Lotsbestemming

“Do not be afraid; our fate cannot be taken from us; it is a gift.”
― Dante Alighieri

Ik geloof in lotsbestemming. Toeval bestaat niet. Helemaal zwart wit is het natuurlijk ook niet. Sommige dingen gebeuren gewoon zonder betekenis. En sommige niet. Het heden is bepaald door het verleden. Dat betekent ook dat de toekomst door het heden wordt bepaald. Je beslissingen van nu bepalen je toekomst. Ik ben na onze terugkeer in Nederland heel makkelijk in mijn baan bij de juwelier gerold. Ik stond op dat moment open voor alle mogelijkheden op mijn pad. Ik voelde veel affiniteit voor de functie van medewerkster bij een juwelier. Binnen korte tijd stond ik in de winkel. Precies zoals ik het me voorstelde: met weinig uurtjes en lekker op mijn fiets naar het werk. Doen wat ik leuk vind, waar ik best goed in ben en waar ik veel voldoening uithaal. Net wat diepere gesprekken dan andere verkoopgesprekken. Het feestje een beetje meevieren met de klant. Na bijna anderhalf jaar ben ik uiteindelijk gestopt vanwege de negatieve sfeer in het kleine team. Ik had geen haast om meteen verder te kijken. Ik geniet enorm van mijn vrijheid. Ik vier deze zomer ten volste! Veel weekends en weekjes weg in de lente en ik tref het met het mooie weer. Het bevalt me zó goed dat ik pas na de zomer naar mogelijkheden wilde gaan kijken. Eerst een renovatie van de douchecel voltooien en een road trip van vier weken plannen én maken. Elke dag vult zich heel makkelijk op. Overvloedig veel zonuren! Afgelopen week kwam een medestudente uit mijn yoga klas naar mij toe met haar telefoon. Ze had deze speciaal voor mij meegenomen naar de les. Ik was verbaasd. Ze had iets bijzonders op Facebook gezien, zei ze. Ik heb geen Facebook dus ik was erg benieuwd. De juwelier waar ik na de zomer een open sollicitatie heen wilde sturen had een vacature op Facebook geplaatst. Ik heb diezelfde middag een persoonlijke brief gemaild met de link naar mijn LinkedIn profiel. Binnen een uur had ik een uitnodiging. Dat ging snel! Ik heb een ontspannen en open gesprek met de eigenaars van de winkel gehad. De volgende ochtend lieten ze me al weten dat ik hun speld in de hooiberg ben. Ik had nog een sollicitatie lopen op de sieradenafdeling in een nieuw te openen warenhuis. Dat avontuur lonkte mij... Toch heb ik ‘Ja’ gezegd tegen de goudsmid in mijn dorp. Ik ga hem ondersteunen met kleine reparaties die ik in mijn vorige baan geleerd heb. Natuurlijk ook winkelverkoop, de webshop bijhouden en zo nu en dan een nieuwsbrief schrijven. Ik zou lopend naar de winkel kunnen. De collectie en inrichting zijn prachtig en werken met een edelsmid, die alles kan maken!, is zéker anders. Ik krijg fijne werkuren en ze gunnen mij veel. Ik mag na de zomer starten en ik heb de hele Kerstvakantie vrij gekregen vanwege een reis die ik reeds had geboekt. Ook deze keer heb ik sterk het gevoel dat het zo móest lopen. Het kon gewoon niet anders. Precies in deze volgorde. Lotsbestemming.

Voor de tweede keer waren de weergoden ons goed gestemd op het jaarlijkse ‘Uit je tent’ Festival. Wakker worden in het Kuinderbos. Fikkie steken, zwemmen, brood bakken, barbecueën en in een rubberbootje varen. Vorig jaar hebben we precies dezelfde dingen gedaan en hadden we precies hetzelfde zomerse weer. Toen we aan kwamen rijden met ons Volkswagenbusje stond de grote tent van mijn zus al in volle glorie. De boswachter had hout gehakt voor de vuurkorven. Gauw ons luifeltje aan de bus geschoven en het bed opgemaakt en toen konden we lekker genieten. De meiden kunnen zelf hun tentje opzetten. Halverwege de middag ging er even iets fout omdat we de excursie op de fluisterboot hadden gemist. De aardige boswachter kwam ons echter een uur later gelukkig alsnog van de steiger ophalen. Ook bleek onze gastank onverhoopt niet op het kookstelletje van mijn zus te passen. Heel creatief hebben we onze vuurkorf omgeruild voor een doormidden gezaagd olievat zodat ons barbecue rooster er precies bovenop paste. Vuurtje gestookt en ons keteltje met theewater op het rooster gezet. Eigenlijk veel leuker dan op een fornuisje! Later hebben we onze spiesjes met saté en kippenvleugeltjes er ook op gelegd en nog veel later het broodbeslag dat we om stokken gevouwen hadden. We sloten de avond af, in het licht van een grote, volle maan, met geroosterde marshmallows boven het vuur…

Lady Vagabond

“There’s something about arriving in new cities, wandering empty streets with no destination. I will never lose the love for the arriving, but I'm born to leave.”
― Charlotte Eriksson

Ik zie haar nog zo staan, amper elf jaar. Net de basisschool in Madrid afgerond. Een klein wereldburgertje die grote delen van haar leven in de Verenigde Staten en Spanje had doorgebracht. Ze staat met haar voet op het randje van de Fish River Canyon in Namibië. Nergens bang voor. Stoer. Zelfverzekerd. Vastberaden. Een wereldmeid. En daar is, acht jaar later, niks aan veranderd. Voor de derde keer op een rij zijn we er niet bij als ze wakker wordt op haar geboortedag. De eerste keer was op haar zeventiende verjaardag. Ze was vanuit Mexico gaan backpacken met haar Mexicaanse vriendin. Door Europa. Op de dag van haar verjaardag heeft ze een bungeejump gemaakt boven een Zwitsers meer in Interlaken. Hoe dapper! Op haar achttiende verjaardag was ze in haar uppie in Zuid-Korea aan het backpacken. Nóg moediger! Vandaag de dag woont ze in Rotterdam waar ze een internationale studie volgt. Ook deze zomer heeft ze een avontuurlijke reis geboekt. Met haar Duitse vriendin gaat ze door Taiwan, China en Hongkong backpacken. Hadden we het allemaal al kunnen voorzien? Op dát moment toen ze met een steen in haar hand aan de rand van Fish River Canyon stond? Letterlijk met haar voet op het randje? Op het randje van een nieuw tijdperk: de start van haar middelbare schooltijd. Een periode die ze voor de helft van de tijd in Mexico zou gaan doorbrengen. De wereld is grenzeloos voor haar. Ze wil een trimester van haar studie in Azië gaan volgen. Ze wil later in Zuid-Amerika gaan settelen. Ons kleine, Hollandse meisje. Lady Vagabond. We vierden haar negentiende verjaardag in een Bredaas sushi restaurant. Hoe kan het ook anders? Aziatisch eten is haar grote liefde. Haar verjaardagscadeau was wederom een bijdrage aan een backpacktrip. We geven het haar erg graag. Toen mijn lief en ik negentien jaar waren reisden we niet verder dan Europa. De eerste keer dat we vlinders in onze buik kregen om buiten Europa te kijken was toen we onze studie hadden afgerond. Een baan in de chemie vinden was niet zo makkelijk destijds. We hadden onze horizon verbreed op een internationale banenmarkt. Net toen we in het proces van verblijfsvergunningen zaten, voor een verblijf van drie jaar in Australië, vond ik een baan op mijn niveau. En niet lang daarna vond mijn lief een werkervaringsplek bij een groot chemisch bedrijf. Australië en een internationale carrière waren van de baan… Totdat we op 3 januari 2000 alsnog als expats naar Amerika vertrokken. Voor ons én voor onze eenjarige dreumes stond ons leven op z’n kop. Nu draaien we onze hand er niet meer voor om: grenzen verleggen door verre reizen of een internationale verhuizing. Vagabonds…

Het was eigenlijk veel te broeierig, warm weer om de douchecel te verbouwen. Door de hoge temperaturen stelden we het moment van breken steeds uit. We wilden onze douche niet missen! We hadden wel een stok achter de deur. De loodgieter zou namelijk op de stoep staan. En dus begon manlief op de heetste zondag van dit jaar aan het strippen van de badkamertegeltjes. Het was niet te doen. Niet vanwege de hitte en niet vanwege het gebrekkige gereedschap. Op maandagavond probeerde hij het nog eens met een nieuw aangeschafte beitel. Het mocht niet baten. Halverwege de week haalde ik een breekijzer op. Het serieuze werk. Manlief brak dwars door de muur heen. De loodgieter meldde dat hij zo niet kon werken. Alles is een week uitgesteld. Gelukkig zitten we niet zonder douche. Ondertussen doen we dat namelijk in het bad. Al zeker tien jaar sleep ik een uitgescheurde pagina uit een Happinez tijdschrift met me mee. Van het ene huis naar het andere huis. Een foto van mijn droombadkamer. Ik wil heel graag een Marokkaanse douchecel met zachte, warme beige-achtige tinten klei op de muur. In de loop van de jaren is deze manier van stuken steeds populairder geworden in Nederland. Manlief heeft een tijdje terug ter voorbereiding een cursus ‘tadelakt aanbrengen’ gevolgd. Er moeten vele lagen op de muren aangebracht worden, dus we zijn nog lang niet klaar. Máár de keuze van de kleurtjes is gemaakt, de loodgieter gaat zijn werk doen en de stukadoor gaat de muren glad strijken. Het project is van start!

Zomerhitte

“Summer afternoon—summer afternoon; to me those have always been the two most beautiful words in the English language.”
― Henry James

“Ik kon me nèt inhouden om geen enorme kras op zijn bus te maken”, grapt mijn vriendin als ze terugkomt van de parkeerplaats. Ze is nog steeds geïrriteerd. “Ik hoop dat die parasol zo meteen op hém waait!” wens ik hardop als ik al twee keer achter onze weggewaaide parasol aangerend ben. We zitten op het strand en ik heb nog steeds hartkloppingen. Een half uurtje eerder reden mijn vriendin en ik beiden dapper met onze oude Volkswagen busjes een kleine parkeerplaats in een Zeeuws dorpje op. Eén van onze bussen kon niet goed de draai maken om in te parkeren. We vroegen een Belgische meneer of hij zijn bus even op het plekje ernaast wilt zetten zodat we ruimte hadden om de draai te maken. Hij had er geen zin in. Met heel veel bombarie maakte hij ons dat duidelijk. We besluiten het anders te doen. De brede bus van mijn vriendin gaat op de enige ruimere parkeerplaats staan en ik zal de mijne heel stoer achteruit op een krap plaatsje verderop parkeren. Er zijn twee oudere mannen op het bekende geluid van onze oude Volkswagen af gekomen. Ze helpen me enorm met aanwijzingen tijdens het tien keer insteken in het smalle straatje. Ik moet met de voorkant van de bus steeds een stukje de struiken inrijden. Mijn vriendin en de kinderen staan me van achter te dirigeren zodat ik geen auto’s raak. Zonder stuurbekrachtiging hang ik met mijn hele gewicht op het grote stuur om hem ietsepietsie in te draaien. Wanneer ons campertje eenmaal geparkeerd staat gutst het zweet met straaltjes over mijn rug en voorhoofd. Ik hoor van onze dochter dat het Belgische stel enorm veel kritiek geuit heeft op ons. “Loslaten!” zeggen we tegen elkaar. De twee oude heren beloven me dat ze onze bus goed in de gaten zullen houden vanaf hun balkonnetje. Fijn! We hebben namelijk de nacht ervoor op een boerderijcamping geslapen en hij staat vol met spullen. Zo blijkt maar weer dat niets voor niets is. Door de aanvaring met de Belgen heb ik twee lieve oppasjes voor de hippiebus. Dit akkefietje heeft wel de toon gezet voor de rest van de ochtend. Als de gehuurde parasol wegwaait en ik gillend over het strand ren om de mensen te waarschuwen die precies in de route van de vliegende parasol zitten besef ik dat ik nog in mijn onderbroek loop. Ik lach erom, onze meiden schamen zich dood. Een tijdje later waait ons kleine strandparasolletje ook weg. Ik ren er weer achteraan. Ik ben te laat. Een man heeft een bekertje koffie over zijn arm gekregen. Ik stamel excuses en ren verder om de parasol te vangen. We twijfelen of dit de Belgen van de parkeerplaats zijn... Karma? Niet veel later loopt de ongelukkige man naar het strandpaviljoen. Mijn vriendin vermoedt dat hij naar de EHBO loopt. Ik loop er gauw achteraan om te kijken of ik iets kan doen. “Heeft ze haar onderbroek nou nog steeds aan?” Komisch tafereeltje. De man bleek goddank alleen geschrokken te zijn. Na al deze consternatie bleek de dag zich uit te rollen tot een heerlijk lome stranddag met een goed boek, wat beachball aan de waterkant, een terrasje en zwemmen. Wanneer we gebruind weer op huis aan gaan zwaai ik hartelijk vanuit de bus naar de twee oude heertjes op hun balkon. De dag ervoor waren we met onze echtgenotes tot in de avond op het Zeeuwse strand gebleven. Eerder mochten we de camping niet op... Alle strandcampings waren al vol. Dit campinkje had een soort reserveplekjes voor ons: pas in de avond arriveren en de volgende ochtend voor negen uur weer wegrijden. Prima, onze mannen moesten de volgende ochtend toch saampjes heel vroeg terug om te werken. Het is sowieso een cadeau om zó spontaan twee tropische stranddagen te beleven.

