Ze zouden drie dagen nodig hebben om de ondervloer en de PVC vloer te leggen. Op hun laatste dag had ik een vrije dag en kon ik alles in de gaten houden. Geen rekening mee gehouden dat ze een dag eerder ineens vertrokken. Ze waren klaar. Ik moest die dag tot half zes werken. Ik stuurde mijn lief nog een ‘appje dat hij moest opletten voor de trapafwerking. Dat de strip mooi moest passen bij de houtkleur van de vloer. De mannen waren toen echter al vertrokken. Mijn lief was tevreden. Toen ze om een rapportcijfer vroegen had hij ze maar liefst een 8 gegeven. Ik kwam thuis en schrok me rot. Er was geen afwerkprofiel voor de trap.  Deze was niet meegeleverd hadden ze doodleuk tegen mijn lief gezegd. Bij alle hoekjes (en dat zijn er veel in zo’n oud huis als de onze) van de deurposten hadden ze in al hun haast een boogje in plaats van alle hoekjes netjes uitgesneden met een stanleymes. Dit zag er niet uit. Ze waren ook in al hun gauwigheid uitgeschoten met hun stanleymes in de nieuw getimmerde en gelakte lambrisering. Langs de plinten in de slaapkamers hadden ze het niet recht afgesneden. Tegen mijn lief hadden ze gezegd dat hij dat maar moest kitten. Ik wilde meteen een klacht indienen. Mijn lief zei dat dat niet meer kon, hij had ze tenslotte reeds een 8 als cijfer gegeven. Ik had foto’s gemaakt en diende tóch een klacht in op hun website. Ik had een lang en uitgebreid verhaal in mijn hoofd over het niet vereiste 48 uur acclimatiseren, want ze brachten de vloerdelen pas minder dan 24 uur vooraf. Dat ze de besproken afwerkprofielen niet besteld hadden. Dat ik behoorlijk lang op een herberekening van de offerte heb moeten wachten toen de maten eenmaal opgenomen waren. Dat ze het nieuw gelakte houtwerk kapot gesneden hadden. Dat ze de randen afgeraffeld hadden in hun haast. Helaas had ik maar 50 woorden om te gebruiken op de site. Frustratie. De volgende dag op mijn fiets naar de winkel. Gesloten. De dag daarna opnieuw naar de winkel. Ondertussen was ik wat afgekoeld dus ik kon mijn verhaal doen zonder hysterisch te worden. De verkoper vond dat ik gelijk had. Kieren kitten kan bovendien niet eens, want er liggen centimeter dikke isolatieplaten onder. Er hadden houten plintjes gelegd moeten worden. De leggers hadden dat moeten weten. Hij adviseerde stiekem om de trapprofiel en afwerklijsten met plakstrip veel goedkoper bij een bouwmarkt te kopen. Makkelijk te monteren. Uiteindelijk is ons gezamenlijke doel dat de lelijk gesneden plankjes opnieuw gelegd gaan worden, want in de deurpost leg je nu eenmaal geen plinten. Ik ging met een prettig gevoel naar huis. Er was naar mij geluisterd. Nu geduld opbrengen voor een antwoord van het hoofdkantoor. De verbouwing is dus helaas niet af voordat we vandaag naar het nieuwe strandhotel met infinity pool en spa gaan. Er ligt nog wel een weekendje klussen voor ons in ’t verschiet.

    Só proud!

LIVING OUR DREAM

Childhood and adolescence are nothing but milestones: You grow taller, advance to new grades, and get your period, your driver's license, and your diploma. Then, in your 20s and 30s, you romance potential partners, find jobs, and learn to support yourself. 

- Pamela Druckerman 

Gaatjes en scheurtjes vullen met vloeibaar hout vind ik verrassend verslavend. Elke keer als ik de twee componenten van het vloeibare hout bij elkaar voeg en begin te mengen ontstaat er een lichtbruine smurrie. Een smurrie die lekker uitsmeert met een spatel op vlakke deuren met beschadigingen. Onze deuren hadden voor het schilderen veel deukjes. Om twee redenen. Alle originele paneeldeuren in de hal waren bij de aankoop van ons huis betimmerd met houten schrootjes zoals dat destijds in de jaren ’70 vaak werd gedaan. Onze hal was een donkere ruimte die leek op een sigarendoos. Helemaal met naturel hout betimmerd. Twintig jaar geleden hebben we de schrootjes van de deuren getrokken en heb ik de deuren zo goed en zo kwaad als het ging opgeknapt tot leefbare witgelakte deuren. Ik vind het leuk om dingen die mooi zijn te koesteren. Nu we het trappengat aangepakt hebben en de hal superlicht en ruim geworden is zien we door strijklicht ineens weer veel deukjes in de vier haldeuren. Ik smeer alle gaatjes vol met het chemische spul dat in een dag uithardt tot hout. Even schuren en klaar om te schilderen. Ik heb twintig minuten om het spulletje te bewerken. Dus dan loop ik met mijn spateltje en prutje met een kritisch oog langs alle deuren, beneden én boven. Boven hadden we geen deuren toen we het huis kochten. Althans geen deuren die we lieten zitten, want er waren twee verschrikkelijk foute donkerbruine plastic vouwdeuren en twee glas-en-lood deuren die we later weer beneden in de schuifdeuren hebben terug gezet. Ik ging twee decennia geleden met onze twee kleuters lopend naar een sloper, niet ver van ons huis. Vermeulen bewaarde onderdelen uit oude huizen en verkocht het door. Heerlijke plek! Dat vonden de kinderen gekgenoeg ook. Misschien voelde ze mijn positieve vibes als we erheen togen. We vonden daar op een dag drie prachtige identieke paneeldeuren. Ook een keer een prachtige extrahoge paneeldeur die we tussen de keuken en bijkeuken hebben geplaatst. Ik had alle deuren zelf opgeknapt. Ik ben best snel tevreden. Nu echter, met nieuw licht uit de ramen boven het trappengat, zie ik overal deukjes en butjes op de deuren. Daarom speel ik de laatste dagen, voordat de vloer geleverd wordt, graag met vloeibaar hout. Ik word blij van onze vernieuwde glanzende deuren in huis. De muren en plafonds heb ik weer spierwit gelatext boven de mooie stijlvolle lambrisering op de wanden. Lekker basic kleurgebruik. Mijn lief heeft een bloedhekel aan schilderen, hij heeft de hele vloer op de eerste verdieping eruit gehaald om te vullen met heel veel kriebelend glaswol. Alles terug spijkeren en vervolgens spaanplaat erover met om de tien centimeter een spijkertje. Dat dit nuttig was - buiten de isolatie - bleek nadat hij vloerplanken met houtworm erin ontdekte. Deze hebben we chemisch behandeld. Hij vond ook een kleine lekkage van een waterleiding naar een wastafel die we twintig jaar geleden al verwijderd hadden. Deze leiding heeft hij meteen afgedopt zodat er geen water meer in het plafond kan druppelen. Een goed team. Ik word zo blij wanneer ik naar het verplaatste traphekje kijk die eerst dichtgetimmerd was met lambrisering. Piet had de verplaatsing zélf bedacht, een cadeau.  Het is nu helemaal open met alleen drie gietijzeren smalle spijltjes. Een klein terugkerend thema is onbehandeld, natuurlijk hout geworden. Op zolder zijn de dragende houten balken onbehandeld en mooi zichtbaar. Op de overloop hebben we net als op zolder een houten karakteristieke ovalen handgreepje. En de balk van het traphekje laten we onbehandeld. Een balkje van bijna negentig jaar oud!  We hebben samen veel voor de renovatie over gehad qua geïnvesteerde tijd, geld, stress en flink klussen gedurende de zomerhitte. Het is het ons dubbel en dwars waard geweest. Veel bloed, zweet en tranen, but now we are living our dream. 

