"Old people deserve a medal, a medal of existence which crowns their long-term victory against the cruelty of time and the dangers of this chaotic universe!"
- Mehmet Murat Ildan
Ze is tweeëntachtig jaar, nog heel vief en in een lade van haar servieskast lag een antieke camera verborgen. Ik werd er meteen heel blij van. Ze had de camera op haar vijftiende gekregen van haar ouders. Met zo’n lederen passende hoes erbij. De camera op zich was al gewéldig. Ik spiekte of er een rolletje in zat en ik meende te zien van wel. Ik belde een fotograaf en maakte een afspraak om samen langs te gaan. In de donkere kamer haalde de medewerkster er inderdaad een ouderwetse cassette eruit. Ze verwachtte er niet zoveel van, want ze hoefde het rolletje niet ver terug te spoelen. Ruim een week later werd mijn cliënte terug gebeld dat er precies één foto op zat. Ze stuurde hem digitaal. De foto bleek heel wat teweeg te hebben gebracht…. De bewuste foto was zo’n veertig jaar oud. Er was de avond voor mijn komst ruzie ontstaan met haar dochter in het buitenland over van alles. Deze foto was kennelijk de aanleiding. Ik barstte zowat van nieuwsgierigheid. Wat was er dan te zien op de foto dat zoveel commotie veroorzaakte? Ze pakte haar iPad en showde me de foto. Een lachend koppel hand in hand voor een ouderwets caravannetje op een buitenlandse camping. Een meisje op de voorgrond maakte een radslag. De foto was superscherp en natuurlijk zwart-wit. Op de foto staat dus mijn cliënte hand in hand met wat later haar ex-man zou worden. Ze lachen, zien er gelukkig uit. Haar toenmalige echtgenoot ging vreemd. Zij was toch hartstikke gek op hem. Ze had het willen accepteren als ze gewoon maar bij hem kon blijven… Hij had tóch een scheiding aangevraagd. Haar oudste dochter had haar met al haar verdriet opgevangen. Zij heeft altijd goed voor haar moeder gezorgd. Sinds twintig jaar heeft haar moeder, mijn cliënte dus, een vriend. Daar heeft ze heel lang mee in het buitenland gewoond. Nu wonen ze ieder op een ander adres in Breda. Haar dochter voelt zich nog steeds érg verantwoordelijk voor haar moeder’s welzijn. Ze kijkt wekelijks online mee naar haar moeder’s ochtendgym. Zij heeft mij ingehuurd. Ze heeft haar vriendin gevraagd wekelijks met haar moeder te wandelen. Ze bestelt voortdurend van alles online voor haar moeder dat thuis bezorgd wordt. Ze bellen de hele dag door. Laatst ontmoette ik oudste dochter via de camera en moest ik haar de nieuwe afstandbediening van haar moeder uitleggen. Ik moest een foto versturen van de samenvatting die ik als reminder voor haar moeder had geschreven. Dochter zit overal bovenop. De bom was gebarsten toen haar andere dochter onaangekondigd in huis was geweest terwijl mijn cliënte bij haar vriend was. Die dochter had de koelkast gecontroleerd. Ze vond te weinig voedselvoorraad naar haar zin, én een geopende fles wijn. Ze had direct haar oudste zus geïnformeerd en deze had heel boze berichtjes gestuurd naar haar moeder. Moeder had laten weten hier niet gediend van te zijn. Mijn ondertussen huilende cliënte liet de gepeperde teksten aan mij lezen. Het geschreven betoog van dochter eindigde met ‘Ga jij je eigen leven maar leiden/lijden’. Mijn aardige cliënte lijdt aan geheugenverlies en was de aanleiding van de ruzie helemaal kwijt toen ze haar dochter aan de telefoon kreeg. Om toch iets van een weerwoord te hebben begon ze over de oude foto die haar van slag had gemaakt. En ze wilde juist níet over de foto beginnen… ‘Welke foto?’ kreeg ze voor haar voeten gegooid. Het gesprek ging helemaal de verkeerde kant op. Ik heb haar troostend aangeraden na mijn vertrek haar dochter terug te bellen. Om mijn cliënte te helpen had ik de leidraad van wat ze graag wilde zeggen in kernwoorden op een kladblok geschreven. Ze was zo blij dat ik er was. Ik had met haar te doen. Die rottige vergeetachtigheid maakt deze leuke vrouw zó onzeker…
Na wat bloed- en urineonderzoek zitten we nu in de wachtkamer van het ziekenhuis. Op de afdeling geriatrie. Mijn cliënte van eenennegentig wordt helemaal onderzocht omdat ik een paar weken geleden tijdens mijn bezoek aan haar schrok van haar plotselinge val. Ze stoof op naar de telefoon toen deze overging en toen ik haar, na haar val, in de stoel zette praatte ze onverstaanbaar. Ik belde haar huisarts en deze had het onderzoek door de geriater aangevraagd. Ze bleek een wat lage bloeddruk wat haar duizeligheid bij snel opstaan verklaarde. In een gesprek van anderhalf uur met wat kleine geheugentestjes bleek haar geheugen veel slechter te zijn dan ik besefte. Ze wist niet welke dag, maand of jaar het was. Een rijtje van drie woorden kon ze niet herhalen. Dat kan met concentratie- of met geheugenverlies te maken hebben. Mijn lieve cliënte heeft een heel bewogen jeugd gehad waarin ze niet gezien werd door haar ouders en zussen. Een lang huwelijk met een sadist zoals ze hem zelf noemt. Pas nu ze helemaal alleen in een aanleunwoning woont komt ze tot rust. Ze is een heel gevoelige vrouw die steeds aan de ander denkt in plaats van aan zichzelf. Ze reageerde heel emotioneel op de doordringende vragen van de geriater. Haar handen begonnen te trillen en ze stopte zelfs op een bepaald moment het gesprek. Ze kón niet meer. Ze werd helemaal door de mangel gehaald. Ik mocht haar niet helpen bij de vragen - ookal keek ze me soms hulpeloos aan. Ik wreef alleen af en toe liefdevol over haar rug als het haar bijna teveel werd. Een paar dagen later werd ik door de geriater gebeld met de uitslag van het gesprek. Ze moest een hersenscan laten maken om andere hersenziekten uit te sluiten, zodat de diagnose Alzheimer met meer zekerheid gemaakt kon worden. Mijn cliënte heeft haar jongste zoon verloren, met haar oudste zoon het contact verbroken en met haar dochter een zeer hechte, telefonische relatie. Deze dochter heeft haar enige zoon verloren. Dochter heeft een hersenbeschadiging opgelopen waardoor ze nu in een scootmobiel zit en in een verpleeghuis woont. Wat een verdriet hebben deze sterke vrouwen doorgemaakt. Ze hebben alleen elkaar. Ik ben degene waarop geleund wordt voor doktersbezoeken, ziekenhuisbezoeken, nagesprekken of scans. Ik doe het met liefde voor haar.