De 10 km-wedstrijd waar ik al lang voor train wordt vanwege de hitte naar de vroege ochtend verplaatst. Gelukkig niet afgelast… Wel een heel verstandig besluit. Het is namelijk snikheet ook al was er de nacht ervoor gigantisch onweer. Voor het eerst in mijn leven loop ik een wedstrijd van 10 kilometer. Mijn lief is mijn haas tijdens de wedstrijd. Vooraf word ik een beetje zenuwachtig of ik het wel ga halen. Zo’n grote afstand, de verzengende hitte en iedereen rent zo hard. Ik heb het gehaald. Vergeleken bij mijn trainingen heb ik ook nog snel gelopen! En dat op straatklinkers terwijl ik altijd in het bos train (en heel soms op het strand). Ik heb er wel een enorme blaar onder mijn voet aan overgehouden, maar ook een heerlijk voldaan gevoel.

To surrender

Mijn yogajuf, afkomstig uit Pennsylvania, is een priesters dochter. Dat is vermoedelijk de reden waarom ze zo goed mensen kan inspireren met haar mooie verhalen. Zij kan een saaie doordeweekse ochtend meer kleur geven. Zij leeft vanuit haar inspiratie en geeft positieve aandacht. Ze ziet het grotere plaatje. Ze heeft een bepaalde aantrekkingskracht omdat ze de dingen doet waarvan ze houdt. Soms verrast ze ons met een cadeautje. Zoals laatst op Ibiza. Ze las die week meerdere gedichten voor waarvan één van Nelson Mandela. Een tekst dat een leidraad is geworden in haar leven. Zij draagt deze boodschap inderdaad vaak uit tijdens haar lessen. Dit gedicht van Mandela heeft mij op een bepaalde manier vrijheid gegeven. Ik hóef andermans problemen niet op te lossen. Daar leren ze namelijk niks van. Dat heeft niets met ‘niet houden van’ te maken. Alleen met houden van jezelf, én van de ander.

To surrender
To surrender means not to be protective of others.
It’s to let our loved ones face their own reality, the consequences of their own decisions.
To surrender means to stop trying to control others.
It’s to use my energy to become what I dream I can be.
To surrender is not to regret the past.
It’s to grow and live in the present.
To surrender is to stop denying.
It’s to become more accepting of reality.
To surrender does not mean to stop caring.
It means I can’t do it for someone else.
To surrender means I cannot enable any longer.
It means I have to allow others to feel their own consequences.
To surrender means to stop being in the middle of the arranging of events.
It’s to allow others to plan happenings.
To surrender is to be unwilling to adjust my schedule to everyone else’s.
It’s to take full responsibility for me.
To surrender is to fear less and give up guilt and inadequacy.
It’s to love both myself and others.
- Nelson Mandela

Ibiza vibe

In de stilte hoor je de fluisteringen van je hart.
- Rosalinda Weel

Het begon allemaal heel spannend voor mij. Aanbellen en kijken wie er open doet. De twee vrouwen waarmee ik naar Ibiza reis blijken twee leuke, aardige vijftigers. Eenmaal aangekomen in de Spaanse villa wordt het nog spannender. Ik ontmoet namelijk alle andere vrouwen die deze week, net als ik, een yoga retreat geboekt hebben. Een week leven volgens yogische normen en waarden, zuiver eten en elke dag yoga doen. We ontmoeten elkaar bij een welkomstdiner aan een lange tafel. We zijn met negentien studenten en twee yoga docenten. Ik weet nog niet wat ik van al deze vrouwen (en één man) moet vinden. Mijn hoofd zit vol indrukken en die eerste nacht met twee onbekende vrouwen in mijn kamer slaap ik amper… Gelukkig ziet het er de volgende ochtend allemaal veel vriendelijker uit. Kleine gesprekjes aan de ontbijttafel stellen me gerust. De eerst yogales van drie uur begint met een voorstelrondje. Waarom zijn we hier? Stuk voor stuk hebben we onze eigen menselijke redenen om hier te zijn. De lessen in de buitenlucht zijn een feestje. Veel vogels. Het geruis van de zeewind door de palmbomen. De stralen van de zon zijn warm en koesterend. Insecten zoemen en een zeer aangename temperatuur. We hebben heerlijke, ontspannen lessen. Ademhalingsoefeningen, yoga in paren, drukpuntmassage, meditatie en klassieke yoga oefeningen. Een aantal keer tijdens deze dagen rollen de tranen van geluk over mijn wangen tijdens de ontspanning. Alles is in harmonie. Ik ontmoet zoveel mooie vrouwen hier op dit zonnige eiland. Ieder heeft zijn eigen levensverhaal, zijn eigen pad gelopen. Met mijn twee kamergenotes wissel ik zóveel vertrouwelijkheden uit dat ze al snel meer als zussen dan yogamaatjes voelen. Yoga is een heel intiem pad. Het belangrijkste is dat je zelf de weg ontdekt. We gaan alle middagen met z’n drietjes met ons huurautootje op avontuur. We verkennen strandjes, baaien, Ibiza-Stad en restaurantjes. Wat een levensenergie doe ik hier op! De Braziliaanse kokkin in de villa is zó uit de hemel gevallen. Dana bereidt met veel liefde de lekkerste vegetarische lunches voor ons. Daarnaast blijft er ook nog tijd over voor mijn leesboeken. Ik heb hier werkelijk niks te klagen.

“Hello, I am David.” “Hello David!” antwoorden we in koor. We zitten in een schuin aflopend steegje op wankelende, oude barkrukken die op scheve stoeptegels staan. Aan de witte muur is een eenvoudige plank getimmerd waar onze bellen gevuld met sangría op staan. We zijn in de historische citadel van Ibiza-Stad. We spelen een AA meeting na. Hilarisch! Van het lachen valt er soms iemand van zijn barkruk af. David is de barkeeper uit Sardinië. Hij is een tikkeltje aangeschoten. Net als het stel uit Londen. Een kwartier eerder liepen we door de smalle straatjes naar beneden. Ik moest nodig plassen en had het lef om in dit piepkleine barretje te vragen of ik naar de WC mocht. Daar was de toon eigenlijk meteen gezet. David zei “Nee.” Toen ik terug van het toilet kwam stonden er drie grote glazen klaar gevuld met sangría. Het was pas halverwege de middag… Er hing een echte Ibiza vibe aan de bar. Eén stoel op het mini-terrasje was bezet door het skelet Osvaldo. David leek het een leuk idee om de voorbijgangers te informeren over hoe goed zijn sangría smaakte. Dat leverde komische tafereeltjes op. We kregen ook om de beurt een houten pepervaatje in onze handen gedrukt die diende als microfoon. Dan speelden we de welkomstceremonie van een AA meeting na. Niet te filmen! David die overal op de wereld gewoond had (o.a. op Cuba en in Latijns-Amerika) kreeg spontaan zin om salsa te dansen. We draaiden de muziek van Enrique Iglesias via een iPhone. David bleek een zeer goede salsadanser te zijn. Nog één maal geplast (na zoveel sangría wel handig) en toen toch maar weer eens verder geslenterd. Deze middag zal ik niet gauw vergeten.

Port d'es Torrent, 11 mei 2017

Beladen moment

The generation which lived through the Second World War is disappearing. Post-war generations see Europe's great achievements - liberty, peace and prosperity - as a given.
- Jan Peter Balkenende

Hoe vredig en harmonieus ligt ons huis in ons rustige dorpstraatje! Dat is heel vroeger wel anders geweest. De rust. Ons doodlopende straatje was voorheen namelijk de drukke rijksweg van Antwerpen naar Amsterdam. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren onze huizen zelfs tussen de vuurlinies van de Engelsen en Duitsers komen te liggen. De meeste bewoners waren gevlucht. Zo ook de hoofdbewoner van óns huis. Het verhaal gaat dat hij gevlucht is om niet mee te hoeven vechten in de oorlog. Deze officier van de marechaussee heeft voor zijn vrouw wel zijn sabel in huis achtergelaten. Als bescherming. Hoe romantisch... Zijn initialen zijn vlak onder het handvat gegraveerd. Het is in onze straat destijds flink tekeer gegaan. Dat is nog steeds te zien aan de kogelgaten in de voorgevel van ons huis. De marechaussee vrouw heeft de oorlog gelukkig overleefd. Over hem is mij niks bekend. Zij heeft het zwaard achtergelaten voor de nieuwe bewoners van dit huis. En zo wil het geschieden dat ons huis nog steeds beschermd wordt door dit vooroorlogse wapen. Het bijzondere sabel staat in onze kelder. Ook de jaren dat we ons huis verhuurden hebben wij het op zijn plek laten staan om het zijn werk te kunnen doen waar het voor achtergelaten is. Ik vertelde dit verhaal onlangs aan mijn nieuwe buurvrouw en zij en haar man werden geraakt door deze vertelling. Zelf werd ik dáárdoor opnieuw betoverd door dit hartstochtelijke verhaal.

Buurman Jan geeft ons straatje een nóg sprookjesachtiger tintje. Zijn vader Gijs had een tuindersbedrijf aan het eind van onze straat. In 1940 heeft hij daar de Fransen op zijn terrein gehad. Zij kwamen Princenhage en Breda te hulp tegen de razzia door de Duitsers. Zijn erf was overstroomd met vluchtelingen, toen de Bredase bevolking wegtrok voor de naderende Duitsers. Zijn zoon Jan is precies dáár op dat erf geboren. Op de bevrijdingsdag van Princenhage, 29 oktober 1944. 's Morgens om 6 uur, onder een zeildoek over de loopgraaf die vader Gijs achter de boerderij gegraven had: 13 meter lang en een paar meter diep. Zó diep, dat er telkens pakken stro en takkenbossen naar binnen moesten worden gesleept, zodat de kraamvrouw niet in het grondwater weg zou zakken. Vader Gijs ging op zijn fiets met tuinslangbanden er op uit om hulp te halen voor de bevalling. De granaten vlogen om zijn oren en hij kwam zonder kraamhulp thuis. Het kind was toen al gehaald door de buurvrouw, een verpleegster, en zelf ook in haar laatste maand. Een half uur later kwamen de Poolse bevrijders op het erf. Zij zagen een stevig heuveltje en de Poolse commandant dacht dat het een mooi strategisch punt zou zijn van waaruit zijn kanon de weg zou kunnen bestrijken. In de loopgraaf hoorde men een geweldig geraas van de tank en vader Gijs kwam naar buiten. Hij zwaaide met zijn armen. De Polen konden niet geloven dat daar in de grond net een kindje was geboren en al gauw kwamen er drie Poolse officieren kijken. Daar lag baby Jan. In een veilingkistje. Het duurde toen niet lang meer voordat een wagen het erf op kwam rijden waaruit de Polen hun goede gaven voor dit kind van de vrijheid gingen uitladen. Blikken corned beef, koffie, thee, chocolade en wat al niet meer. Oorlogsverhalen hebben vaak een flinke vleug romantiek. We zijn onlangs met ons gezin naar de musical ‘Soldaat van Oranje’ geweest. Romantisch en heldhaftig. Prachtige voorstelling! Mijn opa kreeg in Londen (net als de soldaat van Oranje) een bronzen kruis van koningin Wilhelmina overhandigd na een spannende overtocht met de onderzeeër O24 die nog niet klaar was. Mijn oma daarentegen werd telkens Den Helder uit gezet (omdat mijn opa in Engeland verbleef) en bleef daar stug terugkeren. Ze woonde stiekem met twee dochters in haar dichtgetimmerde huis. Ze kregen geen voedselbonnen vanwege hun illegaliteit en moesten zelf de boer op om eten te vergaren. Dodenherdenking in mijn kindertijd was een happening. We waren vaak in Haarlem bij mijn opa en oma thuis, want mijn oma was jarig op deze dag. Als de feestelijke advocaatjes met slagroom op tafel stonden ging de televisie aan. Een huiskamer vol familie van mijn moeder. Ik zat dan tijdens de twee minuten stilte op mijn knieën bij het raam om te controleren of de bussen en auto’s wel respectvol op het plein stopten. Tot nu toe een beladen moment…

Zout proeven in de lucht

Zittend op het Texel`s strand
speel ik gedachteloos met het rulle zand
terwijl de indrukken hier opgedaan
in een visioen aan mij voorbij gaan.

Als dan de avond dringt
de zon goud geel in de Noordzee zinkt
zee en land verkleuren in een gouden gloed
besef ik, hier te vertoeven dat is goed.
- DdJ

“Mevrouw, mevrouw! U heeft geen broek aan!” We kijken en lachen vanuit onze hippiebus naar twee dames die naast ons op de dijk geparkeerd staan. Eén dame heeft inderdaad haar broek uitgedaan. Ze loopt op blote voeten en in een spierwitte, grote oma onderbroek rond te dartelen. Ze moet zelf ook lachen. We zijn net terug van een excursie over ’t Wad en zitten allemaal tot onze knieën onder het zwarte slik. Ieder van ons heeft zijn vieze rubberlaarzen uitgetrokken. Jongste en ik ook onze blubber regenbroek. We stinken naar vis, oesters en slik. Maar het was het dubbel en dwars waard. Hans, de bebaarde gids, heeft veel verteld over de Wadden. Ondertussen liepen we achter hem aan over de zeebodem. Geen tijd te verliezen, want met de Noordwester wind van vandaag zou het water sneller stijgen. Jongste zat al binnen enkele minuten muurvast in het slik. Ze kon niet meer voor- of achteruit. Haar papa en gids Hans hebben haar gelukkig kunnen redden. De gouden tip is om als een schaatser te glijden over de voedselrijke zeebodem. Of door de geulen te lopen. Bij eb wordt een uitgebreid stelsel van geulen afgewisseld door drooggevallen zandplaten. Hans was gretig om ons zoveel mogelijk uit te leggen zodat we al luisterend soms toch dieper wegzakten dan we wilden. Lachen dus. We liepen door een geul richting Vlieland en zagen ondertussen de Brandaris op Terschelling. Door de verrekijker van Hans zagen we ook zeehondjes zonnen. Ik begrijp na vandaag heel goed dat dit gebied op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. De wondere wereld van de Wadden. Zoveel trekvogels, oesters, krabben, piertjes, garnalen, mosselen en vissen die hier wonen! Hier waar het lage zeewater soms heel warm is en soms juist ijskoud. Of bij veel wind heel zout en bij sommige stromingen juist weer heel zoet is. Welke bijzondere dieren gedijen hier goed bij? Elke dag, nee elke minuut, is het hier anders onder invloed van eb en vloed. De laatste wildernis van Nederland.

