Daar waar je struikelt

Daar waar je struikelt, ligt je schat.
- Mieke Bouma

Zonder bril schrijf ik dit stukje. Voorlopig krijg ik nog geen nieuwe bril. Als er iets misloopt in je leven wordt het pas echt interessant. Je schat is dan de kans om te groeien als mens. Om te laten zien wat je waard bent. Vaak tot je eigen verbazing. Wist ik dat ik het in me had om zo snel en accuraat te reageren? Had ik gedacht dat ik zoveel vriendelijke hulp zou krijgen? Twee weken geleden werd ik al op de proef gesteld met Maren’s val op de trampoline. Gevolgd door een ritje met de ambulance. Maar afgelopen week nóg een proef! Na mijn wandeluurtje in het park loop ik niets vermoedend terug naar mijn auto. Ik luister ondertussen naar nieuwe muziek op mijn iPod . Ergens sla ik onbewust op dat er veel mannen aan de andere kant van mijn auto staan. Ik doe er echter niks mee. Ik open mijn deur, pak mijn fles water op de passagiersstoel en merk eigenlijk dan pas op dat ze wel héél dicht bij mijn Jeep staan. Ik loop naar de andere kant en dan zie ik het plots. Allemaal donkerbruin glas op de grond. Een flashback. Mijn achterraam is kapot geslagen. Mijn tas is er uit gestolen met alles wat daarin zat. Allemaal spulletjes die te vervangen zijn. Dat vervangen kost echter zo ongelofelijk veel tijd! Ik bel Mark met de mobiel van de agent. Eerlijk gezegd het enige nummer dat ik uit mijn hoofd ken. Mark blokkeert meteen onze bankpas. Ook regelt hij nieuwe huissloten. Zijn secretaresse regelt dat onze verzekering dezelfde dag voor een nieuw raam in mijn auto zorgt. Wie zet een auto zonder achterraam buiten op straat? Mark’s secretaresse regelt de volgende dag een bezoek met een jurist aan het Openbaar Ministerie. Ik duikel thuis mijn oude telefoontje weer op en een oud SIM kaartje. Zonder telefoon kan ik geen dag leven hier in México met drie kinderen op drie scholen. Die avond bestel ik een nieuwe bril. Tien dagen levertijd. Jurist Daniel laat me de volgende ochtend een uur wachten op straat. Hij blijkt geen woord Engels te spreken. Goed begin. Hij brengt me naar een officieel gebouw werkelijk in the middle of nowhere gelegen. Midden in de gortdroge, geelgekleurde campo. Net een woestijn. Een scene uit ‘Breaking Bad’ komt me voor ogen. Er staat een oude, gammele, zwarte kever geparkeerd met twee grote hakenkruizen erop geschilderd. Alles ruikt hier naar criminaliteit. Binnen hangen overal posters met foto’s van misdadigers of vermisten. Een jongetje van dertien jaar is al sinds 2013 vermist. Arm kind. Arme ouders. Jurist Daniel kent de officier van justitie en zo werkt dat dus hier in México. Ze hebben ooit samen gestudeerd en dus kan hij zonder afspraak even binnen wippen voor een acta. Voor mij. Na een tijdje op de gang te hebben gestaan mogen we naar binnen. Vage ruimte met kale muren en veel opgestapelde verhuisdozen. Drie verdwaalde tafeltjes in een veel te grote ruimte. Ramen dichtgeplakt met papier. “Wat doe ik hier?” vraag ik me af terwijl Daniel de officier omhelst, kust en herinneringen met haar ophaalt van oude medestudenten. Na een uur krijg ik drie originele, gestempelde, geparafeerde en ondertekende acta’s mee naar huis. Elk ander krijgt er één mee. Mijn jurist heeft geritseld dat ik er drie mee naar huis krijg. Wel handig want ik moet het overhandigen in het geval de politie om mijn rijbewijs vraagt. Ik moet het ook overhandigen als ik ga reizen omdat mijn verblijfsvergunning gestolen is. Ik moet het ook meesturen naar Nederland voor het aanvragen van een nieuw rijbewijs. Ik heb het óók nog nodig voor het aanvragen van een Mexicaans rijbewijs. Na een rondje handen schudden en schouderkloppen uitdelen door Daniel ben ik blij als ik met de acta’s op schoot naast hem weer naar huis rijd. Op naar mijn volgende klus: een nieuwe telefoon uitzoeken.

Zaterdagochtend gaan we saampjes naar de hoofdstad. Mark en ik. We gaan voor een serieuze reden. Maar als dat rond lunchtijd achter de rug is gaan we samen lunchen in een oud pandje in een leuk wijkje. Mariachi’s staan onder ons raam – we zitten boven – muziek te maken. Daarna sluiten we aan in de rij voor het museum. We gaan eindelijk het huis van Mexicaans icoon Frida Kahlo bezoeken! Haar blauwe huis waar ze geboren én overleden is staat al heel lang op mijn lijstje om te bekijken. Terwijl we in haar patio staan kunnen we twee kanten op. De tijdelijke tentoonstelling bestaat uit haar typische kleding. Lange rokken, veel vrolijke kleuren en altijd bloemen in haar zwarte haar. (zie ons fotoalbum) Ook het hulpstuk voor haar been en wat korsetten staan in een vitrine. Ze had zoveel pech in haar korte leven. Op haar zesde kreeg Frida polio waardoor haar been niet meer groeide. En toen ze achttien was kreeg de bus waar ze in zat een ongeluk met een tram. Een stuk stalen leuning drong haar lichaam binnen. Maandenlang moest ze in bed blijven, ingekapseld in pleisters en verband, vechtend tegen de pijn. Ze besloot om te gaan schilderen. Frida's moeder liet spiegels aan haar ziekbed vastmaken zodat Frida zichzelf kon schilderen. Deze bedden met spiegels konden we zien in haar ouderlijk huis. Ook haar felgekleurde zelfportretten met de typische één lange wenkbrauw. Ondanks de hinder van korsetten en krukken kwam ze na haar herstel weer buiten en zocht ze vrienden op. Door het ongeluk kon ze geen kinderen krijgen. Ze trouwde, maar haar man Diego kreeg een verhouding met haar zus Christina. Later zou zij spreken van "twee zware ongelukken in mijn leven (...) één waarin een tram me aanreed, het andere was mijn man." Frida overleed in 1954, een week na haar 47e verjaardag. Ze liet een briefje achter met de tekst 'Ik hoop dat het einde vrolijk is en hoop nooit meer terug te keren'. Vermoedelijk heeft ze zelfmoord gepleegd.

Literair archief

Kunst is het proces van hard werken.
- Pablo Casals

Kort geleden schonk schrijver Joost Zwagerman zijn literaire privé archief aan het Letterkundig Museum in Den Haag. Een aantal jaren geleden was dit al aan hem gevraagd. Uniek is dat een schrijver al zo vroeg in zijn leven een deel van zijn archief afstaat. Hij ziet het zelf geloof ik meer als het opruimen van zijn zooi. Zijn zonen zijn er in ieder geval blij mee. Alhoewel de waarde van deze gift achteraf op 200.000 euro geschat is…. Verhuisdozen vol met papier. Handgeschreven versies van zijn romans, dagboeknotities, brieven en persoonlijke foto’s. Echter geen brieven waar persoonlijke ontboezemingen in vermeld staan. Toen hij te gast was bij De Wereld Draait Door spitte Matthijs een beetje brutaal door zijn spulletjes. Hij had een plastic multomap in zijn handen die mij in een flits terug bracht in de tijd. Ik had precies zo’n gekleurde multomap! Die van mij was óók gevuld met handgeschreven verhalen. En zelfs gedichten… Op mijn tiende verjaardag nam mijn opa mij mee naar V&D om een typemachine voor mij te kopen. Mijn eigen bijdrage waren de paar guldens die ik opgespaard had in mijn piekpijp. Ik was dol op verhalen typen. Net als Joost heb ik deze typemachine nog steeds. Ik heb er zelfs ooit een nieuw lint bij gekocht voor de meiden. Joost ging zich een beetje ongemakkelijk voelen toen Matthijs enthousiast reageerde bij het zien van zijn handgeschreven eenmanstijdschrift. Ik ging wederom terug in de tijd. Ik had óók een eenmanstijdschrift toen ik zo’n twaalf jaar oud was. Het was een handgeschreven tijdschriftje voor kleine kinderen met zelfgeschreven verhaaltjes, plaatjes, een zelfgetekend stripje en wat zelfverzonnen spelletjes. Ik had een paar leden in de buurt die wekelijks mijn uitgave kochten voor een dubbeltje per stuk. Na een paar maanden begon ik de druk te voelen van de wekelijkse verplichting. Zoals ik eerder de deuren langs was gegaan om leden te werven met een voorbeeldje vond ik na een paar maanden de moed om mijn handjevol leden te vertellen dat dit het laatste exemplaar was. Hoe leuk om weer herinnerd te worden aan deze ludieke actie. Ik heb zelf helaas geen exemplaar meer om even ter hand te nemen en door te bladeren. Ik heb daarentegen wél een verhuisdoos vol handgeschreven brieven van penvriendinnen, buitenlandse vakantieliefdes en Mark natuurlijk, dagboekjes, poëziealbums, tekeningen en verdwaalde foto’s. Een voetafdruk van mijn leven.

Een mens wordt heel gelukkig van ongeplande dingen. Zo’n lome zaterdag die zich nog helemaal leeg voor je uitstrekt als je je ogen opent. Zonder wekker. Veel weekends kunnen wij inderdaad zo invullen. In bed elkaar aankijken en vragen “Zullen we vandaag naar de bioscoop gaan? Lunchen? Sporten? Of doen we vandaag écht helemaal niks?” Op dit moment ben ik juist veel aan het plannen. Heel veel. Nu vooruit plannen om straks niks te doen. Niet te hoeven nadenken in de Paasvakantie. Niet in de zomervakantie. Een cabaña op het strand reserveren voor Pasen. Welk strand? Hoe lang zullen we gaan? Suriname gaan we deze zomer in twee weken ontdekken. Al bladerend door mijn reisgids besef ik dat twee weken voldoende is voor Paramaribo en een stuk jungle. Stranden zijn er nauwelijks. Ik ontdek veel Carabische eilanden voor de kust van Venezuela. Een kort vluchtje van anderhalf uur vanuit Paramaribo. Daar word ik zo blij van! Ik plan wat vluchtjes heen en weer. A4tjes volgeklad met vluchten, prijzen, tijden en vliegmaatschappijen liggen verspreid over mijn bureau. Efficiënt aansluitende vluchten plannen blijft een uitdaging voor me. ‘Life is what happens to you while you’re busy making other plans’ zong John Lennon al in 1980. Toch is plannen voor mij ook vaak voorpret. Ik heb óók iets anders gepland staan voor de komende weken. Elke donderdag aansluitend aan mijn yoga les heb ik een massage cursus. Ik had werkelijk geen idee dat er zoveel bij een ontspannende massage kwam kijken! Om te beginnen leerden we de eerste les meteen hoe je heel discreet met de lakens en de handdoeken omgaat. Zodat de privacy van de patiënt niet geschonden wordt. Nooit krijg je als massagetherapeut ongewild een lichaamsdeel te zien. Steeds is alles netjes en warm bedekt. Met uitzondering van het lichaamsdeel dat gemasseerd wordt natuurlijk. Privacy wordt gewaarborgd. We oefenen de eerste les ook op elkaar. Een voetmassage en een gezichtsmassage. Ik herken de handelingen van de massages waar ik zelf zo van geniet. Ik oefen thuis op Inden en Maren. (Mark en Anthe zijn in Oklahoma.) Maren valt zelfs in slaap. Een massage geven. Met aromatische olie. Ongepland. Gewoon wanneer ik zin heb. Of niet.

Vaste grond

Als je heel bezorgd bent of als je leven heel versnipperd is, kun je altijd terugkeren naar je ademhaling en daar zo lang bij blijven tot je weer vaste grond onder de voeten hebt.
- Joan Halifax

Als ik die ochtend op de parkeerplaats van school loop zie ik dat alle auto’s met een laagje as bedekt zijn. Mijn auto staat thuis onder een carport dus ik heb er zelf niks van gemerkt. De dag ervoor kreeg ik een bericht van school. Vulkaan Popo was behoorlijk actief en er was as waargenomen in de stad. Maren mocht niet buitenspelen in de pauze en Anthe die met haar vrienden op het dakterras van school zat werd naar binnen geroepen. Ook de naschoolse activiteiten werden afgelast vanwege het as. Alle wegen binnen een straal van twaalf kilometer van de vulkaan werden geblokkeerd. Alle activiteiten van vulkaan Popo worden gelukkig dag en nacht geregistreerd. Dat gebeurt al sinds 1994 toen er erupties werden waargenomen die sindsdien nooit meer gestopt zijn. Afgelopen week werden er stoom en aspluimen gedetecteerd. Er was een vergrootte kans op modderstromen en er werd tien minuten lang trillingen waargenomen. De nacht die volgde op de kleine eruptie sneeuwde het stevig op vijf kilometer hoogte. Vulkaan Popo was de volgende ochtend helemaal wit met flinke stoomwolken uit zijn krater. De zwakke ochtendzon weerkaatste op de verse sneeuw. Wondermooi. De maatregelen die we moeten nemen bij waarneming van as is het dragen van een mondkapje. Of een natte zakdoek voor je mond houden. Alle ramen sluiten en zoveel mogelijk binnen blijven. Deze laatste maatregel voert de school dus onmiddellijk uit. Ik ben erg onder de indruk van ‘onze’ levende vulkaan. Dat wij hier een heel korte periode tijdens zijn bestaan in zijn nabijheid mogen wonen. Wat stellen wij nu eigenlijk voor in zijn bestaan van 730 duizend jaar? En wat heeft hij nog allemaal voor ons in petto?

