Doen wat ik wil

Apart from education, you need good health, and for that, you need to play sports.
- Kapil Dev

Met een iPhone in het zakje van mijn hardloopjasje ren ik met mijn lief door het miezerige, oude Mastbos. Over twee maanden doen we samen aan een hardloopwedstrijd mee. We lopen voor het eerst dezelfde afstand in de race. Hij rent al zijn hele leven. Nu helaas nog maar stukjes van maximaal tien kilometer vanwege blessures. Ik loop vanaf het moment dat ik onze tweede kreeg. Ik heb vanaf mijn middelbare schooltijd, tijdens mijn studie tot aan mijn eerste zwangerschap altijd badminton gespeeld. Ik herinner me de eerste keer joggen in Massachusetts nog heel goed. Op het landgoed waar we woonden. Om af te vallen na de zwangerschap. Ik telde puffend elk rondje terwijl papa met de meisjes voor het huis stond te kijken. De rondjes waren maar klein, dus het kwam eigenlijk neer op het aftellen van de voltooide rondjes. Daar beleefde ik écht geen plezier aan. In de loop van de jaren veranderden die rondjes in routes van ruim vier kilometer. Of dat nu wekelijks in het oude Mastbos was of aan de voet van de Mexicaanse vulkaan Popocatepetl. Het afgelopen jaar loop ik pas echt voor mijn lol. Daarnaast natuurlijk ook voor mijn conditie en voor de balans van mijn organen in mijn lijf. De laatste weken is het verrassend in het bos. Het weer wisselt zo snel. Zo lopen we in de sneeuw, de week erna in de blupsie, de week daarna in een T-shirtje om daarna weer een paar keertjes in de regen te rennen. Ik heb nog niet eens zo lang geleden op een regenachtige avond op de baan gelopen waarbij mijn hardloopschoenen helemaal doorweekt waren! Bij elke stap die ik zette hoorde ik mijn voeten soppen. De laatste dagen is het juist warm. Lief en ik lopen een nieuw parcours in het bos die ik vorige zomer met mijn trainingsgroep voor het eerst deed. Door het oude bos, over de open heide (helemaal paars in de maand augustus!) en langs een prachtig bosmeer. Bij een oranje zonsondergang waan ik me dan in Afrika. Zó mooi daar!

Met de wedstrijd van tien kilometer in het vooruitzicht wilde ik de afstand van dit parcours eens opmeten. Op zondagochtend de auto in het bos geparkeerd, een app gedownload op de mobiele telefoon, GPS aangezet en ons zondagse rondje gelopen. Met het mobieltje in mijn zak. Blij dat ik de afstand eens opgemeten heb! Het blijkt precies zeven kilometer te zijn. Dat valt me tegen. Nu lopen we meestal vanaf het begin van het bos en dus mogen we er wat meters bij optellen. Als ik hetzelfde parcours vanaf onze voordeur loop dan is het precies tien kilometer. Dat heb ik wel eens in m’n uppie gelopen. Dus ik kán een afstand van tien kilometer lopen. Een geruststelling. Nu moet ik van mezelf tijdens de intervaltraining op de baan meer mijn best gaan doen, want de snelheid mag nog wel wat omhoog vind ik. En dat vindt mijn trainer trouwens ook. Ik loop op de baan altijd op m’n gemakje. Lekker naast iemand waar het makkelijk mee kletsen is. Ik zweet ook nooit na de training. Hijgen doe ik al helemaal niet! Ik heb me voorgenomen een tandje bij te zetten. Toch merk ik dat door de training mijn uithoudingsvermogen enorm verbetert. Ik loop tegenwoordig met gemak de dubbele afstand van een jaar geleden. Nu de snelheid nog een klein beetje verhogen... De wedstrijd in mei is een stok achter de deur. Ik heb een doel voor ogen. Ik denk aan al het publiek langs het parcours. Ik denk aan het voldane gevoel dat ik zal hebben als ik het uitgelopen heb. Nu de zomertijd weer begonnen is zijn de trainingen gelukkig weer naar het bos verplaatst. Het begint weer te kriebelen. Veel fijner om in de natuur te trainen. Het schijnt dat de verkoopcijfers van hardloopschoenen nu omhoog schieten. De afgelopen maanden zei ik elke woensdagavond op de atletiekbaan tegen mezelf dat alles beter is dan een avond op de bank hangen voor de TV. Dat hield me op de been. Ik heb mezelf een schop onder m’n kont gegeven. “Even iets actiever aan de intervaltraining meedoen, meissie!”. Ik ben vandaag een jaartje ouder geworden. Ik zit fysiek goed in mijn vel. Het leukst vind ik als mensen verrast reageren op mijn leeftijd. “Het is écht waar, ik loop al naar de vijftig!” verdedig ik mezelf. Met heimelijk een triomfantelijke lach op mijn gezicht.

Floortjes voetstappen

The sea, once it casts its spell, holds one in its net of wonder forever.
- Jacques Yves Cousteau

Ze kirt het uit wanneer ze met haar snorkel weer boven water komt. Haar ogen stralen. En ik? Ik zit op de bank te wippen van opwinding. “Op de valreep nog even een enorme toegift”, zegt Floortje in de laatste minuten van de uitzending. We zien een moederwalvis met haar jong. Op zich al heerlijk voor hen om dat live te zien. En dan komt het…. Floortje springt vanaf de catamaran het water in en gaat snorkelen naast deze prachtige dieren. Daar word ik even stil van. Floortje heeft koninkrijk Tonga bezocht. In de Stille Oceaan. Een plek aan het einde van de wereld. Het kost twee hele dagen om daar naar toe te reizen. Maar…zwemmen met reusachtige walvissen…dat is voor mij een droom die uitkomt. Ik heb meerdere malen in mijn leven walvissen mogen zien zwemmen rondom de boot. In Rhode Island toen ik zwanger was van onze tweede, in Namibië met een glas champagne in mijn hand en niet zo heel lang geleden nog in Mexico. Dan maakt mijn hart telkens weer een sprongetje. Bij zonsondergang hebben we ook eens walvissen vanaf het Mexicaanse strand gezien. Onvergetelijk. Maar daadwerkelijk zwemmen…? Ik heb het geluk gehad ook groepen dolfijnen meerdere malen in het wild te zien zwemmen zoals in Jamaica toen ik zwanger was van onze eerste, in Alabama op een bootje van een garnalenvisser, diverse keren in Mexico en de laatste keer zagen we roze rivierdolfijntjes in Suriname. Op een verlaten Mexicaans strand hebben we ze ook eens onder water horen communiceren met elkaar. Zó dichtbij. Wat echt indruk heeft gemaakt op mij is snorkelen met zeeschildpadden. De eerste encounter met een zeeschildpad was in Belize. Een schildpad die onbekommerd op me af komt zwemmen, mij in het vizier krijgt en dan schrikt met zijn pootjes wijd uitgespreid. Hij weet niet hoe snel hij weer weg moet zwemmen. Echt vertederend! De andere twee keertjes waren in Mexico. Ik was op een middag in m’n uppie meegegaan met een duikerstrip. Hoge golven, maar geweldig gesnorkeld. In m’n uppie een zeeschildpad achtervolgd. Tóch is de ervaring mooier als je het samen kunt delen. Zoals toen we alle vijf tussen enorme zeeschildpadden zwommen. Maren en ik hand in hand achter een schildpad aan die af en toe boven water adem kwam halen en dan weer onder water verder zwom. Met ons tweetjes in zijn kielzog…. De keer dat we babyschildpadjes mochten uitzetten in de oceaan heeft een onuitwisbare indruk op me achtergelaten. Op het strand bij zonsondergang. De kleintjes die naar zee kropen, op de golven dreven en een enkele die weer met een smak terug op het strand geworpen werd. Zo verschrikkelijk lief! Een moment waar ik nog tranen van in mijn ogen kan krijgen is de nacht dat wij in Belize naar schildpadnesten gingen zoeken. We slenterden door de nacht, verlicht door miljoenen sterren, over het strand. We struikelden over het afval. Allemaal aangespoeld plastic afval van cruiseschepen en vissersbootjes. Van tandenborstels tot zonnebrandflesjes en van slippers tot grote jerrycans. Zo treurig als je weet dat schildpadden áltijd terug gaan naar hun geboorteplek om hun eieren te leggen. Tussen al dat plastic rotzooi moeten ze een schoon plekje vinden om hun nest te graven… Zeeschildpadden hebben mijn hart gestolen. Eigenlijk heb ik een zwak voor alle dieren in de zee. Zelfs de enorme zeekoeien in Belize maakten me blij. Snorkelen met wilde walvissen is een droom die ik koester. Zoals Floortje’s eerste reactie was toen ze weer boven water kwam: “Fantastisch!”

“Het had net een scene uit de films van Harry Potter kunnen zijn”. Onze middelste dochter heeft het over onze aankomst op University College Roosevelt eerder deze ochtend. We hadden onze auto in Middelburg geparkeerd en volgden de bordjes naar het historische centrum. Midden op het marktplein stond een geweldig, gotisch gebouw met torentjes en houten luikjes. We staarden samen vol ongeloof vanonder onze paraplu naar het gebouw. We keken om ons heen of we niet een bordje gemist hadden. Toen wenkte een markante dame met opvallend rood opgestoken haar en met een opvallende bloemetjesjurk ons vanaf het bordes. We werden welkom geheten met een geweldig Engels accent. Inden had het gevoel dat we op Hogwarts Castle van Harry Potter beland waren! We hingen onze jas in de prachtige trouwzaal met antieke wandkleden, kregen uitleg in een statige hal en haalden een broodje in de burgerzaal met glas-in-lood ramen en kroonluchters. Ik heb nog nooit in mijn leven zo’n mooi universiteitsgebouw gezien! In het voormalig stadhuis van Middelburg, dat voltooid is in 1520, huist nu University College Roosevelt. Inden is enthousiast over deze Engelstalige opleiding waarvan de studentenpopulatie nooit meer dan zeshonderd, vaak internationale, studenten telt. Alle studenten wonen samen op een eigen campus. De geschiedenis van Liberal Arts opleidingen gaat ver terug. Het is eigenlijk de oudste onderwijsvorm. Het waren de oude Grieken die hun leerlingen volgens dit principe onderwezen. Veel aandacht voor academische vaardigheden als schrijven, presenteren en argumenteren. Geen specialisaties, maar juist een brede basis voor het opleiden tot democratische wereldburgers. Ons kind heeft haar studentenkamertje bij wijze al helemaal ingericht. Over een half jaar mag ze haar applicatie opsturen naar deze unieke opleiding!