“Mèhèhè!” gilt het Texels lammetje luid. Jongste kind schrikt er een beetje van. Een wollig lammetje zit op haar schoot. Vandaag zijn er twee zwarte lammetjes geboren op de boerderij die we bezoeken. De meiden hadden er erg naar uit gekeken om lammetjes te knuffelen. Dit eiland stikt van de lammetjes. Meer schapen dan mensen op Texel. We zijn telkens opnieuw vertederd als we lammetjes zien slapen of huppelen door de wei. Op de laatste dag, op weg naar de pont, stoppen we bij een schapenboerderij. De achtste generatie schapenhouders. Ik vind dat indrukwekkend. Er zijn ook kuikentjes en geitjes om te knuffelen. Twee kleine kalfjes worden ook graag geaaid. Buiten laat de boer trots zien hoe hij dagelijks met hulp van drie honden de honderden schapen bij elkaar brengt. De meiden vinden dit bezoek het leukste dat we gedaan hebben op Texel. Alhoewel ze het lopen door het slik van de zeebodem ook hilarisch vonden. Zelf vond ik ons bezoek aan national park De Slufter ook erg mooi. De allerfijnste momenten vond ik echter de dagelijkse leesuurtjes in de zon, uit de wind, met een kop thee of hete chocola erbij. De zonsondergangen op het strand waren cadeautjes. Zelfs de vloerverwarming in het douchehok op de camping kon mij bekoren!

De Koog – 27 april 2017

Zilte vrijheid

Soms denk ik aan Texel, waar de wind altijd waait
Waar de veerboot sierlijk de haven indraait
Aan velden vol bloemen of goudglanzend koren
En schapen in hun wintervacht of glad geschoren
Dorpjes, boerderijen, bos, zee en strand
Urenlang wandelen, het liefst hand in hand
De tijd gaat er langzaam, maar toch veel te vlug…
En weer op de boot denk ik, ik ga snel weer terug
- een anonieme bezoeker van Texel

Zeemeeuwen, de zilte geur van de zee en…..de boot naar Texel. We hebben onze oude VW bus op een veer gereden om één van de Waddeneiland te bezoeken. Auto’s mogen hier gewoon rijden over Texel, maar dat is eigenlijk zonde. Zo voel en ruik je de zeelucht niet. Wuivend helmgras, door zout vervaagde kleuren en witte stranden overal. Eilandgevoel. De stress en dagelijkse sores op het vasteland achterlaten. Jezelf geborgen weten op een afgescheiden stukje land. En je spiegelen aan de eilandbewoners, die volstrekt hun eigen gang gaan. Zoals dokter Deen. Ik keek vroeger een Nederlandse dramaserie op televisie over een huisarts (gespeeld door Monique van de Ven) op Vlieland. In mijn beleving was haar gezinsleven het typisch leven van eilandbewoners. Dit geromantiseerde beeld komt echter totaal níet overeen met het beeld dat ik heb overgehouden van mijn eigen bezoek aan Texel. Het was de zomer van 1985 en ik was zestien jaar oud. Ik ging met mijn beste vriendinnetje voor het eerst twee weken zonder ouders op vakantie. Op onze opoefietsen. Slaapzak onder de snelbinder. Een fietsvakantie door Noord-Holland. We bezochten jeugdherbergen in Heemskerk, Egmond en Bakkum. En ook twee strenge jeugdherbergen op Texel. Ik herinner me voornamelijk het uitgaan in De Koog. Het ’s nachts stilletjes door een raam van de jeugdherberg naar binnen glippen zonder iemand wakker te maken. Zonder gepakt te worden door de leiding. Ik herinner me een nacht liftend langs de weg terug naar Den Burg. We werden bedreigd met een pistool vanaf de achterbank van een auto. Niet echt idyllisch mijn Texel. Ik zie een oud, bijna vergeeld fotootje in mijn plakboek voor me. Van mijn vriendin en ik met twee jongens bij de Texelse veerboot. Een afscheid. Gek genoeg herinner ik me totaal niks van het natuurschoon van Texel. Texel beschikt over dertig kilometer strand, maar ik heb destijds geen strand, geen duin en, ik ben bang, zelfs geen zee gezien. Hoe anders is het nu, drie decennia later…

Onze hippiebus staat in een diepe duinpan geparkeerd. Achter de duinpan begint het brede Kogerstrand. We horen het gebulder van de zee en het geroep van de zeemeeuwen. Een konijntje bezoekt onze kampeerplek. Een fazantenpaar woont hier vast in de buurt . Ze landen steeds met kabaal naast onze hippiebus of pikken in de nacht aan het tentje van de meiden. Elke avond worden we getrakteerd op een koperen zon die in de Waddenzee zakt. Elke dag zijn we op het strand. En elke dag zitten we achter de bus, uit de wind, met een boek of tijdschrift in de zon te genieten. Mijn mooiste moment van de dag. Ook heb ik door de duinen hardgelopen. De Texelse duinen, het in 2016 verkozen mooiste natuurgebied van Nederland. Ik vind Texel een heel mooi en rustgevend eiland. De pikdonkere nachten hier op de Wadden zorgen voor een indrukwekkende sterrenhemel. We hebben gisteren een tocht van een paar uur gemaakt met een huifkar. Naar het bijzondere natuurgebied De Slufter dat in open verbinding staat met zee. Twee keer per maand is het hoogtij en loopt dit gebied vol water. Er groeit kostbaar zeekraal en er broeden veel vogels. We mogen nog een paar dagen op Texel doorbrengen. Morgen gaan we wadlopen….

Kogerstrand, 24 april 2017

Ruim dertig jaar later

“Hoe zij op de dijk worstelden met zandzakken en ander materiaal, het water over zagen stromen, de dijk doorbreken en de zwarte watermuur het land zagen ingulpen, alles vernielend wat hem in de weg stond. Hoe zij de door het water verraste mensen met hun gezin op de daken zagen zitten en hen niet helpen konden, hoe het ene huis na het andere verdween in de vloed. Hoe de kreten van hen, die ondergingen en het geloei van het opgesloten vee boven het gebrul van de storm uitklonken. Hoe, later, het water nader kroop naar de eerst nog gespaarde plaatsen en die langzaam overspoelde. Hoe zij weg moesten van hun geboortegrond, van hun dorp, en alles wat hen dierbaar was in de steek moesten laten. Zij zullen nooit vergeten!”

Pasen wordt gevierd met heerlijke vrije dagen. Onze oudste dochter had met vijf studievrienden het plan gevat om deze dagen in Kopenhagen door te brengen. Ze kwamen allemaal gezellig bij ons eten en slapen zodat haar allerliefste papa ze héél erg vroeg in de ochtend op de luchthaven kon achterlaten. Op Goede Vrijdag ging ik zelf heel knus met twee vriendinnen uit eten in Gorinchem. Op Tweede Paasdag zagen we - na vele jaren! - mijn middelbare schoolvriendin en haar Franse gezin. Een bezoek aan de stormvloedkering Neeltje Jans leek ons perfect om meteen wat Hollandse geschiedenis op te snuiven. Deze dam is natuurlijk een onderdeel van de deltawerken. Twintig dagen na de watersnoodramp in 1953 was er een deltacommissie geïnstalleerd. Deze deltacommissie bracht een jaar later hun advies uit: het afsluiten van wateren. Deze gigantische afdammingen zouden nieuwe overstromingen onmogelijk moeten maken. Het deltaplan was geboren. In 1958 werd een beweegbare stormvloedkering in de Hollandse IJssel geopend om de Randstad te beveiligen. Pas in 1986 waren de deltawerken definitief voltooid. Op deze winderige, maar zonnige Paasdag liepen onze gezinnen gezamenlijk langs de deltawerken en maakten we een boottocht door het natuurreservaat dat ontstond achter de sluizen. Mijn vriendin en ik haalden ondertussen meer dan dertig jaar gezamenlijke herinneringen op.

In de nacht van 31 januari op 1 februari werden Zeeland en gedeelten van Zuid-Holland en Noord-Brabant verrast door de verraderlijke en onverwachte combinatie van springtij en stormvloed. De dijken konden het door de harde windstoten opgezweepte water niet tegenhouden. En braken massaal door. Meer dan 1800 mensen kwamen om. In totaal kostte deze ramp ook het leven aan 4500 koeien, 3000 varkens, 350 paarden en 22000 kippen. De ramp had echter nog veel erger kunnen uitvallen. De Schielandse Hoge Zeedijk hield het maar ternauwernood, waardoor meer dan drie miljoen inwoners van de Randstad een ramp bespaard bleef. Het is vandaag de dag gewoon niet voor te stellen hoe slecht de communicatie ten tijde van de watersnoodramp was. De Stormvloedwaarschuwingsdienst vond de vooruitzichten ernstig genoeg om voor het eerst sinds jaren een waarschuwingstelegram te versturen. Deze waarschuwing had helaas een beperkt bereik waaronder maar enkele waterschapsbesturen en burgemeesters. Op andere plekken in het land werd het telegram bij kantoren die al dicht waren bezorgd. Het was immers zaterdagavond. In Oude Tonge was daardoor de ernst van de situatie pas laat duidelijk en dat had dramatische gevolgen. Om half vier 's nachts constateerde de burgemeester – wakker gemaakt door enkele dorpsgenoten – dat het water al bijna over de dijk stroomde. Besloten werd om de rest van het dorp te waarschuwen, maar de elektrische kerkklok kon niet geluid worden omdat de stroom inmiddels was uitgevallen. Het water kwam van drie kanten op het dorp af en steeg in een kwartier tot een paar meter hoogte. Veel mensen sliepen nog, anderen wisten zich net op tijd op zolder of op het dak van hun huis te verschansen. Er waren ook veel huisjes zonder zolder, waar de bewoners in een bedstee op de begane grond sliepen. Ook op zolder waren mensen niet per definitie veilig. Veel huizen die in het water stonden, waren niet bestand tegen het voortdurende gebeuk van het wrakhout. Huizen stortten in en slachtoffers werden door het water meegevoerd. Op zondagochtend konden uit sommige huizen mensen gered worden, maar lang niet iedereen. Het stormde nog steeds en het wrakhout zorgde overal op het eiland voor levensgevaarlijke situaties. Toen het die middag opnieuw vloed werd en het water weer begon te stijgen, begaf een deel van de huizen die de eerste nacht overleefd had, het alsnog. Oude Tonge is het de zwaarst getroffen gemeente in het rampgebied. Die zondag kwam er geen hulp van buitenaf… Bijna alle telefoonlijnen waren dood. Er waren wel mensen die – soms met gevaar voor eigen leven – hun buren en mededorpsbewoners probeerden te redden. De buitenwereld wist nog steeds niet hoe rampzalig de situatie was. Pas op maandag arriveerde er hulp van buiten en werd begonnen een groot deel van de bevolking te evacueren.

Express yourself

"Your life is a sacred journey. It is about change, growth, discovery, movement, transformation, continuously expanding your vision of what is possible, stretching your soul, learning to see clearly and deeply, listening to your intuition, taking courageous challenges at every step along the way. You are on the path... exactly where you are meant to be right now... And from here, you can only go forward, shaping your life story into a magnificent tale of triumph, of healing, of courage, of beauty, of wisdom, of power, of dignity, and of love."
- Caroline Adams

Op een zonnige dinsdagochtend had ik een yoga les waarin mijn juf delen uit haar workshop van de zaterdag ervoor had herhaald. De workshop van die zaterdag heette ‘Express yourself’. De boodschap was eigenlijk dat je jezelf niet zou moeten aanpassen aan de grillen van een ander. En als je dat onverhoopt toch doet dat het niet de schuld van die ander is, want je bent zelf verantwoordelijk voor je eigen reacties. Het gaat om authentiek zijn en om dat uit te dragen. Zoals in vele van haar yoga lessen droeg ze ook vandaag de liefde voor jezelf uit. Niet schuldig voelen als je je eigen behoeften en wensen voorop stelt. Dat is niet egoïstisch. Nee, want het komt niet uit je hoofd maar uit je hart. In deze les van vanmorgen moesten we zo lang mogelijk met open mond uitademen om narigheid uit je leven kwijt te raken. De beproevingen waar je kennis uitgehaald hebt waardoor je nu bent wie je bent. We deden daarbij veel Kundalini oefeningen. Veel dynamische lichaamsoefeningen gecombineerd met ademtechnieken. In Kundalini yoga neemt de adem een centrale plaats in. Door deze speciale aandacht voor de adem wordt er gemakkelijk contact met onze lichaamsenergie en levenskracht gemaakt. We deden meditaties met een mudra waarbij je je pink en je duim tegen elkaar drukt. Deze houding draagt bij aan een goede communicatie. De juiste dingen op het juiste moment zeggen. Zodat je nog meer je authentieke zelf kunt zijn en goed over je gevoelens kunt praten. We zongen ook verschillende mantra’s. Bij veel meditaties in de Kundalini wordt een mantra gebruikt. Een mantra is een zich herhalende klank dat het denken en het bewustzijn verandert. Het hardop chanten van een mantra stimuleert positieve veranderingen. Het maakt niet uit of je een mantra hardop zingt of in jezelf. Je richt je op een positieve klank die dwars door het negatieve van het onderbewuste snijdt. Daarbij worden bepaalde chakra’s door de trillingen beroert. Mijn yoga juf heeft een mooie stem. Ze heeft vaak ondersteunende muziek als achtergrond. Iedereen zingt hardop met haar de mantra’s mee. Ik houd van zulke cadeautjes. Meestal hebben we klassieke yoga lessen met zonnegroeten en oefeningen. Altijd eindigend met een ontspanning waarbij ze soms met een klankschaal langs komt lopen. Een enkele keer drukt ze onze schouders plat op de mat of raakt ze ons gezicht aan tijdens de ontspanning. Zo’n les als vanmorgen met chanten en een duidelijk thema zijn kleine cadeautjes om de dag mee te beginnen. Over een paar weken ga ik met haar mee op een yoga retreat. Dagelijks yoga lessen van drie uur op een mooie plek op het zonnige Ibiza. Gezonde ontbijtjes, veel fruit, veel water, vegan lunches en veel zon. Ik verlang naar onverwachte cadeautjes zoals op deze ochtend.