Met loeiende sirenes en zwaailichten scheuren we door de drukke vrijdagavondspits. Alle bestuurders doen het meest mogelijke om uit de weg te gaan. Als mensen in de knoop raken door de verschrikkelijke drukte zet de ambulance chauffeur ook zijn toeters aan. Hij manoeuvreert behendig door de meest smalle openingen in het verkeer. Ik zit voorin. Achter mij zit een verpleger en Maren’s vriendinnetje Mercedes. Maren ligt plat op een brancard. Helemaal ingepakt in dekens, een kraag om haar nek en veel riemen om haar lijf. Beiden praten tegen haar. Ik probeer voorin stilletjes te beseffen wat er nu eigenlijk gebeurd is. Ik wachtte eind van de middag op een telefoontje van Anthe om haar op te halen uit de bioscoop. Ondertussen sprongen Maren en Mercedes op de trampoline buiten. Ik herinner me het roepen van Mercedes die binnen komt rennen. Maren’s gehuil in de verte. Als ik naar de trampoline ren blijkt Maren pijn in haar nek en bovenin haar rug te hebben. Ze mag niet bewegen van mij. Stil liggen. Ik bel Mark en hij zegt dat ik meteen een ambulance moet bellen. De tuinman weet, net als ik, niet wat het Mexicaanse alarmnummer is. Ik bel onze huiseigenaar. Meer dan een uur later komt er eindelijk een ambulance ons straatje in rijden. Maren ligt nog steeds in dezelfde houding op de trampoline. Ondertussen wel met dikke sokken aan, Mark’s vest over haar heen en een warm kleed. Het is pikkedonker achter in de tuin. Als we bewegen schiet er een buitenlamp aan die een paar minuten later weer dooft. Mark is ondertussen ook naar huis geracet. Het ambulancepersoneel doet Maren een kraag om en helpt haar behendig op de brancard. Mark rijdt met mijn Jeep naar het ziekenhuis en pikt Anthe onderweg op die al een uur buiten heeft zitten wachten. Mercedes en ik gaan met Maren mee in de ambulance. Aangekomen in het ziekenhuis staan Mercedes haar moeder en haar broers al te wachten. Maren krijgt röntgenfoto’s. Haar nekwerveltjes zijn iets verschoven. Haar schouderspieren zijn stijf en pijnlijk. Ze krijgt pijnstillers, een spierverslapper en ze moet de kraag nog vijf dagen om houden. Rond tien uur zijn we ’s avonds thuis. Zonder avondeten. Inden heeft op afstand erg meegeleefd. Veel telefoontjes en berichtjes. Ze had een logeerpartijtje. Maren is uitgeput die avond. Toch slaapt ze die nacht onrustig. Op haar rug met de kraag om. Zonder hoofdkussen. We zijn vooral heel dankbaar dat het zo goed is afgelopen. Ook opgelucht. Dat we zo’n crisis als gezin met elkaar hebben kunnen opvangen in het buitenland. Weliswaar met wat hulp van buren, collega’s en kennissen. Tóch hebben we dit klusje geklaard. Een gevoel van dankbaarheid overheerst.

Met de wind door onze haren

De aarde schuilt in een korrel zand, het heelal in een bloemblad puur, de oneindigheid in de palm van je hand en de eeuwigheid in een uur.
- William Blake

Het valt me elke keer weer op als we met de auto door México reizen. De auto-hotels langs de grote weg. Door heel Midden-Amerika trouwens. Met veelbelovende namen als ‘Het paradijs’ of ‘Casanova’. Zelfs in de meest verlaten dorpjes vind je een auto-hotel. Hier in Puebla ook. Het fenomeen wordt afgeschermd met een muur. Achter de poort zie je dat er parkeerplaatsen zijn met een gordijn ervoor. Je kunt er dus anoniem verblijven. Een uur, drie uur of een nacht. Het biedt koppels heel discreet wat privétijd samen. Het contact en de betaling verloopt via een piepklein loketje in de muur. “Waarom zijn er hier zoveel auto-hotels?” en “Wat is eigenlijk een auto-hotel?” zijn vragen die in mijn auto wel eens gesteld zijn. In Midden-Amerika leeft een familie vaak samen onder één dak. Een jong stel blijft lang thuis wonen. Opa woont ook in huis of een broer met zijn gezin. Er is weinig privacy thuis. Dunne slaapkamerwandjes. Privacy zoek je dan in een auto-hotel. Ik heb echter gehoord dat negentig procent van de mensen die tegenwoordig gebruik maken van een auto-hotel een buitenechtelijke relatie hebben. Dat is hier óók heel gewoon. Latino’s zijn macho. Ze moeten bewijzen dat ze echte mannen zijn. Veel seksuele veroveringen. Latino lover. Zolang je meerdere dames financieel kunt onderhouden wordt het eigenlijk wel geaccepteerd. Een nachtje in een auto-hotel kost tweehonderd pesos, twaalf euro. Tóch zie ik regelmatig auto’s op een doordeweekse ochtend het poortje binnen glippen.

Met de wind door onze haren galopperen we over het Mexicaanse strand. Mark, Inden en Maren galopperen naast me. Een filmisch decor. Mijn zitbotjes doen zeer van het hobbelen op het hardleren zadel. Mijn fotocamera springt op en neer op mijn rug. Ik lach. Ik kan niet stoppen met uitbundig lachen. De meiden ook. Het is zo´n vrij gevoel. Zo´n mooi gezicht om ze op hun paarden te zien. De wind door hun lange haren en hun mouwloze hemdjes. (zie ons fotoalbum) Dit is wat ze wilden. In het zadel springen en galopperen langs de kustlijn. En het is inderdaad heerlijk. We zijn een lang weekend aan de kust. In vier uur rijden (250 kilometer) zitten we aan de Golf van Mexico. Het strand is hier niet spierwit. Meer donker grijs. Er staan hier geen grote hotels aan de kust. Alleen wat eenvoudige hotelletjes. Een enkel hotel in een wat duurdere klasse. Nog steeds eenvoudig. Wel een zwembad en douches aan het strand. Een palapa van gedroogde palmbladeren met een enkel ligbedje eronder. Verdwaalde stukken drijfhout op het strand. Sommige aangespoelde brokken zijn prachtig. Aan de kustlijn liggen schelpen. De vorige keer had ik hier een sand dollar gevonden. Zo´n platte ronde witte schelp met een gaatje in het midden en prachtige motiefjes op de schelp. Deze keer vind ik er vijf als ik met Mark een strandwandeling maak. Er staan vissers in het water met netten. Met stukken vis erin vangen ze krabben. Emmers vol. Inden en Maren brengen hun tijd voornamelijk in het zwembad door. Mark en ik lezend. Anthe is voor het eerst niet bij ons. Voor het eerst zijn we met zijn viertjes weg. Het zal vaker gaan gebeuren. Anthe zit vlak voor haar eindexamens. Na dit weekend moet ze een paar werkstukken inleveren die opgestuurd zullen worden. Ze heeft daarbij internet nodig en op zo´n plek aan het strand ben je nooit verzekerd van internet. Het risico is te groot. Ze wilde thuis blijven om alles af te ronden. Achteraf gezien was dat maar goed ook. Hier is inderdaad nauwelijks internet. We hebben deze dagen allemaal wel een keer hardop gezegd dat we Anthe misten. Maar dit wordt óók onze toekomst. Reizen zonder haar. Anthe gaat meteen na haar eindexamen treinen door Europa. Ze viert haar zeventiende verjaardag dáár. Ze gaat daarna gelukkig wel een paar weken met ons mee naar Suriname voordat ze gaat studeren. Ze zal steeds meer haar eigen plan trekken. En wij ook.

Monte Gordo, 2 februari 2015

Heilig moment

Als je in staat bent om één ogenblik dankbaarheid te plaatsen voor de angst van je ego, creëer je een heilig moment.
- Gabrielle Bernstein

Als Susana, mijn yoga juf, vertelt over de plek waar we heen gaan in de bergen krijgt ze tranen in haar ogen. Kippenvel op haar armen. Zo’n veertig kilometer van ons huis, maar wel twee uur rijden, komen we met zes auto’s op de plek aan. Een kleine cabaña gelegen aan een riviertje met smeltwater. Gelegen tussen twee besneeuwde hooggebergten in. Op drieduizend kilometer hoogte. We zijn nog nooit zo dicht bij levende vulkaan Popo geweest. Hij puft steeds wat wolkjes maagdelijk wit stoom uit. We zien zijn boomgrens. Popo zelf is vijfduizend meter hoog. Vanuit het huisje waar we opgewarmd zijn bij de openhaard met thee of warme chocomel brengen we lopend een bezoek aan La Ermita del Silencio. (zie ons fotoalbum) Het lijkt alsof we naar een andere tijd en ruimte zijn vervoerd. Het is een mysterieus karakteristiek Franciscaans klooster. Verweven met Mexicaanse details. Fray Jerome, priester en oprichter van deze hermitage heeft de bouw bekostigt van een erfenis. Het is geen wonder dat er stilte heerst in deze plaats: alleen de wind die door de hoge toppen waait en het geluid van het vloeiende kristalheldere riviertje dat vlakbij stroomt zijn te horen. De uitgestrektheid van het boslandschap en de mystiek en energie gevormd door honderden mediterende bezoekers maken de kluizenaarsplek een plaats die uitnodigt tot een diepe en vredige stilte. Het uitzicht vanuit dit gebouw is adembenemend. Ik loop even bij de groep weg. Staar in de diepte. Luister naar het kabbelende beekje. Mark komt naast me zitten. Hij is de nacht ervoor thuis gekomen vanuit Portugal. We hebben elkaar een week niet gezien. Na de wandeling geeft Susana een yoga les naast de rivier. We beginnen dit keer andersom. Eerst een meditatie. Mark ligt op zijn rug te ontspannen. Als we allemaal alweer enige minuten oefeningen doen schieten Mark’s ogen open. Zijn jet lag speelt hem parten. Wat heerlijk dat dit kan. Als we na de les nogmaals ontspannen bij het geluid van de klankschalen sluit ik deze keer niet mijn ogen. Ik kijk omhoog. Ik zie de hoge dennenbomen. Ik zie de wolken voorbij drijven. Ik ben oprecht dankbaar voor dit moment. In het nu zijn. Het mogen zijn op zo’n prachtige plek in de natuur. Zo dicht bij een werkende vulkaan. Er zijn poema’s in dit beboste berggebied. Hoe dicht kun je bij de natuur zijn? Na een Mexicaanse lunch met verse forel uit de vijver rijden we door het goudgeelgekleurde landschap weer terug. De verdorde maisplanten worden in dit seizoen geoogst. We zien menig ezeltje met bossen op zijn rug langs de weg sjokken. De tijd staat hier stil. We laden onderweg onze achterbak nog vol met brandhout. We hebben onze batterij weer opgeladen. In de natuur.

Een berichtje over heimwee op mijn telefoon. Een van de vrouwen van mijn expat groep heeft enorm last van heimwee. Ze komt uit Argentinië en mist haar tango, haar huis, haar werk en familie. Ze woont sinds twee maanden in Puebla. We organiseren dezelfde week nog een gezamenlijk ontbijt en ontmoeten nog meer nieuwe buitenlandse vrouwen. Voor sommigen is het niet makkelijk om alles achter te laten en met hun man mee het buitenlandse avontuur in te stappen. Deze uitzending is voor ons de derde keer alweer. Ook een beetje de vierde, want we verhuisden ook nog eens van Massachusetts naar Alabama. Het is ook de langste. We zullen vier jaar weg blijven. Ik voel nu al dat México het moeilijkst zal zijn om achter te laten. Tijdens mijn beurt van het voorstelrondje tijdens het ontbijt spreek ik het uit naar de nieuwe vrouwen. Dat wij gelukkig zijn hier in México. Onze meiden zeggen nu al dat ze niet terug willen. Het doet me dagdromen over voorlopig helemaal niet terug te keren. Stel je eens voor? Wat als…? De meiden hebben hier zulke leuke vriendengroepen. Ze zijn gelukkig op school. Ik heb fijne vriendinnen hier. Wat krijgen we er straks voor terug? Uitdagingen met nieuwe scholen en een universiteit. Mark een nieuwe baan. Weldra wachten de verplichtingen weer zoals het onderhoud van ons huis. Reizen naar avontuurlijke gebieden wordt minder gewoon. Het is nu trouwens ook niet gewoon. Het vóelt nu ook zeker niet gewoon. Het voelt als een zegen om de auto in te stappen op weg naar onvergetelijke plekjes. Het bijna zorgeloze leven dat we hier hebben. Stel je eens voor. Wat als…?

Zuinig energielabel

Je concentreren op positieve dingen om je heen kan je helpen je meer verbonden te voelen met de wereld.
- Mary Brantley

Deze ochtend zijn veel grote wegen afgesloten in onze stad. Overal staat politie op straat. Elke vijftig meter staat er een politieauto met agenten er omheen. Ik heb net de meiden naar school gebracht. Nu kan ik nergens mijn auto parkeren. Ik wil naar het park om mijn route van vijf kilometer te wandelen. Na een paar rondjes vruchteloos rond gereden te hebben kom ik op het creatieve idee om mijn Jeep bij een gesloten winkelcentrum te zetten. Niet ver van het park. Ik wacht voor de entree. De vier meiden in de auto voor mij willen ook sporten en moeten praten als brugman om de parkeerplaats op te komen. Uiteindelijk verlaagt het mannetje zijn touw die hij voor de entree had gespannen. Ik rijd snel mee de parkeerplaats op. De man probeert mij van alles te vertellen. Ik doe net of ik hem niet begrijp. Als ik straks terug kom geef ik hem wel een fooi. Tijdens mijn wandeling van een uur zie ik onderweg honderden politiemannen. Als ze geen uniform aan hebben dan dragen ze wel een net zwart pak. Belangrijke meneren van de overheid. Verder een uitgestorven buurt. Terwijl ik verder wandel zie ik mobiele installaties met allerlei beveiligingscamera’s . Ik voel me ineens bespied. Er zijn nauwelijks gewone mensen buiten. Ook nauwelijks verkeer. Alles wordt tegengehouden. Wat ik wél zie zijn tientallen schoonmakers. Veel vegers .Veel mannetjes die de prullenbakken op straat legen. Ook mannen die de plantenbakken overdreven poetsen met een natte doek. Steeds meer politiewagens worden ondertussen geparkeerd. Ik mag hier kennelijk wel zijn, ook al voelt dat niet zo. Geen enkele politieman stuurt me weg. De eerste helikopter vliegt over. Nu herinner ik me het weer van vorig jaar! De gouverneur van de staat Puebla met zes miljoen inwoners - zeg maar een soort koning Willem-Alexander – heeft zijn belangrijke politieke vriendjes uitgenodigd. Ze komen met helikopters. De gouverneur wil pronken met onze stad. Hoe modern en schoon het hier het afgelopen jaar is geworden. Ik wandel natuurlijk op de route waar hij straks gaat paraderen. Ik haal mijn auto op. Betaal de jongen bij het touw en verdwijn snel in onze grote miljoenenstad.

