Navidad

Liefde schept een veilige ruimte om de ander heen, waarin die ander zichzelf kan worden.
- Romano Guardini

Nu begrijp ik de enorme snelheid waarin onze stad is veranderd in het decor van een Kerstkaart. Kerstmis  is hier eigenlijk al begonnen met de viering ter ere van de Maagd van Guadelupe, patroonheilige van México en ook van heel Latijns-Amerika. Deze Heilige Maagd is uitgegroeid tot een nationaal symbool en is hier ongekend populair. Op 3 december j.l. begon de bedevaart naar haar basiliek in de hoofdstad – het grootste Maria-oord ter wereld. Er komen jaarlijks 20 miljoen pelgrims. We hebben de pelgrims gezien op de fiets en lopend op de snelweg en ook verschillende wandelaars in de stad.  Bijgestaan door een vrachtwagentje die helemaal versierd is met glitters en plaatjes van Maria, vaak toeterend. Wij zagen ze op weg van Ciudad de México naar Puebla wat natuurlijk de verkeerde kant op is! Maar de omgekeerde weg is ooit gestart omdat het gewoonweg te druk werd bij deze kerk op 12 december, haar naamsdag. De bedevaart kan met alle middelen van vervoer gedaan worden van vliegtuigen tot fietsen tot wandelen. Op de nacht van 11 december als er reeds duizenden pelgrims arriveren (velen op hun knieën), is er vuurwerk en zijn er inheemse dansen rondom de basiliek van Guadelupe. Dit feest begint tijdens de schemering en het duurt tot de volgende ochtend. Onze kinderen hadden deze speciale dag vrij van school gekregen, gelukkig maar want de nacht vooraf was het alleen maar vuurwerkknallen wat de klok sloeg!   Mark’s werk had een feest georganiseerd waar veel gezinnen op af kwamen. Een mis, een lunch, een woordje van de directeur (Mark dus) en muziek met dansen. Deze dag wordt al snel opgevolgd door andere vieringen. Hier zetten trouwens de meeste mensen geen Kerstboom in huis, maar een Kerststal voor de Kerstviering. Op 24 december komt baby Jezus in de kribbe te liggen en op 5 januari komen de drie koningen erbij. Van 16 tot en met 24 december zijn er een reeks feestjes en processies die las posadas heten. Dit woord betekent iets dat afstamt van herberg, dit feest gaat over het vinden van een slaapplaats door Jozef en Maria. Een posada vindt telkens in een ander huis plaats. Deze traditie stamt uit de tijd dat de Spaanse evangelisten het kerstverhaal probeerden over te brengen en meteen de rituelen van de inheemse bewoners vervingen. Het feest duurt negen dagen dat staat voor de negen maanden zwangerschap van Maria. Een posada bestaat uit een processie waarbij een jongen en een meisje Jozef en Maria spelen. Er loopt een stoet achter met kaarsen en lantaarns, ze zingen liederen naar elkaar. Voor de kinderen worden en kleurige stervormige piñatas kapot geslagen. De markt, maar ook de benzinepomp, hangt er helemaal vol mee – prachtig al die felgekleurde sterren aan het plafond! De zeven punten van de sterpiñata betekenen de zeven zonden. Na het stuk slaan van de piñatas is er een maaltijd die meestal bestaat uit tamales, atole, bunuelos (donuts) en een warme drank genaamd ponche. Deze drank is gemaakt van seizoensgebonden fruit zoals tejocote, guave, pruimen, mandarijn, sinaasappel en of pruimen, gezoet met piloncillo, een soort van bruine suiker en kruiden met kaneel of vanille. Voor volwassenen kan er natuurlijk rum of tequila worden toegevoegd. Aan het eind van de posada krijgen de gasten een kadootje. Dat bestaat meestal uit koekjes, fruit (gedroogd en vers) en snoep. De laatste posada is Kerstavond en daarna is de Kerstviering voor Mexicanen afgelopen. Op 25 december eten ze nog restjes van de feestmaaltijden ervoor en ze slapen uit. Ik hoorde van Mark dat die dag weinig mensen naar hun werk komen. Zijn bedrijf betaalt 25 december extra salaris uit om ze toch uit te dagen om te werken die dag! Op 6 januari vieren ze dan nog Driekoningen met veel kadootjes voor de kinderen en het typische zoete brood in de vorm van een krans. Er zit een baby Jezus in verstopt en wie dat stukje krijgt moet op 2 februari (40 dagen na Kerst) gastheer of -vrouw zijn en tamales serveren voor dezelfde gasten. Anthe’s klas maakte deze week voor school piñatas voor arme gezinnen in onze staat. Met twee klasgenoten heeft Anthe hier piñatas staan knutselen. (zie ons fotoalbum) Maren en Anthe zijn beiden uitgenodigd voor posadas van vriendinnen, maar helaas is Maren te verlegen om te gaan… Jammer. Anthe en Inden hebben ook nog lootjes getrokken met vriendinnen.

