zondag 24 september 2017

Krachtige aardbeving

Once you have been in an earthquake you know, even if you survive without a scratch, that like a stroke in the heart, it remains in the earth's breast, horribly potential, always promising to return, to hit you again, with an even more devastating force.
― Salman Rushdie

Onze middelste dochter kwam dinsdagavond de voordeur binnen vallen met het nieuws dat er een zware aardbeving in Puebla geweest was. Ze had een berichtje van haar Mexicaanse vriend gekregen. Puebla is de stad waar wij drie jaar gewoond hebben. Ook wij hebben daar aardbevinkjes mee gemaakt. Ik herinner me vooral één toen ik in m’n uppie in de huiskamer zat. Ik dacht dat mijn hersenen even uitgevallen waren. Alles bewoog om me heen alsof ik omviel. Het duurde even voordat ik doorhad dat het een aardbeving was. Ik besefte het omdat de gordijnen nog heen en weer zwiepten toen de beving al over was. De aardbeving van afgelopen week was echter een flinke. Het was precies op de dag dat er 32 jaar geleden een verschrikkelijke aardbeving was in de hoofdstad. Er vielen destijds 10.000 doden in Mexico-Stad. Dit wordt nog jaarlijks herdacht in een landelijke aardbeving oefening. Op alle scholen in Mexico worden deze drills overigens regelmatig door het schooljaar herhaald. Onze meiden leerden daar dat ze bij het eerste alarm onder hun tafel moeten gaan zitten. Bij het tweede alarm moeten ze naar buiten lopen. We kregen tips mee dat je na een beving als eerste het gas moet uitzetten, een zaklamp in huis moet hebben en niet na de beving naar school mag bellen. Instructies volgen op de radio. De eerste keer dat ik de landelijke oefening meemaakte wist ik helemaal niks van aardbevingen. We woonden ruim een maand in Puebla. Ik zat bij de kapper. Mijn haar in aluminiumpapier gevouwen om wat highlights aan te brengen. Ik had langs het raam wel geschminkte mensen als bebloede slachtoffers zien lopen, maar natuurlijk nooit kunnen vermoeden dat er een aardbeving simulatie was. Dus toen het alarm af ging moest ik met de kapster mee naar buiten lopen en op zo’n veilig verzamelpunt op de parkeerplaats gaan staan wachten. Daar zag ik ook alle klanten uit de supermarkt verzamelen. Je moet je boodschappenkarretje dan trouwens laten staan. Dat heb ik een jaar later geleerd, toen ik tijdens zo’n drill nietsvermoedend in de Wallmart liep. Ik was één van de laatsten die toen naar buiten kwam! Dat zulke komische oefeningen van levensbelang zijn in zulke landen is deze week helaas maar weer bewezen.

Op de dag van de aardbeving afgelopen week was dus op elke Mexicaanse school, in elk openbaar gebouw en in elk bedrijf die ochtend een simulatie geweest. Mijn vriendin stond die bewuste dinsdagmiddag op het schoolplein, waar ik ook drie jaar lang dagelijks gestaan heb, toen er dus écht een krachtige beving was. De leerlingen wisten gelukkig meteen wat ze moesten doen. Ik, als ouder, nu ook trouwens. Ik stond daar namelijk een keer vlak voor de school uit ging op het plein toen er een kleine beving was en wij meteen van het plein gebonjourd werden. De hekken werden gesloten en duurde nog best even voordat ze weer open gingen. Dan ben je blij je kinderen weer veilig te kunnen omarmen. Ik wil niet zeggen dat aardebevingen daar aan de orde van de dag zijn, maar je weet dat het elke dag kán gebeuren. Een andere keer was ik aan het koken en danste met de oudste salsa naast het gasfornuis. De jongste speelde met een Mexicaans vriendinnetje boven. Zij herkende de aardbeving meteen en ze kwamen naar beneden rennen. Ik reageerde laconiek op de paniek van de meiden. Tot de telefoon ging en manlief ons naar buiten dirigeerde, want er was een aardbeving. Van de beving die onlangs plaatsvond was het epicentrum 50 kilometer van Puebla gelegen. Er zijn ruim 300 doden gevallen, de meesten wederom in de hoofdstad.

Op social media zag ik vlak na de beving al filmpjes opduiken van gebouwen die instortten en mensen die in paniek de straat op renden. De focus in de hoofdstad lag eerst op het vinden van levende mensen onder het puin. Dat doen ze trouwens in absolute stilte. Er was een schoolklasje met hun juf die op straat verrast werden door de aardbeving. De juf en de helft van de klas zijn omgekomen door het vallend puin. Ook een schoolgebouwtje in de hoofdstad stortte in terwijl de onderwijzers met de kinderen naar buiten vluchtten en daarbij werden 21 kinderen en vier volwassenen bedolven onder het puin. Schrijnende verhalen. Vier miljoen mensen zaten zonder stroom. Ik heb natuurlijk direct contact opgenomen met mijn drie vriendinnen die in Puebla wonen en ze antwoordden gelukkig snel dat zij in orde waren. Dit was de eerste krachtige aardbeving (7.1 op de schaal van Richter) na de verschrikkelijke aardbeving van 32 jaar geleden. En dat voelden ze. Het duurde twee minuten lang en ze waren erg geschrokken en bang. Mijn yoga juf was met haar klasje de straat opgegaan. Mijn vriendin op het schoolplein moest op de parkeerplaats verzamelen. De dag erna herkende ik duidelijk verschillen tussen mijn vriendinnen. Eentje sprak ik terwijl ze in de supermarkt water en eten aan het kopen was om te doneren aan de slachtoffers. Ze stuurde een fotootje van haar gezin die lunches aan het maken waren voor de reddingwerkers in de hoofdstad. Mijn yoga juf schreef heel positieve woorden in haar berichtje: ‘Alleen het goede is echt. Er zijn geen bevingen meer nu. Ik ben liefde, ik ben rust. Ik kies ervoor om rustig te blijven in het midden van deze chaos.’ Mijn andere vriendin en haar dochter waren vooral heel bang voor nieuwe schokken en vroegen mij om voor ze te bidden, omdat ze nog nooit in hun leven zo bang waren geweest.