Vanaf januari is het gestart. Elk koophuis in Nederland heeft een tijdelijk energielabel gekregen. Dit label ontvang je per post. Op je huisadres. Wij hebben een huis in Nederland. We hebben dus ook een tijdelijk energielabel. Wij verhuren ons huis echter. In de periode dat we in México wonen hebben we ons huis onlangs voor de derde (en laatste) keer verhuurd. Als je je huis na 1 januari 2015 verhuurt moet je een definitief energielabel aan de makelaar overleggen. Anders krijg je een boete van vierhonderd euro. Dus voordat de nieuwe huurders deze maand in ons huis gingen wonen hadden wij zo’n definitief label nodig. Aan de hand van een paar factoren, zoals het bouwjaar, schat de overheid de energiezuinigheid van je woning. Het is een indicatie. Onze indicatie was niet om over naar huis te schrijven. Ons huis is namelijk vooroorlogs. Via de website hebben we online het definitieve label een paar letters omhoog weten te krikken. Nog steeds niet indrukwekkend. Maar goed. Het was zóveel werk om alle tien jaar oude facturen van dakisolatie, HR-ketel, dubbel isolatieglas, isolatie onder de vloer en in de spouwmuur aan te tonen vanuit México dat we het zo maar even gelaten hebben. Als wij over anderhalf jaar terug keren naar Breda gaan we ons huis helemaal onder handen nemen. We kunnen de getroffen maatregelen dan eenvoudig in het label op laten nemen. Het label stimuleert ons zéker tot het treffen van besparende maatregelen. Ik denk aan het glas-in-lood in dubbelglas te laten zetten. Ik denk aan zonnepanelen op het dak. Ik denk aan een nieuwe HR++ ketel. Vooralsnog zijn we vooral heel dankbaar dat ons huis wederom voor lange periode verhuurd is.

Timeless tattoo shop

Bij de tao draait alles om het vermogen het geschikte ogenblik voor iets te bepalen.
- Deng Ming-Dao

Met angstige grote blauwe ogen kijkt ze in het niets. Ver weg. Ze is even niet hier bij ons. Ze is even niet in de tattooshop. Ze zit even niet op de hoge stoel naast de naald en de twee nieuwe oorbelletjes. Onze dochters kregen relatief laat oorbelletjes in hun oren. Anthe was twaalf jaar toen ze op het idee van oorbelletjes kwam. Haar jongere zusje kreeg namelijk op haar tiende verjaardag gaatjes in haar oren. Maren moest van ons ook tot haar tiende verjaardag wachten om te beslissen of ze gaatjes in haar oorlellen wilde. En of ze dat wilde! Ze heeft niet alleen de nachtjes afgeteld, ook de weken, de maanden en zelfs de jaren. Hier in México krijgen alle meisjes op de dag van hun geboorte gaatjes. Je kunt hier dus niet – zoals in Nederland – bij de juwelier gaatjes laten zetten. Dus had ik gezocht naar een winkel die piercings zet. We kwamen terecht in het schemer circuit van piercings en tattoos. In mijn gedachten zag ik een grote man met leren broek, klein baardje en veel tattoos en piercings op zijn lijf voor me. Opkijkend naar mij terwijl hij ondertussen iemands rug aan het versieren was met inkt. Maren stond te trappelen van ongeduld om te gaan. Ik wilde echter tot het weekend wachten zodat haar vader erbij kon zijn. Ik zag mezelf niet in mijn uppie met Maren in een duistere tattooshop staan. Allereerst werden we die zaterdagochtend op zoek naar de tattooshop aangehouden door de politie. Mark nam een bocht waar het kennelijk niet mocht. Vierentwintig euro boete. De aanhouding bleek vlak voor de tattooshop te zijn. Deze winkel zag er overigens netjes uit met een zithoek om te wachten, een balie en een ruimte met spiegel waar mensen getatoeëerd werden. Op de salontafel stonden twee houten klompen die mij meteen opvielen. Hollandse houten klompen. Het bleken gewonnen tattooprijzen te zijn uit Amsterdam. Amsterdam bekend op zijn coffee- en tattooshops. Maren mocht oorbellen uitzoeken in de vitrine en plaats nemen op de hoge stoel. Waar aan de ene kant de gedesinfecteerde naald en oorbellen al klaar lagen en aan de andere kant een man voorover gebogen zat omdat zijn rug getatoeëerd werd. In plaats van met een pistooltje werden de gaatje in haar oorlellen geprikt met een naald. Prima. Maren gaf geen kik, wel natte zweethandjes en grote bange kijkers. Tevreden bedankten we de overigens heel normaal uitziende man die ons hielp. Zijn collega was echter precies de man uit mijn fantasie. Raar klein baardje op zijn kin, piercings in zijn wenkbrauwen, lip en neusvleugels. Zijn nek en stevige armen, uitstekend uit zijn mouwloos T-shirt, vol gekalkt met tattoos.

Vier boeken uit gelezen in een maand. Met elkaar voor de TV hangen. Knutseltijd voor de meiden. Puzzelen. Dit is het mooie voortvloeisel van een maand geen internet in huis. Ik merkte dat ik veel meer tijd had voor mezelf. Ik las weer boeken. De meiden schilderden heel wat af aan tafel. Ze schilderden op nummer. Ze schilderen houten laatjes voor op hun bureau. Ze schilderden op een doek. We hadden in huis weer muziek aan. Anthe puzzelde elke dag. We keken ’s avonds gezellig samen naar dezelfde series op TV. We moesten wel. Niemand kon zich terug trekken met een laptop. Omdat de kachel het ook al bijna twee maanden niet doet is de warmste plek in huis de huiskamer met openhaard. De poezen zitten er ook bij. We hebben speciaal een schapenvel gekocht om voor de openhaard te liggen. Op de grond. Kaarsen aan. Dit is het dromerige plaatje. De realiteit was echter óók dat we vrijwel om de dag bij Starbucks of Italian Coffee Company zaten om huiswerk te maken, financiën te doen, e-mail te checken en WhatsAppjes te ontvangen. Internet buiten de deur kostte me onderhand een fortuin aan Frappucino’s, Te Chai en Caffè Mocha’s. We wilden wel weer eens lekker onze eigen series kijken. Alleen. De innerlijke onrust was echter snel weg geëbd. Elke week twee of drie keer naar het kantoor van Telmex om te klagen werd vervelend. Het bijna smeken aan de telefoon of de monteur vandaag kon komen, ook. Het eeuwig wachten op afspraken die niet nagekomen werden was ook niet leuk. En dan opeens…staat er een legertje Telmex mannen voor onze deur. Er is hoop. Een week later horen we dat ze de schade niet kunnen herstellen. Domper. Weer een paar dagen later belt een manager me in de avond dat ze nog één keer willen komen. De volgende dag gebeurt er een wonder. We hebben weer internet en telefoon!

Ayurvedisch

Winter, met zijn kale bomen en lege velden, zijn kou en duisternis, is geen stilstand maar voorbereiding.
- Lisette Thooft

Een dik pak sneeuw was er de eerste nacht, na thuiskomst van onze strandreis, gevallen. Niet in onze stad, maar op vulkaan Popo en de bergen ernaast. Prachtig om te aanschouwen. Een koude wind waaide door de stad. De eerste nacht en dag thuis in Puebla zijn we verkleumd. Onze kachel deed het niet. (en nog steeds niet trouwens) Open haard dan maar. Na twee weken bikini en strandjurk moest mijn lijf weer verstopt worden onder een spijkerbroek, warm vest en Uggs. Onze relaxte ontbijtjes op blote voetjes op een buitenterras werden vervangen door ontbijtjes in warme badjas over pyjama en dikke sokken. Wat gebleven is is echter de gezonde manier van ontbijten. In onze laatste vakantieweek kregen we organische ontbijtjes voorgeschoteld. Verse sinaasappelsap met een vleugje gember. Verrukkelijke combinatie. In dit seizoen ook heel goed, omdat het je weerstand verhoogt en je lijf verwarmt van binnenuit. Je menu aanpassen aan de seizoenen is sowieso heel gezond. Ik doe zelf altijd wat plakjes verse gember in mijn thee. Nu dus ook een plakje door de knoflookpers in de dagelijkse verse sap. Bij elk bord vers geplukt fruit lag daar altijd een handje gedroogde cranberries. Zo zoet. Thuis meteen een zak van deze gedroogde bessen in huis gehaald. Ze serveerden daar in de jungle ook de meest heerlijke pure, suikervrije marmelades van tropische vruchten. Zelfgemaakt van passievrucht, guave of stervrucht. Ik heb drie potten jam mee naar huis genomen. Voor op mijn geroosterde volgranen boterhammetjes. Verantwoord smullen. We dronken daar verse citroengrasthee of verse muntthee. Dat doe ik hier thuis eigenlijk ook al heel lang. Ook verse kaneelthee. Je bent wat je eet, zegt de oude Indiase gezondheidsleer ayurveda. Eet iedere dag vers en het liefst biologisch. Door je menu aan te passen aan de seizoenen breng je de veranderende energiebalans weer terug in balans. Ook al lijkt het misschien van niet, maar ook in dit deel van México hebben we seizoenen. Het droge, frisse seizoen en het natte, warme seizoen. Elk met zijn eigen vruchten. We hebben net de Chinese granaatappels achter de rug. Gele beetje harde vruchten waar heel veel slijmerig zoet zaad in zit. Die slurp je eruit zoals bij een oester. Vijgen-, mango- en guayabaseizoen is ook alweer voorbij. Papaja’s, ananas en meloenen zijn er echter het hele jaar door. Soms vraag ik aan de groenteboer wat het voor vrucht is wat er weer volop in de schappen ligt. Hoe ik het moet eten, zonder of met schil, en hoe ik zie of ruik of het rijp is. Ik eet liever tropisch fruit dan gewoon fruit. Ik houd namelijk niet zo van fruit. Hier smaakt het fruit verser en is voller van smaak. Mijn groenteboertje krijgt alles rechtstreeks van de boer geleverd. In Nederland ligt een onrijpe mango al weken op een vrachtschip voordat het in een supermarkt te koop wordt aangeboden. Vaak net niet rijp en niet zo zoet door het gemis van de warme tropische zon. Daarom geniet ik hier toch maar van het tropische seizoen fruit. Heel ayurvedisch.

Ons dochtertje is een tiener geworden. (zie ons fotoalbum) Gevangen tussen kind en volwassenheid. Dat ze gaat puberen merkten we toen we als gezin twee weken ontspannen met elkaar doorbrachten aan zee. Ze stelt zich niet meer altijd soepel op zoals we van haar gewend zijn. Ons derde kind dat zich vanaf haar eerste dag flexibel moest opstellen in ons gezin. Het was immers al een jong gezin met een druk programma. Maren werd als baby’tje van zwemles naar judoles gesleept. Haar slaapjes pasten zich moeiteloos aan de schooltijden van haar zussen aan. Ze is altijd een heel makkelijk en meegaand kind geweest. De laatste weken kijken Mark en ik elkaar soms aan. ‘Wat gebeurt er hier?’ wisselen onze blikken uit. Pubertijd. Maren gooide onlangs haar kont tegen de krib toen ze aan het zwembad met mij Nederlandse Cito-toetsen moest maken. Ze volgt reeds anderhalf jaar Nederlandse les via de Wereldschool. Ik ben haar juf. Nooit heb ik haar horen nukken. Trots was ik op haar welwillendheid. Stiekem dacht ik dat ze ook wel genoot van de uurtjes samen. Dwars kan ze zijn. Toen we op Oudejaarsavond aan tafel schoven in de jungle. Feestelijke hoedjes en toeters op tafel. We kregen een uitgebreid diner en Maren trok zich steeds meer terug. Ze was nukkig, wilde niet zeggen wat haar dwars zat. Haar gezicht sprak boekdelen. Vrij vlot kon haar zus er gelukkig achter komen wat de reden was. Maren miste aansluiting. Het gespreksonderwerp die avond was nog te volwassen voor haar. Maren wordt groot in lengte en weet steeds beter wat ze wil. En vooral wat ze niet wil. Ze begint zich een piepklein beetje los te maken van ons. Een mening. Tien jaar oud nu. Een gezonde puber. We kennen de slagen van de zweep ondertussen.

It was us!

The sea, once it casts its spell, holds one in its net of wonder forever.
- Jacques Yves Cousteau

“It was us!” zei gids Noe tegen mij op de boot. Een paar uur eerder op de kade vroeg ik hem of we op zoek gingen naar walvissen. Hij sprak staand, vanaf een bankje aan de wal, onze groep passagiers toe. Hij repte geen woord over walvissen. Wij hadden deze boottocht voornamelijk geboekt vanwege de walvissen. Natuurlijk is een middag op een bounty eiland aantrekkelijk. Zelf zocht ik meer het avontuur in de grote walvissen zoektocht. De bultrug walvissen zwemmen, paren en baren hun jongen hier vanwege het warme zeewater. Ik stapte uit de rij wachtenden en sprak Noe aan. “We gaan toch zeker walvissen zoeken?” vroeg ik hem. Mark en de meiden zuchtten al bij voorbaat toen ik de rij uitstapte. Noe antwoordde echter dat we een kleine omweg zouden kunnen maken in de hoop een walvis te zien. “Maar...”, zei hij ”gisteren had ik ook geen walvis gezien.” “Let´s keep our fingers crossed then” zei ik hem en we hielden allebei onze vingers gekruist tegen elkaar. En óf we walvissen tegen kwamen! We kregen een hele show van mannetjes die uit het water sprongen met hun imponerende lijf en die met hun typische zwarte staarten spatten. Prachtig en zeer indrukwekkend. Ik was zo dankbaar. Tranen in mijn ogen. Noe kwam naar me toe. “It was us!” riep hij opgetogen. Ik denk dat ook graag. Mark bevestigde dat als ik op de kade niet uit de rij gestapt was, we niet op jacht waren gegaan. Wie weet. Ik herinner me nog levendig dat we dezelfde bultrug walvissen in New England gezien hadden. Ze zwemmen namelijk elk jaar van Canada naar México. Op die dag in juli, zo´n vijftien jaar geleden, namen we peuter Anthe mee op een zeeboot. Toen de walvis met onze boot ging flirten riep Anthe opgewonden “Grote vis! Grote vis!” als hij weer een sprong maakte. Ik was hoogzwanger van Inden. Ik rende van de ene kant van de boot naar de andere met mijn camera in de hand. De walvis zwom rakelings langs onze boot. Je kon de schelpen rondom zijn bek gehecht, tellen. Hij zwom ook heel speels onder onze boot door. En ik maar hobbelen met mijn zware buik. De zonnige middag die hier in México volgde op strand Las Caletas was heerlijk. Opgewacht door een lunchbuffet en daarna een fotomoment in het junglegroen met een papagaai, slang, aap of een valk. Kayakken, op een boogieboard peddelen, snorkelen, in een opblaasbare band dobberen of op een vlonder op de golven wiegen. Best paradijselijk. Vooral met de gezegende ontmoeting met de bultrug walvissen in mijn zak!