Earth keepers

We didn’t inherit the Earth from our parents; we borrow it from our children.
- Chief Seattle

In de periode voor de verkiezingen ben ik me heel bewust waar ik nu eigenlijk voor mag gaan kiezen. De meeste punten die belicht worden zijn korte termijn doelen. Zelf ben ik meer op zoek naar lange termijn doelen. Ik denk aan het behoud van onze mooie planeet, aan de opwarming van onze aarde en aan duurzaamheid. Punten waar niet zo heel veel aandacht aan wordt besteed voor de komende vier jaar van het nieuwe kabinet. In een aantal debatten die ik heb gevolgd hoorde ik een beetje informatie over het sluiten van de steenkoolmijnen in Nederland, minder vlees consumeren of het bouwen van huizen zonder gasaansluiting. Het behouden van onze mooie planeet. Enkele dagen voordat ik naar de stembus ga fiets ik met mijn lief naar het theater waar een indrukwekkende documentaire draait. Het gaat over een Nederlands stel dat met drie kinderen aan het Vondelpark woonde en besloot om alles achter te laten om een aantal jaren in Michigan bij Indianen te gaan wonen. Financieel liep hun leven op rolletjes. En toch klopte het ergens niet. Er moest meer zijn in dit leven, voelden ze beiden. Ze bouwden hun eigen huis daar aan het meer. Ze raakten gefascineerd door de kijk van de Indianen op het leven en de wereld. Ze voelden dat ze heel wat te leren hadden. ‘Er ging een enorme inspiratie uit van hun levenswijze en zijnswijze. We hoorden verhalen over hun spirituele leider die een teruggetrokken bestaan in het bos leidde.’ Ze komen met hem in contact en mogen de inspirerende lessen van deze sjamaan filmen. Ze besluiten ook in andere werelddelen op zoek te gaan naar ‘wisdom keepers’ of ‘earth keepers’: stamoudsten en sjamanen. Wijze mannen en vrouwen die nog in verbinding staan met de aarde. Samen met hun drie kinderen maakten ze een reis van één jaar over zes continenten. Ik vond het frappant om dit gezin in de documentaire op plekken te zien waar wij óók geweest zijn met onze drie meiden. Met tenten op het dak door Namibië trekken bijvoorbeeld. Verschillende mensen onderweg verklaarden ons destijds voor gek dat we met zulke kleine kinderen vijf weken door dit deel van Afrika rondtrokken. De prachtige natuur inspireerde ons enorm. Wij hebben óók versteld gestaan van de immens grote stenen waar Machu Picchu mee gebouwd is. Hoe hebben ze dat eeuwen geleden zo hoog in de bergen kunnen doen? Ik heb letterlijk het verdriet gevoeld van de Inca slachting die daar plaatsvond door de Spanjaarden. Met een bootje dagenlang door het Amazone regenwoud trekken om daar met eigen ogen de geweldige natuur, maar ook de boomkapping, te zien. Ik zie het Amsterdamse gezin hoog in het Andesgebergte waar de vrouwen met prachtig gekleurde hoofddeksels en kleden rondlopen. Wij hebben daar een piepklein Peruaans dorpje bezocht. De kindertjes daar verrast met ballonnen en mandarijntjes. Geholpen met boontjes pellen om hun lunch te bereiden. De vrouwen hebben daarentegen speciaal voor ons een prachtig kleed gewoven met alpacawol dat maanden later nagestuurd werd.

De 'wisdom keepers' die zij in de documentaire hebben gesproken hebben geen universiteit gevolgd en praten niet in grote concepten. Ze hebben geen formele leiderschapsrol, maar hun stamgenoten zien ze als natuurlijke leiders vanwege hun verbinding met de universele levensbron. Ze hebben niks gemeen en hebben elkaar nooit ontmoet. En tóch hebben ze allemaal hetzelfde inzicht. Ze zeggen: als we doorgaan met onze huidige, westerse levensstijl vernietigen we onszelf. Maar we zullen alleen veranderen als we inzien wat de gevolgen zijn van ons gedrag. Het gedrag van onze wegwerpmaatschappij, het razende tempo en het individu dat voorop staat. Verandering kan pas als we in contact komen met onze eigen levensbron, de natuur. We hebben namelijk allemaal een heel diep zittende kennis. Ik zelf heb het geluk gehad twee keer door een sjamaan gereinigd en gezegend te zijn. Eén keer in Bolivia en één keer in Mexico. Ik heb veel respect voor de wijsheid van sjamanen. Het Amsterdamse gezin woont ondertussen alweer wat jaren in Engeland. Ik las een paar maanden geleden een artikel van dit gezin in JAN magazine. Met foto’s van de drie kinderen zoals ze nu zijn. Hun oudste is ondertussen negentien jaar. Mooie, eigenzinnige wereldburgers. Kleine ‘earth keepers’ eigenlijk. Ik hoop dat wij onze meiden ook iets van respect voor de planeet hebben kunnen meegeven. Ze hebben in de negen jaar dat wij niet in Nederland woonden veel van onze planeet gezien, veel culturen ervaren en zijn bijzonder internationaal opgegroeid. Onze eigen drie ‘earth keepers’ in spe als het ware

Spijbelgevoel

Your mind will answer most questions if you learn to relax and wait for the answer.
- William S. Burroughs

Uitrusten is vooral iets wat we verdienen als het werk klaar is. Een luxe die we uitstellen voor als de tijden wat minder druk zijn. Toch? Werk is eigenlijk nooit klaar, vooral thuis niet. Drukke tijden rijgen zich vaak aaneen. Rust zien we als de afwezigheid van werk, niet als iets dat op zichzelf staat en zijn eigen kwaliteiten heeft. Nu ik geen werktijden meer buiten de deur heb, vind ik meer rust. Het is niet eens het gemis van werk buiten de deur, maar het gemis aan spanning op het werk dat nu rust in mijn leven brengt. Rust is echter helemaal niet zo inactief als we denken. Terwijl we voor ons gevoel maar een beetje zitten te lummelen, gebeuren er allerlei nuttige dingen in ons brein en ons lichaam. Heerlijk idee dus: terwijl ik de zaterdagkrant na het weekend nog steeds uitspit aan de eettafel, de openhaard maar weer eens aansteek en ideetjes opdoe voor korte vakanties en weekendjes weg vul ik mijn reserves aan. Fijn! Onze voorraad energie, motivatie en concentratie, waarmee we er met een fris hoofd tegenaan kunnen, is niet onuitputtelijk. Als we te lang achter elkaar druk bezig zijn putten de reserves uit. Dan gaan we fouten maken en gaat alles steeds langzamer. Dit laatste herken ik helaas uit mijn werk. Er zijn een aantal hersengebieden die flink aan de slag gaan zodra we even niets doen. Deze blijken vooral betrokken bij het verwerken van nieuwe gebeurtenissen en bij spontaan opkomende gedachten en associaties. Ik heb dat op de momenten dat ik wat langer in bed blijf liggen of als ik gedachteloos onder de douche sta. Allerlei gedachten en ideetjes komen op in mijn hoofd. Creatieve oplossingen of gedachten aan personen waar je al een tijdje geen contact mee hebt. Op die momenten bekijken je hersenen alle nieuwe informatie, sorteren, schonen op, slaan op en brengen het in verband met wat er al is. Je hersenen doorzoeken steeds het archief om te zien of er oudere informatie is die op dat moment belangrijk zou kunnen zijn. Daarbij zijn ze ook creatief en komen ze met nieuwe verrassende associaties. Daarom is ‘verloren tijd’ in feite ideale werktijd voor je archiverende brein. Ik voel me meteen een stuk minder schuldig wanneer ik overdag mijn kopje thee Chai met opgeklopte melk voor een gemiste aflevering voor de TV opdrink! Het herstel werkt namelijk níet bij nuttige klusjes in huis afvinken bij wijze van rustpauze. Nee, juist echt iets doen waar je blij van wordt. Kletsen en lachen met je vriendin op Skype, een warme chocomel in de stad gaan drinken, een toneelstuk in het theater bekijken met goede vrienden of een wandeling maken met een oude vriendin in het Mastbos. Deze week heb ik goed werk hersteld in mijn brein!

Zo wilde ik deze schoolvakantie ook iets leuks met onze thuiswonende meiden gaan doen. De Carnavalsoptocht en een bioscoopbezoek vielen daaronder, maar zeker ook een museumbezoek in een andere stad. Lief nam een vrije middag op en we bewogen ons naar Eindhoven. De stad van Philips. Het Philipsmuseum dat gelegen is in hun allereerste fabriekspand, is een feest van herkenning. Ik zat in een nagemaakt huiskamertje op een groene zitbank en kreeg het gevoel weer thuis in mijn ouderkijk huis in Groningen te zijn. De staande asbak naast de bank, de typische bloemenvaasjes in de kast, maar vooral ook het televisietoestel. Precies onze zwart-wit TV uit mijn kleutertijd! Een reisje terug naar mijn kleutertijd. Er was ook een oranje-roze tienerslaapkamer nagemaakt die eenzelfde cassetterecorder en cassettebandjeshouder had staan als ik op mijn kamer destijds. De keuken was helemáál een feest van herkenning met de elektrische bruin-oranje sinaasappelperser van thuis, de slagroomklopper van mijn oma, de antieke broodrooster en de strijkbout uit de jaren ’70. We lieten ons meevoeren langs indrukwekkende Philips ontdekkingen. We hebben het niet alleen over de eerste gloeilamp, de radio en het elektrische scheerapparaat, maar ook over röntgenapparaten en echografie machines. Ook de allerlaatste ontdekkingen zoals het bekende Senseo apparaat en de ‘wake-up light’ wekker die zonlicht nabootst. Een indrukwekkend familieverhaal waar wat mij betreft maar één minpuntje aan kleeft. De rol van de fabriek in de Tweede Wereldoorlog. De familie koos ervoor om onder Duits toezicht voor de oorlogsindustrie te draaien waarmee Philips profiteerde van dwangarbeid. Uiteindelijk hebben ze daar dan wel honderden Joden mee gered binnen het prikkeldraad van kamp Vught (en later Auschwitz). Ze lieten hun personeel in een aparte Philips Kommando aan radio’s werken. Zij werden dagelijks gevoed met verse groenten om gezond te blijven voor het belangrijke werk en die verse prak bracht ook stiekem post van familie mee. De redding van deze Joden was echter geen machtig verzet, maar een prettige bijzaak geloof ik. Nederland mag zeker trots zijn op Philips, ondanks dat ze zich in de oorlog op kronkelweggetjes bevonden en door toeval de Philips-Joden voor de poorten van de hel hebben weg gesleept. Het verhaal van de Philips broertjes blijft zéker een internationaal indrukwekkend succesverhaal met een vleugje vervlogen romantiek …

Falling in love with where you are

There are two core fears: losing what you have, and not getting what you want. There is one solution: falling in love with where you are.
- Jeff Foster

Een half jaar geleden had ik een gesprek met mijn team van vrouwelijke collega’s. Ik voelde zoveel negativiteit in de groep. Ik voelde me ook op mijn vingers gekeken. In de ‘app van ons team las ik vaak kritiek. Telkens zonder naam voor wie de kritiek bedoeld zou zijn. Ik had toen al aangegeven dat naar mijn idee deze ‘app niet de juiste manier van communiceren was om gezamenlijk ons doel te bereiken. Ik ben afgelopen herfst zelfs met mijn ontslagbrief in mijn tas naar de winkel gefietst om ontslag in te dienen. Mijn manager wilde mij echter niet laten gaan. Ze was heel tevreden met mij en de dynamiek in het team zouden we wel kunnen veranderen. Onlangs begon het bij mij weer te kriebelen. Weer een hoop onvrede dat geuit werd op de ‘app. De lat werd eigenlijk steeds hoger gelegd. Ik werd onzeker. Er werd ook gekletst. Laatst heb ik met mijn manager besloten mijn contract niet meer te verlengen. Ik begrijp nu waarom het verloop zo groot is in dit team. Mijn manager baalde net als ik enorm van mijn vertrek. Nu ben ik echter van de één op de andere dag thuis. Ik mis het leuke contact met de klanten. Ik mis mijn collega’s niet. Het is zoals het is. Ik heb me er bij neer gelegd. Als één deur sluit opent zich een andere. Als ik er langer was gebleven was er misschien minder overgebleven van mijn eigenwaarde.

Ik heb nu dus plots veel tijd te besteden. Ik vond de volgende top tien van dingen die je kunt doen terwijl je tussentijds naar een nieuwe uitdaging uitkijkt.
1. Je slaap inhalen - Wanneer je aan het werk bent, wil je nog wel eens wat slaap missen. Door stress enzo. Een goede powernap is zo lekker.
2. Fysiek fit worden - Werk betekent meestal weinig tijd om te sporten.
3. Huis opruimen - Hoe je huis eruitziet, is vaak een goede afspiegeling van hoe je er van binnen uitziet. Is je huis een zooitje? Tijd om op te ruimen. Dat ene klusje wat je al jaren uitstelt?
4. Naar buiten - Werk is vaak binnen. Ga lekker naar buiten. Wandelen, fietsen, rennen; I don’t care. Kom eens buiten.
5. Focus op andere mensen - Oké, je hebt geen baan. Je bent niet de enige. Welke vriend of vriendin heeft nu eens echt hulp nodig? Een goed gesprek? Hulp met verhuizen?
6. Mini-avonturen beleven - Besluiten om op een dinsdagochtend begin maart, lekker koud maar erg leuk naar het strand te gaan!
7. Iets leren - Het geeft je wat om handen en een gevoel van nuttig zijn.
8. Niks - Niks doen. Gewoon eens een paar uur uit het raam staren.
9. Je agressie uiten - F*ck it. Ga eens helemaal los ergens op.
10. Dankbaar zijn - Dus je hebt nu geen werk . Maar bedenk eens wat je wel hebt. Je gezondheid, familie en vrienden. Een leuke hobby, leven in een vrij land. Het helpt je te relativeren.