Living our dream…. De afgelopen weken waren eigenlijk best euforisch als ik er zo op terugkijk. De zomer was ineens aangebroken. De zon bleef maar schijnen. De nieuwe zonwering op het dak deed goed z’n werk. Koel in huis. De verbouwing naderde zijn einde. In de avond liep ik lekker door de tuin te banjeren met een gieter gevuld met regenwater uit onze eigen regenton. Erg senang voelde ik me erbij. Onkruid op het terras brandde ik weg met het elektrische apparaat. In m’n achterhoofd resoneerden de blije gedachten dat beiden oudste dochters hun scriptie hadden afgerond na maanden van hard zwoegen. Ze hadden hun scripties kort na elkaar online verdedigd en daar prachtige cijfers voor behaald. Heerlijk voldaan gevoel voor mij, als moeder. Ineens hadden ze hun diploma’s behaald. Een week na elkaar. Gisteren was de officiële diploma uitreiking van middelste dochter in Middelburg. Al een paar dagen kon ik maar niet bedenken wat ik aan zou doen. Het beloofde een regenachtige dag worden. De weersvoorspelling wisselde telkens toen de dag naderde. Over de dertig graden met onweer zou het worden. Het bleek een prachtige dag te worden, maar plakkerig warm. We bekeken de ceremonie online met ons gezin op een Zeeuws terras. Dochterlief kwam in beeld toen ze aan de beurt was. Een trots gevoel.  Foto’s voor het universiteitsgebouw. Een uitgebreid verrassingsdiner aan de historische haven. Een onvergetelijke dag. Het euforische gevoel mag nog even aanhouden. Volgend weekend gaan we met ons hele gezin naar een gloednieuw vier sterren strandhotel. Twee nachten waarin we in de avond lekker lang op het strand kunnen blijven. Een wandeling. Strandhanddoek mee. Een zonsondergang. Er is een zwembad bij met panoramisch uitzicht over zee. Een terras waar we lang en loom met elkaar kunnen blijven hangen. Zonder mondkapjes! De reden is dat we met oudste dochter het behalen van haar prachtige diploma vieren. Wat een zomer!

    Do I make the jump?

A BOX OF CHOCOLATES

It's like Forrest Gump said, 'Life is like a box of chocolates.' Your career is like a box of chocolates - you never know what you're going to get. But everything you get is going to teach you something along the way and make you the person you are today. That's the exciting part - it's an adventure in itself. 

- Nick Carter 

Ik heb een prachtig beroep in de ouderenzorg. Ik haal zóveel voldoening uit mijn werk. Ik kan gerust zeggen dat mijn cliënten erg op mij gesteld zijn. Stuk voor stuk bijzondere mensen. Soms ben ik de nooit gekregen dochter. Soms ben ik een goede gesprekspartner. Vaak hun steun en toeverlaat. Ik word door hun familie op handen gedragen. Al jaren kwel ik mezelf echter met de manier waarop het bedrijf, waar ik voor werk, met zijn werknemers omgaat. Er wordt niet goed voor mij gezorgd. Vaak zet ik me, na mijn ergernis, er weer overheen. Het blijft echter een terugkerend struikelblok. Heel ongezond. Vorig jaar kwam ik in mijn werk een ergotherapeute tegen die gespecialiseerd is in mensen met Alzheimer. Ik hing aan haar lippen. Een maand geleden belde ik haar op. Ze vertelde me over haar dagelijks werk. Huisbezoeken. Korte begeleiding. Veel organiseren. Beslissingsbevoegdheid. Direct contact met familieleden van de patiënt. Zelfstandig werken. Lijkt me allemaal zalig. Hoe kom je erachter of een carrièreswitch op latere leeftijd het waard is? De bankier die een brouwerij begint, de journalist die bisschop wordt, de vuilnisman die meubels gaat ontwerpen – verhalen die iedereen kent en stuk voor stuk inspirerend zijn. Mijn pensioenleeftijd is in zicht, maar om daar te komen mag ik nog zo’n tien jaar flink afzien omdat mijn huidige werkgever totaal niet bij me past. Neem ik het risico en kies ik voor verandering, waardoor ik de zekerheid kwijt bent maar mijn werkleven wel drastisch zou kunnen verbeteren? Of is het beter om de laatste jaren van mijn leven op m’n tanden te bijten en de rit uit te zitten? Zoals ik de laatste jaren eigenlijk gedaan heb. Acht jaren gaan aanvoelen als zestien als je vastzit in je baan en je er niet meer gelukkig van wordt. Het uitzoeken van mijn opties alleen al gaf me hoop. Wanneer ik niets doe met mijn onrustige gevoel heb ik er slapeloze nachten van. Ik twijfel al zo lang. Alle opgebouwde goodwill is weg. Mijn omgeving wordt gek van mijn gezeur. Mijn huisarts, mijn acupuncturiste, mijn lief, mijn kinderen en mijn vriendinnen adviseren allemaal hetzelfde, namelijk om iets anders te zoeken. Ik had contact opgenomen met de vereniging van ergotherapeuten. Ik ben naar parttime opleidingen gaan kijken. Ik heb twee postHBO opleidingen gevonden die aanbieden wat ik zoek en waar ik toegelaten kan worden. Een vaste dag in de week naar school. Colleges. Maar ook zo’n drie dagen thuis huiswerk maken. Presentaties voorbereiden, verslagen schrijven, elk semester examens maken. Stages… Net zoals onze oudste twee meiden eigenlijk. Die juist nét beiden hun diploma’s behaald hebben… Van de week ben ik naar de online Open Dag geweest van een Belgische driejarige opleiding. Aanbevolen door de ergotherapeute die ik ken. Zestig kilometer van mijn huis. Het collegegeld is een fractie van de Nederlandse hogeschool. Hoe weet ik of de studie mijn werkgeluk zal vergroten? Of ik met hart en ziel mijn toekomstige baan kan doen en het me energie gééft in plaats van vraagt? Die antwoorden moet ik in mezelf zoeken.