Op de laatste vroege ochtend van 2014 vertrekken Mark en ik saampjes achter in de laadbak van een oude truck. We rijden een stukje de bergen in. Na het klimmen over zanderige paden stopt de truck en horen we de eerste papegaaien. In de bomen, rondom hun nesten, zien we de prachtig felgekleurde vogels. Hun typische kleuren zoals rood, blauw, groen en geel vallen goed op in het gebladerte van de jungle. Het tweede deel van onze reis logeren we hier aan de rand van de jungle. Niet eens zo ver van de kust. Aan een rivier. Ruim een uur rijden van kustplaats Puerto Vallarta. De eigenaresse kookt elke dag organisch voor ons. Er hoort een organische boerderij bij ons villa-hotel. Alle desserts, jam en fruitdrankjes zijn puur en suikervrij. Heerlijk. Genieten. Vanuit dit plekje rijden we door de bergen naar een maagdelijk wit en verlaten strand. Óf we pakken de watertaxi van Diario die ons naar een mooi strandje brengt. Een keer worden we met een lancha op het strand afgezet en lopen we omhoog. Een paar riviertjes doorstekend tot aan een waterval. Daar waden we in de koude lagoon tussen de visjes. Alleen. Terug op het strand lopen we een klein stukje bij de pier vandaan en komen we terecht bij een eenvoudige restaurantje aan het strand. Een middag loom onder een parasolletje. Een kayak die Mark en Maren mochten gebruiken op zee. Een andere keer zijn we op een kilometers lang spierwit strand waar nauwelijks mensen komen. Waar wat tentjes onder rieten afdakjes staan waar verdwaalde hippies overnachten. We eten kokosgarnalen of gefrituurde vis met taco´s en drinken limoenwater. Junglegroen tot aan het strand. Ik vind dat het mooiste wat de natuur ons kan geven. Tropisch groen gebergte reikend tot aan het maagdelijk witte strand. Smaragdgroen zeewater. Een dramatisch kleurspel. México kent onwaarschijnlijk veel magische pittoreske plekjes. Wat een voorrecht om juist hier met je gezin het oude jaar te mogen uitluiden. Drijvend op de golven vooruit starend op de ruige Sierra Madre achter het lege strand. Geluk voelen. Dit gevoel proberen vast te houden in het nieuwe jaar. Net als mijn nieuwe bruine kleurtje.

Puerto Vallarta – 31 december 2014

Innerlijke boosheid

Elke ervaring is de juiste.
- Gina Lake

Misschien moeten sommige dingen zo gebeuren. Een samenloop. Je leven is een aaneenschakeling van ervaringen. Ik ben mezelf flink tegen gekomen vlak voor onze reis naar kustplaats Puerto Vallarta. Na vier maanden suikercelibaat is mijn lijf aangepast. Ik heb afgelopen week ontdekt dat als je dan tóch weer suiker tot je neemt, je bijna flipt. Ik herkende het verband zelf niet en werd behoorlijk op de proef gesteld. De week voor de Kerstvakantie was er veel zoetigheid in huis. Chocola. Ik heb me laten gaan. Ik kreeg daarna een onverklaarbare boosheid in me. Heel onrustig en hartkloppingen. Ons internet werkte sinds een week of twee fantastisch. Na alle moeite die ik er in had gestoken. Bezoekjes aan Telmex, uren thuis geduldig wachten, langdurige telefoontjes naar Telmex. De beloning was zoet. Snel internet door het hele huis en ik was erg gelukkig. Toen kwam de beproeving. Toen kwam de man van ons huisalarm langs. Volgens hem was er een foutmelding. Zou kunnen. Wij hebben het alarm nog nooit ingesteld. We weten de codes niet eens meer. Deze man heeft iets aangeraakt en alles lag eruit. Geen internet, geen telefoonlijn. Mijn hele wereld bleek in te storten. Ik ontplofte bijna! Ik heb staan schreeuwen naar de man. Hij maakte het namelijk nog erger door alles te ontkennen. Hij stond recht in mijn gezicht te liegen. Zijn ogen vlogen alle kanten op. Hij praatte te snel en te veel. Leugens. Zo respectloos. Ik heb Mark gebeld op zijn werk en hij heeft de man ferm toegesproken dat hij het zelf op mocht lossen met Telmex. De man beloofde mij vervolgens dat hij een melding had gedaan. Telmex zou binnen 72 uur langs komen. Ik heb mijn huis verlaten. Ik kon die man niet om me heen verdragen. Ook mezelf trouwens niet. Mijn Spaans schoot tekort om hem flink duidelijk te maken wat hij in mijn leven had aangericht. Zo frustrerend. Hij had klaarblijkelijk wéér gelogen. Er was namelijk helemaal geen melding bij Telmex binnen gekomen. Hartkloppingen. Tijdens mijn yoga Kerstontbijt vertelde ik over mijn onstuimige boosheid. Wat bleek na het delen met mijn yoga vrienden? Mijn ongeremde boosheid is een gevolg van mijn suikerinname. Net als een peuter. Een tantrum. Heftig zeg! We zijn op reis gegaan zonder telefoonlijn en zonder internet. Wat zullen we in januari thuis aantreffen?

Als iedereen rechts afslaat gaan wij naar links. Als we reizen doe ik mijn best om nét even anders te zijn. Ik zoek altijd afgelegen en vergeten plekjes en volg juist niet de gebaande paden. Na de orkaan op Bahía California in het najaar week ik voor deze reis noodgedwogen uit naar Puerto Vallarta. Nadat we afgelopen week de drukbezochte kustplaats in reden gingen de grote wegen naar rechts. Aan de kust staat resort hotel naast resort hotel gebouwd. Het een nog groter en kolossaler dan het ander. Alles volgebouwd. De stranden zijn verpacht aan de hotelketens. Amerikaanse toeristen vliegen hier af en aan. Wij gingen natuurlijk naar links. De gps kon het kleine onverharde straatje van onze bestemming niet vinden. We werden uiteindelijk opgehaald door een medewerker van ons verblijf. Door een oude woonwijk werden we naar ons Bed& Breakfast gebracht. Aan de buitenkant van deze plek werden geen verwachtingen opgeroepen. We hielden ons hart vast. Eenmaal door de deur viel onze mond open van verbazing. Een oase! Een oud wit koloniaal huis met een grote tropische tuin. Een zwembad lonkte de meiden. Het is helemaal stil binnen de muren. Op het getjilp van vogeltjes na. De meiden zijn verrukt. Met de auto ontdekken we moeilijk bereikbare stranden in de buurt. Het is me weer gelukt. Drie jaar geleden waren Mark en ik ook in deze populaire kustplaats. Samen namen we een klein vliegtuigje vanaf de hoofdstad en logeerden we drie dagen in het luxe weelderige Sheraton Hotel. Pal aan het strand. We zagen destijds niet meer dan dat strand en het luxe zwembad. We durfden niet zelf de straat op. Het was onze allereerste kennismaking met México. Hoe anders is het nu. Met onze eigen auto verkennen we de prachtige groene kustlijn met verborgen strandjes. Tot de zon onder gaat zwemmen in de golven. Vanaf het strand walvissen spotten. (zie ons fotoalbum) We eten bij verscholen romantisch gelegen restaurantjes. Als iedereen rechtsaf slaat slaan wij naar links. México is betoverend mooi als je verder kijkt dan je neus lang is!

Puerto Vallarta - 26 december 2014

Teneergeslagen

Stel geen deprimerende vragen want dan krijg je alleen maar deprimerende antwoorden.
- Brent Hunter

Een weemoedig gevoel. Beetje deprimerend. Ik kon mijn sombere gevoel eerst niet plaatsen tijdens het grote feest met ruim duizend medewerkers. Ik voelde me niet op mijn gemak. Ik kende er natuurlijk niemand. Ik had ook helemaal geen behoefte om met iemand contact te maken. Bij aankomst had ik eerst nog geen last van die zwaarmoedigheid. Toen het feest vorderde en ik de mensen allemaal eens goed bekeken had begon er iets te knagen. Een mistroostig gevoel. De personeelsmanager Alejandro had me bij de ingang duidelijk gemaakt dat dit bedrijfsfeest heel belangrijk was voor de medewerkers van de werkvloer. De feestelijkheid begon die ochtend met een mis ter gelegenheid van heilige Guadelupe. Zo katholiek als de onderste laag van de Mexicaanse bevolking is dacht ik dat Alejandro deze viering als belangrijk bedoelde. Er werd me meer duidelijk toen de tombola begon. De productiemedewerkers met hun familie kwamen voor de cadeaus die er te verloten waren. Een koelkast, een fornuis, een magnetron, veel koffiezetapparaten en zelfs drie iPad’s. Uren werden er besteed aan de loting. Natuurlijk deden wij niet mee. Als directeur met zijn gezin. Voor ons werd het dus al snel langdradig en saai. Tussendoor speelde de live band swingende muziek waar flink op gedanst werd. Met je eigen dans kon je ook een prijs winnen en dus werd er bijzonder uitbundig gedanst op de dansvloer. Op dat moment begon me het al wat te dagen. Het écht onbehaaglijke gevoel in mijn buik kwam toen ik een moeder haar verlegen dochtertje van zo’n acht jaar de dansvloer op zag trekken om flink te dansen en zo een prijs in de wacht te slepen. Het meisje voelde zich zó ongemakkelijk bij het dansen. Ze stopte steeds en keek mij door de menigte aan. Ik probeerde weg te kijken. Mijn oog werd toch steeds door haar en haar moeder getrokken. Haar moeder porde haar steeds en het meisje danste dan. Hoe enthousiaster de presentator de dansende menigte toe schreeuwde hoe meer de moeder haar kind aanspoorde. Het raakte me. Ook de volwassenen die wild dansten om de aandacht te trekken van de presentator raakten me. Ze dansten voor een koffiezetapparaat of een krultang. Deze mensen verdienen zo’n zes euro of iets meer per dag in de fabriek. Ze wonen heel eenvoudig en op dit belangrijke feest hadden ze ongetwijfeld hun mooiste kerstkleding uit de kast getrokken. Vorig jaar vierden we dit feest met het middenkader personeel. Deze keer met de mensen van de werkvloer. Het contrast kon niet groter zijn. Ik voelde zo’n afstand tussen deze kleine, donkere, arme mensen en ons fortuinlijke gezin. Ik voelde me daar niet op mijn plaats aan de directeurstafel. We zijn zo vroeg mogelijk - als het beleefdheidsgewijs kon - vertrokken. In de auto heb ik een potje zitten huilen. Mijn eigen verdriet.

Yeah! Eindelijk eens normale bloedwaarden! Wat een opgelucht gevoel. De afgelopen maanden – wellicht een jaar – had ik ijzer- en rode bloedcellentekort. Ik wist het wel, maar ik vond het niet verontrustend. Ik ben al jaren moe en wie niet tegenwoordig? Zorgwekkend was wel dat we hier op meer dan twee kilometer hoogte wonen en ik daarom juist véél rode cellen zou moeten hebben. De schrik zat er pas écht goed in toen ik afgelopen september een implantaat liet zetten. Deze tandarts liet me in het buisje bloed zien dat ik nauwelijks rode bloedcellen had. “Heb je geen hoofdpijn?” “Ben je niet duizelig?” “Vreemd dat je er zo goed uitziet!” Wanneer bloedarmoede zich heel geleidelijk (gedurende vele maanden) ontwikkelt, past het lichaam zich aan en kun je verrassend weinig klachten hebben. Geen bleekheid van mijn huid, geen kortademigheid, geen snellere hartslag en geen duizeligheid voor mij. Door de welgemeende zorgen van mijn tandarts heb ik meteen contact gezocht met de beste hematoloog van México. Ik bleek inderdaad ernstig aangetast beenmerg te hebben. Ik maakte nauwelijks nog rode bloedcellen aan. Het leeuwendeel van bloed bestaat normaal gesproken uit rode bloedcellen. Ernstige anemie dus. Mijn anemie werd aangepakt met twee alternatieve bloedtransfusies en vier keer een injectie met het hormoon epo. Dit is een bloedhormoon dat een belangrijke rol speelt in de aanmaak van rode bloedcellen. Eenmaal afgeleverd door het beenmerg circuleren rode bloedcellen zo’n 100 dagen rond in je bloed. Verouderde bloedcellen worden weer door je milt, je lever en je beenmerg verwijderd. Maar goed, ik heb nu dus goede waarden door de aanpak van mijn hematoloog . De behandeling heeft aangeslagen en deze rode cellen blijven de komende maanden in mijn bloed circuleren. Mijn beenmerg is hersteld en zal weer nieuwe cellen aanmaken. We gaan de komende twee weken met een fijn gevoel op reis. We gaan naar de kust. Op zeeniveau. Wat zal ik me goed voelen daar. Vleugels!