Leuk zo’n top tien. Ik heb het wel een beetje gepersonaliseerd. Ik slaap bijvoorbeeld altijd prima zoals genoemd bij punt één. Geen slaaptekort dus. Ik kom juist heel erg tot rust tijdens mijn yogalessen en meditaties. Ik heb in mijn leven nog nooit zulke lange afstanden gerend als het laatste half jaar. Ik heb wekelijks looptrainingen en ren vaak in het bos. Fit worden zoals genoemd bij nummer twee komt helemaal goed. Ik kom dus ook voldoende buiten zoals genoemd bij nummer vier. Onze auto staat vrijwel ongebruikt voor de deur. Die klusjes op nummer drie ga ik inderdaad uitvoeren. Ik wil al heel lang beiden trappen in huis schilderen. Eindelijk tijd maken om de garage helemaal uit te ruimen en een beginnetje te maken met onze Marokkaanse douchecel. Met nummer zeven en negen heb ik dan niks, maar van nummer zes ga ik écht iets maken. Vrienden van ons hebben ook een oude kampeerbus gekocht. We hebben al plannetjes gesmeed om veel weekends met elkaar er op uit te trekken. Zin in! Ondertussen heb ik stiekem ook wat ideetjes om een andere baan te vinden. Die lijntjes ga ik nog wel uitgooien. Ondertussen voer ik nummer tien uit. Ik ben heel dankbaar voor waar ik nu sta, voor de vrije weekends en de superlange zomervakantie die plotseling voor me uitgestrekt liggen!

Mergpijpjes

When you look at a city, you know, it looks so unique. You feel this kind of uniqueness and especially if you go from a big city to a small city or if you go from one country to another. Cities look very different, often. They even feel very different. You know, and they are, of course. They certainly are.
- Geoffrey West

Over een weidse campus lopen we langs indrukwekkende gebouwen als School of Law, School of Art of School of Sciences. We zien bogen van gekleurde ballonnen om de ingangen te markeren. We gaan een gebouw binnen en zien een grote aula, achter dikke houten deuren ligt een enorme collegezaal en overal zitjes voor een kop koffie of thee. Opvallend veel felle kleuren zijn gebruikt voor stoeltjes en kunst in de betonnen, grijze gebouwen. Iets eerder deze ochtend zijn we door een grijze, dikke mist naar de havenstad gereden. Het is Open Dag op de Erasmus universiteit en ondanks dat onze oudste dochter hier studeert hebben we deze universiteit nooit eerder bezocht. Onze middelste dochter overweegt om hier ook te gaan studeren en daarom zijn we met het hele gezin hier. We volgen een informatieve lezing. We horen over de nieuwe manier van studeren. In plaats van met honderden studenten urenlange colleges van een professor te volgen, waarbij maar een gedeelte van de toegereikte informatie blijft hangen, werken ze bij deze studierichting met ‘problem based learning’. Groepjes van maximaal twaalf studenten werken vijf weken aan een probleem waarbij de studenten zelf literatuur moeten verzamelen en oplossingen moeten aandragen. De uitwerkingen worden mondeling gepresenteerd door de studenten en beoordeeld door de tutor. Zo wordt de informatie veel beter opgenomen door de studenten. Uiteraard wordt alles nog wél ouderwets getest met een examen. We eten een broodje op de universiteit en parkeren later bij de studentenkamer van de oudste voor de deur . We splitsen ons op. Terwijl er nog wat laatste klusjes gedaan worden op haar kamer ga ik in m’n uppie naar de wekelijkse markt en bezoek de markthallen. Rotterdam is een multiculturele stad. Het valt me op terwijl ik over de markt slenter. Ik neem onderweg een kilo lychees mee voor anderhalve euro en een halve kilo blue berries voor drie euro. In Breda kom ik veel te weinig op de markt. In de overdekte markthallen treft het internationale karakter me. Veel jonge, hippe mensen om me heen. Veel internationale eettentjes en kookwinkels. Ook veel vreemde talen hoor ik om me heen. In Madrid heb je zo’n zelfde markthal die omgetoverd is tot eettentjes en winkeltjes. Rotterdam is een levendige metropool.

Als ik door de zonnige koopgoot terug wandel mis ik het majestueuze van Amsterdam en het elegante van steden als Den Haag, Haarlem of Breda. Ik mis karakter in deze stad. Rotterdam is eigenlijk net als Berlijn. In de oorlog gebombardeerd en daarna opnieuw opgebouwd. Veel hoogbouw. Het trekt veel jonge mensen aan. Een goede vibe. Veel barretjes, boetiekjes en restaurantjes. Zoals in de straat van onze dochter. Tegenover haar huis twee flitsende woonboetiekjes. Een boetiek met vooral Latijns-Amerikaanse spulletjes. Veel uit Mexico. De felgekleurde kleden, de tuinstoeltjes van waslijn, veel cactussen in terracotta potten, hangmatten en sieraden van gekleurde kraaltjes. Ik stap ook het winkeltje ernaast binnen. Een Frans boetiekje. Geweldige tafelkleden, geborduurde kussenslopen, portemonnees en hippieachtige kleding. Er staan wat mensen rondom de oude tafel waar de kassa op staat. Er wordt voornamelijk Frans gesproken. Ik hoor een champagnekurk knallen. Ik kijk op en zie dat er een etagère vol met heerlijke petit-fours staat. Veel schalen met vers fruit. Mooie glazen op tafel. Een feestje. Er wordt me twee keer een glas champagne aangeboden. Ik sla het beleefd af. Ik voel me teveel. Ik verlaat gauw het winkeltje. Ik kom vast nog wel eens terug. Twee dagen geleden liep ik nog in Amsterdam. Over de Amsterdamse grachten, langs de prachtige historische panden en vele trammetjes passeerden me. De straatnamen op de bordjes roepen veel herinneringen bij me op. Ik heb heel wat voetstappen liggen in deze stad. Mijn Bredase vriendin is er toevallig ook. Ik laat haar kennismaken met het legendarische slagroomijsje bij banketbakkerij van de Linde op de Nieuwendijk. Ik neem meteen verse mergpijpjes mee voor bij de thee op dochters studentenkamertje. We lopen samen door de negen straatjes en drinken nog een kop thee. Ik blijf Amsterdam toch écht veel charmanter vinden dan Rotterdam. Mijn mening is natuurlijk wel heel erg gekleurd door al mijn herinneringen uit deze stad. Mijn studententijd, samenwonen met mijn lief, mijn bul behalen, mijn eerste baan, onze bruiloft, mijn eerste leaseauto voor de deur. Wie weet welke herinneringen onze dochter nu aan het opbouwen is in háár stad Rotterdam?

Optellende tijd

Stilte in je hoofd
Onzichtbare deining
Onhoorbaar geruis
Groei
De prachtige rimpels
Van optellende tijd
Leven in het nu
- Evelien Sipkes

Een meneer van middelbare leeftijd wordt door een jongere vrouw de juwelier binnen gereden. Meneer is op zoek naar een ashanger. Ik ben altijd geïntrigeerd naar het verhaal aan de andere kant van mijn tafeltje. Meneer zit tegenover mij in een rolstoel om een ashanger uit zoeken voor zijn eigen as. De artsen hebben hem verteld dat hij uitbehandeld is en hij denkt zelf dat hij in oktober zijn laatste adem zal uitblazen. Het zou kunnen dat hij dit al zelf georganiseerd heeft, maar dat durf ik hem niet te vragen. Hij wil gecremeerd worden en zijn vrouw zal zijn as mee nemen op al haar reizen over de wereld. Ze hebben samen afgesproken dat zij telkens een beetje as mee zal nemen om uit te strooien op de mooiste plekjes op aarde. Hij heeft geen idee hoe dat verder eigenlijk werkt met het as dat overblijft na een crematie. Ik leg hem uit wat er met het as gebeurt direct na de verbranding en hoe zijn vrouw het in een zware koker op zal gaan halen bij het crematorium. Ik vertel hem hoe ze het beste het as in de ashanger kan gieten. Voor mijn fotografie opleiding heb ik een aantal jaren terug een reportage op het crematorium gemaakt. Ik kreeg destijds een rondleiding van een heel vriendelijke medewerker daar. Ik heb alle stappen in het crematieproces uitgelegd gekregen en ben met hem in de lijkwagen met een kist achterin over de begraafplaats gereden. Hij vond het stoer dat ik dat durfde. Ik vond het stoer om zonder enige schroom het hele verhaal met mijn camera vast te leggen. Bij de juwelier ben ik degene in ons team die zorgt dat het as in de hanger terecht komt. Ik vind dat geen enkel probleem. Zo open als meneer was over zijn dood, zo open vertel ik hem over het as. Ik ben altijd gefascineerd door de levensverhalen van anderen. Situaties die ik niet heb meegemaakt vind ik boeiend om te horen. Meneer heeft een zilveren ashangertje in de vorm van een hart uitgezocht, een mooie ketting erbij en we hebben samen nagedacht over een gravure op de hanger. Ik vind het fijn om zo’n levensverhaal te horen. En een piepkleine bijdrage te hebben mogen leveren. Ik heb hem en zijn dochter als afscheid de hand geschud en sterkte gewenst met alles wat komen gaat.

Een paar dagen later komt er een jonge vrouw binnen waarvan je meteen al kan zien dat ze mentaal iets mankeert. Ze gaat tekeer tegen een jong hondje. Ik begroet haar en even later help ik haar met de zoektocht naar een ring. De hond trekt echter zo vaak aan de lijn dat ze eerst het hondje naar haar ouders brengt en daarna terug komt. Haar ringmaat blijkt zo groot te zijn dat het buiten de standaardmaten valt. Ik denk met haar mee en vind een flink afgeprijsde, passende relatiering met een diamantje. De ring zal ze gaan dragen om haar moeder te gedenken, vertelt ze. Haar moeder is uitbehandeld en is onlangs uit het ziekenhuis naar huis gekomen. Ze zal nooit meer haar bed uitkomen, vertelt ze me. Ze belt haar moeder even later met haar mobiel om goedkeuring te vragen over de prijs van de ring. Ik krijg ook mama aan de telefoon. Ik leg alles uit over de ring en de prijs en mama gaat akkoord met de aankoop. Ze bedankt me over de telefoon voor mijn hulp en vraagt of ik haar dochters gouden halsketting even wil oppoetsen. Dat doe ik en terwijl ik dat doe vertelt de jonge vrouw verder over haar zieke moeder. Ik merk dat ze verschrikkelijk afhankelijk van haar moeder is. Gelukkig is er ook nog een papa. Als ze met het ingepakte ringdoosje de winkel uitstapt vertelt ze me dat ze heel blij is dat ik haar zo goed heb geholpen. Bij een andere juwelier hadden ze haar diezelfde middag heel onbeleefd behandeld. “Dikke vinger voor ze”, roept ze uit. Ik zie een heel jonge, kwetsbare vrouw voor me. Een vrouw die het heel zwaar gaat krijgen binnenkort. Ik hoop dat ze lieve mensen om haar heen heeft die haar kunnen begeleiden zoals haar moeder dat nu doet. En dat de ring een mooi blijvende herinnering zal worden aan haar moeder.

