Dinner with 'mis amigas' from Madrid period (my golden girls)

GOUDEN VERHAAL
‘I like for jewelry to tell a story and to be able to talk about what I'm wearing. That's more important to me than a name, brand, or label.’

- Nikki Reed

Ik haalde een collegaatje op in Breda en we reden samen op een maandagavond naar Tilburg. Het was Wereldgezondheidsdag, een themadag die op initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie op 7 april van elk jaar wordt gehouden. Vanuit het hospice waren we uitgenodigd voor deze avond in het theater. Een voorstelling met Ellen ten Damme. Verder had ik me niet ingelezen. Op het podium zat een groot gerenommeerde strijkorkest. Een oudere kale man begon zich uit te kleden en ik schoot in de lach. Zaterdagavond was ik namelijk bij de voorstelling ‘Nieuwe buren’ en daar hadden ook twee acteurs zich uitgekleed en met blote billen op het podium gestaan. Toch niet weer? Gelukkig kleedde deze Engelse danser zich alleen om in een loszittend soort judopak. Het bleek superlenige choreograaf-danser Andrew te zijn. Zijn bewegingen pasten precies bij de mooie muziek van het orkest en verbond hart en hoofd. Ellen ten Damme zong prachtige liederen zoals Wuthering Heighs van Kate Bush en een gevoelig lied van Edith Piaf. Ook zij danste er op los. Tussendoor sprak de bekende Israëlische cardioloog Ehsan Natour, werkzaam in het universitair ziekenhuis in Maastricht, ons toe. Een theatercollege. Hoe toevallig dat precies dezelfde dag onze jongste de allereerste dag van haar stage begon op dezelfde afdeling in hetzelfde ziekenhuis als Natour. De titel van zijn seminar was ‘Als het leven stilstaat’ en daarmee doelde hij op iemand die een ernstige diagnose krijgt. Niet perse aan het hart, ook kanker of Parkinson bijvoorbeeld. Zijn verhaal resoneerde bij mij. Iedereen komt in zijn leven een keer in een donkere tunnel terecht. Waar hoofd (informatie) en hart (gevoel) elkaar dan vinden ontstaat veerkracht. Nu snapte ik ook dat Ellen meewerkte aan deze bijzondere avond. Zij heeft maar liefst drie keer de diagnose borstkanker gekregen. Ik zag haar op het podium een keer haar tranen wegvegen uit haar ogen. Het ging over zingeving, je nieuwe, sterkere ik vinden en omgaan met ingrijpende levensveranderingen. Eigenlijk over de onverwachte crash tot herstel. Een zeer inspirerende arts die op mij zeer innemend en emphatisch overkwam. De meeste artsen zijn minder menselijk weet ik uit ervaring. Geen wonder dat hij zich inzet voor meer menselijkheid in de geneeskunde. Hij benadrukte het belang van een holistische benadering, waarbij niet alleen de ziekte, maar zeker ook de persoon achter de ziekte centraal staat. Ik sta daar helemaal achter! Uit ervaring weet ik dat het zó belangrijk voor mij was dat het medisch personeel mij zag, mij als persoon, als een totaalplaatje. Juist toen ik na vier chemokuren de resterende drie afzegde. Ik kon niet meer en het ziekenhuis bleef maar bellen dat ik tóch moest komen. Mijn lief moest die telefoontjes beantwoorden. Ik had door de behandelingen geen stem meer. Toen veel later een arts mij terugbelde prijsde hij mij over mijn beslissing. Juist omdat niemand wist hoe de chemokuren voor een vrouw uitpakten en er sinds de jaren ’50 nooit onderzoek gedaan was of patiënten ook met minder kuren toekonden. Hij zou dit in de volgende vergadering bespreken, een meer holistische omgang met patiënten toejuichen en dankte mij voor het delen van mijn ervaringen. Ook had ik een zeer slechte ervaring met een zaalarts, zij kwam bloeduitslagen doorgeven vlak voor de start van een chemokuur. Een vriendin zat naast mijn ziekenhuisbed. De arts gaf door dat ik een slechte marker in mijn bloed had die aan zou kunnen geven dat de kanker niet weg was na mijn zware operatie. Dat zei ze even tussen neus en lippen door staande aan het eind van mijn bed. Ze nam niet eens de moeite om even te gaan zitten. Ze had haast. Of ik binnen een paar minuten wilde beslissen of ik de chemokuur door wilde laten gaan. Dat kon écht zo niet. Tijdens de rit terug had ik met mijn vriendin besloten dat ik actie moest ondernemen. Ik belde het ziekenhuis, kreeg een andere, begripvolle zaalarts aan de telefoon die mij gerust kon stellen. Die specifieke bloedwaarden zijn meestal zo hoog omdat de patiënt te weinig drinkt. Ik dronk destijds slokjes water maar spuugde het vaak net zo snel weer uit.  Ik had zéker te weinig vocht in mijn lijf. Wat had zij mij laten schrikken met haar directheid en onvolledige informatie. Heel onpersoonlijk, gehaast en zakelijk. Een meer persoonlijke benadering naar de patiënt versnelt het herstel is gebleken uit onderzoek. Wanneer patiënten zich gehoord en begrepen voelen zijn ze beter in staat samen te werken aan hun herstel. Tijdens de zinderende voorstelling deze maandagavond opereerde Natour een echt hart (van een varken denk ik) en keken we mee door een camera hoe hij de hechtingen plaatste. En tussendoor dans, muziek, zang én tekst van Natour. Een kunstzinnig en origineel samenspel. Voor Natour is kunst een bron van inspiratie en troost. Ik was mijn ontastbaarheid kwijtgeraakt. Natour liet deze avond zien hoe hij met zijn aanpak het verschil kan maken voor genezing, de kwaliteit van leven en hoe een crisis te overwinnen. Een arts van goud!