Het zomerse weer zorgt voor (te) veel warmte in huis. Door de lichtstraat in de achterkamer is het aan de eettafel altijd erg warm op zomerse dagen. De voorkamer daarentegen is koel. Door de schaduw van de beukenboom. We hadden begin van dit jaar dus een elektrisch bedienbare zonwering besteld. Voor de lichtstraat. Er is bij veel productiebedrijven een tekort aan grondstoffen. Zo ook voor het materiaal van de zonwering. Ik had zorgvuldig gekozen voor een iets licht doorlatende stof zodat we nog wel de wolken voorbij zien komen of de volgels zien vliegen. Begin mei zou het geplaatst worden. Afgelopen week is het uiteindelijk geplaatst op het dak. De mannen moesten daarvoor elektriciteit tappen uit het huis. De  stopcontactdoos in de slaapkamer van jongste kind was ‘vol’. Hij wilde naar het stopcontact in de slaapkamer van de oudste. Met draden over de muur in van die ouderwetse, witte plastic gootjes. Spuuglelijk. Ik stelde voor om die leidingen via de inbouwkast binnen te laten komen. En precies bij het stopcontact er weer uit - in de slaapkamer ernaast. Terwijl zij hard werkten was ik deurposten en deuren aan het schuren. Gaatjes vullen met vloeibaar hout. De monteur maakte zich er makkelijk van af. ‘Jullie zijn flink aan het verbouwen. Ik maak er wel een snoer aan van twee meter. Kunnen jullie lekker alle kanten op. Heel handig in de verbouwing.’ Later bleek dat hij natuurlijk gewoon de kabel op het stopcontact had kunnen aansluiten. Mijn lief belde naar mij. De monteurs moesten even wachten. Hij kwam zelf thuis kijken. We waren niet tevreden. Ik belde eigenaar Jeroen die ik ondertussen zowat dagelijks sprak vanwege de late levering. Hij liet de monteur einde van de dag terug komen. Wij hadden het bed ondertussen verplaatst en de monteur maakte zijn werk keurig af. Service. De volgende dag werd een grote bos bloemen geleverd. De vertegenwoordiger van de verduisteringsstof had als goedmakertje voor ons geduld een groot boeket aan de deur afgegeven. Wat een onverwachte verrassing! Mijn lief stond op dat moment een compressor en een schietpistool voor spijkers uit de auto te laden. Het isoleren kostte zoveel tijd door het handmatig spijkeren van de spaanplaten op de vloer dat hij nu dit indrukwekkende apparaat mag lenen van een aardige collega. Soms zijn er zomaar ineens twee meevallers waar ik heel blij van word.

Machu Picchu - 2011

KRACHTLIJNEN

'Coats of paint don't make this house a home. But with every room we paint, we are changing it to our own. Piece by piece, wall by wall, we build a place of peace for us all until the house is a picture of the love we feel.

- Alice Walker

Mijn vriendinnetje vertelt me na de yogales over het bestaan van leylines, aardstralen in het Nederlands. Terwijl zij vertelt schiet me een krachtige plaats te binnen waar ik de sterke energie van zo’n leycentrum - zo’n knooppunt van lijnen - gevoeld heb. Tien jaar geleden schreef ik tijdens onze reis door Peru de volgende woorden in mijn reisblog: “De Inca's hebben een keer hun tempel en verdedigingsmuren kunnen beschermen tegen de blanke, bebaarde en bewapende Spanjaarden op paarden door pijlen te gooien en door sluizen open te gooien waardoor de Spanjaarden wegspoelden - maar de tweede keer moesten de Inca's alles achterlaten om de bergen in te vluchten. Wat wij nu terugvinden in Ollantaytambo is een onafgemaakte indrukwekkende zonnetempel en veel muren van de verdediging. Her en der liggen nog kolossale stenen, zo achtergelaten in hun vlucht. Mijn lief en ik zijn erg onder de indruk. De meiden zien vooral vertier in alle gangetjes, het vallende water en smalle paadjes. Als ik later alleen op een muurtje zit te wachten vlakbij de zonnetempel overvalt me een emotie. Ik begin te huilen. Ik weet niet waarom ik zo'n verdriet voel. Er heeft op deze plek heel veel verdriet en leed plaats gevonden - zou ik die energie opgepikt hebben?” Ik heb het onlangs gecheckt en die plek is inderdaad een knooppunt van aardstralen. Onze voorouders waren zich bewust van krachtige plaatsen in het landschap. Ze voelden dat deze plekken een krachtige energie hadden, een goddelijke energie. Hier trachtten ze in contact te treden met de goden en de kosmos. Vandaar dat de zo met de natuur verbonden mensen al hun nederzettingen bouwden bij of rondom deze krachtplekken. Hier plaatste men aanvankelijk een steen, later stenen, daarna heiligdommen, tempels en tot 1350 ook kerken. Hier ontstonden bedevaartsoorden, maar ook culturen en zeker religies. Ook gebruikten ze de krachtplaatsen voor verdedigingswerken en werd er bij het bouwen van een dorp of boerderij een sterk leycentrum gezocht. Alle heiligdommen, in alle soorten en maten en van alle volkeren, werden gesitueerd op een kruispunt van leylijnen. Uit onderzoek blijkt dat dit duizenden jaren zo werd gedaan tot omstreeks 1350 toen men besloot om met het gebruik van bouwen op krachtplaatsen te stoppen. Op zo’n krachtplaats zijn de sluiers tussen de zichtbare en onzichtbare wereld dunner. Je kunt er boodschappen, inzichten of healing ontvangen. Elke krachtplaats ankert een andere soort energie op aarde. Zo’n plaats is van nature positief. Het is negatief wanneer mensen op zo'n plek gevochten, gemoord of gemarteld hebben. Zoals in Ollantaytambo waar ik was. Ondanks dat er wel een bijzondere energie voelbaar blijft voelen sommigen er soms ook onderdrukking, pijn of verdriet. En dat is precíes wat ik daar bij de zonnetempel gevoeld heb! Ik heb nooit geweten van aardstralen. Zonder te weten ben ik ook op andere bekende leicentra geweest zoals het Engelse Stonehenge, piramide Chitzen Itza en veel Maya tempels in Mexico zoals Palenque. En natuurlijk de verborgen, heilige stad Machu Picchu in Peru waar ik ook moest huilen toen ik er de eerste keer arriveerde. Trouwens, Hollandse hunebedden en kerken zijn ook volgens deze 'bouworde' verrezen. Nog steeds staat het hoofdaltaar in de oude rooms-katholieke kerken op het leycentrum en is in het midden van een hunebed het krachtcentrum te vinden. Leylijnen kun je vergelijken met een meridiaan in je lijf. De basis van acupunctuur. Meridianen waren oorspronkelijk verbonden met de energielijnen die in en om de aarde aanwezig zijn, de leylijnen. Zo stonden wij ook met dit soort krachtlijnen in contact. Dit elektromagnetische netwerk om onze aarde staat weer in verbinding met een onmetelijk groter netwerk van ons zonnestelsel. Zelfs met andere zonne- en sterrenstelsels, en het gehele universum. Er is nog zóveel dat wij niet weten…