Thais

I always think I look better after a yoga class. It's the same as a massage. We look so amazing after a massage because we're relaxed.
- Andie MacDowell

Ik stop mijn hardloopschoenen vol zand in een plastic tas. Ik draag mijn bikini met een witte, comfy badjas er overheen. Witte hotelslippertjes eronder. Ik leg twee tijdschriften klaar op het hotelbed. We gaan zo naar de sauna onder ons hotel. Lief en ik hebben net een uur hardgelopen op het Scheveningens strand. Het geluid van de golven en de zeemeeuwen laten me helemaal uit mijn dagelijkse sleur stappen. Rennen op het strand is iets nieuws voor mij. We hebben echter nóg iets nieuws ondernomen. De dag ervoor. Ik had in Den Haag voor ons beiden een Thaise massage geboekt. Een uur lang. Nog nooit zoiets gedaan. Ondanks dat ik zelf een massage diploma heb... Op Facebook kreeg deze salon daverende recensies. Men schreef lovend over een onderhoudsbeurt voor je lijf. Het klonk geweldig. Toen we binnenkwamen in de authentiek Oosterse salon zag ik geen kamers met massagetafels maar witte lange gordijnen waarachter matrassen op de grond lagen. Er gingen nog geen alarmbellen bij mij af. We mochten ons samen uitkleden achter een gordijn waar twee matrassen lagen. Een kleine, Thaise meneer en een lief, klein, tenger Thais vrouwtje die beiden nauwelijks Nederlands spraken gingen ons masseren. Ik lag op mijn buik en Parinya waarschuwde me nog, toen ze over mij heen gebogen zat, dat als het te hard was dat ik het dan mocht zeggen. Volgens mij zat ze toen al met haar handen en knieën bovenop mijn lijf. Ze kneed, trok en duwde aan mijn nek. Daarna kreeg mijn rug het zwaar te verduren. Ik hoorde, naast Oosterse klanken op de achtergrond, de man die mijn eega masseerde steeds meer steunen, hijgen en zuchten. Ik kon horen dat hij heel hard aan het werk was. Ik nam me voor om eenmaal thuis eens op te zoeken wat Thaise massage nu eigenlijk precies inhoudt. Een tikkeltje te laat wellicht… Na een uur was ik helemaal beurs. Vooral veel pijn in het midden van mijn rug. De volgende ochtend ontdekte ik allemaal blauwe plekken op mijn kuiten. Mijn rug is zó gevoelig dat ik niet eens meer ergens tegen aan kan zitten. Ondertussen weet ik nu dat Thaise massage traditioneel door monniken in boeddhistische tempels werd beoefend. Binnen de Thaise gezondheidsleer wordt pijn gezien als een uiting van geblokkeerde energie. Dit kan een puur fysieke oorzaak hebben, maar vaak zit er een emotionele component aan, bijvoorbeeld stress of verdriet dat zich in je lichaam vast heeft gezet. De taak van de massagetherapeut is om je lichaam te helpen die energieblokkades op te heffen, zodat de energie weer kan stromen. De fysieke pijn vermindert en er kan ruimte ontstaan om een emotionele component te ‘voelen’. Hierbij wordt veel gebruik gemaakt van acupressuur. En dat kan dus behoorlijk gevoelig zijn heb ik gemerkt. Bij drukpuntmassage zoals de mijne zakt de masseur rustig in je lichaam, zodat het zich aan kan passen en meegaat in de druk. Dat voelde soms wel lekker, haar knieën die langzaam heel diep in mijn lichaam gleden. Maar je pijnlijke plekken komen altijd aan het licht, en dat was ook zeker zo in mijn geval. Een goede therapeut stemt de massage af op wat jij nodig hebt en aan kan, waardoor de massage een helend en diep ontspannend effect heeft. Ik was vooral dankbaar dat wij de dag erna úren in de sauna doorbrachten. Ik voelde dat ik even heel lief voor mijn lijf moest zijn.

We hebben ons desalniettemin goed vermaakt in het deftige Den Haag. Ons hotel lag precies tussen het Schevenings strand en het centrum van Den Haag. Alles op loopafstand. We hebben geluncht op een terras bij de hofvijver en ik ben voor het eerst van mijn leven via het beroemde toegangspoortje het historische Binnenhof binnen geslenterd. We zijn langs het Vredespaleis gelopen, maar vooral langs heel veel statige herenhuizen uit de 19e eeuw. Wat een allure straalt deze stad uit! Zelf was ik ook verbaasd over het schattige haventje van het Haagse stadsdeel Scheveningen dat direct aan de Noordzee ligt. We hebben daar op zaterdagavond verse vangst van de dag gegeten. Ik kijk terug op een heerlijk weekend zonder kinderen: een gesprek van uren voeren met je man en weer eens zien hoe knap hij eigenlijk is, gewoon omdat je weer eens goed de tijd voor elkaar hebt.

Nieuw avontuur

“But plants grow again," she murmured, focusing on the verdant beauty around her. "They put down new roots, create room for themselves in foreign soil.”
― Nalini Singh

Mijn lief en ik gaan weer samen aan een nieuw hoofdstuk beginnen. Eigenlijk, goed beschouwd, keren we terug naar een eerder hoofdstuk nu ik er goed over nadenk. Voordat wij over de wereld rondzwierven voor zijn loopbaan heeft hij vijf jaar op de fabriek gewerkt waar hij vanaf deze week met de scepter zal gaan zwaaien. Het was zijn eerste serieuze baan na zijn studie. Wij woonden destijds saampjes in Amsterdam-Oost. Hij had net zijn diensttijd uitgezeten. Tweeëntwintig jaar geleden maakte hij zijn eerste, wankele stapjes in zijn huidige carrière. Na veel omzwervingen in de Verenigde Staten, Spanje en Mexico werkt hij vandaag de dag nog steeds voor diezelfde werkgever. Een heel loyale werknemer! Na zoveel internationale jaren kijkt hij er naar uit om straks in zijn moedertaal te vergaderen of met zijn personeel te communiceren. Gewoon zonder enige moeite honderd procent van het gesprek of een e-mail te snappen. Voor zijn eerste career switch verhuisden we met ons dochtertje dat net kon lopen naar het Amerikaanse continent. Een heel relaxt leven met een groot besef van de extreme weerstypen. Veel prachtige reizen door Canada en langs de Oostkust gemaakt. Met twee dochters keerden we terug. Om weer een volgende grote stap in zijn carrière te maken. We verhuisden, inmiddels met drie dochters, naar Spanje. We twijfelden nooit. We stapten steeds weer het avontuur tegemoet. Het Spaanse leven heeft ons uit de gestreste, Hollandse ratrace doen stappen. Alles kan ook morgen. Geniet van het nu. Wederom geweldige reizen gemaakt door Spanje, Portugal, Marokko en Afrika. Ook zijn één-na-laatste move naar Mexico hebben we zonder moeite gemaakt. We staan als gezin open voor wat het leven ons te bieden heeft. Mexico had ons heel veel te bieden. Onvergetelijke reizen gemaakt door Midden-Amerika en de Cariben. Telkens als we terug keren van onze tijd in het buitenland voelde ik verzet. Ik ben altijd bang geleefd te worden. Voor het gevoel weer te moeten voldoen aan allerlei verwachtingen en verplichtingen. Eigenlijk heb ik nu, anderhalf jaar na thuiskomst, het gevoel dat ik voorlopig mijn draai gevonden heb. Ik ben dankbaar hoe al het moois dat we in het buitenland hebben ervaren, heeft kunnen verankeren in ons ‘gewone’ leven. De talen die we vloeiend spreken. De internationale studies die onze twee oudsten volgen als gevolg daarvan. De jongste heeft vrijstelling van Engelse les op haar middelbare school. Miljoenen onzichtbare draadjes verbindt ons gezin met elkaar, omdat we veel op elkaar hebben moeten leunen in den vreemde. Veel internationale vrienden. De reislust die áltijd borrelt in ons binnenste. De verbinding die we hebben met de wereld om ons heen. Maatschappelijke betrokkenheid. De armoede die we vaak gezien hebben in Latijns Amerika, de watersnood die we met eigen ogen zagen in Afrika, het communisme in Cuba of de verschrikkelijke ontbossing in het Amazone regenwoud dat ons enorm raakte. Maatschappelijk besef. Mijn lief heeft net zijn állerlaatste intercontinentale zakenreis achter de rug. Hij heeft in Mexico onze laatste bankzaken afgerond en de laatste keer persoonlijke boodschapjes in de lokale supermarkt gedaan. Vanaf nu leeft hij met beide benen in Brabant. Werkt hij tien kilometer van ons huis vandaan en eet hij elke avond thuis. Vanaf nu ben ik geen zeemansvrouw meer. Vanaf nu heeft mijn geliefde een baan met Hollandse kantoortijden. Een nieuw hoofdstuk in ons leven.

Onze jongste is óók aan een nieuw avontuur begonnen. Bloednerveus. Ze kende niemand en had dit nooit eerder gedaan. Wij trouwens ook niet. Ik heb speciaal mijn werkdag geruild om erbij te zijn. We hadden er alle drie zin in. Haar eerste regionale zwemwedstrijd in een dorp verderop. Ze volgt sinds vorig jaar zwemtrainingen. En nu dus haar eerste wedstrijd. Ze mocht 25 meter vlinderslag voor haar team zwemmen en werd eerste van haar serie. Ze won de zilveren medaille voor deze slag. Ze mocht ook voor de 50 meter borstcrawl uitkomen waarbij ze snel moest keren onder water. Daar was ze bijzonder zenuwachtig voor. Weer won ze van haar serie en kreeg ze een zilveren medaille voor haar snelle tijd. Een goed resultaat voor een eerste keer. Ik hield het niet droog. Estafette zwemmen vindt ze heel leuk en daar deed ze het echt heel goed, tegen twee jongens. Ze had voor het team een flinke inhaalslag gemaakt, maar zoals dat met een team gaat draagt iedereen zijn steentje bij. Het mocht niet meer baten. Een onwijs leuke middag en nu weet ze waar ze wekelijks voor traint. Ze is daar als een vis in het water!

Masterpiece

In de yoga les droeg mijn juf een tekst voor van een Indiase goeroe. Ik vind de tekst zó mooi dat ik het hier graag wil herhalen. Zonder dat ik er zelf nog iets aan toevoeg. Het spreekt helemaal voor zich.

“A plum once said, ‘just because a banana lover came by, I converted myself into a banana. Unfortunately, his taste changed after a few months and so I became an orange. When he said I was bitter I became an apple, but he went in search of grapes. Yielding to the opinions of so many people, I have changed so many times that I no more know who I am. How I wish I had remained a plum and waited for a plum lover.’

Just because a group of people does not accept you as you are, there is no necessity for you to strip yourself of your originality. You need to think good of yourself, for the world takes you at your own estimate. Never stoop down in order to gain recognition. Never let go of your true self to win a relationship. In the long run, you will regret that you traded your greatest glory – your uniqueness, for momentary validation. Even Gandhi was not accepted by many people. The group that does not accept you as you is not your world.

There is a world for each one of you, where you shall reign as king/queen by just being yourself. Find that world… and that world will find you.

What water can do, gasoline cannot and what copper can, gold cannot. The fragility of the ant enables it to move and the rigidity of the tree enables it to stay rooted. Everything and everybody has been designed with a proportion of uniqueness to serve a purpose that we can fulfill only by being our unique self. YOU as you alone can serve your purpose and I as I alone can serve my purpose. You are here to be you… just you.

There was a time in this world when Krishna was required and he was sent; a time when a Christ was required and he was sent; a time when a Mahatma was required and he was sent. There came a time when you were required on this planet and hence you were sent. Let us be the best we can be. Don’t miss yourself and let the world not miss you.

In the history of the universe, there has been nobody like you and to the infinite of time to come; there will be no one like you. Existence should have loved you so much that it broke the mold after making you so that another of your kind will never get repeated. You are original. You are rare. You are unique. You are a wonder. You are a masterpiece... your Master’s piece.

Celebrate your Uniqueness.”

