dinsdag 13 februari 2024

Youngest daughter celebrating carnaval (2009) and still loves it!
INNERPEACE
De ziel stelt ons in staat onze stempel op de wereld te drukken, ook als we er niet meer zijn.’
Myron Hamming


Onze dochter in Singapore werkt de laatste weken dagelijks over tot middernacht. Ook op zaterdag is ze de klos. Iedereen op kantoor is inmiddels moe en prikkelbaar. Onze dochter was de laatste dagen vooral erg geïrriteerd, zelfs woest, en veroordeelde haar manager. Slecht humeur, gespannen, moeilijk in slaap vallen en verhoogde hartslag. Bijslapen in het weekend is nauwelijks mogelijk. Haar vriendinnen hadden daarom een rage room voor haar gereserveerd. De kans om al haar woede en stress eruit te slaan. Al het glaswerk en serviesgoed in de kamer moet kapot. Je mag erbij schreeuwen. Het personeel ruimt alles op. Ze was daarna heel relaxt, vertelde ze. Op maandagochtend was haar frustratie echter weer heel snel terug. Gelukkig was ze afgelopen weekend vier dagen vrij vanwege Chinees nieuwjaar. Wanneer je je veilig voelt en in verbinding bent met je omgeving, plus je voelt je rustig dan ben je in balans. Je merkt dat aan je lichaam. Een rustige hartslag, diepe rustige ademhaling en gefocuste blik. In tegenstelling tot wanneer je je gestresst voelt. Ikzelf kan dan kijken alsof blikken kunnen doden of ik heb ’s nachts last van knarsetanden. Sommigen maken voortdurend vuisten van hun handen, of ze maken beukende gebaren. Spieren zijn gespannen. Ademhaling snel. Uit balans. Dit is allemaal een vecht reactie op stress. Bij vluchten wil je het liefst de kamer uit gaan. Je ogen kijken scannend de kamer rond, waar en hoe kan ik ontsnappen? Je voelt je geïrriteerd en je hebt een nerveuze energie. Je hebt een gevoel van gevangen zijn. Zoals onze dochter, zij voelt zich gevangen in het overwerk. Vluchten en vechten zijn primaire reacties, dierlijk bijna. Als deze emoties steeds weer terugkeren na een zelfde soort aanleiding, wil je er vanaf. Terug naar balans. Mijn Amerikaanse yogajuf noemt dat altijd resilience. Veerkracht. Onlangs maakte ik kennis met de ‘polyvagaal theorie’. Ik had er niet eerder van gehoord. Ons zenuwstelsel is verbonden met emoties. Het verklaart waarom je op sommige triggers heel heftig en snel kunt reageren. Zoals bijna ontploffen van woede. Dit wordt aangestuurd vanuit het sympathisch zenuwstelsel. Deze veranderingen gaan razendsnel. Zo snel, dat je er helemaal geen erg in hebt dat ze er zijn. Prikkels kunnen voor mij bijvoorbeeld onmacht zijn, me onzeker voelen, leugens of simpelweg op straat de weg kwijt zijn. Mijn lichamelijke reactie is dan een koud gevoel krijgen, rillerige ledematen, snelle hartslag en geen oogcontact meer maken. Interessant om dat van je zelf te herkennen. De ‘polyvagaal theorie’, ontwikkeld door Stephen Porges, gaat uit van vechten, vluchten of bevriezen als oeroude verdedigingsstrategie. Iedereen kiest zo’n reactie onbewust door het sympathisch zenuwstelsel. De dorsale vagus is het oudste deel van het centraal zenuwstelsel. Reptielenbrein. Een verdedigingsreactie ontstaat op basis van allerlei factoren die jou onveilig deden voelen in je verleden. In je jeugd bijvoorbeeld. De ouder beïnvloedt het zenuwstelsel van het kind. Zoals niet geruststellend opgepakt worden door je ouders toen je je als baby (uiteindelijk in slaap) huilde omdat je iets nodig had. Geen troost bij pijn krijgen of als kind niet gehoord of gezien worden. Veel factoren zitten trouwens ook in onze cultuur ingebakken. Het gros van de mensen in Nederland voelt zich tegenwoordig vrijwel altijd onveilig. Door altijd bereikbaar te zijn, altijd aan te staan, altijd moeten presteren, haasten of door social media. Bij deze theorie kun je jezelf nieuwe patronen aanleren van veiligheid en verbinding, die het gevoel van onveiligheid vervangen. De focus ligt op het invullen van wat jou juist weer in het positieve, veilige systeem brengt. Opnieuw kennis maken met je veerkracht dus. Dit lukt jezelf door zelfregulatie. Bij mij is dat rustig vanuit de buik ademhalen, iets lekker zoets eten of m’n huis opruimen. Waarna ik weer ruimte krijg voor anderen, me energiek en ontspannen kan voelen en positieve gedachten heb. Innerpeace. Dit lukt ook door co-regulatie samen met een ander.  Bij mij kan dat samen een kop thee drinken, een yogales volgen, samen lachen om een grap, een massage of een echte ontmoeting zijn. We hebben allemaal zoveel liefde nodig, terwijl we er alles aan doen om die gevoeligheid te beschermen. Ons juist niet open te stellen. Als we allemaal onze emoties en kwetsbaarheden meer zouden tonen zou er veel meer verbinding met je partner, je kinderen, je vrienden en je collega’s zijn. En zouden we ons allemaal veiliger en meer ontspannen voelen.


Afgelopen weekend barstte het carnaval weer los in onze stad. In tegenstelling tot onze jongste die jaarlijks alle dagen viert heb ik er zelf geen zin meer in. Die drukte, drank, harde muziek en oppervlakkig contact. Al zie ik het niet meer perse als simpelweg een verkleedpartij en een grote, feestelijke optocht kijken. Ik zie ook traditie. Carnaval was vroeger het laatste moment in de winter waarop je dat allemaal mocht doen. Daarna begon de vastentijd, die duurde bijna zeven weken tot Pasen. Dan moest je sober leven. Je mocht bijvoorbeeld geen alcohol, minder zoetigheid en geen vlees eten. Het woord 'carnaval' betekent onder andere 'carne vale’: vlees vaarwel. Je zou het vlees ook als je lijf kunnen vertalen. Dan draait dit feest om de ziel, of zelfs reïncarnatie. In Breda heeft het carnaval vrolijke gewoontes. In optochten met mooie praalwagens versierd in een thema worden de machthebbers, zoals burgemeester Depla en wethouders, belachelijk gemaakt. Zij zijn even niet meer de baas. Dat is Prins Carnaval. Daarnaast kennen we hier de traditie om tijdens carnaval de naam Breda aan te passen naar Ut Kielegat en ons dorp heeft tijdelijk het bord ’t Aogje bij de toegangswegen staan. Traditioneel gezien begon het echte carnavalsfeest pas op zondag waarbij de symbolische sleutel - en daarmee ook het bestuur - officieel overgedragen werd aan Prins Carnaval. De ceremonie staat symbool voor een middeleeuwse traditie, waarbij de sociale orde werd omgedraaid en de arme bevolking tijdelijk de macht overnam. Tegenwoordig stroomt de stad echter al op donderdagavond vol. Grotendeels met toeristen van boven de rivieren, de zogenaamde bovensloters.