Ze keek er al een hele tijd naar uit. Regelmatige bezoekjes aan webshops op zoek naar die ene perfecte jurk. Ze hadden in de klas zelfs een facebook groep geopend met de naam ‘Let’s not wear the same gowns’ waarin al maandenlang nieuwe jurken aan toegevoegd werden. Dochterlief slaagde een paar weekjes geleden. Elke school heeft eigen tradities wat betreft prom night. Op de kleine international school van onze middelste dochter worden twee schooljaren uitgenodigd. Deze school is namelijk zo klein dat er geen parallel klassen zijn en eerlijk is eerlijk: een prom night met zo’n vijfentwintig gasten is niet cool. Ouders zijn namelijk niet uitgenodigd. Om toch onderscheid te maken tussen de échte examenkandidaten en de vijfdejaars mogen de schoolverlaters long formal evening gowns aan. De rest van de meiden draagt cocktail dresses. Er was een diner voor de examenkandidaten. De rest van de genodigden kwamen een uurtje later. De leraren werden stuk voor stuk bedankt met plechtige toespraken en verlieten daarna het feest. Een DJ zorgde voor de sfeer. Beiden klassen hadden ieder hun eigen afterparty op een andere locatie… Heel anders dan de Mexicaanse prom night van onze oudste dat in een énorme feestzaal werd gevierd met alle familie erbij. Een chique diner, een dansvloer en een officiële opening van het bal met de supertrotse vader of moeder. Een bruisend feest tot de vroege uurtjes. Alle feestelijke voorbereidingen deed onze dochter met haar vriendinnen en daarna kwamen ze even langs zodat ik foto’s kon maken van deze mooie, opgetutte meiden. Een sneak preview van hun formele prom night volgend jaar…

Roadtrip Croatia

It was one of those March days when the sun shines hot and the wind blows cold: when it is summer in the light, and winter in the shade.
- Charles Dickens

De lente is in volle hevigheid losgebarsten. Een explosie aan fruitbloesem en knoppen in de tuin! Het meest spectaculair is onze bejaarde magnolia. Zijn oude takken buigen van het gewicht van alle bloemen. De boom is helemaal als een boog over onze oprit heen gegroeid. Als ik ’s ochtends de voordeur open om de meiden uit te zwaaien ruik ik zijn roze bloemen. De lucht is momenteel ook rijk gevuld met luid vogelgezang. Zó luid dat ik ’s ochtends niet meer van mijn wekker wakker kan worden. Mijn alarm ís namelijk vogelgezang, maar mijn oren kunnen het niet onderscheiden van het vogelgezang dat door de open ramen naar binnen gedragen wordt. Ik merk dat iedereen een boost aan energie heeft gekregen. Er wordt aan grote voorjaarsschoonmaak gedaan en tuinen worden aangepakt. Ik doe zelf ook hard mee hoor. Daarom stond ik deze week in de lange rij voor het wegbrengen van grof huisvuil. Ik zag vele aanhangers vol gesnoeid hout en oude tuinmeubelen. In de garderobekast wordt weer ruimte gemaakt voor de zomerse kleding en de winterkleding belandt achter in de kast. De tijd is aangebroken om weer vrolijke kleuren en dunne stofjes te kunnen dragen. Ik ben zelf een ‘lentekind’ en leef helemaal op in dit seizoen. Je kunt jezelf nu echt een oppepper geven door zo vaak mogelijk de ramen open te zetten. Frisse lucht is goed voor je concentratie, voor je gezondheid en je humeur. Bloemen in huis zorgen ervoor dat je huis vrolijkheid ademt, dat doet ook meteen veel voor je gemoedsrust. Bloemen zuiveren trouwens ook de ruimte, met name witte bloemen. Ik heb zelfs in een opwelling nieuwe kussens voor de bank gekocht. Lekker buiten zijn in de tuin. De was wapperend aan de lijn. Voldoende water drinken. Linda de Mol heeft me aangestoken met haar afvalvirus en ik ben sinds twee weken met chocola en koekjes gaan minderen. Weg met die stevige winterkost en hallo frisse salade! En hallo hippiebus! Heel binnenkort halen we onze Volkswagen bus weer op bij de boer. Dan zal ik hem opfrissen en staat ie weer klaar op de oprit om op pad te gaan. Weekendjes weg, een week naar Texel én een roadtrip van vier weken door Kroatië. Ik heb al vele travelblogs gelezen om inspiratie op te doen voor deze verre reis. Ik heb mooie verhalen gelezen en prachtige foto’s gezien. Ik heb ondertussen ook een soort basisroute gekozen. We zakken af tot Split en zullen ook verschillende eilanden voor de kust bezoeken. Terug rijden we via een groen National Park. Ik ben als kind met mijn ouders en zusje twee keer in voormalig Joegoslavië geweest. Kroatië biedt een unieke combinatie van adembenemende, natuurlijke schoonheid, stranden, zomerzon, bergen geschiedenis, interessante architectuur en heerlijke verse vis en zeevruchten. Fantastische combinatie!

Kroaten presenteren niet altijd hun zonnigste gezicht aan vreemden, maar als je die eerste reserve kunt doorbreken zul je de vriendelijkste, meest gastvrije mensen ontmoeten. Ik heb een website van expats die daar wonen gevonden, met lijstjes van charmante, kleine campings en vergeten dorpjes. Weg van de grote mensenmassa’s. Deze familiecampings hebben geen website en vaak niet eens een e-mail adres. Dat wordt bellen dus…net als in Cuba. Gevaarlijk balancerend tussen de Balkan en Midden-Europa, is Kroatië in het verleden veroverd door concurrerende koninkrijken, keizerrijken en republieken. Daarom vind je er een mengelmoes van Venetiaanse palazzi, Napoleontische forten en Romeinse zuilen, maar ook Slavische kerken en Weense herenhuizen. De buitengewoon eiland-gespikkelde kustlijn is onbetwist de belangrijkste attractie van dit land. Ik herinner me uit mijn jeugd vooral de helderheid van het zeewater. Afgetekend tegen een schitterend wit kiezelstrand fonkelt de heldere zee als een juweel, met schaduwen van smaragd en saffier. Ik herinner me dagenlang snorkelen, maar óók heel veel zee-egels tussen de kiezelstenen. Ik heb er als kind helaas ingestaan toen ik één keer zonder waterschoentjes het water inging… De meeste afgebroken naaldjes werden er met een pincet uitgehaald, maar er waren er ook een aantal die er uit moest zweren… Wanneer je meer zuidelijk reist doemt er een almachtige bergketen op. De Dinarische Alpen, die zich een hele weg vanuit Italië langs een groot deel van de kust uitstrekken naar Albanië. De karst en kalksteen heeft een wonderland van steile pieken, grotten, diepliggende rivieren, watervallen en schilderachtige meren nagelaten. Meer landinwaarts vind je dan juist weer glooiende akkers. Juist door rond te trekken met een tentje en een campertje zullen wij de afwisseling in het landschap aanschouwen. Als ik de lentezon mijn gezicht voel verwarmen krijg ik zo’n zin om het avontuur aan te gaan. Eerst deze maand even oefenen met de antieke bus op een veerboot als we naar Texel gaan, zodat we deze zomer met veel vertrouwen van de ene veerboot naar de volgende kunnen wippen als we de kust van Kroatië gaan verkennen.

Doen wat ik wil

Apart from education, you need good health, and for that, you need to play sports.
- Kapil Dev

Met een iPhone in het zakje van mijn hardloopjasje ren ik met mijn lief door het miezerige, oude Mastbos. Over twee maanden doen we samen aan een hardloopwedstrijd mee. We lopen voor het eerst dezelfde afstand in de race. Hij rent al zijn hele leven. Nu helaas nog maar stukjes van maximaal tien kilometer vanwege blessures. Ik loop vanaf het moment dat ik onze tweede kreeg. Ik heb vanaf mijn middelbare schooltijd, tijdens mijn studie tot aan mijn eerste zwangerschap altijd badminton gespeeld. Ik herinner me de eerste keer joggen in Massachusetts nog heel goed. Op het landgoed waar we woonden. Om af te vallen na de zwangerschap. Ik telde puffend elk rondje terwijl papa met de meisjes voor het huis stond te kijken. De rondjes waren maar klein, dus het kwam eigenlijk neer op het aftellen van de voltooide rondjes. Daar beleefde ik écht geen plezier aan. In de loop van de jaren veranderden die rondjes in routes van ruim vier kilometer. Of dat nu wekelijks in het oude Mastbos was of aan de voet van de Mexicaanse vulkaan Popocatepetl. Het afgelopen jaar loop ik pas echt voor mijn lol. Daarnaast natuurlijk ook voor mijn conditie en voor de balans van mijn organen in mijn lijf. De laatste weken is het verrassend in het bos. Het weer wisselt zo snel. Zo lopen we in de sneeuw, de week erna in de blupsie, de week daarna in een T-shirtje om daarna weer een paar keertjes in de regen te rennen. Ik heb nog niet eens zo lang geleden op een regenachtige avond op de baan gelopen waarbij mijn hardloopschoenen helemaal doorweekt waren! Bij elke stap die ik zette hoorde ik mijn voeten soppen. De laatste dagen is het juist warm. Lief en ik lopen een nieuw parcours in het bos die ik vorige zomer met mijn trainingsgroep voor het eerst deed. Door het oude bos, over de open heide (helemaal paars in de maand augustus!) en langs een prachtig bosmeer. Bij een oranje zonsondergang waan ik me dan in Afrika. Zó mooi daar!

Met de wedstrijd van tien kilometer in het vooruitzicht wilde ik de afstand van dit parcours eens opmeten. Op zondagochtend de auto in het bos geparkeerd, een app gedownload op de mobiele telefoon, GPS aangezet en ons zondagse rondje gelopen. Met het mobieltje in mijn zak. Blij dat ik de afstand eens opgemeten heb! Het blijkt precies zeven kilometer te zijn. Dat valt me tegen. Nu lopen we meestal vanaf het begin van het bos en dus mogen we er wat meters bij optellen. Als ik hetzelfde parcours vanaf onze voordeur loop dan is het precies tien kilometer. Dat heb ik wel eens in m’n uppie gelopen. Dus ik kán een afstand van tien kilometer lopen. Een geruststelling. Nu moet ik van mezelf tijdens de intervaltraining op de baan meer mijn best gaan doen, want de snelheid mag nog wel wat omhoog vind ik. En dat vindt mijn trainer trouwens ook. Ik loop op de baan altijd op m’n gemakje. Lekker naast iemand waar het makkelijk mee kletsen is. Ik zweet ook nooit na de training. Hijgen doe ik al helemaal niet! Ik heb me voorgenomen een tandje bij te zetten. Toch merk ik dat door de training mijn uithoudingsvermogen enorm verbetert. Ik loop tegenwoordig met gemak de dubbele afstand van een jaar geleden. Nu de snelheid nog een klein beetje verhogen... De wedstrijd in mei is een stok achter de deur. Ik heb een doel voor ogen. Ik denk aan al het publiek langs het parcours. Ik denk aan het voldane gevoel dat ik zal hebben als ik het uitgelopen heb. Nu de zomertijd weer begonnen is zijn de trainingen gelukkig weer naar het bos verplaatst. Het begint weer te kriebelen. Veel fijner om in de natuur te trainen. Het schijnt dat de verkoopcijfers van hardloopschoenen nu omhoog schieten. De afgelopen maanden zei ik elke woensdagavond op de atletiekbaan tegen mezelf dat alles beter is dan een avond op de bank hangen voor de TV. Dat hield me op de been. Ik heb mezelf een schop onder m’n kont gegeven. “Even iets actiever aan de intervaltraining meedoen, meissie!”. Ik ben vandaag een jaartje ouder geworden. Ik zit fysiek goed in mijn vel. Het leukst vind ik als mensen verrast reageren op mijn leeftijd. “Het is écht waar, ik loop al naar de vijftig!” verdedig ik mezelf. Met heimelijk een triomfantelijke lach op mijn gezicht.