~ Sri Sri Ravi Shankar

Ouder worden

When I was younger, I looked at getting older as this process of getting less interested in things and becoming colder, and of finding less joy in the mystery of things. And I've found the exact opposite to be true. I find that I'm getting warmer, and that I'm more mystified by human interactions.
- Jon Brion

Ik zet de loeizware bananendoos gevuld met boeken bovenop de andere bananendoos en meteen schiet er iets verkeerd in mijn onderrug. Oooh, ik kan nauwelijks mijn been optillen om te lopen. Alles doet zeer in mijn onderrug. Precies op de dag dat we onze oudste dochter naar haar studentenkamertje verhuizen! Ze woont op de vierde etage en haar hele inrichting moet vandaag naar boven gesjouwd worden. Een paar dagen eerder hebben we saampjes alle bananendozen gesorteerd. Haar spulletjes staan al sinds de zomer opgeslagen in de garage. Haar slaapkamer op zolder hebben wij tijdens haar wereldreis omgetoverd tot onze loft. Ik had toen haar complete slaapkamer ingepakt in nog geen tien bananendozen. Deze week hebben we dat aantal geminimaliseerd tot zo’n vier dozen. Er zijn vier dozen in Breda achtergebleven gevuld met prachtige leesboeken. Deze worden in het voorjaar op een rommelmarkt verkocht. Deze dag lijkt net een scène uit een zoete, romantische familiefilm. Precies op Oudejaar verhuizen we ons eerste kind naar haar studentenkamer. In onze oude Volvo station wagon rijden we met haar matras, dozen kleding en boekenplanken naar Rotterdam. Haar studentenstad. Oliebollen in een schaal, servetten en een bus poedersuiker er bij gepropt. Ze is er zelf niet eens bij, ze moet werken. Haar zusjes zitten opgepropt, maar uitgelaten, achterin in de auto. Ze gaan namelijk shoppen in deze grote stad. Als de hoogslaper in elkaar geschroefd is en de raampjes gelapt lopen we met z’n viertjes een klein blok verder naar het populaire restaurant Bazar. Haar straat is écht een geweldige straat met hippe woonwinkels. Ik neem me voor om hier lekker eens tijd door te brengen. Als we op Nieuwjaarsdag terug komen rijden we weer met een volgeladen auto. Kast, twee krukken, vloerkleed, schoonmaakspullen en haar fiets. Ik besef dat de afgelopen achttien jaar voorbij gevlogen zijn. Zo hebben we in 1998 een prachtig roze baby’tje in onze armen en zo woont ons volwassen kind in 2017 alweer op zichzelf. Waar blijft de tijd?

Oud worden betekent in deze tijd iets heel anders dan vroeger. Vijftig jaar is al lang niet oud meer. Mark en ik zijn dit jaar dertig jaar samen. Dat is best lang denk ik, maar ik wil zeker nóg dertig jaar samen met hem doorbrengen. Zoals het lieve echtpaartje dat ik ontmoette bij de juwelier. Het was bijna sluitingstijd op Kerstavond. Er waren heel veel klanten in de winkel. Een prachtige oude dame, met opgestoken wit haar en haar man met een baret en een zwart hoornen bril stonden op hun beurt te wachten. Ik was de gelukkige die haar mocht helpen. Haar smalle schouders naar voren hangend. Levervlekjes op haar oude handen. Haar langzame gang. Ze wilde graag een nieuw horloge kopen. Eentje waar ze ook mee kon sporten vertelde ze me trots. Lichtjes fonkelden in haar ogen. Ik pakte het juiste horloge voor haar uit de etalage. Ik paste hem op haar pols en zag een gerimpelde huid op haar arm. Ze wist het meteen. Dit horloge wilde ze hebben. Meneer rekende af met zijn bankpas. In de volle winkel waar iedereen dicht op elkaar op zijn beurt stond te wachten verklaarde meneer trots dat hij betaald had voor zijn mooie vrouw. Terwijl ik het garantiebewijs invul glimlach ik naar mevrouw. “Ik ben al 57 jaar getrouwd met haar”, verklaarde hij tegen de mensen om hem heen. Echt heel lief. Iedereen genoot. Ik zeg tegen mevrouw dat dit wel een heel lief gebaar van hem is. Ze haalt haar schouders op. “Dit is niet de eerste keer dat hij dat zegt” vertrouwt ze me zachtjes toe. Ik heb beiden een hand gegeven, de deur voor ze open gedaan en een fijne Kerst toegewenst. Als ik weer terug achter de balie sta hoor ik iemand zeggen: “Zo willen we toch allemaal oud worden!”. En dat is zó waar. Ik zie ze wel vaker. Die hartverwarmende echtpaartjes die zo lief voor elkaar zijn. Zo respect- en liefdevol zoals ze met elkaar omgaan. Hun prachtige verhalen. Met hun gerijpte wijsheden dwingen ze respect bij mij af.

Twee idioten

I wonder if the snow loves the trees and fields, that it kisses them so gently? And then it covers them up snug, you know, with a white quilt; and perhaps it says, "Go to sleep, darlings, till the summer comes again.”
― Lewis Carroll

De idioten van de sleehelling. Zo voelen we ons. Onnozel. Net zoals toen we samen afgelopen zomer in een kano een Franse rivier moesten afdalen. Als stuurloze dwazen raakten we elke wal, elke grote riviersteen en elke drijvende flinke tak in het water. Bij elk stukje laag water moesten we uit de kano stappen om te duwen. Oudste dochter en ik werden er verschrikkelijk melig van. Misschien ook wel als reactie op onze zenuwen. Hoe zouden we in godsnaam op het afgesproken eindpunt aan moeten komen waar we met een busje opgehaald zouden worden? Onderweg ben ik geruild van kano zodat het wellicht wat beter zou gaan. Op het einde van de route is de boot zelfs op z’n kop met de stroom mee gedreven. Het was ook nog eens onmogelijk om in het water te lopen zonder waterschoenen. Door de pijnlijke rivierstenen. Gelukkig nam een onbekend gezin mij op in hun kano en kwam manlief met de afgedreven kano de achtergebleven dochters redden. Zulke idioten voelen we ons nu op de besneeuwde piste dus ook. Oudste dochter en ik samen op een stuurloze, houten slee naar beneden roetsjend. We pakken alle kuilen en hobbels op de route mee. Zo ook de scheve randen waardoor we met de slee ons evenwicht raken te verliezen en het uitgillen van angst, of plezier? Op sommige stukken van de sleehelling gaan we zo hard dat ik niks meer zie door mijn zonnebril. Dochterlief zit voorop met tranen in haar ogen van het lachen waardoor het echt een wonder is dat we niemand van z’n sokken hebben gereden. Of dat we niet ondersteboven met onze koppen in de sneeuw naast de piste terecht zijn gekomen. Benen recht in de lucht gestoken. Wellicht overbodig om te noemen dat we er strontmelig van worden. Soms moet ik zo hard met mijn hoofd achterover lachen dat ik van de glijdende slee achterover sla en dochter als een raket vooruit schiet. In paniek omdat ze niet kan sturen en remmen. Mensen langs de piste lachen als ze ons voorbij zien zoeven. Eigenlijk net een ongeleid projectiel. Onze ledematen uitstekend om de slee proberen z’n evenwicht te laten behouden. Ondertussen gillend van plezier. Hilarisch! Hetzelfde soort plezier dat we hadden toen we met ons gezin op een gele opgeblazen banaan achter een Mexicaanse speedboot over het rimpelig oppervlak van de Stille Oceaan hupsten. Pijn in je buik, tranen over je wangen en geen controle meer over je spieren. Ik was destijds met geen mogelijkheid meer op die banaan te krijgen als we er eenmaal af gevlogen waren in een te scherpe bocht. Geen spierkracht meer van de slappe lach. Net een vaatdoek.

We zijn dus op een piste in het Duitse national park Harz. Op de dag van aankomst was er zo’n twintig centimeter verse sneeuw gevallen. Het is zo mooi hier. Verse sneeuw op de lange dennenbomen. Knalblauwe lucht op onze eerste dag op de Bocksberg. We slapen in een sfeervol antiek postkantoor uit de negentiende eeuw. We hebben een hele zijvleugel voor onszelf met drie slaapkamers, een huiskamer, een badkamer en een prachtige grote hal. Een krakende houten planken vloer. We gaan dagelijks met een cabineliftje naar de top van de berg. We eten Duitse bratwurst bij een houten kioskje op de besneeuwde straat en drinken warme chocomel ‘mit Sahne’ op onze sleetjes in een lieflijk, besneeuwd straatje. We relaxen ’s avonds in een zoutgrot onder ons hotel. Of in de sauna waarbij we afkoelen in de verse sneeuw onder een wolkeloze hemel. Ik lees het nieuwe boek van Herman Koch in bed. We eten de avonden gezellig samen. We vieren ook de twaalfde verjaardag van ons jongste kind. We bekennen hardop dat we de avontuurlijke, zonnige reizen rond de jaarwisseling missen uit México, maar dat dit een heel goed alternatief is. We hebben ongelofelijk geboft met het weer. Met blauwe plekken (en ik een beurs zitvlak) rijden we door de sneeuw en de mist weer terug naar huis.

Hahnenklee – 8 januari 2017

Feest in het ziekenhuis

New Year's Day. A fresh start. A new chapter in life waiting to be written. New questions to be asked, embraced, and loved. Answers to be discovered and then lived in this transformative year of delight and self-discovery. Today carve out a quiet interlude for yourself in which to dream, pen in hand. Only dreams give birth to change.
- Sarah Ban Breathnach

Vijf vrolijke meiden zwieren over de ijsbaan. Sfeervolle kerstverlichting rondom de ijsbaan. Ze schaatsen in een rijtje achter elkaar of van de ene naar de andere kant. Ook wordt er met een stoeltje over het ijs gegleden. Om de beurt erin. Het is donker en koud buiten. De ijsbaan is tijdelijk aangelegd in de haven van Breda. Muziek klinkt door de boxen. De tieners hebben veel lol. Een thermoskan met warme chocomel en roze koeken staan voor ze klaar op de picknicktafel. Eega en ik zitten onder de terraswarmer naar ze te kijken. Ik maak een paar groepsfotootjes. En dan gebeurt het. Maren wil een sneeuwbal naar haar vriendin gooien, verliest haar evenwicht en valt recht naar voren op haar handen. Ik zie het gebeuren, maar schrik er niet meteen van. Het duurt echter behoorlijk lang voordat ze opstaat. Haar vriendinnetjes sjorren aan haar. Een mevrouw op de ijsbaan helpt haar naar de kant. Maren heeft erg veel pijn. Toch maar even de Eerste Hulp erbij. Haar arm wordt in verband en een mitella gewikkeld en we verplaatsen ons met het hele feestje naar het ziekenhuis. In de wachtkamer, waar eigenlijk maar twee mensen tegelijk in mogen, eten we de roze koeken en wachten we best lang. Er wordt gesuggereerd dat ze wellicht foto’s moet laten maken. Haar arm wellicht in moet gipsen. We gaan uit van het slechtste scenario dat we nog vele uren in het ziekenhuis doorbrengen. Haar trouwe vriendinnen willen erbij blijven. Dan komt de dokter met het goede nieuws dat er ‘alleen’ een soort inwendige blauwe plek tussen de twee botten in haar onderarm zit. We mogen naar huis. Ondertussen zijn er al twee meiden opgehaald en gaan we met de rest alsnog naar ons huis voor taart en cadeautjes. Het is al ver na tienen. Door de pijnstillers voelt onze jarige held geen pijn meer. Ze pakt alle cadeautjes uit, eet taart en speelt spelletjes met haar lieve vriendinnetjes. Ze hebben plezier. Eén vriendinnetje blijft slapen. De volgende ochtend hoor ik dat het feestje ondanks de rottige val als heel leuk ervaren is. Een onvergetelijk feestje zullen we maar zeggen.