Bloei in Chicago

Zoveel mooie dingen ontsnappen aan onze aandacht omdat we onze ogen niet aan het werk zetten.
- Susan Smit

Ik had bij hun geboorte nooit gedacht dat de tweede naam van onze dochters zóveel gebruikt zou worden in hun leven…. Je naam is het eerste cadeau dat je ouders aan je mogen geven. De betekenis van de naam kan veel waarde geven aan de ouders, of aan het kind. In het vernoemen naar een familielid kan veel emotie liggen. Hier in Zuid-Amerika krijgen veel kinderen de naam van de naamdag die op hun geboortedag valt. Dat is meestal hun tweede voornaam, hun doopnaam dus. Gedenkdagen van heiligen vallen in het algemeen op hun sterfdag. Een bekend voorbeeld is natuurlijk Sint-Nicolaas. Hij stierf volgens de overlevering op 6 december in het jaar 342.Onze dochters zijn niet gedoopt, maar hebben wel alle drie een tweede naam gekregen. Mijn eigen doopnaam zie ik eigenlijk alleen op officiële documenten terug of op de doopkaars die in mijn kledingkast ligt. Zoiets verwachtte ik destijds ook bij onze dochters. Hier in México worden ze juist herhaaldelijk met hun tweede naam aangesproken. Door leerkrachten en klasgenoten. Vooral toen we hier net woonden. De tweede naam van onze dochters is klassiek, internationaal én makkelijk uitspreekbaar voor Spaanstaligen. Op alle papieren die van school komen staan standaard hun beiden voornamen genoemd.Ik ben het gebruik van hun dubbele naam eigenlijk heel leuk gaan vinden in de loop van de tijd! Het gebeurt nu onbewust. Daarom viel me onlangs iets op toen Anthe en Mark examen deden voor hun zwarte band van Tae Kwondo. (zie ons fotoalbum) Op een groot scherm kwamen steeds de foto’s van de examenkandidaten voorbij met daaronder hun naam. Mexicanen hebben twee of drie voornamen en twee familienamen. Een hele mond vol. Onder de foto van Mark en Anthe stond alleen heel karig hun roepnaam met hun achternaam. Best saai… Ik miste voor het eerst een volledige naam! Maren schrijft voor school ook wel eens míjn familienaam achter haar achternaam. Dan heeft ze ook een lange naam net als haar klasgenootjes. Ik betrap mezelf erop dat ik sinds we hier wonen met twee achternamen onderteken. En dat terwijl ik alleen mijn meisjesnaam officieel mag gebruiken. Tijdens het Sinterklaasfeest in de hoofdstad werd er wederom nadruk gelegd op de roepnamen van onze dochters. (zie ons fotoalbum) "Waar komen deze bijzondere namen vandaan?" werd er aan ze gevraagd. De meiden keken de nieuwsgierige vraagsteller bedremmeld aan. Ze weten het niet. Hun voornamen hebben geen bijzondere betekenis. Gewoon mooie, eenvoudige namen. Geen vernoeming. Alhoewel Anthe in het Grieks bloei schijnt te betekenen. Dat is dan wel weer mooi.

Ons leven staat de laatste weken helemaal in het teken van Model United Nations. Eigenlijk voornamelijk in het teken van de kleding die gedragen wordt tijdens Model United Nations. Strikte kledingregels hebben er voor gezorgd dat er in ons gezin twee nieuwe chique jurken en een zwarte broek aangeschaft werden. Er wordt deze week ook regelmatig iets uit mijn kast gepikt. Helaas kreeg Inden tóch een reprimande. Haar jurk was te kort volgens het High Command. Zij komen de leerlingen controleren op de lengte van hun rok. En of de kleuren goed zijn. Rood en geel mag niet, dat staat immers voor communisme. Model United Nations is dus is een conferentie. Georganiseerd voor studenten over de hele wereld. Hierbij worden de onderdelen van de Verenigde Naties nagebootst. De leerlingen nemen deel in een rollenspel als diplomaten. Ze vertegenwoordigen een natie in een gesimuleerde vergadering. Deelnemers onderzoeken een land, verdiepen zich in internationale vraagstukken, debatteren, schrijven resoluties en ontwikkelen oplossingen voor maatschappelijke en internationale problemen. Heel leerzaam. Open dialogen zijn niet toegestaan, deze gaan uitsluitend via de voorzitters. Anthe is zo’n voorzitter in dit rollenspel. Ze leidt het debat. Inden vertegenwoordigt India. Tijdens een conferentie moeten de scholieren over een grote verscheidenheid aan vaardigheden beschikken. Denk aan kritisch denken, groepscommunicatie, spreken in het openbaar, beleidsanalyse, actief luisteren, onderhandelen en het oplossen van conflicten. Allemaal niet niks. Wel heel zinvol. Model United Nations wordt meestal georganiseerd als een congres. Inden’s conferentie duurde drie dagen en vond plaats op haar eigen school. Anthe’s conferentie duurt echter vijf dagen en vindt deze week plaats in…Chicago! De grootste conferenties betrekken duizenden deelnemers uit alle landen van de wereld. Voor Chicago is het alweer het 27e jaar dat ze dit internationale evenement organiseren. Anthe keek er vooral enorm naar uit om alleen naar the States te vliegen en Chicago te ontdekken met haar vrienden. Het is echter twintig graden kouder daar!

Veelbelovend en hoopvol

Waar het op aankomt in het leven is de inhoud van ons hart en niet onze positie of verworvenheden.
- Gerard Jampolsky

Precies vijftig adolescenten in galajurkjes of een donker pak. Precies vijftig tieners lopen deze avond in gala gekleed rond. De meisjes met een jurk niet korter dan een hand boven de knie. De jongens met een rode stropdas. Heel formeel. Zoals het México betaamt. De reden dat we vanavond op school zijn is de inauguratie van onze oudste dochter. Haar cijfers waren vorig jaar danig hoog dat ze toegelaten is tot de Sociedad de Honors van haar Amerikaanse School. Een ceremonie met veel toespraken en het aansteken van kaarsen. (zie ons fotoalbum) Ze is toegetreden tot de toplaag van de school qua schoolprestaties. En dat werd ons én de kandidaten zeer duidelijk gemaakt. Heel overtuigend. Deze jonge mensen die in het voorjaar zullen afstuderen behoren nu al tot de 15% van Méxicanen die zich in de bovenste laag begeven. Zij zijn de toekomst van México! Deze tieners in hun jurken en kostuums op het podium gaan het verschil maken voor hun land dat in ontwikkeling is. Er wordt duidelijk gemaakt dat maar zes op de honderd kinderen die arm geboren zijn in México een stapje omhoog kunnen maken door scholing. Daarentegen vallen er volgens de statistieken drie van de honderd terug. Met andere woorden: deze veelbelovende kinderen gaan het maken. Er wordt ze op het hart gedrukt te blijven investeren in het aanleren van nieuwe talen ookal zijn al deze kinderen op de Amerikaanse School al minimaal tweetalig. Ze worden aangespoord boeken te blijven lezen zodat ze een mening kunnen vormen. Ik zie het nu: alle pubers op het podium zijn geen doorsnee Mexicaanse kinderen. Er zijn denk ik twee of drie donkere kinderen en de rest is blank. Hoe duidelijk is te zien dat de blanke, rijke kinderen uit Puebla deze kans hebben gekregen? Deze jongeren gaan aankomende zomer allemaal studeren. Velen van hen in The States. Anderen aan de beste universiteiten van México. Onze dochter is Europees en deze voordracht is maar gedeeltelijk van kracht voor haar. Zij is natuurlijk niet de toekomst van México, maar wél haar eigen toekomst. Ze spreekt drie talen vloeiend, leest onwaarschijnlijk veel boeken per jaar en is de jongste van school die gaat afstuderen komend jaar. Ze heeft de luxe van een extra jaar aan een universiteit hier in Puebla met een studie naar keuze. Na dat gap year zal ze als achttienjarige in Maastricht gaan studeren. Al deze kinderen op de inwijding vanavond hebben een veelbelovende toekomst. Ik gun het deze ambitieuze jongeren. Ik gun het hun ouders. Ik gun het de school. Ik gun het México.

Telmex is een immens bedrijf hier in México. Telmex staat voor Teléfonos de México. Het telefoonbedrijf dus. Carlos Slim, de eigenaar, is een Mexicaans zakenman. Hij was tot voor kort de rijkste mens ter wereld. Carlos Slim heeft het grootste deel van zijn fortuin te danken aan zijn concern Telmex. Ik ben bang dat wij ook al meer dan twee jaar bijdragen aan zijn fortuin. Telmex heeft ons destijds een pakket aangesmeerd dat veel te uitgebreid is voor ons en we betalen de hoofdprijs. Het is écht het duurste pakket dat ze aanbieden. We mogen onbeperkt bellen binnen México. We hebben een superlaag tarief om naar The States te bellen. Allemaal onnodig. En zeer recentelijk kwam ik erachter dat we elke maand kennelijk 100 gratis minuten hebben om naar een mobiel nummer te bellen. Nooit eerder geweten! Naast dit super-de-luxe pakket betalen we ook nog eens het hoogste bedrag voor een hoge internetsnelheid. De grap is dat ons internet tot voor kort juist heel traag was. Ik kon geen aflevering van uitzendinggemist.nl kijken zonder dat het beeld minimaal vijf keer stil stond. Onlangs ben ik maar weer eens gaan klagen bij Telmex. Het hielp. We kregen glasvezels aangelegd in plaats van internet via de kabel. Daar hoort ook een nieuw modem bij. Het internet is sindsdien als de bliksem zo snel. Heerlijk! Als je nu denkt dat we gelukkig zijn? Dan is het antwoord nee. Het nieuwe modem is namelijk aan de buitenmuur geplaatst. Het bereik is tien meter, dus de meiden hebben geen internet op hun slaapkamer. Ook in de huiskamer is geen bereik meer. In de eetkamer kan ik aan de eettafel mijn arm uitsteken en dan pakt mijn telefoon net een signaaltje op. Deze week ben ik dus tóch maar weer met lood in mijn schoenen naar het kantoor van Telmex gegaan. Voor niks. Ik moest thuis een 1-800 bellen en na precies 55 minuten aan de telefoon gezeten te hebben en zeker veertig keer dezelfde vraag beantwoord te hebben kreeg ik als advies om naar het kantoor te gaan. Ik was in staat de man door de telefoon te trekken! Terug op hun kantoor ben ik boos geworden en werd ik doorverwezen naar de manager. Deze zeer vriendelijke meneer heeft me beloofd dat het modem naar het midden van ons huis verplaatst zal worden. Helaas bleek dat na de komst van een monteur helemaal niet te kunnen. Daarentegen moest ik van hem een apparaatje kopen. De monteur heeft het twee dagen later geplaatst in huis. De vele uren wachten op hem neem ik maar voor lief.

Verleidelijke jurkjes

Dankbaarheid is essentieel… niet alleen als dingen gaan zoals je wilt, maar altijd.
- Satish Kumar

Verleidelijke jurkjes, doorzichtige bloesjes, een klein topje of een bloes met pailletten. Het is allemaal niet echt aan mij besteed. Dit weekend hebben we een End of Year Party met mijn expat vrouwen groep. Voor de gelegenheid komen onze mannen ook mee. Er is een privé ruimte gehuurd in een hip restaurant. Ik heb Kerstversiering gekocht en er komen ook veel kaarsen te staan. Er is een openhaard en een buitenterras waar we kunnen dansen onder het maanlicht. Ook is er een DJ ingehuurd en we hebben zelf een lijst samengesteld met goede dansmuziek. Een mix van klassieke Kerst-hits zoals Wham!, Boney M en Band Aid. Maar ook hippe én gouwe ouwe muziek. En natuurlijk salsa. De laatste dagen voor het feest komt de kledingstijl prompt aan bod. Sommige vrouwen – voornamelijk de Latijns-Amerikaanse - pakken flink uit met lange beeldige avondjurken. Vele zullen zwarte glanzende cocktailjurkjes dragen en de Europese vrouwen kunnen maar niet beslissen. Hoge hakken en zwarte jurkjes, of toch gewoon dichter bij jezelf blijven? Voor mij persoonlijk betekent dat een meer nonchalante stijl. Ik denk aan mijn blauwe cowboylaarzen en mijn blauwe jurkje erboven. Briljanten, strass, glitter of fonkelende steentjes kunnen er eventueel nog wat meer feestelijks van maken. De moeders op onze school dragen elke dag van de week hoge hakken. Ik stel me voor dat de Latijns-Amerikaanse expats hun puntige hoge pumps uit de kast zullen trekken voor het feest. Een Duitse kennis heeft al haar jurken voor me gefotografeerd en vraagt mijn advies. Mijn Zweedse vriendin kan niet kiezen tussen haar jurkje van Desigual of een LBD. (little black dress). Mijn nieuw gearriveerde Nederlandse vriendin heeft wel haar jurk uitgekozen, maar zullen de hakjes erbij niet te ouwelijk staan? Ik vind een hoge hak bij mij al snel te tuttig staan. Mijn keus is gemaakt. Het worden mijn stoere cowboylaarzen. Lekker anders. Een statement. Daarna komt alweer de volgende vraag op de proppen: netkousen of blote benen? Na lang tobben en geen beslissing durven nemen hebben we elkaar foto’s geapp’t zodat we elkaar konden helpen bij onze ‘kerstproof’ keuze. Tevreden met onze jurk- en schoenenkeuze kwamen onze mannen nog even aan bod. De Latino’s gaan in pak zonder stropdas en met open jasje. De Nederlandse mannen gaan echter lekker in hun spijkerbroek met een leuk overhemd erop. Hè, hè! Nu dit eenmaal besloten is gaan we plezier hebben. En veel dansen.