Onze jongste twee dochters staan voor ons te stuiteren. Ze willen niet dat hun slaapkamermeubels verschoven worden. Ze willen niet dat ze vijf nachten op hun matras op zolder moeten slapen. Ze protesteren. Het protest heeft geen zin ookal hebben we wel begrip. De vloeren van drie slaapkamers én de overloop moeten tegelijkertijd leeg zijn voor de leggers van de nieuwe vloer. Ik heb de leggers natuurlijk wel gevraagd kamer voor kamer de vloer te leggen zodat we kunnen schuiven met de meubels. Ze werken echter in alle ruimten tegelijk. Dat heeft iets te maken met het feit dat er geen drempels tussen liggen, feitelijk één ruimte. Mijn lief begon afgelopen weekend alvast met de originele vloerplanken eruit te tillen om glaswol eronder te proppen. Hier kunnen de meiden nog net mee dealen omdat in de avond de vloer weer dicht is. Bed weer terug op de normale plek. ‘Wij hebben niet gekozen voor een nieuwe vloer. De oude vonden wij nog prima!’ krijgen we voor onze voeten geworpen. Ik ga me bijna schuldig voelen. Nu de verbouwing langzaamaan vordert zien ze de verbeteringen zoals de nieuwe gietvloer in de badkamer. Toch wel mooi. Ze zien de wit geschilderde muren. Het verplaatste nieuwe traphekje dat een bredere hal oplevert. Toch wel fijn en praktisch. Oudste dochter komt haar verjaardag dit weekend thuis vieren en stelt voor dat ze haar vader helpt met de vloerisolatie. Ze neemt oude kluskleding mee. De andere dochters begrijpen in eerste instantie niks van haar voorstel. Na wat uitleg lijkt middelste het ook eigenlijk wel leuk om tijdens haar vakantie te helpen. Ze zal de trapleuningen schuren en op het grasveld opnieuw spuiten met zwarte metaallak. De zoldertrap lakken lijkt haar ook een leuke klus. Jongste is de enige die nog dagelijks school heeft. Ze mag volgende week weer elke dag naar school. Ook een enorme klus voor een meisje dat al zo lang thuis in haar uppie school volgt. Ze zal vast moe zijn van al die sociale contacten in een volle klas en schoolkantine. Haar focus ligt de komende weken begrijpelijk daar. Zoals onze focus begrijpelijk op de renovatie van ons bijna negentig jaar oude huis ligt. 

Een zomer vol diploma's

'Thank you' is the best prayer that anyone could say. I say that one a lot. Thank you expresses extreme gratitude, humility, understanding.

- Alice Walker

Halverwege de les stapt een jonge vrouw met een gitaar de zaal binnen. Ze legt haar gitaar voorzichtig weg en gaat op het matje naast mij mee doen aan de yogales. Een hoge knot, tattoo’s op haar armen en een goede energie. Aan het einde van de les hoor ik van mijn juf dat we een verrassing krijgen. De eindontspanning wordt opgeluisterd door live muziek. Kelsey speelt op haar gitaar en zingt er prachtig bij. Ze fluit zelfs een stukje. Liggend op mijn matje met m’n dikke Peruaanse wollen sokken aan mijn voeten. Met m’n fleece kleedje lekker warm over me heen getrokken ontspan ik helemaal. Tranen rollen uit mijn gesloten ogen. Hondje Kees van de yogaschool vlijt zich zachtjes tegen me aan. Prachtige teksten zingt ze. Heel puur. Zacht. Wat een cadeau! Elk lied van haar raakt een chakra. Deze week is voor mij sowieso heel anders dan de week ervoor. Deze week gaat alles makkelijker. Zie ik alles positiever. We hadden het Pinksterweekend met ons campertje op de natuurcamping geannuleerd. Met al die regen op een koude camping terwijl er thuis van alles aan schilderwerk te doen was voelde niet fijn. De regen zelf was meer dan welkom natuurlijk. Al twee weken lang, na de aanleg van onze voortuin, valt er dagelijks veel hemelwater. De nieuwe planten konden goed wortel schieten. Ze staan er stuk voor stuk glanzend groen bij. Het grondwaterpeil is ondertussen weer aardig op niveau. De regen werkt ook heel goed voor mijn werk elan. In huis klussen bedoel ik dan. Zolang het regent heb ik het idee dat ik mijn vrije tijd klussend goed besteed. Dat zou anders zijn als de zon uitbundig zou gaan schijnen. Dan kriebelt het van binnen en wil ik heel graag buiten zijn. Lezen. Een kop thee. Mijmeren. Wandelen. Dus hebben mijn lief en ik drie dagen van het verregende Pinksterweekend non-stop samen geklust. Radio aan. Een flink stuk opgeschoten. Daarna was ik nóg twee dagen vrij dus in m’n uppie gestaag verder gegaan met m’n verfkwast en roller. Zoveel voldoening geeft het om het oude vergeelde wit in fris glanzend wit te zien veranderen. Ondertussen fantaseer ik over een nieuwe glazen plafondlamp in de hal. Een gave wasmand van natuurlijke materiaal op de overloop. Een ovaal houten deurknopje. Een heel subtiel kleurtje voor de muur boven de witgelakte lambrisering. Stuk voor stuk leuke vooruitzichten. Vooral omdat dat betekent dat dan de verbouwing klaar is. Een schoon opgeruimd huis. Geen verfpotten, opdrogende verfbakjes, nergens verbouwstof of rondslingerend gereedschap meer. Duurzaam geïsoleerd. Nieuwe vloer zonder drempels. Opgeknapt trappengat met meer hoogte. Een bredere overloop. Nóg meer licht op de overloop. Nog meer zicht op het mooi felgekleurde patroon van de glas-in-lood ramen. Aandacht naar wat het verdient. Ondertussen kwamen deze week de vakmannen druppelsgewijs weer binnen. Eerst de mannen van de badkamervloer, iedere dag. Ze hadden uiteindelijk allemaal corona gehad. Jonge Nigel is nog steeds ziek. Piet kwam zelfs nog een half uurtje langs! Een vervangende stukadoor ook. In de agenda hebben we de weekends vooruit gepland zodat veel meubels naar de garage en de zolder verhuisd kunnen worden. Mijn lief gaat zélf tussen het plafond en de vloer isoleren voordat half juni de geluidsisolatie op de plankenvloer wordt gelegd. Mijn planning loopt ineens gesmeerd. Heel blij word ik daarvan! Vooral tijdens dat zen momentje vanmorgen, op mijn yogamatje, met hondje Kees tegen me aan. Met een mooie stem die vlak naast mij zingt en gitaar speelt. Dankbaarheid.

Deze week zou mijn moeder haar jubileumjaar vieren. Haar vijfenzeventigste verjaardag. Mijn moeder hield uitzonderlijk veel van feestjes vieren. Met name van cadeautjes geven. Aan haar kleinkinderen. Maanden vooraf spaarde ze al cadeautjes bij elkaar. Deze legde ze dan klaar op een logeerbed. Ze genoot enorm van die groeiende stapel ingepakte cadeautjes. Deze week denk ik er vaak aan hoe ze haar bijzondere mijlpaal gevierd zou hebben. Ik vermoed een weekendje in een vakantiehuisje ergens in Nederland. Daar fantaseerde ze voor haar overlijden al over. Ik denk dat ze destijds naar haar zestigste verjaardag uitkeek. Alle kinderen en bonuskinderen mochten mee. En natuurlijk alle kleinkinderen. Ze telden alle elf mee. Eén grote familie. In mijn herinnering spaarde ze zelfs al voor dat uitje. Ze was pas achtenvijftig jaar oud toen ze er op Valentijnsdag plotseling tussenuit kneep. Zonder afscheid. Ik was net een paar weken daarvoor bevallen van onze jongste dochter. Hormonen raasden door mijn lijf. Mijn moeder gaf ook een cadeautje bij het behalen van diploma’s. Mijn diploma’s natuurlijk, die van mijn lief maar ook bij de zwemdiploma’s van onze oudste. Zij was zes jaar toen haar oma overleed en had niet lang daarvoor haar zwemdiploma B behaald. Ze kreeg die dag van mijn moeder een stripboek. Apetrots was mijn moeder. En dat zou ze op dit moment ook zijn op haar kleindochters. Dezelfde dochter heeft namelijk onlangs de eindscriptie voor haar Masters ingeleverd. Onze middelste dochter heeft afgelopen week de scriptie voor haar Bachelor verdedigd. Zij krijgt over een paar weken haar bul uitgereikt. Zelf had mijn moeder niet gestudeerd. Ze kon maar met moeite het woord ‘propedeuse’ onthouden… Daar plaagden we haar toentertijd soms mee. Bij de uitreiking van de propedeuse diploma’s van mijn lief en mij (inmiddels drieëndertig jaar geleden!) stond ze wel mooi trots te applaudisseren - op de bèta faculteit van de VU in Amsterdam. Een paar jaar later nogmaals voor de uitreiking van onze bul. Dit zou een topzomer voor haar zijn. Hoe zou ze eruit gezien hebben? In mijn herinnering is ze natuurlijk altijd jong gebleven. Een superblije oma sówieso!