Later diezelfde week hangt er een verschrikkelijk dikke mist. Misschien dertig meter zicht. Ik fiets door het donker met twee trainingsbroeken over elkaar naar het bos. Ik loop op deze koude avond tussen Kerst en Oudejaar mee aan een spectaculaire Nightrun van zevenenhalve kilometer. Door het donkere, sprookjesachtige Mastbos. Alle duizend lopers hebben een lampje gekregen voor op hun hoofd. Ik heb een wintermuts op, een ski hemd aan en een gewoon hemd eronder. Een trainingsjackje en een bodywarmer erover heen. Dat laatste trek ik uit als ik bij de start ben, zo ook mijn bovenste trainingsbroek. Ze hebben overal rondom de start heel sfeervol houten blokken in de fik gezet. Eenmaal in het bos hebben ze op stukken langs het parcours ook brandende kaarsjes in glazen jampotjes gezet. Het is onder het vriespunt maar door het lopen merk ik er weinig van. Voor het startschot wordt er eerst vuurwerk afgestoken. Er wordt heel voorzichtig en langzaam gestart, want de atletiekbaan is spiegelglad door de vastgevroren mist. In het bos op de zandpaden is het goed lopen. Ik loop niet hard. Te druk op het parcours. Er ligt rijp op het lange bosgras naast de paden. Heel winters. Ik kan niet ver vooruit kijken. Teveel mist. Gelukkig loop ik naast een maatje. Sommige bochten vind ik eng zo in het pikkedonker. Loop ik nog goed? Ik heb geen idee waar ik ben en hoe lang of hoe ver ik al loop. Na vier kilometer vraag ik het aan twee lopers die ik inhaal. Ik blijk al over de helft te zijn. Ineens is de finish ook al in zicht. Manlief staat er als verrassing op me te wachten. Veel sfeervolle lampjes om hem heen. Muziek uit de speakers. Een tent vol vrolijke mensen. Leuk om zo te mogen sporten.

2017

Dankbaarheid is een bloemke dat in weinig hoven bloeit.
- Guido Gezelle

Heb jij dit jaar een dagboekje bijgehouden? Of een glazen pot met iedere dag één zin waar je dankbaar voor bent? Soms is het goed stil te staan bij je persoonlijke hoogtepunten en ze op te schrijven: daar word je extra dankbaar van. Een manier om meer geluk te vinden in je leven is het vaker stil staan bij wat je hebt en om daar dankbaar voor te zijn. Dankbaarheid tonen heeft heel gunstige effecten. Uit onderzoek blijkt dat dankbare mensen gelukkiger zijn, energieker, optimistischer, hulpvaardiger, spiritueler, geestelijk gezonder en minder materialistisch. Van dankbaar zijn word je gelukkig. Het is een krachtige manier om meer geluk in je leven te brengen. Dus stond ik even stil bij de momenten die me echt zijn bijgebleven uit 2016. Dit resulteerde in de volgende vier punten:
1. Ik heb me aangesloten bij een hardloopgroep. Vanaf maart van dit jaar trainde ik twee á drie keer per week met trainer Peter. We begonnen op de baan te trainen en vanaf het ingaan van de zomertijd trainden we in het bos. Deze training werd afgesloten met een vijf kilometer test waar ik bijna 37 minuten over deed. Vanaf dat moment ging ik langere rondes lopen door het Mastbos. Echt genieten. Langs bosmeertjes, herten, paarse heide en kleinere bospaadjes. Aarden. Met de wintertijd verplaatsten we ons weer terug naar de baan. Afgelopen week hebben we weer een vijf kilometer test gedaan en nu liep ik drieënhalve minuut sneller. Ik ben dankbaar voor mijn vooruitgang en het kunnen genieten van het hardlopen in de natuur.
2. In México had ik flink te kampen met gezondheidsproblemen. Ik had een myoom ter grootte van een halve grapefruit in mijn buik. Het voedende bloedvat naar de myoom heb ik in Mexico City af laten sluiten met een siliconen kraal. Afgelopen zomer was het al geslonken naar een grote knikker van drie centimeter doorsnee. Mijn beenmerg was in México zó aangetast door medicijnen dat ik enorm ijzertekort had en twee bloedtransfusies moest ondergaan om mijn beenmerg een flinke boost te geven. Mijn bloed was sowieso heel erg uit balans waardoor ik veel te hoge cholesterol- en bloedsuikerwaarden had. Dit heb ik door een suikervrij dieet gedurende een jaar weten terug te brengen naar gezonde waarden. Ik eet weer normaal, maar door het hardlopen en yoga blijven mijn bloedwaarden gezond. Ik ben zo dankbaar voor mijn gezonde lijf. Ik weet als geen ander dat je gezondheid je grootste goed is. Oók omdat we indertijd enorm geschrokken zijn van mijn longembolie. Ik moest acuut stoppen met de pil en slik tot op de dag van vandaag bloedverdunners.
3. Dit lijstje zou niet compleet zijn zonder mijn dankbaarheid te tonen voor de geweldige dagen die we dit jaar doorgebracht hebben tijdens het reizen met onze hippiebus. Onze road trip afgelopen zomer van drie weken door Europa was in één woord geweldig. Ik ben dankbaar voor de avonturen die we als gezin beleven met deze antieke VW bus. Op de bonnefooi de zon volgen vind ik heel opwindend. We fantaseren al een beetje over aankomende zomer. Alle drie de meiden willen weer mee. We dagdromen over een rondreis door Schotland. Of een zonniger land als Italië. Ik kan zelfs mijmeren over de reis naar Tibet die ik ooit met mijn lief wil maken met onze bus. Ik ben dankbaar voor de vrijheid en de dromen die deze bus met zich mee brengen.
4. Ik ben ook heel dankbaar voor mijn twee lieve yoga juffen in Nederland en México die op mijn pad gekomen zijn. Zij hebben van mij een yogi gemaakt. Yoga is geen geloof maar een manier van leven die mij veel heeft gebracht. Elke yoga les is een inspiratie. Ik heb geleerd ‘the most loving choice for myself’ te maken. Lief zijn voor mezelf. Mijn Mexicaanse juf heeft mij destijds zulke mooie inzichten gegeven waardoor ik onder andere een heel warm afscheid van mijn vader heb kunnen nemen. Daar ben ik oprecht dankbaar voor.
Vanzelfsprekend ben ik ook heel blij met mijn grootste liefde en de harmonie in ons gezin, maar ook de leveringen van de Hello Fresh box bijvoorbeeld of de écht bijzondere ontmoetingen met klanten bij de juwelier. Iedereen kent toch wel het gevoel dat je overvalt wanneer je kijkt naar de ondergaande zon en beseft hoe blij je bent met je leven? Je voelt je dankbaar voor alle mooie gebeurtenissen die jij hebt meegemaakt. Het gevoel dat het leven bijzonder is en speciaal. Ik wens mijn lieve lezers voor 2017 een gevoel van verbazing, erkenning en waardering toe voor het leven. Het leven is namelijk niet vanzelfsprekend. Het leven is een wonder.

Stoere Griet

The spirit of Christmas is the spirit of love and of generosity and of goodness. It illuminates the picture window of the soul, and we look out upon the world's busy life and become more interested in people than in things.
- Thomas S. Monson

Een ouderwetse Holly Hobbie uitnodiging op mijn telefoon. Holly Hobbie stamt uit de tijd dat ik nog een jong meisje was. Ik had een etui, gum en potloden met haar romantische tekeningetje erop. Het hoogtepunt was toen ik de échte lappen pop met bloemetjesjurk kreeg voor op mijn bed. De nostalgische uitnodiging is van mijn vriendin afkomstig die dezelfde zoete herinneringen aan Holly Hobbie heeft als ik. Een paar weken later is het bewuste verjaardagsfeestje. We gaan samen met de vriendinnen van de jarige job een avondje uit. Als we in de theaterzaal zitten verschijnt Griet Op de Beeck op het podium. Een mooie, slanke vrouw met een grijs rokje aan, een zwart strak truitje erboven en hoge veterschoenen van knalrode lak eronder. Haar outfit past precies bij haar hippe kapsel dat aan één kant kortgeknipt is en de andere kant lang. Een sterk Vlaams accent hoort bij haar. Een vrouw die veel meegemaakt heeft in haar jeugd. Een vrouw die zich ervan los gemaakt heeft. Durf. Ze stopte met haar werk als dramaturg, ze stopte met haar 5-jarige huwelijk en ze stopte zelfstandig met anorexia. Griet werd schrijfster. De drie boeken van de Vlaamse zijn een ongekend succes. Haar debuutroman ‘Vele hemels boven de zevende’ verscheen toen ze 39 was. Haar tweede boek ‘Kom hier dat ik u kus’ doet het nog beter. Haar derde boek ‘Gij nu’ gaat over vijftien personages die op een kantelpunt in hun leven staan. “ Op dat kantelpunt valt het vaak stil, omdat de machteloosheid heeft gewonnen, of het schuldgevoel of de angst. Het verleden kortweg – want dat is vaak wat mensen in de weg zit. Voor mij is de kwestie: kies je voor evolutie of kies je ervoor om dingen te laten stagneren?” Dat komt door zinnetjes in je achterhoofd als: we moeten ook niet teveel verwachten van het leven, het is overal wel wat. Of: laten we nou maar tevreden zijn met wat we hebben. En hoeveel begrip ik ook heb, zeker als schrijver, voor de machteloosheid van mensen, ik vind het geweldig als mensen de stap wél durven zetten om dingen te veranderen in hun leven.” Griet woont in Gent en werkt nu aan haar vierde boek die eigenlijk uit drie boeken bestaat. Deze avond van het feestje draagt ze voor uit haar boeken en praat ze alles aan elkaar met anekdotes. “ We hebben allemaal een tapijt. En we zijn geneigd daar alles onder te vegen wat ons verontrust, alles waar we kwaad van worden of emotioneel. Daar staan we met twee voeten stevig bovenop en we kijken recht vooruit. Zo hopen we dat het niet bestaat. We zijn allemaal bang om te kijken wat er onder dat tapijt ligt, want dan krijgen we misschien een burn-out of een depressie, dus laten we maar blijven glimlachen en doen alsof het er niet is. terwijl ik er heilig in geloof dat je depressies en dat soort ziekten krijgt door níet te kijken wat er onder dat tapijt ligt.” Ze heeft ook zeker humor hoor, niet alles is zwaar op de hand. Een mooie sterke vrouw zie ik op het podium staan. Met een glinstering in haar ogen en een grote lach op haar gezicht. Ze schrijft met prachtige zinnen. Ze spreekt ook met prachtige zinnen. En dat Vlaamse accent. Ik denk dat ik een luisterboek van haar bestel.

Deze dagen wordt er wat gesnoept bij de juwelier. Chocola en koekjes zijn niet aan te slepen. Er liggen ook altijd zakken snoep voor het graaien. Het meeste ligt beneden in ons keukentje, maar in de lade in de winkel staat ook een emmertje vol. Gelukkig ren ik tijdens mijn werk duizend keer de trap op en af naar de kluis beneden. Dat zorgt voor een balans. Naast mijn hardlopen natuurlijk. Elk weekend ga ik naar het bos voor een ronde van zo’n acht tot tien kilometer. Heerlijk. Ik houd van lange tochten. Stampen door verdord herfstblad en modder. Het doet me aarden. Door het zand rennen met telkens een ander weertype is een soort actieve meditatie. Doordeweeks train ik met mijn nieuwe groep. Superfanatiek. Ik kan ze niet bij houden op de baan. Ik loop met Hans, een markante dominee van 73 jaar oud, met een witte baard. Voor zijn leeftijd ook bloedfanatiek. Een training op de baan moet je niet alleen doen. Te saai en de series duren te lang. Het is leuk om naast Hans hard te lopen. We praten over het leven. Hij is heel vriendelijk en heeft een prettige stem. Ik mag zijn handschoenen lenen als ik ze zelf vergeten ben. Hij wacht op me als ik mijn bodywarmer binnen ophaal voordat we de cooling down gaan doen. Hij kent alle hardlopers bij naam, en iedereen kent hem. Mensen als Hans zijn een voorbeeld. Dan is het leven ineens niet meer zo snel en oppervlakkig, maar zinvol en inspirerend.