Floortjes voetstappen

The sea, once it casts its spell, holds one in its net of wonder forever.
- Jacques Yves Cousteau

Ze kirt het uit wanneer ze met haar snorkel weer boven water komt. Haar ogen stralen. En ik? Ik zit op de bank te wippen van opwinding. “Op de valreep nog even een enorme toegift”, zegt Floortje in de laatste minuten van de uitzending. We zien een moederwalvis met haar jong. Op zich al heerlijk voor hen om dat live te zien. En dan komt het…. Floortje springt vanaf de catamaran het water in en gaat snorkelen naast deze prachtige dieren. Daar word ik even stil van. Floortje heeft koninkrijk Tonga bezocht. In de Stille Oceaan. Een plek aan het einde van de wereld. Het kost twee hele dagen om daar naar toe te reizen. Maar…zwemmen met reusachtige walvissen…dat is voor mij een droom die uitkomt. Ik heb meerdere malen in mijn leven walvissen mogen zien zwemmen rondom de boot. In Rhode Island toen ik zwanger was van onze tweede, in Namibië met een glas champagne in mijn hand en niet zo heel lang geleden nog in Mexico. Dan maakt mijn hart telkens weer een sprongetje. Bij zonsondergang hebben we ook eens walvissen vanaf het Mexicaanse strand gezien. Onvergetelijk. Maar daadwerkelijk zwemmen…? Ik heb het geluk gehad ook groepen dolfijnen meerdere malen in het wild te zien zwemmen zoals in Jamaica toen ik zwanger was van onze eerste, in Alabama op een bootje van een garnalenvisser, diverse keren in Mexico en de laatste keer zagen we roze rivierdolfijntjes in Suriname. Op een verlaten Mexicaans strand hebben we ze ook eens onder water horen communiceren met elkaar. Zó dichtbij. Wat echt indruk heeft gemaakt op mij is snorkelen met zeeschildpadden. De eerste encounter met een zeeschildpad was in Belize. Een schildpad die onbekommerd op me af komt zwemmen, mij in het vizier krijgt en dan schrikt met zijn pootjes wijd uitgespreid. Hij weet niet hoe snel hij weer weg moet zwemmen. Echt vertederend! De andere twee keertjes waren in Mexico. Ik was op een middag in m’n uppie meegegaan met een duikerstrip. Hoge golven, maar geweldig gesnorkeld. In m’n uppie een zeeschildpad achtervolgd. Tóch is de ervaring mooier als je het samen kunt delen. Zoals toen we alle vijf tussen enorme zeeschildpadden zwommen. Maren en ik hand in hand achter een schildpad aan die af en toe boven water adem kwam halen en dan weer onder water verder zwom. Met ons tweetjes in zijn kielzog…. De keer dat we babyschildpadjes mochten uitzetten in de oceaan heeft een onuitwisbare indruk op me achtergelaten. Op het strand bij zonsondergang. De kleintjes die naar zee kropen, op de golven dreven en een enkele die weer met een smak terug op het strand geworpen werd. Zo verschrikkelijk lief! Een moment waar ik nog tranen van in mijn ogen kan krijgen is de nacht dat wij in Belize naar schildpadnesten gingen zoeken. We slenterden door de nacht, verlicht door miljoenen sterren, over het strand. We struikelden over het afval. Allemaal aangespoeld plastic afval van cruiseschepen en vissersbootjes. Van tandenborstels tot zonnebrandflesjes en van slippers tot grote jerrycans. Zo treurig als je weet dat schildpadden áltijd terug gaan naar hun geboorteplek om hun eieren te leggen. Tussen al dat plastic rotzooi moeten ze een schoon plekje vinden om hun nest te graven… Zeeschildpadden hebben mijn hart gestolen. Eigenlijk heb ik een zwak voor alle dieren in de zee. Zelfs de enorme zeekoeien in Belize maakten me blij. Snorkelen met wilde walvissen is een droom die ik koester. Zoals Floortje’s eerste reactie was toen ze weer boven water kwam: “Fantastisch!”

“Het had net een scene uit de films van Harry Potter kunnen zijn”. Onze middelste dochter heeft het over onze aankomst op University College Roosevelt eerder deze ochtend. We hadden onze auto in Middelburg geparkeerd en volgden de bordjes naar het historische centrum. Midden op het marktplein stond een geweldig, gotisch gebouw met torentjes en houten luikjes. We staarden samen vol ongeloof vanonder onze paraplu naar het gebouw. We keken om ons heen of we niet een bordje gemist hadden. Toen wenkte een markante dame met opvallend rood opgestoken haar en met een opvallende bloemetjesjurk ons vanaf het bordes. We werden welkom geheten met een geweldig Engels accent. Inden had het gevoel dat we op Hogwarts Castle van Harry Potter beland waren! We hingen onze jas in de prachtige trouwzaal met antieke wandkleden, kregen uitleg in een statige hal en haalden een broodje in de burgerzaal met glas-in-lood ramen en kroonluchters. Ik heb nog nooit in mijn leven zo’n mooi universiteitsgebouw gezien! In het voormalig stadhuis van Middelburg, dat voltooid is in 1520, huist nu University College Roosevelt. Inden is enthousiast over deze Engelstalige opleiding waarvan de studentenpopulatie nooit meer dan zeshonderd, vaak internationale, studenten telt. Alle studenten wonen samen op een eigen campus. De geschiedenis van Liberal Arts opleidingen gaat ver terug. Het is eigenlijk de oudste onderwijsvorm. Het waren de oude Grieken die hun leerlingen volgens dit principe onderwezen. Veel aandacht voor academische vaardigheden als schrijven, presenteren en argumenteren. Geen specialisaties, maar juist een brede basis voor het opleiden tot democratische wereldburgers. Ons kind heeft haar studentenkamertje bij wijze al helemaal ingericht. Over een half jaar mag ze haar applicatie opsturen naar deze unieke opleiding!

Earth keepers

We didn’t inherit the Earth from our parents; we borrow it from our children.
- Chief Seattle

In de periode voor de verkiezingen ben ik me heel bewust waar ik nu eigenlijk voor mag gaan kiezen. De meeste punten die belicht worden zijn korte termijn doelen. Zelf ben ik meer op zoek naar lange termijn doelen. Ik denk aan het behoud van onze mooie planeet, aan de opwarming van onze aarde en aan duurzaamheid. Punten waar niet zo heel veel aandacht aan wordt besteed voor de komende vier jaar van het nieuwe kabinet. In een aantal debatten die ik heb gevolgd hoorde ik een beetje informatie over het sluiten van de steenkoolmijnen in Nederland, minder vlees consumeren of het bouwen van huizen zonder gasaansluiting. Het behouden van onze mooie planeet. Enkele dagen voordat ik naar de stembus ga fiets ik met mijn lief naar het theater waar een indrukwekkende documentaire draait. Het gaat over een Nederlands stel dat met drie kinderen aan het Vondelpark woonde en besloot om alles achter te laten om een aantal jaren in Michigan bij Indianen te gaan wonen. Financieel liep hun leven op rolletjes. En toch klopte het ergens niet. Er moest meer zijn in dit leven, voelden ze beiden. Ze bouwden hun eigen huis daar aan het meer. Ze raakten gefascineerd door de kijk van de Indianen op het leven en de wereld. Ze voelden dat ze heel wat te leren hadden. ‘Er ging een enorme inspiratie uit van hun levenswijze en zijnswijze. We hoorden verhalen over hun spirituele leider die een teruggetrokken bestaan in het bos leidde.’ Ze komen met hem in contact en mogen de inspirerende lessen van deze sjamaan filmen. Ze besluiten ook in andere werelddelen op zoek te gaan naar ‘wisdom keepers’ of ‘earth keepers’: stamoudsten en sjamanen. Wijze mannen en vrouwen die nog in verbinding staan met de aarde. Samen met hun drie kinderen maakten ze een reis van één jaar over zes continenten. Ik vond het frappant om dit gezin in de documentaire op plekken te zien waar wij óók geweest zijn met onze drie meiden. Met tenten op het dak door Namibië trekken bijvoorbeeld. Verschillende mensen onderweg verklaarden ons destijds voor gek dat we met zulke kleine kinderen vijf weken door dit deel van Afrika rondtrokken. De prachtige natuur inspireerde ons enorm. Wij hebben óók versteld gestaan van de immens grote stenen waar Machu Picchu mee gebouwd is. Hoe hebben ze dat eeuwen geleden zo hoog in de bergen kunnen doen? Ik heb letterlijk het verdriet gevoeld van de Inca slachting die daar plaatsvond door de Spanjaarden. Met een bootje dagenlang door het Amazone regenwoud trekken om daar met eigen ogen de geweldige natuur, maar ook de boomkapping, te zien. Ik zie het Amsterdamse gezin hoog in het Andesgebergte waar de vrouwen met prachtig gekleurde hoofddeksels en kleden rondlopen. Wij hebben daar een piepklein Peruaans dorpje bezocht. De kindertjes daar verrast met ballonnen en mandarijntjes. Geholpen met boontjes pellen om hun lunch te bereiden. De vrouwen hebben daarentegen speciaal voor ons een prachtig kleed gewoven met alpacawol dat maanden later nagestuurd werd.

De 'wisdom keepers' die zij in de documentaire hebben gesproken hebben geen universiteit gevolgd en praten niet in grote concepten. Ze hebben geen formele leiderschapsrol, maar hun stamgenoten zien ze als natuurlijke leiders vanwege hun verbinding met de universele levensbron. Ze hebben niks gemeen en hebben elkaar nooit ontmoet. En tóch hebben ze allemaal hetzelfde inzicht. Ze zeggen: als we doorgaan met onze huidige, westerse levensstijl vernietigen we onszelf. Maar we zullen alleen veranderen als we inzien wat de gevolgen zijn van ons gedrag. Het gedrag van onze wegwerpmaatschappij, het razende tempo en het individu dat voorop staat. Verandering kan pas als we in contact komen met onze eigen levensbron, de natuur. We hebben namelijk allemaal een heel diep zittende kennis. Ik zelf heb het geluk gehad twee keer door een sjamaan gereinigd en gezegend te zijn. Eén keer in Bolivia en één keer in Mexico. Ik heb veel respect voor de wijsheid van sjamanen. Het Amsterdamse gezin woont ondertussen alweer wat jaren in Engeland. Ik las een paar maanden geleden een artikel van dit gezin in JAN magazine. Met foto’s van de drie kinderen zoals ze nu zijn. Hun oudste is ondertussen negentien jaar. Mooie, eigenzinnige wereldburgers. Kleine ‘earth keepers’ eigenlijk. Ik hoop dat wij onze meiden ook iets van respect voor de planeet hebben kunnen meegeven. Ze hebben in de negen jaar dat wij niet in Nederland woonden veel van onze planeet gezien, veel culturen ervaren en zijn bijzonder internationaal opgegroeid. Onze eigen drie ‘earth keepers’ in spe als het ware

Spijbelgevoel

Your mind will answer most questions if you learn to relax and wait for the answer.
- William S. Burroughs

Uitrusten is vooral iets wat we verdienen als het werk klaar is. Een luxe die we uitstellen voor als de tijden wat minder druk zijn. Toch? Werk is eigenlijk nooit klaar, vooral thuis niet. Drukke tijden rijgen zich vaak aaneen. Rust zien we als de afwezigheid van werk, niet als iets dat op zichzelf staat en zijn eigen kwaliteiten heeft. Nu ik geen werktijden meer buiten de deur heb, vind ik meer rust. Het is niet eens het gemis van werk buiten de deur, maar het gemis aan spanning op het werk dat nu rust in mijn leven brengt. Rust is echter helemaal niet zo inactief als we denken. Terwijl we voor ons gevoel maar een beetje zitten te lummelen, gebeuren er allerlei nuttige dingen in ons brein en ons lichaam. Heerlijk idee dus: terwijl ik de zaterdagkrant na het weekend nog steeds uitspit aan de eettafel, de openhaard maar weer eens aansteek en ideetjes opdoe voor korte vakanties en weekendjes weg vul ik mijn reserves aan. Fijn! Onze voorraad energie, motivatie en concentratie, waarmee we er met een fris hoofd tegenaan kunnen, is niet onuitputtelijk. Als we te lang achter elkaar druk bezig zijn putten de reserves uit. Dan gaan we fouten maken en gaat alles steeds langzamer. Dit laatste herken ik helaas uit mijn werk. Er zijn een aantal hersengebieden die flink aan de slag gaan zodra we even niets doen. Deze blijken vooral betrokken bij het verwerken van nieuwe gebeurtenissen en bij spontaan opkomende gedachten en associaties. Ik heb dat op de momenten dat ik wat langer in bed blijf liggen of als ik gedachteloos onder de douche sta. Allerlei gedachten en ideetjes komen op in mijn hoofd. Creatieve oplossingen of gedachten aan personen waar je al een tijdje geen contact mee hebt. Op die momenten bekijken je hersenen alle nieuwe informatie, sorteren, schonen op, slaan op en brengen het in verband met wat er al is. Je hersenen doorzoeken steeds het archief om te zien of er oudere informatie is die op dat moment belangrijk zou kunnen zijn. Daarbij zijn ze ook creatief en komen ze met nieuwe verrassende associaties. Daarom is ‘verloren tijd’ in feite ideale werktijd voor je archiverende brein. Ik voel me meteen een stuk minder schuldig wanneer ik overdag mijn kopje thee Chai met opgeklopte melk voor een gemiste aflevering voor de TV opdrink! Het herstel werkt namelijk níet bij nuttige klusjes in huis afvinken bij wijze van rustpauze. Nee, juist echt iets doen waar je blij van wordt. Kletsen en lachen met je vriendin op Skype, een warme chocomel in de stad gaan drinken, een toneelstuk in het theater bekijken met goede vrienden of een wandeling maken met een oude vriendin in het Mastbos. Deze week heb ik goed werk hersteld in mijn brein!