Verbouwingsperikelen

"We zullen doorgaan."

- Ramses Shaffy

De derde week van de verbouwing was aangebroken. Piet kwam vanaf deze maandag dus niet meer opdagen. Er werd niet gewerkt aan het trappengat. Geen paniek. In plaats daarvan kregen we Nigel aan de deur. Een jonge, roodharige knul die meewerkt in het familiebedrijf in gietvloeren aanbrengen. Hij zou de hele week elke dag langskomen om diverse lagen gietvloer op de badkamervloer aan te brengen. Maandag begon hij eerst met het schuren van het door Piet gestorte betonvloertje. Hij wilde de badkamerdeur er uit halen zodat hij de drempel ook goed egaal kon schuren. Het lukte hem alleen niet. Ik pakte de beitel en de hamer van mijn lief uit de hal en liep zelfverzekerd met hem mee naar boven. Ik tikte de pen zo uit de bovenste scharnier van de deur. Nigel was onder de indruk. ’Jij weet ook wel met gereedschap om te gaan zie ik’ zei hij. Dat kon ik niet ontkennen na diverse verbouwingen. Lijm werd over de geschuurde betonvloer uitgesmeerd en dat moest vierentwintig uur drogen. Nigel vertrok. Later die ochtend, tijdens mijn werk, werd ik gebeld. Jonge Nigel had afgelopen week met een corona positief geteste collega samengewerkt. Het hele bedrijf ging in quarantaine. Helaas moesten we geduld hebben. Gelukkig mochten we vanaf de volgende dag wel weer op de gelijmde vloer lopen… Onze tandenborstels stonden namelijk al in de hal beneden. Diezelfde maandag miste ik ook twee telefoontjes van het bedrijfje van de zonwering. Jeroen zou die maandag niet komen zoals afgesproken. Helaas was de zonwerende stof niet binnen gekomen. Hij zou weer terug bellen zodra hij meer van de levering zou horen. De montage zou later een keer plaatsvinden. Drie afzeggingen (Piet, Nigel en Jeroen) op één dag vond ik een uitdaging voor mijn projectmanagement, maar nog enigszins te overzien. Ik belde de stukadoor die laatst - toen hij in de huiskamer had gewerkt - zei dat we gewoon even moesten bellen als we zover waren dat hij kon komen om boven de trap te stukadoren. Ik belde Cor. Ik ‘appte. Ik stuurde later nog een foto van de muur die gestukt moest worden. Ik hoorde in eerste instantie niks van hem. Op diezelfde ‘zwarte’ maandag van de andere drie afzeggingen belde Cor mij terug. Hij lag al een tijdje in het ziekenhuis. In Rotterdam. Iets met zijn alvleesklier. Hij moest geopereerd worden. Ik wenste hem veel beterschap en had natuurlijk volledig begrip voor zijn hachelijke situatie. Maar ik vond mijn situatie deze maandagochtend eigenlijk ook steeds hachelijker worden… Vier afzeggingen op één dag! Moedeloosheid. Ik zag de strakke planning en coördinatie van onze verbouwing even niet meer zitten. Flashback’s naar andere gestresste verbouwingen kwamen op mijn netvlies voorbij. Ik belde, dit keer zonder verwachting, maar weer eens naar het bedrijf die de isolatie en PVC vloer op de eerste verdieping voor hun rekening zouden nemen. Die planning vergt best veel precisie. We hadden de laminaatvloer al verwijderd vanwege de badkamervloer. Mijn zus hadden we de zorgvuldig bewaarde vloerplanken beloofd. De derde keer dat ik belde naar het vloerenbedrijf kreeg ik van de telefoniste te horen dat de legger al een hele tijd ziek was en ze verwachtte dat hij deze week zijn werkzaamheden weer zou oppakken. Een gevoel van gelatenheid viel over me heen. Het zal allemaal wel. Ik kreeg zijn rechtstreekse telefoonnummer. Geen gehoor. Aan het eind van de dag stuur ik Jeroen, de legger, maar eens een ‘appje met de vraag of hij míj́ misschien wil bellen. Tot mijn grote verbazing belt hij die bewuste ‘zwarte’ maandagavond terug. Corona. Isolatie… We plannen tóch samen een dag voor de voorinspectie én we plannen drie dagen volgende maand voor het leggen. Ik zie ineens weer een puntje aan de verre horizon. De horizon die verbouwing heet… Op weg naar die horizon!

Ik was toe aan wat aandacht voor mezelf. Een kopje thee in de zon. Acupunctuur. Ik negeer al een paar maanden pijnlijke tenen aan mijn rechtervoet. Mijn acupuncturiste zocht naar een gaatje in haar volle agenda. Op mijn vrije middag tussen het kitten en verven door fiets ik naar haar toe. Ze behandelt mij met haar naalden. We praten over schoonheid. Over vegan beauty products. Ze geeft me een goede tip voor shampoo. Ik verwen mezelf met de aankoop van een luxe fles. De volgende ochtend heb ik mijn eerste yogales weer op school. Ruim vijf maanden. Zo lang is het geleden dat de deuren van mijn yogaschool moesten sluiten. Vanaf deze week ben ik weer welkom in mijn ‘tweede’ huis. Mijn juf zei dat ze me zo graag wilde knuffelen toen ze me zag. Ik had ook wel een feestelijk gevoel toen ik in de ochtend die kant op fietste. En hoe fijn was het om weer samen mantra’s te zingen. De energie van de groep te voelen. Iedereen had een lach op zijn gezicht die er niet af te krijgen was. Muziek. De gesprekjes vooraf met mijn yogamaatjes. De wat langere en diepere gesprekken na de les. Ik laad daar van op. Mijn ziel wordt weer gevoed. Zinvol. Dit zijn vrouwen met eenzelfde mindset. Herkenning. Inspiratie. Ik merk ook dat ik mijn verhaal kwijt kan. Begrip. Overzicht in m’n hoofd door te vertellen. Weten dat je de goede kant op gaat. Ondanks dat de intieme bubbel waar ik thuis in zat met mijn poezen op de yogamat ook heerlijk was heb ik dit toch wel gemist. Dit maakt een yogales compleet. Mijn yogaschool blijft beiden soorten lessen aanbieden. Wat een luxe dat ik kan kiezen waar ik op dat moment behoefte aan heb.