Magical moments

Christmas gives us the opportunity to pause and reflect on the important things around us - a time when we can look back on the year that has passed and prepare for the year ahead.
- David Cameron

Achter de glazen deur van het restaurant staat ze me op te wachten. We omhelzen elkaar. Als we achter elkaar aan door het restaurant lopen valt me weer op hoe klein ze is. Ik neem me voor om geen hakken te dragen als ik haar weer zie. Wanneer zie ik haar eigenlijk weer? Dat is de grote vraag. De reden dat we bij ‘onze’ openhaard, op de grens van Brabant en Zeeland, hebben afgesproken is haar vertrek. Mijn lieve vriendin vertrekt binnenkort voor een aantal jaren naar Suriname. Naar Paramaribo. We kennen elkaar zo’n tien jaar. Uit de tijd dat we samen in Spanje woonden. In de loop van de tijd is ze me steeds dierbaarder geworden. We wonen het grootste gedeelte van onze vriendschap in verschillende landen. Ik denk, nu ik erover nadenk, dat we alleen het laatste jaar samen in Nederland hebben gewoond. In dat jaar ontmoetten we elkaar steeds bij deze gezellige openhaard. Wij hebben eigenlijk een Skype-relatie die hoogtepunten beleeft tijdens onze bezoekjes. Bijvoorbeeld als één van ons Nederland bezoekt of als we elkaar in het buitenland opzoeken. Zoals een aantal jaren terug toen ik haar met Inden in haar woonplaats Boedapest opzocht. Of dat we dit jaar samen een paar nachten een bed deelden in Berlijn. Ik ga ik haar ook zéker opzoeken in Paramaribo. De stad waar ik vorige zomer een tijd heb vertoefd. In de auto op weg naar haar laat ik een paar traantjes. Ik houd niet van afscheid nemen en dat doen we dus ook niet. We praten urenlang bij de warme openhaard op de bank. We beginnen de ochtend met warme chocomel, latte macchiato en gebakjes. We eindigen halverwege de middag met belegde broodjes, thee en chocolade truffels – de laatsten raken we niet eens aan zo druk hebben we het. We raken nooit uitgepraat. Onze gesprekken gaan nooit over koetjes en kalfjes. We relativeren, houden elkaar een spiegel voor en luisteren veel naar elkaar. We lachen ook. We wisselen afscheidscadeautjes uit en zeggen in de hal van het restaurant gedag. Zonder tranen. We zien elkaar weer. Toen ik Mark vooraf vertelde dat ik behoorlijk opzag tegen mijn afscheid van haar benadrukte hij het nog. ‘Jij gaat haar opzoeken in Paramaribo. Jij gaat daar naartoe.’ Dat troost mij. Ik ben blij voor haar dat ze haar man gaat vergezellen in dit warme land. Ik voel ook haar gemis omdat ze drie van haar vier kinderen achter laat in Holland. Ze is iets ouder dan ik en loopt een aantal jaren voor op mij. Ook nu weer. Ik denk dat ik in dezelfde situatie als zij zal zijn als wij weer vertrekken naar het buitenland. Ook wij zullen twee (of drie) dochters achterlaten. Zij is zoals vaker mijn voorbeeld. Ik wens haar een geweldige tijd in Suriname toe. En veel Skype-uurtjes samen!

Het is nu de gezellige tijd om vrienden weer te zien. Samen te zijn. Ik merk dat mensen deze maand contact opnemen om elkaar nog even te zien voor het nieuwe jaar aanbreekt. En dan heb je vrouwen om je heen van wie je energie krijgt, vrouwen die je gewoon helemaal prima vindt en vrouwen die, na contact met jou, voor jouw gevoel als een dracula energie uit je hebben gezogen. Ik ken een aantal van deze dracula’s. Ze hebben een toxische uitwerking op me. Ik voel me na contact met hen als een leeggelopen ballon Als ik met hen in contact kom, levert het me stress op. Ik weet dat het aan mij ligt, ik moet duidelijk grenzen stellen. Ik heb nogal de neiging om mijn eigen behoeften ondergeschikt te maken aan die van de ander. Ik houd er ook niet van om confrontaties aan te gaan. Ik verplaats me (te) veel in de ander. Heel nobel en lief allemaal, maar laten we eerlijk zijn: ik kom steeds verder bij mezelf vandaan te staan. Toen ik na de bevalling van ons eerste kindje lag te luisteren naar de kraamverhalen van de visite die aan mijn kraambed zat was ik intens teleurgesteld. Ik verwachtte dat men nu naar míjn verhaal zou luisteren. ‘Nu luister ik nóg naar andermans bevallingsverhalen!’ huilde ik bij Mark uit. Oprah heeft ooit al gezegd: ‘You teach people how to treat you’ Dat is precies wat ik destijds fout deed en soms nog doe. Wat ik voel, is even belangrijk als wat iemand anders voelt. Een jaar geleden kon ik in deze Kerstperiode bijna niemands verhaal aanhoren. Ik had geen energie in mijn lijf. Dit jaar zijn er nog maar een paar die me echt leeg zuigen. Die toxische mensen dagen me in zekere zin ook uit. Ik leer voorzichtig ‘nee’ te zeggen.

Koninginnen en openhaarden

Over and over, the only truth
Everything comes back to you
- Niall Horan

Knisperig fris. De lucht is hemelsblauw. Een winterkoude, zonnige doordeweekse ochtend. Op mijn fiets op weg naar mijn yoga les. Handschoenen aan. Een geluksgevoel. Dankbaarheid. Hoe fantastisch is het om in een land te wonen waar de seizoenen elkaar afwisselen? Ik houd van ijskoude winterdagen met veel zonlicht. Ik geniet van de aanloop naar Pakjesavond. Ik houd van de spanning in huis nu iedereen zijn surprise en gedichten verstopt heeft en de jongste dagelijks probeert uit te vissen wie wie getrokken heeft. In deze winterkou heeft de loodgieter eindelijk een gaatje in zijn agenda gevonden om de radiator op onze nieuwe zolder op te hangen. Dat betekent dat er vandaag urenlang geen kachel aankan. Oudste is thuis aan het studeren en we krijgen het die ochtend al snel koud. Warme chocomel is niet voldoende. Ik steek de openhaard aan. We hebben tenslotte meer dan voldoende houtblokken. Nu overvalt me het romantische gevoel dat ik heb als ik de openhaarden in de kasteelvertrekken zie branden in de Netflix serie ‘Reign’. Ik volg drie seizoenen van deze Amerikaanse serie dat over het leven van Mary Stuart, de koningin van Schotland (1542-1587) gaat. De ijskoude, Franse kasteelkamers worden met openhaarden verwarmd en verlicht met tientallen kaarsen. Sprookjesachtig. Onze haard heeft echter nog nooit een volle dag lang gebrand. In de avond kan het deurtje nauwelijks open van al het as wat zich opgestapeld heeft. Een huiselijk sfeertje dat versterkt wordt door het nieuws dat manlief stopt met reizen. Zijn zakenreisjes zullen binnenkort afnemen. Hij heeft een nieuwe baan aangeboden gekregen waarbij er nauwelijks tot niet gereisd wordt. Juist nu hij in het nieuwe jaar weer dagelijks thuis zal zijn verlaat onze oudste het nest om op kamers te gaan wonen. Net het weermannetje en het weervrouwtje. Ik vind het heerlijk dat mijn vent weer veel thuis zal zijn. Onze slaapkamer is bijna perfect. Een nieuw bed met extra groot dekbed wordt overmorgen geleverd. De loft wordt een heerlijk warm nest waar het op lange, koude avonden goed vertoeven is met een boek of tijdschrift.

Als ik mijn fiets in het donker langs het huis gezet heb en de warme huiskamer binnen stap staat de openhaard te branden en de pan met zuurkool dampend op tafel. Iedereen is thuis. Onze traditie is dat we zuurkool met worst eten op Pakjesavond - waar we ons op dat moment ook mogen bevinden op deze aardkloot. Ik heb een middag gewerkt en het was niet zo druk in de juwelier als we hoopten. Cadeautjes voor Pakjesavond worden meestal niet bij de juwelier maar de speelgoedwinkel aangeschaft. Het was een drukke, rommelige middag. Veel reparaties en ruilingen. Onze écht drukke dagen staan nog op stapel. We bespreken tijdens de maaltijd met elkaar hoe we de surprises geheimzinnig in de voorkamer krijgen zonder te verklappen wie wat gemaakt heeft. Spotify brengt sfeer met een afspeellijst met Sinterklaasliedjes. Ik breng ook een gevulde jute zak van Zwarte Piet naar beneden. Nu nog een dobbelsteen erbij en het gezellige avondje kan beginnen. Veel gedichten met herkenbare anekdotes. Hilarische surprises waar veel moeite voor gedaan is. Een knus avondje. Buiten een zichtbaar klein sikkelmaantje. Vanmorgen vroeg heb ik met Mark zo’n tien kilometer door het Mastbos gerend. De rijp toverde de wereld wit. Het waterige zonnetje maakte er een glanzend cadeautje van. Deze avond snoepen we ons allemaal rond en zijn tevreden met de geschenken van de Sint. We verplaatsen ons halverwege de avond naar de eettafel om Monopoly met chocolade straten te spelen. Ik geniet van de ontlading, van het gezin en de liefdevolle en respectvolle manier waarop iedereen met elkaar omgaat. Dat is mijn grootste presentje van vanavond. Mijn vriendin wees me deze week op de ontspannen manier waarop oudste kind en ik samen met elkaar omgaan. Hoe bijzonder dat is op haar leeftijd. Dát besef is ook een cadeautje.

Katten en muziek

Is er iets mooiers dan een vrouw? 
Ik dacht het niet.

Ik dacht aan jou.
 Er is niets mooiers dan een vrouw.
- Huub van der Lubbe

Een verschrikkelijk geschreeuw komt er uit zijn mond. Hij beweegt zich als een soort roofdier over het podium. De zanger heeft lang haar en een lange baard. De andere bandleden ook trouwens. Elk lied dreunt hetzelfde ritme. Deze zanger zingt eigenlijk niet eens, hij zégt de teksten op. En soms schreeuwt hij dus als een prooi dat vast zit in een val. Manlief en ik staan in een zaaltje in Tilburg bij het voorconcert van de Amsterdamse band De Dijk. Ja, vernoemd naar de Zeedijk. Om ons heen zien we alleen veertigers en vijftigers. Het is niet zo druk als je verwacht bij een popconcert. Veel bezoekers zien er ouder uit dan wij, althans zo voelt het. Grijze, kalende en brildragende mannen zie ik om me heen. Ik heb zelfs een gehoorapparaatje gezien. En dan komt zanger Huub op. Hij laat precies het tegenovergestelde zien. Een fitte, goed in z’n vel zittende man met charisma en een kop vol haar. Hij is beweeglijk en maakt de gekste dansjes. Ik zou hem geen 63 jaar geven. Zijn bandleden zijn de laatste dertig jaar stuk voor stuk grijs of kaal geworden. (behalve de nieuwe, jonge gitarist) Huub niet. Het eerste concert van De Dijk dat Mark en ik samen bezochten was in 1987…. Oh, wat voel ik me nu oud als ik dit opschrijf! Ze traden op in een tent die opgezet was op de campus van onze universiteit . We waren beiden 18 jaar. En nu, bijna 48 jaar oud, staan we weer samen mee te dansen. Mark kent alle songteksten uit z’n hoofd. Over een paar weken staat er een glazen huis bij ons op de markt met twee bekende DJ’s erin. Ik ken ze niet eens. Domien en Frank. Ik voel me plots oud. Ik zie me nog wekelijks op vrijdagmiddag op mijn zolderkamer klaar zitten om radioliedjes op te nemen op mijn cassetterecorder. Met mijn vinger bij de rode knop om zonder tekst van de DJ de top 3 op te nemen. Ik beloofde mijn moeder (die niks van de top 40 volgde) dat ik nooit zo stoppen met luisteren naar de top 40 en dat ik altijd op de hoogte zou blijven van alle moderne popmuziek. En zie nu. Geen idee wat er in de top 40 staat en ik sta luidkeels mee te zingen met een band die in 1981 opgericht is, en dus bijna antiek is! Als we ’s nachts van het concert thuis komen laten we ons oudste kind een filmpje van het concert zien. Ze komt niet meer bij. Nu zie ik het ook door haar ogen. Een houterige, oude man op het podium, die heel oude liedjes zingt.