Ik zeg altijd dat ik een vriend hier in México heb. Als we hem op straat zien roepen de meiden ook altijd meteen “Daar is je vriend, mam!”. Ik spreek hem soms dagelijks en soms ook een tijdje niet. Ik weet trouwens niet eens hoe hij heet. Mijn vriend in een rolstoel. Hij bedelt elke dag op hetzelfde kruispunt. En als hij mijn auto ziet komt hij al lachend aanrollen. Hij krijgt altijd wat van me. Vaak maken we een praatje over zijn kinderen, het weer of over het leven dat zo duur is voor hem. Mark heeft ook een zwak voor een man die niet zo ver van ons huis bedelt. Hij draagt een rood metalen blikje om zijn nek. Daar doen we ons geld in als we hem zien. Hij heeft namelijk geen armen. En dat geeft altijd stof tot nadenken. Hoe moet dat als hij jeuk heeft? Als hij moet plassen, of zich wilt aankleden? Deze twee bedelende mannen hebben iets gemeen. Ze stralen allebei en zijn erg dankbaar. Ik heb geen van beiden ooit met een droevig of verveelde blik gezien. Nu hebben we er een nieuw vriendje bij. Hij is nog jong schat ik in. Dat is moeilijk aan zijn gezicht te zien, maar zijn lichaam oogt als een twintiger. Hij staat bijna elke dag vlakbij Inden’s school te bedelen. De arme jongen heeft een ongeluk gehad. Zijn gezicht is verbrand en zijn handen zijn stompjes. Ik kijk hem altijd recht in zijn ogen aan als hij bij mijn autoraam staat. Laatst had ik geen muntjes meer. Ik beloofde hem dat hij morgen weer wat zou krijgen. Na twee minuten stond hij wéér voor mijn raam. Hij vroeg om mijn fles water die tussen de stoelen in stond. Natuurlijk, geen probleem. Ik vond het wel mooi dat hij nu kennelijk zoveel zelfvertrouwen heeft gekregen dat hij om die waterfles dúrft te vragen. Laatst liep ik met Mark in het historisch centrum van Puebla en voor ons plukte een man van onze leeftijd een leeg plastic bordje uit de vuilnisbak. Er lag niks meer op, maar de arme man likte toch het bordje af. Mark en ik kregen allebei een stomp in ons maag. Het was een vies gezicht maar de intens verdrietige aanblik van deze situatie raakte ons nog meer. We keken elkaar aan en draaiden ons om. Om hem geld te geven voor het kopen van iets eetbaars. Hij was echter opgegaan in de menigte. Zoals vele bedelaars en hongerige mensen hier in Puebla.

Voordeur wagenwijd open

Je moet het lichaam verwennen, anders heeft je ziel geen zin om erin te wonen.
- Winston Churchill

Prrt… Prrt…. Meer geluid maakt mijn Jeep niet als ik wil starten. Het is iets over half zeven in de ochtend. De zon komt net op. Alle drie de meiden zitten in mijn auto en we moeten opschieten. Ze moeten om de beurt op school afgezet worden. Ik zie in een flits de tuinman van de buren in het schemerlicht voorbij lopen. De tuinman weet zeker dat mijn accu vies is en daarom geen contact maakt. Ik haal water, zeep en papieren doekjes van binnen. Ik laat de voordeur nog even open staan. De tuinman gebruikt zeker een kwartier van mijn kostbare tijd om de accu schoon te maken. Het was nutteloos. Ik wil de accu van een andere auto gebruiken om de mijne op te laden. In alle huizen om ons heen is het nog donker. De buren zijn zo vroeg nog niet op. Toch klop ik aan en krijg ik een autosleutel van de buurvrouw - in pyjama gekleed en verscholen achter de voordeur. De tuinman rijdt haar auto naast de mijne. In één poging start mijn motor. We racen naar school. Onderweg besef ik dat mijn voordeur nog wagenwijd openstaat met de huissleutels er nog in. Crisis! Ik had de poort naar onze wijk in alle haast ook al open laten staan. En het noodlot wil dat ik dezelfde vroege ochtend óók nog te horen kreeg dat er een inbraak was in het huis van een bevriende kennis… Ik zet mijn motor niet meer uit als ik de andere twee afzet. Thuis krijg ik een reprimande van de tuinman, die ook in de beveiliging blijkt te werken. Ik had beter mijn huis moet afsluiten. Hij had op ons huis gepast. Net als ons stoere poesje die heldhaftig in de deuropening zat om niemand toe te laten. Als ik een uur later naar yoga wil rijden: geen energie. De tuinman staat nu een auto te wassen en weer is hij bereid me uit de brand te helpen. Als ik eenmaal op yoga ben probeer ik alle stress te vergeten en vooral niet verder vooruit te denken hoe deze dag moet verlopen. Zonder auto. Zonder Mark. Mark is in Nederland. Na de yoga les start de auto meteen. Er zit nu echter geen snelheid meer in. Mijn Jeep rijdt als een slak! Ik kom Walter tegen op de kruising en hij stapt snel in. Mijn reddende engel. Alweer. Hij sluist me naar een zaakje waar tientallen accu’s opgestapeld liggen tegen de muur. De monteur test mijn accu. Ik heb nog 30% energie. Ik heb geen zin in gezeur en onzekerheid of mijn auto wel of niet start. Ik koop een nieuwe accu. Walter helpt me met de keuze en binnen een kwartier rijd ik weg met een heel krachtige, nieuwe accu. Mét garantie!

Met tranen in mijn ogen lees ik de berichten in de online krant. De intocht van Sinterklaas is wreed verstoord door rellen in Gouda. Negentig demonstranten zijn opgepakt. Diep triest. Een intocht in Groningen afgelast uit angst. Waar halen volwassenen de moed vandaan om dit kinderfeest te verstoren? Tegen de tijd dat ik het filmpje zie waar een huilend jongetje in een rolstoel wordt weg gereden van een opstootje tijdens de intocht, rollen de tranen al over mijn wangen. Hoe ver kun je gaan? Vanuit México lijkt deze ophef zo zinloos. Al eeuwen vieren we dit Hollandse winterse kinderfeest. Al eeuwen zetten kinderen hun schoentjes in de hoop om er iets lekkers in terug te vinden. Alhoewel de eerste meisjes die hun schoen buiten de deur zetten, huwbare meisjes waren die er een muntstuk in terug vonden zodat ze niet als prostituee hun bruidsschat bij elkaar hoefden te verdienen. Wij hebben thuis ook een gepassioneerd schoenzetster. Maren wordt bijna tien jaar. Een leeftijd waarop in Nederland normaal gesproken niet meer blindelings geloofd wordt. In México neemt niemand echter haar rotsvaste vertrouwen weg dat de Sint misschien helemaal niet de heiligman is die ze denkt dat hij is. Wij thuis nemen die illusie al helemaal niet weg. Het is genieten om met haar elke middag uit school even het Sinterklaasjournaal te kijken. Haar twijfel serieus te bespreken of die dakpan nou voor het filmpje scheef gelegd is of dat het écht zo lag. We delen haar verbazing als Piet kennelijk dezelfde plastic zakjes gebruikt als mama in de keuken heeft liggen. We genieten als we haar met zorg aan haar zeer creatieve verlanglijstje vol met kleur en geplakte vormpjes zien werken. Deze weken zijn we thuis helemaal in de ban van het Hollandse Sinterklaasfeest. We gaan zelfs naar de hoofdstad om het feest van de Sint mee te maken die kort México aan doet. Met een glimlach om ons mond kijken we naar ons fantasievolle kind met rotsvast geloof. De verstorende beelden van de intocht van Sinterklaas in Nederland houden we lekker weg bij haar. De Pietendiscussie ook. Haar feilloze geloof laten we nog lekker even onschuldig. Onaangetast.

Ego zonder ritme

It is a tale. Told by an idiot, full of sound and fury. Signifying nothing.
- William Shakespeare

Bovenstaand citaat uit Macbeth, de tragedie van Shakespeare, spreekt me aan. Naar mijn idee zegt het iets over mensen die een groot ego hebben. Mensen die teveel in hun rol opgaan en niet dicht bij zichzelf staan. Ze ontlenen hun ‘status’ aan hun rol. Hun rol als belangrijk persoon. Heel vaak is die rol een beroep. Ik heb er lang geleden flink wat gesprekken aan gewijd met mijn goede vriendin. Onze eerste kindjes, die vlak na elkaar geboren zijn, gingen allebei voor het eerst naar de lagere school. Ieder in een andere woonplaats. Kort na de start van het nieuwe schooljaar volgde er een informatieavond voor de ouders. Ik zal die avond nooit vergeten. Alle ouders zaten op de kleine kleuterstoeltjes in een ronde kring in het klaslokaaltje. De juf zat er ook tussen. Zij stelde voor om onszelf aan de groep te introduceren. Tenslotte was bijna iedereen nieuw op school. Tot mijn allergrootste verbazing stelde iedereen zich voor met zijn beroep! Wij kwamen als gezin destijds net uit The States terug verhuisd naar Nederland. Ik had helemaal geen beroep. In de minuten voordat ik aan de beurt was repeteerde ik in mijn hoofd wat ik zou zeggen. Ik zei uiteindelijk alleen mijn naam en dat ik moeder van Anthe was. Voor mij was daarmee de kous af. Mijn vriendin echter, was erg gefrustreerd geraakt van zo’n voorstelrondje. Op haar school hadden de ouders zich óók voorgesteld met hun beroep. Zij was bewust thuisblijfmoeder en voelde zich op dat moment minder dan alle aanwezige ouders mét een beroep. Hetzelfde proces vindt trouwens ook plaats op feestjes of borrels. Ik vind het bespottelijk dat je als ouders van een kleuterklas jezelf voorstelt met je beroep. Wat doet je beroep er in godsnaam toe op zo’n avond? Wat doet je beroep er überhaupt toe? Ik heb me nooit een seconde minder gevoeld dan mensen met een betaald beroep. Ik vond het destijds wel een ontgoocheling dat in Nederland je aanzien en respect voor een groot deel door je beroep wordt bepaald. In de kringen waarin ik me begaf in The States was beroep helemáál geen issue. Op dit moment lees ik een boek van filosoof Eckart Tolle “A new earth” . Volgens Tolle identificeert de mens van nu zich met wat hij helemaal niet is - namelijk zijn ego. Denk aan uiterlijke zaken zoals werk, auto, spullen, relaties of zelfs een ziekte. De moderne mens is afhankelijk van zaken buiten zichzelf. Het ‘willen hebben’ wordt een obsessie. De angst om niemand te zijn beheerst het ego. Als meer mensen hun eigen ego zouden herkennen en kiezen voor bewustzijn zal volgens Tolle een verandering naar een nieuwe aarde ontstaan. Dat bewustzijn betekent simpelweg dat je aanwezig bent in het hier en nu. Wees aanwezig in het moment zelf. Zonder te worden meegesleept door denkbeelden van het ego. Het leven op onze planeet verandert, omdat het verbonden is met ons bewustzijn. “Alles is met elkaar verbonden” predikt ook mijn yoga juf wekelijks tijdens de les.

In México kan ik elke dag wel een klaagzang houden. Over het gedrag in het verkeer, het niet nakomen van afspraken, de corruptie, de werkwijze van school, geen telefoonlijn, de slechte kwaliteit van de wegen of het internet, het liegen van onze hulp in huis, et cetera. Er is genoeg om over te klagen. Wat ik liever probeer te doen is zonder oordeel de situatie beschrijven. “Dit is simpelweg wat er is. Er is niets wat ik kan doen om het te veranderen.” Ik haal eens diep adem, kijk ik in het rond en geniet van de wereld om mij heen. Zen. Op onze salsalessen was laatst een nieuwe jongen. Deze jonge Mexicaan kon dansen! Zijn heupen bewogen soepel, zijn voeten verplaatsten zich heel natuurlijk op het ritme van de muziek en zijn armen bewogen vloeiend door de ruimte. Jaloersmakend. Ik mocht op het eind van de les met hem dansen. Wat een plezier! Al mijn fouten werden ongemerkt weg gepoetst door mijn flexibele en ritmische danspartner. Tegelijkertijd beseften Mark en ik ook dat dit nooit voor ons weg gelegd zal zijn. Het is zoals het is. Wij moeten het met onze niet-ritmische lijven doen. We genieten daarentegen niet minder van de lessen en van de muziek.

Doodskopje van suiker

Wat voor de een absoluut noodzakelijk is, kan voor de ander overbodig lijken. Wat jij werkelijk nodig hebt, kan alleen jij beslissen.
- Christopher Weidner

We zijn een nieuw seizoen ingerold. Het regent ineens niet meer sinds een paar weken. Heerlijk! Het is overdag snikheet door een superfelle zon. In de ochtend is het echter nog koel als we naar school gaan. Laagjes kleding is de oplossing. Voor de derde keer zagen we de straten langzaam oranje kleuren door de oranje bloemen die overal neer gezet werden en vaak werden er oranje bloemblaadjes uitgestrooid. Voor de zielen van de overledenen. Op de radio werd elke ochtend met een mooie diepe mannelijke stem gesproken over de mooie Mexicaanse traditie van Día de los Muertos. Het leven vieren door het gedenken van de overleden geliefden. Ik kan deze traditie steeds meer waarderen. De ofrenda’s die met zorg opgebouwd worden uit drie lagen die allen een betekenis hebben. De kleine winkeltjes in de straat verkochten afgelopen week in grote hoeveelheden de oranje en paarse bloemen. De bossen zijn niet vers en fris zoals in Nederland. Ze zien er zelfs verlept uit. Dat geeft niks, want de bloemen komen niet in een vaas te staan. De bossen worden gewoon liggend op het graf , voor het herdenkingskruis of op de ofrenda gelegd. Ik ben met mijn camera door één straatje in onze buurt gereden en heb van elk winkeltje foto’s gemaakt. (zie ons fotoalbum) In het laatste winkeltje dat ik fotografeerde werkte een aardige meneer. Hij legde me uit wat de Mexicanen allemaal op de ofrenda’s en graven leggen. Hij verkocht suikervormpjes zoals witte doodskopjes en oranje pompoentjes. Ook van chocola had hij mooie vormpjes en dus kocht ik een prachtig oranje pompoentje met een paars topje erop. Ik nam ook wat van zijn verlepte bloemen mee. Aan het plafond van het winkeltje hingen de prachtigste met de hand geknipte papieren vlaggen. Althans. Het bleken geen vlaggen te zijn, maar een soort papieren placemats die je op de ofrenda hangt. Ze kostten twee peso’s (twaalf eurocent) per stuk. Ik nam er een paar mee in de prachtigste kleuren. Ook afgesneden stukken suikerriet worden geoffreerd. Dat gaat me dan te ver. Ik geloof niet dat de zielen werkelijk terug komen voor een stukje suikerriet waar je op kunt kauwen…. Ik heb thuis een klein plekje gemaakt met de mooi geknipte vlag, de chocolade pompoen, wat kaarsjes en de verlepte bloemetjes erbij. Gewoon omdat het bij dit seizoen hoort. Ik houd van de wisseling van seizoenen. En omdat het spirituele aspect van het herdenken én het leven vieren me erg aanspreekt.