“Miauw, miauw!” klonk het dramatisch hard achter de keukendeur.  Je voelt het als het echt menens is en deze kreten waren écht menens. Tossie, ons katje, riep me bij de deur, omdat haar broer in nood was. Woester, onze grote kater van negen jaar, zat helemaal bovenop de bovenste tree van de smalle brandtrap te wankelen! Hij was doodsbang en hij zat erg hoog. (wel zes meter?) Hij mauwde heel hard. Mark was weer in The States. Ik moest me dus over mijn hoogtevrees heen zetten en naar boven, met een rieten mandje aan mijn arm.  Trillend klom ik naar boven en vooral niet naar beneden kijkend. Woester gleed nog een keer uit tijdens mijn klim naar boven. Ik kon niet terug! Eerst zat hij een tijdje tegen mij aangeleund terwijl ik me met twee handen vast hield aan de trap. Daarna ging hij op mijn gebogen bovenbeen zitten niet van plan zich verder te bewegen… De volgende stap was echter poes in de mand en met één hand naar beneden. Uit balans natuurlijk met een kater van meer dan vijf kilo aan mijn arm. En warempel, hij klom in het mandje!  (zie ons fotoalbum) . Inden, Maren en Tossie stonden eerst op het balkon en daarna beneden in de patio angstige geluiden te maken en ik probeerde me te concentreren op elke tree naar beneden… Toen ik zo’n twee meter boven de grond was kon Inden de mand met poes aannemen en kon ik veilig naar beneden. Trillend stond ik in de patio met een glans van triomf op mijn gezicht!

Het verhaal van Guadelupe begint op een vroege decembermorgen in 1531 toen de 57-jarige Azteekse indiaan Juan Diego (een eenvoudige boer en wever) aangetrokken werd door een prachtige en liefdevolle stem vanaf de Tepeyac heuvel, nabij de huidige hoofdstad Ciudad de México. Hij klom de heuvel op en zag een jonge vrouw, niet ouder dan veertien jaar, staande op een wolk. Zij straalde wondermooi licht uit. Het licht van haar jurk was zo fel dat de stenen en rotsen van de heuvels schitterden als edelstenen. De verschijning vroeg Juan naar de bisschop te gaan en hem te vragen een kapel te bouwen op de heuvel. Juan ging, maar de bisschop geloofde hem niet. Op weg naar huis, klom Juan opnieuw de heuvel op en zag opnieuw de verschijning. Maria vroeg hem met een prachtige glimlach opnieuw naar de bisschop te gaan en dezelfde vraag te stellen. De bisschop vroeg Juan om een teken te vragen. Twee dagen later ging Juan opnieuw naar Tepeyac. Bij deze verschijning vroeg Maria aan Juan om rozen te plukken en met deze terug te keren naar haar. Het is midden december, er bloeien geen bloemen. Toch vindt Juan een veld vol bloeiende rozen. Hij wikkelt de rozen in een kleed en op Maria's verzoek brengt hij deze naar de bisschop. Op het kleed staat een jonge vrouw zonder kind, haar hoofd licht naar beneden gekeerd. Ze staat op een halve maan. Het is het teken waar de bisschop om heeft gevraagd. Kort daarop begint de bisschop met de bouw van een nieuwe kapel. Het kleed, een zogenoemd tilma, heeft nog steeds de beeltenis van de verschijning, ondanks de leeftijd van het kleed, de ongelukjes die er mee gebeurden (zuur viel in 1791 erop, een heuse 'bomaanslag'). Na de verschijning in Guadalupe bekeerden negen miljoen indianen zich tot het christelijk geloof binnen tien jaar. De boodschappen die Maria in Guadalupe gaf, zijn genoteerd in de Nican Mopohua, geschreven in de lokale Nahuatl indianentaal. De verschijning is officieel erkend als waar. Zo'n vierentwintig pauzen hebben Onze Lieve Vrouw van Guadalupe geëerd. Paus Johannes Paulus II heeft de bedevaartplaats inmiddels vier maal bezocht, in 2002 voor het laatst. De feestdag van Guadalupe is op 12 december. Zij is in 1737 uitgeroepen dat patroonheilige van México, maar later in 1910 ook van Noord- en Zuid-Amerika. 
Op 31 juli 2002 is Juan Diego Cuauhtlatoatzin heilig verklaard.