Toch krijg ik wel wat mee van het Glazen huis op de markt. Een initiatief van 3FM Serious Request. Zes jaar terug stond het Glazen huis ook al in Breda. Drie DJ’s die een week zonder eten en drinken non-stop radio maakten om voor een goed doel geld in te zamelen. Deze keer gaat het geld naar het voorkomen van kindersterfte door longontsteking. Dit jaar zijn er echter maar twee DJ’s en daarom wilden ze Tosti, een asielpoes, in het Glazen huis laten logeren als derde bewoner. De poes zou wél eten krijgen. Toch schrok ik ervan, vreesde dat de constante toestroom van publiek, felle lampen, harde muziek en in- en uitlopende gasten het beestje te veel stress zouden bezorgen. Het arme diertje kan daar zijn leven lang gevoelens van angst aan overhouden. De organisatie van 3FM verzocht de dierenbescherming een kat uit een van haar asiels te leveren. Dat weigerde de dierenbescherming gelukkig. ‘Een poes in het huis voor Domien en Frank is gezellig, maar dat moet het ook zijn voor het beestje.’ Toevallig hebben wij thuis ook een poes die Tosti genoemd wordt. Ze is zeven jaar oud en heet voluit Etosha, vernoemd naar het National Park in Namibië waar we destijds doorheen gereisd zijn. Haar roepnaam is Tossie maar de meiden verbasteren haar naam tot Tosti. Ze zou knettergek worden in het Glazen huis met continue luide muziek en duizenden joelende mensen erom heen. Laat staan onze bejaarde kater van dertien jaar. Zijn naam is Woester, vernoemd naar onze woonplaats Worcester waar we toen net vandaan kwamen. Zijn roepnaam is Woessie en hij is oud. Zijn oude botjes hebben het snel koud. Hij slaapt veel en dichtbij de kachel. Zo’n glazen huis zou een ware hel zijn voor hem. Gelukkig is er een nieuw thuis gevonden voor asielpoes Tosti. Bij een gezin in Apeldoorn. Ik zal nog genoeg meekrijgen van het Glazen huis op de markt. De happening vindt pal om de hoek plaats van de juwelier waar ik werk. Zo wordt mijn alledaagse werk alsnog hip door de trendy muziek die in onze winkel te horen zal zijn.

Hartstilstand

Wees zoals je je voordoet of doe je voor zoals je werkelijk bent.
- zevende advies van Rumi

Door de regen fietsen we in het donker door een gebied, niet eens ver van mijn huis, dat ik niet ken. We zijn verdwaald. We worden steeds natter en erger nog, we komen te laat. We worden verwacht op een cursus reanimeren. Aangeboden door mijn hardloopclub. Als we drijfnat te laat bij de villa aankomen zit de woonkeuken al vol met mensen. Er zijn twee instructeurs uit het ziekenhuis. Ik vind het heel nobel dat mensen leren reanimeren om levens te redden. Ik wilde ooit een EHBO cursus voor kinderen volgen, maar voordat ik me daadwerkelijk ingeschreven had lagen de verhuisplannen om van het Noorden naar het Zuiden van The States te verhuizen al op tafel. Het is er nooit meer van gekomen. Ik vind het eerlijk gezegd ook best eng om te horen wat er allemaal met kinderen kan gebeuren. Te confronterend als je zelf kleine kinderen hebt… Maar toeval bestaat niet. Het moest kennelijk zo zijn. In ons team van collega’s moest namelijk ook iemand in het bezit zijn van het certificaat. Daarom stapte ik dapper de drukke, warme woonkeuken binnen, gevuld met een tikkeltje opgewonden mannen. De meesten kwamen voor een herhaling. Mijn twee hardloopmaatjes en ik voor het eerst. De instructeur ging met sneltreinvaart door de informatie heen. Het duizelde me. Hij sprak steeds over een AED apparaat. “Hoe komen we dan zo snel aan zo’n apparaat?”, vroeg ik. “Als jij zo’n grote Hollandse mond hebt dan kun je dat straks ook vragen.” kreeg ik als antwoord. Dat vond ik raar. Nu heb ik de hele omslag dat er in korte tijd ineens overal van die apparaten op straat hangen compleet gemist. Voor ons vertrek naar México zag ik nergens zo’n kast hangen, behalve misschien in het ziekenhuis. Nu hangt er overal één. Het blijkt dus dat er heel veel burgerhulpverleners zijn in Nederland. Zij krijgen een berichtje op hun telefoon van de alarmcentrale als er in hun buurt iemand een hartstilstand krijgt. Dan zien ze op hun telefoontje een afbeelding van een stratenmap waar de dichtstbijzijnde AED machine hangt en waar het slachtoffer ligt. Dan gaan ze daar heel snel naar toe. Mooi systeem. In de praktijk betekent dat vaak dat er bij een melding van een hartstilstand binnen enkele minuten meerdere burgerhulpverleners toe komen snellen. Nu begrijp ik pas waar al die AED apparaten vandaan komen! Als je met de burgerhulpverlener de hartmassage kunt afwisselen is dat wel fijn. Het is lichamelijk best zwaar. Bovendien gaat de één met de massage door terwijl de ander de elektroden op de borstkast van het slachtoffer plaatst en de omstanders tijdens de schok op afstand houdt. Het is een samenwerking. En van groot belang. In Nederland krijgen maar liefst driehonderd mensen per week een hartstilstand buiten het ziekenhuis.

“Is de situatie veilig? Wat is er gebeurd?” schreeuwen we als we omstebeurt aan de beurt zijn. Daarbij knielen we snel naast oefenpop Anne neer. Na alle theorie ontkom ik er niet aan om alles in de praktijk te oefenen. Het verschil tussen de kandidaten is groot. Sommigen hebben het certificaat al jaren en komen jaarlijks op herhaling. Ik ben een groentje. Ik herhaal in mijn hoofd de vijf stappen. Is de situatie veilig? Bewustzijn controleren van het slachtoffer. 112 bellen met de speaker aan. Adres doorgeven. Omstander AED apparaat laten ophalen. Controleren of er een ademhaling is, zo niet met de hartmassage starten. Daarna is het een kwestie van doorgaan tot de burgerhulpverlener er is of de ambulance. Meestal komen er twee ambulances tegelijkertijd. Uit één ambulance worden alle hulpmiddelen gebruikt om het slachtoffer ter plekke te helpen. In de andere complete ambulance wordt het slachtoffer later naar het ziekenhuis vervoerd. Gedurende deze avond blijk ik de enige te zijn die vragen stelt. Als de instructeurs de avond willen afsluiten stel ik mijn állerlaatste vraag: “Wie zijn jullie eigenlijk en wat voor werk doen jullie in het Amphia ziekenhuis?” Ze vertellen ieder iets over hun werk. Eenmaal buiten wordt we me gezegd dat zo’n vraag dan weer zo typerend is voor mij. “We denken het allemaal, maar jij stelt dan toch die ene vraag”, wordt er gezegd. Ik doe zoals ik werkelijk ben. Oprecht nieuwsgierig naar de ander.

Vleugels

“You don't feel like your best self when you fall apart, but you have to fall apart to become your best self.”
― Richie Norton

Veel mensen op onze wereldbol leven nu in angst. Waarvan niemand dacht dat het kon gebeuren, gebeurde toch. Chaos in de wereld. Onvrede. Ik denk dat de wereld eerst flink moet schudden voordat er een positieve verandering kan plaatsvinden. Mijn yoga juf, een Amerikaanse, vergeleek het met het op z’n kop houden van je handtas. Alles valt er uit. Een leeg kauwgompapiertje, een dop zonder pen, verkreukte oude bonnetjes en wat losgeld. Er ligt een chaos voor je op tafel. Je scheidt het afval van je spulletjes en gooit de ballast weg. Je handtas is weer geordend en opgeruimd. Het is nu een chaos in Amerika en door de ballast kwijt te raken komt het uiteindelijk allemaal weer goed. Het heeft tijd nodig. Ze las tijdens de yoga les ook een brief van Einstein aan zijn dochter voor. Een fragment: “Toen ik de relativiteitstheorie voorstelde, waren er maar weinig mensen die mij begrepen en wat ik nu bekend zal maken aan de mensheid zal ook botsen met het onbegrip en de vooroordelen in de wereld. Ik vraag aan jou om de brieven te bewaren zolang als nodig is, jaren, tientallen jaren, totdat de maatschappij ver genoeg is ontwikkeld om te accepteren wat ik hieronder ga uitleggen. Er is een enorm sterke kracht die, tot nu toe, niet formeel door de wetenschap kan worden verklaard. Het is een kracht die alles en iedereen omvat en alles regeert en het zit zelfs achter ieder fenomeen dat zich in het universum manifesteert en nog niet door ons is gedefinieerd. Die universele kracht is LIEFDE.“ In yoga noemen we deze levenskracht trouwens prana. Einstein schrijft verder: “Als wij willen dat onze soort overleeft dan moeten we zin vinden in het leven; als wij de wereld willen redden en ieder levend wezen dat daarop woont dan is liefde het ware en enige antwoord. Misschien zijn we nog niet klaar om een liefdesbom te maken, een wapen krachtig genoeg om de haat, het egoïsme en de hebzucht die de planeet verwoesten, te vernietigen. Echter, ieder individu draagt een kleine maar krachtige liefdesgenerator bij zich, wiens energie erop wacht om losgelaten te worden.” Een mooie bevinding van een zeer intelligente, pragmatische onderzoeker.

Naast de grote verandering die zich nu in de wereld voltrekt gaat er ook een verandering plaats vinden in mijn eigen persoonlijke leventje. En in dat van ons gezin. Onze oudste dochter heeft een studentenkamer gevonden. Ze vliegt uit. Onder moeders vleugels vandaan. Gelukkig mag ik eerst een paar weken aan het idee wennen. Het huurcontract gaat pas het nieuwe jaar in. Ze is nu sowieso al weinig thuis, want ze brengt veel tijd op de Erasmus door. En bij haar nieuwe vrienden in Rotterdam. Ze heeft in haar rugzak standaard een tandenborstel zitten, want ze blijft vaak onverwachts bij haar studievrienden slapen. Haar nieuwe onderkomen is klein, maar ligt geweldig. Nabij dé hotspot van Rotterdam. De Witte de Withstraat. Hier kom je om lekker te shoppen, hippe barretjes te bezoeken en heerlijk te eten in uitstekende restaurants en cafés. Ze heeft met haar studievrienden al eens gegeten in restaurant Bazar waar ze - naar eigen zeggen - de lekkerste linzensoep van haar leven heeft geproefd. Bazar is straks op loopafstand van haar kamer gelegen. Ze had de ongelofelijke luxe dat na hospiteren bij twee kamers de keuze bij allebei op haar viel. De veel grotere kamer lag echter in een ongure buurt. Ze heeft een goede keus gemaakt. Ik heb zelf nooit op kamers gewoond tijdens mijn studie . Alhoewel ik veel tijd in de studentenkamers van mijn lief heb doorgebracht. We zijn gaan samenwonen aan het eind van onze studententijd. In een benedenwoninkje in Amsterdam-Oost. Op kamers wonen hoort een beetje bij het student zijn. Een groeimoment. Net zo’n groeimoment als de reis naar Azië die ons kind in haar uppie maakte. Ze blijft voorlopig in het weekend bij de supermarkt in Breda werken. We mogen dus nog wekelijks genieten van haar verhalen, haar mening en haar gezelschap. Ze spreidt langzaam haar vleugels om straks helemaal uit te kunnen vliegen.