Het dorpje Tochimilco ligt een klein uurtje rijden van onze stad. Aan de voet van levende vulkaan Popo. Naast dat je de vulkaan met zijn wolkjes overal boven uit ziet steken zie je rondom het dorp ook verkeersborden die de evacuatieroute aanwijzen. Voor het geval lava gaat stromen… Het kan je dus niet ontgaan dat je aan de voet van een levende vulkaan bent. De mannen rijden er stoer op paarden in plaats van in auto’s. De niet geasfalteerde wegen liggen vol paardenpoep. De dorpsvrouwen dragen typisch twee lange vlechten op hun rug en een blauw geruit schort voor. De mannen natuurlijk een sombrero op hun hoofd. Dit bergdorp heeft de authentieke ceremonies rondom Día de los Muertos in ere gehouden. Meer dan in de grote steden. Daarom zijn we hier. De geur van wierook komt je tegemoet. Voor de deuren van enkele huizen is een paadje, vaak eindigend in een kruis, van oranje goudsbloemblaadjes gestrooid. De aankondiging dat de ziel van de overledene zal komen. Traditie en respect. Er worden altaren gebouwd ter herdenking van een overleden geliefde. Daar worden vele uren ingestoken door de familie. Om de gasten, zoals wij, van buiten het dorp te verwelkomen verkopen de dorpsbewoners op het dorpsplein chocolade doodskoppen, suikervormpjes en Pan de Muerto (zoet brood). Er worden ook veel bloemen en kaarsen verkocht. Op de dorpsbegraafplaats zien we alle bloemen terug (zie ons fotoalbum) en de kaarsen worden na zonsondergang aangestoken op de graven. Een cultureel rijkdom van México.

Met stomheid geslagen

Het huidige moment is een tijdloos moment.
- Ken Wilber

“Dag! Dag!” roept een klas met zesjarigen naar ons. Dat zou helemaal niet speciaal hoeven zijn, behalve dat dit een klas Mexicaanse kindjes is. In México. Erika’s vader was Nederlander en Erika is dus half Nederlands. Ze spreekt echter geen woord Nederlands. Maren’s school organiseerde een ‘International Fair’ voor de laagste drie klassen van de lagere school. Erika had mij vlak van te voren gestrikt voor dit evenement. Ik kon als Hollandse toch niet ontbreken op de Hollandse kraam? En dus toog ik die ochtend na zumba les met een tas vol houten klompen in verschillende maten en twee handen vol KLM huisjes naar school. En daar stond Erika al op me te wachten. In vol ornaat. En met vol ornaat bedoel ik compleet gekleed in kledingdracht! Ze had posters boven de kraam opgehangen vol tulpen, grachten en molens. Natuurlijk ontbrak onze vlag niet, maar ook die oranje met de leeuw erop niet. Ze had verschillende Hollandse voetbaltenue’ s uitgestald en een dikke stapel boeken over Nederland. Er wapperden Sinterklaasvlaggetjes. Ik was helemaal stomverbaasd. Hoe kan een geboren en getogen Mexicaanse zoveel Hollandse spullen hebben? Ze had een baby Edammertje gekocht. Ze had er zelfs een kaasschaaf bij. En vlaggetjes voor op de kaasblokjes! Die heb ik afgelopen zomer overal gezocht in Breda! Ik was verbijsterd toen ik haar hoorde praten tegen de kleutertjes over Nederland. Mijn Nederland. Over hoe ver het vliegen is over de oceaan. Een hele nacht slapen. Dat alle mensen fietsend naar de supermarkt, naar school en naar hun werk gaan. Dat zij zelfs wel eens iemand heeft zien fietsen met een kindje voor aan het stuur. En zélfs wel eens iemand die links een boodschappentas aan het stuur had hangen en met zijn rechterhand zijn paraplu vast hield. Want ja, in Nederland regent het heel vaak. Ze vertelde dat er zóveel water is in Nederland dat de huizen langs grachten gebouwd zijn. Ik denk na. Inderdaad. In elke Hollandse Middeleeuwse stad zijn grachten. Het is me nooit eerder opgevallen. Ook niet dat er hier in Puebla helemáál geen grachten, vijvers of sloten zijn…. Als ik Erika hoor praten bekijk ik mijn kleine landje ineens met hele andere ogen. Die van een buitenlander. Dus praten we met de kindjes over koeien. Veel Hollandse koeien. Koeien maken kaas. En Nederland heeft een heerlijke specialiteit waar ze wereldberoemd om zijn. Onze kaas. De kindjes luisteren aandachtig. Sinterklaas komt voorbij in ons verhaal. Erika heeft zelfs pepernoten… om uit te delen aan de honderden kinderen. Als ik al pepernoten zou hebben, dan zou ik ze nooit delen met deze kinderen… Ik laat ze wat Nederlandse woorden uitspreken, ik deel blokjes kaas uit en laat foto’s van fietsende Nederlanders zien. De overvolle fietsenstalling van het Centraal Station in Amsterdam maakt de meeste indruk. Ik krijg deze ochtend een aardrijkskundelesje over Nederland en ik heb meteen een andere bril op. Wat is ons landje schattig, schoon, fris en degelijk! Daar sta ik in mijn sportkleding de kindjes telkens opnieuw uit te zwaaien: “Dag! Dag!” Er komen wel twaalf klassen voorbij. Ik sta naast Erika in haar Volendamse (of Zeeuwse?) kledingdracht. Ik steek minstens een kop boven haar uit. Maar laten we eerlijk zijn. Er lopen toch zeker méér mensen in Nederland met sportkleding aan, dan in klederdracht?

Ik loop in het ochtendzonnetje naast mijn Mexicaanse vriendin terug naar de yogaschool. We hebben na de les samen even een kop thee gedronken. “México blijft natuurlijk een derdewereldland!” roept ze uit. We hebben het over afvalscheiding. Ik vraag me hardop af of de bak met gescheiden papierafval van ons gezin niet gewoon in de afvalwagen geleegd wordt. Op donderdag kan het karton buiten aan de stoep gelegd worden en dat wordt dan rond acht uur in de ochtend op gehaald. Wij hebben niet alleen karton gescheiden, maar ook heel veel papier. We sparen dat in een grote plastic vuilcontainer buiten. Eens in de maand zetten we die bak op donderdagochtend buiten. Met de klep open zodat de vuilnismannen goed kunnen zien dat er papier en karton in zit. Geen vuil. Als ik later op de dag thuis kom is de bak altijd geleegd. Het is al meer dan twee jaar een mysterie waarin de bak geleegd wordt. Ik zie wel eens kleine vrachtwagentjes op straat met gebonden pakketten karton achterin. Maar wij maken nooit een pakket. Wij leveren al het papier en karton in de bak aan…. Volgens Moni maakt het niet uit. Op de vuilnisbelt draait namelijk een kleine economie. Er werken (wonen?) allemaal mannetjes die uit de afvalhoop plastic, blik en karton verzamelen. Deze bieden ze ergens aan en daar krijgen ze geld voor. Beelden van vuilnisbelten uit Guatemala doemen in mijn gedachten op. Even later gaat Moni met me mee boodschappen doen. Op de parkeerplaats van de supermarkt gooien we alle verpakkingen die ik per week verzamel in de bakken. Ze is helemaal onthutst van wat ik allemaal opspaar. Glas, plastic en PET. Voor we de supermarkt in stappen vraagt ze of ik al die shoppers en krat terug in mijn auto wil zetten. “Nee, daar doe ik zo meteen al mijn boodschappen in. Geen plastic tasjes voor mij.” Nu is ze helemáál met stomheid geslagen. México blijkt inderdaad een derdewereldland.

Dierbaar speculaasrecept

Laten we ons tot elkaar richten, want we hebben elkaar echt iets te geven.
- Chahat

Ondanks dat ik hier in Puebla geen enkele zak pepernoten of taaitaai in de winkels zie liggen heb ik tóch enorme trek in speculaas gekregen. De zon schijnt hier dagelijks uitbundig en winterjassen hebben we al jaren niet aangetrokken. Blaadjes verkleuren niet aan de bomen en de dagen worden hier ook niet korter. Geen herfststormen. Maar toch. Die enorme trek in speculaas. Natuurlijk heb ik afgelopen zomer twee pakken speculaasjes meegenomen uit de Albert Hein. Voor Pakjesavond. Die mag ik echter niet eten vanwege mijn suiker celibaat! Daarom ben ik op onderzoek uit gegaan naar een suiker- en gistvrij volkoren recept voor speculaasjes. Ik heb nu drie pogingen gedaan en ik ben zo trots als een pauw op mijn verrukkelijke suikervrije volkoren speculaas. Ik wil mijn recept wel met jullie delen, omdat ambachtelijk bakken kennelijk zo immens populair geworden is in Nederland. Dit zijn de ingrediënten:

200 gram organische volkoren meel
4,5 eetlepel speculaaskruiden Verstegen
2 eetlepels organische jarabe de agave
200 gram zoute roomboter uit de koelkast
2 eetlepels water

Kneed de ingrediënten voor het deeg tot een samenhangend geheel. Normaalgesproken laat je dit in de koelkast even opstijven, maar dat doe ik niet. Bestrooi de plank met volkoren bloem en maak koekjes. Leg de ongebakken speculaaskoekjes op een met olijfolie ingevet bakblik. En bak de speculaasjes af in een oven op 150 graden Celsius. Ongeveer 15 minuten. Laat ze afkoelen op de plaat en voilà : afhankelijk van hoeveel je van het beslag gesnoept hebt (!), heb je zo’n twintig speculaasjes op je bakplaat liggen. Houd er rekening mee dat de koekjes niet in de oven rijzen, want er zit geen gist in. Als cadeautje krijg je er ook nog de verrukkelijke geur van zelfgebakken speculaasjes bij! De bruine basterdsuiker is weg gelaten uit het oorspronkelijke recept, maar door het volkoren meel blijft de textuur hetzelfde. De basis van dit recept heb ik rond de eeuwwisseling gekregen op een ambachtelijke workshop in een klein dorpje in Friesland. Ik was daar in die Friese boerderij met mijn moeder en zusje om Hollandse decemberlekkernijen te leren bakken. De reden dat wij daar sámen waren was dat Mark en ik - en onze kleine Anthe - op 3 januari van het jaar 2000 naar The States zouden verhuizen. Het was dus een afscheid van elkaar. En die middag was zó leuk, zó gezellig en zó bijzonder dat ik er nog vaak aan terug denk. Een warme herinnering aan mijn moeder - nu ze er al bijna tien jaar niet meer is. De recepten van toen bewaar ik zorgvuldig in mijn Margriet kookboek die ik regelmatig opensla. De laatste tijd stapelen de losse vellen met nieuwe recepten zich op in de voorflap van mijn kookboek. Ik word nog eens een keukenprinses! Ik, die voorheen minstens één keer per week de aardappeltjes liet aanbranden…

Ik kom thuis en er zit een dikke grijze, oude kater in de hal op me te wachten. Hij wil even lekker aangehaald worden. Ik til de vijf kilo zware kat op en hij is erg tevreden. Hij spint er op los. (zie ons fotoalbum) Als ik later achter de computer zit komt hij naast me op het bureau zitten en probeert de muis op het scherm te vangen. Hij vraagt weer even aandacht van mij. Wat geniet ik nog steeds van zijn aanwezigheid in huis! Het is alweer een jaar geleden dat hij na drie maanden afwezigheid plotseling weer thuis kwam. Hij heeft het zó zwaar gehad die weken van huis. Hij was de helft van zijn vijf kilo kwijt geraakt. De kussentjes onder zijn poten waren versleten en hij had wat plekjes van gevechten. Hij heeft er écht een trauma van opgelopen. Hij gaat sindsdien nooit meer naar buiten als wij niet buiten zitten. Hij checkt steeds angstvallig of de voordeur nog open staat. Om die reden zit ik vaak aan het eind van de middag even op het tuinbankje met een kop thee. Dan kan onze dappere kater even door het gras struinen, rondom de fontein en vaak komt hij daarna naast me zitten op het tuinbankje. Onze kater van tien jaar is ons destijds kwijt geraakt, en wij hem. En nog iedere dag ben ik dankbaar dat hij bij ons terug gekeerd is.

Vermorzeld

Elk leven kent een groot verhaal en een klein verhaal.
- David Brazier

Elke vroege doordeweekse ochtend probeert onze jongste dochter aan tafel een ontbijtje weg te werken. Ze eet (te) langzaam, net als mijn moeder altijd deed. Na het tandenpoetsen vertrekken we naar school en dat houdt voor Maren in dat ze voor aankomst eerst drie kwartier in de auto zit. In de regel heeft ze haar ontbijtje nog op schoot in de auto. Meestal zijn dat twee rijstwafels of een boterhammetje of een plakje roggebrood. Met beleg. Ik heb steevast een glas verse thee mee in de auto. Vaak delen Maren en ik dat glas thee. Laatst was haar broodje bij het instappen pardoes verdwenen. Het ligt normaliter op een houten plankje. Ik geef toe dat dát niet erg stabiel is, maar het gaat eigenlijk altijd goed. Op die ochtend dat ze haar besmeerde boterhammetje kwijt was konden we hem niet op de bodem van de auto vinden, niet aan haar kleding geplakt of aan de autostoel. Vreemd. Totdat ik thuis kwam en hem eenzaam onder de carport zag liggen…. Deze ochtend heeft ze een roggebroodje met pindakaas besmeerd mee op het houten plankje. Het is maandagochtend. Ze heeft haar nette galakleding aan. Als ze instapt is ze direct haar broodje kwijt. We zoeken in de auto en buiten de auto. Het plakkerige broodje is nergens te bekennen. De tijd dringt dus rijden we naar school. Na thuiskomst verwacht ik het broodje weer onder de carport te vinden, maar tot mijn verbazing is er niks te zien. Ik loop nog een rondje om mijn Jeep, echt niks te zien. In mijn auto ruikt het niet naar pindakaas. Een mysterie. Als ik niet veel later bij de yoga studio mijn achterbak open om mijn yoga mat er uit te pakken zie ik het. Ik moet lachen. Het ziet er niet uit! Een compleet geplet roggebroodje met pindakaas en boter aan mijn achterdeur en op de bumper geplakt. Mysterie opgelost. Haar broodje heeft duidelijk knel gezeten tussen mijn achter laadklep. Het zag er zó komisch uit. Zelfs tijdens mijn kalme yoga les schoot ik af en toe keihard in de lach als ik er aan dacht. Vandaag spant ze de kroon met haar broodje in de auto. Vandaag heb ik het broodje heel bewust in een plastic bakje gedaan in plaats van op het broodplankje. Zodat het niet kan schuiven. Maren zit in de auto naast mij met in haar ene hand haar haarborstel en in haar andere hand het plastic bakje met het broodje belegd met plakjes schapenkaas. Ze zwaait nog één keer naar papa die, uitzonderlijk genoeg, tegelijk met ons van huis vertrekt. Ze zwaait met in haar hand…het plastic bakje. Weg broodje, weg plakjes kaas. We vinden bijna alles terug. Als we bijna bij school zijn pakt ze haar glas sinaasappelsap en kijkt ze ineens héél verbaasd. Eén van de rondslingerende kaasplakjes was in haar glas terecht gekomen en zat aan de binnenkant van haar glas geplakt!