Priviliged space

"A garden should make you feel you've entered privileged space - a place not just set apart but reverberant - and it seems to me that, to achieve this, the gardener must put some kind of twist on the existing landscape, turn its prose into something nearer poetry."

- Michael Pollan

Er zijn talloze tuinstijlen. Onze achtertuin zou ik een mediterrane tuin willen noemen. We hebben een soort patio met grijswitte tegeltjes in het terras. Gemaakt van een restant keukenvloertegeltjes. Aangelegd onder een grote dakplataan die ons in de zomer de schaduw geeft die het fijn tafelen maakt. Een drie meter grote tuintafel met een bank en stoelen erbij. We hebben een fonteintje gemaakt van de waterkraan met een antiek waterbakje eronder. Het sfeertje is extra mediterraan doordat mijn lief er oude muurtegeltjes achter gemetseld heeft. Zelf meegenomen uit het Zuiden van Spanje - uit een lief winkeltje met oude bouwmaterialen. Een bloeiende hangplant aan de kraan maakt de uitstraling compleet. Veel grote plantenpotten die uit Spanje en Frankrijk meegezeuld zijn. Gevuld met veelal lavendelplanten. Net als een ouden zinken teil. Een vuurschaal. Hortensiastruiken. Fruitbomen. Een vijgenboompje. Een oude, drie meter brede, verweerde haktafel van onze overleden buurman, een gepensioneerde slager. Van deze verfgebladderde werkbank, gevuld met gestapeld brandhout, hebben we het werkblad al een paar keer met steigerhouten planken vervangen. En dat alles in een ommuurde stadstuin. Als de buurkinderen niet op de trampoline springen is het een oase van rust en ontspanning. De voortuin daarentegen zou ik scharen onder het kopje moderne tuin. Nu we de klassieke buxusvakken verwijderd hebben is het een tuin met een overzichtelijke indeling. Onder de oude magnolia. Met een lage onderhoudsbehoefte wat erg fijn is. Tuin aanleggen was heel leuk, maar een boek lezen in de tuin is óók heel fijn. Vaste planten bloeien vaak jaren zonder dat je ernaar om hoeft te kijken. Dus we hebben nu drie verschillende siergrassen in de tuin. Ook in de lange verroeste bakken. Iets nieuws potten of zaaien is niet nodig. Ik heb gekozen voor diverse soorten bloeiende bodembedekkers die verwilderen. Bodembedekkers die plat over de grond groeien en alle grond bedekken, zodat er geen licht kan komen. Het onkruid krijgt minder kans om te groeien. Zo fijn. Een relaxte zitplek die in de ochtendzon staat. Oud Spaans wijnvat als regenton maakt het hoekje sfeervol. Door de grote kruin van de beukenboom zitten we in hoogzomer lekker koel in de schaduw. Zeker als het in onze achtertuin niet meer uit te houden is vanwege de hitte. Ook kan ik daar met een boek de drukte ontvluchten als de buurkindertjes een feestje bouwen in de achtertuin. De toverhazelaar in het midden van onze voortuin was ooit geplant door de vorige bewoonster. Ze vertelde me dat wandelaars vaak even stil stonden om de knalgele bloemen in hartje winter te bewonderen. Ik had die bloemen eigenlijk al jaren niet meer gezien bedacht ik me. Wat bleek? Zo’n toverhazelaar maakt altijd scheuten die je meteen moet verwijderen. De jonge stekken krijgen geen bloemen. Ze nemen wel de voeding weg van de oude moederplant…. Je herkent de scheuten omdat dat steile, verticale stengels zijn. Eén kritische blik op onze oude toverhazelaar zei meteen genoeg. Wij hadden alleen scheuten, moederhazelaar had al lang geleden het loodje gelegd. Tuincentra afgebeld en nu hebben we weer een originele toverhazelaar met knalgele bloemen in de winter. Het verwijderen van de wortelkluit was een énorme klus en sloeg een megakrater in de nieuwe tuin. Honderden planten hebben we geplant. Het laatste ritje naar het tuincentrum was ik alleen in mijn mini-autootje. Zonder na te denken kocht ik meer dan honderd planten. De berberis haag en twee vakken om te vullen. Élk plekje in mijn autootje was bezet. In elk gaatje stond een potje. Het is nu klaar! Na een paar weekends en avonden hard werken in de voortuin hoeven we nu alleen nog maar te genieten. In alle seizoenen. Zo’n zin in!

Piet zal weten dat hij geliefd is. Iedereen bewondert hem. Iedereen heeft hem nodig. Iedereen waardeert zijn inbreng. Zijn gouden handen. Zijn precisie. Sinds Piet met vervroegd pensioen is wordt er aan alle kanten aan hem getrokken. Zoals wij een paar maanden geleden óók aan hem trokken toen we hem eenmaal terug gevonden hadden. Piet, onze vroegere klusjesman, was twee keer op een avondje langs gekomen om alles door te spreken. Hij had altijd een aannemer die de planning voor hem deed van elke verbouwing of klus. Nu is dat zijn struikelblok. Zijn tijdsplanning is té strak. Hij heeft fantastisch gewerkt in ons huis. Alles precies uitgevoerd zoals wij het in ons hoofd hadden. En meer. Piet stelt je nooit teleur. Wij hadden gedacht dat hij twee dagen per week zou werken tot juni. Piet had gedacht dat hij in twee weken klaar zou zijn - ookal werkte hij twee dagen per week. De andere dagen werkt hij namelijk bij familie. Mijn lief heeft geholpen waar hij kon. Hij is natuurlijk geen timmerman. Bovendien heeft hij een fulltime baan. Natuurlijk had hij dagen vrij genomen. En zoveel mogelijk thuis gewerkt zodat hij wel kon bijspringen of indien nodig…samen een beslissing kon nemen. Het slopen was het spannendst. Het plafond in de hal werd er voor een deel uitgesloopt. Dat leverde heel veel ruimte op. Piet had het werkelijk keurig afgewerkt. Het originele plafond werd weer hersteld zodat je er nauwelijks iets van ziet. Hij heeft ook weer zo goed meegedacht met ons! Dit keer leverde ons dat wel twintig centimeter extra breedte op de overloop op. Door een draagbalk en vloerplanken opnieuw te gebruiken en het traphekje te verschuiven. Fantastisch! Ik had drie gietijzeren spijlen gekocht en die heeft hij prachtig in de verplaatste trapleuning gezet. De nostalgische lambrisering heeft hij helemaal weer tot leven gebracht. Achter de schrootjes bleek het originele frame nog te zitten. Het laatste deel van zijn tijd zou hij helpen isoleren onder de houten vloer op de eerste verdieping. Piet klaagde zo over de werkdruk en de klussen die hij allemaal aangenomen had (en dat hij niemand wilde teleurstellen) dat ik met tegenzin maar voorstelde dat wij zonder hem de vloer wel gaan isoleren. Hij was opgelucht. Ik slikte mijn teleurstelling weg. Toch voel ik misschien ook wel dankbaarheid dat hij er überhaupt was.