Toen ik nog een jonge tiener was had mijn oude oma mij bij haar geroepen. Ik zie nog scherp voor me hoe ik op m’n knieën naast haar stoel voor het raam zat. Zij droeg een rok (of jurk) en had een juwelendoos op schoot gevuld met gouden oorbellen. Onderbenen vol donkerblauwe spataderen. We waren bij haar en opa op visite in Haarlem. Ik herinner me nog dat ik de oorbellen er allemaal een beetje ‘grotemensenachtig’ uit vond zien, maar dat ik het tegelijkertijd reuzeinteressant vond dat ik iets van haar erfenis mocht uitkiezen. Juwelen die ik zou krijgen wanneer mijn oma er niet meer zou zijn. In de verre toekomst. Ik mocht twee setjes uitkiezen. Mijn oma schreef op een briefje met sierlijke letters mijn naam. Ook later die van mijn zusje. Mijn lieve oma overleed toen ik een twintiger was. Eén van de twee oorbelsetjes was er nog, de andere was verdwenen zoals veel van haar sieraden. Mijn oma kreeg dementie en we weten niet of ze zelf sieraden weg gegeven heeft aan de zorg die aan huis kwam of dat het misschien gestolen is. Tientallen jaren lagen de retro oorbellen, gezet met een pareltje, in huis en deed ik er niks mee. Totdat ik onlangs bedacht er een vintage ring van te laten maken. De juwelier heeft samen met mij de mogelijkheden doorgenomen, kocht het goud van de andere oorbel in en gaat er iets moois van maken voor mijn wijsvinger. Ik heb ook wat prachtige, tijdloze gouden armbanden van mijn oma geërfd en die draag ik graag. De enige ring die ik van mijn jonge moeder geërfd heb, die zij zelf droeg, was gestolen in een hotel in Mexico. De kleine zegelring van mijn opa droeg ik aan mijn pink en ben ik een paar jaar terug verloren tijdens het Jazz festival. Eindelijk ga ik weer dagelijks een oud familiesieraad dragen aan mijn vinger. Ik ga er zo zuinig op zijn!