Zo wilde ik deze schoolvakantie ook iets leuks met onze thuiswonende meiden gaan doen. De Carnavalsoptocht en een bioscoopbezoek vielen daaronder, maar zeker ook een museumbezoek in een andere stad. Lief nam een vrije middag op en we bewogen ons naar Eindhoven. De stad van Philips. Het Philipsmuseum dat gelegen is in hun allereerste fabriekspand, is een feest van herkenning. Ik zat in een nagemaakt huiskamertje op een groene zitbank en kreeg het gevoel weer thuis in mijn ouderkijk huis in Groningen te zijn. De staande asbak naast de bank, de typische bloemenvaasjes in de kast, maar vooral ook het televisietoestel. Precies onze zwart-wit TV uit mijn kleutertijd! Een reisje terug naar mijn kleutertijd. Er was ook een oranje-roze tienerslaapkamer nagemaakt die eenzelfde cassetterecorder en cassettebandjeshouder had staan als ik op mijn kamer destijds. De keuken was helemáál een feest van herkenning met de elektrische bruin-oranje sinaasappelperser van thuis, de slagroomklopper van mijn oma, de antieke broodrooster en de strijkbout uit de jaren ’70. We lieten ons meevoeren langs indrukwekkende Philips ontdekkingen. We hebben het niet alleen over de eerste gloeilamp, de radio en het elektrische scheerapparaat, maar ook over röntgenapparaten en echografie machines. Ook de allerlaatste ontdekkingen zoals het bekende Senseo apparaat en de ‘wake-up light’ wekker die zonlicht nabootst. Een indrukwekkend familieverhaal waar wat mij betreft maar één minpuntje aan kleeft. De rol van de fabriek in de Tweede Wereldoorlog. De familie koos ervoor om onder Duits toezicht voor de oorlogsindustrie te draaien waarmee Philips profiteerde van dwangarbeid. Uiteindelijk hebben ze daar dan wel honderden Joden mee gered binnen het prikkeldraad van kamp Vught (en later Auschwitz). Ze lieten hun personeel in een aparte Philips Kommando aan radio’s werken. Zij werden dagelijks gevoed met verse groenten om gezond te blijven voor het belangrijke werk en die verse prak bracht ook stiekem post van familie mee. De redding van deze Joden was echter geen machtig verzet, maar een prettige bijzaak geloof ik. Nederland mag zeker trots zijn op Philips, ondanks dat ze zich in de oorlog op kronkelweggetjes bevonden en door toeval de Philips-Joden voor de poorten van de hel hebben weg gesleept. Het verhaal van de Philips broertjes blijft zéker een internationaal indrukwekkend succesverhaal met een vleugje vervlogen romantiek …

Falling in love with where you are

There are two core fears: losing what you have, and not getting what you want. There is one solution: falling in love with where you are.
- Jeff Foster

Een half jaar geleden had ik een gesprek met mijn team van vrouwelijke collega’s. Ik voelde zoveel negativiteit in de groep. Ik voelde me ook op mijn vingers gekeken. In de ‘app van ons team las ik vaak kritiek. Telkens zonder naam voor wie de kritiek bedoeld zou zijn. Ik had toen al aangegeven dat naar mijn idee deze ‘app niet de juiste manier van communiceren was om gezamenlijk ons doel te bereiken. Ik ben afgelopen herfst zelfs met mijn ontslagbrief in mijn tas naar de winkel gefietst om ontslag in te dienen. Mijn manager wilde mij echter niet laten gaan. Ze was heel tevreden met mij en de dynamiek in het team zouden we wel kunnen veranderen. Onlangs begon het bij mij weer te kriebelen. Weer een hoop onvrede dat geuit werd op de ‘app. De lat werd eigenlijk steeds hoger gelegd. Ik werd onzeker. Er werd ook gekletst. Laatst heb ik met mijn manager besloten mijn contract niet meer te verlengen. Ik begrijp nu waarom het verloop zo groot is in dit team. Mijn manager baalde net als ik enorm van mijn vertrek. Nu ben ik echter van de één op de andere dag thuis. Ik mis het leuke contact met de klanten. Ik mis mijn collega’s niet. Het is zoals het is. Ik heb me er bij neer gelegd. Als één deur sluit opent zich een andere. Als ik er langer was gebleven was er misschien minder overgebleven van mijn eigenwaarde.

Ik heb nu dus plots veel tijd te besteden. Ik vond de volgende top tien van dingen die je kunt doen terwijl je tussentijds naar een nieuwe uitdaging uitkijkt.
1. Je slaap inhalen - Wanneer je aan het werk bent, wil je nog wel eens wat slaap missen. Door stress enzo. Een goede powernap is zo lekker.
2. Fysiek fit worden - Werk betekent meestal weinig tijd om te sporten.
3. Huis opruimen - Hoe je huis eruitziet, is vaak een goede afspiegeling van hoe je er van binnen uitziet. Is je huis een zooitje? Tijd om op te ruimen. Dat ene klusje wat je al jaren uitstelt?
4. Naar buiten - Werk is vaak binnen. Ga lekker naar buiten. Wandelen, fietsen, rennen; I don’t care. Kom eens buiten.
5. Focus op andere mensen - Oké, je hebt geen baan. Je bent niet de enige. Welke vriend of vriendin heeft nu eens echt hulp nodig? Een goed gesprek? Hulp met verhuizen?
6. Mini-avonturen beleven - Besluiten om op een dinsdagochtend begin maart, lekker koud maar erg leuk naar het strand te gaan!
7. Iets leren - Het geeft je wat om handen en een gevoel van nuttig zijn.
8. Niks - Niks doen. Gewoon eens een paar uur uit het raam staren.
9. Je agressie uiten - F*ck it. Ga eens helemaal los ergens op.
10. Dankbaar zijn - Dus je hebt nu geen werk . Maar bedenk eens wat je wel hebt. Je gezondheid, familie en vrienden. Een leuke hobby, leven in een vrij land. Het helpt je te relativeren.

Leuk zo’n top tien. Ik heb het wel een beetje gepersonaliseerd. Ik slaap bijvoorbeeld altijd prima zoals genoemd bij punt één. Geen slaaptekort dus. Ik kom juist heel erg tot rust tijdens mijn yogalessen en meditaties. Ik heb in mijn leven nog nooit zulke lange afstanden gerend als het laatste half jaar. Ik heb wekelijks looptrainingen en ren vaak in het bos. Fit worden zoals genoemd bij nummer twee komt helemaal goed. Ik kom dus ook voldoende buiten zoals genoemd bij nummer vier. Onze auto staat vrijwel ongebruikt voor de deur. Die klusjes op nummer drie ga ik inderdaad uitvoeren. Ik wil al heel lang beiden trappen in huis schilderen. Eindelijk tijd maken om de garage helemaal uit te ruimen en een beginnetje te maken met onze Marokkaanse douchecel. Met nummer zeven en negen heb ik dan niks, maar van nummer zes ga ik écht iets maken. Vrienden van ons hebben ook een oude kampeerbus gekocht. We hebben al plannetjes gesmeed om veel weekends met elkaar er op uit te trekken. Zin in! Ondertussen heb ik stiekem ook wat ideetjes om een andere baan te vinden. Die lijntjes ga ik nog wel uitgooien. Ondertussen voer ik nummer tien uit. Ik ben heel dankbaar voor waar ik nu sta, voor de vrije weekends en de superlange zomervakantie die plotseling voor me uitgestrekt liggen!

Mergpijpjes

When you look at a city, you know, it looks so unique. You feel this kind of uniqueness and especially if you go from a big city to a small city or if you go from one country to another. Cities look very different, often. They even feel very different. You know, and they are, of course. They certainly are.
- Geoffrey West

Over een weidse campus lopen we langs indrukwekkende gebouwen als School of Law, School of Art of School of Sciences. We zien bogen van gekleurde ballonnen om de ingangen te markeren. We gaan een gebouw binnen en zien een grote aula, achter dikke houten deuren ligt een enorme collegezaal en overal zitjes voor een kop koffie of thee. Opvallend veel felle kleuren zijn gebruikt voor stoeltjes en kunst in de betonnen, grijze gebouwen. Iets eerder deze ochtend zijn we door een grijze, dikke mist naar de havenstad gereden. Het is Open Dag op de Erasmus universiteit en ondanks dat onze oudste dochter hier studeert hebben we deze universiteit nooit eerder bezocht. Onze middelste dochter overweegt om hier ook te gaan studeren en daarom zijn we met het hele gezin hier. We volgen een informatieve lezing. We horen over de nieuwe manier van studeren. In plaats van met honderden studenten urenlange colleges van een professor te volgen, waarbij maar een gedeelte van de toegereikte informatie blijft hangen, werken ze bij deze studierichting met ‘problem based learning’. Groepjes van maximaal twaalf studenten werken vijf weken aan een probleem waarbij de studenten zelf literatuur moeten verzamelen en oplossingen moeten aandragen. De uitwerkingen worden mondeling gepresenteerd door de studenten en beoordeeld door de tutor. Zo wordt de informatie veel beter opgenomen door de studenten. Uiteraard wordt alles nog wél ouderwets getest met een examen. We eten een broodje op de universiteit en parkeren later bij de studentenkamer van de oudste voor de deur . We splitsen ons op. Terwijl er nog wat laatste klusjes gedaan worden op haar kamer ga ik in m’n uppie naar de wekelijkse markt en bezoek de markthallen. Rotterdam is een multiculturele stad. Het valt me op terwijl ik over de markt slenter. Ik neem onderweg een kilo lychees mee voor anderhalve euro en een halve kilo blue berries voor drie euro. In Breda kom ik veel te weinig op de markt. In de overdekte markthallen treft het internationale karakter me. Veel jonge, hippe mensen om me heen. Veel internationale eettentjes en kookwinkels. Ook veel vreemde talen hoor ik om me heen. In Madrid heb je zo’n zelfde markthal die omgetoverd is tot eettentjes en winkeltjes. Rotterdam is een levendige metropool.

Als ik door de zonnige koopgoot terug wandel mis ik het majestueuze van Amsterdam en het elegante van steden als Den Haag, Haarlem of Breda. Ik mis karakter in deze stad. Rotterdam is eigenlijk net als Berlijn. In de oorlog gebombardeerd en daarna opnieuw opgebouwd. Veel hoogbouw. Het trekt veel jonge mensen aan. Een goede vibe. Veel barretjes, boetiekjes en restaurantjes. Zoals in de straat van onze dochter. Tegenover haar huis twee flitsende woonboetiekjes. Een boetiek met vooral Latijns-Amerikaanse spulletjes. Veel uit Mexico. De felgekleurde kleden, de tuinstoeltjes van waslijn, veel cactussen in terracotta potten, hangmatten en sieraden van gekleurde kraaltjes. Ik stap ook het winkeltje ernaast binnen. Een Frans boetiekje. Geweldige tafelkleden, geborduurde kussenslopen, portemonnees en hippieachtige kleding. Er staan wat mensen rondom de oude tafel waar de kassa op staat. Er wordt voornamelijk Frans gesproken. Ik hoor een champagnekurk knallen. Ik kijk op en zie dat er een etagère vol met heerlijke petit-fours staat. Veel schalen met vers fruit. Mooie glazen op tafel. Een feestje. Er wordt me twee keer een glas champagne aangeboden. Ik sla het beleefd af. Ik voel me teveel. Ik verlaat gauw het winkeltje. Ik kom vast nog wel eens terug. Twee dagen geleden liep ik nog in Amsterdam. Over de Amsterdamse grachten, langs de prachtige historische panden en vele trammetjes passeerden me. De straatnamen op de bordjes roepen veel herinneringen bij me op. Ik heb heel wat voetstappen liggen in deze stad. Mijn Bredase vriendin is er toevallig ook. Ik laat haar kennismaken met het legendarische slagroomijsje bij banketbakkerij van de Linde op de Nieuwendijk. Ik neem meteen verse mergpijpjes mee voor bij de thee op dochters studentenkamertje. We lopen samen door de negen straatjes en drinken nog een kop thee. Ik blijf Amsterdam toch écht veel charmanter vinden dan Rotterdam. Mijn mening is natuurlijk wel heel erg gekleurd door al mijn herinneringen uit deze stad. Mijn studententijd, samenwonen met mijn lief, mijn bul behalen, mijn eerste baan, onze bruiloft, mijn eerste leaseauto voor de deur. Wie weet welke herinneringen onze dochter nu aan het opbouwen is in háár stad Rotterdam?

Optellende tijd

Stilte in je hoofd
Onzichtbare deining
Onhoorbaar geruis
Groei
De prachtige rimpels
Van optellende tijd
Leven in het nu
- Evelien Sipkes

Een meneer van middelbare leeftijd wordt door een jongere vrouw de juwelier binnen gereden. Meneer is op zoek naar een ashanger. Ik ben altijd geïntrigeerd naar het verhaal aan de andere kant van mijn tafeltje. Meneer zit tegenover mij in een rolstoel om een ashanger uit zoeken voor zijn eigen as. De artsen hebben hem verteld dat hij uitbehandeld is en hij denkt zelf dat hij in oktober zijn laatste adem zal uitblazen. Het zou kunnen dat hij dit al zelf georganiseerd heeft, maar dat durf ik hem niet te vragen. Hij wil gecremeerd worden en zijn vrouw zal zijn as mee nemen op al haar reizen over de wereld. Ze hebben samen afgesproken dat zij telkens een beetje as mee zal nemen om uit te strooien op de mooiste plekjes op aarde. Hij heeft geen idee hoe dat verder eigenlijk werkt met het as dat overblijft na een crematie. Ik leg hem uit wat er met het as gebeurt direct na de verbranding en hoe zijn vrouw het in een zware koker op zal gaan halen bij het crematorium. Ik vertel hem hoe ze het beste het as in de ashanger kan gieten. Voor mijn fotografie opleiding heb ik een aantal jaren terug een reportage op het crematorium gemaakt. Ik kreeg destijds een rondleiding van een heel vriendelijke medewerker daar. Ik heb alle stappen in het crematieproces uitgelegd gekregen en ben met hem in de lijkwagen met een kist achterin over de begraafplaats gereden. Hij vond het stoer dat ik dat durfde. Ik vond het stoer om zonder enige schroom het hele verhaal met mijn camera vast te leggen. Bij de juwelier ben ik degene in ons team die zorgt dat het as in de hanger terecht komt. Ik vind dat geen enkel probleem. Zo open als meneer was over zijn dood, zo open vertel ik hem over het as. Ik ben altijd gefascineerd door de levensverhalen van anderen. Situaties die ik niet heb meegemaakt vind ik boeiend om te horen. Meneer heeft een zilveren ashangertje in de vorm van een hart uitgezocht, een mooie ketting erbij en we hebben samen nagedacht over een gravure op de hanger. Ik vind het fijn om zo’n levensverhaal te horen. En een piepkleine bijdrage te hebben mogen leveren. Ik heb hem en zijn dochter als afscheid de hand geschud en sterkte gewenst met alles wat komen gaat.