Mijn lieve oude besjes

"Old people deserve a medal, a medal of existence which crowns their long-term victory against the cruelty of time and the dangers of this chaotic universe!"

- Mehmet Murat Ildan

Ze is tweeëntachtig jaar, nog heel vief en in een lade van haar servieskast lag een antieke camera verborgen. Ik werd er meteen heel blij van. Ze had de camera op haar vijftiende gekregen van haar ouders. Met zo’n lederen passende hoes erbij. De camera op zich was al gewéldig. Ik spiekte of er een rolletje in zat en ik meende te zien van wel. Ik belde een fotograaf en maakte een afspraak om samen langs te gaan. In de donkere kamer haalde de medewerkster er inderdaad een ouderwetse cassette eruit. Ze verwachtte er niet zoveel van, want ze hoefde het rolletje niet ver terug te spoelen. Ruim een week later werd mijn cliënte terug gebeld dat er precies één foto op zat. Ze stuurde hem digitaal. De foto bleek heel wat teweeg te hebben gebracht…. De bewuste foto was zo’n veertig jaar oud. Er was de avond voor mijn komst ruzie ontstaan met haar dochter in het buitenland over van alles. Deze foto was kennelijk de aanleiding. Ik barstte zowat van nieuwsgierigheid. Wat was er dan te zien op de foto dat zoveel commotie veroorzaakte? Ze pakte haar iPad en showde me de foto. Een lachend koppel hand in hand voor een ouderwets caravannetje op een buitenlandse camping. Een meisje op de voorgrond maakte een radslag. De foto was superscherp en natuurlijk zwart-wit. Op de foto staat dus mijn cliënte hand in hand met wat later haar ex-man zou worden. Ze lachen, zien er gelukkig uit. Haar toenmalige echtgenoot ging vreemd. Zij was toch hartstikke gek op hem. Ze had het willen accepteren als ze gewoon maar bij hem kon blijven… Hij had tóch een scheiding aangevraagd. Haar oudste dochter had haar met al haar verdriet opgevangen. Zij heeft altijd goed voor haar moeder gezorgd. Sinds twintig jaar heeft haar moeder, mijn cliënte dus, een vriend. Daar heeft ze heel lang mee in het buitenland gewoond. Nu wonen ze ieder op een ander adres in Breda. Haar dochter voelt zich nog steeds érg verantwoordelijk voor haar moeder’s welzijn. Ze kijkt wekelijks online mee naar haar moeder’s ochtendgym. Zij heeft mij ingehuurd. Ze heeft haar vriendin gevraagd wekelijks met haar moeder te wandelen. Ze bestelt voortdurend van alles online voor haar moeder dat thuis bezorgd wordt. Ze bellen de hele dag door. Laatst ontmoette ik oudste dochter via de camera en moest ik haar de nieuwe afstandbediening van haar moeder uitleggen. Ik moest een foto versturen van de samenvatting die ik als reminder voor haar moeder had geschreven. Dochter zit overal bovenop. De bom was gebarsten toen haar andere dochter onaangekondigd in huis was geweest terwijl mijn cliënte bij haar vriend was. Die dochter had de koelkast gecontroleerd. Ze vond te weinig voedselvoorraad naar haar zin, én een geopende fles wijn. Ze had direct haar oudste zus geïnformeerd en deze had heel boze berichtjes gestuurd naar haar moeder. Moeder had laten weten hier niet gediend van te zijn. Mijn ondertussen huilende cliënte liet de gepeperde teksten aan mij lezen. Het geschreven betoog van dochter eindigde met ‘Ga jij je eigen leven maar leiden/lijden’. Mijn aardige cliënte lijdt aan geheugenverlies en was de aanleiding van de ruzie helemaal kwijt toen ze haar dochter aan de telefoon kreeg. Om toch iets van een weerwoord te hebben begon ze over de oude foto die haar van slag had gemaakt. En ze wilde juist níet over de foto beginnen… ‘Welke foto?’ kreeg ze voor haar voeten gegooid. Het gesprek ging helemaal de verkeerde kant op. Ik heb haar troostend aangeraden na mijn vertrek haar dochter terug te bellen. Om mijn cliënte te helpen had ik de leidraad van wat ze graag wilde zeggen in kernwoorden op een kladblok geschreven. Ze was zo blij dat ik er was. Ik had met haar te doen. Die rottige vergeetachtigheid maakt deze leuke vrouw zó onzeker…

Na wat bloed- en urineonderzoek zitten we nu in de wachtkamer van het ziekenhuis. Op de afdeling geriatrie. Mijn cliënte van eenennegentig wordt helemaal onderzocht omdat ik een paar weken geleden tijdens mijn bezoek aan haar schrok van haar plotselinge val. Ze stoof op naar de telefoon toen deze overging en toen ik haar, na haar val, in de stoel zette praatte ze onverstaanbaar. Ik belde haar huisarts en deze had het onderzoek door de geriater aangevraagd. Ze bleek een wat lage bloeddruk wat haar duizeligheid bij snel opstaan verklaarde. In een gesprek van anderhalf uur met wat kleine geheugentestjes bleek haar geheugen veel slechter te zijn dan ik besefte. Ze wist niet welke dag, maand of jaar het was. Een rijtje van drie woorden kon ze niet herhalen. Dat kan met concentratie- of met geheugenverlies te maken hebben. Mijn lieve cliënte heeft een heel bewogen jeugd gehad waarin ze niet gezien werd door haar ouders en zussen. Een lang huwelijk met een sadist zoals ze hem zelf noemt. Pas nu ze helemaal alleen in een aanleunwoning woont komt ze tot rust. Ze is een heel gevoelige vrouw die steeds aan de ander denkt in plaats van aan zichzelf. Ze reageerde heel emotioneel op de doordringende vragen van de geriater. Haar handen begonnen te trillen en ze stopte zelfs op een bepaald moment het gesprek. Ze kón niet meer. Ze werd helemaal door de mangel gehaald. Ik mocht haar niet helpen bij de vragen - ookal keek ze me soms hulpeloos aan. Ik wreef alleen af en toe liefdevol over haar rug als het haar bijna teveel werd. Een paar dagen later werd ik door de geriater gebeld met de uitslag van het gesprek. Ze moest een hersenscan laten maken om andere hersenziekten uit te sluiten, zodat de diagnose Alzheimer met meer zekerheid gemaakt kon worden. Mijn cliënte heeft haar jongste zoon verloren, met haar oudste zoon het contact verbroken en met haar dochter een zeer hechte, telefonische relatie. Deze dochter heeft haar enige zoon verloren. Dochter heeft een hersenbeschadiging opgelopen waardoor ze nu in een scootmobiel zit en in een verpleeghuis woont. Wat een verdriet hebben deze sterke vrouwen doorgemaakt. Ze hebben alleen elkaar. Ik ben degene waarop geleund wordt voor doktersbezoeken, ziekenhuisbezoeken, nagesprekken of scans. Ik doe het met liefde voor haar. 

Groningse jeugd

'We grow up but we never grow old because we are tied to the beautiful memories of our past, especially our childhood. Never loose the child in you. For me, having a heart of a child is still beautiful. It makes me feel alive.'