Stel je voor. Je kind zit met zijn of haar klasgenoten in een bus. En de bus wordt benaderd door lokale politiemensen die het vuur openen. De kinderen uit de bus verdwijnen vervolgens. Een nachtmerrie, toch? Op 26 september waren er iets meer dan veertig Mexicaanse studenten aan het protesteren in een nabijgelegen stadje vanwege discriminatie in het aannamebeleid van leraren. Studenten uit de stad worden eerder aangenomen dan studenten van het platteland. De jongens, bijna twintigers, volgden een lerarenopleiding zo’n 200 kilometer van onze hoofdstad. Deze studenten hadden voor hun protest drie openbare bussen in beslag genomen in de stad Iguala. In één van de bussen zaten ook voetbalspelers van een plaatselijke voetbalclub. De politie die de bussen benaderde wilde dat de busdeuren geopend werden, maar de deuren bleven uit angst op slot. Toen opende de politie het vuur. Het geweld verergerde toen één van de bussen stopte en een aantal (ongewapende) studenten uitstapten. Sommige jongens konden vluchten en sommige werden in patrouillewagens afgevoerd. Een vader heeft op een filmpje vastgelegd dat zijn zoon werd afgevoerd in een politieauto. De jongens zijn letterlijk verdwenen. Op Facebook postte iemand: Now it is more dangerous to be a student than a criminal. Een week later zijn er zwaar verbrande resten van bijna dertig mensen in zes massagraven gevonden. Niet zo ver van de kidnapping vandaan. De lichamen waren bedekt met benzine en in brand gestoken voordat ze werden begraven, Het kan daarom nog weken duren voordat alle lichamen geïdentificeerd zijn. Er wordt gevreesd dat het de lichamen van de studenten zijn die slaags raakten met de corrupte politie. Er wordt gespeculeerd dat de groep jonge knullen werd verdreven naar het einde van een heuvelpaadje op een rotsachtig terrein, geëxecuteerd werden en vervolgens begraven in de zes graven. Je grootste nachtmerrie! Anthe vroeg een maand terug of ze met school een weekje op reis mocht naar een vulkaaneiland aan de kust van México. Het eilandje wordt vergeleken met de Galapagos eilanden zoveel vogels en zeedieren zijn daar te zien. Ongetwijfeld een indrukwekkende reis. Wij hadden Anthe indertijd echter gezegd dat ze vanwege veiligheidsredenen niet mee mag. Ze is één van de weinigen die niet mee gaat. Nu we recentelijk deze verschrikkelijke gebeurtenis met de groep studenten vernomen hebben zijn we blij dat we deze beslissing genomen hebben.

Positief hemelwater

Vrede is niet louter de afwezigheid van een of andere negatieve kracht, maar de aanwezigheid van een positieve kracht.
- Martin Luther King

Een zuurpruim straalt zurigheid uit. Iedereen kent wel zo’n voorbeeld. Zo’n zeurpiet. Meestal hangen de mondhoeken ook nog. Een zuurpruim dus. En vrolijke mensen brengen een zonnetje mee. Hun ogen twinkelen en stralen. Dat ligt wellicht aan hun karakter, maar je kunt er zelf ook wat aan doen. Een positieve wending aan je uitstraling geven door positief te denken. Mijn yoga juf is zo’n dame met veel positieve uitstraling. Afgelopen week had ik een lekke band met mijn auto. Ik voelde het al toen ik het straatje bij ons naar boven reed over de kinderkopjes. Het voelde anders. Ik ben natuurlijk tóch doorgereden naar de scholen van de kinderen, maar voelde me een beetje onzeker. Toen ik als laatste Maren afgezet had begon het. Mensen in auto’s en taxichauffeurs begonnen op straat naar me te toeteren en te seinen dat ik een platte achterband had. Bij de eerste de beste benzinepomp ben ik maar gestopt. Inderdaad een platte band. Ik heb er lucht in laten blazen zodat ik me nog even kon redden. Bij de yoga les deed ik mijn relaas. Susana, mijn juf, legde uit hoe het komt dat we op dit moment veel lekke banden hebben in onze stad. De laatste weken regent het ontzettend veel. Niet alleen ’s nachts of ’s avonds als het donker is. De laatste tijd regent het ’s middags al. Of nog erbarmelijker, in de vroege ochtend... Het is oktober, het natte seizoen had al over kunnen zijn. Dit lange regenseizoen in combinatie met alle bouwwerkzaamheden in de stad (en dat zijn er veel!) zorgt ervoor dat er veel auto’s met lekke banden kampen. De regen spoelt namelijk het vuil weg van de bouwplaatsen. Met als gevolg dat er veel troep zoals spijkers en schroeven de weg op spoelen . Het afwateringsysteem werkt hier in México niet zo goed als in Nederland. Soms staan de straten letterlijk vol water. Soms lijkt het net een stromende rivier. Je weet niet waar je rijdt in zoveel regenwater. Er kan plotseling een diep gat in het asfalt zitten of, zoals mij dus overkwam, een heel groot metalen nietje dat op de weg terecht gekomen is. Balen. Maar Susana reageert dan heel positief op deze onplezierige ervaring door te zeggen dat het fijn is dat er zoveel water uit de hemel komt vallen. Tenslotte spoelt al het stof weer schoon van de straten en stoepen. Onze normaal gesproken stoffige stad is weer fris en fruitig. Walter is heel lief met me meegegaan om de band te laten plakken. Susana en Walter concludeerden namelijk dat ik veel meer zou moeten betalen als ik alleen, als blonde Europese vrouw, mijn auto zou komen brengen. Voor zeventig peso’s (zo’n vier euro) heb ik in een half uurtje mijn band laten plakken. Bij een mannetje die midden op straat de banden verwisselt. Hij heeft een piepklein winkeltje waar zijn gereedschap, een grote bak water om het lek te zoeken en wat tweedehands banden in passen. Auto’s reden af en aan, gouden tijden voor dit mannetje. Toch ga ik maar proberen mijn volgende bezoek aan hem uit te stellen.

Ik voel me naar. Somber. Ik baal. Naast me, achter het stuur, zit mijn Mexicaanse vriendin Moni die juist heel blij voor me is. En dat uit ze dan ook uitbundig. Ze is bijzonder opgewekt en erg vrolijk in de auto. Zij straalt en ik kan tegelijkertijd bijna huilen. Zij is opgelucht dat ik geen diabetes heb en ik rouw om het levenslange strikte dieet dat ik mee gekregen heb. Onze afspraak begon die middag in een stortvloed van regen. Ik liep met blote voeten in mijn Birkenstocks door diepe regenplassen te soppen, want om de plassen heen lopen was allang geen optie meer. De straten stonden blank. Moni vergezelde me op mijn afspraak met de hematoloog. Eenmaal binnen in het gebouw eerst maar mijn voeten en schoenen afgedroogd. Zo nat en slonzig kon ik niet de gerenommeerde arts te woord staan. De dokter kwam al snel met zijn diagnose en adviezen. Nog net geen diabetes, maar uit voorzorg suikervrij eten voor de rest van mijn leven. Suiker is vergif. We horen en lezen het overal. Ik wás een enorme snoepdoos. Ik schrijf dit bewust in de verleden tijd, want ondertussen eet ik nu zeven weken suikervrij. Net zoals bij alle verslavingen was het begin het moeilijkst. Na een maand verdwijnt echter de sugar graving. Ik besefte dat ik heel veel suiker binnen kreeg ook al dacht ik dat ik best gezond at. Ik maak nu alles zelf van soep tot pastasaus tot suikervrije koekjes. Suiker zit verstopt in veel producten zoals honing, fruit, ketchup, pasta, brood, mayonaise en aardappelen. De lijst is eindeloos. Nu ik zeven weken het suikercelibaat heb aangehouden voel ik me al anders. Mijn huid is mooi glad en zacht geworden en ik ben ‘ineens’ twee kilo kwijt. Ik luister naar mijn lichaam. Darmflora raakt in de war door overmatig suikerverbruik, rimpels nemen toe en het heeft invloed op je hormoonhuishouding. Nu ik geen drang naar suiker meer heb wil ik deze gezonde levensstijl vast houden om diabetes te voorkomen. Al begint nu wel de moeilijkste periode van het jaar namelijk die van knapperige pepernoten, zoete marsepein en Kerstbrood gevuld met amandelspijs. Mark neemt dit volgende maand mee uit Nederland….

Dauw en grassprietjes

Vergeet het nooit: vreugde is niet een bijkomstigheid op je spirituele zoektocht, maar is van levensbelang.
- Rabbi Nachman

De vroege ochtenddauw staat nog op de lange grassprietjes onder de grote dennenbomen langs het meer. Van dat typische grijsgroene hoge gras dat alleen in bossen groeit. Dat gras, én dennenappels, doen me altijd aan de bossen in Drenthe denken. Ik heb daar als kind bijna een decennia lang elke zomer gekampeerd. Het is nog vroeg deze ochtend en de zon is al op. Vulkaan Popo is de laatste dagen weer flink actief en dat zie je doordat flinke rookpluimen ontsnappen uit zijn krater. Er ligt sneeuw op zijn top en ook op de bergketen ernaast. Ik geniet elke dag van het uitzicht op Popo. Maar deze ochtend in de Botanische tuin van de openbare universiteit is het uitzicht subliem. Een besneeuwde Popo robuust uitstekend boven een groot kalm meer. Ik loop met mijn yogamatje onder mijn arm op mijn blote voeten door het vochtige gras. Ik leg mijn matje neer zoals ook tien andere medestudenten dat doen. We gaan eerst mediteren en bewust dankbaarheid ervaren dat we hier op zo’n mooie plek een yoga klas mogen volgen. Wellicht geniet ik hier als Hollandse meer van dan de andere Mexicaanse studenten die in de buurt van Popo geboren en getogen zijn. Ik kan me zo bevoorrecht voelen dat ik elke maand op deze prachtige plek met zoiets moois bezig mag zijn. Als we in hond houding staan voel ik de steeds krachtigere zonnestralen mijn gezicht verwarmen. Helaas worden de mugjes ook actiever als de zon in kracht toeneemt. Mijn juf steekt brandende wierookstokjes tussen ons in het gras. Dat houdt de mugjes wel weg. Na de les ontspannen we liggend op onze matjes. De warme zon verwarmt onze lijven. De juf speelt op haar klankschalen. Vooraf heeft ze bij een ieder van ons essentiële olie op onze oorlellen gesmeerd en ons aan de olie laten ruiken. Aromatherapie. Als we na de les gezamenlijk thee gedronken hebben, en de typische piepkleine banaantjes én de tropische vitaminebommetjes guayaba gegeten hebben, loop ik alvast vooruit naar de uitgang van de tuin. Ik had een plantenwinkeltje bij de ingang gezien. Ik heb daar potten met verse kruidenplantjes zoals oregano, munt en basilicum gekocht. Voor in de patio naast onze keuken. Een piepklein stads moestuintje in terracotta potten op de vensterbank. Kan ik lekker organische kruiden gebruiken bij het koken van pasta en bakken van pizza. Of lekker verse muntthee zetten!

“Oh neeeee!” wordt er geschreeuwd. “Shit! Shit! Shit!“ hoor ik een boze stem roepen van achter de computer. Het is de avond voor Mark zijn hardloopwedstrijd en er is klaarblijkelijk iets mis gegaan. Deze wedstrijd vindt plaats bovenop de berg La Malinche. Op een hoogte van 3400 meter. Net zo hoog als de stad Cuzco in Perú waar we destijds drie dagen misselijk en duizelig waren van de grote hoogte. Het parcours van de wedstrijd bestaat uit tien kilometer hardlopen en dertig obstakels. Ongelukkigerwijs had Mark de dag ervoor het rugzakje moeten ophalen met een chip, een T-shirt en een startnummer. Dat wist hij niet. Op de website staat dat de organisatie niemand toelaat zonder de noodzakelijke chip. We gaan er tóch maar voor. En dus vertrekken Mark en ik die zondagochtend voor dag en dauw. Op weg naar het natuurpark hoog in de bergen. Helaas kunnen we ons doel niet in de TomTom vinden en dus volgen we de stem uit Mark’s telefoontje. We hebben er niet zo heel veel vertrouwen in: niet in de stem die ons de weg in het donker wijst en niet in het feit of Mark nou daadwerkelijk kan starten daarboven op de berg. De zon komt op en het uitzicht is prachtig. (zie ons fotoalbum) De 4461 meter hoge berg komt langzaam tevoorschijn uit de wolken. We vragen de weg in kleine dorpjes waar mensen al vroeg hun huizen uitkomen om hun verse broodjes en andere koopwaar te gaan venten. We worden naar steeds kleinere weggetjes verwezen. Het asfalt op de weg verdwijnt langzamerhand en we hobbelen samen over verlaten weggetjes zonder aanduidingen en zonder andere weggebruikers. Weinig vertrouwen. We zijn al een keer vertwijfeld omgekeerd, maar de tijd begint te dringen en dus keren we niet meer om. We zetten door. En na bijna twee uur vinden we de start van de wedstrijd. En ineens zit alles mee. Mark krijgt heel aardig tóch een chip voor zijn schoen toegewezen. De zon wordt sterker en dus loopt de temperatuur op tot boven de 10 graden. Mark loopt een supergoeie tijd en eindigt bij de eerste tien lopers van zijn groep. Ik heb in de tijd dat ik moest wachten mooie dennenappels in het bos gezocht. We zijn met een voldaan gevoel én twintig grote dennenappels voor onze openhaard naar huis gereden.