Een paar dagen later komt er een jonge vrouw binnen waarvan je meteen al kan zien dat ze mentaal iets mankeert. Ze gaat tekeer tegen een jong hondje. Ik begroet haar en even later help ik haar met de zoektocht naar een ring. De hond trekt echter zo vaak aan de lijn dat ze eerst het hondje naar haar ouders brengt en daarna terug komt. Haar ringmaat blijkt zo groot te zijn dat het buiten de standaardmaten valt. Ik denk met haar mee en vind een flink afgeprijsde, passende relatiering met een diamantje. De ring zal ze gaan dragen om haar moeder te gedenken, vertelt ze. Haar moeder is uitbehandeld en is onlangs uit het ziekenhuis naar huis gekomen. Ze zal nooit meer haar bed uitkomen, vertelt ze me. Ze belt haar moeder even later met haar mobiel om goedkeuring te vragen over de prijs van de ring. Ik krijg ook mama aan de telefoon. Ik leg alles uit over de ring en de prijs en mama gaat akkoord met de aankoop. Ze bedankt me over de telefoon voor mijn hulp en vraagt of ik haar dochters gouden halsketting even wil oppoetsen. Dat doe ik en terwijl ik dat doe vertelt de jonge vrouw verder over haar zieke moeder. Ik merk dat ze verschrikkelijk afhankelijk van haar moeder is. Gelukkig is er ook nog een papa. Als ze met het ingepakte ringdoosje de winkel uitstapt vertelt ze me dat ze heel blij is dat ik haar zo goed heb geholpen. Bij een andere juwelier hadden ze haar diezelfde middag heel onbeleefd behandeld. “Dikke vinger voor ze”, roept ze uit. Ik zie een heel jonge, kwetsbare vrouw voor me. Een vrouw die het heel zwaar gaat krijgen binnenkort. Ik hoop dat ze lieve mensen om haar heen heeft die haar kunnen begeleiden zoals haar moeder dat nu doet. En dat de ring een mooi blijvende herinnering zal worden aan haar moeder.

Thais

I always think I look better after a yoga class. It's the same as a massage. We look so amazing after a massage because we're relaxed.
- Andie MacDowell

Ik stop mijn hardloopschoenen vol zand in een plastic tas. Ik draag mijn bikini met een witte, comfy badjas er overheen. Witte hotelslippertjes eronder. Ik leg twee tijdschriften klaar op het hotelbed. We gaan zo naar de sauna onder ons hotel. Lief en ik hebben net een uur hardgelopen op het Scheveningens strand. Het geluid van de golven en de zeemeeuwen laten me helemaal uit mijn dagelijkse sleur stappen. Rennen op het strand is iets nieuws voor mij. We hebben echter nóg iets nieuws ondernomen. De dag ervoor. Ik had in Den Haag voor ons beiden een Thaise massage geboekt. Een uur lang. Nog nooit zoiets gedaan. Ondanks dat ik zelf een massage diploma heb... Op Facebook kreeg deze salon daverende recensies. Men schreef lovend over een onderhoudsbeurt voor je lijf. Het klonk geweldig. Toen we binnenkwamen in de authentiek Oosterse salon zag ik geen kamers met massagetafels maar witte lange gordijnen waarachter matrassen op de grond lagen. Er gingen nog geen alarmbellen bij mij af. We mochten ons samen uitkleden achter een gordijn waar twee matrassen lagen. Een kleine, Thaise meneer en een lief, klein, tenger Thais vrouwtje die beiden nauwelijks Nederlands spraken gingen ons masseren. Ik lag op mijn buik en Parinya waarschuwde me nog, toen ze over mij heen gebogen zat, dat als het te hard was dat ik het dan mocht zeggen. Volgens mij zat ze toen al met haar handen en knieën bovenop mijn lijf. Ze kneed, trok en duwde aan mijn nek. Daarna kreeg mijn rug het zwaar te verduren. Ik hoorde, naast Oosterse klanken op de achtergrond, de man die mijn eega masseerde steeds meer steunen, hijgen en zuchten. Ik kon horen dat hij heel hard aan het werk was. Ik nam me voor om eenmaal thuis eens op te zoeken wat Thaise massage nu eigenlijk precies inhoudt. Een tikkeltje te laat wellicht… Na een uur was ik helemaal beurs. Vooral veel pijn in het midden van mijn rug. De volgende ochtend ontdekte ik allemaal blauwe plekken op mijn kuiten. Mijn rug is zó gevoelig dat ik niet eens meer ergens tegen aan kan zitten. Ondertussen weet ik nu dat Thaise massage traditioneel door monniken in boeddhistische tempels werd beoefend. Binnen de Thaise gezondheidsleer wordt pijn gezien als een uiting van geblokkeerde energie. Dit kan een puur fysieke oorzaak hebben, maar vaak zit er een emotionele component aan, bijvoorbeeld stress of verdriet dat zich in je lichaam vast heeft gezet. De taak van de massagetherapeut is om je lichaam te helpen die energieblokkades op te heffen, zodat de energie weer kan stromen. De fysieke pijn vermindert en er kan ruimte ontstaan om een emotionele component te ‘voelen’. Hierbij wordt veel gebruik gemaakt van acupressuur. En dat kan dus behoorlijk gevoelig zijn heb ik gemerkt. Bij drukpuntmassage zoals de mijne zakt de masseur rustig in je lichaam, zodat het zich aan kan passen en meegaat in de druk. Dat voelde soms wel lekker, haar knieën die langzaam heel diep in mijn lichaam gleden. Maar je pijnlijke plekken komen altijd aan het licht, en dat was ook zeker zo in mijn geval. Een goede therapeut stemt de massage af op wat jij nodig hebt en aan kan, waardoor de massage een helend en diep ontspannend effect heeft. Ik was vooral dankbaar dat wij de dag erna úren in de sauna doorbrachten. Ik voelde dat ik even heel lief voor mijn lijf moest zijn.

We hebben ons desalniettemin goed vermaakt in het deftige Den Haag. Ons hotel lag precies tussen het Schevenings strand en het centrum van Den Haag. Alles op loopafstand. We hebben geluncht op een terras bij de hofvijver en ik ben voor het eerst van mijn leven via het beroemde toegangspoortje het historische Binnenhof binnen geslenterd. We zijn langs het Vredespaleis gelopen, maar vooral langs heel veel statige herenhuizen uit de 19e eeuw. Wat een allure straalt deze stad uit! Zelf was ik ook verbaasd over het schattige haventje van het Haagse stadsdeel Scheveningen dat direct aan de Noordzee ligt. We hebben daar op zaterdagavond verse vangst van de dag gegeten. Ik kijk terug op een heerlijk weekend zonder kinderen: een gesprek van uren voeren met je man en weer eens zien hoe knap hij eigenlijk is, gewoon omdat je weer eens goed de tijd voor elkaar hebt.

Nieuw avontuur

“But plants grow again," she murmured, focusing on the verdant beauty around her. "They put down new roots, create room for themselves in foreign soil.”
― Nalini Singh

Mijn lief en ik gaan weer samen aan een nieuw hoofdstuk beginnen. Eigenlijk, goed beschouwd, keren we terug naar een eerder hoofdstuk nu ik er goed over nadenk. Voordat wij over de wereld rondzwierven voor zijn loopbaan heeft hij vijf jaar op de fabriek gewerkt waar hij vanaf deze week met de scepter zal gaan zwaaien. Het was zijn eerste serieuze baan na zijn studie. Wij woonden destijds saampjes in Amsterdam-Oost. Hij had net zijn diensttijd uitgezeten. Tweeëntwintig jaar geleden maakte hij zijn eerste, wankele stapjes in zijn huidige carrière. Na veel omzwervingen in de Verenigde Staten, Spanje en Mexico werkt hij vandaag de dag nog steeds voor diezelfde werkgever. Een heel loyale werknemer! Na zoveel internationale jaren kijkt hij er naar uit om straks in zijn moedertaal te vergaderen of met zijn personeel te communiceren. Gewoon zonder enige moeite honderd procent van het gesprek of een e-mail te snappen. Voor zijn eerste career switch verhuisden we met ons dochtertje dat net kon lopen naar het Amerikaanse continent. Een heel relaxt leven met een groot besef van de extreme weerstypen. Veel prachtige reizen door Canada en langs de Oostkust gemaakt. Met twee dochters keerden we terug. Om weer een volgende grote stap in zijn carrière te maken. We verhuisden, inmiddels met drie dochters, naar Spanje. We twijfelden nooit. We stapten steeds weer het avontuur tegemoet. Het Spaanse leven heeft ons uit de gestreste, Hollandse ratrace doen stappen. Alles kan ook morgen. Geniet van het nu. Wederom geweldige reizen gemaakt door Spanje, Portugal, Marokko en Afrika. Ook zijn één-na-laatste move naar Mexico hebben we zonder moeite gemaakt. We staan als gezin open voor wat het leven ons te bieden heeft. Mexico had ons heel veel te bieden. Onvergetelijke reizen gemaakt door Midden-Amerika en de Cariben. Telkens als we terug keren van onze tijd in het buitenland voelde ik verzet. Ik ben altijd bang geleefd te worden. Voor het gevoel weer te moeten voldoen aan allerlei verwachtingen en verplichtingen. Eigenlijk heb ik nu, anderhalf jaar na thuiskomst, het gevoel dat ik voorlopig mijn draai gevonden heb. Ik ben dankbaar hoe al het moois dat we in het buitenland hebben ervaren, heeft kunnen verankeren in ons ‘gewone’ leven. De talen die we vloeiend spreken. De internationale studies die onze twee oudsten volgen als gevolg daarvan. De jongste heeft vrijstelling van Engelse les op haar middelbare school. Miljoenen onzichtbare draadjes verbindt ons gezin met elkaar, omdat we veel op elkaar hebben moeten leunen in den vreemde. Veel internationale vrienden. De reislust die áltijd borrelt in ons binnenste. De verbinding die we hebben met de wereld om ons heen. Maatschappelijke betrokkenheid. De armoede die we vaak gezien hebben in Latijns Amerika, de watersnood die we met eigen ogen zagen in Afrika, het communisme in Cuba of de verschrikkelijke ontbossing in het Amazone regenwoud dat ons enorm raakte. Maatschappelijk besef. Mijn lief heeft net zijn állerlaatste intercontinentale zakenreis achter de rug. Hij heeft in Mexico onze laatste bankzaken afgerond en de laatste keer persoonlijke boodschapjes in de lokale supermarkt gedaan. Vanaf nu leeft hij met beide benen in Brabant. Werkt hij tien kilometer van ons huis vandaan en eet hij elke avond thuis. Vanaf nu ben ik geen zeemansvrouw meer. Vanaf nu heeft mijn geliefde een baan met Hollandse kantoortijden. Een nieuw hoofdstuk in ons leven.

Onze jongste is óók aan een nieuw avontuur begonnen. Bloednerveus. Ze kende niemand en had dit nooit eerder gedaan. Wij trouwens ook niet. Ik heb speciaal mijn werkdag geruild om erbij te zijn. We hadden er alle drie zin in. Haar eerste regionale zwemwedstrijd in een dorp verderop. Ze volgt sinds vorig jaar zwemtrainingen. En nu dus haar eerste wedstrijd. Ze mocht 25 meter vlinderslag voor haar team zwemmen en werd eerste van haar serie. Ze won de zilveren medaille voor deze slag. Ze mocht ook voor de 50 meter borstcrawl uitkomen waarbij ze snel moest keren onder water. Daar was ze bijzonder zenuwachtig voor. Weer won ze van haar serie en kreeg ze een zilveren medaille voor haar snelle tijd. Een goed resultaat voor een eerste keer. Ik hield het niet droog. Estafette zwemmen vindt ze heel leuk en daar deed ze het echt heel goed, tegen twee jongens. Ze had voor het team een flinke inhaalslag gemaakt, maar zoals dat met een team gaat draagt iedereen zijn steentje bij. Het mocht niet meer baten. Een onwijs leuke middag en nu weet ze waar ze wekelijks voor traint. Ze is daar als een vis in het water!

Masterpiece

In de yoga les droeg mijn juf een tekst voor van een Indiase goeroe. Ik vind de tekst zó mooi dat ik het hier graag wil herhalen. Zonder dat ik er zelf nog iets aan toevoeg. Het spreekt helemaal voor zich.

“A plum once said, ‘just because a banana lover came by, I converted myself into a banana. Unfortunately, his taste changed after a few months and so I became an orange. When he said I was bitter I became an apple, but he went in search of grapes. Yielding to the opinions of so many people, I have changed so many times that I no more know who I am. How I wish I had remained a plum and waited for a plum lover.’

Just because a group of people does not accept you as you are, there is no necessity for you to strip yourself of your originality. You need to think good of yourself, for the world takes you at your own estimate. Never stoop down in order to gain recognition. Never let go of your true self to win a relationship. In the long run, you will regret that you traded your greatest glory – your uniqueness, for momentary validation. Even Gandhi was not accepted by many people. The group that does not accept you as you is not your world.

There is a world for each one of you, where you shall reign as king/queen by just being yourself. Find that world… and that world will find you.

What water can do, gasoline cannot and what copper can, gold cannot. The fragility of the ant enables it to move and the rigidity of the tree enables it to stay rooted. Everything and everybody has been designed with a proportion of uniqueness to serve a purpose that we can fulfill only by being our unique self. YOU as you alone can serve your purpose and I as I alone can serve my purpose. You are here to be you… just you.

There was a time in this world when Krishna was required and he was sent; a time when a Christ was required and he was sent; a time when a Mahatma was required and he was sent. There came a time when you were required on this planet and hence you were sent. Let us be the best we can be. Don’t miss yourself and let the world not miss you.

In the history of the universe, there has been nobody like you and to the infinite of time to come; there will be no one like you. Existence should have loved you so much that it broke the mold after making you so that another of your kind will never get repeated. You are original. You are rare. You are unique. You are a wonder. You are a masterpiece... your Master’s piece.