- Verliza Gajeles

Het zijn familieverhalen die ik onlangs heb gedeeld met onze dochters. Weinig mensen weten van mij dat ik opgegroeid ben in de stad Groningen. Het zware accent dat ik had was ik snel weer kwijt. Mijn ouders hadden een koophuis gekocht aan een pleintje, toen ik zes weken oud was verhuisden wij. De eerste weken van mijn leven woonden wij bij mijn opa en oma in huis. In mijn geboortestad Haarlem. Mijn vader had een baan gevonden bij het Groningse Wolters Noordhoff. De bekende drukkerij van de Grote Bosatlas. Ook van de beroemde schoolposters met kikkers en vissen in het biologielokaal in de jaren ’70. Of de tekeningen van C. Jetses uit de befaamde boeken van ‘Ot en Sien’. Het was een hoekhuis aan een vijver vol kikkers welke grensde aan het station. Wanneer het gesneeuwd had zoefden we met slee van de helling de bevroren vijver op. Ook vond ik eens met buurkindjes verlaten eendeneieren in een nest bij de vijver. Ik twijfel nu of ze verlaten waren, maar we hadden ze meegenomen dus we konden ze sowieso niet terugleggen… De buurman had de eieren uitgebroed, later zwommen in een teil in zijn schuur gele, pluizige babyeendjes. We hadden een groot zijraam in de huiskamer die op de vijver uitkeek. Op een dag zag mijn moeder een groot paardenhoofd door dat raam naar binnen kijken. Ze kreeg bijna een rolberoerte had ze verteld en mijn vader rende meteen heldhaftig naar buiten om het paard te vangen. Waar laat je zo’n groot los paard? In onze schuur natuurlijk! Totdat de boer hem kwam halen. Een geestig verhaal. Minder stoer was de keukenbrand toen mijn vader de frituurpan had aangezet in de keuken en hij aandachtig een voetbalwedstrijd volgde op TV. Vlam in de pan! Er was een lange smalle hal van de voordeur tot aan de huiskamer en als je rechtdoor rende dan was daar de tuindeur. Ik was drie jaar oud en ik had nieuwe kleertjes gekregen. Ik bleef maar opgetogen heen en weer rennen tussen de twee deuren. Tot ik met een vaart door het glas van de tuindeur vloog. Ik heb daar nog steeds een groot litteken van op mijn arm. Een warme herinnering heb ik aan de tijd wanneer mijn opa en oma met een wit Volkswagen kevertje uit Haarlem een paar dagen naar Groningen kwamen. Ik wachtte dan geduldig op het plein tot ik het motorgeluid van hun kever herkende en mijn opa en oma uitstapten. In mijn herinneringen had mijn oma steevast een babypop voor mijn zusje en mij mee waar ze zelf poppenkleertjes voor genaaid of gebreid had. Mijn andere opa uit Santpoort reisde altijd urenlang op zijn motor richting het hoge Noorden. Van hem kreeg ik altijd een koetjesreep. En hij kon centjes in de mouw van zijn colbert laten verdwijnen en weer tevoorschijn toveren. Wat ik me ook nog als de dag van gisteren herinner is de ochtend dat ik ziek naar school moest van mijn moeder. Acht jaar oud en kotsmisselijk. Mijn moeder had gezegd dat een plak ontbijtkoek als ontbijt zou helpen. In de klas zaten we nog ouderwets in rijtjes richting het schoolbord. Ik zat als derde in de rij. Ik moest spugen, durfde het niet te zeggen, en spuugde in een grote boog de ruggen van de twee klasgenootjes voor mij onder… Allemaal herinneringen uit mijn kindertijd in Groningen. Ze werden opgeroepen door onze oudste dochter die afgelopen weekend met wat vrienden naar Groningen ging. Ze hadden een Airbnb gehuurd aan het Noorderpark, niet ver van mijn oude huis. Ze gingen kijken en zij stuurde me foto’s. De huidige bewoners hadden aan de zijkant uitgebouwd. Toch nog steeds herkenbaar als ons huis. Ookal is de flat vlakbij een studentenflat geworden… In de flat woonde destijds een Antilliaans gezin. Met een baby. Ik ging daar vaak in m’n uppie naartoe. Oma Linda was alleen thuis wanneer de ouders werkten. Ze had een platenspeler waar ze Arubaanse muziek op draaide. Ik mocht van oma Linda haar gehaakte shawl over mijn schouders draperen en kon zo uren dansen rondom de salontafel. Toen ze terug naar Aruba verhuisden kregen mijn zusje en ik een kettinkje met een envelopje eraan als afscheid. Oma Linda moest erg huilen bij haar vertrek. Toen wij zelf terug naar Noord-Holland verhuisden kreeg ik van elk van mijn klasgenootjes een geschreven afscheidsbrief. Sommigen met een tekening. Ik bewaarde ze zorgvuldig in een doos. Op een dag kwam ik erachter dat mijn moeder ze in een opruimwoede had weg gegooid. Ik vond dat zó erg. Haar reactie was dat haar moeder háár poesiealbum ooit had weggegooid… Als reactie dáárop bewaar ik werkelijk álles voor mijn kinderen!

Mijn lief roept dat ik naar buiten moet komen. Het is begin het van de avond van een zonovergoten dag. Hij staat met een voorbijganger te praten. De oudere man zag mijn eega in de tuin ploeteren en vroeg of het allemaal goed ging. Hij bleek twintig jaar een hoveniersbedrijf te hebben gehad. Mijn lief voelde goed aan dat ik hem wel wilde spreken. Ik vuur al mijn vragen op hem af. Ik had al een tekening gemaakt met het nieuwe tuinplan. Geen idee hoe je zoiets professioneel aanpakt. De gepensioneerde hovenier helpt ons op weg. Eerst moet de grondslag goed zijn. Ik wil de planten hergebruiken in de tuin, maar alles moet er (tijdelijk) uit. De grond moet egaal gemaakt worden vanwege wegstromend regenwater. Een rijtje waaltjes op z’n kant om het terras af te bakenen. Er moet compost bij en organische mest. Wij wilden extra aarde laten storten, maar de hovenier zegt juist dat er téveel grond is. Oeps. Ik had klimop van de muren gesnoeid en in een vaas met water gestoken. Na zo’n vier weken moeten de planten dan wortel geschoten hebben. De hovenier zegt ons dat we voor een paar euro veel beter nieuwe hedera kunnen kopen. Heel veel. Niet zes takjes zoals ik nu aan het kweken ben. Hij adviseert ons voorzichtig dat het oude tuinhek wel weg kan en dat een taxushaag een goed alternatief zou zijn. Ook de pioenrozen vindt hij niet geschikt om een vak mee te vullen. In de winter is zo’n plantje weg. Het was niet ons plan maar op Koningsdag staan wij dus midden in een tuincentrum met een boodschappenlijstje. Inderdaad kost hedera maar een eurootje per plant. Ook veel zakken compost en tuinaarde mee. Eind van de zonnige feestdag waren we doodmoe met uitgedroogde handen, maar zó trots op onze voortuin. Nog lang niet klaar, want er moeten veel vakken met planten gevuld worden, maar zo dankbaar dat we goed op weg geholpen zijn.