Celebrate your Uniqueness.”

~ Sri Sri Ravi Shankar

Ouder worden

When I was younger, I looked at getting older as this process of getting less interested in things and becoming colder, and of finding less joy in the mystery of things. And I've found the exact opposite to be true. I find that I'm getting warmer, and that I'm more mystified by human interactions.
- Jon Brion

Ik zet de loeizware bananendoos gevuld met boeken bovenop de andere bananendoos en meteen schiet er iets verkeerd in mijn onderrug. Oooh, ik kan nauwelijks mijn been optillen om te lopen. Alles doet zeer in mijn onderrug. Precies op de dag dat we onze oudste dochter naar haar studentenkamertje verhuizen! Ze woont op de vierde etage en haar hele inrichting moet vandaag naar boven gesjouwd worden. Een paar dagen eerder hebben we saampjes alle bananendozen gesorteerd. Haar spulletjes staan al sinds de zomer opgeslagen in de garage. Haar slaapkamer op zolder hebben wij tijdens haar wereldreis omgetoverd tot onze loft. Ik had toen haar complete slaapkamer ingepakt in nog geen tien bananendozen. Deze week hebben we dat aantal geminimaliseerd tot zo’n vier dozen. Er zijn vier dozen in Breda achtergebleven gevuld met prachtige leesboeken. Deze worden in het voorjaar op een rommelmarkt verkocht. Deze dag lijkt net een scène uit een zoete, romantische familiefilm. Precies op Oudejaar verhuizen we ons eerste kind naar haar studentenkamer. In onze oude Volvo station wagon rijden we met haar matras, dozen kleding en boekenplanken naar Rotterdam. Haar studentenstad. Oliebollen in een schaal, servetten en een bus poedersuiker er bij gepropt. Ze is er zelf niet eens bij, ze moet werken. Haar zusjes zitten opgepropt, maar uitgelaten, achterin in de auto. Ze gaan namelijk shoppen in deze grote stad. Als de hoogslaper in elkaar geschroefd is en de raampjes gelapt lopen we met z’n viertjes een klein blok verder naar het populaire restaurant Bazar. Haar straat is écht een geweldige straat met hippe woonwinkels. Ik neem me voor om hier lekker eens tijd door te brengen. Als we op Nieuwjaarsdag terug komen rijden we weer met een volgeladen auto. Kast, twee krukken, vloerkleed, schoonmaakspullen en haar fiets. Ik besef dat de afgelopen achttien jaar voorbij gevlogen zijn. Zo hebben we in 1998 een prachtig roze baby’tje in onze armen en zo woont ons volwassen kind in 2017 alweer op zichzelf. Waar blijft de tijd?

Oud worden betekent in deze tijd iets heel anders dan vroeger. Vijftig jaar is al lang niet oud meer. Mark en ik zijn dit jaar dertig jaar samen. Dat is best lang denk ik, maar ik wil zeker nóg dertig jaar samen met hem doorbrengen. Zoals het lieve echtpaartje dat ik ontmoette bij de juwelier. Het was bijna sluitingstijd op Kerstavond. Er waren heel veel klanten in de winkel. Een prachtige oude dame, met opgestoken wit haar en haar man met een baret en een zwart hoornen bril stonden op hun beurt te wachten. Ik was de gelukkige die haar mocht helpen. Haar smalle schouders naar voren hangend. Levervlekjes op haar oude handen. Haar langzame gang. Ze wilde graag een nieuw horloge kopen. Eentje waar ze ook mee kon sporten vertelde ze me trots. Lichtjes fonkelden in haar ogen. Ik pakte het juiste horloge voor haar uit de etalage. Ik paste hem op haar pols en zag een gerimpelde huid op haar arm. Ze wist het meteen. Dit horloge wilde ze hebben. Meneer rekende af met zijn bankpas. In de volle winkel waar iedereen dicht op elkaar op zijn beurt stond te wachten verklaarde meneer trots dat hij betaald had voor zijn mooie vrouw. Terwijl ik het garantiebewijs invul glimlach ik naar mevrouw. “Ik ben al 57 jaar getrouwd met haar”, verklaarde hij tegen de mensen om hem heen. Echt heel lief. Iedereen genoot. Ik zeg tegen mevrouw dat dit wel een heel lief gebaar van hem is. Ze haalt haar schouders op. “Dit is niet de eerste keer dat hij dat zegt” vertrouwt ze me zachtjes toe. Ik heb beiden een hand gegeven, de deur voor ze open gedaan en een fijne Kerst toegewenst. Als ik weer terug achter de balie sta hoor ik iemand zeggen: “Zo willen we toch allemaal oud worden!”. En dat is zó waar. Ik zie ze wel vaker. Die hartverwarmende echtpaartjes die zo lief voor elkaar zijn. Zo respect- en liefdevol zoals ze met elkaar omgaan. Hun prachtige verhalen. Met hun gerijpte wijsheden dwingen ze respect bij mij af.

Twee idioten

I wonder if the snow loves the trees and fields, that it kisses them so gently? And then it covers them up snug, you know, with a white quilt; and perhaps it says, "Go to sleep, darlings, till the summer comes again.”
― Lewis Carroll

De idioten van de sleehelling. Zo voelen we ons. Onnozel. Net zoals toen we samen afgelopen zomer in een kano een Franse rivier moesten afdalen. Als stuurloze dwazen raakten we elke wal, elke grote riviersteen en elke drijvende flinke tak in het water. Bij elk stukje laag water moesten we uit de kano stappen om te duwen. Oudste dochter en ik werden er verschrikkelijk melig van. Misschien ook wel als reactie op onze zenuwen. Hoe zouden we in godsnaam op het afgesproken eindpunt aan moeten komen waar we met een busje opgehaald zouden worden? Onderweg ben ik geruild van kano zodat het wellicht wat beter zou gaan. Op het einde van de route is de boot zelfs op z’n kop met de stroom mee gedreven. Het was ook nog eens onmogelijk om in het water te lopen zonder waterschoenen. Door de pijnlijke rivierstenen. Gelukkig nam een onbekend gezin mij op in hun kano en kwam manlief met de afgedreven kano de achtergebleven dochters redden. Zulke idioten voelen we ons nu op de besneeuwde piste dus ook. Oudste dochter en ik samen op een stuurloze, houten slee naar beneden roetsjend. We pakken alle kuilen en hobbels op de route mee. Zo ook de scheve randen waardoor we met de slee ons evenwicht raken te verliezen en het uitgillen van angst, of plezier? Op sommige stukken van de sleehelling gaan we zo hard dat ik niks meer zie door mijn zonnebril. Dochterlief zit voorop met tranen in haar ogen van het lachen waardoor het echt een wonder is dat we niemand van z’n sokken hebben gereden. Of dat we niet ondersteboven met onze koppen in de sneeuw naast de piste terecht zijn gekomen. Benen recht in de lucht gestoken. Wellicht overbodig om te noemen dat we er strontmelig van worden. Soms moet ik zo hard met mijn hoofd achterover lachen dat ik van de glijdende slee achterover sla en dochter als een raket vooruit schiet. In paniek omdat ze niet kan sturen en remmen. Mensen langs de piste lachen als ze ons voorbij zien zoeven. Eigenlijk net een ongeleid projectiel. Onze ledematen uitstekend om de slee proberen z’n evenwicht te laten behouden. Ondertussen gillend van plezier. Hilarisch! Hetzelfde soort plezier dat we hadden toen we met ons gezin op een gele opgeblazen banaan achter een Mexicaanse speedboot over het rimpelig oppervlak van de Stille Oceaan hupsten. Pijn in je buik, tranen over je wangen en geen controle meer over je spieren. Ik was destijds met geen mogelijkheid meer op die banaan te krijgen als we er eenmaal af gevlogen waren in een te scherpe bocht. Geen spierkracht meer van de slappe lach. Net een vaatdoek.

We zijn dus op een piste in het Duitse national park Harz. Op de dag van aankomst was er zo’n twintig centimeter verse sneeuw gevallen. Het is zo mooi hier. Verse sneeuw op de lange dennenbomen. Knalblauwe lucht op onze eerste dag op de Bocksberg. We slapen in een sfeervol antiek postkantoor uit de negentiende eeuw. We hebben een hele zijvleugel voor onszelf met drie slaapkamers, een huiskamer, een badkamer en een prachtige grote hal. Een krakende houten planken vloer. We gaan dagelijks met een cabineliftje naar de top van de berg. We eten Duitse bratwurst bij een houten kioskje op de besneeuwde straat en drinken warme chocomel ‘mit Sahne’ op onze sleetjes in een lieflijk, besneeuwd straatje. We relaxen ’s avonds in een zoutgrot onder ons hotel. Of in de sauna waarbij we afkoelen in de verse sneeuw onder een wolkeloze hemel. Ik lees het nieuwe boek van Herman Koch in bed. We eten de avonden gezellig samen. We vieren ook de twaalfde verjaardag van ons jongste kind. We bekennen hardop dat we de avontuurlijke, zonnige reizen rond de jaarwisseling missen uit México, maar dat dit een heel goed alternatief is. We hebben ongelofelijk geboft met het weer. Met blauwe plekken (en ik een beurs zitvlak) rijden we door de sneeuw en de mist weer terug naar huis.

Hahnenklee – 8 januari 2017

Feest in het ziekenhuis

New Year's Day. A fresh start. A new chapter in life waiting to be written. New questions to be asked, embraced, and loved. Answers to be discovered and then lived in this transformative year of delight and self-discovery. Today carve out a quiet interlude for yourself in which to dream, pen in hand. Only dreams give birth to change.
- Sarah Ban Breathnach

Vijf vrolijke meiden zwieren over de ijsbaan. Sfeervolle kerstverlichting rondom de ijsbaan. Ze schaatsen in een rijtje achter elkaar of van de ene naar de andere kant. Ook wordt er met een stoeltje over het ijs gegleden. Om de beurt erin. Het is donker en koud buiten. De ijsbaan is tijdelijk aangelegd in de haven van Breda. Muziek klinkt door de boxen. De tieners hebben veel lol. Een thermoskan met warme chocomel en roze koeken staan voor ze klaar op de picknicktafel. Eega en ik zitten onder de terraswarmer naar ze te kijken. Ik maak een paar groepsfotootjes. En dan gebeurt het. Maren wil een sneeuwbal naar haar vriendin gooien, verliest haar evenwicht en valt recht naar voren op haar handen. Ik zie het gebeuren, maar schrik er niet meteen van. Het duurt echter behoorlijk lang voordat ze opstaat. Haar vriendinnetjes sjorren aan haar. Een mevrouw op de ijsbaan helpt haar naar de kant. Maren heeft erg veel pijn. Toch maar even de Eerste Hulp erbij. Haar arm wordt in verband en een mitella gewikkeld en we verplaatsen ons met het hele feestje naar het ziekenhuis. In de wachtkamer, waar eigenlijk maar twee mensen tegelijk in mogen, eten we de roze koeken en wachten we best lang. Er wordt gesuggereerd dat ze wellicht foto’s moet laten maken. Haar arm wellicht in moet gipsen. We gaan uit van het slechtste scenario dat we nog vele uren in het ziekenhuis doorbrengen. Haar trouwe vriendinnen willen erbij blijven. Dan komt de dokter met het goede nieuws dat er ‘alleen’ een soort inwendige blauwe plek tussen de twee botten in haar onderarm zit. We mogen naar huis. Ondertussen zijn er al twee meiden opgehaald en gaan we met de rest alsnog naar ons huis voor taart en cadeautjes. Het is al ver na tienen. Door de pijnstillers voelt onze jarige held geen pijn meer. Ze pakt alle cadeautjes uit, eet taart en speelt spelletjes met haar lieve vriendinnetjes. Ze hebben plezier. Eén vriendinnetje blijft slapen. De volgende ochtend hoor ik dat het feestje ondanks de rottige val als heel leuk ervaren is. Een onvergetelijk feestje zullen we maar zeggen.

Later diezelfde week hangt er een verschrikkelijk dikke mist. Misschien dertig meter zicht. Ik fiets door het donker met twee trainingsbroeken over elkaar naar het bos. Ik loop op deze koude avond tussen Kerst en Oudejaar mee aan een spectaculaire Nightrun van zevenenhalve kilometer. Door het donkere, sprookjesachtige Mastbos. Alle duizend lopers hebben een lampje gekregen voor op hun hoofd. Ik heb een wintermuts op, een ski hemd aan en een gewoon hemd eronder. Een trainingsjackje en een bodywarmer erover heen. Dat laatste trek ik uit als ik bij de start ben, zo ook mijn bovenste trainingsbroek. Ze hebben overal rondom de start heel sfeervol houten blokken in de fik gezet. Eenmaal in het bos hebben ze op stukken langs het parcours ook brandende kaarsjes in glazen jampotjes gezet. Het is onder het vriespunt maar door het lopen merk ik er weinig van. Voor het startschot wordt er eerst vuurwerk afgestoken. Er wordt heel voorzichtig en langzaam gestart, want de atletiekbaan is spiegelglad door de vastgevroren mist. In het bos op de zandpaden is het goed lopen. Ik loop niet hard. Te druk op het parcours. Er ligt rijp op het lange bosgras naast de paden. Heel winters. Ik kan niet ver vooruit kijken. Teveel mist. Gelukkig loop ik naast een maatje. Sommige bochten vind ik eng zo in het pikkedonker. Loop ik nog goed? Ik heb geen idee waar ik ben en hoe lang of hoe ver ik al loop. Na vier kilometer vraag ik het aan twee lopers die ik inhaal. Ik blijk al over de helft te zijn. Ineens is de finish ook al in zicht. Manlief staat er als verrassing op me te wachten. Veel sfeervolle lampjes om hem heen. Muziek uit de speakers. Een tent vol vrolijke mensen. Leuk om zo te mogen sporten.